Zo denken jongeren over Kerstmis
w
WIJ
ONGEREN
LEVEN
N
EEN
VACUUM
DAT
KERST
GEBEUREN
ZEGT
ME
NIETS
ststol
LIEVER ZONDER COMMERCIëLE SFEER
DE STEM VAN ZATERDAG .21 DECEMBER 1968
r.
lramen,Rode
i (8 halve schijven)
r blikjes 1»""
ersen (zonder pit)
blikjes
en
pjjtp .1/1 blik485'149
•S
k 65 partjes,!»- 89
sfiallien tQS
es 315
droge, witte wijn 260
of white .475
n dry) ..J .295
Vit
gebraad:
ro ppt400 gram 225
to pot 450 gram 175
;ers 2 pak jw 1»
izezaki 200 gram 95
S kilobaal245
;aaf ±i8ogl85
nsjespak±185g 98
es ongevuld 100 g 90
ijs
tm
I
lle-ijs) .458148
.pak350gram48- 79
pawr72
rwaardelijke
eitgarantie
r o enig bij AH
artikel niet elke
aard acht die u
ïebt betaald, dan
u het volle bedrag
rompt..... zonder
denkiog I
,d ,t i
I
Is Je naar de nachtmis gaat is de hele kerk stampvol,
i Er hangt een speciale sfeer. Nu kan je wel zeggen
dat is alleen maar uiterlijk, maar het is toch belang
rijk. Wij jongeren leven in een vacuum. Wat hebben wij tot
nu toe over godsdienst geleerd? Pas later gaan we het ge
loof dieper beseffen, denk ik, dan krijgt het pas meer in
nerlijke betekenis".
Aan het woord: een vijfdejaarsleerling h.b.s./b. Ze maakt
een huiselijke indruk. Na haar eindexamen zou ze het liefst
in Wageningen willen gaan studeren voor landbouwkundig
ingenieur. Als dat te hoog gegrepen is probeert ze het als
chemisch analiste, of ze gaat een jaar in het buitenland
werken. Kerstmis is voor haar op de eerste plaats een feest,
dat de gezinsleden samen moeten doorbrengen. Ze heeft
twee zusjes en drie broers, variërend in leeftijd van 6 tot
21 jaar.
¥e gaan altijd eerst met z'n allen naar de nachtmis, ook
met op? en oma; die zijn anders heel eenzaam. Na de
mis blijven we op, drinken gezellig koffie. De vol
gende dag blijft iedereen thuis. Je helpt zoveel mo
gelijk, zodat iedereen het echt rustig heeft. Soms leggen we
een grote puzzel. We doen in ieder geval iets wat we met ons
allen kunnen doen.
Ook veel praten, omdat we elkaar niet dikwijls zien. Op twee
's kerstdag maken we meestal een boswandeling.
Het is voor mij beslist geen gewoon weekeind. Kerstmis
heeft een aparte sfeer. De eerste herinneringen aan het
Kerstfeest heb ik aan de verhalen, die vader en moeder
altiid vertelden in de Adventstijd. En dan aan het kerst
stalletje, waar je het kindje Jezus in mocht leggen. Er zijn nu
veel minder kerststalletjes. Dat maakt niets uit Er hoeft van
®ij ook geen denneboom te staan, of kaarsen op tafel. Daar
gaat het helemaal niet om.
Het kerstverhaal zelf zegt me niet veel. Het gaat er om
dat er echt iemand op aarde is gekomen om de mensen
van hun zonden te verlossen, ze verdraagzaamheid bij
te brengen.
Of ik geloof in God? Dat is moeilijk zo direct te beant
woorden In God als schepper zéker. Godsdienst is een
heel moeilijk begrip. Sommigen interesseren zich er niet
yoor. Ik zou me er meer in willen verdiepen. Vroeger moest
5 de katechismus van buiten leren; allemaal termen die je
"jet begreep. Maar toch als je naar de oudere generatie
Wikt, naar mijn vader en diens vader Die zijn zo gelovig,
dat je zegt: er moet echt iets goeds in zijn.
