JVIELS
C.A.O. WEER MINIMUM-REGELING
Lonen vrij, maar Roolvink
houdt
vinger m
de pap
TURKSE GEZINNEN HERENIGD
Russen schrijven
brief naar Westen
Peugeot 504: sierlijk en stoer
FIFAX
MEUWSEN
Duitse
kerk
eindelijk
,in Frage'
Lou rust naamloos en vergeten
Kijkt u rustig rond bij
Loonpolitiek komt in politieke vlak
Die Fransen
hebben toch wei kijk
op herenmode
vindt Heuwsen
PILCONFLICr
VOOR
RECHTER
uw horloger
of vrat
"ales
JJöeS i
Geen ontwikkelingshulp
door belastingverhoging
ZIEKENHUIS
PLAN
150 gram 89
150 gram 99
300 gram 69
129 -149 -179
INGRIJPEN
Primeur Amsterdam
Vergoeding uit
gemeentekas
voor politieke
partijen
Von Thadclen
veroordeeld
PROTEST TEGEN INVASIE
DEMONSTRATIEF
CONGRES VAN
VAKCENTRALES
IN LIMBURG
Vergeefse vredes
besprekingen
in Parijs
Verstopt?
I
I
iefstuk zegt,
otermals, en
i echte boter.
245 350 - S
DESTEM VAN DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1968
11
(ADVERTENTIE)
UMJTEB ^(jAj
4^ "ét ~4t
e* WST,tl
■m si tiHriiuisfri fiuauN
door velen
ontdekt in hun
Irish Coffee!
IMPORT: SCHAEFERS WORDEMANN N.V., AMSTERDAM
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Roolvink (Sociale Zaken) vindt dat de
loonvorming in beginsel vrij moet zijn. Dit standpunt komt overeen
met dat van de Stichting van de Arbeid, die vorig jaar tot een
vrije loonvorming concludeerde. De minister heeft nu bij de Tweede
Kamer een ontwerp van wet op de loonvorming ingediend, waarin
enerzijds de loonvrijheid een wettelijke basis krijgt en anderzijds
de minister ruime bevoegdheden tot ingrijpen wordt toebedeeld.
Een tussenweg tussen geleide en vrije loonvorming is niet te vinden,
aldus de minister. Van harte kiest hij voor vrijheid, als hij maar een
stevige vinger in de pap kan houden en dat doet de minister dan ook.
Als de wet op de loonvorming van kracht wordt de minister
rekent op een spoedige goedkeuring van het parlement zijn
partijen van werkgevers en werknemers in beginsel vrij die arbeids
voorwaarden overeen te komen, waartoe zij tot een akkoord kunnen
komen. De CAO wordt weer een minimum-regeling.
Volgens het wetsontwerp wordt het
toegestaan om voor groepen van
werknemers of voor individuele
werknemers naar boven van de CAO
af te wijken b.v. in de vorm van een
hogere winstdeling bij gunstige be
drijfsresultaten.
„Zwarte lonen" zullen dan niet
meer voorkomen, omdat de loonhoog-
te niet meer door een CAO wordt
voorgeschreven. Op dit moment is
er trouwens van zwarte loonvorming
nauwelijks sprake.
De CAO's moeten bij het ministerie
van sociale zaken worden aangemeld,
waar zij worden geregistreerd. Vier
weken nadat de CAO is aangemeld
in bijzondere gevallen acht weken
daarna treedt de CAO in werking.
Kunnen partijen van werkgevers
en werkgevers het niet eens worden
over het afsluiten van een CAO, dan
kunnen zij gezamenlijk aan de mi
nister van sociale zaken verzoeken
om een bindenden regeling op te leg
gen, welke dan dezelfde rechtskracht
als een CAO heeft. Deze regeling
geldt dan ten hoogste twee jaar. Met
berekking tot bepaalde arbeidsver
houdingen van een bepaalde categorie
werknemers kan de minister even
eens een bindende regeling voor
hooguit twee jaar afkondigen. De
stichting van de arbeid moet daar
over een instemmend advies hebben
uitgebracht.
