Kaasverdeling waterdicht
excuus voor
dronkenschap
FAKTURISTE
VANAVOND OM S UUR
KOMEN ZE THUIS:
MANNEN WE GEWERKT HEBBEH.
Raad
andei
Bedorven maag
en diarree
ENTOSORBINE
en uitblazi
'AMSTEU
Uitslag JUBILEUMAKTSE Radio De Koek
Wegens huwelijk van een
onzer medewerksters
ZOEKEN WIJ
MASSEE ZOON N.V.
OORSTELr
VERHOGINC
HUREN
Expositie in Brussel
^an acht Brabanders
I ®érèn o t Vess' Hans van
en Jan Spit (allen
Eerste prijs voor
Duitse modeschoo
4
DE STEM VAN WOENSDAG 11 DECEMBER 1968
(Van een onzer verslaggevers)
BEATENBERG Ja, wat doe
je, als je geen slag bij Nieuwpoort
achter de hand hebt en toch ge
kweld wordt door een geweldige
dorst, wat moet je in hemelsnaam
aanvangen, als het dorp, waar je
woont, stomweg te laat gebouwd
is, zodat het duizendjarig bestaan
pas in 1987 gevierd kan worden?
Je kunt het toch ook niet helpen,
dat er in al die eeuwen binnen
de gemeentegrenzen geen man
heeft geleefd, die een onsterfe
lijke dichtbundel heeft afgeschei
den of een serum tegen jeugd
puistjes op zijn naam heeft ge
bracht.
Er is ook nooit een Turkse leger
aanvoerder op het idee gekomen om
het dorp onder de voet te lopen,
welke poging dan op de kop af hon
derd jaar geleden zou zijn verijdeld
door heldhaftig optreden van de pas-
De Justisdal-kaas wordt nog steeds
volgens eeuwenoud beproefd sy
steem met de eeltige handen ge
maakt.
toor en drie misdienaars, die vanaf
de toren brandende waskaarsen op
de indringers wierpen, waarna die
als fakkels van de berg afdonderden.
Dat had in elk geval een danklof op
geleverd met feestelijk samenzijn na
afloop.
Vergeet het maar: er is in het ge
meentearchief geen akte te vinden,
die de dorpelingen in staat stelt een
gedenkwaardig feit op grondige wijze
te herdenken, er is geen fanfare
korps, dat in 1868 is opgericht en de
oude Xavier bestond het zelfs om
daags voor zijn honderdste verjaar
dag de laatste adem uit te blazen.
De bruidjes stonden al klaar om hem
in triomf naar de hoogmis te dra
gen en alle herbergen hadden van de
politie nachtvergunning tot vier uur
gekregen. De dwarsligger.
Neen, Beatenberg heeft het dit jaar
niet getroffen me. wapenfeiten, die
straffeloos nog eens uit het stof van
een roemrijke geschiedenis kunnen
worden opgedient. Het ligt verwach
tingsvol op zijn hoge, Zwitserse berg
rug en staart naar het diepblauwe
water van het meer van Thun, dat 600
meter lager op bedrieglijke wijze een
prentbriefkaart imiteert. Maai- de ver
loren zoon, die beladen met roem zou
terugkeren uit een of andere oorlog
om dan aari de stamtafel bij wijn en
bie>- te vertellen over verre landen
en vreemde zeden, laat op zich wach
ten.
Natuurlijk kunnen de dorpelingen
het ook zonder gedenkwaardig feit op
een zuipen zetteh en gewoon hun
dorst als uitgangspunt nemen, maar
ze weten bij voorbaat, dat dan hun
onvermijdelijke dronkenschap nooit
de glans zal krijgen van een collec
tieve katharsis. Zolang ze maar de
roemer wijn met een duidelijke aan
leiding naar de lippen tillen, zolang
de intentie doortrokken is van de
roem der voorvaderen, kan niemand
hen iets maken. In dat geval lallen
ze immers niet in eigen beheer, maar
uit eerbied voor de dappere dorps
genoten. die 250 jaar geleden de Tur
ken op hun bliksem sloegen, Mij
dunkt, zoiets mag toch wel gevierd
worden.
