naar
BUCK
meuw licht
Het Victoriaanse „gouden tijdperk9'
B1GCLES IN HONGKONG
s
arming
VPRO brengt
t.v.-spelen
van Simenon
Kunst voor
een prikje
clinge
er OPENT
[WARMS UNIE N.V.
ERS
FEISENBANK
Exact en briljant
Vervormend
Gustave Doré
MOTION-WEEK:
AAasndag
NEDERLAND I:
NEDERLAND II:
BELGIë (Vlaams):
Meer zendtijd
voor Teleac
II AAK 7- 7 77 7
ta liac de individuele haarlotum
BELGIë (Waals):
Luister naar
4
DE STEM VAN MAANDAG 16 SEPTEMBER 1968
1
nnis-
we-
iz.s.k.
één
/en
Welke U.K. nette vrouw wU
met mij een harmonisch leven
opbouwen Ben een goede ver
schijning 52 j. en niet onbe
middeld. Alle brieven worden
beantwoord. Br. ond. no. sv
53918.
Huisdieren
T.k nest Dalmatische honden,
met stamboom. Oude Dijk i£
Standdaarbuiten Tel. 01652-
manweg 5 - TERNEUZEN
11 - 01180—5873 - 01155X503
5GEN C. V. ADVIES
ngsmogelijkheden aanwezig.
fwerklng
r
ingerichte afdeling
vordt
<unt doen
mogelijkheden voor
biedt deze functie
h verder te bekwa-
n, geven bedrijfskle-
e kennen een uitste
kten.
nlichtingen wenden
en van ons bedrijf.
Kantooruren 8-12 en
lak 01140 - 3052.
67 - Terneuzen
onze bank. Dat geeft
rentedragend.
N ALLE BANKZAKEN
ens - Clinge
luist - Kloosterzande
t. Jansteen - Sluiskil
In de bijzonder charmante en gedegen studie van proffessor Ste-
yen Marcus over de eerste zeven romans van Charles Dickens:
Trom Pickwick tot Dombey laat de auteur duidelijk uitkomen welk
>en uniek schrijver Dickens was. Dickens heeft in zijn boeken een
visionair uitzicht op Engeland en in het bijzonder het Londen van
tijd gegeven als geen ander. Dickens heeft bovendien in de
weerspiegeling van zijn eigen lot in zijn werk de zich wijzigende
mvattingen omtrent samenleving en godsdienst laten zien. In de
IPickwick Papers belijdt hij nog een eenvoudig geloof vooral ge
baseerd op de overtuiging, dat de nederigen van harte de aarde zou-
|en moeten bezitten.
IIIIHIIIIIHIIIHIIIIHIIIIIHIIIMIIIIlHIIIUIiBif)
jiDE OOK WEER BIJ
inniMiivimnimiiriaiiimiimmmnmiimitmwff
Zij deden het echter niet altijd zoals
in de nachtmerrie, die Olivier Twist
heet, duidelijk blijkt. Hij bestreed
het puritanisme bijvoorbeeld in Ni
colas Nicklebey, hij ging de sociale
misstanden te lijf in de volgende ro
mans onvervaard en met grote ken
nis van zaken, maar zijn godsdien-
itige overtuigingen veranderden hoe
mee hij van de toestanden op de
hoogte iwam en zo deed de wereld
rond hem, die hij niet altijd begreep.
Het simpele geloof in de pickwick
,'apers heeft hem verlaten in de ro
man van de „Veranderende wereld",
isymboliseerd, zoals Steven Marcus
„jmerkt, door klokken en spoorwe
gen. „Aan de ene kant bevestigt hij
in Dombey and son de veranderende
wereld in het teken van de spoor-
Kg en aan de andere kant veroor-
eelt hij de samenleving, die deze
oortbracht. Op iedere denkbare wfj-
e was die samenleving verder afge-
roeid van een leven, gebaseerd op
svoel en moreel fatsoen".