Als het sociaal-economisch belang
zoiets vordert, kan de minister be
paalde onderdelen van een arbeids
overeenkomst onverbindend verkla
ren. In dat geval moet de werkgever
zich houden aan de betrokken bepa
lingen van de laatste rechtsgeldige
C.A.O.
Als de minister dringende redenen
ziet om een onderdeel van een ar
beidsovereenkomst af te keuren,
vraagt hij hierover advies aan de vijf
„wijze mannen" die hem sinds begin
van dit jaar betreffende de loonpoli
tiek adviseren. De vijf „wijze man
nen" vormen volgens het wetsont
werp de Loonadviescommissie
(L.A.C.)
Het college van rijksbemiddelaars
dat al voor de Tweede Wereldoorlog
bestond en na 1945 ruime bevoegd
heden heeft gehad voor het goed- en
afkeuren van CAO's, gaat verdwij
nen. De hele loonpolitiek komt in het
politiek vlak, aldus minister Rool
vink. Volgens de wensen van het be
drijfsleven worden de bevoegdheden
tot ingrijpen in de loonvorming ge
legd in de handen van de minister
van sociale zaken, die hiervoor poli
tiek verantwoordelijk is en in de
Tweede Kamer voor eventueel afkeu
ren van een CAO ter verantwoording
kan worden geroepen.
De „vrijheid ln gebondenheid", die
liet wetsontwerp kenmerkt, blijkt
duidelijk uit de bevoegdheid dat de
minister van sociale zaken zo nodig
een loonpauze kan afkondigen. Dit
gebeurt wanneer de nationale econo
mie ernstig dreigt te worden ver
stoord. De minister ..bevriest" dan de
arbeidsvoorwaarden en vanaf dat
moment mogen er geen verbeterin
gen in de arbeidscontracten worden
aangebracht.
De „vriesperiode" is afhankelijk
van de tijd dat een CAO nog van
kracht is. Allereerst geldt de loon
pauze voor de nog resterende wer
kingsduur van de CAO's. Voor lang
lopende contracten wordt de loon
pauze op een jaar gesteld. Voorts
kunnen alle C.A.O.'s voor een half
jaar worden „bevroren". Indien in
de langlopende contracten voorzien ls
in tussentijdse verbeteringen dé
zgn. opstapjes" dan geldt de
„vriesperiode" ook hiervoor maar de
minister kan dan wol bepalen dat
zekere afwijkingen worden toeg-
staan.
Als de minister met het oog op de
economische situatie de lonen en ar
beidsvoorwaarden op een bepaald
moment wil bevriezen dan moet hij
eerst het oordeel van de Sociaal-
Economische Raad en de Stichting
van de Arbeid vragen.
In bijzondere gevallen kan weer
een bepaling van kracht worden dat
alle CAO's de goedkeuring van de
minister van sociale zaken moeten
hebben. In dat geval behoort de vrije
loonvorming weer tot de verleden
tijd.
AMSTERDAM (ANP) De ge
meenteraad van Amsterdam heeft
gisteren een stap genomen die uniek
kan worden genoemd in de Neder
landse gemeentelijke gang van zaken.
De raad besloot, met alleen de boe
ren tegen, de volgende bepaling aan
te nemen: „Aan elke politieke groe
pering in de gemeenteraad, gevormd
op grond van de uitslag van de laatst
gehouden verkiezing van de leden
van de gemeenteraad, wordt van ge
meentewege een tegemoetkoming ge
geven in de kosten verbonden aan het
door haar aanstellen van een of meer
assistenten tot bijstand in de werk
zaamheden van de groeperingen".
Dit betekent dat iedere fractie in
de raad een vergoeding krijgt uit de
gemeentekas voor de kosten, verbon
den aan het aanstellen van een frac
tie-assistent. Iedere groepering ont
vangt duizend gulden per jaar, ver
hoogd met ten hoogste duizend gul
den per jaar voor ieder fractielid met
een maximum van 12.000 gulden.
