met
ens
Kat er stemming in
s en
Het wordt koud in Oost-Europa...
N.VJ
Positie van Ortoli
in gevaar door
Franse devaluatie
Devaluatie
vandaag
verwacht
POLITIEAGENT BEGRAVEN
Meer bevoegdheden
voor de
ondernemingsraden
Mgr. de Smedt
opvolger van
kardinaal Bea?
LUNS NMR NAVO?
[binnenhofJ
§11111
Amerikanen krijgen
tweemaal nieuw hart
Ministersbijeenkomst
in Den Haag over
uraniumverrijking
UNANIEM SER-ADVIES:
Voor of tegen
de NAVO?
Brussel
r^n$3
Zinkend schip
Joegoslavië
Polen
PROVORAADSLID
IRENE WIL
ZELFSTANDIG
AMSTERDAM
DND HET
j Kill
nze toonzalen er»
vies over de toe-
nvan al onze ma
len zijn geopend
dag van 8-12 en
t deze uren en op
-23744
1(01180) - 5055
c
DE STEM VAN ZATERDAG 23 NOVEMBER 1968
11
j
"'ff ij!'
(Van onze correspondenten)
PARIJS/LONDEN/BRUSSEL. In de hoofdsteden
van de twee landen, die het zwaarst getroffen aijn door
de monetaire crisis van deze week, Frankrijk en Enge
land, heerst een katerstemming. In beide landen zijn
maatregelen getroffen, die rechtstreeks de beurs van de
gewone man raken*
Generaal De Gaulle vierde gisteren, vrijdag 22 november, ijjn 78e
verjaardag, niet bepaald een plezierige. Wat hij voor verjaardags
cadeau heeft gekregen is niet bekend, maar wel weet het Franse
volk sedert vrijdagmorgen zes uur wat het van De Gaulle gekregen
heeft, namelijk een devaluatie van de frank, die ongeveer 10 procent
zal bedragen.
Devaluatie voor Frankrijk betekent
toenemende export voor industrie en
landbouw en als gevolg daarvan riaax
men hoopt afnemende werkloosheid.
Om maar een paar voorbeelden te
noemen: Franse automobielen en
Franse textiel worden buiten Frank
rijk goedkoper. Maar daar staat als
nadeel tegenover, diait alle Franse im
portartikelen duurder worden wat
geldt voor alle grondstoffen en uit
rustingsartikelen die Frankrijk nodig
heeft voor zijn investeringen. De kos
ten van het levensonderhoud zullen
daardoor stijgen, wat de Franse re
gering altijd heeft willen vermijden.
De vakbonden zullen in de komen
de maanden eisen stellen om de
koopkracht van de arbeiders op peil
te houden.
Daar komen nog bij de twee mil
jard frank, die Frankrijk op de be
groting voor volgend jaar zal moe
ten bezuinigen. Wat hoofdzakelijk
ten koste zal gaan van de genatio
naliseerde bedrijven als spoor, gas,
elektriciteit, water telefoon, metro
en steenkool. De tarieven voor de
ze openbare diensten zullen onge
twijfeld wórden verhoogd, ook de
prijs voor de benzine, die toch al
zo hoog is. Tegenover het voordeel,
dat buitenlanders goedkoper vakan
tie kunnen doorbrengen in Frankrijk
voordeel voor het Franse toeris
me staat het nadeel, dat de Fran
sen meer zullen moeten betalen voor
vakantie, die zij in het buitenland
willen doorbrengen.
Eeeds gaan in Parijs geruchten
over een aanstaande wijziging in de
Franse regering. Een der voornaam
ste slachtoffers zal zijn de huidige
minister van Financiën, Ortoli.
De ergste internationale financiële
crisis sedert de jaren dertig had gis
teravond voor de Engelsen uiterst
strenge verhogingen van de omzet
belasting en een nieuwe wet die de
Import aanzienlijk zal inkrimpen tot
gevolg.
De gewone man wordt pijnlijk ge
troffen door verhoogde belasting op
snoepgoed, bier, sterke drank, siga
retten, tabak en sigaren en benzine,
zodat de kosten van levensonderhoud
«anmerkelijk zullen stijgen.
