IDA AMERIKAANSE DESERTEURS IN ZWEDEN NUTSSPAARBANK 3'/2 4 'l* 5'/* EEN BONDSSPAARBANK Massamoord onder de Indianen in Brazilië aten! ger Senator Gulden Eeuw ...alleen om de geur al! St. Nicolaas, MA wil óók een JUNGHANS horloge Wij vergoeden U nu 6^b rente op een deposito-rekening met een opzegtermijn van 18 maanden. )US LIJKE DELIJKE Op onze kantoren te Breda, Tilburg, Roosen daal, Bergen op Zoom, Oosterhout, Geertrui- denberg en Raamsdonksveer zal men er u gaarne meer over vertellen. tel. 46750 Vooral uwgeldzaken en verzekeringen Utrechtse politie helpt operatie slagen Terneuzen leider judocompetitie ekenhuis Acties Minder soepel Zieke ouders Voor iedereen de mooiste tijd! Niet voor niets werd Senator Gulden Eeuw het lijfmerk van de Connaisseurs du Tabac. Zo'n edele sigaar van 32 of 35 cent verschaft een echte kenner een puur en onvervalst rookgenot! Puur tabak! Leug< ;ens Buitenlandse studenten aan Hongaarse universiteiten Over 5 dagen is het alweer 10 DE STEM VAN ZATERDAG 30 NOVEMBER 1968 13 mgeving den r 35 jaar? ge-afdeling van iddag tot 7 uur >nze Personeels- wanneer u ons •tedatum en ge- p"655 i een vaar- t. Dit sling. fging aars, e. t zijn c met dheid St. ïg van aneels- 25955. oeken wij een staande goede tere ontwikke- verkoopmetho- nnis van deze leveling strekt. ige betrekkin- fdeling Perso- dig mogelijk jishoudelijke werk- fewerkgesteld op van het zieken- n prettige werk- honorering. De vergoed. gericht aan 00-22200. het ij zijn en blijven Amerikanen (Van een medewerkster) STOCKHOLM Een gedeeltelijk onder water gelopen binnen plaats omringd door afbladderende muren, in het centrum van Stockholm, de stad zonder achterbuurten, zoals de V.V.V.-folders Planken door de plassen leiden naar een huis zonder naam plaatjes waar op de eerste verdieping het A.D.C., het American Deserter's Committee, zijn hoofdkwartier heeft. Een grote, tochtige ruimte, met langs één muur planken met eigen publikaties en ge schriften van verwante organisaties, een rijtje grote spijkers als kapstok en in het midden een lange zachtboard tafel. Dat is het wat triest uitziende voorlopige eindpunt van de Amerikaanse deserteurs jie uit West-Duitsland, Vietnam, rechtstreeks uit de Verenigde Sta ten, soms via Japan, de Philippijnen, Kopenhagen, een enkeling via Moskou, hun toevlucht in Zweden zoeken. Voor de meesten was desertie een betrekkelijk simpele procedure: je spaart wat geld, wacht tot je een paar dagen verlof hebt, en met je verlof pasje en een paspoort neem je de trein of het vliegtuig naar Frankrijk oi Zweden. Als je zover op eigen kracht niet kunt komen is er in vrij wel ieder land op de route wel een organisatie die de deserteurs verder helpt. Op desertie in vredestijd staat maximaal vijf jaar dwangarbeid. Op het ogenblik herbergt Frankrijk ruim 50 deserteurs en Zweden zo'n 220, waar er iedere dag gemiddeld een of twee bij komen. Zweden dankt zijn populariteit als vluchthaven voor deserteurs aan zijn neutraliteit en aan zijn sociale voor zieningen, waar ook de deserteurs van profiteren. Ze krijgen een ver blijfsvergunning op „humanitaire gronden", want politiek asiel ver leent de Zweedse regering alleen aan vluchtelingen, die in hun eigen land in politiek of religieus opzicht ver volgd worden. Tot die categorie worden de Ame rikanen niet gerekend. Nieuwaangekomenen worden opge vangen door leden van het American Deserter's Committee en door de Swedish Friends of the American Deserters. Niettemin zijn de levens omstandigheden van de meesten niet erg florissant. De eerste deserteurs viel een enthousiast welkom ten deel van de regering, de pers en grote groepen van de bevolking. Maar de aankomst van deserteurs is een rou tinekwestie geworden, waar niemand meer warm voor loopt, behalve de mensen, die zich er expliciet, in co mités e.d. mee