)1J.
ECONOMISCHE GROEI NA
CULTURELE REVOLUTIE
li
M
St.-PauPs cathedral
fraai gerestaureerd
nsen
ELSKE
Cuba plantte koffie aan de bushalte
HET CUBA
VAN FIDEL
hergroepering
der partijen
mm
TO/
jrbeider-propagandateams bedreigen
successenreeks in China
BINNENHOF
Amerikanen
roken minder
Dat vind ik zó
snoezig van Gulf,
die gratis
zegeltjes.
HOND
Notities
HET
door:
Colin
McCullough
VOORSPELLINGEN
GEVOLGEN
POSITIES
Nieuwe politieke
partij opgericht
in Hoogeveen
-drink toch 'n
DE STEM VAN DiNSDAG 22 OKTOBER 1968
19
G.
<0 a
op
XV w-
r
I
i ome parlementaire redactie)
DEN HAAG De meeste bekende
plitici zijn ervan overtuigd, dat de
Eederlandse politieke partijen zich
I meten her-oriënteren. Wat de uit
komst van deze hergroepering zal
lijn, iaarop weet geen enkele politi
cus precies het antwoord. Dit blijkt
opnieuw uit het omvangrijke werk
cm irs. G. Puchinger, dat de titel
.Hergroepering der partijenmee-
i kreeg. De schrijver heejt het vraag-
I teken met opzet achter deze titel ge
plaatst, omdat het hem, na gesprek
ken met 21 politici, of daarmee nauw
mtwente Nederlanders, niet duide-
I lijk geworden is, waarheen de poli-
I tieke partijen op weg zijn.
De gesprekken met de 21 bekende
Heierlanders (van Cals tot Trimbos,
tan Burger tot Jongeling) zijn ge-
iaield in een door Meinema te
Delft uitgegeven enorm boekwerk
tan zevenhonderd pagina's. Men treft
er bijzonder veel rake typeringen in,
teel kernachtige uitspraken, veel po
litieke filosofie, maar ook veel ach-
terhalde opmerkingen. Drs. Pu-
(lager heejt zijn gesprekspartners
ontmoet tot juli van dit jaar. maar
intussen is er alweer het een en an
der itt de politiek gebeurd. De PvdA
staat partijpolitiek op zijn kop. D'66
«It voorlopig niets voor een pro-
Iteiwe concentratie a la Den Uyl,
ie PSP wil over deze concentratie
imt ts vooral aan de voet gaan
pnttn met andere partijen en de
I teenpartij is een gespleten groep
ontevredenen geworden.
Toch blijft dit boekwerk zijn waar-
Ie solledig behouden: voor degenen,
I die muw bij de Nederlandse poli-
I tiefc betrokken zijn, voor hen, die in
|bijworbeel(J mr. J. Cals nog altijd
minis ter-president van de toe-
nut zien, voor degenen, die nu eens
I tut meer willen weten over het hoe
I e» waarom van vele politieke uit-
I spraken, voor de Nederlandse kiezer,
I die zich afvraagt waarom hij liever
1 de een dan op de andere stemt.
|Een waardevol boekwerk derhalve
Iroorhee! toat Nederlanders, te meer,
■omdat heel toat Nederlanders tegen
woordig zeggen directer bij de Ne
derlandse politiek betrokken te wil
lis zjjn.
Als voorproefje alvast enkele
«machtige uitspraken. Van mr. J.
«1st „Die nacht van Schmelzer? Ik
«trijp het nog steeds niet. Hoe ver-
«r ik er afstand van neem, hoe min-
ierilc ervan begrijp. Of ik in chris-
«We partijen geloof? Ik weet het
ik sta dichter bij Bogaers,
«m bij Schmelzer, toch ben ik lid
wn de KVP gebleven."
»an mr. Eric Jurgens (PPR): Jk
«en win mening dat christelijke po-
rn bestaat."
went u teleurgesteld over Cals dat
'J met met de PPR is meegegaan?
ik ben bedroefd..."
j J. Burger, de ijzervreter
i:PvdA: „Ik vind het zonder-
9, dat je tegen de KVP, tegen de
»™°tste partij die de KVP nu een-
hu B't u rich maar op-
tflüo1' daarvan vind ik de chris-
Partijen negentiende-eeuws,
Passen niet meer in de 20e eeuw.