Dit is voor de Britten een bijzon-
tier onprettig kerstgeschenk. Het
enige goede nieuws dat hun minister
can Financiën, Roy Jenkins, uit
donn meebracht, was dat het pond
sterling geen tweede devaluatie zou
ondergaan zoals algemeen gevreesd
werd. in hoeverre de minister vaal
junanciën nu vertrouwd mag worden
J echter volgens de meeste waarne
mers nog een vraag. Zij menen dat
?et lot van het pond nu totaal af-
™nkehjk is van de omvang van de
Franse devaluatie.
Minister Jenkins verhoogt ook de
omzetbelasting op vrijwel al de ver-
ÏÏ^fgpederen, maar het blijft een
en dat deze noodzakelijke beper-
™g van de koopkracht pas komt
d? Britten ai meer dan de
vlki van_ hun kerstinkopen gedaan
bben. Zoals steeds komen de sa-
"cnngsmaatregelen van de Britse re-
'c laat, een tekortkoming die
mi-j °°h de conservatieve be
windvoerders kenmerkte.
Het evenwicht van de Britse han
delsbalans wordt blijvend verstoord
door de steeds toenemende Invoer.
Minister Jenkins, heeft nu een
nieuwe wet afgekondigd, die de im
port gedurende een jaar drastisch zal
inkrimpen.
De harde noot die minister Jen-
idns zijn landgenoten gisteravond te
kraken heeft gegeven, lokt overal In
het land scherpe reacties uit. lede.
een verwacht nu een bijzonder slech
te tijd en is bitter gestemd ten aan-
zien van de socialistische regering.
In het Lagerhuis werd minister Jon
kins door de conservatieven uitge
scholden en kreeg de regering het
verwijt te horen, dat ze zich aau
„zware verkeerde berekeningen"
schuldig gemaakt had.
Financiële E.E.G.-kringen verwach
ten van een devaluatie van de Fran
se frank gesteld dat die devaluatie
beneden de 10% blijft en dan geen
kettingreactie zal veroorzaken
weinig invloed op de gang van la
ken binnen de gemeenschappen.
Op het moment van het bekend
worden van de devaluatie zal door de
Europese commissie de waarde van
de' rekeneenheid (r.e., die gelijk is
aan de goudwaarde van de dollar)
worden geschorst. Binnen 72 uur
daarna moet de Europese minister
raad bijeenkomen om, op voorstel van
de Europese commissie, te besluiten
of de rekeneenheid al of niet een
herwaardering moet ondergaan.
Gesteld dat de Franse devaluatie
binnen de te verwachten grenzen
blijft, dan is het, aldus dezelfde krin
gen, weinig waarschijnlijk dat de re
keneenheid een lagere waardering zal
krijgen.
In E.E.G.-landbouwkringen leeft
wel enige vrees, dat tussen het mo
ment waarop de devaluatie bekend
wordt gemaakt en het tijdstip waar
op de Europese ministerraad beslis
singen over de waarde van de reken
eenheid neemt, het handelsverkeer
gaat stokken. Vooral in de termijn-
handel kan dit remmend werken.
Maar overigens Is men In Brussel
beslist niet somber over de eventuele
gevolgen van een alleenstaande de
valuatiemaatregel ln Parijs.
De financiële deskundigen in
E.E.G.-kringen onderstrepen, dat de
afgelopen dagen bewezen hebben, dat
de coördinatie van het monetaire be
leid binnen de gemeenschap aardig
werkt. In ieder geval is het opmer
kelijk, zo zeggen zij. dat voor het
eerst een land, dat niet tot maatrege
len wilde overgaan, in multilateraal
overleg in zekere zin gedwongen is
tot devaluatie.
HET BLAD „Rechts-om", een uitga
ve van de begin dit jaar opgerichte
en inmiddels tot een gelijknamige po
litieke partij omgevormde stichting
„Nieuw Rechts", en het nationaal
maandblad „Rechts appel", dat in ja
nuari a.s. voor het eerst zou ver
schijnen, gaan samenwerken.