bezighouden. De re gering geeft hun een wekelijkse uit kering van 96 kronen (67 gulden). Zo'n vijftig van de 200 Amerikanen zijn regelmatig actief in het ADC, dat een tweeledig doel heeft: het opvan gen van nieuwaangekomenen en het bevorderen van desertie. In Parijs is ook een afdeling gevestigd. Met ver zetsbewegingen en centra voor dienstweigeraars in de Verenigde Staten wordt samengewerkt. In samenwerking met de SDS, de Sozialistische Deutsche Studenten- bund verspreiden ze op Amerikaanse legerbases in Duitsland oproepen, praktische wenken voor desertie en hun krantje „The Second Front". In dit blad beschrijven deserteurs hun ervaringen en sporen anderen aan om hen te volgen: „Ik schrijf dit aan rile GI's die genoeg hebben van het rotte systeem, de oorlog in Vietnam, rassendiscriminatie in het leger en X-S- JSSKgS alle anderen die weg willen en een kans willen hebben om als vrij man een nieuw leven te beginnen in Zwe den. Doe zoals ik: laat je inschrijven voor verlenging van dienstverband, en bekostig met de bonus, die daar voor uitgekeerd wordt, je reis naar Zweden." Het ADC maakt geluidsbandjes voor uitzending door radio-Hanoi, radio-Havanna en binnenkort waar schijnlijk ook een station in Oost- Berlijn. Ze verspreiden lijsten met contactadressen, waar in moeilijkhe den geraakte deserteurs om hulp kun nen aankloppen. Voor Nederland wordt het adres van de Socialistische Jeugd in Amsterdam vermeld. De indruk bestaat dat de houding van de Zweedse regering minder soe pel is geworden. „De Zweedse rege ring vindt het eigenlijk niet prettig dat we anderen aanmoedigen ook te deserteren. Ze willen geen grote groep Amerikanen binnen hun gren zen. Niet dat ze het zo zeggen, maar we merken soms dat de vernieuwing van onze verblijfsvergunning lang uitblijft en dat de administratieve rompslomp voor nieuwaangekomenen steeds ingewikkelder wordt Niemand is het land uitgezet, maar het geeft ons toch een gevoel van onzekerheid". Volgens het Zweedse ministerie van buitenlandse zaken zijn deze indruk ken gebaseerd op onbegrip en com municatiemoeilijkheden en op de om standigheid dat de publieke belang stelling is verminderd sinds de deser teurs een alledaagse verschijning zijn geworden. Het ADC wil zich overigens beslist niet kritisch uitlaten over de Zweedse regering: „We zjjn gasten in Zwe den en we hebben noch het recht noch de bedoeling ons te mengen in binnenlandse aangelegenheiden hier. We zijn en we blijven Amerikanen en we willen ons hoofdzakelijk rich ten tot onze landgenoten in Amerika en elders in de wereld. We willen hun duidelijk maken waarom we ge deserteerd zijn, we willen hen over tuigen van de misdadigheid van het Amerikaanse optreden in Vietnam, we willen laten zien dat de economi sche belangen van het groot-kapitaal Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika tot een Amerikaanse kolonie maken, we willen steun verlenen aan de neger bevolking en de achterbuurtbewoners in Amerika, we zijn politiek bezig, maar dat doen we als Amerikanen, die druk willen uitoefenen op het Amerikaanse beleid. Daarom werken we nauw samen met soortgelijke or ganisaties in de Verenigde Staten." (ADVERTENTIE) Wordt er geen pressie uitgeoefend op de deserteurs om terug te gaan naar het leger? „Sommige zogenaam de deserteurs zijn CIA-agenten, die onze activiteiten proberen te sabo teren en deserteurs willen overhalen om maar terug te gaan. Een enkeling heeft zich na desertie inderdaad weer bij zijn legerplaats gemeld, en als we na verloop van tijd brieven van hen krijgen noemen ze dat de grootste stommiteit van hun leven. „Als je clandestien naar Ame rika gaat en je wordt gepakt, dan kan je dat zo'n vijf jaar gevangenisstraf kosten. Tenzij je een „deal" sluit met de CIA: dan word je voor de forma liteit een paar maanden vastgehou den en dan vrijgelaten