„Die vreemde in ons
huis stoort erg..."
HINES
WELLICHT
PROL
ifj©
Russische vreugde,
Mexicaans verdriet...
DAGPROGRAMMA
VAN DE SPELEN
Australiërs
slachtoffer
van strijd
officials
I xM W
eren
ESMANN
TSJECHISCHE CHEF DE MISSION HRADEC
Geruchten
WIELERCIRCUIT
WAS TE LANG
ns op
kland
oebel
Jk kon me
Moeilijk
^ncentreren5
DE STEM VAN WOENSDAG 16 OKTOBER 1968
MEXICO CITY Berge Phillips
(voorzitter van de Australische
Zwembond) en sir Edgar Tanner
(president van het Australisch Olym
pisch Comité) zijn geen vrienden
van elkaar. Met het Australische
naterpoloteam als onderwerp, heb
ben beide heren de afgelopen weken
een aantal volzinnen geproduceerd
die nu niet direct bepaald vleiend
voor elkaar waren. Het spijtige is
echter, dat deze strijd over de brede
ruggen van de Australische water-
poloërs werd uitgevochten, met als
triest gevolg dat de spelers wel in
Mexico City aanwezig zijn, maar
niet aan het Olympisch toernooi kun-
am deelnemen.
tai het Australische team zich
Klier dit jaar kwalificeerde voor
de Spelen scheen er geen vuiltje aan
J dt tht te zijn. Integendeel. De Au-
s/raSrs gingen er nog eens extra
tegenaan en begin september reisden
de spelers zelfs naar Europa om in
een aantal oefenwedstrijden het
ploegverband nog wat op te voeren.
„Dat heeft ons geld gekost" zegt aan
voerder Tom Hoad nu. „Veel geld.
We hebben allemaal onbetaald ver
lof genomen en die Europese reis
heeft ons ieder nog eens 2500 gulden
gekost. Wisten wij veel. Pas toen we
in Mexico aankwamen, hoorden we
dat we niet konden deelnemen. Mijn
heer Tanner vond ons te zwak. Onze
voorzitter heeft nog wel van alles
geprobeerd, maar Tanner wilde niet
toegeven".
i Vflde Vibunes kijken nu twaalf
Australiërs triest naar het bassin,
®aa™ °ok zij zo graag hadden ge-
I i, Je.n verbitterde strijd tussen
I j';'ee °^flcla's maakte een einde aan
pte wens. Met recht een Olym-
■he tragedie.
(Van onze speciale verslaggever)
MEXICO CITY Jim Hines nam
er, enkele uren nadat hjj Olympisch
kampioen op de 100 meter was ge
worden en met een tijd van 9,9 se
conden zijn eigen wereldrecord had
geëvenaard, zijn hoed niet voor af.
Het kleine „magische hoedje" („Ik
heb het zeven maanden niet gewas
sen, uit angst dat het zijn kracht
jou verliezen die mij succes moest
geven") bleef op het hoofd van de
Amerikaanse negersprinter terwijl
hij vertelde wat hem in de toekomst
voor ogen staat. „Mijn meest nabije
doel is een gouden medaille op de
4 x 100 meter. Daarna misschien
een carrière als Amerikaans be
roepsvoetballer, bjj de Miami Dol
phins. Als ik tprug ben in de Ver
enigde Staten gaan we serieus over
een contract praten. Momenteel
denk ik echter alleen aan de Spe
len".
De 22-jarige Hines, 1,80 meter
lang, 78 kilogram, geboren in Ar
kansas en momenteel student in de
psychologie aan de universiteit van
Texas, vertelde op de persconferen-
lie dat hij verwachtte dat de me
dailles verdeeld zouden worden
tussen hem, Lennox Miller en
Charlie Greene. Alleen hoe die ver
deling zou uitvallen was onzeker.
„Ik had het geluk de beste start
uit mijn leven te hebben", verklaar
de Hines.
