IDA
AMERIKAANSE DESERTEURS IN ZWEDEN
NUTSSPAARBANK
3'/2
4 'l*
5'/*
EEN BONDSSPAARBANK
Massamoord onder de
Indianen in Brazilië
aten!
ger
Senator Gulden Eeuw
...alleen om de geur al!
St. Nicolaas,
MA
wil óók een
JUNGHANS
horloge
Wij vergoeden U nu 6^b rente op
een deposito-rekening met een
opzegtermijn van 18 maanden.
)US
LIJKE
DELIJKE
Op onze kantoren te Breda, Tilburg, Roosen
daal, Bergen op Zoom, Oosterhout, Geertrui-
denberg en Raamsdonksveer zal men er u
gaarne meer over vertellen.
tel. 46750
Vooral uwgeldzaken en verzekeringen
Utrechtse politie
helpt operatie
slagen
Terneuzen leider
judocompetitie
ekenhuis
Acties
Minder soepel
Zieke ouders
Voor iedereen
de mooiste tijd!
Niet voor niets werd
Senator Gulden Eeuw het
lijfmerk van de Connaisseurs
du Tabac.
Zo'n edele sigaar van
32 of 35 cent verschaft een
echte kenner een puur en
onvervalst rookgenot!
Puur tabak!
Leug<
;ens
Buitenlandse
studenten aan
Hongaarse
universiteiten
Over 5 dagen
is het alweer
10
DE STEM VAN ZATERDAG 30 NOVEMBER 1968
13
mgeving
den
r 35 jaar?
ge-afdeling van
iddag tot 7 uur
>nze Personeels-
wanneer u ons
•tedatum en ge-
p"655
i een
vaar-
t. Dit
sling.
fging
aars,
e.
t zijn
c met
dheid
St.
ïg van
aneels-
25955.
oeken wij een
staande goede
tere ontwikke-
verkoopmetho-
nnis van deze
leveling strekt.
ige betrekkin-
fdeling Perso-
dig mogelijk
jishoudelijke werk-
fewerkgesteld op
van het zieken-
n prettige werk-
honorering. De
vergoed.
gericht aan
00-22200.
het
ij zijn en blijven Amerikanen
(Van een medewerkster)
STOCKHOLM Een gedeeltelijk onder water gelopen binnen
plaats omringd door afbladderende muren, in het centrum van
Stockholm, de stad zonder achterbuurten, zoals de V.V.V.-folders
Planken door de plassen leiden naar een huis zonder naam
plaatjes waar op de eerste verdieping het A.D.C., het American
Deserter's Committee, zijn hoofdkwartier heeft. Een grote, tochtige
ruimte, met langs één muur planken met eigen publikaties en ge
schriften van verwante organisaties, een rijtje grote spijkers als
kapstok en in het midden een lange zachtboard tafel. Dat is het wat
triest uitziende voorlopige eindpunt van de Amerikaanse deserteurs
jie uit West-Duitsland, Vietnam, rechtstreeks uit de Verenigde Sta
ten, soms via Japan, de Philippijnen, Kopenhagen, een enkeling via
Moskou, hun toevlucht in Zweden zoeken.
Voor de meesten was desertie een
betrekkelijk simpele procedure: je
spaart wat geld, wacht tot je een paar
dagen verlof hebt, en met je verlof
pasje en een paspoort neem je de
trein of het vliegtuig naar Frankrijk
oi Zweden. Als je zover op eigen
kracht niet kunt komen is er in vrij
wel ieder land op de route wel een
organisatie die de deserteurs verder
helpt. Op desertie in vredestijd staat
maximaal vijf jaar dwangarbeid. Op
het ogenblik herbergt Frankrijk ruim
50 deserteurs en Zweden zo'n 220,
waar er iedere dag gemiddeld een of
twee bij komen.
Zweden dankt zijn populariteit als
vluchthaven voor deserteurs aan zijn
neutraliteit en aan zijn sociale voor
zieningen, waar ook de deserteurs
van profiteren. Ze krijgen een ver
blijfsvergunning op „humanitaire
gronden", want politiek asiel ver
leent de Zweedse regering alleen aan
vluchtelingen, die in hun eigen land
in politiek of religieus opzicht ver
volgd worden.
Tot die categorie worden de Ame
rikanen niet gerekend.