HANNOVER (AP) Adolf von
Thadden, de leider van de neonazls-
tische N.P.D., is gisteren tot een
maand voorwaardelijk veroordeeld
wegens dronkenschap achter het
stuur.
Hij kreeg ook een boete van
2.265 mark.
Verder werd zijn rijbewijs vooi
drie maanden ingetrokken.
LONDEN/WASHINGTON (Reuter/AFP/AP) 88 Prominente Russische
schrijvers hebben een brief naar het westen „gesmokkeld", waarin zij protes
teren tegen de invasie van Tsjechoslowakije door troepen van het Warschau
pact. Dit heeft de Britse schrijver Lord Nicholas-Bethell verklaard.
In de brief staat volgens lord Bethell ook, dat de vrijheid niet alleen in
Tsjechoslowakije maar ook in de Sovjet-Unie verstikt wordt.
De echtgenoten van de twee
Turkse gastarbeiders Uysailar en
Turkerier, die tweemaal ons land
niet in mochten wegens het ont
breken van een stempel in hun
passen, zijn gisteren met hun echt
vrienden herenigd. Dit dank zij een
persoonlijk ingrijpen van minister
Polak. De Nederlandse Staat be
taalde de terugreis. Op de foto de
beide families na de hereniging:
v.l.n.r. Zekt Uysailar, zijn echtge
note Mürvet, mevrouw Sureyya
Tiirkerler, haar zoontje Osman op
de arm van vader Nithat Türkerler.
De brief is gisteren door de Lon-
dense Times gepubliceerd. De Rus
sische schrijvers delen daarin hun
collega's in Tsjechoslowakije mee
zich te schamen voor de invasie. De
namen van de ondertekenaars wor
den streng geheim gehouden.
(Van onze correspondent)
SITTARD De raad van vakeen-
trales waarin nationaal het NKV,
NVV en CNV samenwerken zal za
terdagmiddag 12 oktober a.s. een de
monstratief congres wijden aan de
problematiek van de werkgelegen
heid in Limburg.
De bedoeling is dat verbondsvoor
zitter J. Mertens, die het congres zal
voorzitten, namens het NKV, drs. A.
Kloos namens het NVV en J. Eijber-
gen namens het CNV, ieder hun visie
van hun vakcentrale op de problema
tiek zullen geven. Ofschoon dus de
algemene Limburgse werkgelegen-
heidsproblematiek aan de orde komt
zullen ook de bij het 'NKV, CNV en
NVV aangesloten vakbonden in de
mijnindustrie aan het congres deel
nemen.
PARIJS (Reuter) De meeste
mensen in de V.S. en in zes Europese
landen zijn tegen belastingverhoging
voor uitbreiding van de hulp aan
ontwikkelingslanden. Dit blijkt uit
een opinie-onderzoek dat gisteren in
Parijs is gepubliceerd.
President Johnson heeft dinsdag
avond een beroep op de Sovjet-Unie
gedaan, inzake Tsjechoslowakije van
koers te veranderen om een terug
keer naar de grimmige oost-west
confrontatie die het stalinistische tijd
perk kenmerkte, te vermijden. Hij
Waarschuwde Moskou evenals vorige
maand, toen na'd& bezetting van Tsje-
"choslowakljp: een' Russische inval in
Roemenië werd gevreesd, dat „de
oorloghonden" niet weer mochten
worden losgelaten. De president sprak
op het congres van de joodse organi
satie B'nai Brith.
Johnson zei dat de Russische inva
sie van Tsjechoslowakije een zware
slag had toegebracht aan de zaak van
de vrede.
Volgens diplomatieke kringen in
Washington zal mogelijk eind sep
tember of begin oktober in New York
een speciale bijeenkomst van de mi
nisters van buitenlandse zaken van
de NAVO-landen worden gehouden
om de reactie van het westen op de
crisis om Tsjechoslowakije te bespre
ken.
PARIJS (D.P.A.) De vertegen
woordiger van Hanoi bij de Ameri-
kaans-Noordvietnamese besprekingen
in Parijs, Xoean Thoey, heeft gisteren
tegen zijn Amerikaanse gespreks
partners gezegd dat zijn regering
evenmin een tegenprestatie kan leve
ren wanneer de V.S. hun bomaanval
len op Noord-Vietnam geheel stop
zetten.
