NAUTA rW „Menselijk gesproken gewoon onbeschoft VERZEKERING OP SOCIAAL TERREIN NAAR 14 MILJARD uw goede geld veilig besteed Roolvink becijfert: Dr. H. Kaminski van observatorium Bochum over Apollo-vlucht tijdens kerstdagen BBC 'UKJES ïrkunst UI RAN tafel uw D Primeurs Uur achter Eerste op de maan Afluisteren Gezond Heksenmeesters brochures Ze hoopt erop, ze vraagt het u niet. Het raakt haar hart, toch geeft ze nooit een stille wenk. Want iets moois van goud moet je plotseling, zo maar, heel onverwacht krijgen. Goud maakt zo blij. De juweliers van Nederland nodigen u uit vrijblijvend te komen kijken naar hun cadeaus van goud en zilver. 00 Kinderbijslag Explosie in nieuw huis twee doden Nationale wensen Optrekken AOW Humphrey wordt hoogleraar e^elH ërvj Cidse meent Nieuwe impulsen nodig voor samenwerking in oecumene 6 =5 DE STEM VAN DINSDAG 17 DECEMBER 1968 Uitschuifbare tondeuse. Scheert sneller door groot scheeroppervlak. Scheert lekker glad door ronde scheerhoofden met scheer-uit cirkels. Oplaad-unit geschikt voor elke netspanning. elefoon 2129 617 258 MIE AAN HUIS 132 - Oostburg ENKELE PRUEEN 6-Persoons cassette*éq in pleet uitv. v.a. ede/staal uitv. v.a. f 29^ Couverts met mes: in pleet uitv. v.a. 28. ede/staal uitv. v.a. TELEFOON 01640 .5614 (Van een onzer verslaggevers) BOCHUM In verband met de Amerikaanse Apollo-vlucht tij dens de komende kerstdagen worden in Bochum allerlei observa tie-voorbereidingen getroffen. Alle wetenschappelijke medewer kers moeten present zijn, radio-reporters zullen er hun microfoons opslaan, journalisten voor de deur liggen, de televisie komt in kleur een kijkje nemen. „Als u 't mij vraagt verheug ik mij op de aanstaande kerstmis helemaal niet", zegt dr. Heinz Kaminski. „Wetenschappelijk gezien de Apollovlucht, in verhand met de gunstige termijn, accepta bel. Menselijk gesproken vind ik het zonder meer onbeschoft. Zo'n vlucht zou een maand later wetenschappelijk net zo interessant zqn geweest. Helaas is die hele ruimtevaart een prestige-slag geworden. Laten we eerlijk zijn, wat zouden de mensen zeggen als de Russen nu eens de christelijke hoogtijdagen voor zo'n maanvlucht hadden uitgekozen In tegenstelling met zijn collega sir Berhard Lovell van het Britse observatorium Jodrell Bank is dr. Kaminski van het succes van de Apol lovlucht overtuigd. „Een bepaald risico houd je natuurlijk altijd. Net zo goed als bij het lan den van een vliegtuig, het rijden over een autoweg. Iedere ruimtevlucht zal dus een waagstuk blijven. Men mag echter niet vergeten dat een vlucht om en naar de maan een tot in alle finesses doordacht experi ment is. Al het andere is kletskoek. Wanneer ik er physiek toe in staat was en de benodigde training had gehad, zou ik zonder aarzelen die Apollovlucht meemaken. Ueberhaupt, als ik ooit de kans krijg vlieg ik zeker naar de maan. Graag zelfs. Ik ben nu 47, de ontwikkeling gaat zo razend snel dat ik op mijn 57ste zo'n uit stapje wel zal maken". Wat zal de mens daarboven vin den? Nieuwe grondstoffen, nieuwe vestigingsmogelijkheden voor een overbevolkte wereld? „Nieuwe grondstoffen in iedere ge val niet", is de overtuiging van Ka minski". Een nieuwe mensheid op de maan is onmogelijk. Geen nieuwe Adam en Eva dus. Misschien op Mars en over honderd jaar op Venus. Op de maan is praktisch geen dampkring. Er kan slechts sprake zjn van kleine gemeenschappen. Geleerden en technici die daar in een kunstmatige atmosfeer diep on der de grond of onder koepels wer ken. Leven OP de maan wordt le ven IN de