MINISTER GROMIKO:
Rusland streef!
naar ontspanning
Protest tegen doodvonnis
Citroen
Slik de
pijn weg,
Samenstelling van
curatoren-colleges
IS
B
iSB
jinn
DAALDEROP
r
Crisis in
metaal
Achterstand op V.S. in
onderwijs nog groot
Man wurgt
zoontje
Panagoulis
wil geen
gratie
„Ideële Reclame" ten strijde tegen eenzaamheid
HS™7
Rapport-Van Walsum
deze week bij regering
Radiator
i
1
Onaanvaardbaar
Ontwapening
Negen man omgekomen
bij liet kijken naar
een reddingspoging
lekasin
Prof. dr. ir. F. Tellegen (t.li.-Eindlioven)
55
Vrag
en
55
Hoe gek ook
Gelovigen in Groningen
geraadpleegd
over nieuwe bisschop
Joris Ivens krijgt
eredoctoraat
EUROPEES OVERZICHT:
Ec
Tsjechisch comité:
In liberalisering
zijn fouten
gemaakt
HEERLIJK
GEBAKKEN VIS!
Sopliia Loren
verwacht kind
DE STEM VAN DINSDAG 19 NOVEMBER 1968
11
(ADVERTENTIE)
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
De heer Van der Pols becijferde
dat de eisen van de vakbeweging
plus de hogere lasten die de werk
gevers moeten opbrengen voor socia
le verzekeringen en pensioenvoorzie
ning plus de loonsverhogingen die
de bedrijven zelf nog toekennen (bij
voorbeeld wegens periodieke verho
gingen, promotie en dergelijke) neer
komen op een loonkostenstijging van
35,7 procent in drie jaren.
Het aanbod van de werkgevers
komt met dezelfde extra zaken
ïkening houdend neer op een
loonkostenstijging van 25,6 procent in
dezelfde periode. „In onze c.a.o. staat
de bepaling dat in bijzondere ge
vallen na overleg per onderneming
van de contractsbepalingen kan wor
den afgeweken, zowel naar boven
als naar beneden. Ik vrees dat heel
wat bedrijven een afwijking naar be
neden zullen willen bedingen want
ons aanbod gaat al boven de produk-
tiviteitsverwachtingen uit", aldus de
ter Van der Pols.
De vakbonden, zo verklaarde de
keer M. Zondervan ons namens hen,
zijn geschrokken van dit in hun ogen
onaanvaardbaar lage aanbod. „Wij
hebben steeds gesteld dat de besteed
bare lonen vooruit moeten gaan. Aan
die eis wordt niet voldaan. Tegen
over de aangeboden verhoging van
contractlonen met respectievelijk
procent en 5,5 procent staan
otxicieel geraamde stijgingen van de
tosten van levensonderhoud van res
pectievelijk 4,5 procent, 4 procent en
Procent.
Daarvan moet dan nog de 3 procent
cue de verlangde werktijdverkur-
iog kost, zodat de positieverbetering
ze8ge en schrijve 1 procent in drie
jaar bedraagt.
Bovendien worden op 1 januari
ook voor de werknemers de premies
j soczale verzekeringen ver-
f 'n 1363 gaan de reële inko-
er dus nog op achteruit."
n>?e ,^Ger ^an der Pols stelt hier
er tegenover dat de premieverho-
„Jj" we' zo ongeveer gecompen-
i f wo''den door de belastingver-
8 ng en dat de werktijdverkorting
,,l ;°unmaal geld kost dat uit de be-
nikbare ruimte moet komen. Men
nnsto Z0, ze' zeIf een keuze
werken ma hoger loon of korter
TrU66?' z?nciervan zei tenslotte:
werkut,riJ de cijfers van de
zaeen CrS toeSezonden kregen voor-
werklriJ Sen ernstiSe situatie. Nu de
wfovmelfLht 0115 maandagmiddag
wii a- ehhen toegelicht, taxeren
cmzederli?estand n°g ernstiger. Voor
v'ardbaar ®Hpt 'S Zaak onaa""
b°Msbesturen» W 15 "U aa" de
Wat de ontwapening betreft zei de
Russische minister dat de Sovjet
unie bereid is onmiddellijk met de
V.S. en alle andere belanghebbende
landen een akkoord te sluiten dat
de kernwapens en de ondergrondse
kernontploffingen verbiedt.
