is helemaal
in
99
99
Madame Tussaud's,
het wereldberoemde
ivassenbeeldenmuseum
in Londen, is weer he
lemaal IN! Enkele ja
ren geleden nog, leid
de het een wat kwij
nend bestaan achter
zijn wat opzichtige,
Lido-achtige voorgevel
aan de Marylebone
Road
De nieuwe, jonge di
recteur E. V. Gatacre,
heeft er echter nieuw
leven in geblazen. De
beste kunstenaars wil
len weer voor Tus
saud's werken en de
jeugd van Engeland
heeft het museum her
ontdekt. Onze redac
teur W. Koek bezocht
het museum en had
een vraaggesprek met
directeur Gatacre.
LoNDEN. - Hei regent in Londen en het is een uitgezochte dag
voor een bezoek aan Madame Tussaud's. Het is er dan ook
druk en tussen de voortschuifelende bezoekers, bevindt zich ten
minste één buslading Nederlanders.
Het is een eigenaardige gewaarwording om te wandelen tussen
die haast levensechte figuren die je boos, cynisch, lachend of on
verschillig aanstaren. De meeste bezoekers fluisteren, kennelijk
bang om gehoord te worden door de stram staande wezens over
wie ze het hebben.
Bekijk het eens groot
m
DB STEM VAN ZATERDAG 19 OKTOBER 196*
33
oy
ux in de handel
am Nestor Martin
nden onder de
Martin
het verkoop-
ilijvend Inlich-
(070) 60 05 09
0) 1327 80
Het hoofd van Richard Nixon op een oor na gevild. „Als hy het
wint komt hij in de Heroes Live".
MADAME
TUSSAUD'S
Het museum zit vol grapjes. Hier en daar op banken zitten figuren,
alsof ze leven en moe geworden van Het slenteren even zijn neergestreken.
Aan da ingang van de Kamer der Verschrikkingen komt men oog in oog
ta staan met suppoost Harry Willets en het lijkt zelfs alsof hij je naoogt
als ja da trap afgaat naar de Bastille-achtige diepte waar Engelands meest
bizarre moordenaars zijn samengebracht met de hoofden van de geguil
lotineerde slachtoffers van de Franse revolutie.
Humphrey, nog maar nauwelijks uit de verf en herkenbaar, maar
glimlachend. Wie weet?
Maar ook deze Harry Willete is
«en man die langer dan vijftig jaar
met bijzondere zorg de Kamer der
Verschrikkingen en zijn grimmige
bewoners onderhield. Elders staat
Malcolm Mnggeridge, „echter dan
echt" en met een ironische t-ek rond
de mond te kijken naar een soort
plastiek vol tv-schermpjes die beur
telings aan en uit flitsen. Honder
den raken hem toch nog aarze
lend aan want tenslotte wen je
aan de grapjes van Tussaud's.
Maar dan zit ook weer op 'n bank,
ergens bovenaan een trap een oud
vrouwtje, zwaar gesluierd. Tiental
len bezoekers bukken zich om hun
ogen vlak bij de sluier te brengen
in een poging er doorheen te kijken.
Prompt volgt een beschaamde
schrikreactie: dit vrouwtje is geen
wassen beeld. Zij zelf merkt overi
gens weinig van de argeloze nieuws
gierigheid van de museumbezoekers.
want ze slaapt
De nog tamelijk jeugdige artistiek
en zakelijk directeur van Madame
Tussaud's, E.V. Gatacre zit achter
zijn bureau waarop een grote, goud
kleurige mannenkop van gips of pa-
pier-maché rust. Hij spreekt vloeiend
Nederlands en dat doet hem blijk
baar plezier. Hij ziet er ernstig en
druk bezet uit (en dat is hij ook
want hij zit midden in een verbou
wing) maar dikwijls tijdens ons ge
sprek splijt zijn gezicht als het ware
in een brede lach en dan krijgen
zijn ogen achter de glazen van zijn
ietwat afgezakte bril een uitdruk
king die maakt dat je hem ervan
nieuvrr ^U1' ^C^artney en ®*n2° Starr, kaal maar wel met tochtlatten. Zich voorbereidend op een
re come back in de Heroes Live waar Twiggy en Li* Taylor op hen wachten. Dubcek trouwens
verdenkt in gedachten voortdurend
bezig te zijn met het verzinnen van
de meest bizarre practical jokes
met behulp van zijn wassen beelden.