Ik geloof niet, dat die hele commerciële sfeer rond Kerst
mis afbreuk doet aan het feest. Voor mij persoonlijk hoeft
het niet, maar ik denk wel dat een heleboel mensen hier
door in een bepaalde stemming komen. Dat de winkeliers
proberen zoveel mogelijk geld eruit te slaan is begrijpelijk,
maar toch niet goed te keuren.
.Wij houden nooit een groot kerstdiner. Daar is het feest
Wet voor. Kerstmis is er niet voor de kalkoen en de kaviaar.
eten natuurlijk wel uitgebreider dan anders. Denken aan
de ellende van die wereld? Denk je op een normale dag als
ie eet aan Biafra
Op school wordt eigenlijk niet veel over Kerstmis gepraat,
'k geloof dat een heleboel meisjes het met me eens zijn als
?eg, dat je Kerstmis niet zomaar als nutteloos af moet
schaffen.
TXTT e hebben er thuis wel over gepraat om met Kerstmis
\y weg te gaan, in een huisje of hotelletje. Tenslotte wa
ren we het er toch allemaal over eens, dat je zoiets
thuis moet vieren. Onze vrienden komen langs om
«kerstmis" te wensen en een kopje koffie te drinken. Maar
e hele dag over de vloer nee.
Het afschuwelijkste lijkt het me om het Kerstfeest te vie-
in een café, dansend, met heel veel muziek, en een he-
eb°el mensen in een uitgelaten stemming.
Als ik later zelf een gezin heb zou ik het willen zien zoals
™,e nu thuis doen. Tenminste als er kinderen zijn. Als je geen
™iaeren hebt ben je eerder geneigd met zulke dagen andere
cnsen op te zoeken, familieleden, goede bekenden.
Het belangrijkste voor later vind ik Geluk. Ja wat ver
sta ik daaronder Iedereen heeft bepaalde idealen,
waarvan hij hoopt dat ze verwezenlijkt worden. Die
zijn geloof ik vooral in je jeugd erg belangrijk. Je leeft
eigenlijk voor je idealen.
Ik hoop, dat ik later een gelukkig gezin krijg.en anders
est ik een beroep heb waarvoor je je leven kimt geven. Dit
is ,natuurlijk belangrijk, dat ik mijn eindexamen haalt,
11 dat ik goed met thuis kan blijven opschieten
O
redactie
José Toirkens
1 -
ZE IS negentien jaar, verkoopster op de stoffenafdeling van een groot warenhuis, en ze heeft
zoals veel meisjes van haat leeftijd een gedecideerde eigen mening. Ook over Kerst
mis.
Zij zegt: „Bij Kerstmis denk ik het eeïst aan feest; je zit gezellig bij elkaar. Het is net
zoiets als een vrij weekend. Nou ja, het heeft wel een iets andere sfeer. Dat komt door de
etalages, radio en teevee, Ik vind het eigenlijk een beetje commercieel.
Godsdienstige betekenis? Voor mij niet. Je gaat naar de nachtmis, komt meestal achteraan
te zitten en dan ben je er helemaal niét bij. Of je moet er een paar uur eerder al gaan zitten.
IK BEN katholiek. Maar ik ga zondags alleen naar de kerk als het moet van thuis, als ik
er echt niet onderuit kan. Ik zie het ook niet zo in zo'n kerk. Het houdt niets voor me in.
Bidden kun je ook zonder de kerk. Dat hoef je niet per se in dat gebouw te doen. Je
kunt je godsdienst toch wei houden. Ik ben een keer naar een beatmis geweest. Toen was
ik er echt helemaal volledig bij. Het is eigenlijk pas iets van de laatste jaren dat ik er zo
over ben gaan denken. Vroeger móest je al die dingen doen. Nu ga je meer een eigen wil
krijgen.
Met Kerstmis blijf ik in het algemeen thuis.. Ik weet nog wel dat ik, toen ik 16, 17 was, nog
geen verkering had, me erg alleen voelde in die dagen. Ik ben de jongste thuis. De anderen
hadden allemaal hun man bij zich. Het was net of ik er niet bij hoorde. Met andere weekends
was je met een vriendinnetje weg, maar die dagen moest je thuisblijven. Nou is dat over hoor.