maan. Laboratoria zullen permanent zuurstof en water moeten produce ren „De maan wordt rond het jaar een fabrieksterrein voor che mici en natuurkundigen, die daar onderzoekingen doen die op de aar de enkel in een hoog-vacuum kun nen gebeuren. De maan is een en al hoog-vacuum. Op de maan zullen observato ria verrijzen voor astronomen. Want als wij de maan veroverd hebben, begint de ruimtevaart pas. Van daaruit kunnen we de sprong naar Mars en naar Venus wagen. Voor de volgende vijftig tot hon derd jaren hebben wij daarmee de grenzen van het menselijk kunnen bereikt. Wetenschappelijk, econo misch en financieel". Op 21 december, zaterdag aan staande, starten de Ameri kanen een bemande ruimtevlucht om de maan. Over de gehele wereld is een keten van obser vatieposten gespannen. Op sche pen, op sterrenwachten, in ruim tevaartobservatoria. Dertig duizend mensen zijn bij die observatie en lancering be trokken. Tot de belangrijkste ob servatoria in de wereld behoort het Institut für Satellit- und Weltraumforschung te Bochum in Duitsland. Dit instituut kwam herhaalde malen in het nieuws met frappante bijzonderheden over ruimtevluchten van de Rus sen. Soms uren voordat NASA of persbureau Tass nieuwe Rus sische lanceringen bekend maak te. had Bochum ze reeds gemeld. De prognoses van Bochum wa ren vaker nauwkeuriger dan die van Cape Kennedy of het Britse Jodrell Bank. In verband met de komende maanvlucht der Amerikanen had een onzer verslaggevers in Bo chum een exclusief interview met direkteur dr. Heinz Kamin ski en enkele van zijn medewer kers. Vorige week nog stelde dr. Ka minski: „Volgens mij cirkelen de Kussen binnen tien dagen om de maan. Nog vóór de Amerikanen. Ze hebben er de ruimteschepen voor en met de Sonde 5 en 6 bewezen "at ze er toe in staat zijn". Hij had voor deze stelling meer „psycholo gische dan wetenschappelijke aan wijzingen". „Zo'n maanschot ligt helemaal u.™n straatje. De Russen hebben hoi Vee' waar('e gehecht aan het oenalen van ruimteprimeurs: de eo k SDOetn'k- het eerste dier in n baan om de aarde, de eerste ïaiic In heelal, de eerste harde nding op de maan. enzovoort, arom zouden ze terwijl ze er v uische middelen voor heb- kÜ„~, nu de eer aan de Ameri- en laten? Doen ze nooit". zii„meüï'<aanse NASA-autoriteiten ?,*r van oordeel dat de Rus- hor, o ^aris voor c'e7:e maand heb- vn v-miKt; Zij zouden de beste dag 11 hebben laten gaan. DR. HEINZ KAMINSKI Over de Europese ruimtevaart-po gingen haalt direkteur Kaminski meewarig zijn schouders op. „Europa denkt op het gebied van ruimtevaart gewoon kinderachtig. Frankrijk, Engeland en Duitsland zijn te klein voor een eigen pro gramma. Wat nu gebeurt is waan zin. Ieder zijn stukje speelgoed. De Nederlanders in Noordwijk, de Duitsers in Darmstadt, België een brok, Frankrijk en Italië een stuk. Speelgoed dat de grote broers al lang hebben. En daarom willen zij het ook zo graag. De ESRO moet uit de sfeer van nationale na-ijver worden gehaald en onder beheer van het Europa- parlement in Straatsburg worden gesteld. Het Europees programma moet uit origineel wetenschappe lijk ruimtewerk bestaan, dat de grote broers nog niet gedaan heb ben. Nu lijkt het ESRO-program- ma op verstelwerk. Het binnenste buiten keren van drie ouwe jasjes om een nieuw te maken". „Wie het eerst op de maan zal landen? Volgens mij de Russen. Wetenschappelijk liggen Russen en Amerikanen niet ver uit elkaar. Het belangrijkste verschil is, dat wat in Rusland gebeurt het werk is van een kleine groep hoog gespe cialiseerde