Engeland zal krachtige maatrege
len moeten nemen om het tekort
op de Britse betalingsbalans te
verminderen.
Gistermiddag al deelde de Engelse
minister van financiën, Roy Jen
kins, in het Britse parlement mee,
dat de belasting op bier, whisky,
sigaretten en benzine met 10 pro
cent omhoog gaan. Verder zullen
er maatregelen worden genomen
om de Invoer van kredietverlening
te beperken. Volgens Jenkins zal
het pond sterling niet worden ge
devalueerd.
Ook Italië dient orde op de fi
nanciële zaken te stellen. De poli
tiek zal sterk op expansie gericht
moeten zijn. Overigens zal Italië
eerst een einde moeten maken aan
de regeringscrisis. President Sa-
ragat is gistermiddag besprekin
gen begonnen met de belangrijk
ste Italiaanse politici. Hij streeft
naar een herstel van de coalitie
tussen de centrum- en linkse par
tijen.
Het is niet duidelijk of Frankrijk
ook nog een speciaal krediet van het
Internationale Monetaire Fonds zal
krijgen. De Duitse minister van fi
nanciën, Franz-Joseph Strauss, zei
gisteren, dat 985 miljoen dollar be
schikbaar zou worden gesteld uit het
fonds van de zogenaamde trekkings
rechten. Wat hij hiermee bedoelde
legde hi) echter niet uit.
Het bestuur van het IMF, dat gis
termiddag bijeenkwam, heeft vol
gens een woordvoerder wel gespro
ken over de resultaten van Bonn.
Maar, aldus deze woordvoerder, het
IMF kan niet rechtstreeks handelen,
voordat het Franse kabinet beslist
heeft over de devaluatie.
In Hoofddorp is gisteren hoofd
agent K. C. Hoogenberg uit Haar
lemmermeer begraven. De agent
kwam zondag om het leven, toen
hij op de vluchtstrook van een au
toweg werd aangereden, terwijl hij
het verkeer waarschuwde voor een
kettingbotsing. De agent werd met
korpseer begraven.
ROME (KNP) De bisschop van
Brugge, mgr. Emile de Smedt, wordt
in oecumenische kringen beschouwd
als een betere kandidaat voor de op
volging van kardinaal Bea als hoofd
van dit secretariaat dan kardinaal
Lercaro, de voormalige aartsbischop
van Bologna.
Lercaro is een zeer kundig bisschop,
maar hij komt uit een overwegend
katholiek land en heeft van huis uit
geen ervaring in de omgang met niet-
katholieken. Bovendien heeft hij ook
nooit die contacten gezocht. Dit is
wel het geval met kardinaal Pelle-
grino van Turijn, die o.a. een bezoek
bracht aan patriarch Athenagoras
toen die op vakantie in de Alpen
vertoefde.
Ook mgr. Jan Willebrands wordt
als kandidaat genoemd, al vraagt
men zich af of hü wel bij alle chris
tenen en met name de orthodoxen
geaccepteerd zil worden.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL In politieke kringen
circuleren (opnieuw) geruchten als
zou de minister van Buitenlandse
Zaken, mr. Joseph Luns, in 1971 de
heer Manlio Brosio opvolgen als se
cretaris-generaal van de NAVO.
HOUSTON (Texas) (Reuter) In
Houston heeft donderdag de 47-jari-
ge accountant Everett Thomas, dié ze
ven maanden geleden een harttrans
plantatie onderging, opnieuw een
nieuw hart gekregen.
Thomas' derde hart is dat van een
47-jarige vrouw. Op, drie mei ont
ving hij het hart van een 15-jarig
meisje, maar medici achtten vervan
ging nodig nadat gebleken was dat
het lichaam het overgeplante orgaan
Wilde afstoten.
Donderdag kreeg in het medisch
centrum van de Stanford-universiteit
in Californië de voormalige piloot
Darell Hammarley in 11 uur tijds
tweemaal een nieuw hart.
