ichnisch
of hoe verkoop ik mijn land
MOLENS EN KLOMPEN ZIJN EEN ZALIG HANDELSMERK WAAR JE NIET AAN MAG TORNEN
IVOORJOU!
GUMP
itructeur
„Een Amerikaan ziet
Nederland als een dappere
natie, die plezierige
betrouwbaarheid paart
aan schraapzucht"
WERKSTER
ÏERVENFABRIEK
iteurs
Jerhoudsmonfeurs
Drommen
Immitsje
Bundeling
Als kiespijn
Andere koek
Grote punt
DE STEM VAN ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1968
)ERUST"
ks 17 jaar oud zijn. en die de
gelijkwaardige opleiding heb-
>m op 'Vrederust'. Tijdens de
i aan algemene ontwikkeling,
berust' wordt veraangenaamd
ijkheden. In een pas geopend
kan ieder zich op zijn eigen
cnheid om ongedwongen met
'uit te blazen'.
noderne vulafdelingen
ding geven aan een groep van
I het noodzakelijk dat U van
jertrouwen op uw technische
verkkring, uitstekende secun-
:n, een goed salaris en directe
Ifonds.
jbent en een L.T.S.-opleiding
óndige brief aan N.V. LODA,
|intwerpen en construeren van
ddelenindustrie.
ring en bij gebleken geschikt-
Rnaris belast worden met het
Jeltaken van grote projekten.
unctie is een opleiding op het
uwkunde onontbeerlijk. Enige
pparatenbouw strekt tot aan-
pan de Engelse taal is vereist.
kgebied. Tenminste U.T.S.-op-
fin de machinebouw is vereist.
|al strekt tot aanbeveling.
pn, vergezeld van een recente
vaarnaar men solliciteert, kun-
np, Stadhuisplein 33 - Tilburg.
ADMINISTRATIEVE
inistratie is plaats voor een
allerlei werkzaamheden be-
zal echter zelfstandig haar ei-
nen verrichten,
n meisje, dat in het bezit is
liploma, leeftijd omstreeks 1'?
zoeken, schrijf dan een brief -
;eringsedijk 47, Breda.
ZUNDERT
e volgende vacatures
iraaronder een monteur voor de
nze fabriek te Zundert.
Zundert, alle werkdagen van
ische afspraak. -
(Van een onzer verslaggevers)
HET is een beetje sneu voor alle ferme jongens en stoere knapen, die jaar in jaar uit
met onze ijzersterke, folkloristische image in het buitenland hebben geleurd.
Sneu voor de ANVV-boys, die omwille van de goede zaak met molentjes door New
York liepen en het walmend Ruhrgebied dicht plakten met kleurige affiches, waarop
een blozende agrariër onder zijn zuiver zijden petje naar de verpletterend verre einder
staarde. Eerlijk, we waren er met zijn allen nou net zo aardig in geslaagd om de uit
heemse rakkers te laten geloven, dat er achter de blanke top der duinen een godvre
zend volkje leefde, dat kneuterig zijn pijpje smoorde tussen de geraniums en in on
wijze bombazijnen broeken ter visvangst ging. Alle andere zaken: de torenflats van
de randstad; de gemeenschappelijke tuinen, die op straffe van een geldboete of 14
dagen hechtenis niet betreden mogen worden; de prikkeldraadversperringen om onze
steeds kleinere, doch nog stille heidevelden; de propvolle steden en de opgebroken
wegen, we hadden het allemaal zo listig gecamoufleerd met tulpenvelden en molen
wieken. Geen buitenlander had er dan ook erg in, dat ons land barstte van de fabrieken
hoogovens, olieraffinaderijen en militaire oefenterreinen. Daar zorgden onze gidsen
wel voor: die stonden met hun stalen gezichten op Schiphol gereed en als er weer een
lijntoestel uit Amerika was geland, dan deporteerden ze de passagiers langs de kortste
weg naar Volendam en Marken. Broodje paling bij Spaander en dan rap in de rond
vaartboot naar de overkant, waar de bedompte bedsteden al klaar stonden. Dat kon
je rustig aan Sijtje overlaten. Die wist heus wel, wat ze moest doen om de toeristen
te laten geloven, dat alle Nederlanders in de boes boes leefden.