Florence in Dombey and son, die
»n van de ontstellende ervaringen
«n Oliver Twist meemaakte, is onge-
ikkiger dan Oliver Twist. Tegenover
lorence staat in de roman „De we
id met zijn verminkenden ver-
jrmirigen van de sexuele wil: de
igide, zichzelf vernietigende Edith,
de impotente Dombey, de gemene
Carker. Dickens afkeer van hen was
m intens, dat zij scheen te zijn over
gegaan in een afkeer van de sexuali-
teit zelf."
I Ondanks zijn strijd tegen het zo
«ak huichelachtige puritanisme was
Sickens, als zoveel bestrijders van
iet puritanisme tot op de dag van
fendaag toe, zelf een puritein.
[Hij heeft het Victoriaanse tijdperk
beeld gegeven, dat in verschillen
de opzichten exact en briljant is,
maar hij heeft toch ook bijgedragen
aan de misvattingen over het Victo
riaanse tijdperk.
Dickens': from Pickwick tot Dombey
verscheen al enige tijd geleden bij
Chatto and Windus te Londen. On
langs kwam bij George Allen and
Unwin te Londen een rijk geïllus
treerde verzameling documenten uit
over het hoogtepunt in het Victori
aanse tijdperk: Human documents
of the Victorian golden age, verza
meld en ingeleid door E. Royston
Pike. Zij zijn ontleend voor een goed
gedeelte aan officiële publikaties tus
sen 1850 en 1875, uit tijdschriften als
de Quaterly, de Cornhill, de Edin
burgh en de Fortnightly: Van speci
aal belang zijn de Ontleningen uit The
Economist. En verder ontleende
Royston Pike aan boeken, versche
nen in die tijd. Sommige daarvan
kan Karl Marx in zijn handen heb
ben gehad, toen hij bezig was met
het schrijven van Das Kapital in de
reading room, de leeszaal, van het
British museum. Want het was in die
„golden age", in het volle Victo-
rianisme, dat Das Kapital geschreven
werd.
Men kan zoiets vergeten en men
ziet het natuurlijk nauwelijks als
men tijdgenoot is.
Royston Pike verontschuldigt zich
in zijn introduktie een beetje voor
zijn boek: „Er is al zoveel over
het Victoriaanse tijdperk geschreven
en bijeengebracht". Maar, stelt hij
vast, het is meestal een schilderij
weerkaatst in een sterk vervormen
de spiegel, zij het niet altijd een
lachspiegel.
Zijn boek, naar hij hoopt, is geen
nostalgisch uitstapje naar „parties"
in landhuizen of zelfs niet naar de
„Clochards", slapend onder de bruggen van de Theems, eveneens van Gustave Doré.
huiskamer van de welgestelden. Het
houdt zich bezig met gewone men
sen, al waren sommigen van hen
bepaald niet „gewoon". Hij acht het
van meer belang kennis te nemen
van wat de Victorianen zelf over
zichzelf schreven in de hitte van een
beslissingen eisend heden dan wat
historici, levensbeschrijvers en essay
isten schreven in het rustiger en
helderder licht van een veel later
tijd.
Hoe het zijn mag, men krijgt
in zijn boek inderdaad een heel an
der en treffender idee van het tijd
perk dan het geringschattende tradi
tionele beeld.
Het boek begint met de wereldten
toonstelling in mei 1851, waarvoor
Thackeray zijn May-day ode schreef
en waarvan Thomas Hardy getuigde
dat ze „een afgrond in de tijd" be
tekende.
In acht hoofdstukken: de gouden
eeuw, leven en werken, jong Enge
land, de zusters van koningin Vic
toria. thuis, het sanitair, arbeiders
verenigt u en wat gezien het tra
ditionele beeld Üeër belibgrijk"ir—
sex, voert Royston Pike ons in het
Victoriaanse tijdperk rond en er
is weinig dat zijn oog ontgaat. Hü
laat in zijn honderdvijftig documen
ten vooral zien hoe veelzijdig het Vic
toriaanse leven was en welke onver
moede aspecten het in de getuige
nissen van de tijdgenoten vertoont.