Arthur Olech zit in de volgende
ronde van het Olympisch bokstoer-
nooi bij de vlieggewichten. De
Pool, die in 1964 het zilver won,
behoefde daarvoor niet eens tussen
de touwen te komen. Zijn tegen
stander Hebertino Cintron uit Por-
to-Rico verscheen namelijk niet
omdat de organisatie hem dat ver
bood. Cintron bleek na controle
zestien jaar te zijn en om aan een
bokstoernooi te mogen deelnemen
zo schrijven de reglementen
voor moet men toch wel iets ou
der zijn. Het was alleen jammer
voor de jonge bokser, dat hij al bij
na in de ring stond, toen men hem
het „droeve" nieuws meedeelde.
De hockeywedstrijd Nederland-
Pakistan, die voor zaterdag 2 no
vember in Eindhoven op het pro
gramma stond, zal geen doorgang
kunnen vinden. De Pakistani kun
nen namelijk niet tijdig in Neder
land zijn na het Olympische toer
nooi in Mexico.
Volgens geruchten zou de ver
dwenen Hongaarse voetballer Zol-
tan Varga zich in gezelschap van
een Nederlands meisje via de Ver
enigde Staten naar Nederland heb
ben begeven. Varga, die met de
Hongaarse ploeg in Guadalaraja
verbleef, zou donderdagmorgen nog
met zijn ploeggenoten heben ont
beten. Zijn afwezigheid zou bij de
training zijn opgemerkt.
In het Olympische dorp sluit
zwart vriendschap met zwart en
blank met blank. Alle pogingen om
van de Olympische deelnemers een
hechte gemeenschap te maken zijn
op niets uitgelopen. In het dorp, op
de oefenterreinen en bij de uitstap
jes naar stad Mexico vormen zich
groepjes, die altijd uit mensen van
een en dezelfde huidskleur bestaan.
Zelden wordt een blanke gezien,
die met een neger aan een tafel eet,
terwijl er nauwelijks een gekleurde
atleet te vinden is, die met een
blanke oploopt.
„Wij willen bijeen blijven de
zwarten uit de Verenigde Staten en
de zwarten uit de rest van de we
reld". Dat is het standpunt van John
Carlos, de neger-sprinter uit San
José in Californië. Hij was een van
de eerste militante leden van de
zwarte boycotbeweging. Carlos ver
smaadt de sympathie der vrijzinnige
blanken.
Enkele leden van de Harvard-
roeiploeg hebben voor het begin van
de Spelen op een persconferentie
verklaard, dat zij sympathie hebben
voor de zwarte deelnemers, die wil
len demonstreren tegen rassenon-
recht.
Carlos reageerde: „Wij waarderen
het dat de blanken zich aan onze
zijde willen stellen, maar wij heb
ben hen niet nodig. Als een blanke
komt, neemt hij in tien minuten de
leiding. Neen, mijnheer, wij hebben
dat niet nodig".
Willye White uit Chicago, sprint
ster en verspringster, gaf het stand
punt van de Amerikaanse dames
atleten weer: „Het is waar", zei de
ze 29-jarige. „De heren-atleten vor
men een groep in een groep. Wij
staan veel dichter bij de roeiers dan
bij onze eigen atleten"
„Zij staan altijd in het brandpunt
van de belangstelling. Zij zijn de
aristocraten. Zij houden zich gaarne
ver van iedereen".
Carlos gaf toe, dat de ploeg gehei
me bijeenkomsten voor zwarte atle
ten heeft gehouden ter bespreking
van problemen.
„Wij hebben geen leider. Wij zijn
een losse groep, maar wij zijn een
voor de zaak van de zwarte mens.
Wij willen geen inmenging van de
blanken", verklaarde hij.
ZOOM ROOSENDAAL
b lletie.
MEXICO CITY Officials van
de internationale wielrenunie
hebben zes kilometer afgehaald
win de afstand die was uitgezet
voor de 100 kilometer ploegen
tijdrit.
»We wilden eerst niet geloven
dit het parcours te lang was",
aldus Giuliano Pacciarelli, de
Italiaanse secretaris-generaal
van de Uci. „Na een nauwkeuri-
9e controle bleek ons dat er zes
kilometer te veel was uitgezet.