Uit de verklaring van Gromiko
zou blijken dat de Russen bereid zijn
naar ontspanning te streven in ruil
voor een „realistischer" benadering
door de NAVO van de toestand in
Tsjechoslowakije. De Russen willen
kennelijk die kringen in het westen
geruststellen die de inval in Tsjecho
slowakije beschouwen als een ernsti
ge bedreiging van de Europese vei
ligheid.
Ook wat zijn verhouding tot Bonn
betreft schijnt het Kremlin matiging
te willen betrachten. Gromiko zei
tenminste dat de Sovjet-Unie graag
bereid is met West-Duitsland samen
te werken naar gelang Bonn er in
slaagt de wederopleving van het
fascisme en militarisme te beteuge
len.
Inzake het Midden-Oosten legde de
Russische minister de nadruk op het
recht van Israël op een eigen onaf
hankelijk bestaan.
Maar Israël moest wel zijn troepen
uit de bezette Arabische gebieden te
rugtrekken. De Sovjet-Unie zou van
haar kant al het mogelijke doen om
tot een oplossing van de crisis in het
Midden-Oosten te komen.
Het Russische partijblad Pravda
schreef maandag, dat het feit dat het
westen er niet in geslaagd is Tsjecho
slowakije uit het communistische blok
los te wrikken, de Noordatlantische
Verdragsorganisatie tot „openlijk
agressieve activiteiten" heeft ge
bracht.
In een artikel over de verleden
week in Brussel gehouden NAVO-
conferentie zegt het blad dat de
NAVO-leiders hun toevlucht hebben
genomen tot een fantasie en tot las
ter van laag niveau. Pravda-redacteur
Beglov herhaalde dat de redevoerin
gen in Brussel aan de bitterste perio
de in de koude oorlog deden denken.
Beglov vermeldde niet dat de
NAVO in haar slot-communiqué heeft
uitgesproken dat elke Sovjet-inter
ventie, die direct van invloed is op
de situatie in Europa en het Middel-
landse-Zeegebied een internationale
crisis ten gevolge zal hebben.
SALEM (INDIA) (Reuter) In
Salem in India zijn zondag negen
mensen om bet leven gekomen toen
zij stonden te kijken naar de redding
van een vrouw die bij het grassnij-
den in een diepe waterput was ge
vallen. De vrouw werd gered.
Ongeveer 40 nieuwsgierigen waren
op een plat dak geklommen om de
reddingspogingen beter te kunnen
zien. Het dak stortte in waardoor ne
gen mensen omkwamen en evenzo
veel mensen werden gewond.
(ADVERTENTIE)
BOEDAPEST. (AFP). De Sovjetrussische minister
van buitenlandse zaken, Andrei Gromiko, heeft gisteren
op een persconferentie in Boedapest verklaard dat de
Sovjet-Unie en de andere socialistische mogendheden
elk nitiatief in overweging zullen nemen dat gericht is op
internationale ontspanning.
De Sovjet-Unie, zo ging Gromiko verder, meent dat het stopzetten
van de bombardementen op Noord-Vietnam en de vredesbesprekin
gen in Parijs, stappen zijn in de goede richting, die echter door andere,
zoals de terugtrekking uit Vietnam van alle Amerikaanse troepen en
het besluit om de Vietnamezen hun eigen problemen te laten oplos
sen, gevolgd moeten worden.
Het is mijn overtuiging, aldus de
Russische minister, dat alle regerin
gen die tegen de oorlog en voor de
vrede zijn, de regeling van de kwes-
tie-Vietnam gemakkelijker dienen te
maken.
Uit deze opmerking maakten vele
journalisten op dat de Sovjet-Unie
bereid is mee te werken aan de op
lossing van het vraagstuk-Vietnam.