J*éL HOLLAND PROMOTION
Voor honderdduizenden Neder
landers en miljoenen buitenlan
ders had die toestand nog eeuwen
mogen voortduren, want ze had
den er immers volledig vrede
mee. Een zoute haring uit het
vuistje, stukje kaas uit het knuist
je, en passant vanuit de rond
vaartboot wijzen op het smalste
huis van Amsterdam en dan kon
den we weer rustig aan de tafel
de deviezen tellen. Akkoord, het
was wat pijnlijk, dat die verma
ledijde Amerikanen hardnekkig
bleven beweren, dat Kopenhagen
de hoofdstad van Nederland was
en dat ze bij het ANVV-kantoor
in New York achterdochtig vroe
gen of ei wei een verharde weg
van Amsterdam naar Den Haag
liep, maar dat taaie ongerief na
men we dan maar op de koop toe.
Het belangrijkste was immers, dat
ze kwamen en dat deden ze ook:
in drommen spoelden ze door onze
folkloristische sluizien en als ze na
24 uur weer opkrasten namen ze het
oude beeld van het knullige, maar o
zo pittoreske land aan de Noordzee
ongerept mee naar hun haardste
den. De Duitsers bleven geloven dat
we een smakelijke kruising waren
tussen een Tiroler Holzackerbube en
een stugge turfsteker met hinderlijk
oorlogstrauma en de Amerikaan
speet het alleen, dat hij het kogel
ronde gat niet had gevonden, waarin
de jongeheer Brinkers indertijd zijn
duimpje in heeft gestoken om de
natie te redden.
(Diezelfde Hansje Brinkers is
trouwens op dit moment uitgerekend
het grootste struikelblok voor alle
imagevemiieuwers, zegt A.N.V.V.-
perschef Kees Roorda: „Mary Mapes
Dodge heeft in 1885 een kinderboek
over hem geschreven en dat wordt
nog steeds op alle Amerikaanse scho
len stukgelezen. Er gaat geen jaar
voorbij, of er komt een nieuwe druk
uit. Het wordt de Amerikaanse kin
deren gewoon met de paplepel inge
geven, dat ons land een antieke oase
<n die razende wereld is".)
lander met zijn draaiorgel ook nog
ln techniek en cultuur zijn manne
tje staat. Dat hij industrieën uit de
drassige polderpond heeft gestampt
die hoogwaardige produkten op de
internationale markt brengt. Dat er
onder zijn boerenpet toevallig een
stuk hersenschors zit, dat de vond
sten aan de lopende band afscheidt.
Dat zal de eigenaar van de soe-
venirwinkel weliswaar een grote
zorg zijn, maar zijn collega, die het
juist van zijn goodwill moet hebben
over de grens, kan die klompen en
volksdansen langzamerhand missen
als kiespijn.
Hij wordt op zijn zakenreizen tel
kens geconfronteerd met de goedge
lovigheid van zijn relaties, wier ken
nis van de Lage Landen uit de der
tiger jaren dateert. De C ratnale Ka
mer van Handelsbevordering heeft
onlangs een boekje opengedaan over
een marktonderzoek in het buiten
land en daaruit blijkt, dat het gros
van de Amerikanen ons land nog
steeds beschouwt als een kleine, dap
pere natie, die op industrieel gebied
nauwelijks meetelt en in de handel
een plezierige betrouwbaarheid paart
aan een hopeloos achterhaalde
schraapzucht".
Zes jaar na zijn profetische woor
den wordt de rekening opgemaakt
door de Nederlander Peter Palmen,
die in een scriptie over de „Hol
land Promotion" de ongezouten kri
tiek van 112 oudleerlingen van Nij-
enrode feestelijk heeft geopenbaard.
De 112 getekenden, na hun studie
uitgevlogen naar belangrijke buiten
landse bestemmingen, rapporteren
van daaruit, dat Nederland op een
uiterst gebrekkige wijze verkocht
wordt.
Met name de overheid krijgt een
geweldige optatör en wordt als een
stout kind in de strafhoek gezet. De
overheid, aldus de meningen der 112,
heeft alsmaar zeurderig vastgehou
den aan die paar folkloristische za
ken, maar is nauwelijks diligent ge
weest op alle andere punten. Neder
land is een modern land, de indus
triële ontwikkeling is in de naoor
logse jaren spectaculair geweest, we
tenschap, techniek en cultuur mar
cheren in de voorste gelederen mee.