Nieuwaangekomenen worden opge
vangen door leden van het American
Deserter's Committee en door de
Swedish Friends of the American
Deserters. Niettemin zijn de levens
omstandigheden van de meesten niet
erg florissant. De eerste deserteurs
viel een enthousiast welkom ten deel
van de regering, de pers en grote
groepen van de bevolking. Maar de
aankomst van deserteurs is een rou
tinekwestie geworden, waar niemand
meer warm voor loopt, behalve de
mensen, die zich er expliciet, in co
mités e.d. mee bezighouden. De re
gering geeft hun een wekelijkse uit
kering van 96 kronen (67 gulden).
Zo'n vijftig van de 200 Amerikanen
zijn regelmatig actief in het ADC, dat
een tweeledig doel heeft: het opvan
gen van nieuwaangekomenen en het
bevorderen van desertie. In Parijs is
ook een afdeling gevestigd. Met ver
zetsbewegingen en centra voor
dienstweigeraars in de Verenigde
Staten wordt samengewerkt.
In samenwerking met de SDS, de
Sozialistische Deutsche Studenten-
bund verspreiden ze op Amerikaanse
legerbases in Duitsland oproepen,
praktische wenken voor desertie en
hun krantje „The Second Front".
In dit blad beschrijven deserteurs hun
ervaringen en sporen anderen aan
om hen te volgen: „Ik schrijf dit aan
rile GI's die genoeg hebben van het
rotte systeem, de oorlog in Vietnam,
rassendiscriminatie in het leger en
X-S- JSSKgS
alle anderen die weg willen en een
kans willen hebben om als vrij man
een nieuw leven te beginnen in Zwe
den. Doe zoals ik: laat je inschrijven
voor verlenging van dienstverband,
en bekostig met de bonus, die daar
voor uitgekeerd wordt, je reis naar
Zweden."
Het ADC maakt geluidsbandjes
voor uitzending door radio-Hanoi,
radio-Havanna en binnenkort waar
schijnlijk ook een station in Oost-
Berlijn. Ze verspreiden lijsten met
contactadressen, waar in moeilijkhe
den geraakte deserteurs om hulp kun
nen aankloppen. Voor Nederland
wordt het adres van de Socialistische
Jeugd in Amsterdam vermeld.
De indruk bestaat dat de houding
van de Zweedse regering minder soe
pel is geworden. „De Zweedse rege
ring vindt het eigenlijk niet prettig
dat we anderen aanmoedigen ook te
deserteren. Ze willen geen grote
groep Amerikanen binnen hun gren
zen. Niet dat ze het zo zeggen, maar
we merken soms dat de vernieuwing
van onze verblijfsvergunning lang
uitblijft en dat de administratieve
rompslomp voor nieuwaangekomenen
steeds ingewikkelder wordt Niemand
is het land uitgezet, maar het geeft
ons toch een gevoel van onzekerheid".
Volgens het Zweedse ministerie van
buitenlandse zaken zijn deze indruk
ken gebaseerd op onbegrip en com
municatiemoeilijkheden en op de om
standigheid dat de publieke belang
stelling is verminderd sinds de deser
teurs een alledaagse verschijning zijn
geworden.
Het ADC wil zich overigens beslist
niet kritisch uitlaten over de Zweedse
regering: „We zjjn gasten in Zwe
den en we hebben noch het recht
noch de bedoeling ons te mengen in
binnenlandse aangelegenheiden hier.
We zijn en we blijven Amerikanen
en we willen ons hoofdzakelijk rich
ten tot onze landgenoten in Amerika
en elders in de wereld. We willen
hun duidelijk maken waarom we ge
deserteerd zijn, we willen hen over
tuigen van de misdadigheid van het
Amerikaanse optreden in Vietnam,
we willen laten zien dat de economi
sche belangen van het groot-kapitaal
Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika tot
een Amerikaanse kolonie maken, we
willen steun verlenen aan de neger
bevolking en de achterbuurtbewoners
in Amerika, we zijn politiek bezig,
maar dat doen we als Amerikanen,
die druk willen uitoefenen op het
Amerikaanse beleid. Daarom werken
we nauw samen met soortgelijke or
ganisaties in de Verenigde Staten."
(ADVERTENTIE)
Wordt er geen pressie uitgeoefend
op de deserteurs om terug te gaan
naar het leger? „Sommige zogenaam
de deserteurs zijn CIA-agenten, die
onze activiteiten proberen te sabo
teren en deserteurs willen overhalen
om maar terug te gaan.
