TIENDUIZENDEN WEER GENEZEN Constateren van kanker is nog geen doodvonnis N.S. -machinisten zijn ontevreden Westerterp en de wapenleverenties aan Nigeria Dat vind ik zó snoezig van GuJf, die gratis zegeltjes. ■F RAPPORT VAN F.S.V. Intellectuelen vragen gratie voor Hugo Claus Een gulden Alle organen Behandeling Nieuw centrum Toilet Man bedreigt familie met broodmes PHILIPS m batterijen (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM „Kanker genezen? Dat gelooft men niet," zegt een staf lid van Het Nederlands Kankerinstituut, in een gesprek met collega's en leken. Een andere specialist stelt met klem: „Het constateren van kanker is nog geen doodvonnis." Deze uitspraken, flarden van gesprekken, te kenden wij op bij een bezoek dat wij brachten aan het instituut in Amsterdam. De cijfers die aan de laatste opmerking ten grondslag lig gen, spreken duidelijke taal. Vijfennegentig procent van de huidkanker gevallen is te genezen. Bij mondkanker kan veertig procent van de gevallen worden genezen. Stembandkanker zestig procent. Baarmoeder kanker in vroege stadia tachtig procent. Voor diepgelegen organen zijn percentages moeilijker te geven. De stafleden van het Antoni van Leeuwenhoekhuis de naam van het centrum van de vereniging Het Nederlands Kankerinstituut ko men niet zo gauw met cijfers over de brug. Want zekerheid over de gene zing van een patiënt, die behandeld is, krijgt men pas na verloop van tien tot vijftien jaar. Wel durft men te stellen dat er in Nederland tien duizenden mensen rondlopen, die genezen zijn van kanker. Het Ne derlands Kankerinstituut heeft daar in haar vijfendertigjarig bestaan ze ker een „hoek"-steentje toe bijge dragen. Maar dat verzwijgen de hui dige specialisten in alle bescheiden heid. De vereniging „Het Nederlands Kankerinstituut" werd in 1913 op gericht. Initiatiefnemer was de heer J. H. de Bussy, die „onder druk van een droevig geval in eigen gezin" met prof. J. Rotgans en prof. W. M. de Vries een Amsterdams comité stichtte, dat zich snel over het ge hele land uitbreidde. Spoedig was een imposant bedrag bij elkaar ge bracht en kon de vereniging begin nen met de realisering van de doel stelling: kanker en aanverwante ziekten te onderzoeken en te gene zen. In 1914 betrok men een heren huis aan de Keizersgracht. Het ge bouw kreeg de naam Antoni van Leeuwenhoekhuis. De kliniek bood ruimte aan ze ventien kankerpatiënten. Het labo ratorium bevatte acht a negen werk ruimten. Maar al spoedig was het vriendelijke grachtenhuis te klein. Plannen voor nieuwbouw konden niet verwezenlijkt worden. Het be stuur prees zich echter gelukkig, toen de minister van Arbeid een vrijgekomen militair hospitaal aan bood voor het symbolische bedrag van één gulden per jaar. Na een in grijpende verbouwing kon dit ge bouw, gelegen aan de Sarphatistraat in 1929 in gebruik worden genomen. Het Nederlands Kankerinstituut huist er nu nog. Was er in de eerste dertig a vijf endertig jaar van het bestaan van het instituut sprake van de arbeid van „solitairen", uit deze tijd stamt het woord „teamwork". De grote vlucht, die de wetenschap na de Tweede Wereldoorlog nam, drukte zijn stempel tevens op het kanker onderzoek. Het is noodzaak gewor den om in groepsverband te werken. Voorbeeld: thans worden in het Antoni van Leeuwenhoekhuis de ge gevens van elke patiënt beoordeeld door een aantal stafleden met ver schillende specialistische opleiding, die onderling nauw overleg plegen. Een kenmerkend verschil in werk wijze met de meeste grote zieken huizen. De discussies daarbij ver groten het inzicht en verhogen de „efficiency" van de groep