mensen, terwijl je in Amerika het spul bij wijze van spreken in de winkel op de hoek kunt kopen. De bemande ruimtevlucht, aldus Kaminski, stond op het Russische programma op de eerste plaats. De Amerikanen deden veel breder we tenschappelijk ruimtewerk. De eer ste man op de maan is daarom, vol gens mij, een Rus. Het eerste maan- laboratorium bemand door een we tenschappelijk team leveren de Amerikanen. Heel waarschijnlijk zijn Russen en Amerikanen intussen allang tot sa menwerking overgegaan. Dat is on vermijdelijk. Er bestaat immers geen Russische en geen Amerikaanse natuurwe tenschap. Voor het jaar 2000 is die samenwerking een onherroepelijk feit". In hét observatorium lopen de klokken een uur achter. „Green- wichtijd. Vroeger zaten we voort durend in de knoop met Russische en met Cape Kennedy-tijden. We doen 't nou internationaal", aldus Friedrich Witte. Hij is in Bochum het wandelend archief, die alles over satellieten en ruimteschepen weet. Data. techni sche gegevens, levensduur. Uit het blote hoofd. „Oorspronkelijk was dit een ama teur-sterrenwacht. Dr. Kaminski is chemisch ingenieur van zijn vak. Hij was zo'n verwoed amateur astronoom dat hij tientallen en thousiastelingen om zich heen ver zamelde en de stad Bochum diep in de beurs liet tasten voor een sterrenkijker op het dak van het meisjesgymnasium. Later verhuisden we naar de rand van de stad en intussen zijn we zo mans geworden dat er geen week voorbijgaat of de NASA, een of andere collega of de academie van wetenschappen uit Moskou hangt aan de telefoon. We zijn pas goed op dreef gekomen in oktober 1957, toen de eerste spoetnik de lucht in ging. Aan een sterrekijker hadden we niks en toch wilden we persé dat ding volgen. We bouwden daarom zelf een an tenne en enkele jaren later nog een. Van het een kwam het ander en op dit moment staat hier een com plete radome met een reflector-an tenne van twintig meter doorsnee". „Met de NASA hebben we mak kelijker contact dan met de Rus sen. Die houden alles nogal geheim. Niettemin weten we er een hele hoop van. Luister maar eens mee". Uit enkele ingewikkelde apparaten kraken allerlei onverstaanbare stemmen en klanken. „Dat zijn de Russen. We kunnen hier hun grond stations achter de Oeral afluiste ren. De instructies vanuit de con trole-kamers naar de flight-simula tors. Van de testpiloten onder el kaar. die soms dagenlang van de buitenwereld zijn afgesneden in een drukeabine. We horen hen liedjes zingen en lachen, moppen tappen, snurken. We horen ook de count-down. Het probleem is dat je nooit precies weet wanneer het oefening of echt is. Dat moet je leren uit ervaring. Tot nu toe gaven de Russen ons altijd wel een of ander duidelijk teken als zij een nieuwe lancering deden. Meestal valt er dan plotse ling een radiostilte in, je hoort twee-drie dagen niks en dan plot seling gebeurt het". De antenne-apparaten kraken en babbelen op volle toeren. Er zal dus wel niks aan de hand zijn. „De Russen wisselen vanzelfspre kend vaker van frequentie. Dit ap paraat zoekt dan meteen electro- nisch de nieuwe frequentie op. We hoeven niet eens tussenbeide te ko men". Voor de Amerikaanse satellieten heeft Bochum weer een ander ap paraat. Er ontsnapt trouwens geen enkele satelliet aan de aandacht. Een computer houdt alles secuur in de gaten. „Sinds Spoetnik één vliegen 3.500 brokstukken en satellieten door het heelal. We kunnen er bi.ina een verkeers agent naar toe sturen. Van de 900 satellieten zweven er nog 600 lustig in het rond. De rest spatte in stuk