Mr. Gatacre die al langer bij Tus
saud's werkt en sinds een jaar of
vijf zijn huidige directeursfunctie
bekleedt, verheugt zich in een groei
ende belangstelling voor zijn mu
seum. Nog niet zo lang geleden leid
de het museum een wat kwijnend
bestaan en was het een verplicht
nummer voor wat oudere buitenlan
ders en Britse provincialen die Lon
den „deden". Maar daarin is, eerst
haast onmerkbaar, maar tenslotte
steeds sneller, verandering geko
men.
Wat is daar de reden van
Mr. Gatacre: „Daarvoor zijn ver
schillende redenen. Op de eerste
plaats gaan vermaak en opvoeding
opnieuw steeds meer samen. In de
negentiende eeuw zag je dat ook,
maar sinds de eeuwwisseling tot
ongeveer een jaar of vijf geleden
het juiste keerpunt is niet precies
aan te geven waren vermaak en
opvoeding streng van elkaar geschei
den. vermoedelijk heeft de televisie
grote invloed gehad op de jongste
ontwikkeling. Een samengaan van
vermaak en opvoeding zie je nu op
allerlei terrein denk maar eens
aan de geïllustreerde encyclopedieën.
Op de tweede plaats is er ook een
duideiyka verandering van smaak
merkbaar. Er is een tijd geweest
dat men zich afkeerde van het rea
lisme. Men was het beu en men had
er teveel van gezien en er te lang
naar gekeken. Men wendde zich tot
het abstracte: liever Mondriaan
dan Hembrandt. Maar nu zie je dat
abstract uit de mode raakt.
Men kiest nu voor pop-art, rea
lisme, surrealisme. Zelfs het uni
form en de hoge hoed zijn weer he
lemaal in. Deze ontwikkeling heeft
ons wind in de zeilen geblazen. Goe
de en bekende kunstenaars en ont
werpers willen weer voor ons wer
ken. Er zijn er bij die zich jaren
lang op het terrein van het abstracte
hebben bewogen en nu weer realis
tisch werk voor ons willen maken.
Beeldhouwers vooral. Onze exposi
tie „De Slag bij Trafalgar" (kosten
ongeveer een half miljoen) is ont
worpen door Timothy O'Brien, een
van de beste theater- en tv-ontwer-
pers van Engeland.
En ten derde, zo vervolgt mr. Ga-
taere, „heeft d« tanende invloed
van de film ons geholpen. In Enge
land heeft de film altijd en veel lan
ger dan elders, een belangrijke plaats
ingenomen op dat deel van het ge-
zins- of privébudget dat voor amu
sement was bestemd. Pas sinds de
laatste oorlog neemt deze invloed
van de film langzaam af. Vroeger
was het gewoon tweemaal per week
naar de film gaan. Nu niet meer.
De televisie daarentegen is geen
concurrent voor ons. Integendeel: ik
geloof dat wij goed bij de tv aanslui
ten".
Uiteraard een van de belangrijk
ste onderdelen van Tussaud's is de
galerij der beroemdheden en mach
tigen, dood of levend. Daar bevindt
zich sinds kort ook het wassen beeld
van minister Luns. Hij staat er naast
een wel wat jonge De Gaulle.
Waarom Lmu?
Mr. Gatacre: „Er was gewoon
veel vraag naar hem. Wij houden
voortdurend enquêtes onder onze be
zoekers om te weten te komen wie
zij het liefst in het museum zien.
