Kwartier lijkt
vijftien uur
in Saunabad
NORTON FILTER KING
DUJARDIN
ALLEEN „KUNNE BIJ KUNNEBADEN IN BBEDAAS INSTITUUT
Vakbonden
niet geheel
eens met
loonwet
OMWISSELING
AMSTEL IN
HEINEKEN
Statussymbool
Mannelijk geslacht
Hartkloppingen
Adembenemend
Martelend
U rookte nog geen filter?
Doe het nu!
Steeds meer mensen roken een filtersigaret.
Want Norton Filter King Size
is volle echte tabak, tabak die er is!
Norton Filter King Size met het direct® filter
geeft een zachte en toch verrassend-echte smaak.
Koop nu Norton Filter King Size
25 voor f 1,50
Norton Filter King Size - rijp, vitaal, echt...
INSTEMMING
WERKGEVERS
Drie
evenementen in
schoenindustrie
7
DE STEM VAN VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1968
7
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Het is er dan toch eindelijk van gekomen. Breda heeft een al
jaren als schrijnend gevoelde achterstand ingehaald. De bewoners van
deze goede en vooruitstrevende stad hoeven zich niet meer achterge
steld te voelen ten opzichte van zoveel Neder- en buitenlanders. Want
met ingang van vandaag is Breda een heus sauna-instituut rijk. Voorwaar
een vooruitgang die zij het wat laat de Bredanaars in één klap mee
voert in de vaart der saunabadende volkeren. Ook op het gebied van
deze uit Finland overgewaaide badcultuur kan Breda dus voortaan een
woordje meespreken.
Verantwoordelijk voor deze emancipatie is de heer C. de Vos, die buiten
de sauna chef van de afdeling Planning bij het Bredase metaalbedrijf
Ambac is. Beroepshalve heeft hij de stichting van de eerste Bredase
sauna-inrichting goed voorbereid en het resultaat mag gezien worden.
Het statige herenhuis Chassésingel 1dat de heer De Vos voor dit doel
aankocht, werd getransformeerd in een even doelmatig als chique
saunapaleis, „Mesa Cosa" genaamd, afgeleid van de spreuk Mens sana
in corpore sano. (Een gezonde geest in een gezond lichaam).
Gistermiddag heeft de heer G. L.
W. Sliepen, directeur van de VVV-
Breda Vooruit, Breda's sauna-eer
steling ten doop gehouden. Vele
genodigden waren er getuige van.
Om maar meteen mogelijke voor-
hoofdfronsende en voor de hand
having van gevestigde zeden in de
bres staande lezers en lezeressen
gerust te stellen zij hier meegedeeld
dat gemengd saunabaden in „Mesa
Cosa" (vooralsnog) taboe is. Kun
ne bij kunne dus. Nou ja, men kan
ook niet alles tegelijk hebben in-
Het saunabad komt er in ons
land steeds meer in. De laatste ja
ren is het aantal sauna-instituten
sterk toegenomen. Steeds meer
mensen ondervinden aan den lijve
de weldadige uitwerking van het
saunaritueel. Het begint er zelfs op
te lijken dat het bezit van een sau
na een statussymbool aan het wor
den is. Er zijn fabrikanten die een
saunacabine met alles er op en er
aan bij de klant thuisbezorgen en
opzetten. Deze privé-saunabaders
zullen dan wel ongeveer over een
douchecel denken als de douchebe-
zitters over de zaterdagse wasbeurt
in de tobbe van weleer.
Maar laten we „Mesa Cosa" bin
nenstappen. Directeur De Vos. een
rijzige man met een pietsje zorge
lijke blik achter de brilleglazen
(„De laatste weken ben ik enkele
kilo's afgevallen en dat komt niet
alleen door de saunabehandeling")
begroet ons hartelijk. Een breedge
schouderde jongeman stelt hij aan
ons voor als bedrijfsleider Wim van
Wezel, gediplomeerde sportleraar
en masseur.
Via de receptie komen de bezoe
kers in de verkleedruimte. Daar
naast in de relaxkamer, noden ver
stelbare ligstoelen tot heerlijke ont
spanning tijdens of na de saunabe
handeling. De wanden zijn in stijl
betimmerd met beukenhout. Een
koffiezetapparaat en een ijskast met
frisdranken wachten op de eerste
dorstige afnemers. Voor de dames
onder de clientèle zijn er kapspie
gels en een haardroogapparaat.
„Zelfs voor krulspelden hebben we
gezorgd', zegt de heer De Vos.