In verband met de jongste bijeen
komst van de NAVO-ministerraad in
Brussel, waarop de inval van de Wai-
schaupactlanden in Tsjechoslowakije
scherp werd veroordeeld, zei Gro
miko dat hij graag zou zien dat in de
NAVO een realistischer aanpak de
overhand krijgt. „Wij hopen dat al
die landen die de eerste viool spelen
in het NAVO-orkest, zich zullen rea
liseren dat ontspanning en maatre
gelen ter verbetering van de betrek
kingen ook me' hun belangen stro
ken".
de snelle en zekere pijnverdrijver j
Panagoulis wordt door cipiers weg
geleid, nadat hij het doodvonnis te
gen ziek heeft horen uitspreken.
(Van onze redactie buitenland)
ATHENE/PARIJS De tot de
dood veroordeelde Griekse mili
tair Alexander Panagoulis wei
gert nog steeds een verzoek om
gratie in te dienen. Hij ite veroor
deeld wegen de aanslag op pre
mier Papadopoulos.
Uit alle dielem van de wereld zijn
pro,testen gekomen tegen het dood
vonnis te,gein Panagoulis. De Noor
se zaakgelastigde in Athene heeft, in
opdracht van zijn regering, gratie
voor de veroordeelde bepleit bij de
Griekse regering. De kranten in Athe
ne, die het vonnis in grote opmaak
berichtten, meldden gisteren, dat de
regering dit en andere verzoeken be
schouwt als inmenging in de binnen
landse aangelegenheden.
De internationale federatie voor de
rechten van de mens heeft het dood
vonnis bestempeld als „politieke
moord". Het Nederlandse comité
Griekenland Vrij heeft premier De
Jong en kardinaal Alfrink verzocht
ten gunste van Panagoulis te inter-
veniënen. De studeniteraveronigtag Po
li/te 1a heeft een telegram gestuurd
aan de Griekse minister van justitie.
Het luidt: „Voorkom afschuwelijke
moord op Panagoulis. De wereld ziet
het ware gezicht vam het fascisme".
De vereniging heeft ook minister
Luns gevraagd te bemiddelen.
West-Duitsland zal langs diploma
tieke weg proberen het leven van
Panagoulis te redden, zo deelde het
Duitse ministerie van buitenlands®
zaken gisteren mee.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Van de drie
technische hogescholen in Nederland
en de economische hogeschool in Rot
terdam is gemiddeld driekwart der
curatoren afkomstig uit het bedrijfs
leven. In de andere curatoria is de
invloed van bestuurders en politici
onevenredig groot. Eenzijdige samen
stelling van de curatoren - colleges
betekent, dat deze colleges een een
zijdige visie hebben op de toekomst
van de instellingen. Hier past de
term ondemocratisch. Dit is de
mening van prof. dr. ir. F. Teile
gen, hoogleraar in de wijsbegeerte
aan de t.h. van Eindhoven.
Prof. Teilegen gebruikt de term
„ondemocratisch", omdat men een
te beperkte kring geschikt acht om
in aanmerking te komen voor het
bezetten van een curatorenzetel. „Ik
zie niet in, dat nu juist commissa
rissen der koningin, burgemeesters
en directeuren van grote bedrijven,
dan wel mensen met veel commis
sariaten, daarvoor in aanmerking
moeten komen. Dat hangt nauw sa
men met wat wij menen dat de voor
naamste opdracht of taak van de cu
ratoren zou moeten zijn"', aldus de
ze hoogleraar in een interview met
het N.K.V.-blad „Ruim Zicht".
Die taak is, aldug prof. Tellegen,
dat zij de vragen uit de maatschap
pij die gericht worden naar de instel
lingen van wetenschappelijk onder
wijs, bij ons in huis moeten brengen.
Zij zijn niet in staat om ze zelf te
beantwoorden, omdat deze instellin
gen bestuurd worden door curatoren
en senaat samen. Zij zouden wel in
staat moeten zijn om aan de se
naat de kritische vragen voor te
leggen, die in de maatschappij wor
den gesteld en daarop een antwoord
willen hebben.
