m en... 50 1 39 Alles alleen verwerken kan 'n man knakken Gezinsdrama voor Franse rechter Senaat is kwaad omdat ze te snel moet werken MEUWSEN nu nu nu Viert u de feestdagen niet een visgraat! 83 Turkse gastarbeiderman tussen twee werelden huis heerlijker :roma van cere koffie: iste van de d en, Jgbaar. rt Kerstbrood ,,spils' jenbonbons stkransjes icoladekransjes van hat mass ouderham WOrSt 150 gram csische eerleverworst udsekaas GEEN TIJI) VOOR BEHANDELING VAN WETSONTWERP HUURVERHOGING „Hellend vlak" Kaasproducenten in Engeland willen invoerbeperkingen GRINDSCHIPPERS RICHTEN N.V. OP Meer uitkeringen bij sluiting van landbouwbedrijf Hogere bijdrage krotopruiming DESTEM VAN DONDERDAG T9 DECEMBER 1968 J gram ^QK f I met keraen en likeur, am 2 teerd. o.a. room- 4 2ö iten musket250gram I of puur, 200 gram |a^O ar zwoerd, :'y K ram 1M SÉfes Vr atd zo fijn, nut»v ram 95 2 (Van een onzer redacteuren) TILBURG Bedachtzaam, met rustige gebaren, kennelijk ver heugd over dit bezoek, maakt NACI K.ORTAN Turkse koffie. Hij giet het drabbig zoete bruine vocht in exotische mokka-kopjes. Presenteert uit een bon-bonnière een stukje marsepein. Zorgzaam zet hij het brouwsel neer voor zijn gasten, drukt op de knop van het televisietoestel, zodat het stil wordt in zijn kleine, ordelijk goed-verwarmde kamer, steekt nog een schemerlampje aan en gaat dan zitten. In goed verstaanbaar Nederlands begint hij, eerst wat aarzelend, te vertellen, waarom hij in 1964, als 31-jarige man, naar dit land is gekomen, waar alles hem vreemd was. ADVERTENTIE „Ik was Turkije moe. In wilde Europese mensen leren kennen. In Istanboel had ik Amerikanen, Duit sers en Italianen gesproken Kor- tan spreekt goed Engels en toen een groep van veertig landgenoten naar Tegelen ging om te werken, ben ik als tolk meegegaan. Ik had een baan als boekhouder. Kreeg een le middelbare schoolopleiding en studeerde enige tijd voor jurist. Dat heb ik opgegeven. Ik ben niet getrouwd. Dat maakt het allemaal misschien wat eenvoudiger". Hij zet uiteen dat hem na enige tijd heel duidelijk was geworden dat hij voor zijn vaak ongeletterde landgenoten „negentig procent van de Turken in Nederland zijn boerenmensen, analfabeten" veel zou kunnen doen. Snel leerde hij Nederlands. Volgde er een cursus voor bij Schoevers. „Was wel moei lijk en ik weet dat mijn zinsbouw nog niet is wat het zou moeten zijn". In zijn donkere ogen licht een glimlach op. Na enige tijd verliet hij Tegelen. Hij kreeg een baan als industrie arbeider bij een grote elektrotech nische fabriek in Tilburg. Hij schreef artikelen over Nederland en de ervaringen van de Turkse gast arbeiders voor de Istanboelse krant Comhuiriyet (Republiek), zocht langzaam maar zeker zijn weg. ligt op een ander niveau. Hij heeft met hen mischien alleen gemeen dat hij ook Turk is. „Met mijn collega's heb ik ook niet veel contact. Ze zijn erg vrien delijk. De meeste Nederlanders zijn beste mensen, die proberen te be grijpen. Ik zal eigenlijk wel zelf de schuld zijn van het feit dat ik me eenzaam voel. Ik voel me niet nut tig in het werk dat ik doe. Het is niet juist meer dat ik fabrieksarbei der ben. Ik zou best geschikt zijn voor eenvoudige administratieve arbeid". Een ding wordt in de loop van zijn verhaal duidelijk. Als hij 's avonds thuiskomt, kookt hij zijn potje, brengt de kamer op orde, gaat wat zitten lezen „meest Turkse kranten" schrijft wat en voelt zich ondanks het feit dat hij er heel wat beter aan toe is dan de meeste van zijn landgenoten in Ne derland niet helemaal ingeburgerd. „Kijk, mijn broeders' zo dut-, den Turken landgenoten aan „zitten vaak ellendig met tien of meer op