Moderne mens vereert
arbeid nog
Daf-cflealer
betrouwbare
inruilauto
massing
lenvoort
Toestel van
Schreiner
verongelukt
Nederland achter
op computergebied
Stedelingen willen niet terug naar
de natuur
Calvinisme werkt nog door
CULTUURPATROON HALVE EEUW
ACHTER
Meer mensen moeten zelf leren denken
Amerikanen ongerust
over gezondheidszorg
Vechtpartij in Parijs
k- en
riofoon handel
delburg
ROOT BAL
THE SHEIKS
Jige prijs:
„Dat wist ik niet",
verdrievoudigd
niet vreemd
Serveer uw gasten
koffie naar maat!
nuchter
waarschuwing
Voor jou, van Sint...
omdat je elke dag weer
kookt en strijkt en wast.
Omdat je glimlach blijft
ook als het je niet past.
Omdat een moeder
zoals jij bent geen
eigen vrije uurtjes kent...
voor jou een Certina
omdat de tijd zal leren
hoezeer wij je waarderen.
Omdat een stukje
dank zich al bevindt in dit
horloge van de Sint.
CERTINAÖ
Ga naar de
voor een uiterst
tot en met gecontroleerde
en let op dit
garantie-vignet
Coupon
van Doorne's Automobielfabrieken NV
MOEIZAAM
Met roken ophouden
is gemakkelijker
geworden en bespaart
f 550-
Leuke
DAMESBEURZEN
vanaf 1.90 enz.
lPPENTASJE
AAR CADEAU
:e modellen vanaf
- 11.50 enz.
REISSCHEERETUI
een handig cadeau
vanaf 7.50 enz.
MIDDELBURG
ijn voorraad aangepast,
e muziekinstrumenten
voeringen.
wij nu nog eventuele
ISCHE GRAMMOFOONS
letc., etc., etc., etc.
chap „Koewacht" organiseert
nber in het patronaat te Koe-
40
e er zijn mag.
egligging.
ikkenas.
ak.
everversen
:fr. install,
oaar met 1500 S,
Afgesproken!
11
DE STEM VAN VRIJDAG 15 NOVEMBER 1968
17
De arbeid maakt plaats voor de
vrije tijd Dat schept voor veei
mensen onzekerheid.
Drs. R. Wippler van het Sociolo
gisch Instituut te Groningen ver
telde aan onze redacteur J. W.
Levij waarom.
(Van een onzer redacteuren
GRONINGEN Drs. R. Wippler, wetenschappelijk medewerker van het
Sociologisch Instituut in Groningen, is een van de weinige Nederlanders
die zich diepgaand met de vrijetijdsbesteding heeft beziggehouden. Hij
schreef een boek over de openluchtrecreatie in de provincie Groningen,
waarin tal van wensen en verlangens zijn neergelegd. Meer dan duizend
Groningers werden ervoor ondervraagd. De studie is representatief voor
de Groningse bevolking. Behoeften, factoren die recreatie-verlangens be
palen en tekorten in de voorzieningen, alsmede suggesties zijn in dat
rapport opgenomen.
Maar drs. Wippler heeft meer ge
daan. Hij maakte een studie van het
veranderend gedrags- en verlangens
patroon van de hedendaagse mens.
De mens dus die leeft in een periode
waarin het „arbeidsethos zeer sterk
aan betekenis inboet. Ervoor in de
plaats groeit een vrije-tijdsethos".
Over dat vraagstuk, ingewikkeld,
moeilijk te meten, vaag in veel ge
vallen, gaat hij promoveren.
„Ik stel in mijn proefschift de
problematiek van de vrijetijdsbe
steding academisch. Ik ga niet uit
van de huidige behoeften aan recrea
tieve voorzieningen, maar van het
feitelijk gedrag van de mensen".
kunnen zeggen dat ons cultuurpa
troon achterloopt bij de ontwikke
ling van de maatschappelijke struc
tuur. Een halve eeuw ongeveer. Dat
veroorzaakt al die kortsluitingen,
al die onzekerheid, al dat wat oever
loze gepraat over de vrije tijd en
haar besteding".
Anders gezegd: een van de voor
naamste bindingen van de mens
aan de maatschappij was het werk
dat hij verrichtte. Als dat werk aan
omvang en betekenis gaat inboeten,
verliest het individu een stuk van
zijn zekerheid. Het voelt zich dan
minder deel uitmaken van die maat
schappij. „Alleen reeds het feit dat
Aanvang half acht.
Hulst.
851.