Hij vertelt: „Ik liep al lang met
het plan voor een saunainstituut in
Breda rond. Bergen op Zoom en
Tilburg hebben er een en waar
schijnlijk volgt spoedig Roosendaal
dit voorbeeld. Waarom Breda dan
niet? Begin juni van dit jaar had
ik mijn opzet klaar. Ik informeerde
hier en daar naar een geschikt
pand. Met dit pand aan de Chas
sésingel. dat nu mijn eigendom is
heb ik echt geboft. Het stond al
twee jaar leeg. Van binnen zag het
er heel redelijk uit en voor mijn
doel leent het gebouw zich heel
goed. Natuurlijk heb ik er het een
en ander aan moeten opknappen,
maar veel gebroken en gesloopt
hoefde er niet in te worden".
De heer De Vos is dankbaar ge
stemd jegens de gemeentelijke in
stanties die hem bij de uitvoering
van zijn saunaplan vlot ter wille
zijn geweest. „Naast een bouwver
gunning moest ik toestemming van
de politie hebben, want volgens de
politieverordening exploiteer ik een
badinrichting. Maar nergens staat
iets over een saunainrichting. Ik
heb het gevoel," zegt de heer De
Vos, „dat de gemeente eigenlijk
zelf al met plannen rondliep om
een saunagelegenheid te creëren
en dat men nu wel blij is met dit
particulier initiatief".
„Aangezien het Finse saunabad
in Breda nog niet gemengd mag
zijn, moeten wij U vragen om ie
mand van het mannelijk geslacht
te sturen, die dan de hele cyclus
van het nemen van een saunabad
kan meemaken".
Aldus luidde een van behoedzame
zorg getuigende passage in de uit
nodiging, die de heer De Vos aan
onze redactie stuurde. Hij zegt met
een spijtig gebaar:
„Tja, het is nu eenmaal niet an
ders. Gemengd saunabaden mag in
Breda niet. Zelfs aan clubjes van
bevriende echtparen mag ik het niet
toestaan. Maar wie weet gaat men
daar spoedig anders over denken.
Je moet niet vergeten dat zo'n sau
na-instituut voor verreweg de mees
te Bredanaars volstrekt nieuw is.
Onbekend maakt onbemind. Hoe
meer mensen met de sauna kennis
maken, hoe eerder de bedenkingen
uit de weg worden geruimd".
De heer De Vos rekent op zo'n
250 tot 300 bezoekers per week.
Een saunacyclus varieert van 1
tot 2 u. Per keer kunnen 30 a 35
mensen zich aan het saunaritueel
en bijkomende behandelingen als
spieroefeningen, massage en hoog-
tezon onderwerpen. De dames staat
een schoonheidsspecialiste ter be
schikking.
Kan iedereen zomaar in de sau
na? De heer De Vos: „In onze fol
ders waarschuwen we de mensen
die er niet helemaal zeker van zijn
of een saunabad wel goed voor hen
is, hun huisdokter te raadplegen.
Het is niet uitgesloten dat je van
een saunabad hartkloppingen krijgt,
maar voor ieder normaal gezond
mens is er geen vuiltje aan de lucht.
Een saunabad wordt, ook door dok
ters, steeds meer aanbevolen als
een vorm van ontspanning van
lichaam en geest. En dat is in deze
jachtige zenuwslopende tijd vaak
hard nodig".
We gaan op de invitatie van di
recteur De Vos om de weldaad van
de sauna zelf te testen in. Kle
ren uit, zwembroek aan bestijgen
we de trap naar de conditieruimte.
Hometrainers, halters, wandrekken,
een roeitoestel en een drietal mas
sageapparaten om de overtollige
pondjes (of kilo's) welvaart weg
te werken. Een weegschaal regis
treert onverbiddelijk het resultaat
van het fietsen op de plaats, het
ballen der bicepsen en het schud
den en trillen van de massagegor
dels. Dan onder de warme douche
om de eerste zweetdruppels weg
te spoelen.
Als Adam gelijk stappen we even
later de houten saunacabine binnen.
Een adembenemende hitte waarbij
de heetste woestijnwind vergeleken
een verfrissend briesje is, valt ons
gloeiend op het blote lijf. Het is of
de adem de longen verschroeid.
Duizenden naalden prikken de huid
van alle kanten.
„Negentig tot honderdtien graden
Celcius", stelt saunagenoot De Vos
aan de wand tevreden vast. „Lek-
met een blik op de thermometer
ker temperatuurtje, niet?"
We gaan op de houten banken zit
ten. Althans we proberen het, want
ook die zitplaats lijkt een gloeiende
kookplaat. Dan voelen we het vocht
uit de huid trekken. Eerst traag,
dan in steeds frequentiere straal
tjes.
De atmosfeer wordt bijna onver
draaglijk benauwd. „Laat ik er eens
wat water opgooien", zegt onze
gastheer.
Zodra het vocht het stapeltje vuist
grote stenen op de kachel beroert,
verdampt het met een hels gesis.