Het is nu nog enkele honderden
meters te lang maar wat ons be-
tjeft is het zo goed. We zullen
het nu maar een 100 kilometer
J parcours noemen."
HANDY MATSON
MEaconciTYeCialF VerSlag?rer)
Is iptc tl „Een wereldrecorc
«el mIna,i!r een Olympische titel i
"aJatkr' meende Randy Matse:
Stoten VI™™ City de finaIe k«
kaan d «ewnnn™. De Amerl
«vaar raeter lanS- kilogra-
I ler bii7ii„iaar' bleef in de Onale act
«ewedstrïjaPreStaties de kwalific;
konbleek simpel: „1
lange S® c°ncentreren door r'
4on dff ,tussen da stoten",
i Z^h af J a^s eerste de kogel v.
ficials atoten> had aan de o
stoten m?a agd als !aatste te moëc
in» aar 7,,n '"""—i-
bit
™J nu,. """e me
»gewilli„H nzlJn1 verzoek werd nu
iaar tot'A?P-de v,raag of h« n<-
e rijen der Amerikaan.-
°et»opsv(1Pthn„ aer Amer
boordde Mat f toetreedt. an
Hssing ie Sv°pn ,d,lt ^aar n°S Ssc
I oto Randv iw acl?ten valt' °P d
dnay Matson in actie
(Van onze speciale verslaggever)
MEXICO-CITY In een hoek
van de grote hal, waarin de admini
stratie van de Olympische Spelen is
ondergebracht, zat een Tsjechische
atleet. Hij schreef kaarten. Met een
loom gebaar plakte hij er postzegels
op en zijn gezicht verried niets toen
hij de kaarten in de bus Het glijden.
Hij pakte zijn sporttas op en stapte
naar buiten, keek naar de lucht en
huiverde onder de felle regenvla
gen die het Olympisch complex
striemden. Het was koud. De laaien
de zon, die elke middag, tussen de
bewolkte ochtend en namiddag, aan
de hemel staat, was niet te beken
nen. De Tsjech sopte dwars door de
doorweekte gazons, op weg naar ge
bouw nummer tien, waar de Tsje
chische afvaardiging is onderge
bracht, met de Mexicaanse. Het
mastland heeft begrip getoond voor
de situatie, waarin de Tsjechen ver
keren en het verzoek ingewilligd om
niet met landen van het Warschau
pact, waarmee zij oorspronkelijk
waren ingedeeld, onder één dak te
moeten wonen. De atleet klopte op
de deur op de begane grond. Achter
een bureau zat Edward Nemecek,
factotum van de Tsjechische dele
gatie. Hij hield de hand aan de
mond want hij had tandpijn. Ons
verzoek om de chef de mission te
mogen spreken, werd zonder enige
bedenking doorgegeven.
In een kamertje van bescheiden
afmetingen zat professor Oldrich
Hradec, gekleed in het obligate kos
tuum van elke sportofficial ter we
reld, grijze pantalon en donkerblauw
colbert. Hij wreef met de hand over
zijn voorhoofd en zonder enige aan
leiding zei hij„Hier is het goed maar
in Tsjechoslowakije niet. We hebben
zorgen. Onze jongens en meisjes
hebben ver van hier ouders, broers,
zusters. We krijgen wel post en we
ontvangen ook kranten maar we
hebben toch geen rust. We weten dat
er op het ogenblik geen wanorde
lijkheden zijn maar er loopt een
vreemde in ons huis en dat stoort."
Professor Oldrich Hradec staat
aan het hoofd van een delegatie die,
inclusief officials, 193 man sterk is.
Van hen vertegenwoordigen 124
atleten hun veertien miljoen land
genoten. Atleten, die een onrustig
gevoel niet kunnen onderdrukken
en na de training snel naar gebouw
nummer tien terugkeren om te zien
of er post is. Elke dag weer kijkey
zij reikhalzend naar berichten val
thuis. En toch moeten zij alles kun
nen geven. Het is een vrijwel onmo
gelijke opgave.