Ik vier nou Kerstmis met mijn verloofde Willem. We zijn in mei verloofd. Iedereen doet dat
met Kerstmis of Pasen. Wij hebben gewoon een dag in mei genomen.
F MERKT natuurlijk aan allerlei dingen dat het Kerstmis is. Er hangt een speciale sfeer.
Maar niet omdat je erin gelooft. Vroeger op school keek je er anders tegen aan. Je deed
wel eens mee aan een voordrachtje. Ik heb wel eens Maria moeten spelen. Dan deed het
je echt iets, dat er een kindje in Bethlehem werd geboren. Nu zie ik dat werkelijk niet
meer. Er zijn veel jongeren die er zo over denken.
NIET DAT we het kerstfeest willen afschaffen. We zouden het op een andere manier wil
len vieren. Ik weet niet Zonder die commerciële sfeer. Dat zal wel moeilijk zijn.
Want van ieder klein dingetje maken ze gebruik. Er wordt voor alles extra reclame
gemaakt. Voor lekker etën, drinken, nieuwe kleren
Ach, ik vind: apart eten kun je anders ook. Dat zal ik later ook doen geloof ik, op een gewoon
weekend ook hele lekkere dingen klaarmaken. Dat iedereen wat nieuws moet hebben met
Kerstmis, een nieuwe jurk met glittertjes, vind ik overdreven. Het is wel leuk als je in een
restaurant gaat eten met een groot gezelschap, maar echt voor thuis nee. Ik hou wel van
mooie kleren, maar niet speciaal met Kerstmis".
1IESBETH MAAKT de meeste van haar kleren zelf. Ze heeft nog een andere hobby, die
j veel tijd in beslag neemt: ze speelt samen met haar verloofde Wim poppenkast voor kin
deren „Wim heeft de poppen gemaakt, ik de kleren. Het is ontzettend leuk. Hij verzint
de spelen zelf Meestal houdt hij het bij Jan Klaassen en Katrijn. Die vinden de kin
deren het aardigst We willen proberen ook voor ziekenhuizen te spelen"
In de dagen voor Kerstmis blijft haar niet zo erg veel vrije tijd. Het is nu eenmaal het lot
van winkelmeisjes om op koopavonden de klanten te bedienen, die kerstinkopen willen
doen. Voor de winkelmeisjes onderling, zegt Liesbeth, is zo'n koopavond het enige kerstonder-
dÜSÏ. .e.nigelfwat, ze °ns,fgf?n over Kerstmis is: Bah, je moet er voor overwerken. Dat
ve^eW w het ®Nendigeervan. Je moet die avonden speciaal tot 9 uur blijven. Zo
vervelend. Dan haat je eigenlijk alles wat je na 6 uur in de winkel ziet
IK GA met mijn kameraden naar de nachtmis om de andere
dag goed uit te kunnen slapen. Nee, dat kerstgebeuren
zegt me niets. Het zal wel een betekenis hebben, maar
dat is dan een betekenis die ik niet begrijp.
Na de nachtmis gaan we thuis eten, slapen, goed uitslapen
en dan gaan we 's morgens naar een cafeetje of zo. 's Mid
dags ben ik thuis met het hele gezin, 's Avonds gaan we al
tijd dansen met een stel kameraden. De tweede kerstdag is
precies eender. Mijn vrienden doen het op dezelfde manier.
Hij werkt op de afdeling plaatconstructie van een machine
fabriek, is 17 jaar.
TIET FEEST van Kerstmis zit voor hem vooral in de extra
I I vrije dag. „Het zijn twee zondagen", zegt hij, „maar
eigenlijk maakt dat niet zoveel verschil met een ge
woon weekend.
Je krijgt wel een ander gevoel. Je voelt je vrij, feestelijker.
In godsdienstig opzicht zegt het me niet zo veel, maar ze
hoeven dat feest ook niet af te schaffen.