Met deze verklaring is ook de 21e
bijeenkomst in Parijs praktisch ver
geefs geweest.
In Vietnam slaagden gisteren groe
pen Vietcong er in door te dringen
tot de 6tad Tay Ninh, aan de grens
met Cambodja. De aanval op de stad
wordt van drie richtingen uitgevoerd
door de Vietcong en Noordvietname-
se eenheden van wie de sterkte tus
sen de 600 en 2000 man wordt ge
schat.
(ADVERTENTIE)
We waren voor .u op de„Salon Europeen de l'Habillement
Masculin" in Parijs. Om ideeën op te doen. Merkwaar
dig! Die Fransen komen ineens met kostuums in zéér
ouderwetse streepjes dessin. En donkere, donkere kleu
ren. En 3-deligé kostuums met plechtige vesten. Eigen
wijs, hè? Maar nu komt het: u weet niet wat u<-ziet, zó
mooi zijn die kostuums. Zie ze nu, bij Meuwsen, o.a.
van Jacques Estérel, van f359.50 tot f 149.50
(loop er eens binnen!)
BREDA, Eindstraat 19, Tel. 35673
(Van onze correspondent
in Bonn)
Het motto van de 82e Duitse
katholiekendag in Essen: „Mid
den in deze wereld", heeft
door de gang van zaken wel
een zeer dramatisch accent ge
kregen. Nog nooit hebben in
Duitsland op een massale bij
eenkomst als deze de branden
de problemen van het leven
zo'n dominerende rol gespeeld
en nog nooit is de gangbare
leer van de kerk zo het on
derwerp van kritisch onder
zoek geweest. De katholieken
dagen oude stijl waren indruk
wekkende eensgezinde mani
festaties van christelijke ge
loofsovertuiging. Het congres
in Essen was slechts een forum
voor discussies.
Voor een groot deel is dat te
danken aam een vrij kleine maar
zeer actieve groep jongeren, dte
Kapo, een katholieke buitenparle
mentaire oppositiegroep. Deze
groepering, die ook deelgenomen
heeft aan de protestmars op de
Kurfiirstendarnm te Berlijn tegen
Amerika's Vietmam-politiek, heeft
er sterk toe bijgedragen dat het
accent van kritiek dat dit congres
typeerde zo uitermate scherp is
geworden.
Het zijn rebellerende jongeren
die eerst een vernieuwing van het
hoger onderwijs eisen, maar thans
streven naar hervorming der
maatschappij.
Deze groep richt zich daarom
tegen de kerk, omdat zij haar be
schouwen als een bolwerk van
autocratie.
In Essen was de eerste zet van
de Kapo vrij spectaculair: zij riep
alle gedelegeerden op om de paus
te bewegen om af te treden. Vol
gens de Kapo zou de paus in zijn
encycliek „Humanae Vitae" weer
de wensen van de meerderheid
van de katholieken naast zich
neer hebben gelegd. Voor de
goede orde werden diegenen on
der d!e Duitse bisschoppen, die hun
instemming met de encycliek be
tuigd hadden ook uitgenodigd hun
ambt neer te leggen
Maar ook zonder deze jonge re
bellen die gedreigd hadden dat zij
zouden reageren mat allerhande
demonstraties als zij niet zouden
mogen deelnemen aan alle 27 de
batten van het congres, kon men
op zijn vingers aftellen dat de ge
delegeerden zich zeer kritisch
zouden uiten over de uitspraak
van de paus inzake geboortenbe-
perking.
In Essen zijn vrijwel alle aspec
ten van het menselijk leven in
discussie geweest, maar deze ka
tholiekendag zal de geschiedenis
ingaan als het „congres over de
pil".