Al deze documenten openbaren op
Gustave Doré's cavalcade der schonen in Hyde Park,
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM Dit seizoen zai
iedere zondagavond, die door de
VPRO op Nederland I wordt ver
zorgd,, een televisiebewerking van
George Simenons spychologische ro
mans worden uitgezonden.
De bewerking geschiedt door Ad.
Odijk. die de werken gekozen heeft
op de centrale rol die Kees Brusse in
alle vier stukken zal spelen, zowel
vertellend als acterend. De produk-
ties zijn opgebouwd uit de locatie ge
filmde fragmenten in Frankrijk en
studio-scènes. De eerste twee werk
stukken (inmiddels gereed) zijn „Het
spoor van de Hollander" en „De blau
we kamer". De spelregie heeft Kees
Brusse en de cameraregie is van Rob
van der Linden.
de eerste plaats, naar de wil en de
bedoeling van hun verzamelaar, de
„menselijke kant" van dat leven.
Vele illustraties begeleiden dit en
onder hen zijn de gravures van Gus
tave Doré bepaald verrassend en
veelzeggend. Doré brengt ons bij de
cavalcade der schonen in Hyde Park
maar ook bij de „clochards" slapend
onder de bruggen bij dr Theems.
We maken in de documenten die
Royston Pike bijeenbracht onder
meer kennis met Mary Ann, de
maakster van luciferdoosjes, met
Ann die een engel wilde zijn, met
Mathilde Davis ie stierf door haar
crinolien, met de meisjes van de
steenbakkerijen, die altijd de laat
ste liedjes zongen, met die stoute
hippies, de Evesham handschoen
maaksters, met de stoere arbei
ders die het moderne vakverbond op
richtten, met dë „arme wevers", die
de co-op begonnen en de Londense
prostituee die schreef naar The Ti
mes.
Men ziet er hoe onthutsend mo
dern het Victoriaanse tijdperk in die
eigentijdse documenten soms aan
doet. Wie meent dat dit gezien
het traditionele beeld onmogelijk
is, moet het laatste hoofdstuk maar
eens aandachtig lezen over de vrees
voor overbevolking, over de perio
dieke onthouding, lang voor Ongino,
en over de schadelijke gevolgen van
frustratie.
Royston Pike belooft veel in zijn in
troductie, maar hij maakte zijn be
lofte waar.
JOS PANHUYSEN
UTRECHT (ANP) Voor tien
gulden kan iedereen tussen 16 en
22 september in Utrecht twee con
certen, een Nederlandse filmpremie
re, een toneelvoorstelling, een nacht
feest en nog enkele andere culture
le manifestaties bijwonen. Voorzo
ver de ruimte in de zalen zulks na
tuurlijk toelaat, want het aantal
abonnementen voor dit prikje is ui
teraard beperkt.
Het C.O.U. wil het culturele le
ven in de Domstad wil activeren.
Dank zij subsidies van gemeente
en culturele instanties kon een abon
nement voor een tientje worden aan
geboden. Daarvoor worden dan ge
boden een concert door het U.S.O.
met Daniël Wayenberg als solist. De
Nederlandse filmpremière van Alain
Resnais' nieuwe film „Je t'aime, je
t'aime" een keuze uit een jazzcon
cert met Polo de Haas als solist en
een concert van instrumentale elek
tronische muziek, een opvoering van
„Het Slachtveld" door Het Centrum
met daarop aansluitend een nacht
feest in alle zalen van de Stads
schouwburg. Voorts kan men een be
zoek brengen aan vier exposities en
kunnen de abonnementhouders naar
een „open huis" in de studio voor
elektronische muziek en naar een
ontmoeting met de directie van de
toneelgroep Het Centrum. Buiten het
abonnement zijn er nog andere ma
nifestaties.