Waarom, vraagt Palmen zich af,
worden deze zaken niet voldoende in
de Holland-promotion naar voren ge
bracht en uitgebuit?
Het smartelijk gevolg is, dat or
slechts weinig buitenlanders wen
sen te geloven, dat die brave Hol-
Tel uit je winst. Wat Nederland
dus aan de ene kant met miljoenen
subsidieguldens aan folklore uit de
toeristenhoed te voorschijn tovert, dat
wordt aan de andere kant weer ais
wanbegrip overboord gesmeten. Im
mitsje bouwen, het zal je berouwen.
Zes jaar geleden hief A.N.V.V.-di-
recteur Risseeuw al de waarschuwen
de vinger op een bijeenkomst van
het Genootschap voor Reclame. „Het
beeld van Nederland", zei hij toen,
„toont een aantal goedige mensen
in klederdracht, gegroepeerd rond
een molen. Deze image nu van ons
land en volk heeft tot logisch ge
volg, dot men zich Nederland niet zo
gemakkelijk kan voorstellen als het
moderne land dat het is, met zijn
goede kwaliteiten als toegangspoort
voor Europa, als centrum van onder
nemingen voor dienstverlening in de
gehele wereld, als basis voor wereld
omvattende financiële en handels
operaties, als wetenschappelijk, cul
tureel en artistiek land, als baker
mat der waterbouwkunde, als hoog
ontwikkeld industrieel land, dat goe
de en goedkope produkten levert
Eerdier is men door het beeld van
de klederdrachten en de molens ge
neigd Nederland te beschouwen als
een in de ontwikkeling achtergeble
ven, in hoofdzaak agrarisch ingesteld
land. Dit kan schadelijk werken".
Palmen geeft in zijn scriptie ook
de voorrangswegen aan, die naar een
betere toekomst leiden. Hij pleit met
name voor een centraal instituut,
waarin overheid en bedrijfsleven sa
menwerken en waarin alle krachten
worden samengebundeld. Hij gaat
daarmee stukken verder dan de A.
N.V.V., die zich aan het einde van
dit jaar eigenhandig ten grave zal
dragen en wordt vervangen door een
nieuw instituut, dat met een spaar
pot van 7 miljoen de wervingstaak
voor Nederland op zich zal nemen.
Wat het precies gaat worden is wel
iswaar niemand duidelijk, maar dat
er een efficiënte, harde aanpak uit
de bus komt, is zonneklaar. A.N.V.
V.-perschef Roorda spreekt in dit
verband al over „een staatsreisbu-
reau, dat ons land als een onontkoom
baar aantrekkelijk pakket aan de
man gaat brengen".
Palmen juicht deze wijziging ui
teraard toe, maar is daarnaast van
oordeel, dat ook in de nieuwe opzet
de coördinatie blijft rammelen. „De
krachten", klaagt hij, „worden te
veel versnipperd en van een harmo
nisch samenspel is nauwelijks spra
ke. De economische voorlichtings
dienst doet wat, de Centrale Kamer
voor Handelsbevordering doet wat,
de A.N.V.V. doet wat, maar een ech
te vuist wordt er niet gemaakt".
„Hoe had meneer Palmen zich
deze samenwerking dan voorgesteld?"
vragen de deskundigen zich op hun
beurt af. Het toerisme is gebaat bij
molens, klompen en groen. Dat doet
het al jaren geweldig en dat gooi
je zo maar niet in de vuilnisbak
Grote Amerikaanse toeroperators zijn
jaloers op de image van Nederland
en zouden er een lief ding voor
over hebben, als hun eigen land
zijn typische kwaliteiten ook zo cen
traal kon afficheren.
Laten we eerlijk wezen: die molens
enklompen vormen gewoon 'n zalig
handelsmerk, waar je niet straffe
loos aan kunt tornen. De ellende is
alleen, dat het land daardoor een
etiket krijgt, dat de inhoud maar ten
dele dekt. Je zult dus moeten zoe
ken naar een synthese, naar een
harmonie tussen oud en nieuw.