Denk nu met, dat Beatenberg bij
de pakken neerzit en niets te vieren
heeft, want daarmee onderschat u de
kracht van hun dorst. Ze hebben ge
woon net zolang gezocht, totdat ze
een feestvarken gevonden hadden en
uiteindelijk is de keus gevallen op de
75-jarige Karl Brüllhart. De oude
Karl heeft in zijn leven uitsluitend
dingen gedaan, die onopgemerkt ble
ven. maar het feit, dat hij het zolang
heeft volgehouden, heeft voor het
gemeentebestuur uiteindelijk de door
slag gegeven. Er ztin nu eenmaal
momenten, waarop heldhaftigheid
moet wijken voor standvastigheid.
Daarom zijn we op deze herfst
morgen met tweeduizend getrouwen
het Justisdal binnengetrokken om de
oude Karl te bedanken voor alles,
wat hij in die 75 jaar heeft nagela
ten.
Alles wfjst erop, dat het een ver
rukkelijke dag wordt: schaapjeswol
ken grazen vredig in de blauwe he
mel en de zon heeft de rotsige flan
ken tot volle tevredenheid gedeco
reerd. Weliswaar heeft hij te lang
open en bloot gestaan en is de prik
eraf, maar het is net als met de oude
Karl: mag je eigenlijk wel meer van
hem verwachten?
Het Justisdal een 'schilderachti
ge sleuf, die een Nederlander het
pijnlijk besef geeft, dat het met Zoe-
termeer en Stompwijk altijd behel
pen zal blijven is enkele jaren ge
leden tot verboden gebied voor auto's
verklaard, maar voor vandaag wil de
veldwachter van Beatenberg een oog
je dichtknijpen. Want ook hij be
grijpt, dat het onbegonnen werk is
om die honderden flessen wijn en
schnaps in een rugzak of achter op
de fiets mee te nemen. Hij heeft zelf
trouwens ook drie flessen kirsch ge
kocht en hij is niet van plan om die
op zijn justitiële bult te nemen.
Het is een enerverend gezicht om
de honderden auto's te zien voort-
schuifelen over het grintpad, waar
zelfs een koe met een halve uier bo-
Zekerheid
ven de afgrond hangt. Ofschoon de
feestgangers nu nog monter en uit
geslapen zijn, vragen velen zich toch
al bezorgd af, hoe men op de terug
reis dit kruip-door-sluip-door-spel
tot een goed einde kan brengen. Aan
de ene kant rijst de berg loodrecht
op; twee meter naar links gaapt de
leegte. Het- is een grimmig soort gan-
zebord: een verkeerde gok en je zit
in de put.
Na twee kilometer wordt het dal
breder, de flessehals gaat abrupt over
in een embonpoint, dat begroeid is
met verdord gras. In het midden staat
de houten hut. waar alles om be
gonnen is. De oude Karl houdt de
wacht voor de deur en ziet toe, dat
er geen onverlaat binnendringt. Te
oordelen naar zijn grimmig uiterlijk
zou men mogen veronderstellen, dat
hij zijn enige dochter in de hut heeft
opgesloten en vast van plan is haar
maagdelijkheid zolang mogelijk te
verdedigen. Daarom is het des te
verwonderlijker, dat hij zo af en toe
toch een oude boer toestemming geeft
om naar binnen te gaan. De man rolt
zijn hemdsmouwen op, haalt diep
adem en verdwijnt met bonkige tred
in de hut. Ademloos wachten de toe
schouwers tot hij weer naar buiten
komt Het duurt op de kop af vier
minuten, voordat hij handenwrij
vend in de deuropening verschijnt.
„En", roept Karl hoopvol, „hoe vind
- je d'r?"
De boer knikt. „Vetter dan vorig
jaar", zegt hij. „En romiger, een stuk
romiger".