«Beloof dat ze
«sternen.
in die zin zullen
11 bet eerste kamerlid, de libe-
lezwÜ1*' fi,' ?an Riel: Staatkundig
chriJL3U!i ik de vorming van een
•en democratische partij toe
Ik Hans van Mierlo (D'66):
dut 11 t?Ben christelijke partijen,
ma <7 tegen de ene christelijke
socialhr Sitaiin stil' lk ben tegen het
ben dogma van de PvdA. Ik
ioarr,*gen„ VVD wet rijn liberaal
ftlil honkhorst van de PSP.
i'atiP!°o-^'et °P twee grote concen-
il3 geven geen goede afspie-
Vellirht jC0Jnmunist Gareus Bakker.
de K„if ïe spreker in de Twee-
"ligieus "^c.CPN is niet anti-
dere iiprmiXlt}ek zie ik alleen ver-
Ven d J'tenng in Nederland
lanneerdr,?2elin° van het Gere-
20 bann 1? verbond: „Ik ben
teel nrimn' christelijke politici
ts«eel oTle Zalken van het geloof
'a. dat siJ?® achtergrond honden
Van H aar*houdende zorg
voor
AT~ "y ,G 9rote behoefte
löeg./'V ou> dat is duidelijk
'nh-revolu^Ujk^ uitspraak van
»*Jkllraire mr- B- Biesl
P.er de ram n.°P steeds niet
5cllmebe.. factie in de nacht
En
PEKING In de Chinese pers verschijnen steeds meer berichten
over nieuwe successen in de industriële en agrarische sector. De twin
tig voornaamste graanproducerende provincies halen de begrote op>
brengsten meer dan ruim, zo luidt het jongste nieuws. Er worden geen
exacte cijfers gegeven, maar volgens de berichten ligt de oogst aan
voorjaarsgraan en vroege rijst over heel China genomen tot nu toe
dit jaar 16,7 pet. hoger dan in dezelfde periode van vorig jaar. Boven
dien wordt voor het derde achtereenvolgende jaar een overvloedige
katoenoogst verwacht.
Tegelijk zijn er in de afgelopen paar weken tal van berichten verschenen
over industriële successen. In zeven gebieden, waar de helft van de Chinese
textielindustrie is geconcentreerd, zou in de eerste acht maanden van dit jaar
een recordproduktie zijn behaald. Twee grote staalsteden, Anshan en Sjang
hai, melden een hogere produktie aan ruw ijzer, plaatijzer en staal. Kwali
teitsverbetering en produktietoename vallen ook te constateren op het ter
rein van gereedschappen, chemische verdelgingsmiddelen, fietsen, horloges
en een grote verscheidenheid van andere produkten.
Belangrijk is, dat steenkool, Chi
na's voornaamste energiebron, ook
een rol speelt in de succesverha
len. De gemiddelde dagproduktie van
de grootste kolenmijnen van het land
was volgens de berichten in augustus
39 procent hoger dan in april.
Winst wordt eveneens gemeld door
de olieindustrie. Zowel wat de ruwe
als de geraffineerde olie betreft wor
den de staatsquota voor de eerste ne
gen maanden van het jaar overschre
den. Sommige olievelden spreken
van een stijging van de dagproduktie
aan ruwe olie met 40 procent in
augustus vergeleken met dezelfde
maand vóór de culturele revolutie.
Te zamen met al deze berichten
over economische prestaties dit jaar
worden voorspellingen geuit over nog
hogere produktiecijfers in 't volgend
jaar. Het izet er naar uit, dat deze
bereikt zullen moeten worden zon
der de hulp van een groot aantal er
varen oudere arbeiders.
Het gaat hier om mannen en vrou
wen, die lid zijn van de onlangs ge
vormde propagandateams, welke een
belangrijke rol zijn gaan spelen in de
huidige fase van de culturele re
volutie. Op bevel van Mao zijn zij
met honderden, misschien zelfs met
duizenden naar middelbare scho
len, universiteiten, fabrieken en zie
kenhuizen getrokken. Hun taak is
het de verschillen tussen de uiteen
lopende bevokingsgroepen op te los
sen door middel van bestudering van
Mao's ideeën, door het helpen^ vor
men van revolutionaire comités en
door het leiden van de kritiek-be-
strijdmg, dat alles met behulp van
het leger.
Het juiste aantal daarbij betrokken
arbeiders is onbekend. Het totaal kan
in de zes cijfers lopen; zeker gaat
het om ettelijke tienduizenden. In
Shanghai bijvoorbeeld werken alleen
al op de scholen bijna honderd teams.
En daar er vijftig mensen in een
team zitten, kan men spreken van
tenminste vijfduizend arbeiders. Al
thans, zo was het begin augustus
Sindsdien zijn de teams binnenge
drongen in alle scholen kriskras door
het land, zowel in dagbladen, uit
geverijen. culturele organisaties als in
de top van de regering.