Gisteren is in Ankara een hart
transplantatie verricht. Het is de eer
ste hartoverplanting in Turkije. De
gene, die een ruilhart ontving, is een
vrouw van veertig jaar. De donor is
een 18-jarige bakkersknecht. De ope
ratie wordt een succes genoemd.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Regeringsdelega
ties van Engeland, Duitsland en Ne
derland komen volgende week maan
dag in Den Haag bij elkaar om te
praten over samenwerking in de
produktie van verrijkt uranium.
Alle drie de landen houden zich be
zig met de zogenoemde gas-ultracen-
trifugemethode voor de verrijking
van uranium. Zij gaan de recente
ontwikkelingen hierin bespreken.
Zoals bekend heeft in Nederland
prof. Kistemaker de centrifugemetho
de ontwikkeld.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De. Sociaal-
Economische Raad heeft gisteren
met algemene stemmen een ad
vies aan minister Roolvink (So
ciale Zaken) over grotere be
voegdheden voor de onderne
mingsraden vastgesteld. Verwacht
wordt dat minister Roolvink de
aanbevelingen van de SER zal
overnemen en te zijner tijd bjj de
Tweede Kamer een voorstel zal
indienen tot wijziging van de wet
op de ondernemingsraden van
1952.
Werkgevers, werknemers en kroon-
leden in de SER zijn eensgezind in
hun oordeel dat de ondernemingsra
den ruimere bevoegdheden moeten
krijgen. De raden moeten in staat
worden gesteld een inzicht te krijgen
in de economische gang van zaken in
de onderneming. De wettelijke ver
plichtingen om de raden van infor
maties over de financiële positie van
het bedrijf te voorzien worden uitge
breid. De raden kunnen zich ter be
oordeling van de gegevens laten bij
staan door deskundigen van buiten
de onderneming. Periodiek zal de on
dernemingsraad het personeelsbeleid,
het werkoverleg en de bevorderingen
kunnen bespreken. De raad zal op de
hoogte moeten worden gesteld van
voorgenomen benoemingen en ont
slagen van directeuren.
De ondernemingsraad moet zo
vroeg mogelijk worden ingelicht, al
dus het advies van de SER, over
plannen voor fusies, uitbreidingen,
wijziging van de produktiemethoden,
overplaatsingen en bedrijfsconcentra-
ties. De ondernemingsraad „nieuwe
stijl" zal gezamënlijk met de raad
van commissarissen kunnen verga
deren.
onverzoenlijke
van Moskou
(Van een onzer redacteuren)
BREDA Men kan het geduld
I onderen waarmee de Tsjecho-
^vaakse partijleider Alexander
1 zowel de Russen als zijn
«genoten ervan tracht te over-
tu'Sen, dat de
standpunten van moskou en
scha'nnlrl'0 t0ch een Semeen-
Ppelijke basis zullen vormen.
kwondeiten w*» de v"jmoedigheld
meer aii»Pr, aarmee nu al niet
arbeiders f"den'?A maar ook
ven aan h,, J0«rna'1sten uiting ge-
bittering. teleurstelling en vlr-
Jiebben^TOrHl0116"011 ^wondering
heI« volk Sri, W* waarop het
Jeiders en even*? vJ"? toont met de
te d«bezSriSin Zijn af"
verhelen^^het"^ 'ian ectlter niet
Tsiechoslowaaksif 0pen. 15 metde
2e'fa de 0M,' i,^r?°™ïngen.
I «S» toespraak tot h ^"Bcek kon
SennSvanTsjechosfowakyefeed„ert
gelijke rechten voor alle nationale
minderheden (inclusief de paar hon
derdduizend Sudetenduitsers).
Van de tien punten uit het actie
program, dat op 5 april werd aan
genomen, zijn dit echter de enige
twee die gerealiseerd zijn; het zijn
ook de minst belangrijke.
De acht overige punten betreffen
onder meer de persvrijheid, de mo
gelijkheid om het land te verlaten,
het recht op vergadering en hervor
mingen op economisch gebied.
Vrijwel al deze programmapunten
zijn inmiddels onder druk van de
bezetters afgeschaft of althans in
zulke mate verminkt, dat er van de
mocratische vrijheid niets meer is
overgebleven.