ken uit elkaar of verbrandde. Weer-, stralings-, foto-, meteoriet- stof-satellieten en ga zo maar door. Aan de hand van een computer kunnen we meteen zien of een sa telliet geen kunsten gaat uithalen. Of ie gezond is. Kijk hier, de kaart van Explorer 22. Die is nog heel gezond, heeft al 2100 omwentelingen achter de rug en functioneert nog feilloos", is de deskundige toelichting van Hans-Ebert Nafe, de leider van het rekencentrum. Het hele observatorium, onder gebracht in enkele bescheiden ge bouwen aan de rand van de stad, ratelt en trilt uit alle hoeken en gaten. Rekenmachines, geluidsban den, telexapparaten, roterende pa pierstroken, geheimzinnige signalen uit het heelal. Voor een leek een werkplaats van de heksenmeesters uit de 20e eeuw, voor de mede werkers in Bochum heeft het al lemaal zin en betekenis. Eenvoudig als twee plus twee is vier. De staf van medewerkers telt veertien man en een kantoorjuf frouw. Astronomen, foto-technici, experts in telecommunicatie, hoog- frequentie-technici, wiskundigen. Ze spreken allen wel een of andere buitenlandse taal, zodat men aan de telefoon nooit voor een gat ge vangen zit. Op de dag dat Titov de ruimte inging en Moskou telefo nisch vriendelijk vroeg de zaak even mee in de gaten te houden ant woordde Kaminski in vloeiend Rus sisch: „Gefeliciteerd we horen Titov al enkele uren". „Kaminski heeft de veldtocht in Rusland meegemaakt als soldaat", zegt Witte. Voor alle wetenschappelijke me dewerkers wordt het een drukke kerstmis. „We kunnen de Weih- nachtsbaum hier wel in het gange tje zetten. Thuis zullen we daar niet veel van te zien krijgen". (ADVERTENTIE) BROWN BOVERI wasautomaten befaamde fabrikaten vaatwasmachines van een wereldconcern strijkmachines met de degelijke garantie wasdroger wasdroger van. de importeur centrifuges OP AANVRAAG GRATIS-IMPORTEUR: GEBR. TIMMERMANS N.V., KESSEL (BIJ VENLO) (ADVERTENTIE) (Van een onzer verslaggevers) HAARLEM-HEERLEN De uitkeringen op grond van de sociale verzekeringen zullen volgend jaar stijgen tot on geveer 13,6 miljard gulden. Dit is 17,6 procent van het natio naal inkomen. In 1938 was dit percentage slechts 1,8. De uit keringen in .1967 waren al negenmaal zo hoog als in 1955. Het nationaal inkomen werd in de zelfde periode slechts drie maal zo groot. Deze cijfers noemde minister Rool vink (Sociale Zaken en Volksgezond heid) gistermiddag in Haarlem tij dens een vergadering van de katho lieke land. en tuinbouwbond. De be windsman gaf een uitgebreid over zicht betreffende de sociale verzeke ringen. Uit het door het ministerie inge stelde onderzoek is gebleken, dat ver reweg de belangrijkste stijging van de uitkeringen ongeveer 35 pro eent werd veroorzaakt door de zogenaamde autonome factoren, zo als de invoering van nieuwe verze keringswetten en de uitbreiding van bestaande wetten. Een tweede be langrijke factor noemde de minister de loonontwikkeling. Prijsstijgingen en. consumptiestijgingen waren al dus de minister, ook factoren die tot toeneming van de uitkeringen heb ben geleid. Met nadruk stelde hij, dat het zowel de wetgever als het be drijfsleven zijn geweest die de voor naamste impuls hebben gegeven aan de sterke stijging van de sociale verzekeringsuitkeringen. Ook sprak de heer Roolvink over eventuele uitbreidingen Zo heeft hij inmiddels de Sociaal Economische Raad om advies gevraagd over de vraag of er kinderbijslag voor het tweede kind moet worden gegeven. De onvermijdelijke premieverhoging, die een dergelijke maatregel met zich mee zou brengen