De oppositie over de encycliek
was zo sterk, dat de 5000 gedele
geerden, uitgezonderd een groep
van slechts 150, na een discussie
van twee dagen een resolutie aan
namen, luidende dat zij geen ge
hoor konden geven aan de uitno
diging van de kerk om de uit
spraak inzake geboortenbeperking
te aanvaarden. Zij achtten het
dringend "noodzakelijk dat de en-
Kardinaal Dopfner.
cycliek op dit punt herzien zal
Volgens hun resolutie
de paus daardoor geen ge-
lijden, maar de in
vloed van hem en van de kerk
zou door deze herziening juist
vergroot wonden.
Het is een feit 'dat het Duitse
episcopaat hun gelovigen maar
heei weinig leiding gegeven heb-
deze encycliek. Een
voor de katholieken
dag hebben zij een nogal onduide
lijk schrijven gepubliceerd waarin
gesteld wend dlat de uitspraak van
de paus in heel de wereld, „zelfs
onder nief-katholiefcen" grote in
stemming had ontmoet. Maar in
hetzelfde stuk werd ook toegege
ven dat in geen jaren een ency
cliek zulk een oppositie had ge
wekt. Verder verklaarden de bis
schoppen dat die katholieken die
van mening waren dat zij het
woord van de paus inzake geboor
tenbeperking naast zich neer kon
den leggen, wel dienden te over
wegen of zij hun houding voor
het oordeel van God zouden kun
nen verantwoorden.
Feitelijk was de oppositie van
d!e Duitse katholieken al lang voor
de bijeenkomst in Essen duidelijk
aan de dag getreden. Een functio
naris van een katholiek dagblad
vertelde mij dat 90 pet van de
mass abrieven die hij over deze
aangelegenheid had ontvangen,
zich tegen de encycliek uitsprak
en dit percentage speelde ook tij
dens de debatten een rol.
Een theoloog die verklaarde dat
de echtelijke liefde niet louter op
voortplanting gericht was, kreeg
luid applaus.
Het was te voorzien dait de
boodschap van de paus op de slot
zitting een koele ontvangst zou
ten deel vallen. Het feit dat kar
dinaal Döpfner, die voorzitter van
de Duitse bisschoppenconferentie,
haar voorlas, was bedoeld als een
bewijs dat alle Duitse bisschoppen
achter de paus stonden. Maar er
ging een afkeurend gemompel op
toen de bewering van de paus
werd voorgelezen dat „de over
weldigende meerderheid van de
kerk" haar goedkeuring hechtte
aan de encycliek.
Nog maar een paar jaar is het
geleden dat zo'n katholiekendag
slechts een soort podium-discussie
was: die afgevaardigden in de
grote zaal zaten eerbiedig te luis
teren naar d'e sprekens op het po
dium. Maar thans is zaal en po
dium tot een dliscussieterrein sa
mengegroeid.
Het actiecomité van de Kapo
heeft in zijn bulletins die dagelijks
op het congres circuleerden, het
volgende citaat uit die „Osserva-
tore Romano" gebracht: „Tijdens
de jongste wereldoorlog gehoor
zaamden de soldaten de bevelen
van hun officieren, zonder dat zij
op de hoogte waren van de stra
tegie van hun leiders, en van de
tactiek van hun onmiddellijke su
perieuren. Waarom zou de ver
heven autoriteit van de bisschop
pen van de kerk niet eenzelfde
gehoorzaamheid mogen vragen?"
De jongste Duitse katholieken
dag heeft echter bewezen dat dui
zenden gelovigen zich zeer ernstig
beraden over de aanvaardbaar
heid van een volgzaamheid van
deze aard.
UTRECHT (ANP) Het ziet er
naar uit dat voor 1 oktober een op
lossing wordt bereikt over het „pil-
confiict" tussen huisartsen en zieken
fondsen.
Waarschijnlijk zal de landelijke
huisarisenvereniging nog deze maand
aan haar ledenvergadering vragen
het voorstel van de ziekenfondsen te
accepteren.
Dit betekent dat het „pilconflict"
als een proefproces aan de burger
lijke rechter zal worden voorgelegd.
j. -■C?
*r:
(Van onze auto-redactie).