>n 01100-6210. -
kens, tel. 01172-1473/W'
b.g.g. 2343.
SCHIPHOL (ANP) Blijkens een
telegram, dat bij Schreiner Air Trans
port in Den Haag is afgeleverd, is
woensdag de éénmotorige Beaver van
Aeroeontractors of Nigeria (dochter
onderneming van Schreiner) in de
delta van de Niger-rivier bij het
plaatsje Warri verongelukt. Daarbij
kwamen de piloot, de 26-jarige F. C.
A. Westerman uit Den Haag en twee
niet bij name genoemde passagiers
om het leven.
Het is niet bekend of de Beaver,
die als amfibietoestel op water en
op land benut kan worden, veronge
lukt is in een start of bij een lan
ding.
In het 18-jarig bestaan van de
Schreinervloot is dit het eerste onge
luk met fatale afloop.
De heer B. A. M. Schreiner uit Den
Haag, directeur van het concern,
neemt aan, dat de twee andere slacht
offers employés zijn geweest van
een in Nigeria gevestigd bedrijf en
vermoedelijk geen Nederlanders.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
zei een bekende zwemster
Zij beoefent haar sport zeer serieus. Dat
betekent geen sigaretten of alcohol en
ook geen koffie. Wie In de sport naar de
top wil, moet veel en mag maar weinig.
Maar... Koffie Hag mag. Uit deze supe
rieure koffiebonen zijn de coffelne en
andere schadelijke stoffen verwijderd.
Koffie Hag spaart niet alleen hart, ze
nuwen en bloedsomloop, maar ook maag,
lever en gal. Voor wie actief is in de
sport gaat er niets boven zo'n kopje
lekkere, gezonde koffie als Koffie Hag.
Echte koffiebonen maar... coffeïnevrty.
NEW YORK (AFP) De Ame
rikanen maken zich zorgen over het
vele geld dat zij moeten besteden
aan de zorg voor hun gezondheid.
Dit meent het instituut voor de pei
ling van de publieke opinie „Louis
Harris" te kunnen zeggen op grond
van een onderzoek naar de gezond
heidstoestand van de Amerikanen en
de kosten van de medische verzor
ging. Het instituut kwam o.a. tot de
volgende resultaten:
Drie van de vier Amerikaanse
gezinnen zijn in de eerste plaats
verontrust door de voortdurende stij
ging van de door de artsen en zie
kenhuizen berekende tarieven. Van
de ondervraagden eisten 71 procent
met nadruk verlaging van deze ta
rieven.
Hij probeert er achter te komen,
welke faktoren er zijn te vinden voor
de uiteenlopende wensen op het ge
bied van de recreatie in het alge-
ween. „Hoe komt het dat de ene
mens actief bezig wil zijn als hij zich
ontspant en de andere alleen maar
passieve recreatie verlangt. In mijn
dissertatie poog ik de hele sociale
kaart van de vrijetijdsbesteding te
tekenen".
Bovendien werkt hij, met financi
ële steun van de ministeries van
Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk Werk en Sociale Zaken, aan een
landelijk onderzoek dat zich bezig
houdt met de vraag in hoeverre de
mensen georiënteerd zijn op hun
Werk eh op de besteding van hun
vri]e tijd. De beroepsbevolking van
ons 'and wordt voor dat onderzoek
doorgelicht. In meer dan duizend
Vraaggesprekken.
„In de Verenigde Staten verdrie
voudigde in een eeuw de vrije tijd
van de mensen. Daar is duidelijk de
«rbeidscuitus veranderd in een vrije-
"Jdsethos. In Nederland is het nog
juet zover. De Calvinistische opvat
tingen over de zegen van de arbeid
'erken er nog door. Maar ook bij
ons zijn steeds meer mensen die
'k vind terecht plezier beleven
een positieve waarde vinden".
voor drs. Wippler staat het vast
.m vr'^e °°k i-n Europa snel
ai toenemen. Hij meent dat we door
ue automatte nog maar aan het begin
van een periode van ongekende stij
ging van de arbeidsproduktiviteit
moan. „Die stijging kan men uitbe
talen in geld of in vrije tijd. Men
an ook een middenweg kiezen, een
oeel m geld en een deel in vrije tijd.
we. aan voorspellingen waag ik me
mot- Maar vaststaat dat de hier-
ooven geschetste situatie onafwend
baar is".
Hij vindt het wat lachwekkend dat
®r zo „paniekerig" wordt gedaan
over de vrijetijdsbesteding. „Een
gevolg van onze nQg s(ee(js pUrjta-
ïstische levenshouding, van de ar-
oeidscultus, waarin we zijn opge
groeid".