Verlies
Professor Oldrich Hradec, voor
malig directeur van de sport-
academie in Praag en thans een van
de vier onder-directeuren van de
Tsjechische nationale sportfedera
tie „We hebben een onder-direc
teur voor financiën, een voor pro
paganda, een voor de massasport en
ik heb de prestatiesport onder mijn
hoede" kijkt terug naar de eenen
twintigste augustus, de dag van de
inval van de Russen.
„We konden twee weken niet trai
nen. Maar dat was niet het belang
rijkste voor onze atleten. Mentaal
waren onze jongens en meisjes aan
getast en dat weegt momenteel
zwaar. Fysiek zijn ze er weer over
heen. De prestaties van al onze ver
tegenwoordigers waren gedaald maar
zij hebben hun oude peil weer be
reikt. Het verlies zit echter van bin
nen. Ze kunnen lichamelijk weer
even veel als voor die fatale datum,
maar ze hebben er een zorg bij, ze
kunnen het hoofd er niet voldoende
bijhouden. We hebben er destijds
over gesproken om niet naar Mexico
te gaan. Ik heb me altijd op het
standpunt gesteld dat we wel moes
ten deelnemen. Er waren er meer,
maar er was ook een groep niet
van atleten, want er heeft niet één
geweigerd naar de Spelen te gaan
die het niet verantwoord achtte. De
doorslag gaf tenslotte premier Cer-
nik die slechts één woord zei: Gaan.
De tegenstanders hadden zich niet,
wat men wellicht zou denken, poli
tiek opgesteld. Zij vonden een uit
zending onmogelijk, omdat het pres
tatieniveau meetbaar achteruit was
gegaan en we willen ons hier in de
strijd tonen, laten zien wat we, on
danks alles wat is gebeurd, toch nog
waard zijn, hoewel we volkomen be
seffen dat het niet mogelijk zal zijn
onze prestatie van Tokio 1964 te her
halen. laat staan te verbeteren."
Vrede
In Tokio verwierf Tsjechoslowa
kije vijf gouden medailles, zes zilve
ren en vier bronzen en op de rang
lijst namen de Tsjechen de tiende
plaats in. Professor Hradec (in de
lichamelijke opvoeding), is niet ver
baasd over de vraag wat zou kun
nen gebeuren als in individuele
sporten een Tsjech tegenover een Rur
komt te staan. „We verwachten geer.
moeilijkheden. Ik denk hierbij aa>
het boksen waar het zeer wel moge
lijk is dat we tegen zo iemand moe
ten uitkomen. We hopen dat die an
der het woord Rus komt niet ovei
zijn lippen zich ook als een sport
man zal gedragen, dat wil zeggen dat
(Van onze speciale verslaggever)
MEXICO-CITY Morgen komt voor het eerst tijdens deze Olympische
Spelen de zwemmers en zwemsters aan de beurt. De kop wordt er afgebe
ten door (weer) de schermers en de roeiers, voor wie de donderdag ook een
zeer belangrijke dag is De hockeyërs spelen, de lastige wedstrijd tegen
Kenia.
Het volledige programma voor morgen ziet er als volgt uit
16.00 uur: ROEIEN: Halve finales. SCHERMEN: Series sabel ind. 17.00 uur:
ATLETIEK: Series 200 meter (d). Kwalificatie discuswerpen (d). WIEL
RENNEN: Kwalificaties achtervolging ind. GEWICHTHEFFEN: Zwaarmid-
dengewicht groep A. WORSTELEN: Series vrije stijl. ZWEMMEN: Kwalifi
catie springen 3 meter-plank (d); series 4 x 100 meter wisselslag est. (d);
series 4 x 100 meter vrije slag estafette (h). VOLLEYBAL: 7 wedstrijden.
WATERPOLO: 3 wedstrijden. 17.30 uur: ATLETIEK: Kwalificatie versprin
gen (h). HOCKEY: West-DuitslandOost-Duitsland, FrankrijkEngeland,
BelgiëMexico, PakistanArgentinië, Nieuw-ZeelandJapan, Australië
Malakka, KeniaNederland. 18.00 uur: ATLETIEK: Series 800 meter (d).