Karl glimlacht. Hij had niets an
ders verwacht. Hij is al vijftig jaar
verantwoordelijk voor de kaas uit
het Justisdal en je hoeft hem echt
niets te vertellen over de nobele ka
raktertrekken van de enorme, goud
gele schijven, die hij een voor een
met zijn eeltige handen gevormd
heeft. Kenners beweren zelfs, dat zijn
kaas beter is dan de Emmenthaler en
de Gruyère en zeker wereldfaam zou
genieten, als de boeren van Beaten
berg wat scheutiger waren en hun
voorraaen niet zelf consumeerden.
In Thun hebben ze daarvoor al ge
waarschuwd: als je een stuk Justis-
dalkaas 'wil bemachtigen, zul je zelf
naar de verdeling moeten gaan en
hem desnoods met geweld uit de
handen van de eigenaar moeten trek
ken.
Dit jaar liggen de volvette zaken
nog moeilijker, want de opbrengst
is minder geweest dan in 1967. Of
schoon het aantal koelen in het dal
gelijk is gebleven het schommelde
zo rond de 250 is Karl toch be
duidend minder aan zijn trekken ge
komen. Het vee is eigendom van 16
boeren van Beatenberg, maar die
voelen er niks voor om twee keer per
dag het Justisdal in te trekken om te
melken. Daarom hebben ze 50 jaar
geleden Karl Brüllhart afgevaardigd,
die sindsdien in naam der zestien ge
zworenen de hand aan de uier heeft
geslagen. Vanaf 1918 is hij elke zo
mer tussen juni en eind oktober de
periodieke kluizenaar van het Justis
dal, die moederziel alleen het vee af
tapt en van de dikke, vaalwitte melk
zijn kazen maakt. In november ko
men dan de zestien boeren om te
zien, wat hij er van gebakken heeft,
meer dan voldoende. De rest van het
laar zorgt hij wel voor zichzelf. Hij
draagt zijn groffe blokhemd drie we
ken en dan draait hij het binnenste
buiten en kan hij het weer drie we
ken aan, „In de natuur wordt een
mens niet vuil meneer, dat moet u
van mij aannemen. Ik was me in de
beek en zaterdags komt er een jon
gen uit het dorp met de dingen, die
ik nodig heb. Ik heb niet veel nodig,
maar je wilt toch wel eens een pijpje
roken, een glaasje drinken. Ik zit hier
voo" de hut en zie de zon ondergaan.
Geen mens in de buurt. Alleen die
bergen, waarvan ik elke vierkante
meter ken. Dan wordt het langzaam
donker in het dal. in de verte hoor
je de koeienbellen. Je kijkt naar een
vogel die voorzij trekt. Dan ga je
maar weer naar binnen om de kazen
te keren. Je doet de pertoleumlamp
Heeft hij nooit de zenuwen gekre
gen van zijn loodzware eenzaamheid,
heeft hij nooit de aanvechting om de
stilte te ontvluchten en in een café
op verhaal te komen?
Karl Brüllhart kijkt de bezoeker
vorsend aan. „Hoe bedoelt meneer
dat? Wil meneer soms beweren, dat
elke mens behoefte heeft aan gezel
schap?" Dat wil hij niet ontkennen.
Daarom is hij veertig jaar geleden
ook getrouwd met een beste vrouw,
die hem tussen november en juni
voedt en betuttelt. Dat vindt Karl
aan, je gaat wat zitten suffen. Het is
heerlijk om zeker te weten, dat je
aan niks behoeft te denken, dat je
tegen niemand behoeft te zeggen dat
je naar bed gaat. Ik stap op, wanneer
ik wil. Ik kijk nog even naar de ka
zen, ofschoon ik weet, dat er niks
mee kan gebeuren, maar ja, na al die
maanden zijn het je kinderen gewor
den, die dingen beginnen een eigen
leven te leiden. Je hebt er slome tus
sen, die niet willen rijzen en die
spreek je dan toe. Je hebt ook rot
zakken, die je uit de hand lopen.
Daar heb je dan bezigheid aan.