deden de mi nister een zeer voorzichtige houding aannemen. De heer Roolvink maakte gewag van het verschil van inzicht tussen hem en de SER betreffende een wet op de arbeidsongeschiktheid. De SER (Van een onzer verslaggevers) ZONHOVEN Twee mensen zijn om het leven gekomen en vijf wer den geWond, toen in het weekend een gasontploffing een nieuwe wo ning in Zonhoven binnen enkele seconden totaal vernielde. Twee be jaarde dames hadden sinds enkele dagen de woning betrokken. In het weekend werden de laatste eigen dommen naar de nieuwe woning overgebracht. Op het moment van de ontploffing bevonden zich behalve de twee da mes ook de vijf familieleden, die meehielpen met verhuizen, in de wo ning. Men vermoedt dat er een lekkage in de gasleiding is geweest in de badkamer, omdat de twee doden zich op dat moment van de ontploffing daar bevonden. De ontploffing ver anderde de woning in enkele secon den in een puinhoop, slechts de ver- wamingsketel bleef in tact. heeft over deze verplichte verzeke ringen tegen arbeidsongeschiktheid voor anderen dan loontrekkenden een advies uitgebracht, waarin, vol gens de minister, een overgangsre geling ontbreekt. Het voornaamste bezwaar van de minister was, dat de reeds invalide zelfstandigen buiten de wet zouden vallen. Voorts zou de SER-regeling administratief ingewik keld zijn. Om deze redenen sprak de heer Roolvink zijn voorkeur uit voor een volksverzekering tegen de arbeidsongeschiktheid. De minister besprak ten slotte de verschillen in verzekeringspremies en -uitkeringen binnen de EEG. Hij meende, dat er op dit gebiej weinig behoefte bestaat aan harmonisatie, aangezien de zes landen vrijwel de zelfde risico's hebben gedekt. De uit keringen kunnen weliswaar vrij sterk variëren, maar deze verschil len zijn dan terug te voeren tot na tionale wensen en verlangens. „De gemiddelde premiedruk in de zes landen verschilt betrekkelijk weinig, alhoewel vooj- sommige groepen on derling grote verschillen bestaan", al dus de heer Roolvink. Oud-minister van Sociale Zaken dr. G. M. J. Veldkamp heeft tijdens een bijeenkomst in de Heerlense schouw burg die ter gelegenheid van het gouden jubileum van het A.M.V.F. werd gehouden, een zekere voorkeur uitgesproken voor het optrekken van de AOW en AWW-uitkeringen tot 80 procent. Dit zou dan een verhoging betekenen van uitkeringen en lasten van 16 procent d.w.z. voor AOW en AWW samen 1,7 pet premiever hoging. De consequentie daarvan zou volgens dr. Veldkamp zijn, dat de AOW en AWW-uitkeringen netto in de buurt van een netto minimum loon komen te liggen, terwijl daar mee tevens een algemene pensioen voorziening is gerealiseerd van 70 pet van alle inkomens beneden de f 8.018. ST.-PAUL, (AP) Vice-president Hubert H. Humphrey heeft een pro fessoraat geaccepteerd aan het Mac- calester College va» St.-Paul en aan de universiteit van Minnesota in Minneapolis. Humphrey zal 30.000 dollar krijgen voor een periode van negen maan den aan de beide universiteiten. I Een enerverend weekeinde, men sen, dat was het. Ijzingwekkend koud en tegelijk ook weer zo hart verwarmend. Bij dat laatste denk ik vooral aan de politieke evenementen. Met name enkele kleine partijen zijn dit weekeinde druk aan het vergade ren geweest. (Ik kan me trouwens voorstellen dat grote -partijen bij voorkeur niet 's winters in vergadering bijeenko men. Nietwaar, een hele grote zaal krijg je moeilijk warm. En het is toch de bedoeling dat je je mensen warm krijgt, waarvoor dan ook.) Enfin we weten het in leder geval weer. De