Vreemd vindt hij overigens die
n„„ reac'Ies »®e verheerlij-
van de arbeid maakt deei uit
™n ons maatschappijpatroon
.ai voor de vrije tijd zijn nog geen
S^ragsmodelien vastgelegd. De vrije
I J is nog ongetructureerd. U zou
het dagelijkse werk een sterk open
baar karakter heeft en dat de vrije
tijd en haar besteding sterk privé
is, werkt dit in de hand".
De spanningen in het culturele le
ren zijn voor een niet gering deel
op dat verschil tussen ons verouderd
waardeoordeel en de werkelijke so
ciaal-economische structuur van de
maatschappij terug te brengen.
„Misschien is ons pessimisme over
de toekomst wel een terugslag op
de optimistisch toekomstverwachtin
gen die in het negentiende eeuwse
marxisme leefden. Bovendien speelt
daarbij ook een rol dat, nu de maat
schappelijke toplaag zeer hard moet
werken. Vroeger moesten de lagere
en middelgroepen dat. Ook die ont
wikkeling beïnvloedt onze opvattin
gen over cultuur en toekomst".
den van algemene uitspraken. „Mij
is gebleken dat allerlei zaken die
men als waar aannam met betrek
king tot de vrijetijdsbesteding, geen
stand houden als men ze onderzoekt".
Er is, bijvoorbeeld, al te gemak
kelijk beweert dat de meeste men
sen hun vrije tijd zien ais een com
pensatie voor de spanningen in hun
werk. Dat is niet waar. De meeste
mensen zien werk en vrije tijd als
twee volkomen gescheiden waarden.
Men moet werken en dat aan
vaardt men om naar hartelust
van de vrije tijd te kunnen genieten.
Merkwaardig is ook dat de onder
zoekingen van drs. Wippler aan het
licht hebben gebracht dat de meeste
stedelingen helemaal niet de „ver
schrikkingen" van het stedelijk mi
lieu willen compenseren in de na
tuur.
„Er is veel eerder sprake van een
aanvaarden van de stad. De „man
van buiten" die in de stad gaat wo
nen, wordt vrij snel stedeling. „Men
sen die slecht gehuisvest zijn, trekken
DRS. R. WIPPLER
vrijetijdsethos
er in hun vrije tijd beslist niet in
massa op uit. Het onderzoek van drs
Wippler heeft met dat verhaal af
gerekend.
Een ander algemeen aanvaarde
stelling is door dit onderzoek even
eens ondergraven. Vooral bij lange
weekeinden wordt 't antwoord op de
vraag, of de mensen erop uit zullen
trekken beslist veel minder beïn
vloed door mooi of slecht weer. Veel
eerder geeft het doorzetten van ge
maakte plannen de doorslag.
„Ik meen dat het belangrijk is dat
we deze dingen te weten komen.
Het geeft aan de discussie over de
vrije tijd en haar besteding een basis
van juiste uitgangspunten. Dat is no
dig, omdat we die vrije tijd maat
schappelijk zullen moeten kunnen
verwerken. Kennis van zaken is dan
een eerste vereiste".
(ADVERTENTIE)
PARIJS (AP) - Een doodgewoon
klein verkeersongeluk, waarbij de
auto's zo goed als geen schade op
liepen, liep gisteren in Parijs uit op
een enorme vechtpartij, waardoor
zes mensen in het ziekenhuis moes
ten worden opgenomen.
In het gevecht, dat zich afspeelde
op de Boulevard St.-Germain des Prés
werden twee politiemannen een aan
tal tanden uitgeslagen. Het hele spul
begon toen na een kleine botsing de
ene chauffeur de andere een oorvijg
gaf.
(ADVERTENTIE)
Gezellig, als u gasten hebt. Waar begint
u dan mee? Met het serveren van een
kopje koffie. Sneu, als er dan een gast
voor koffie bedankt.
Voorkom dat, serveer Koffie Hag, die
bovendien nog een openbaring is voor
uw andere gasten. Koffie Hag is vrij van
coffeïne en andere schadelijke stoffen.
Superieure Koffie Hag spaart hart en
zenuwen. Er gaat werkelijk niets boven
zo'n kopje lekkere, geurige en... gezonde
koffie als Koffie Hag. Echte koffiebonen
maar... coffeïne vrij.