Het is afgelopen met de grootse
utopie die Dubcek, Smrkovsky, Svo-
boda en Cernik in januari voor ogen
zweefde. De ratten beginnen het zin
kende schip ook al te verlaten. De
Slowaakse partijleider Gustav Husak
heeft met een groep gelijkgezinden
reeds een „compromis-groep" ge
vormd.
De oude stalinisten trachten dege
nen die tot een compromis bereid
zijn voor hun standpunten te win
nen. En zelfs zij, die de idealen van
de hervormingen nog in een of an
dere verwaterde vorm trachten te
redden ander wie ongetwijfeld
Dubcek hebben door de opkomst
van de conservatieve krachten in het
centraal comité een groot deel van
het pleit verloren.
Tsjechoslowakije heeft de afge
lopen maanden al een flink stuk van
de terugweg moeten afleggen. Zelfs
de optimisten kunnen alleen nog
maar hopen, dat die terugweg niet
tot het bittere einde behoeft te wor
den gegaan, tot het punt van ver
trek, het tijdperk Novotny.
Hoe triest de toekomst van Tsje-
choslawkije vermoedelijk zal zijn,
kan men afleiden uit de harde koers
die momenteel in heel Oost-Europa
gevolgd wordt.
Het Moskouse koufront begint zich
steeds meer uit te breiden, niet al
leen in de vorm van een koude oor
log perscampagne tegen Joego
slavië, maar ook ten aanzien van de
inderdaad zeer ingewikkelde
binnenlandse situatie in Polen.
Sinds enkele weken is Joegoslavië
weer ketter no. 1 in de Oosteuropese
pers. En het heeft daarmee China uit
de Russische perscommentaren ver
drongen.
Het zijn vrijwel dezelfde beschul
digingen die ook al in 1948 geuit
werden, toen Joegoslavië de Komin-
form verliet.
Deze persoorlog wordt nu echter
begeleid door een militaire dreiging,
hetgeen Stalin tenminste nog heeft
nagelaten.
De Joegoslaven weren zich uit
stekend, zowel met de pen als met
hun voorbereidingen voor de parti-
samenverdediging van hun land. Tito
is zelfs tot de tegenaanval overge
gaan en beschuldigt de Sovjet-Unie
terecht van imperialisme.
Alleen de Tsjechoslowaakse pers
houdt zich toch tot nu toe buiten de
strijd, maar er wordt evenmin een
goed woord over Joegoslavië ge
schreven.
De situatie in Polen is sinds het
partijcongres weer geheel in de zin
van de Sovjet-Unie gewijzigd. Go-
mulka is de zwakke sterke man ge
bleven en alle naar hervormingen
strevende elementen zijn zowel uit
de partijtop als uit het centraal co
mité gestoten. Het meest te betreu
ren is de eliminatie van minister
Rapacki, die niet alleen een bijzon
der bekwaam politicus is, (Rapacki-
plan) maar ook een integer Voor
stander van reëele hervormingen.
Hij stond sinds maart aan de zijde
der rebellerende studenten en intel
lectuelen.
Hij heeft zich ook verzet tegen de
gölf van antisemitisme die sinds
maart Polen heeft overspoeld.
In plaats van mensen als Rapacki
zijn nu vrienden van Moskou geko
zen en de redevoeringen die op het
partijcongres in Warschau gehouden
werden waren louter „vertaalwerk"
uit het Russisch.
De Sovjet-Unie heeft met haar
militair ingrijpen in Tsjechoslowa
kije haar greep op Oost-Europa on
getwijfeld yersterkt. Het militaire
aspect is daarbij het minst belang
rijke. De politieke druk die Moskou
nu kan uitoefenen bij de gratie van
de bewezen militaire kracht maakt
van de Oosteuropese landen weer
regelrechte satellieten, voor wie het
woord van het Kremlin wet is.
En omdat uit Moskou alleen nog
maar conservatieve woorden klin
ken, wordt het kil in Oost-Europa,
een koud klimaat, dat zich voorlopig
niet voor hervormingen leent.
Het advies van de SER ls vrij eens.
gezind. Slechts op een tweetal pun
ten lopen de meningen van werk
gevers en werknemers uiteen.