Ik ben nooit nieuwsgierig geweest,
hoe het er beneden bij het meer uit
zou zien. Ik geloof het wel. Hetzelfde
gras. dezelfde koeien. 'sWinters lees
ik hoe mooi het moet zijn in Italië en
dan denk ik: „Zou ik gelukkiger zijn
als ik nou in Italië zat?" Ik weet het
niet. Ik zou er alleen heengaan om
te vluchten. Ieder mens wil op zijn
tijd de benen nemen, er tussenuit
knijpen. Daar heb ik het dal voor.
Ik pak in juni mijn spullen in en ik
zeg tegen mijn vrouw: „Kom je in
november nog bij de kaasverdeling?"
Dan kan ze „ja" of „nee" zeggen,
maar kwijt is ze me. Zo houd je een
verhouding mooi".
Hij pakt met een onbegrijpelijke
zucht een platte fles uit de achterzak
van zijn fluwelen broek en neemt een
slok, dan kijkt hij met samengekne
pen ogen naar de duizenden, die op
de hellingen hun pick-nickmanden
hebben uitgepakt. Velen hebben het
moment van de kaasverdeling niet
willen afwachten en verkeren reeds
in een uitbundige stemming. Flessen
wijn en aangevreten worsten gaan
van hand tot hand. Een magere man
pakt een alpenhoorn, die hij met
moeite aan de mond zet en vol blaast.
Zijn gezicht loopt purperrood aan,
maar meer dan een troebel gekwaak
kan hij niet aan het instrument ont
wringen. Hij wordt onmiddellijk be
loond met een donderend applaus en
een teug uit de dichtstbijzijnde fles.
Een ander gaat plotseling op de
handen staan. Niemand heeft het
hem gevraagd, maar zijn gebaar
wordt op prijs gesteld. Op zijn han
den maakt hij een rondje langs de
kazen, die inmiddels uit hun duistere
kerker naar het grasveld voor de hut
zijn gedragen.
Om twaalf uur begint de verdeling,
die is gebaseerd op het aantal koeien,
dat elke boer in het Justisdal heeft
laten grazen. „En als er nou een
beest tussen zit, dat de hele zomer op
een droogje heeft gestaan, krijgt de
eigenaar dan een kilo kaas minder?"
„Geen donder mee te maken", zeft
Karl. „Een koe is een koe en ka,
kaas". I
„Hoe bedoelt hij dat?"
„„Dat weet ik zelf niet", ze
„maar neem van mij aan, dat er - -1
speld tussen te krijgen is". 8
Vijf minuten later is de kaas ui
algemene tevredenheid vo-s..,I
Een boer, die het aan te zien is J
hij ook liever Onassis was gew'3
verkoopt al zijn kazen bij handt' 1
aan een plaatselijke Maecenas, ij
is zichtbaar opgelucht, dat hij S
zootje niet naar het dorp hoeft 11
sjouwen.
Tegen vijven worden de
flessen ontkurkt. Het is onbegrijpJ
dat deze dag uiteindelijk te J
is aan melk.
Bij de lege put staat de oude Kat'
somber op zijn pruim te kauw^' I
„Mijn vrouw heeft net verteld,ui
we televisie hebben", zegt hij
zegt, dat het verrekte interessant"?
ik geloof haar wel. Je hoeft je flJ
niet uit en je ziet toch een ho®" I
och, over zeven maanden is het J
weer juni".
Kluizenaar Karl Brüllhart: „Oyj
zeven maanden is het toch wee
juni".
mii
Heden is na een langdurige ziekte na voorzien
te zijn van de H. Sacramenten van ons heen
gegaan de heer
ARTHUR JOSEPH DE LETTER
weduwnaar van
Irma Vancauteren
echtgenote van
Augusta Maria van Waesberghe
geboren te Koewacht op 25 maart 1892 en over
leden te Moerbeke-Koewacht op 9 december
1968.
Dit melden u:
Moerbeke-Koewacht:
A. M. van Waesberghe
zijn echtgenote
Zelzate:
Ettore Ceecaroli-de Letter
(Smesman)
Moerbeke-Koewacht:
Honnere de Letter-Kool
zijn kinderen
Heerhugowaard:
A. Dekker-Wezepoel en kinderen
Heemskerk:
A. Wezepoel-Berkhout
en kinderen
L. M. Wezepoel-van de Stoop
kinderen en kleinkinderen
Wachtebeke:
G. de Ridder-Wezepoel
en kinderen.