Uit dat oogpunt is het bepaald ge
wenst, zo vervolgt de Eindhovense
hoogleraar-, dat behalve het bedrijfs
leven en het openbaar bestuur ook
kerkelijke en culturele kringen, be
roepsonderwijs en zelfs afgestudeer
den in deze curatoria plaats zouden
nemen, omdat de diverse aspecten
van de maatschappelijke vragen in de
curatoria aanwezig moeten zijn in de
vorm van leden.
Prof. Tellegen meent, dat als het
bedrijfsleven er is, de vakbeweging
er beslist ook moet zijn als kriti
sche partner van het bedrijfsleven,
zonder dat zij overigens een curato
rium moeten gebruiken om belan
gentegenstellingen tussen werkge
vers en werknemers uit te vechten:
daar zijn andere plaatsen voor.
Maar inwendig in de wetenschap
pelijke instelling moet men zich wel
degelijk rechtstreeks bezighouden
met belangentegenstellingen. Dat
kan niet anders in deze wereld, want
de universiteit moet de mensen in
de wereld bedienen. „Dat is niet
meer een invoren toren, waar men
onderzoek pleegt, omdat onderzoe
kers het prettig vinden onderzoek
te verrichten".
Prof. Tellegen wijst erop, dat in
ternationaal de instellingen van ho
ger onderwijs in het geding zijn ge
bracht door studenten. Elders ken
nen we speciale oproerpolitie, hier
hebben we een minister van Onder
wijs, die in het publiek discussieert
met opstandige studenten. „Maar
waar zijn de docenten in die publieke
discussie? De meest gerede partner
van de student is de docent en niet
de minister en niet de curatot
en ook niet de onderwijsdeskundige
Posthumus. Als studenten in publiek
als groep (hoe gek ook) optreden,
dan horen ook docenten in publiek
als groep (maar iets minder gek) op
te treden", aldus prof. Tellegen.
GRONINGEN (KNP) Alle ge
lovigen van het bisdom Groningen is
gevraagd schriftelijk kenbaar te ma
ken „aan welke verwachtingen een
bisschop in deze tijd en in dit bisdom
zou moeten beantwoorden". Dit is
zondag in alle kerken van het bis
dom meegedeeld namens het kathe
draal kapittel. Zoals gemeld heeft
mgr. Nierman enige tijd geleden aan
gekondigd dat hij om gezondheidsre
denen wil aftreden.
AMSTERDAM Nu de actie voor studentenkamers is afgelopen (voor
f 80.000 gratis publiciteit leverde 800 kamers op) start de stichting Ideële
Reclame in december een nieuwe campagne. Ditmaal is liet doelwit de een
zaamheid van oude mensen. De stichting, die zonder commercieel doel het
algemeen belang wil dienen door de krachten van de Nederlandse reclame
wereld te mobiliseren, acht dit thema vooral met het oog op de feestdagen
actueel.
Er zijn zes smartlapadvertenties ontworpen, waarin het publiek wordt aan
gemoedigd, eens te schrijven, te bellen, op bezoek te gaan en een praatje
te gaan maken. Een van de ontwerpers zegt: „Ze zijn gericht op de familie
leden. We willen het sluimerende schuldgevoel activeren. We zijn het senti
ment bewust niet uit de weg gegaan, omdat het nu eenmaal een menselijk
gegeven is".
Radio Veronica zal de campagne steunen door het uitzenden van spots.
Met de NTS wordt onderhandeld over het uitzenden van een televisie
filmpje van één minuut.
(ADVERTENTIE)
LEIPZIG (ADN) De Nederland
se cineast Joris Ivens heeft gisteren
'n eredoctoraat gekregen van de fi
lologische faculteit van de universi
teit van het Oostduitse Leipzig.
Ivens, die gisteren 70 jaar werd,
werd op de plechtigheid betiteld als
de grootste hedendaagse schepper
van strijdbare documentaire films.
Zij moed in de strijd tegen 't fas
cisme en tegen de vijanden der mens
heid had hem sinds zo'n veertig jaar
steeds weer naar de brandpunten van
het conflict tussen vooruitgang en
reactie op alle continenten gevoerd.
Ivens, antwoordde dat hij zijn on
derscheiding zag als een erkenning
van de politiek en culturele waarde
van de documentaire filmkunst.