Nuchter beschouwd is de situatie
zo dat ook in Europa en zeker in
ons land, steeds meer mensen wer
ken om zich van een door hen ge
wenste vrijetijdsbesteding te kun
nen verzekeren. Ze kopen voor die
v-ije tijd allerlei goederen. „De ar
beid domineert niet meer in de gees
ten van die mensen. Maar dat prik
kelt ons in arbeidsethos gedrenkt ge
weten.
Daarom zijn we ongerust".
En dan zijn er ook mensen onge
rust, omdat de massa zich helemaal
geen ziei aantrekt van ai die moge
lijkheden tot wetenschappelijke en
culturele ontplooiing. „Die massa
doet onbenullige dingen in de vrije
tijd. Vooi haar is dé ontspanning bij
uitstek het televisie kijken, of tui
nieren. of wandelen Nou en
Drs. Wippler zegt tot de overtui
ging te zijn gekomen dat de oplet,
ding dé centrale faktor is in de vrije-
tijdsbestedingsproblematiek. „Ik ver
wacht dat in de toekomst steeds meer
mensen langdurige opleidingen zui
len gaan volgen. Dat kan tot gevolg
hebben dat meer mensen inteUec-
tueel creatief actief zullen zijn en
minder mensen manueel actief
worden. Het onderwijs heeft tot
taak, onder andere, de mensen te
Ieren hoe zij ongestructureerde situ
aties zelf in hun maatschappelijke
opvattingen kunnen inpassen".
Veel meer mensen moeten zelf
leren denken. Dat kan het voortge
zet onderwijs bevorderen. En boven
dien waarschuwt drs. Wippler te-
gen het al te gemakkelijk aanvaar-
voor al die momenten
dat je het beste wilt geven.
naam
Ik ben geïnteresseerd in adres - 5
een inruilauto met
DAF Garantie Controle plaats
In enveloppe zonder postzegel zenden aan DAF antwoordnummer 2000 Eindhoven
DAF-dealer voor Breda en omstreken: AUTOBEDRIJF W. ZARYCHTA.
BASTIANEN, TETERINGSEDIJK 132-134 TEL. 42750.
FILIAAL: DR. STRUYCKENSTRAAT 96-98, TEL. 46582.
DAF-dealer voor Oosterhout en omstreken: AUTOBEDRIJF W. ZARYCHTA-
BASTIANEN, LEYSENHOEK 17 TEL. 5076.
Off. dealer voor Roosendaal en omstreken: AUTOBEDRIJF ..1 CENTRUM',
MOLENSTRAAT 2, OUDENBOSCH, TEL. 2516.
Dealer voor Raamsdonksveer en omstreken: ANTON STOOPS AUTOMOBIEL
BEDRIJF TEL. 01621-2018 VERTEGENWOORDIGER 01626-316.
DAF-dealer voor Rijen en omstreken: AUTOBEDRIJF C. VAN DORST, RIJEN,
STATIONSSTRAAT 25a TEL. 2581 - HOOFDSTRAAT 178 TEL. 2470
Off. DAF-dealer voor Bergen op Zoom en omg.: AUTOMOBIELBEDRIJF
WEST-BRABANT, ROOSEVELTLAAN, BERGEN OP ZOOM EL. 4646
DAF-dealer voor Roosendaal en omgeving: JANSSENS AUTOMOBIEL
BEDRIJVEN NIEUWE MARKT ROOSENDAAL TEL. 5485.
Off. dealer voor 't Land van Altena en Gem. Brakel: GARAGE RIEN VOS,
MAASDIJK 59, VEEN.
DAF-dealer voor Zundert, Rijsbergen en Rucphen: GARAGE GODRIE,
MOLENSTRAAT 168, ZUNDERT TEL. 2749.
Dealer voor Etten-Leur en omgeving: KANTERS AUTOMOBIELBEDRIJF,
OUDE BREDASEWEG 36, ETTEN TEL. 01608-2254.
N.V. GARAGE VERBRUGGE, off. DAF-dealer voor geheel Zeeuwseh-
Vlaanderen, m.u.v. het rayon Hulst, Industrieweg 37.
OOSTBURG, OUDE STAD 21, TEL. 01170-2473. TERNEUZEN TEL. 01150-3451
GARAGEBEDRIJF A? BIESBROECK HULST TEL. 26007voor alle inlichtingen
autorijles en gratis proefrit.
GARAGEBEDRIJF GEBRT VAN FRAASSENBN ZONEN SCHELDESTRAAT 96-98
TEL. 01184-2175, VLISSINGEN Dealer voor Walcheren.