De begrafenis zal plaatsvinden op donderdag 12
december om 9.30 uur te Moerbeke-Koewacht.
Zij, die bij vergetelheid geen bericht ontvan
gen hebben, worden verzocht dit als zodanig te
aanvaarden.
Op 17 december 1968 ho
nen onze geliefde ouders
P. fiE WILDE-
v. RENTERHEM
hun 60-jarig huwelijks
feest te vieren. Dat zij nog
lang gespaard mogen blij
ven, is de wens van hun
kinderen A. en L. Wal-
kiers-die Wilde, kinderen
en kleinkind.
Receptie in Cafetaria Boer-
jan, Markt, IJzendijke, van
16.30-17.30 uur.
IJzendijke, Blindehoek 6.
te verkiezen boven onzekerheid.
De allerbelangrijkste vfaH^ ^ie ëlkë'
zakenman *gich'-bijr.de mediakeuze'
voor zijn reclame moet stellen is
niet de vraag of het gekozen me
dium in huis komt, maar
of en hoe dat medium wordt
gezien en gelezen
75% van de dagblad-advertentie
pagina's wordt door de lezers en
lezeressen van 18 jaar en ouder
geopend (en dus gezien).
Is uw advertentie krachtig genoeg
dan wordt zij ook gelezen.
Op de advertentiepagina's van
DE STEM
koopt u dus ZEKERHEID.
le prijs HOOVER WASAUTOMAAT t.w.v. 1198,—
Mevr. de Boevere - De Biestraat 3 - IJzendijke
2e prijsHOOVER KLOPSTOFZUIGER t.w.v. 228,—
De heer Rinders - Knol C 68 - Hoek
3e prijs HOOVER STOOM-STRIJKIJZER t.w.v. 54,50
Mevr. Bouten - Beukelsstraat 28 - Biervliet
Noordstraat 107
Tel. 4255
Terneuzen
Familieberichten
uit andere bladen
Overleden: J. Roozen,
75 jaar te Oud-Gastel.
Overleden: W Dingemanse
58 jr. ev E. Dingemanse -
de Nooijer, te Vlissingen 8
december 1968: P. Rus -
Droogers, 74 jr. ev J. Rus,
te Goes 7 december 1968;
A. M. Sampon, 78 jr., wv
S. P. Sampon - Burgel, te
Goes, 8 december 1968; L.
M. Hoogerwerf, 73 jr., wv
J. Hoogerwerf - de Nooijer
te Vlissingen, 7 december
1968: M. E. den Boer - van
Bruggen 68 jr., ev W.
den Boer, te Middelburg
december 1968: ,T. Dron-
kers 79 jr. w v E C Dron
kers - de Zwarte te Vlis
singen, 8 december 1968.
Wat verkeerds gedronken of
gegeten, kou op maag en in
gewanden... plotseling „loopt
u leeg"', u voelt zich wee en
onpasselijk: een nare maag-
en darmstoornis.
ENTOSORBINE - witte aan
gename tabletten - bevat 6
snelwerkende middelen die de
maag tot rust brengen en de
ingewanden zuiverende
diarree stopt.
ENTOSORBINE helpt direct,
u is zó weer in orde en doet
weer normaal 'aan alles mee.
zuivert maag en ingewanden
voor spoedige indiensttreding, een
die vlot kan typen. Opleiding Mulo of Handelsavond
school.
Wij bieden een prettige werkkring en een goede
salariëring.
schriftelijke sollicitaties worden gaarne ingewacht door
DAM 2-4
GOES
Dan hoort een vrouw de sleutel in het slot. Dan gaat
zijn jas aan de kapstok. Dan zit het er weer op. En dan moet
er een goed glas Amstel zijn voor die man. Zorgt zij voor.
Amstelomdat 't barstensvol
gebrouwen is met wat zij vindt
dat hij verdient. Prachtpiis!