een kamer. Maar ze heb ben elkaar, ze praten en maken plezier, voelen zich samen soms verlaten en ellendig. Ik ben al leen Hij is wel eens gevraagd bij een getrouwde Nederlandse collega. „Maar het is moeilijk als vrijgezel. NACI KORTAN inburgeren is heel moeilijk slecht gehumeurd. Maar ik kan dat niet afreageren, ik heb geen klank bord. Ik moet alles zelf verwerken. Dat wordt me wel eens te veel. Dan wil ik alles opgeven en teruggaan. Maar ik besef ook dat ik geduld moet hebben. Dat er later wel iets beters komt. Dat ik misschien toch wel meer contact krijg, als ik beter Nederlands heb leren spreken". Trouwen? „Nou, dan moet ik toch eerst een wat betere positie heb ben". Een Turkse of een Neder landse vrouw? Peinzend kijkt hij naar een naakt van Asselbergs dat aan de muur hangt. „Dat zou me niet kunnen schelen. Als ze maar doen. ar gewoon mee- T H(j kon een goede kamer huren in een rustige wijk, centraal ver warmd, kocht wat spulletjes, schaf te zich, „dank zij de krant", een auto aan. Steeds weer probeert hij moeilijkheden voor zijn landgenoten uit de wereld te helpen. Hij is tolk, wordt geraadpleegd als de maat schappelijk werker die zich het lot van zijn landgenoten aantrekt, iets moet oplossen, geeft raad. In dat opzicht heeft Kortan een druk le ven. Maar met die landgenoten kan hij met echt praten. Zijn ontwikkeling Je kunt die mensen niet steeds las tig vallen. En ik drink nauwelijks sterke drank". Eén keer in die vijf jaar is hij met vakantie naar Turkije geweest. Hij zegt er niet veel over. Maar vol gend jaar gaat 'ie niet naar zijn va derland. Uit zijn verhaal kun je opma ken dat hij er zich niet zo best meer thuisvoelt. „Ik kan met niemand spreken over de dingen die me plezier ge ven, of die me bedroefd maken. Over een brief die me slecht nieuws brengt. Ik ben ook wel eens gewoon een goede kameraad zou zijn". Kor tan is mohammedaan. „Dat bete kent voor mij niet zoveel meer. Als het me weer eens te veel wordt ga ik bidden in de katholieke kerk hier in de buurt. Die God van ons is dezelfde als die God van de christenen". De kapelaan noemt hij „zijn broe der". Dankbaar voor de vluchtige aandacht die hem is geschonken. Maar de parochie nodigt hem niet uit als er wat is. Hij is een vreem deling, met een vreemd geloof. Mis schien weten ze niet hoe hij hun kert naar menselijk contact, naar „Ik heb voor sinterklaas ge speeld. Ik heb hier en daar ca deautjes heen gestuurd. „Van sin terklaas" zette ik erop. Een van de mensen kwam er achter dat ik de gever was. Hij zond me wat terug Het klinkt als een zucht. Er is iemand die aan hem heeft ge dacht, wat voor hem heeft gekocht. Met zijn bejaarde hospita en haar echtgenoot, „beste mensen", heeft hij geen echt contact. In hun huis is die ene kamer zijn plaats en do mein. Hij betaalt voor die kamer met alles erbij zorgt zelf voor zijn eten en was nog geen hon derd gulden. Om het geld doen die mensen het niet. „Wat dat betreft heb ik veel geluk gehad", zegt hij dankbaar. „Ik moet voorzichtig zijn, me niet opdringen, niet lastig zijn. Ik ben een vreemdeling. Mischien vinden ze zelfs wel: geen Europeaan. Wat weten de meeste mensen hier van Turkije In de winkels helpt men hem vriendelijk. Slechts een keer heeft men hem bedrogen. „Dat deed de garage die wat aan zijn auto her stelde. Rekende veel te veel. Ik heb niets gezegd, want ik was bang dat men dat niet zou nemen, van een Turk. Ik ga er nooit meer heen". Kortan zegt het zonder woede, al leen zijn ogen staan wat triest. „Ach, ook bij ons heb je goede en slechte mensen". Hij is zo langza merhand een man van twee werel den geworden. In zijn eigen wereld voelt hij zich