deskun digen, zodat tijdverlies voor de pa tiënten wordt vermeden en onvol ledige behandeling wordt voorko men. Kanker kan uitgaan van vrijwel alle organen en weefselbestandde len en omdat bijna geen enkele ge zwel hetzelfde is, is het van belang door goede observatie en documen- tatie de kennis er over steeds ver der te verdiepen. Des te sterker de indeling van de gezwellen gediffe rentieerd wordt naar plaats, micros copische structuur, de groeisnelheid enz., des te gerichter kan de aanpak worden. De vorm van behandeling wordt in hoge mate bepaald door de wijze van uitbreiding en het beloop, dat men bij een speciaal geval moet verwachten. In het bijzonder als het vormen van kanker betreft, die weinig voor komen, lukt het alleen door concen tratie in een gespecialiseerd insti tuut hiervan voldoende gevallen te onderzoeken om ervaring in herken ning. gedrag en behandeling op te De ontwikkeling van een goedaardig (A, aan de linker kant! en een kwaadaardig (B, rechts* gezwel, waarbij speci aal is gelet op de wijze van groei. A: Regelmatige uitbreiding tus sen de weefsellagen. B: Onregelmatige infiltrerende uitbreiding door de weéïsella- gen. (Uit brochure „Kanker, een probleem?") doen. Het nauwkeurig volgen van de patiënt na de behandeling en ook samenwerking met andere research centra zijn van groot belang om het ervaringsgebied zo groot mogelijk te maken. Als voornaamste vorm van be handeling heeft het Antoni van Leeuwenhoekhuis nog steeds ope ratie, bestraling en medicamenten, die in staat zijn de groei van het kankerweefsel te beïnvloeden. Bij verschillende vormen van kanker kunnen de mogelijkheden van elk van deze behandelingswijzen ver schillend liggen en moet men zelfs van patiënt tot patiënt nagaan, wel ke vorm als meest belovende in dat geval moet gelden. Bij vele vormen van kanker kan operatief of met be straling door medici met ervaring op deze gebieden een belangrijk per centage tot genezing worden ge bracht. Er blijven echter nog vele vormen van kanker, waar slechts in gering percentage definitieve genezing valt te bereiken. De ervaring met een aantal chemische middelen, dat thans beschikbaar is voor de behan deling van kwaadaardige gezwellen, neemt steeds toe. Het gebruik van deze middelen brengt overigens nogal wat problemen met zich mee, omdat er min of meer ernstige ne venwerkingen kunnen optreden. Er wordt echter uitgebreid onderzocht hoe de schadelijke nevenwerkingen kunnen worden tegengegaan. Steeds meer wordt nagegaan in hoeverre combinaties van verschil lende vormen van behandeling het eindresultaat kunnen verbeteren. Een voorbeeld hiervan is de metho de om via de slagaders, die de plaats van het gezwel van bloed voorzien, bepaalde stoffen toe te dienen, die het gezwel in zijn groei remt. Na de verkleining van het gezwel wordt dan in tweede instantie een opera tie uitgevoerd, of wordt het betref fende gebied bestraald. Voor de bestraling heeft men de beschikking over een telecobaltstra- ler. Daarnaast zal binnenkort een zeer modern apparaat een plaats krijgen in het Antoni van Leeuwen hoekhuis: een lineaire versneller. Hierin wordt röntgenstraling ver wekt bij een spanning van acht mil joen volt. Door de komst van deze kostbare apparatuur is het mogelijk de vereiste doses straling ook in diep gelegen gezwellen toe te die nen. Voor de vaak moeilijke bereke ningen over de verdeling van de doses in het lichaam bij bestraling met röntgen- of gammastraling wordt meer en meer de computer gebruikt. Voor de vele activiteiten van het Nederlands Kankerinstituut vormt het voormalige militaire hospitaal een te strak