MOD. VIJFKAMP: cross-country. 19.00 uur: ZEILEN: Vierde wedstrijd. 21.20
uur: ATLETIEK: Fin. 50 km snelwandelen. BOKSEN: Voorronden. WIEL
RENNEN: Fin. 1.000 meter tijdrit; kwartfinale achtervolging ind. 22.00 uur:
ATLETIEK: Halve fin. 110 meter horden; fin. hinkstapsprong; fin. hoog
springen (d); fin. kogelslingeren. 22.20 uur: ATLETIEK: Kwartfinale 400 m
(h). VOETBAL: MexicoGuinea, ColumbiaFrankrijk, HongarijeIsraël,
San SalvadorGhana. WATERPOLO: 3 wedstrijden. 23.00 uur: ATLETIEK:
Halve finale 200 m (d); series 80 m horden. GEWICHTHEFFEN: Zwaar-
middengewicht groep B. 24.00 uur: finale 110 m horden: finale 5.000 m; halve
finale 400 m (h). WORSTELEN: series vrije stijl. ZWEMMEN: Kwartfinale
springen 3 meter-plank (d); finale 4 x 100 m wisselslag est. (d); finale 4 x
100 m vrije slag est. (h).
(Van onze speciale verslaggever)
MEXICO CITY In Mexico City
wordt gespeeld met atletiek-reputa-
ties. De reden: het hoogteverschil,
dat atleten uit laaggelegen landen
tot figuranten maakt. De drie series
van de 3.000 meter steeple chase wa
ren daar weer een bewijs van. De
Kenianen blijken vooral op de
nummers die een langdurige inspan
ning vereisen grote kanshebbers
te zijn. Benjamin Kogo won een se
rie overtuigend. Zijn landgenoot Les
ter Biwott was niets minder dan een
grote verrassing. De voorsprong van
ruim 100 meter, die hij in zijn serie
binnen twee ronden vergaarde, ge
tuigde van grote klasse. Slechts de
Fransman Villard kon zich onttrek
ken aan dit geweld bij de steeple
chase.
Op het moment dat zijn landgenoot
Texereau zich uitgeput in het gras
liet vallen ver voor de finish
won hij zijn serie onder toejuichin
gen van het publiek. De tegenstelUng
tussen vreugde en verdriet is de
laatste dagen in het atletiek-stadion
dikwijls op nog treffender wijze tot
uiting gekomen. Bij de finish van de
20 kilometer snelwandelen bijvoor
beeld. Deze aankomst zorgde voor
hysterie bij de toeschouwers. Nadat
de Russen Goelobnitsji en Smaga uit
het donker van de marathontunnel
waren gekomen, onmiddellijk ge
volgd door de Mexicaan Pedraza,
barstte de hel goed los.
Gedragen door het gejuich van zijn
landgenoten passeerde Pedraza eerst
Smaga en zette toen een furieuze
slotaanval in op de andere Rus. In de
laatste bocht leek Goelobnitsji te be
zwijken, maar met een bovenmense
lijke inspanning wist hij zijn nauwe
lijks twee meter bedragende voor
sprong te behouden. Pedraza was on
troostbaar. Schokkend met zijn
schouders ging hij door de finish;
zichzelf tegen het hoofd slaand van
spijt. Het duurde vele minuten voor
hij de door zorgzame handen aan
gedragen deken wilde aanvaarden.
In zijn nederlaag berustte hij niet.
De Mexicaan, die zijn landgenoten
zo graag de eerste gouden medaille
had geschonken, kon zich hij de me
daille-uitreiking niet beheersen.