met de ver plichting om aan iedereen te gaan verkondigen hoe stom het is om te deserteren en hoe afschuwelijk de levensomstandigheden waren in Zwe den. De CIA zorgt er wel voor dat je dat deel van de overeenkomst niet vergeet." „60 pet. van ons heeft bericht ont vangen dat een van beide ouders ern stig ziek is en dat is statistisch wel erg onwaarschijnlijk. Soms zijn der gelijke berichten rechtstreeks afkom stig van de CIA, soms zijn de ouders door hen overtuigd of onder pressie gezet om dergelijke brieven te schrij ven, of om op te bellen. Verschillen de jongens hebben een dergelijk te lefoontje gehad, terwijl hun ouders financieel beslist niet in staat zijn om dergelijke transatlantische telefoon gesprekken te bekostigen. Als je er in trapt ben je zuur voor een jaar of vijf". Is het niet effectiever om binnen het leger te protesteren? Bereik je dan niet meer mensen directer en met meer overtuigingskracht? „Theo retisch is dat wei juist, maar in de praktijk heeft het Amerikaanse leger heel doeltreffende middelen om dat te verhinderen. Ze zijn experts in het breken van iemands moraal. Iemand, die zich kritisch opstelt wordt belachelijk gemaakt door per soonlijke vernederingen, wordt ge ïsoleerd, moet heropgevoed worden door het voortdurend opnieuw door lopen van de „basic training" en door geraffineerde indoctrinatie. Het meest effectief is om een hele eenheid te laten boeten voor de houding van één individu- De dissenter wordt dan aan gewezen als de schuldige, van wie de hele eenheid de dupe wordt, omdat ze verzwaarde dienst of iets derge lijks krijgen. Wanneer hij weer „aangepast" zal zijn, worden de collectieve strafmaat regelen opgeheven. Op de duur keert natuurlijk de hele groep zich tegen de troublemaker en dan ben je ver loren. Vrijwel niemand is psychisch in staat om binnen het leger een ver zetshouding vol te houden. Desertie is het enige alternatief." Hoe worden de acties van het ADC gefinancierd? „Door individuele bij dragen, Vietnam-Comitês, inzamelin gen onder studenten, enz." Zijn er geen communistische par tijen bereid om een bijdrage te leve ren? „Of ze daartoe bereid zijn weet ik niet, maar we zouden het toch niet accepteren. Het zou een onge wenste afhankelijkheidspositie schep pen en bovendien voelen we ons niet verwant met communistische par tijen. Die zijn zo zeer tot het esta blishment gaan behoren dat we op hen niet hoeven te hopen voor veran dering in de status-quo". Vier Amerikaanse matrozen, deserteurs van het vliegdekschip „Intrepid", die via Moskou naar Stockholm reisden. (ADVERTENTIE) (ADVERTENTIE) RIO DE JANEIRO (AP) De voorzitter van de Nationale Stich ting voor Indianen in Brazilië, Jose Queiroz de Campos^ heeft de beschuldiging gepubliceerd, dat in het Amazone-oerwoud langs de grens van Bolivia en Pe ru, indianen als slaven worden verkocht door personen die in de ze streek in de rubber werken. „Er wordt een campagne opgezet om het werk van de stichting afbreuk te doen", zo stelt Campos in een rap port aan regeringsafgevaardigde Mar cos Kerstman, hoofd van een congres commissie die een onderzoek instelt naar de misdaden tegen Indianen. De stichting werd Üt jaar gevormd ter vervanging van de vroegere Dienst ter Bescherming van India nen. Deze dienst werd echter op last van het ministerie gesloten na een onderzoek waaruit bleek dat duizen den Indianen in de afgelopen twin tig jaar werden vermoord. Eerder dit jaar heeft de federale politie van minister van justitie Luiz Antonio da Gama e Silva opdracht gekregen om op te treden tegen man nen die van massamoorden op de In dianen beschuldigd worden. In zijn rapport aan Kerstmann vraagt Campos de leden van de com missie van onderzoek eens naar de Braziliaanse staat Acre te gaan „waar zelfs niet één hulppost yoor de India nen is". Campos zegt dat de