DITISDtmAH
DITISZNBIER
(Van onze correspondent)
I DOMBURG De gemeente
van Domburg beleefde gisterai
laatste acte van de politieke
"is die daar reeds geruime tijd he
Nadat in een raadsvergaderinf
nktober de gemeenteraad het
(rouwen in het college van b. ei
opzegde, gaf wethouder W. K.
I Nieuwenhuyzen te kennen zijn
I niet ter beschikking te willen
Ien,
In tegenstelling tot de andere
Ihouder. de heer A. Francke,
I reeds aan het begin van die ve:
t der;ng de raad liet weten dat hij
I langer deel wenste uit te ma
van deze raad.
Het aanbluven van wethouder
I Nieuwenhuyzen was voor de so
(Vervolg pag. 1)
De KVP-er Cornelissen ope:
I hiermee de beschouwingen. Die in
I viduele huursubsidies voor de laag
betaalden zouden per 1 januari 1
moeten ingaan. Huurverhogingen z
I altijd onaangenaam en omstreden,
(ir Cornelissen, die er onmiddel'
I aan toevoegde dat aan verhoging v
I vier tot zes percent niet valt te o
I komen en de regering dan ook ste
I voor dit plan verdient. Dit plan
[minister Schut is pertinent nood
I kelijk, zei de VVD-er Wiegel. Wa
dering voor het plan hadden ook r
[Aantjes (AR) en de heer Van
IPeijl (CHU). De heer Aantjes wit
I de socialist Van den Doel voor
[voeten dat er na de tweede were
[oorlog vrijwel geen kabinet met
I cialisten is geweest dat niet met e
huurverhoging is gekomen. Ik b
[dankbaar dat de huuroperatie tot
[april wordt uitgesteld, zei de he
|Van der Peijl.
De socialist Van den Doel zei
I de volkshuisvesting langzamerha
[de grootste bezuinigingspost wori
iDe woningwetwoningen worden o
[betaalbaar voor geschoolde arbeide
|voor wie ze juist zijn bestemd. 1
beter gesitueerden blijven buit
Schot.
Gesteund door de radikalen, de r
cifisten en de democraten stelde d
[Van den Doel voor de huren ni
[over tien jaar zes procent omhoog
[laten gaan steeds over de huur v;
Ihet laatste jaar, zodat de totale huu
[verhoging 80 percent is, maar al d
[jaar over de huren van nu, zodat
[totale verhoging 60 percent bedraas
|jen^weede. voorstel van de heer V:
[den Doel wil de regering de bevoeg
I beid geven om in gebieden waar ve
[buizen leeg staan een lager percei
a|e dan zes vast te stellen.
I, f minister kan het wetsontwei
I bet stellen van de huurverhogii
IUj Percent helemaal terugneme
[rond drs. Janssen (PPR). Eerst mo
I - reSenng maar eens komen m
I een plan voor individuele huursubs
Idles voor laagstbetaalden. Ook mo
S ma*I eens over de krotopru
IZn iW en SePraat- De democrat
in nam eveneena dit standpui
I Jyan 6611 onzer verslaggevers)
1 ianu^RG Van 18 december
de Rral exposeren acht leden
CultureerCenfKUnStSt^hting ir
Brussel H^ ru™ »CaI'yatide
teringenr'Z1Jï„Eoel Elsi"ga v«i
I Ben rul' ,£ard Pnncé« (Helmond
IS.WTO (E?rsael), Mathijs -
I sum 'Woudrichem), Ru var
te
va
in he
i
(Te
Over
Ros
Zum
Tilburg
DCZe exc»«sieve creatie is ee.
erp van de modelnaaister;
°Ve™°rgen, leerlingen vai
•"odeschool in Düsseldorf. Hut
*eei" modieuze collectie baarde on
anSS Z6lfs opz'en in Wenen. Hiei
(,"'n de meisjes bij een sterkt
"Wentie van beroemde mo
deSCh°Ien l»t acht Europese lan
011 de eerste prijs tijdens een in
jnationale wedstrijd. Het broek-
ongetwijfeld spoedig tal
'J 6 ko°Psters vinden.