Het op zo grote schaal onttrekken
van arbeidskrachten aan het produk-
tieproces moet voor veel fabrieken
enorme gevolgen hebben. Er zijn fa
brieken, die tachtig arbeiders ver
loren aan de propaganda-teams.
Hoewel er niet vee] bekend is over
de teamleden, mag aangenomen wor
den, dat het hier gaat om voorbeel
dige arbeiders, die volkomen trouw
zijn aan Mao. Anders zouden zij niet
worden belast met een dergelijke be
langrijke taak, als de kritiekbestrij-
ding en waar het eigenlijk op
neerkomt de bestrijding van de
vijanden van de arbeidersklasse, de
rechtvaardiging van de partij-orga
nisatie en revolutionaire hervorming
van de bedrijfsleiding nu eenmaal is.
Bij de teams zijn ingelijfd ervaren
arbeiders, die de discussies moeten
leiden over het belang van de klasse-
strijd. Door hun bittere ervaringen
met de grootgrondbezitters te ver
tellen, leggen zij niet alleen de na
druk op de verworvenheden van het
communisme, maar kunnen zij ook
een nieuw politiek bewustzijn opwek
ken onder studenten en arbeiders, die
te jong zijn om zich de dagen te
herinneren, dat de communisten nog
niet de macht hadden veroverd.
Ook zijn er onder de leden van de
propaganda-teams mensen ,die men
het best kan aanduiden als admini
strateurs. Een propagandawerker op
de Tsinguha-universiteit in Peking bij
voorbeeld is de vice-voorzitter van 't
revolutionaire comité van de Peking
Breigoederenfabriek. Voor de cultu
rele revolutie was hij gedelegeerd
commissaris van deze fabriek.
Misschien bedoelde partij-theoreti
cus Yao Wen-Yuan dit soort mensen,
toen hij in een recente redevoering
over Mao's opvoedingsvoorschriften
zei, dat arbeiders leidende posities
op de universiteiten zouden gaan in
nemen en daar voorgoed zouden blij
ven.
Wat er ook van zij, het is onwaar
schijnlijk, dat de partijstrategen van
te voren geen rekening hebben ge
houden met de repercussies, die het
vormen van de arbeiders - propa
gandateams op de industrie zou kun
nen hebben. In feite kan men uit de
officieuze verzoeken om nog grotere
produktiestijging afleiden, dat de
Chinese economen ofwel geloven,
dat de betrokken fabrieken over
genoeg administrateurs en er
varen arbeiders beschikken om dit
tot stand te brengen ofwel aanne
men, dat de overgrote meerderheid
van de propagandisten spoedig zijn
politieke taak heeft vervuld en wel
dra zal terugkeren naar bureau of
werkbank.
(Van een onzer verslaggevers)
HOOGEVEEN In Hoogeveen is
een nieuwe partij opgericht, die on
der leiding staat van de verzekerings
man K. Hilberink. Het is de partij
Republikeinse Democraten Nederland.
Een van de punten in het program
ma van de partij is afschaffing van
de monarchie en rechtstreekse ver
kiezing door het volk van een presi
dent.
De nieuwe partij wil het aantal mi
nisteries zien teruggebracht tot ze
ven. De Tweede Kamer moet worden
vervangen door een raad van afge
vaardigden van maximaal 75 leden,
gekozen uit een door het Nederlandse
volk te kiezen volksraad.
Volgens de heer Hilberink, die en
kele jaren geleden tevergeefs pro
beerde om een kamerzetel te bemach
tigen voor de C.D.U., telt de nieuwe
partij al 1200 leden.
Dezer dagen zal de nieuwe groe
pering bij de kiesraad worden inge
schreven, waarna men in januari
1969 begint met een landelijke publi
citeitscampagne.
(ADVERTENTIE)
De kathedraal, sierlijk en schoon na vijf jaar restauratie.
(Van een onzer verslaggevers)
LONDEN Na vijf jaar is St.-
Paul's cathedral in Londen in vol
le luister uit zijn steigers tevoor
schijn gekomen. In deze periode
is het gebouw schoongemaakt en
gerestaureerd, waarmee een be
drag was gemoeid van 400.000
pond sterling, ofwel 3,5 miljoen
gulden.
Het was de eerste maal sinds zijn
voltooiing, 250 jaar geleden, dat het
klassieke meesterwerk van sir Chris
topher Wren werd schoongemaakt.