Het is helemaal om te stikken in
het kamertje. Het zweet verlaat
tappelings onze poriën. Onze tong
voelt aan als perkament. Met toe
geknepen ogen gluren we naar de
In een temperatuur van 90 tot
110 graden Celsius
klok. Vijftien minuten voor de eer
ste ronde is de vaste prik, had sau-
nabeul De Vos gezegd.
Het lijken vijftien martelende
uren. „De eerste keer hebben de
meesten het inderdaad nogal te
kwaad met die warmte, maar het
went heel gauw. Na een paar maal
kun je die droge hitte best verdra
gen", troost hij.
De open deur is een ware verlos
sing. De koude douche of de on
derdompeling in het bad met ge
woon leidingwater is vreemd ge
noeg een onvoorstelbare opkikker.
Geril of gebibber is er absoluut niet
bij. Een forse badhanddoek om onze
lendenen gedrapeerd liggen we even
later prinsheerlijk uitgestrekt op de
ligstoel in de relaxruimte bij te
komen van het sauna-evenement.
Wat soezerig nippen we aan onh
glas koude limonade.
Als achter een dik gordijn horen
we de heer De Vos vertellen dat wie
zich aan de masserende handen
dat wenst zich aan de masserende
handen van dhr. Van Wezel kan toe
vertrouwen. Na de rustpauze kan
men het saunaritueel net zo veel
keer als men wil herhalen. Maar
doorgaans houdt het bij twee of
drie saunabaden wel op. Als afslui
ting van de saunacyclus wordt een
lauwe douche genomen met gebruik
van de originele berkenzeep, waar
mee ook de Finnen zich wassen.
De heer De Vos heeft al veel
gunstige reacties op de opening van
zijn saunainstituut ontvangen. Hij
verwacht onder meer veel bezoe
kers uit sportkringen. De voetbal
vereniging De Baronie o.a. heeft al
toegezegd met een groep van 20
man te zullen komen.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
World Registration Pending
li
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - UTRECHT Het
Verbond van Nederlandse Onderne
mingen kan in grote lijnen wel met
het deze week ingediende wetsont
werp op de loonvorming instemmen.
Het wetsontwerp komt op een groot
aantal punten overeen met de ge
dachten die er bij het werkgevers
verbond hierover leven. De vraag is
of het wetsontwerp op de praktische
uitvoerbaarheid niet enkele zwakke
punten heeft. Dit wordt thans be
studeerd.
De drie vakcentrales juichen het
toe dat er een nieuwe wettelijke re
geling voor het systeem van loonvor
ming komt. Maar de vakbeweging
heeft bedenkingen tegen de beper
kingen, waarmee de loonvrijheid in
het wetsontwerp wordt omgeven. Ge
vonden wordt dat de minister van
Sociale Zaken te grote macht heeft
om in de vrijheid in te grijpen.
In de wet moet duidelijker worden
aangegeven, dat slechts in uiterste
gevallen kan worden ingegrepen. Dit
geldt bijvoorbeeld voor het afkeuren
van 'n bepaalde c.a.o. Ook moet dui
delijker worden vermeld op welke
gronden de minister van Sociale Za
ken de lonen en andere arbeidsvoor
waarden kan bevriezen.
De huidige tekst van het wetsont
werp wordt al te vrijblijvend gevon
den. Gemeend wordt voorts, dat de
bepaling die invoering van geleide
loonpolitiek mogelijk maakt, niet
past in een wet op de vrije loon
vorming.
De vakcentrales zullen zich op kor
te termijn gezamenlijk beraden over
de nieuwe loonwet.
Van de zijde van de Koninklijke
Nederlandse Middenstandsbond werd
ons desgevraagd meegedeeld, dat
men niet enthousiast is over het feit
dat het kabinet de vrije loonpolitiek
heeft aanvaard.
AMSTERDAM (ANP) Uiterlijk
op vrijdag 20 september kunnen hou
ders van aandelen, certificaten van
aandelen en van in niet-royeerbare
certificaten van gewone aandelen
converteerbare obligaties Amstel
Brouwerij hun stukken omwisselen
in die van Heineken's Bierbrouwe
rij Maatschappij en Heineken's Be
legging en Beheer Maatschappij.
Uiterlijk vrijdag 27 september zal
worden bekendgemaakt of het aan
bod gestand wordt gedaan.
Blijkens de voorlopige resultatenre
kening van de Amstel Brouwerij over
de periode 1 januari t.e.m. 30 juni
1968 bedraagt de winst, na afschrij
vingen en belasting, f 2,04 min. tegen
f 2.04 min. over deze periode in
1967 en f 4,53 min. over geheel 1967.