Minister Luns kwam daarbij naar
voren als de grote voorvechter voor
Engeland in de EEG.
Wat zei Luns toen hem zijn beeld
getoond werd?
Mr. Gatacre: (sluit de ogen en
denkt lang en kennelijk diep na):
„Hij zei: mijn ijdelheid is zeer ge
streeld."
Zijn er andere normen dan de wen
sen der bezoekers die bepalend zijn
voor het besluit iemand in de beel
dengalerij te zetten? Mr. Gatacre:
„Natuurlijk, maar die verschillen
van geval tot geval. Meer in het ai-
gemeen geldt dat het figuren zijn die
gemakkelijk kunnen worden herkend.
Veel gefotografeerde en geziene men
sen dus. Wij maken liever een beeld
van iemand die in levende lijve po
seert dan aan de hand van foto's.
De koppen van degenen de poseer
den zijn ook historisch veel belang
rijker. Wij hebben hier tal van kop
pen uit de tijd toen de fotografie
nog niet bestond. Tally rand bijvoor
beeld, Marie-Antoinette, Benjamin
Franklin, Lodewijk XVI, Robespierre
en tal van anderen uit de Franse
revolutie. Van velen van hen nam
madame Tussaud, de stichteres van
het museum persoonlijk de doden
maskers of er werd voor haar ge
poseerd".
Naast de Galerij der Beroemdhe
den beschouwt Mr. Gatacre de sinds
vorig jaar in Tussaud's aanwezige
tentoonstelling De Slag bij Trafalgar
en de „Levende-Helden"-afdeling als
de belangrijkste onderdelen van zijn
museum. De Slag bij Trafalgar is
een instructief en uitermate boeiend
werkstuk.
Om een van de lage dekken,
waar de kanons stonden opgesteld,
alsmede het vertrek met de sterven
de Nelson, na te bouwen moest een
bedrag op tafel komen, hoger dan
dat waarvoor destijds het oorlogs
schip Victory werd gebouwd. Tus
saud's kon de betrokken dekken en
scheepsplaatsen nauwkeurig nabou
wen want de Victory, Engelands
meest beroemde oorlogsschip, bestaat
nog steeds en ligt goed gecon
serveerd in een dok van de ma
rinebasis Portsmouth.
Als men als het ware het geschuts-
dek betreedt is het gevecht in volle
gang. Men ruikt kruitdamp, hout
werk, teer en zweet. Het gebulder
van kanonnen en het gekraak van
touwwerk wordt nu en dan over
stemd door het geschreeuw en ge
krijs van mannen.
Voortdurend strijken de lichtflit
sen van het mondingsvuur over de
beroete, bezwete en bebloede licha
men van de stuksbemanningen. De
zware dikke kanonnen glanzen dof
in het vage licht dat binnensijpelt
door de geschutspoorten. Het is een
afschuwelijk, maar ook fascinerend
geheel en het is niet moeilijk meer
zich de verschrikkingen van een zee
slag uit de late zeiltijd voor te stel
len.
Even later is men bij Nelson. Men
hoort het gekreun van de gewonden.
Enkele officieren staan samenge-
groept rond de dodelijk gewonde ad
miraal die op het dek zit, geleund
tegen een van de houten spanten. De
olielamp geeft een zo vaag licht dat
men zich moet inspannen om de ster
vende admiraal nog eenmaal in de
brekende ogen te kunnen kijken. Het
hele tafereel is verbijsterend sugges
tief. Beeld, geluid en licht geven een
perfecte weergave van hoe het wer
kelijk was. Teksten, kaarten en teke
ningen langs de wanden van het Tra-
falgar-gedeelte geven verdere toe
lichting op de slag en de betekenis
er van.