Een enkeling heeft zich na desertie
inderdaad weer bij zijn legerplaats
gemeld, en als we na verloop van tijd
brieven van hen krijgen noemen ze
dat de grootste stommiteit van hun
leven. „Als je clandestien naar Ame
rika gaat en je wordt gepakt, dan kan
je dat zo'n vijf jaar gevangenisstraf
kosten. Tenzij je een „deal" sluit met
de CIA: dan word je voor de forma
liteit een paar maanden vastgehou
den en dan vrijgelaten met de ver
plichting om aan iedereen te gaan
verkondigen hoe stom het is om te
deserteren en hoe afschuwelijk de
levensomstandigheden waren in Zwe
den. De CIA zorgt er wel voor dat
je dat deel van de overeenkomst niet
vergeet."
„60 pet. van ons heeft bericht ont
vangen dat een van beide ouders ern
stig ziek is en dat is statistisch wel
erg onwaarschijnlijk. Soms zijn der
gelijke berichten rechtstreeks afkom
stig van de CIA, soms zijn de ouders
door hen overtuigd of onder pressie
gezet om dergelijke brieven te schrij
ven, of om op te bellen. Verschillen
de jongens hebben een dergelijk te
lefoontje gehad, terwijl hun ouders
financieel beslist niet in staat zijn om
dergelijke transatlantische telefoon
gesprekken te bekostigen. Als je er
in trapt ben je zuur voor een jaar
of vijf".
Is het niet effectiever om binnen
het leger te protesteren? Bereik je
dan niet meer mensen directer en
met meer overtuigingskracht? „Theo
retisch is dat wei juist, maar in de
praktijk heeft het Amerikaanse leger
heel doeltreffende middelen om dat
te verhinderen. Ze zijn experts in het
breken van iemands moraal.
Iemand, die zich kritisch opstelt
wordt belachelijk gemaakt door per
soonlijke vernederingen, wordt ge
ïsoleerd, moet heropgevoed worden
door het voortdurend opnieuw door
lopen van de „basic training" en door
geraffineerde indoctrinatie. Het meest
effectief is om een hele eenheid te
laten boeten voor de houding van één
individu- De dissenter wordt dan aan
gewezen als de schuldige, van wie de
hele eenheid de dupe wordt, omdat
ze verzwaarde dienst of iets derge
lijks krijgen.
Wanneer hij weer „aangepast" zal
zijn, worden de collectieve strafmaat
regelen opgeheven. Op de duur keert
natuurlijk de hele groep zich tegen
de troublemaker en dan ben je ver
loren. Vrijwel niemand is psychisch
in staat om binnen het leger een ver
zetshouding vol te houden. Desertie
is het enige alternatief."
Hoe worden de acties van het ADC
gefinancierd? „Door individuele bij
dragen, Vietnam-Comitês, inzamelin
gen onder studenten, enz."
Zijn er geen communistische par
tijen bereid om een bijdrage te leve
ren? „Of ze daartoe bereid zijn weet
ik niet, maar we zouden het toch
niet accepteren. Het zou een onge
wenste afhankelijkheidspositie schep
pen en bovendien voelen we ons niet
verwant met communistische par
tijen. Die zijn zo zeer tot het esta
blishment gaan behoren dat we op
hen niet hoeven te hopen voor veran
dering in de status-quo".
Vier Amerikaanse matrozen,
deserteurs van het vliegdekschip
„Intrepid", die via Moskou naar
Stockholm reisden.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
RIO DE JANEIRO (AP) De
voorzitter van de Nationale Stich
ting voor Indianen in Brazilië,
Jose Queiroz de Campos^ heeft
de beschuldiging gepubliceerd,
dat in het Amazone-oerwoud
langs de grens van Bolivia en Pe
ru, indianen als slaven worden
verkocht door personen die in de
ze streek in de rubber werken.
„Er wordt een campagne opgezet
om het werk van de stichting afbreuk
te doen", zo stelt Campos in een rap
port aan regeringsafgevaardigde Mar
cos Kerstman, hoofd van een congres
commissie die een onderzoek instelt
naar de misdaden tegen Indianen.
De stichting werd Üt jaar gevormd
ter vervanging van de vroegere
Dienst ter Bescherming van India
nen. Deze dienst werd echter op last
van het ministerie gesloten na een
onderzoek waaruit bleek dat duizen
den Indianen in de afgelopen twin
tig jaar werden vermoord.
Eerder dit jaar heeft de federale
politie van minister van justitie Luiz
Antonio da Gama e Silva opdracht
gekregen om op te treden tegen man
nen die van massamoorden op de In
dianen beschuldigd worden.
In zijn rapport aan Kerstmann
vraagt Campos de leden van de com
missie van onderzoek eens naar de
Braziliaanse staat Acre te gaan „waar
zelfs niet één hulppost yoor de India
nen is". Campos zegt dat de com
missie volkomen onkundig is van de
„vreselijke situatie" van de Tieuna-
Inddanen, die bij de westelijke grens
van het land leven. Ook noemt hij
de gewelddadigheid van degenen die
in dit gebied in de rubber werken.