AUTOMOBIELBEDRIJF DE GROENE N.V., ANJELIERSTRAAT 5-7 GOES
TEL. 01100-6810. Dealer voor Zuid- en N.-Beveland.
TILBURG Nederland raakt ach
ter op het gebied van de computer-
bediening. Slechts een grootscheepse
aanpak van de opleiding van mensen
die, op alle niveaus, computers kun
nen hanteren, zal ons uit het slop
kunnen halen. Alleen als dat verwe
zenlijkt wordt, zal ons land de ko
mende jaren de grote mogelijkheden
van de computers geheel kunnen be
nutten.
Dat zei professor J. W. van Belkura,
toen hij donderdagmiddag het ambt
van buitengewoon hoogleraar in de
accountancy aanvaardde aan de Ka
tholieke Hogeschool Tilburg.
In tien jaar zijn er drie generaties
computers ontwikkeld. Opvallend ls
dat wij praktisch niet meer in staat
zijn met de derde generatie compu
ters te doen wat theoretisch mogelijk
is. Er is dus door gebrek aan goed
opgeleide mankracht een kloof ont
staan tussen theorie en praktijk.
Dat geldt vooral de toepassing van
rechtstreeks toegankelijke massa
geheugens en rechtstreekse in- en
uitvoer in verschillende vormen naar
vele plaatsen.
Professor Van Belkum wees erop
dat er allerlei factoren zijn die rem
mend hebben gewerkt op het tempo
van de invoering van computers.
Vooral de moeizame en trage manier
waarop de grondgegevens worden
voorbewerkt, met grote kans op fou
ten. is een handicap.
Maar niet minder bedenkelijk is ae
schaarste aar: bekwaam personeel op
het gebied van de systeem-analyse en
de programmering.
Vaak ook kennen leiding en perso
neel de mogelijkheden van de com„
puters niet. Niet zelden ook ont
breekt dat inzicht eveneens bij het
„computerpersoneel".
In ons land werken op het ogen
blik zo'n achthonderd computers.
Tachtig procent ervan wordt gebruikt
in de administratie.
„Onderzoek, onderwijs en vooi-
lichting zijn nodig om de achterstand
in te halen. Dat geldt zeker voor het
vakgebied van de accountant", aldus
de nieuwe hoogleraar. Specialisering
is daarbij een vereiste. In Engeland
en Schotland is men daarmee begon
nen.
In dit verband stelde professor van
Belkum voor de Nederlandse accoun
tantsopleiding te splitsen. Er moet
een gemeenschappelijke basisoplei
ding komen en een aantal gespeciali
seerde kopopleidingen, waarvan men
er naar keuze een kan volgen.
Voorts zal er een doctorale accoun
tantsopleiding moeten komen met
variante mogelijkheden naar gelang
in het laatste studiejaar specialisatie
heeft plaatsgevonden.
„In ons land bestaat geen opleiding
op hoog niveau tot algemeen compu
ter-deskundige. Wellicht kan men
overwegen een academische oplei
ding in deze richting voor een deel
te laten samenvallen met de accoun
tantsopleiding."
Ook meent professor Van Belkum
dat er behoefte is aan een opleiding
voor mensen die bedrijven leiden
waar automatische informatiebewer
king wordt toegepast.
(ADVERTENTIE)
NEW YORK Het „Anti-Tobaeco
Propaganda Center" deelt mede, dat
men thans het verlangen om te roken
kwijt kan raken zonder er zich re
kenschap van te geven, dank zij een
tablet Nicocortyl dat geleidelijk de
behoefte aan nicotine doet verdwij
nen. Dank zjj dit tablet zijn duizen
den Amerikaanse, Duitse, Zwitserse
en andere rokers, waaronder artsen,
definitief met roken opgehouden.
Dit tablet werd getest op 95.526 ver
stokte rokers, waaronder talrijke art
sen. Resultaat: 88.648 van hen (ofte
wel 92.8%) hielden op met roken na
6 tot 22 dagen.
Door geen sigaretten meer te hoeven
kopen bespaart men jaarlijks onge
veer 550,
Rokers, die op hun beurt het roken
zouden willen laten, worden uitge
nodigd zich rechtstreeks te richten
tot het Anti-Tabak Propaganda Cen
trum, Afd. 260 M, Burg. Prinsen
singel 15, Postbus 123, Roosendaal
(N.B.).
Zij behoeven hiertoe slechts een en
velop met hun naam en adres aan
deze org-r:satie te zenden. Het is
g'eheel gratis.