Goed, nou vertellen we de Ame
rikanen bijvoorbeeld, dat er duizend
schoorstenen staan te walmen tus
sen Rotterdam en Hoek van Holland,
dat er nog eens duizend hun roetwol
ken uitbraken tussen IJmuiden en
Amsterdam. Zegt zo'n man in Chi
cago dan: „Dat wil ik zien, Mien,
pak mijn koffer?". Dat doet-ie al
leen als hij belang heeft bij een van
die schoorstenen, als hij net wat
maakt, dat zo'n fabriek kan gebrui
ken. De rest zegt: „Je wordt be
dankt. Ik voel niks voor stank voor
dank".
Dat is het levensgrote probleem:
er wordt momenteel gesproken over
samenwerking en dat is uiterst no
bel, maar de mensen die geacht wor
den de koppen bij elkaar te steken
hebben totaal verschillende uitgangs
punten. Het toerisme is gebaat bij
grazige weiden, oude steden, mensen
op klompen, de industrie schreeuwt
daarentegen om een eigentijdse ima
ge, om erkenning voor de technische
kwaliteiten van Nederland. De brug,
die deze standpunten moet verbin
den, hangt vooralsnog aan de zijden
draad van wederzijds onbegrip.
pijnigde hoofd van vice-president
Humphrey de voorpagina siert, opent
met een pagina grote advertentie van
de K.L.M., onmiddellijk gevolgd door
een ferme reclameroffel over de Del
tawerken. „Holland kan het ook niet
helpen", zegt de K.L.M.-advertentie,
„150 miljoen consumenten leven op
zijn drempel Het land is geschapen
voor het transport: met een kustlijn
waaraan de grootste haven ter we
reld ligt, met een volkomen plat ach
terland, dat ideaal is voor weg- en
treintransport. Stuk voor stuk voor
delen, die u geld en tijd kunnen spa
ren".
En ondertussen wordt er druk en
verhit gesproken over de Holland-
promotion. Iedere belanghebbende
verstaat er weliswaar wat anders
onder, maar ze zijn het er allemaal
over eens, diat er iets dimt te ge
beuren. Vandaar, dat die A.N.V.V.
met zijn log bestuur van vijftig
man en zijn chaotische inspraak van
1500 leden, een grote punt zet ach
ter haar activiteiten. Vandaar ook,
dat de grote Nederlandse bedrijven
steeds forser op de reclametrom
beuken Time van 6 september, waar
in het drama Tsjechoslowakije naar
pagina 34 is verbannen en het ge
Kijk, dat is gelijk andere koek
dan die Sijtje Boes serveert. Maar
vraag je nu aan die man in Denver
of Chicago, of hij door die adver
tentie zin heeft gekregen om met
die 150 miljoen anderen op de Hol
landse deurmat te komen liggen, dan
zal hij zijn portie waarschijnlijk lief
devol aan Fikkie geven. Hij heeft er
toch ook nooit over gepeinsd om 14
dagen geheel verzorgd door te bren
gen in het Roergebied?
Daarom houdt A.N.V.V.-perschef
Roorda het voorlopig nog maar op
de ijzersterke verkoopargumenten die
al jaren hun deugelijkheid hebben
bewezen. „Ze willen best een tocht
rondom het IJsselmeer maken",
zegt hij, „maar ze zijn gekomen voor
Amsterdam en Volendam, dat is on
uitroeibaar. Wat we wel proberen is
de typische eigenschappen van Ne
derland te etaleren. Het is een gek,
vlak land met gras, dat er anders
uitziet dan waar ook in de wereld,
met licht, dat uniek is, met water
en wolken, waarvan wij het patent
hebben.
Ik geloof niet, dat er iemand in
New York in het vliegtuig stapt
om de Zeelandbrug te zien. Ik
geloof wel, dat we hem na Am
sterdam, Volendam en Marken
zover moeten zien te krijgen, dat
hij ook nog even doorfietst naar
de Deltawerken en het IJssel
meer. En dan ben ik er ook nog
van overtuigd, dat hij geen spyt
zal hebben, dat hy een dag lan
ger is gebleven.
De foto's op deze pagina il
lustreren, hoe ons land ook nu
nog naar buiten wordt gepre
senteerd.