Het ontwerp-advles, voorbereid
door twee commissies, werd van ver
schillende kanten in de SER-verga-
dering toegejuicht.
Prof. Van Esveld, voorzitter van de
commissie uitbreiding bevoegdheden
ondernemingsraden, zag met het ad
vies het fundament gelegd voor de
oplossing van vele problemen binnen
de onderneming.
Mr. Van Boven van de katholieke
werkgevers, toonde zich blij met het
rapport. Met hem vond NW-voor-
zitter Kloos het uitermate belangrijk
dat de ondernemingsraaad in de ge
legenheid wordt gesteld om deskun
digen van buiten het bedrijf te horen
De heer Kloos zei dat met uitbrei
ding van de bevoegdheden van de
ondernemingsraden een belangrijke
stap wordt gezet naar grotere open
heid en controle van de onderneming.
De economische machtsverhoudingen
worden er echter niet door gewij
zigd, daarvoor zijn echt structureel
maatschappelijke veranderingen no
dig.
De raad ging akkoord met een
voorstel van de vakbewegingsverte.
genwoordigers in het advies vast te
stellen dat de onderneming niet al
leen tot doel heeft om winst te ma
ken, maar ook om de continuïteit van
de onderneming en de werkgelegen
heid na te streven en te bevorderen
dat iedereen zich in de onderneming
maximaal kan ontwikkelen en ont
plooien.
AMSTERDAM (ANP) Am
sterdamse provoraadslid mevr.
Irene van de Weetering heeft b.
en w. gevraagd of zij niet van
oordeel zijn dat een autonoom
Amsterdam van grotere beteke
nis kan zijn voor zijn inwoners
en dat stappen dienen te wor
den ondernomen om Amster
dam niet langer onder het be
stuur van de ln Den Haag zete
lende regering te laten vallen.
Zij denkt in het bijzonder aan
een oplossing in federaal ver
band. Het zou voor het geluk
van de Amsterdammers van
grote betekenis zijn als zij zich
niet mede verantwoordelijk zou
den moeten voelen voor b.v. de
verklaring van de minister-pre
sident in de affaire-Claus van
der Poel en voor de toezegging
van de regering tot het beschik
baarstellen van een extra-bedrag
van 225 miljoen gulden voor be
wapening. Mede uit de dalende
verkoopcijfers van speelgoed als
soldaatjes, pistooltjes, oorlogs
vliegtuigen en tankjes blijkt dui
delijk dat de bevolking van Am
sterdam niet achter deze bewa
peningswedloop staat", meent
het raadslid en zij wil weten of
b. en w. het hiermee eens zijn.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De debatten rond
de Nederlandse defensie en de Nava
blijven de binnenlandse politiek nog
geruime tijd bezighouden: in het par
lement bij de behandeling volgende
week van de defensie-begroting en
te zijner tijd bij de belastingvoor-
stellen die de extra-defensielasten
moeten financieren, buiten parle
mentair door de discussie op univer
siteiten en middelbare scholen, in
jongerenorganisaties en politieke
partijen. De Tweede Kamer heeft
reeds een groot aantal telegrammen
van studenten en maar liefst tien»
duizend handtekeningen van mid
delbare scholen gekregen: „Wel geld
voor defensie, maar niet voor het
onderwijs
De politieke partijen hebben het
met deze extra 225 miljoen gulden
niet eenvoudig. Enerzijds is er in
Nederland het grote probleem waar
geld vandaan te halen om allerlei
dringende Overheidstaken te kunnen
uitvoeren: werkgelegenheid, ver-
keersvoorzieningen, minimumlonen,
O.O.W., kleinere schoolklassen, etc.
Anderzijds staat West-Europa, due
ook Nederland, voor een aanwijs»
bare dreiging.