niet meer thuis. De nieuwe wereld, die hij zoekt, heeft hem nog niet opgenomen. „Ik moet, ook op de fabriek, maar afwachten wat ze voor me doen. Ik stond onlangs dicht bij een administratieve baan bij een insti tuut dat zich met de gastarbeiders bemoeit. De directeur deelde me, toen ik hem vroeg hoe het stond, wat verlegen mee dat hij een Ne derlander had moeten nemen Zo'n bericht moet hij alleen ver werken. Dat is een soort eenzaam heid die op den duur een mens kan knakken. (^an onze Parijse correspon dent) PARIJS Voor een jury rechtbank in Nantes heeft een uitermate penibel proces Plaatsgehad dat waarschijn lijk nog heel wat pennen in frankrijk in beweging zal krengen. Zo sober mogelijk rerteld is het volgende ge keurd. elkaar "lan vrouw stonden naast 'touw ,m ue beklaagdenbank. De (27 iaLi ?ar voornaam Lucienne jaar)' i* »^eft •1?aar man Robert (40 kaar ?i)„ ®erl'e leren kennen en zet er. 'L ?U getrouwd. Als onderwij- Seplaatst rwi-'zeres werden zij over- hnnar Na.nt1S Waar Viar !aar ren. DidWeerste kind werd gebo- de inno„„ 1 ?r, ,na de geboorte bleek ionem .„Ti."? Qe fieooorte bleek bans on h eb1?1 te zijn, dat iedere De Abeterschap was uitgeslo- kind^wder van Lucienne nam ogenblik af\aï» in 'e veel man en vrouw, Didier oPJin, a „aar hielden, dat na worden opk„ jlen meer mochten ^riesfc-!1' Ee? dokt«, als ge- e' dat soor,£r'fehoord' var klaar gekomen n i e gevallen meer kind heou' °uaers die een debiel Z1? vaak mm VPortsebraeht sluiten Sch°wi zeer ,hlm verdriet op. of- Wel mogelijk is, dat een volgend kind nor-maal ter wereld komt. Naar de persoonlijke mening van het echtpaar Lucienne-Robert was deze mogelijkheid uitgesloten. Het was vooral de vader, voor wie het een schande was een debiel kind te hebben voortgebracht, die onder een tweede kind een streep had gezet. Lucienne was een volgzame vrouw, terwijl Robert binnen en buiten het gezin een dominerende figuur was. In 1966 raakte Lucienne andermaal in verwachting. Robert, een intellec tueel man, wist dat er in Nantes een voorlichtingsbureau bestond en dat anti-conceptionele middelen beschik baar waren. Maar daar maakte hij geen gebruik van hij gaf zijn vrouw de raad abortus te plegen. Hetgeen gebeurde. De president van het hof heeft hem dat bijzonder kwalijk ge nomen, omdat hij daardoor speelde met het leven van zijn vrouw. In september 1967 raakte Lucienne an dermaal in verwachting. Dat werd het begin van een bijna onvoorstel baar drama. In plaats van een voorlichtings bureau of een dokter in vertrouwen te nemen hielden man en vrouw de zwangerschap voor iedereen geheim. Zelfs voor de sociale verzekering, die verwittigd had moeten worden. Bei den hoopten op onderbreking van de zwangerschap. Een maand voor de bevalling, tegen het advies van een dokter, reisden zij samen per auto over de weg van Toulouse naar Nan tes. In de nacht van 20 op 21 april bracht Lucienne een meisje van 1800 gram ter wereld en pas toen haalde Robert de huisarts, die van de moei lijkheden in het gezin op de hoogte was. De arts vond twee stumpers van mensen die niet meer wisten waar ze het moesten zoeken, want het kind houden, wilden zij in geen geval. De dokter zocht naar een op lossing en meende die te hebben ge vonden door het kind aan te geven in een ziekenhuis van onbekende ouders. Toen hij met die boodschap terug kwam vond hij twee opgeluchte men sen in de kraamkamer. Maar wat er intussen was gebeurd, wist hij niet. Tijdens de afwezigheid van haar man, had Lucienne het pasgeboren kind met het hoofd tegen haar bed geslagen. De wond was op het eer ste gezicht niet merkbaar, maar toen het meisje twee dagen later in het