com missie volkomen onkundig is van de „vreselijke situatie" van de Tieuna- Inddanen, die bij de westelijke grens van het land leven. Ook noemt hij de gewelddadigheid van degenen die in dit gebied in de rubber werken. In zijn uitvoerig rapport zegt Cam pos ook dat voormalige functionaris sen van de Dienst ter Bescherming van Indianen valse berichten rond strooien. „Een onderzoek van het ministerie van binnenlandse zaken had tot ge- volgt", zo zegt Campos, „dat honder den personen ontslag namen. Niet temin wonen ze nog steeds in de buurt van de Indiaanse gemeenschap pen. Ze vertellen de Indianen leugens over de stichting en trachten het goe- UTRECHT (ANP) Enkele agen ten van de Utrechtse politie hebben er mede voor gezorgd, dat een spoed operatie in het ziekenhuis Berg en Bosch in Bilthoven slaagde. De politie kreeg een telefoontje uit Bilthoven, dat men daar dringend bloed nodig had. Aangezien er een dichte mist hing vond men het niet verantwoord, een ziekenwagen naar het Academisch Ziekenhuis m Utrecht te sturen, waar het benodig de bloed in de portiersloge moest worden afgehaald. De surveillance wagen van de Utrechtse politie ging direct op pad en leverde ondanks het slechte zicht na ruim tien minuten het bloed in Bilthoven af. Juist op tijd voor de operatie. De behandelen de geneesheer van het Bilthovense ziekenhuis belde na afloop van de operatie de politie om mee te delen, dat de operatie was geslaagd en de toestand van de patiënt redelijk was. BOEDAPEST (AP) Hongarije heeft gisteren bekendgemaakt, dat voortaan ook mensen uit het Westen aan de Hongaarse universiteiten kun nen studeren. Het persbureau M.T.I. meldde dat „de belangstelling voor de Hongaarse universiteiten en colleges de laatste jaren is toegenomen in de ontwik kelde kapitalistische landen zoals de V.S., Canada en zelfs Australië" Tot dusver werden slechts studenten uit de communistische landen en de ont wikkelingsgebieden toegelaten. Op grond van de nieuwe bepalin gen zijn reeds dit jaar verscheidene Amerikaanse, Franse, Zwitserse, Australische en Zuidamerikaanse stu denten bij de Hongaarse universitei ten ingeschreven. de werk van de stichting zwart te maken, terwijl juist alles gedaan wordt om terreinverlies weer goed te maken en aldus de Indianen een beter leven te geven". Behalve de personen die ln het Acre-gebied in de rubber werken en de voormalige employés van de dienst worden de Braziliaanse India nen, die analfabeet zijn, volgens Cam pos, nog door anderen bedrogen, waaronder Amerikaanse missionaris sen in Mato Grosso. Dezen zijn et reeds van beschuldigd dat ze de cul tuur van de Indiaanse stammen ln dit gebied vernielen. De situatie waarin de Indianen ver keren is volgens Campos te wijten aan de laksheid van de Braziliaanse regering. In zijn rapport zegt hü verder dat de Caraja-Indianen „cor rupt en tot prostituées worden ge maakt vooral nadat er een toeristen hotel in het gebied van het Banandal is gebouwd". Het Banandal, het grootste rivie reneiland ter wereld, ligt op onge veer twee uur vliegen van Brasilia en wordt veranderd in een toeristen, attractie. (ADVERTENTIE) iflf»? VOOR DE HANDEL: B. D.LEEFSMA N.V. IKERKSTB. 25, AMSTERDAM.TEL.2327271 (Van onze sportredactie) TERNEUZEN De judoploeg van Terneuzen heeft de eerste helft van de judocompetitie om het ploe- genkampioenschap van Zeeuwsch- Vlaandaren als lijstaanvoerder afge sloten. De Terneuzense judoka's be haalden 7 punten uit vijf wedstrijden. De stand: 1. Terneuzen 5 gespeeld 3 gewonnen 1 verloren en 1 gelijkge speeld. 2. Axel 5-2-1-6, 3. Hulst 5-2-1-2-5. 4. Oostburg 4-2-0-2-4. 5 Kloosterzande 4-1-2-1-4. 6. Ossenisse 7-2-0-5-4. (ADVERTENTIE) 30nov. Nog 5 nachtjes tot het heerlijk avondje en blauwe zakdoeken voor paps. leuk als pochet

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 11