In zijn uitvoerig rapport zegt Cam
pos ook dat voormalige functionaris
sen van de Dienst ter Bescherming
van Indianen valse berichten rond
strooien.
„Een onderzoek van het ministerie
van binnenlandse zaken had tot ge-
volgt", zo zegt Campos, „dat honder
den personen ontslag namen. Niet
temin wonen ze nog steeds in de
buurt van de Indiaanse gemeenschap
pen. Ze vertellen de Indianen leugens
over de stichting en trachten het goe-
UTRECHT (ANP) Enkele agen
ten van de Utrechtse politie hebben
er mede voor gezorgd, dat een spoed
operatie in het ziekenhuis Berg en
Bosch in Bilthoven slaagde.
De politie kreeg een telefoontje uit
Bilthoven, dat men daar dringend
bloed nodig had. Aangezien er een
dichte mist hing vond men het niet
verantwoord, een ziekenwagen naar
het Academisch Ziekenhuis m
Utrecht te sturen, waar het benodig
de bloed in de portiersloge moest
worden afgehaald. De surveillance
wagen van de Utrechtse politie ging
direct op pad en leverde ondanks het
slechte zicht na ruim tien minuten
het bloed in Bilthoven af. Juist op
tijd voor de operatie. De behandelen
de geneesheer van het Bilthovense
ziekenhuis belde na afloop van de
operatie de politie om mee te delen,
dat de operatie was geslaagd en de
toestand van de patiënt redelijk was.
BOEDAPEST (AP) Hongarije
heeft gisteren bekendgemaakt, dat
voortaan ook mensen uit het Westen
aan de Hongaarse universiteiten kun
nen studeren.
Het persbureau M.T.I. meldde dat
„de belangstelling voor de Hongaarse
universiteiten en colleges de laatste
jaren is toegenomen in de ontwik
kelde kapitalistische landen zoals de
V.S., Canada en zelfs Australië" Tot
dusver werden slechts studenten uit
de communistische landen en de ont
wikkelingsgebieden toegelaten.
Op grond van de nieuwe bepalin
gen zijn reeds dit jaar verscheidene
Amerikaanse, Franse, Zwitserse,
Australische en Zuidamerikaanse stu
denten bij de Hongaarse universitei
ten ingeschreven.
de werk van de stichting zwart te
maken, terwijl juist alles gedaan
wordt om terreinverlies weer goed
te maken en aldus de Indianen een
beter leven te geven".
Behalve de personen die ln het
Acre-gebied in de rubber werken en
de voormalige employés van de
dienst worden de Braziliaanse India
nen, die analfabeet zijn, volgens Cam
pos, nog door anderen bedrogen,
waaronder Amerikaanse missionaris
sen in Mato Grosso. Dezen zijn et
reeds van beschuldigd dat ze de cul
tuur van de Indiaanse stammen ln dit
gebied vernielen.
De situatie waarin de Indianen ver
keren is volgens Campos te wijten
aan de laksheid van de Braziliaanse
regering. In zijn rapport zegt hü
verder dat de Caraja-Indianen „cor
rupt en tot prostituées worden ge
maakt vooral nadat er een toeristen
hotel in het gebied van het Banandal
is gebouwd".
Het Banandal, het grootste rivie
reneiland ter wereld, ligt op onge
veer twee uur vliegen van Brasilia
en wordt veranderd in een toeristen,
attractie.
(ADVERTENTIE)
iflf»?
VOOR DE HANDEL: B. D.LEEFSMA N.V.
IKERKSTB. 25, AMSTERDAM.TEL.2327271
(Van onze sportredactie)
TERNEUZEN De judoploeg
van Terneuzen heeft de eerste helft
van de judocompetitie om het ploe-
genkampioenschap van Zeeuwsch-
Vlaandaren als lijstaanvoerder afge
sloten. De Terneuzense judoka's be
haalden 7 punten uit vijf wedstrijden.
De stand: 1. Terneuzen 5 gespeeld 3
gewonnen 1 verloren en 1 gelijkge
speeld. 2. Axel 5-2-1-6, 3. Hulst
5-2-1-2-5. 4. Oostburg 4-2-0-2-4. 5
Kloosterzande 4-1-2-1-4. 6. Ossenisse
7-2-0-5-4.
(ADVERTENTIE)
30nov.
Nog 5 nachtjes tot het
heerlijk avondje en blauwe
zakdoeken voor paps.
leuk als pochet