ziekenhuis stierf bleek bij doorlich ting, dat de schedel was ingedrukt. Al bij haar eerste verhoor viel Lu cienne door de mand en legde een volledige bekentenis af. Maandag en dinsdag stonden man en vrouw naast elkaar in de bank der beklaagden. Getuigen bevestig den de plichtsgetrouwheid van bei den als onderwijzer en als onderwij zeres. Aandoenlijk was het getuige- verhoor van de moeder van Lu cienne, die met haar tengere gestalte en fijne gezicht onder grijze haren de indruk maakte van de goedheid in eigen persoon te zijn. Op een vraag van de voorzitter aan Robert waarom hij er niet met zijn schoonmoeder over gesproken had antwoordde Robert, dat het niet zijn gewoonte was zijn schoonmoeder 'op de hoogte te stellen van zijn parti culiere zaken. De voorzitter nam hem dat ant woord bijzonder kwalijk. Wat de moeder van Lucienne onmiddellijk betwistte. „Ik maak mijn schoon zoon geen enkel verwijt", zei de 66- jarige vrouw. „Hij is een man van karakter, domineert ongetwijfeld en is in hoge mate zelfstandig. Maar ik beschouw dat niet als ondeugden". Maar het meest opmerkelijke was een uitlating van de voorzitter die vroeg waarom het echtpaar niet naar Zwitserland was gegaan om daar abortus te laten plegen. Robert ant woordde, dat men daar geen geld voor had. Waarop de voorzitter van zich af beet door te zeggen dat Robert dan maar zijn auto had moeten verko pen. Het zijn deze woorden van de pre sident die in geheel Frankrijk het meest betwist zullen worden. Want het is de hyprocrisa ten top. Abortus is in Frankrijk verboden, ofschoon daar per jaar 500.000 gevallen van abortus voorkomen, bijna evenveel als het aantal geboorten. Maar een magistraat geeft in het openbaar de raad om over de grens te laten doen wat in Frankrijk verboden en straf baar is en bovendien niet te beta len voor mensen in nood zonder rui me geldmiddelen. Wie geld heeft kan zich veroorloven naar Zwitser land te gaan en wie het niet heeft moet maar spelen met het leven van een vrouw. De jury heeft zoveel verzachtende omstandigheden toegekend, dat de uitspraak dinsdagavond luidde: twee jaar gevangenisstraf voorwaardelijk. Natuurlijk niet. U kleedt u stemmig en stemmingsvol voor de gelegenheid. Visgraat en ruitje de kast in - tijd voor zo'n prachtig nachtblauw kostuum van Meuwsen. Zoals het kostuum „Gascogne", tout a la mode, 2-delig (f229.50) of 3-delig (f259.50). Dat past bij kaarslicht, champagne en premières. Evenals zo'n klassieke Engelse nopjesdas, of zo'n zwierige, sneeuwwitte uitgaans-shawl, stijl |ohan Heesters. Of een zuiver zijden pochette van f 3.55 (loop er eens binnenII BREDA BINDSTRAAT 19 TEL. 35673 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De Eerste Kamer heeft zicht kwaad gemaakt over de snel heid, waarmee de senaat de laatste tijd allerlei wetsontwerpen moet bestu deren en moet behandelen. Het wetsontwerp over de huurverhoging maakte de maat vol. De vaste commissie voor volkshuisvesting en ruimtelijke orde ning uit de senaat heeft, zoals zijzelf schrijft, hierover een ernstige waar schuwing laten horen. Het wetsontwerp is op 8 oktober bij de Tweede Kamer ingediend. De Tweede Kamer ba-acht op 26 novem ber het voorlopig verslag uit en op 29 november verscheen de memo rie van antwoord van minister Schut. Het eindverslag van de Twee de Kamer kwam op 4 december uit en op 10 december kwam de huur verhoging in de Twee Kamer afge rond op 12 december. Vijf dagen later kreeg de Eerste Kamercommissie het stuk ter be studering, maar de handelingen van de Tweede Kamer waren nog niet eens compleet in druk beschikbaar. Op 23 december moet de senaat het ontwerp bespreken, omdat de behandeling