De oude, vuile kathedraal was voor
vele Londenaren altijd het symbool
geweest voor het heldhaftig stand
houden tijdens de slag .om Engeland
in de eerste jaren van de laatste we
reldoorlog. Grote terreinen rond de
kathedraal werden toen door de
Duitse bommenwerpers verwoest,
maar de kathedraal bleef behouden.
Veel Britten waren van mening, dat
de kathedraal moest blijven zoals ze
was. Maar na de restauratie betwis
ten weinig mensen het spectaculaire
resultaat. St.-Paul's is herrezen als
een uniek en sierlijk bouwwerk.
De fraaie muurschilderingen in de kerk hebben het leven van
St.-Paulus tot onderwerp.
ELS
LA VERA
de echte - uit Limburg - van Hennekens bij uw slijter
NEW YORK (AP) Volgens het
Amerikaanse kankergenootschap heb
ben de Amerikanen in de eerste zes
maanden van 1968 per dag 40 miljoen
sigaretten of twee miljoen pakjes
minder gekocht dan in 1967.
(ADVERTENTIE)
Elke keet als ik m'n tank volgooi krijg ik, zo'n leuk
zegeltje. En die jongens van Gulf zijn echt niet krenterig.
Want 't is niet zomaar een zegeltje. Welnee, f 2,50 is-ie
waard.
Zo heb ik die gezellige rubberboot tenminste vlot bij elkaar.
xMaar er zijn nog een heleboel andere dolle arti-
Itjes.Dus dat wordt wel weer flink naar de
,Gulf pomp rijden. Anders red ik 't niet.
(Van onze speciale verslaggever)
HAVANNA Cuba is een zoet
eiland. Niet alleen omdat de be
woners graag snoepen, voor zo
ver de rantsoenen dat toelaten,
maar vooral omdat Cuba de
grootste suikerproducent ter we
reld is. Castro streeft een op
brengst van maar liefst tien mil
joen ton na, te verwezenlijken
met ingang van 1970. Aan deze re
cord-oogst gaat thans een harde
periode van voorbereiding af. Het
getal tien staat in het middelpunt
van de Cubaanse samenleving.
Overal zijn enorme affiches op
gehangen, die het volk met de
neus op de tien miljoen eis druk
ken.
De plakkaten zijn kleurig, fraai,
zelfs artistiek. Dit in tegenstelling
tot bijvoorbeeld dezelfde soort op
roepen, die ik in de Sovjet-Unie zag
in de bekende stijl van het „socia
listische realisme". De Cubaanse
kunstenaars maakten boeiende werk
stukken voor deze propaganda.
Castro wil over twee jaar dus heel
wat korrels meer binnenhalen dan
voorheen. Bovendien wenst hij meer
koffiebonen te zien. En er moeten
meer zakken met rijst worden ge
vuld. Kan dat allemaal in zo'n korte
tijd?
Het is een vraag waarmee de Cu
banen zich ook dagelijks bezighou
den. Maar de meesten van hen zijn
ervan overtuigd, dat het met ver
eende krachten best zal lukken.
Sinds 1964, toen Castro en de zij
nen tot de ontdekking kwamen, dat
een snelle industrialisatie Cuba op
het verkeerde spoor zou zetten, loopt
het aardig met de landbouw. De na
druk ligt nog wei grotendeels op
de suiker, maar niet alleen. De Ame
rikanen stonden de verbouw van an
dere produkten niet toe Nu ontwik
kelt men een plan waarin naast het
suikerriet een voorname plaats wordt
toegekend aan koffie en rijst. De pe
riode van de mono-cultuur behoort
tot het (recente) verleden.
Het alleen afhankelijk zijn van die
suiker voelde Castro als een beledi
ging. Eerzuchtig ging hij aan de slag
om aan deze situatie een einde te
maken. Het ziet er momenteel naar
uit, dat hem dat gemakkelijk lukt.
De streek rondom Havanna bijvoor
beeld is nu één hele grote suiker
plantage. Iedere inwoner van de
hoofdstad zette daar een of meer
struikjes in de grond.
Dat ging zo: op een gegeven mo
ment besloot men de omgeving van
Havanna in cultuur te brengen. Met
koffie zou dat veronderstelde men
het beste kunnen. De velden kre
gen een speciale behandeling door
groepen vakmensen en daarna „ver
zocht" men de hoofdstedelingen de
zakjes met de plantjes, die al tot
kleine boompjes waren uitgegroeid,
te poten. Daarvoor hadden zij de
boontjes al in speciale zakjes met
vruchtbare aarde gestopt. Dat ge
beurde tijdens het wachten op bus
sen en treinen Overal in Havanna
lagen bij de halteplaatsen grote ho
pen aarden, plastic tuitjes en bakken
met koffiebonen. Elk verloren mo
ment benutte men om een paar
zakken pootklaar te maken: al met
al liep het totale aantal in de mil
joenen. Een nuttige vorm van vrije
tijdsbesteding.