UTRECHT. De Peugeot 504 (zie foto) die vandaag in Parijs en in Nederland is geïntroduceerd, lieeft
natuurlijk een groot aantal kenmerken van de fabriek uit Socliaux meegekregen: de grille, de brede wielkap-
Pen, het bij Peugeot nu eenmaal niet weg te denken schuifdak, de goede wegligging en de vrij directe be
sturing.
desondanks mag men bij de Peugeot 504 over een totaal nieuwe wagen spreken. En dat komt voorname
lijk d00r motoren en de sterk gewijzigde carrosserielijn. De 504 is 4.49 meter lang en 1.69 meter breed.
biedt plaats aan vijf tot zes personen en heeft een royale bagageruimte. De auto zal in Nederland eind
vaJ? 'üt jaar leverbaar zijn.
"e prijs van de 504 is nog niet bekend, maar zal op rond 12.000 gulden komen.
(Van onze correspondent
in Brussel)
SCLAYN. Naamloos
cn vergeten heeft de on
sterfelijk gewaande Lou
Voorthuysen, de paling
boer uit Muiden, aan de
Maasoevers van Sciayn
zijn laatste rustplaats ge
kregen.
Hij is niet, zoals zijn vol
gelingen tegen beter weten
in dachten, uit de twee
voorlopige graven in Agi-
mont en in Sciayn verre
zen.
Gelijkgeschakeld met de
gewone stervelingen, die
vdeze aardbodem hebben
■bewoond, is Lous' lichaam
definitief ter ruste gelegd.
Geen naam, geen spreuk,
siert zijn graf. Geen
kunstbloemen ook, waar
merk van iedere Belgische
begraafplaats. De god. Lou
rust naamloos..
Zjjn engelen, die uren
van hun leven op hun
knieën doorbrachten, ko
men niet knielen bij zijn
graf. De god Lou rust ver
geten.
Op de dag, waarop in
Agimont de Belgische
grensplaats waar hij op 23
maart stierf de definitie
ve begrafenis moest plaats
hebben, brachten Lous en
gelen het stoffelijk over
schot naar Sciayn, een
klein dorp langs de weg
van Namen naar Luik.
Daar zou Lou nog drie
maanden in een voorlopig
graf mogen rusten. On
langs was ook die termijn
verstreken. De doodgraver
van Sciayn deed op het ge
meentekerkhof zijn plicht.
Hij groef een nieuw graf
in de uiterste hoek van de
dodenakker, bracht de kist
uit het voorlopige graf
jver naar de vers gedolven
kuil en legde er een zware
betonnen plaat overheen.
Daarmee had de zaak-Lou
voor hem en voor het ge
meentebestuur van Sciayn
afgedaan.
(ADVERTENTIE)
ELKE DROGIST HEEFT HET!
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
Bij het afgeven van vergunningen
wil de regering zich dus baseren op
de provinciale planning, die aan de
landelijke aspecten zal worden ge
toetst via de adviezen van een natio
naal adviesorgaan. Tegen dit lande
lijk ziekenhuisplan staat beroep open
voor degenen, die menen in hun be
langen te worden geschaad. Het plan
geldt telkens voor maximaal vijf jaar
en kan tussentijds worden herzien.
Dr. Kruisinga geeft in zijn memorie
van toelichting een aantal cijfers, die
demonstreren om welke enorme be
dragen het h;er gaat. Vorig jaar werd
254 miljoen gulden gestoken in de
produklie van inrichtingen voor ge
zondheidszorg, tegen 182 miljoen gul
den in 1966. Hierbij moet worden be
dacht dat de bouwkosten slechts de
helft van de totale investeringskosten
ziin. In 19(37 werd voorts bouwver
gunning verleend voor inrichtingen
met een totale bouwsom van 396
miljoen gulden. Per 1 juli j.l. waren
in totaal 85 bouwplannen aanhangig
gemaakt. Begin januari waren gebou
wen in aanbouw met een totale
bouwsom van 747 miljoen gulden.
(ADVERTENTIE)
Hij adviseert u graag en vrijblijvend,
ook al wilt u niet meteen beslissen
BH