1
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De commissie-Van
Walsum, die minister Veringa van
advies moet dienen over de plaatsen
van vestiging van de achtste medi
sche faculteit, heeft haar rapport vo
rige week vastgesteld.
Het rapport zal donderdag of vrij
dag aan minister Veringa worden
aangeboden. De verwachting is dat
de minister het na bespreking in de
ministerraad zo snel mogelijk zal pu
bliceren.
Zoals wij al berichtten is de com
missie niet tot een eensluidend ad
vies over de meest wenselijke plaats
van vestiging van de faculteit kun
nen komen. Naar verluidt behoren
zowel Brabant (Eindhoven - Tilburg)
als Limburg (Maastricht) en Twente
tot de kandidaten die aanhang in de
commissie-v. Walsum hebben gekre
gen.
IN DE Venezolaanse stad Bolivar
heeft een 30-jarige vrouw zondag het
leven geschonken aan een vierling.
Zowel de moeder als de vier kinde
ren drie jongens en een meisje
maken het uitstekend. De vrouw had
reeds negen kinderen.
(ADVERTENTIE)
BRUSSEL (ANP) Hoewel in de
afgelopen zeven jaren het aantal
scholieren en studenten in de zes
landen van de EEG aanzienlijk snel
ler is gestegen dan de totale bevol
king, hebben de Europese landen
nog steeds een grote achterstand op
Amerika. In de periode van 1958 tot
1965 steeg in de zes landen het aan
tal scholieren en studenten van 9
naar 31 procent, terwijl de bevol
kingsaanwas in dezelfde periode 5
a 10 procent bedroeg. De leerlingen
en studenten in de zes landen vor
men 16,2 procent van de bevolking.
In de Verenigde Staten is dit ruim
24 procent.
Dit blijkt uit een overzicht, dat bet
bureau voor de statistiek van de Eu
ropese gemeenschappen heeft samen
gesteld.
In Nederland is als enige van de
zes gemeenschapslanden het percen
tage van de bevolking, dat scholen
en universiteiten bezoekt, sedert 1958
enigszins gedaald, doordat het aan
tal leerplichtige kinderen kleiner ls
geworden als gevolg van de ontwik
keling van het geboortencijfer.
Een onderverdeling van de schooi
en universiteitsbevolking volgens het
criterium „openbaar of bijzonder on
derwijs" brengt frappante tegenstel
lingen aan het licht. In Nederland
vorgt driekwart van de school- en
universiteitsbevolking onderwijs aan
bijzondere instellingen, terwijl dit in
Duitsland slechts bij 4 procent het
geval is. In België bezoekt 58 procent
van de onderwijs genietende bevol.
king bijzondere onderwijsinstellin
gen, in Frankrijk 17 procent, in Lu
xemburg 10 procent en in Italië
procent.
In de leeftijdsgroep van 6 tot 13
jaar is het schoolbezoek vrijwel cl
gemeen. In de leeftijdsgroep van 13
tot 18 jaar, die de economie het re.
latief grootste aantal personen moet
leveren die een betere opleiding heb
ben gehad, kan het volgende over
zicht van de percentages leerlingen
en studenten worden gemaakt
Nederland
14 jaar - 86 procent, 15 j. - 64, 16 j. -
45, 17 j. - 30, 18 j. - 20 procent.
Duitsland
14 jaar - 81 procent, 15 j. - 49, 16 j.
28, 17 j. - 18, 18 j. - 14 procent.
Frankrijk
14 jaar - 74 procent, 15 j. - 60, 16 J. -
52, 17 j. - 38, 18 j. - 26 procent.
Italië
14 jaar - 55 procent, 15 j. - 42, 16 j. -
34, 17 j. - 27, 18 j. - 21 procent.
België
14 jaar - 86 procent, 15 j. - 73, 16 j. -
58, 17 j. - 44, 18 j. - 32 procent.
Luxemburg
14 jaar - 95 procent, 15 j. - 55, 16 j. -
39, 17 j. - 27, 18 j. 19 procent.
Vergelijkende cijfers voor de Ver.
Staten geven (in 1960): 14 jaar - 95
procent, 15 j. - 93, 16 j. - 86, 17 j. - 76
18 j. - 51 procent.