A.R. blijft in beperkt-chris- telijke broederschap alleen en zelf standig en voelt voorlopig nog niets voor de éne gróte christelijke pot nat. Laten AR-minnaars nu niet boos worden, want ik weet ook wel dat de A-R. lang niet de kleinste partij is. Maar groot is iets anders. D'66 heeft in vergadering bijeen een nieuwe voorzitter gekozen, dr. J. Beekmans, in het dagelijkse leven oor-, keel- en neusarts. Zo'n man ontkomt er natuurlijk niet aan zijn politieke aspiraties, al beschouwt hij ze dan nog zozeer als hobby, in zijn praktijk uit te leven. Naar verluidt zegt hij ook sinds kort tegen zijn patiënten „Even de mond open, ja, zegt u eens: Déééééé....'." Van daar naar '66 is maar een klein stapje, waar of niet Ik ben er toch wel voor dat alle par tijvoorzitters hun junctie niet be roepshalve, maar als vrijetijdsbeste ding zouden vervullen. Ik geloof dat ze de politiek dan met veel meer be zieling en hartstocht zouden gaan be drijven. Tenminste, te oordelen naar de passie waarmee mannen steeds meer in hun hobbies opgaan, zou je zeggen dat dit idee voor de bedrij vigheid in de politiek alleen maar dikke vruchten zou afwerpen. KVP-voorzitter Van der Stee zou het bijvoorbeeld leuk doen als hor logemaker. Weet-ie eindelijk hoe laat het is. En P.v.d.A.-voorzitter Tans lijkt me geknipt voor zoiets als vertegenwoor diger. Komt hij een beetje onder de mensen. Vrienden we moeten verder kijken dan onze nationale neus lang is. Het Midden-Oosten, bijvoorbeeld. Een voortdurende haard van onrust en het Hoessein staat op rood Brazilië, golf van arrestaties, par lement nar huis en je reinste dicta tuur wat er overblijft. Het meest ty perende zinnetje in het verhaal hier over gisteren in deze krant vond ik „Het openbare leven ging normaal zijn gang". Vindt u dat gek? Par lement of geen parlement, de meeste mensen daar leefden toch al onder een dictatuur. En dan een schrijnend berichtje uit Rome. De paus riep de verzamel de menigte op de armen met Kerst mis te gedenken, terwijl op hetzelf de ogenblik een aantal studenten de monstreerde tegen het ontslag van Don Mazzi, die in Florence volgens de bisschop de armen te veel en ook als het geen Kerstmis is, gedenkt. De wereld is een rare verzameling vreemde vogels. Als je er goed over nadenkt, kan het althans voorlopig ook moeilijk anders. En tegelijk met het tijdelijk milder worden van de weersomstandighe den, ontdooien de harten van zovelen tot smeltens toe en glimlachen we milder en milder tegen elkaar, ter wijl dan in het zachte schijn sel van kerstboomlichtjes de wereld één groot kerststalletje lijkt. Of.... een grote beestenstal U mag natuurlijk kiezen, maar de waarheid ligtoch in het midden. MERIJN (Van een onzer verslaggevers) ZEIST De algemene vergadering van de Cidse, de Internationale Werkgroep voor Sociaal-economische samenwerking, is van mening, dat nieuwe impulsen nodig zijn voor sa menwerking in oecumenisch verband. De Cidse zal vooral een krachtige inspanning moeten leveren op het gebied van in te richten technische diensten van de kerkelijke ontwik kelingsorganisaties. Dit verklaarde kardinaal Alfrink bij de opening van de algemene ver gadering van de Cidse in Zeist. Bij deze vergadering waren vele verte genwoordigers van de bisschoppelij ke ontwikkelingslanden aanwezig. Caritas Internationalis, Adveniat, Sedos, het Internationaal Comité voor Uitzending van Vrijwilligers en de Wereldraad van kerken hadden waarnemers naar de bijeenkomst af gevaardigd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 7