18.50 BAREND DE BEER
19.00 NIEUWS
19.06 KENMERK. Informatie van de
kerken
19.31 AVRO'S REGIO-VIZIER.
20.00 NIEUWS
20.20 DIALOOG IN HET DORP, Be
woners van „Het Dorp
waarvoor november 1962 Ne
derland in een grote actie
21 miljoen op tafel bracht
geven antwoord op de vraag
of de intentie, die destijds
tot de actie leidde, is waarge-
maakt
21.10 DE MOUNT1ES. Nieuwe show
van de Mounties met als gas
ten Mieke Bos en The Ro-d-ys
21.50 HET OEKRAIENS NATIO
NAAL BALLET. Volksdansen
en -liederen.
22.15 TER HERINNERING
22.25 NIEUWS
22.30 TELEAC
18.50
19.00
19.03
19.28
20.00
20.20
21.35
22.05
22.10
22.40
BAREND DE BEER
NIEUWS
DE BUCK OWEN SHOW. Pro
gramma van Country- and
westernmusic
AND THIS IS FREE. Docu
mentaire over sanering van
Maxwell Street te Chicago.
NIEUWS
MADAME BOVARY. Eerste af
levering van 'n televisiebewer
king van de beroemde roman
van Gustave Flaubert, waar
in een met romantiek dwe
pende doktersvrouw en haar,
nuchter denkend, echtgenoot,
volkomen langs elkaar heen
leven.
PORTRET VAN EEN TROU
BADOUR. Georges Brassens.
HONGEREN EN DORSTEN...
Dr. J. J. Buskes.
HUMANISTISCH VERBOND
NIEUWS
18.55 ZANDMANNETJE
19.00 ZORRO. Jeugdfeuilletom.
19.25 VERGROOTGLAS OP DE
POSTZEGEL.
(Van onze radio- en t.v.-redacteur)
DEN HAAG Voor het eerst
sinds haar driejarig bestaan heeft
de stichting Teleac met ingang van
't nieuwe cursusjaar uitbreiding van
de zendtijd gekregen. In plaats van
drie worden er nu elke week vier
lesprogramma's van een half uur ge
geven. Ook het aantal herhalingen
is met één vermeerderd.
Een van de meest interessante
nieuwe cursussen kreeg tot titel
„Noten en tonen". In 25 lessen kan
de amateurkoorzanger(es) door mid
del van muziektheoretische informa
tie en praktische solfège-oefeningen
zich leren bekwamen in het zingen
en spelen van het blad.
Onder de titel „Kijk eens wat ik
zeg" wordt ten behoeve van slecht
horende kijkers en doven een cur
sus van 18 lessen in het spraakaf-
zien (liplezen) gegeven. Behalve de
spraak speelt hierbij ook het gebaar
en de gezichtsuitdrukking een rol.
Docenten zijn mevrouw Saskia Fur-
ler en Henk Klaasen.
(ADVERTENTIE)
Haartabac is een individuele haarlotion. Bestemd voor de persoonlijke
verzorging van uw haar. Haartabac bevordert de natuurlijke bloed
circulatie van de hoofdhuid en bestrijdt haaruitval, roosvorming en
hoofdjeuk. Regelmatige massage met Haartabac geeft u het gewenste
resultaat: gezond, levendig en glanzend haar. Haartabac werkt verfris
send en opwekkend. De individuele geur accentueert het gevoel
goed verzorgd te zijn. Haartabac in de doserende flacon vanaf i 3,95.
MAURER+WIRTZ stolberg im rheinland
19.40 OPENBAAR KUNSTBEZIT.
19.50 HIER SPREEKT MEN NE
DERLANDS.
19.55 DE WEERMAN.
20.00 NIEUWS.
20.25 HIGH CHAPARRAL. Western-
SERIE: ,.De geschikte man".
21.15 TEN HUIZE VAN ANDRE
DEMEDTS.