Een grote Europese achterstand blijkt
ook ten aanzien van Japan, waar in
1964 80 procent van de jongeren van
14 tot 18 jaar school ging.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
en Daalderop elektrische ra
diator is geweldig om grote ver
trekken in de winter bij-te-ver
warmen en keuken, kinder-,
studeer- en slaapkamer geheel
te verwarmen. Zo'n radiator is
doelbewust niet met water of
olie gevuld. Daardoor verwarmt
hij ook eerder, sneller, vlugger.
Denk niet dat hier sprake is van
1 radiator. Daalderop maakt
maar liefst 10 typen voor u om
uit te kiezen.
Verplaatsbare en muurradiato
ren. Hoge en lage modellen.
Van 500-2000 Watt. Met of
zonder regelschakelaar. Desge
wenst door 'n thermostaat te
bedienen. Mogelijkheden genoeg
zoals u ziet. En de prijzen?
Verrassend laag: van 54.- tot
ƒ159.- 't Is eigenlijk geen geld
voor zo'n degelijke Daalderop
(Van onze correspondent)
HILVERSUM De 25-jarige plaat
werker J. M. uit Hilversum wordt
morgen voor de officier van justitie
te Amsterdam geleid, verdacht van
doodslag op zijn 2-jarig zoontje
Hans. De man die na zijn daad zelf
met het kindje naar de politie is ge
reden gaf als motief op gehandeld
te hebben om zijn zoon „een ellen
dige jeugd te besparen".
De man die het kind zaterdag door
wurging om het leven bracht had
eerder die dag zijn vrouw en zuster
naar de kapper gebracht waarna hij
met het kind naar de Hilversumse
drafbaan achter het sportpark is ge
reden. Toen hij met het slachtoffer
tje in zijn bestelauto bij de politie
arriveerde leefde het waarschijnlijk
nog maar mond-op-monid beademing
mocht niet meer baten.
Huiselijke omstandigheden (la
man woonde in bij zijn schoonou
ders waaraan mogelijk de achter
grond van de tragedie.
O
PRAAG (Reuter - DPA) De
Tsjechoslowaakse communistische
partij stelt rechtse en opportunisti
sche stromingen verantwoordelijk
voor de ontwikkeling die leidde tot
de augustus-invasie. Zij gaat er ech
ter tevens van uit, dat de in januari
begonnen hervormingspolitiek de „Jo-
gische en onontkoombare consequen
tie" vormde van de crisis die het vo
rige bewind had opgeroepen.
Dit staat in de pas gisteren gepu-
bliceer-de s'lotresolutie van de drie
daagse bijeenkomst van het centrale
partij comité, die zondag eindigde. In
het lange document worden de grote
lijnen van de hervormingspolitiek
verdedigd en de „fouten" verklaard,
die daarbij gemaakt zijn, waarbij het
comité zelfkritiek niet uit de weg
gaaf.
Voor de verdere koers is „eerlijke
en constante" naleving van de ak
koorden van Bratislava en Moskou
van „uitzonderlijk belang".
(ADVERTENTIE)
Schol, schar, makreel, wijting,
schelvis, kabeljauw, spiering,
tong... gebakken: verrukkelijk!
Koop uw gebakken visje bij
uw vishandelaar, of bak ze zelf.
Laat de schoongemaakte en
licht gezouten vis op een ver
giet goed uitlekken. Gebruik
een flinke koekepan met een
stevige bodem. Wentel desge
wenst de vis door de bloem
en schud ze goed uit.
Bak de vis in hete
boter, margarine of
olie mooi bruin.
Vraag recepten bij uw
vishandelaar of bij het t
Produktschap voor
l Vis en Visprodukten,
Wassenaarseweg 20,1
Den Haag.
GENèVE (AP) De Italiaanse
filmactrice, Sophia Loren verwacht
half januari haar eerste baby.
Sophia 34, maakt het uitstekend
en wordt verzorgd door een Zwit
serse gynaecoloog.
Sophia heeft vaak gezegd, dat haar
grootste wens in het leven is haar
eigen kind te hebben.