op dringend vèrzoek van de regering voor 1 januari ge reed mo-et zijn. De Eerste Kamer is voor deze gang van zaken zeer boos. De leden krijgen geen kans de stukken be hoorlijk te bestuderen, mede aan de hand van wat de Tweede Kamer hierover gezegd heeft. „Men schept op deze manier situaties, waarin een deel der volksvertegenwoordi ging zijn constitutionele taak rede lijkerwijze niet meer naar behoren kan vervullen. Dusdoende toch be geeft men zich op het hellend vlak", aldus de kamercommissie. Want zij zag zich omwille van de tijd ge- LONDEN (RTR) De Britse kaas producenten, die op het ogenblik met een overvoerde markt kampen, hebben de regering verzocht op kor te termijn maatregelen te nemen te gen de invoer van kaas uit Neder land, Frankrijk, Zuid-Afrika en Ier land. De National Farmers Union en de Federation of Milk Marketing Boards hebben het Britse ministerie van han del dringend verzocht anti-dumping bepalingen uit te vaardigen of anders retorsierechten in te stellen. Toen de overschotten op de Brit se kaasmarkt de vorige maand ern stige vormen begonnen aan te nemen heeft de Britse regering de buiten landse leveranciers gevraagd vrijwil lig beperkingen in te stellen op hun export van kaas van het Cheddar- type tot 31 maart 1970. Dinsdag heeft de Britse minister -van landbouw, Cledwyn Hughes, in het lagerhuis gezegd dat niet alle leveranciers hun medewerking hebben toegezegd. DORDRECHT (ANP) Rond de jaarwisseling zal er een belangrijke samenwerking tussen de zand- en grindschippers en -handelaren tot stand komen. Dan wordt officieel opgericht de n.v. Handels- en Transport Unie H.T.U., een commer ciële onderneming, die zich zal toe leggen op het vervoeren van en de handel in zand en grind. Men wil vervoerszekerheid en een goede dienstverlening aan de ver laders bieden en de schippers ver- zekéren van lading en een goede vracht. De n.v. geeft de mogelijk heid op collectieve basis transacties af te sluiten. De meeste zand- en grindschippers zijn lid van die afdeling. De handels- en transport Unie heeft in Dordrecht een kantoor ruimte aan het water in gebruik ge nomen. Als directeur van de n.v. is benoemd de heer P. A. J. Stadhou ders. dwongen het onderzoek van het wetsontwerp louter formeel te hou den. De Eerste Kamer heeft niemand de scnuld willen geven. Duidelijk is echter, dat de Tweede Kamer de collega's aan de ovea-zijde van het Binnenhof in tijdnood gebracht heeft. Het ontwerp wend op 8 okto ber ingediend bij de Tweede Kamer, maar de behandeling vond pas plaats op 10 december, twee maan den luter. De Eerste Kamer kreeg maar een paar dagen om zich erin te verdiepen. Zij zette alle bezwa ren opzij om, aldus die oommissie, „voor vele huurders en verhuurders in den lande geen onoverzichtelijke situatie in het leven te roepen". (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Landbouwers, die een lager inkomen hebben dan 12.500 gulden kunnen bij bedrijfsbe ëindiging een vergoeding krijgen, Totnutoe mocht men pas op een bij drage rekenen, als het inkomen niet hoger lag dan 10.000 gulden. De nieuwste regeling komt erop neer, dat de betrokken ondernemer de laatste drie jaar voordat hij zijn bedrijf sluit gemiddeld niet meer dan 12.500 gulden moet hebben gehad aan zuiver fiscaal inkomen. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Met ingang van 1 januari aanstaande krijgen de ge meenten voor elk ontruimd en afge broken krot een rijksbijdrage van 750 gulden. Deze bijdrage bedroeg tot nu toe 600 gulden. Het ministerie van volkshuisvesting heeft tot deze verhoging besloten, in verband met de sterk gestegen kos ten van verhuizing en herinrichting, alsmede vain de hoger geworden hu ren voor vervangende woonruimte. Met deze bijdragen kunnen de ge meenten een fonds vormen, waaruit geld kan worden toegespeeld aan be woners van te ontruimen krotten. Behalve aan krotbewoners kunnen de gemeenten ook uitkeringen doen aan degenen, die door opschuiving woonruimte voor krotbewoners vrij- Vindt u het ook geen fijn gevoel als je iemand, zoals dat heet, een warm hart toedraagt? Vooral in deze gevoelige dagen wil dat er wel in. Neem nu bijvoorbeeld mr. Van Doorn en Frits van der Poel. Hooglopende ruzie zou je zeggen. Maar niks hoor. Van der Poel was dezer dagen op een bijeenkomst op de t.h Twente, waar hij te horen kreeg: „Mr. Van Doorn heeft gezegd dat hij u een warm hart toedraagt Van der Poel kon dit niet op zich laten zitten en antwoordde: „Ik draag mr. Van Doorn ook een erg warm hart toe. Zo zijn wij roomsen Zo maar een rooms-katholiek: Warm hartzeer! Het volgende berichtje hebt u gis teren in deze krant kunnen lezen: Dank zij Nederlandse steun zal aan de katholieke universiteit Djakarta een medische faculteit gebouwd kun nen worden. Als u het mij vraagt is dat onze achtste medische faculteit. In verband met het feit dat vele vaderlanders en anderen tijdens de komende feestelijke dagen niet alleen elkaar maar ook de goed gevulde schotel en het even goed gevulde glas of glaasje een warm hart toedragen, druk ik u dit tekeningetje onder de, van voorpret ongetwijfeld reeds krullende, neus. Er hoeft weinig bij gezegd te wor den. De actie „Glaasje op, laat ja rijden!" is gisteren in Luxemburg ge start. Het is namelijk een Benelux- actie. De openingszitting vond plaats in restaurant de Centre Européen de Kirchberg. Hoe duur de naam ook klinkt, het is een restaurant. En de heren zullen dus wel een glaasje op hebben. Jus d'orange, natuurlijk. Een alternatief: Glaasje op? Laat je slepen! Amerikanen gaan voetballen bij NAC: Nu Amerikaanse Club. Al een kist, krat of vat van uw re latie gehad? Deze kreet gaat in ieder geval voor de relaties van de Neder landse Spoorwegen niet meer op. In een keurige brief aan L.S. (bedoeld zijn „onze trouwe relaties") laat de N.S. weten het zeer te betreuren de uitgifte van de N.S.-zakagenda en de N.S-kalender te zullen beëindigen. Oorzaak: de slechte bedrijfsuitkom- sten en de grote kosten van die rela tiegeschenken. Moedig besluit, maar dan moeten ze er bij de N.S. wel niet van staan te kijken dat veel van die trouwe re laties nu gaan zeggen: barst dan ook maar, wij pakken voortaan de auto. Wist u dat er in ons land een Ver eniging van Fabrikanten van Pud dingpoeder bestaat? Daar zitten pro testantse, rooms-katholieke en ker kelijk ongebonden fabrikanten van puddingpoeder zo maar, onverzuild, bij elkaar. Er zijn nog veel meer verenigingen en bonden, waar je zelden of nooit van hoort. Zo heb je (allemaal vol gens de gegevens van Pyttersen's Ne derlandse almanak, 196 7) ook de Vereniging van Dropjabrikanten en de Bond van Nederlandse Azijnfabri- kanten, de Nederlandse Vereniging van Kindermeelfabrikanten, niet te verwarren met de Nederlandse Ver eniging van Meelfabrikanten. En wie heeft er ooit gehoord van de Vereniging van Rijstpellers in Ne derland, behalve natuurlijk al dege nen die van beroep rijstpeller zijn? Verder is er de Nederlandse Ver eniging van Havermout- en Gortfa brikanten, de Vereniging van Neder landse Zwartestroopfabrikanten, en niet de vergeten de Vereniging van Zelfrijzendbakmeelfabrikanten in Ne derland. En dan nog zeggen dat we geen land van grutters zijn???? Denk er aan: Kerstschip Biafra, giro 55500! MERIJN. (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 7