Ongetwijfeld opwekkender is de
„Heroes Live"-tentoonstelling. Daar
Tussaud's directeur E. V. Gatacre (in Nederland geboren Brit met
een Nederlandse moeder) „Tussaud's Is weer in".
ziet men Twiggy, Cassius Clay,
Charles de Gaulle (dubbel zo groot
als in werkelijkheid en met mono
tonie stem voortdurend uitleggend
waarom Engeland niet in de EEG
kan komen). Malcolm Muggeridge,
Elisabeth Taylor en Richard Bur
ton in de stromende regen en be
laagd door onophoudelijk flitsende
fotojournalisten. Met geluid en licht
effecten wordt hier een voortduren
de „voorstelling" gegeven, zo flitsend
en levendig, dat het lijkt alsof de
hele wassenbeeldenbevolking van
„Heroes Live" ook werkelijk leeft.
Binnenkort komt hier weer een
nieuwe versie van de Beatles en
sinds kort ziet men er Alexander
Dubcek in zijn treincoupé terugke
ren naar Cierna.
In snel tempo voert mr. Gatacre
ons door zijn wonderlijk paleis.
Even laat hij ons alleen om op eigen
houtje de zaal der koningen te bekij
ken (sinds 1809 hebben alle Britse
vorsten voor Tussaud's geposeerd)
en vervolgens leidt hij ons door de
ateliers van het museum.
Armen, benen, rompen en hoofden,
plukken haar en kledingstukken lig
gen er soms kriskras dooreen. Ie
mand is bezig om haar voor haar de
wenkbrauwen van Beatle John Len-
non aan te brengen.
Vanaf een plank kijken de nog
biljartbalkale hoofden van Paul Mc
Cartney en Ringo Starr grijnzend toe.
Het hoofd van Richard Nixon is ook
ver vooruit. Toch is de democra
tische kandidaat ook al herkenbaar
zij het slechts nog aan zijn mond.
Men ziet er meer bekende hoof
den op de planken staan: in aan
bouw of in restauratie, 't Is een beet
je gek allemaal. Een van de assis
tentes pakt het hoofd van Nixon op,
steekt het naar voren als een pas
verworven trofee en zegt: „Als hij
de verkiezingen wint, komt hij in de
Heroes-Live-afdeling op het gestoel
te dat al klaar staat". Het hoofd
vertrekt geen spier. Het glimlacht
slechts zelfverzekerd maar dat zegt
niet veel want ook het roze, gladde
en kale hoofd van Humphrey doet
dat.
Het is alsof je in een andere
wereld terecht komt als je weer
buiten loopt over Marylebone
Road, in de miezerige Londense
regen. Je bent weer tussen de le
venden.
(ADVERTENTIE)
S-. yf?._
Voor wie het „groot" bekijkt, is een King-Size, onaf
hankelijk programmablad als Televizier op maat gemaakt.
Vele pagina's, meeslepende achtergrondinformatie,
onthullende interviews met beroemde sterren en musici,
vaste rubrieken over sport en actualiteit.
Die geweldig dikke Televizier, met bovendien
„Goed Geschoten'-' èn de complete programmavermelding
kost u maar 55 cent per week.
Als u zich nu opgeeft ontvangt u bovendien
alle nummers tot 1 december gratis.
COUPON TA 13
Noteer mij ais abonnee op Televizier
Ik ontvang alle nummers tot 1 december gratis
Naam
Plaats
Straat
(in vakje aankruisen wat wordt verlangd)
met jaarlijkse betaling ƒ28,60
halfjaarlijkse betaling O ƒ14,30
betaling per kwartaal 7,15
wekelijkse betaling (via wederverkoper) 0,55
(maakt u a.u.b.geen geld over maar wacht op onze giro-acceptkaart)
Zend de.bon in een ongefrankeerde enveloppe aan:
AVRO, Antwoordnummer 3000, Amsterdam.
Plak geen postzegel, de AVRO betaalt de portokosten