22.05 JULIE FELIX ZINGT. Volks
liederen en protestsongs.
22.35 NIEUWS.
18.25
18.30
18.55
19.25
19.30
20.00
20.30
LES
21.00
21.50
22.30
BERICHTEN.
SCHOOLTELEVISIE.
LES TRAVAUX ET
JOURS.
ZANDMANNETJE.
SPORTPROGRAMMA.
JOURNAAL.
14-18: JOURNAAL VAN DE
EERSTE WERELDOORLOG.
„Het offensief in de Balkan".
CHAPEAU MELON ET BO.T*
TES DE CUIR. Feuilleton.
ALEXANDER POSTUUM. Va
riété-programma, met Jef
Cassiers, Lily Castel, Paul
CAMMERMANS e.a.
JOURNAAL.
(ADVERTENTIE)
Maandag 16 september
HILVERSUM 1 402 M
NCRV: 12.00 Lichte grammofoon-
muziek 12.21 Voor boer en tuinder
12.26 Med. t.b.v. land- en tuinbouw
12.30 Nws. 12.41 Act. 12.50 Parasola-
sido: gevarieerd programma 13.30
Stereo: Lichte grammofoonmuziek
14.05 Schoolradio 14.30 Operamuziek
(gr.) 15.00 Hervormde middagidienst
NRU: 15.30 Zoeklicht op Nederland:
informatie over Limburg, afgewisseld
met muziek (16.00 Nws.) 17.20 Over
heidsvoorlichting: Creoolse volksmu
ziek. Spreker: Dr. C. D. van Wengen.
NCRV: 17.30 Voor de kleuters 17.45
Stereo: Lichte grammofoonmuz. 18.00
Stereo: Koorzang: volksliederen 18.19
Uitzending van de Katholieke Volk»,
partij: Kaarten op tafel. Een uitzen
ding over politieke zaker die de aan
dacht verdienen. 18.30 Nws. en weer-
praatje 18.46 Act 19.00 Stereo: Lich
te grammofoonmuz. 20.30 Het grot»
podium: Vocaal ensemble er. Koper-
kwartet: oude muziek 21.30 Stereo:
Licht instrumentaal kwartet (gr.)
21 50 Stereo: Lichte grammofoonmuz.
22.15 Literama: radiokroniek over
boeken, schrijvers en toneel 22.30
Nws. 22.40 Avondoverdenking 22.50
Stereo: Pianorecital: klassieke mui,
23.30 Eigen keuze: literair program
ma 23:55-24.00 Nws. „nsi,
HILVERSUM 2 298 M
VPRO: 12,09 Blauwe, maandag^, .ge
varieerd programma 12.26 Mèd. t.b.
v. land- en tuinbouw 12.29 Stereo: Mu
zikale aanwinsten 12.50 Tien voor één,
praatje, 13.00 Nws. 13.11 Informatie:
ontwikkelingswerk 13.20 Pro memorie
praatje 13.25 Moderne kamermuziek
(opn.14.25 Schoolradio. NRU: 14,45
Stereo: Filmmuziek (gr.) AVRO: 15.15
Voor de vrouw 15.45 Dixielandmuz.
(gr.) 16.00 Nws. 16.02 Stereo: Lichte
grammofoonmuz. 16.15 Klassieke gram.
mofoonmuz. 16.40 Voor de jeugd 17.30
Brabant journaal 17.55 Med. 18.00
Nws. 18 16 Act. 18.25 Ik verbind u door
praatje 18 30 Stereo: A la carte: ta-
felmuziek 19 30 Nws. 19.35 R.V.U.t
Op weg naar een Nieuw Burgerlijk
Wetboek, door mr. G. E. Langemeijer,
Pro-ureur-Geneiaai bij de Hoge Raad
der Nederlanden NRU 20.05 Wie schrijft
die blijft: ontmoeting met Nederland
se (tekst) schrijvers 20.30 Gamma van
alpha en bèta: programma over re
cente vorderingen lil de wetenschap
21.30 I.Q., iku, iku, Ik-U, documentai
re over hen die het in onze maatschap
pij niet redden. 22.00 Jazzmuz. 22.30
Nws. AVRO: 22.40 Radiojournaal NRU:
22.55 Stereo: Metro's Midnight Musis
licht muziekprogramma 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM 3 240 M EN FM
TROS: 12.00 Nws. 12.03 Act. 12.13
Als dat zou kunnen: verzoekplaten.