En met Kerstmis krijg je over de hele wereld de vrijheid
die je anders nooit hebt, zoals bij zo'n wapenstilstand in
Vietnam.
Ik vind dat ieder op zijn eigen manier Kerstmis moet vieren.
Mijn kameraden en ik zijn aan onze manier gewend. We
zouden niet weten hoe het anders zou kunnen.
Je kunt met Kerstmis ook iets anders doen dan normaal:
goed zijn voor elkaar. Dat moet je feitelijk wel het hele
jaar door doen, maar je doet het niet. Ik weet niet waarom.
Met Kerstmis moet je proberen mensen, die je eigenlijk niet
moet, toch erbij te betrekken. Tenminste als ze dat willen.
IK ZOU wel graag cadeautjes krijgen en geven met Kerst
mis. De winkels gaan ervan profiteren. Van de ene
kant hebben ze gelijk. Die mensen moeten ook de kost
verdienen. Ik vind: die dagen zijn ervoor, dus moeten
ze er maar gebruik van maken.
Ik geloof niet in God.
Ik ben katholiek, maar geloof er niet in. Mijn ouders ver
plichten mij om naar de kerk te gaan en te geloven in God.
Dat vind ik verkeerd. Ja, u mag dat best in de krant zetten.
Mijn ouders zullen dat al wel weten. Ik hoop dat ze er be
grip voor hebben dat we zélf willen ontdekken dat er een
God is.
Die katechismus leren op school moest je ook onder dwang.
Dat was verkeerd. Net zo als het dopen als je geboren bent.
Ik vind, dat iemand als hjj 21 jaar is zélf maar moet beslis
sen.
JE LEERT ook zo weinig over de verschillende geloven.
Want je hebt meer geloven hè Daar moet je meer
van te weten kunnen komen. Op school moeten ze er
al aandacht aan besteden. Niet op de lagere school, dan
begrijp je dat allemaal niet, maar wel op de ambachtsschool
of de levensschool.
Ik denk dat het kerstfeest wel meehelpt om God te ont
dekken. Dan laten we zien dat er wél vrede kan zijn. Waar
om de rest van het jaar niet? Misschien omdat we het mak
kelijker twee dagen vol houden dan een heel jaar.
AF EN toe praat ik met mijn vrienden wel eens over de
kerk. Waarom we naar de kerk gaan en zo. Dat is
omdat we moeten. Als ik niet hoefde ging ik niet. Ik
heb de overtuiging niet. Dat ligt ook aan de teksten.
Die begrijpen we niet. Ik heb er ook nooit moeite voor ge
daan.
Naar een beatmis ben ik nooit geweest. Ik denk niet dat
ik er dan meer voor zou voelen. Waarom dan al die jonge
ren naar die beatmissen gaan? Alleen voor de muziek. Maar
niet uit overtuiging. Dat maken ze mij niet wijs.
Vroeger keek ik wel anders tegen dat kerstfeest aan. Omdat
je toen veel hoorde over Maria en Jozef. Dat trok me wel.
Nu niet meer. Je wordt ouder en gelooft er niet meer in.
Vroeger zag je ook meer kerststallen. Nu hebben de meeste
mensen een kerstboom.
DE KERSTSFEER is wel romantisch. Als ik zover was
zou ik me met Kerstmis verloven. Ook omdat de
meesten dat doen. Dat duurt allemaal nog wel even.
Ik heb^wel eens een meisje. Zo voor zaterdags en zon
dags. Meer tijd heb ik er ook niet voor. 's Maandags en
dinsdag ga ik naar de avondschool, 's woensdags moet ik
een werkboekje maken en kijk ik een beetje naar televisie,
donderdags moet ik huiswerk maken, vrijdags ga ik tot een
uur of acht met mijn kameraden mee, daarna sleutel ik wat
aan mijn brommer of ik kijk naar teevee.
Ik zou graag baas willen worden of meester in een vak
school. Voor later vind ik het belangrijkste, dat ik een ge
lukkige vrouw vind en kinderen krijg en dat we gelukkig
kunnen samenleven