In Tsjechoslowakije sluipt de
angst duidelijk waarneembaar rond,
in Roemenië vragen de mensen zich
af wat boven hun hoofd hangt, in
Joegoslavië overlegt de oud-verzets
strijder Tito dagelijks met zijn bloed
broeders uit de illegaliteit van de
tweede wereldoorlog wat in zijn tand
zal en moet gebeuren. Het Midden-
Oosten balanceert op een monster
achtige tijdbom, Noorwegen volgt
met beklemming de Russische bewe»
gingen aan de Noordkaap. In Brus
sel zei de Amerikaan Dean Rusk vo
rige week: „We heben onze les ge
leerd na de eerste wereldoorlog, uk
hebben ook na de tweede wereldoor
log onze les geleerd, maar na een
eventuele derde wereldoorlog zal er
niemand meer zijn die een les kan
leren. Er zal dan niemand meer op
aarde aanwezig zijn."
Vandaar dat de Navo-debatten in
de Tweede Kamer van deze week
soms een zeer bewogen karakter
droegen. Voor de politici werd het
een gewetensvraag: „Wel of niet
meer geld voor de Navo met op de
achtergrond alle gevaren van dien."
De socialist Frans Goedhart, ver
zetsstrijder.die tussen 1940 en 1945
door een onbegrijpelijk toeval aan de
dood door executie ontsnapte, zei
namens de voorstanders: „Het niet
toestaan van deze extra-gelden is
gelijk aan een poging tot zelfmoord."
Zijn even socialistische fractie
voorzitter Den Uyl echter noemde de
aankoop van de volgens defensie
noodzakelijke tanks om de Navo-
bijdrage te kunnen aanpassen, een
begin van een nieuwe wapen-wed-
loop.
„Vrede en veiligheid gaan hand in
hand," zei minister Luns. Dit bete
kent dat de vrede niet gediend is
met een situatie van onveiligheid,
van vele onzekerheden. „Maar bij het
streven naar de vrede moet je het
risico durven lopen vuile handen te
krijgen", antwoordde even terecht
zijn partijgenoot Mommersteeg.
Het grootste probleem bij dit alles
ls echter dat een zeer groot deel va»
de Nederlanders god zij dank niets
weten van wat wereldoorlog 2 over
Nederland, over Europa, over de we
reld gebracht heeft. Nog steeds lo
pen duizenden landgenoten rond met
een afschuwelijk trauma, overgehou
den uit bezetting, honger en Concen
tratiekampen. Duizenden Nederlan
ders, honderdduizenden Europeanen.
En het tweede levensgrote pro
bleem is, dat de Nederlanders, de
Westeuropeanen, nauwelijks weten
hoe en waarom er miljoenen Oost
europeanen lijden. Ook al hebben
deze Westeuropeanen langer of
korter achter het mensonterende
ijzeren gordijn kunnen kijken. Maar
wat weten we dan nog van de men
sen die met schuwe blik voorbij lo
pen op de Karl MarkxaXlee in Oost-
Berlijn, op het Leninplein in Moskou,
in de straten van Praag, langs de
Donau-oevers van Boedapest?
Zolang Rusland zijn eigen protes
terende landgenoten de gevangenis
injaagt of verbant, of zolang zij een
zogenaamd Oosteuropees bevriend
land zonder meer bezet, komt aan
deze onzekerheid geen einde. Dit di
lemma zal in de komende weken de
Nederlandse defensiepolitiek blij
ven beheersen, in en buiten het par
lement.
AMERIKAANSE artillerie heeft don
derdag voor het eerst sinds de sta
king der bombardementen op Noord-
Vietnam het noordelijk deel van de
gedemilitariseerde zone beschoten.
Amerikaanse vliegtuigen zouden bo
ven de noordelijke strook van de
zone zijn aangevallen.
VANUIT HET lanceerterrein Salto
di Quirra op Sardinië is gisteren ln
het program van de Europese orga
nisatie voor het ruimte-onderzoek
een Britse Skylark raket gelanceerd.
Aan boord bevond zich o.a. een spec
trometer, afkomstig van de univer
siteit van Utrecht. Het experiment
kan als geslaagd beschouwd worden.
STUDENTEN in Italië hebben giste
ren gedemonstreerd voor reorganisa
tie van het universitaire systeem. De
studenten hielden betogingen in Tu
rijn, Rome en Napels. Intussen duurt
de kabinetscrisis in Italië voort. De
onderhandelingen schijnen vast te lo
pen op moeilijkheden binnen de
christen-democratische partij.