De geconsolideerde winst van Hei
neken's Bierbrouwerij over de perio
de van 1 oktober 1967 t.e.m. 30 juni
1968 bedraagt na afschrijvingen en
belasting, f 18,12 min. (f. 14.61 min.),
tegen f 20,75 min. over geheel 1966-
1967.
Het ligt in de bedoeling van Hei-
neken over het boekjaar 1967-1968
een onveranderd dividend van veer
tien procent voor te stellen.
U bent waarschijnlijk blij dat tt
in een democratische maatschappij
woont. En na de invasie in Tsjecho-
slowakije bent u misschien wel dol
blij met uw vrijheid, uw gelijkheid
en uw broederschap. Maar beseft u
wel wat dat op een gegeven moment
allemaal kan kosten?
Neem nu dit bericht: „Washing
ton, 12 sept. (AP) Het verblijf van
troepen tijdens de conventie van de
democratische partij in Chicago heeft,
volgens een schatting van het minis
terie van defensie, 1.376.501 dollar
gekost. Daarbij is niet inbegrepen de
soldij".
Dat is ruim vijf miljoen gulden
voor een weekje democratie in Chi
cago verdedigen!
Ze bestaan nog. De oma's die er
gens achter boven in de linnenkast
zuinig een fles Lourdes-water bewa
ren, omdat „je immers nooit weet".
De kinderen van een vriend van me
hebben ook zo'n oma. Op een goede
dag waren ze op bezoek bij oma en
op een gegeven moment ontdekten
ze de fles. Het was een warme dag
en wat doe je dan. Die fles leegdrin
ken. Maar dan ga je nadenken, want
wie zet er nou een fles water in de
linnenkast? Daar heeft oma vast een
bedoeling mee gehad. En dan wordt
ze vast boos, als ze merkt dat de
fles leeg is. Gauw naar beneden, de
fles stiekem onder de kraan en terug
in de kast. Geen haan die er naar
kraait.
Tenminste, als je niet te nieuws
gierig bent. 's Avonds thuis vraagt
het kroost aan moeder wat oma met
een fles water in de kast doet. En
moeder, die argwaan gaat krijgen,
belt oma op. Wat blijkt? Oma had
die fles Lourdes-water al twintig
jaar in de kast staan, omdat je im
mers nooit weet".
Angstig blikt het ouderpaar naar
de kinderen: zien ze nog niet bleek?
Ben je niet misselijk? Heb je geen
raar gevoel in je maag? Stel je voor:
twintig jaar oud watert
Maar er gebeurt niets, de kinderen
blijven kerngezond. Zie je wel, zegt
oma, dat moet je eent met gewóón
water proberen!
Arthur Ashe, zoals bekend een ne
ger, heeft na zijn jongste overwin
ning op Tom Okker gezegd: „Als ik
in New York een flat zou willen hu
ren, kan ik nog steeds niet overal
terecht, kampioen of niet".
Hij vindt zijn eigen kampioenschap
niet genoeg: ,Jiet idee van black po
wer, zwart aan de macht, dat is ook
mijn idee".
D4t moet het worden: BREEDAA.
Ze hoeven zich overigens in en om
Breda niets voor te stellen van het
tempo waarin het te verwachten,
respectievelijk te vrezen gemeente
lijk herindelingsplan gerealiseerd zal
worden. Zoals u deze week hebt kun
nen lezen, is de memorie van ant
woord over de gemeentelijke herin
deling van Zeeuwsch-Vlaanderen nog
steeds niet in de Tweede Kamer ge
bracht, doodeenvoudig omdat de
ambtenaar van het ministerie, die
deze zaak behandelt, ziek is gewor
den. Aldus de chef van die ambte
naar, minister Beernink.
Stel je voor dat die ambtenaar
ontslagen wordt! Weg gemeentelijk
herindelingsplan.
MERIJN.
(Van onze correspondent)
WAALWIJK Een rij van eve
nementen voor de Ieder- en schoen
industrie volgt elkaar op. Schoenen-
expo te Utrecht, Semaine du Culr,
Parijs en schoenenbeurs te Dussel-
dorf, om de meest belangrijke te
noemen. Deelnemende fabrikanten
en handelaars waren de laatste we
ken druk met de voorbereidingen be
zig.
De vraag naar overleder blijft
goed en de toekomstverwachtingen
zijn niet ongunstig. De overleerin-
dustrie heeft belangrijke orders in
chroom en analine volnerfleer. Ook
de lederwarenindustrie neemt meer
af. Voor technisch leer handhaaft
zich de vraag zowel voor binnen- als
buitenland
De markt van zoolleer bleef onver
anderd, zowel wat vraag als prijzen
betreft. Ook voor overleer komt er
geen verandering in het prij zenbeeld.
(ADVERTENTIE)