De meeste suiker van Cuba ver
dwijnt naar de Sovjet-Unie. In een
handelsovereenkomst garandeerde de
U.S.S.R. een afname van 24,1 mil
joen ton over het tijdvak van 1965-
1970. De Russen betalen voor deze
hoeveelheid een vaste prijs van zes
Cubaanse centavos per pond.
Ter vergelijking: de prijs op de
New Yorkse beurs schommelde tot
op het moment van het sluiten van
het contract tussen 10.64 en 2.77 cen
tavos. Zo oppervlakkig lijkt deze
betaling dus niet onaardig.
Rusland voldoet de totale som
echter slechts gedeeltelijk in con
tanten. De rest ongeveer tachtig
procent krijgt Castro in handen
in de vorm van industrieprodukten.
Rusland zelf bepaalt hoeveel naar
Cuba zal worden verscheept en tegen
welke hoeveelheid suiker. Op deze
manier hebben die zes centavos prak
tisch geen enkele betekenis. Experts
hebben berekend, dat Rusland voor
bepaalde goederen 36 tot 60 procent
te veel incasseerde.
Castro kan tegen dit systeem niets
uitrichten. Bij protesten zouden de
mannen in het Kremlin slechts zeg
gen: hou je suiker maar. En daar
voelt de opperste leider van het Cu
baanse volk niets voor.
Ijverig pept hij tijdens de oogst
maanden zijn volgelingen op riet te
snijden. In 't begin speelden de ma
teriële stimulansen een grote rol.
Voor de mensen met de grootste op
brengst lagen er prachtige prijzen
te wachten: 500 vakantiereizen naar
Oosteuropese landen, 100 motoren
uit de D.D.R., 1500 koelkasten en
2000 bezoeken van een week aan
de Cubaanse badplaats Varadero.
Maar deze lokmiddelen, met als
eventueel resultaat een betere ar
beid, zijn inmiddels afgeschaft. Men
achtte het onsportief de Cubanen op
deze manier te verleiden harder té
werken. Zij zouden het uit zichzelf
moeten doen en niet voor een pre
sentje.
Castro is overigens van plan elke
manier van betaling volledig af te
schaffen. De peso zal als belonings
middel verdwijnen. Castro wenst
volledig te breken met de mythe
van het geld. Hij verklaarde, dat hij
dit voornemen niet zag als een theo
retische geloofsbekentenis aan het
communisme. De liquidering van
het geld in het binnenlands econo-
mishce bestel ziet Fidel Castro als
een geleidelijk proces, dat succes zal
opleveren. Langzaam maar zeker
probeert hij de peso te wurgen. De
jongeren in de maatschappij van nu
zullen moeten leren leven met een
lege portemonnee. Zij staan in dienst
van de staat, die zo volledig moge
lijk aan hun behoeften tegemoet zal
komen. De republiek Cuba verzorgt
in de toekomst iedereen van de wieg
tot het graf. Met eten, drinken, kle
ren, huizen, onderwijs, cultuur. Geen
cent behoeft men daarvoor te beta
len.
Castro is al op weg zijn zienswijze
in de praktijk te brengen: scholen,
geneesmiddelen, water, telefoon,
elektriciteit kosten op dit moment al
niets. Castro: „Ik ga door tot alles in
Cuba gratis is."
De huidige situatie weerspiegelt
echter nog niet veel van de toekom
stige. Castro is een man met idea
listische karaktereigenschappen. Toch
weet hij wel te verklaren uit welke
bron hij zal putten om Cuba niet
droog te laten lopen:
„Ons land is rijk aan bodemstof-
fen, edelmetalen, aardolie, noem
maar op. De bodem is bovendien nog
bijzonder vruchtbaar. Het aantal in
woners is relatief bijzonder klein.
Als wij iedereen inschakelen kunnen
wij fantastische opbrengsten berei
ken. Dat levert zoveel op, dat wij in
staat zijn iedere Cubaan te geven
wat hij verlangt. Tot op zekere
hoogte natuurlijk."
De Cubaan werkt. Castro bouwt
aan zijn toekomst.
Een van de slogans in de politieke
bewustzijnsverruiming luidt krijgs
haftig: „Patria o Muerte: „Vader
land of Dood.
De Cubaan kiest Patria, aan
Muerte heeft hij geen behoefte.