Een grotere tegenstelling was nau
welijks denkbaar. Pedraza verborg
zijn gezicht In zijn handen, toen Goe
lobnitsji zijn gouden plak In handen
kreeg (foto hierboven). Het verdriet
leek hem te machtig te worden. Maar
Pedraza toonde zich even later ook
een goede verliezer. Alle leed was
vergeten, toen hll zijn zilveren me
daille aan zijn landgenoten op de
niet zo volgepakte tribunes kon laten
zien.
ze alle twee fair strijden voor de
zege. Maar we kunnen ons voorstel
len, en we begrijpen dat ook, dat
onze vertegenwoordiger zich wenst
terug te trekken. Dat mag dan en
we zullen geen enkele aandrang uit
oefenen om hem toch te laten uit
komen. We wensen mede te werken
aan een van de idealen, die toch al
tijd nog ten grondslag liggen aan de
Olympische gedachte, de vrede."
Ook Tsjechoslowakije heeft „op
hoogte" getramd, een deel van de
ploeg in Oostenrijk, andere sport
lieden in Roemenië, Bulgarije en
Oost-Duitsland. Alleen de afvaardi
gingen voor turnen, volleybal (he
ren) en schieten zijn thuis gebleven.
„We achtten het voor hen niet no
dig. Het was geen kwestie van fi
nanciële aard, want we zijn van nie
mand afhankelijk, opk niet van de
staat. Wij hebben een sporttoto die
jaarlijks achthonderd miljoen kronen
opbrengt, waarvan de helft voor de
sport bestemd is en de andere vijf
tig procent voor prijzengeld. Onze
sportfederatie moest voor deze Spe
len de beschikking hebben over vijf
miljoen kronen en nog eens vijftig
duizend Amerikaanse dollars. Dat
geld was er."
Geen post
Het woord staatsamateurisme
klinkt professor Hradec vreemd in
de oren. Hij legt uit: „Van onze
totale ploeg zijn er vierendertig lid
van Dukla. Zij zijn dus militairen.
In het leger wordt veel aan sport
gedaan. De helft van de achturige
werkdag wordt eraan besteed. Voorts
behoren vijftien leden tot Rode Ster,
dat is de vereniging van de politie.
Maar alle andere zijn niet meer
De Tsjechische oud-atleet Emil Zatopek, die tijdens de Russische inval
in Tsjechoslowakije ook in het openbaar geprotesteerd heeft tegen deze
interventie, is nu met zijn vrouw Danaook een oud-atlete, in Mexico
om de spelen bij te wonen.
bevoorrecht dan elders. Ook niet de
studenten."
„Zij zelf zeker niet want op onze
universiteiten moet driënvijftig uur
per week worden gestudeerd en dat
is te veel om de goede instelling te
kunnen hebben voor een zware trai
ning daarbij. Professionalisme ken
nen we niet. Dit jaar hebben we
voorgesteld een dergelijke status
voor voetballers in te voeren, maar
ze wilden niet. Het is echter wel
waar dat van overheidswege meer
wordt gedaan dan in sommige andere
landen en dan doel ik speciaal op
de wetenschappelijke begeleiding. Ik
zelf kan me hierop volkomen instel
len en voorts hebben we de beschik
king over gespecialiseerde trainers.
Om een voorbeeld te noemen: Bij at
letiek: een voor de korte afstand, een
voor de middenafstand, een voor de
lange en ook voor de technische num
mers zijn specialisten. Misschien be
doelt men dat, als er wordt gespro
ken over staatsamateurisme, maar
wij achten het een normale zaak dat
de sport wordt bevorderd en niet al
leen de prestatiesport. Daarom heb
ben we ook een aparte man voor de
massasport."
Professor Hradec heeft dat alles
rustig, zonder de indruk te wekken
een „pleidooi" te houden, uit de doe
ken gedaan. Eensklaps vervalt hij
tot stilzwijgen. Als tegen zichzelf
zucht hij: „De psychische druk weegt
zwaar. We weten dat onze jongens
en meisjes er dagelijks mee worste
len. En toch moeten we alles geven."
In de hal van gebouw nummer tien
in het Olympisch dorp, zit Edward
Nemencek nog steeds met tandpijn.
Hij moet weer het hoofd schudden
als er meisjes binnenkomen. Er is
geen post gekomen voor hen.