KRO: 13.00 Nws 13.03 Act. 13.08 T.N.-
T.: Knalmuziek 14.00 Nws. 14.03 Pop
muziek 15.00' Nws. 15.03 Holster: licht
muziekprogramma 16.00 Nws. 16.03
lORRRrrr: tienerprogramma 17.00
Nws. 17.02 Act. 17.07-18.00 Praaijijof-
draaiik: verzoekplatenproten.
BRUSSEL VLAAMS 324 M
12.00 Nws. 12.03 Grammofoonmuz.
12.08 Landbouwkroniek 12.15 Lichte
muz. 12.40 Weerbericht, mededelingen
programmaoverzicht en SOS-berich-
ten voor de schippers 12:48 Lichte muz.
12.55 Buitenlands persoverzicht 13.00
Nws.. weerbericht en beursberichten.
13.20 Tafelmttziek 14.00 Nws. 14.03 Ge
varieerd muziekprogramma (15.00
Nws.) lb.00 Nws. 16 03 Beursberich
ten 16.09 Programma voor de zieken
17.00 Nws., weerbericht en med. 17.15
Internationale folklore 18.00 Nws.
18.03 Voor de soldaten 18.28 Paarde-
sportuitslagen 18.30 Protestant-gods
dienstige uitzending 18.45 Sport 18.52
Taalwenken 18.55 Grammofoonmuz.
19.00 Nws., weerber en act. 19.40
Klassieke muziek 20.00 Operakroniek
22.00-22.15 Nws. en berichten.
Dinsdas; 17 september
HILVERSUM 1 402 M
NCRV: 7 00 Nws. 7.10 Het levend»
woord 7.15 Stereo: Klassieke muz.
(gr.) 7.30 Nws. 7.32 Act. 7.45 Stereo:
Amusementsmuziek (gr.) 8.00 Nws.
8.11 Gewijde muziek (gr.) 8.30 Nws.
8.32 Voor de huisvrouw 9.15 Stereo:
Moderne muziek (gr.) 9.35 Waterstan
den 9.40 Schoolradio 10.00 Theologi
sche Etherleergang 10.35 Stereo: Alt
mezzo en piano: klassieke liederen
11.00 Nws. 11.02 Voor de zieken 11.55
Med.
HILVERSUM 2 298 M
AVRO: 7 00 Nws, 7 10 Ochtendgym
nastiek 7.20 Lichte grammofoonmuz.
VPRO- 7.54 Deze dag AVRO: 8.00
Nws. 8.11 Radiojournaal 8.20 Lichte
grammofoonmuziek (8.30-8.33 De groen,
teman) 8 0 Morgenwijding NRU: 9.00
Belastinsrverhr>ffin«? in ceremonieel te
nue: Prinsjesdag 1.988 9.40 Muziek uit
de Middeleeuwen en Renaissance <opn.)
AVRO 10 Of) Voor de kleuters 10.10
Arbeidsvitaminen1 pooulair verzoek-
platenprogramma (11.00 11 02 Nws.)
12.00 KaDel van de Koninklijke Lucht
macht 12.26 Med t.b.v land. en tuin
bouw 12.30 Nws. 12.41 Radiojournaal,
HILVERSUM 3 240 M EN FM
VARA- 9.00 Nws. 9 02 Plaatjes voor
de pep: licht platenp-o^ramma (10r
Nws 11 00 Nws 11.03 Pow-Pow: UJv
platenprogramma.