keurslijf. Maar er is hoop, want de plannen voor een nieuw centrum zijn al gereed. Het gebouw zal 61 miljoen kosten. In dien alles volgens schema verloopt, zal begin 1970 met het heiwerk kun nen worden begonnen. In 1974 kan het nieuwe Antoni van Leeuwen hoekhuis een feit zijn. Het bestuur van het Nederlands Kankerinstituut bezint zich bovendien op een nieu we beheersvorm, die afgestemd moet zijn op een intensieve samen werking met de twee Amsterdamse universiteiten. (ADVERTENTIE) Elke keer als ik m'n tank volgooi krijg ik zo'n Ieult zegeltje. En die jongens van Gulf zijn echt niet krenterig. Want 't is niet zomaar een zegeltje. Welnee, f 2,50 is-ie waard. Zo heb ik die gezellige rubberboot tenminste vlot bij elkaar. .Maar er zijn nog een heleboel andere dolle arti- keltjes.Dus dat wordt wel weer flink naar de j Gulf pomp rijden. Anders red ik 't niet. Extra Kick Aktie (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT De machinisten bij de Nederlandse Spoorwegen zien met angstige ogen de komende winterdiensti ✓geling van de NS tegemoet. Met ingang van 29 september zullen met het nuidige personeelsbestand meer en kortere treinen dat tot dusver gaan rijden. Dit brengt een ernstige taakver zwaring met zich mee o.a. van de machinisten, die nu al werkdagen kennen "an negen en vaak zelfs bijna tien uur, waarbij achter elkaar een aanta'i werkdagen wordt gemaakt met in totaal zestig tot zelfs tachtig werkuren. uur achtereen rijdt zonder dat hij de kans krijgt te gaan eten. „De meeste machinisten eten dan ook terwijl ze een trein vervoeren. Dit komt beslist de veiligheid niet ten goede en het is dan ook in wezen niet toegestaan." De machinisten maken zich, zo vervolgt het rapport, dan ook ernstig bezorgd over het zeer grote aantal afkeuringen, het aantal hartpatiënten, zenuwpatiënten enz. in hun beroeps groep. Aldus de niet-erkende Federatieve Spoorweg Vakvereniging in een dezei dagen gepubliceerd rapport. Dit rap port is tot stand gekomen in samen werking met de beroepsmachinisten en vormt 'n produkt van gesprekken en vergaderingen met een aantal per soneelsleden uit deze groep. Het han delt over de machinist en zijn werk omstandigheden bij de NS. Een programma van eisen, dat hieruit is ontstaan, zal de machinis ten op 28 september ter beoordeling worden voorgelegd. In het rapport wordt onder meer gesteld dat de machinist veel te wei nig gelegenheid krijgt zich te ont spannen. Per dag honderden kilome ters bij snelheden van 125 (hier en daar al 140) km per uur, waarbij on derweg op honderden signalen gelet moet worden. Na een rit volgt vaak een rangeeropdracht en dan begint alweer een nieuwe rit. De constante hoogspanning bij dit werk moet zich, aldus het rapport op den duur wre ken en komt ook do veiligheid niet ten goede. In veel gevallen komt de machinist niet aan een behoorlijke schafttijd toe. Het komt volgens het rapport voor, dat een machinist soms acht (Van een onzer redacteuren) De smerige oorlog in Afrika's grootste staat, de 58 miljoen in woners tellende federatie Nigeria, roept drie problemen op: de (on rechtmatigheid van de afschei ding van Biafra, de hulpverlening aan de hongerende en stervende slachtoffers onder de burgerbe volking en de kwestie van de wa penleveranties. Aan dit laatste fa cet heeft het Brabantse Tweede- Kamerlid drs. Th. Westerterp (KVP) opmerkelijk veel aandacht besteed, en niet zonder succes. Kort geleden heeft hij, voor de eerde keer in enkele maanden tijds, vragen gesteld aan de regering. In mei vroeg hij of de berichten dat Nederland wapens leverde aan de Nigeriaanse generaal Gowon, juist waren. Zo ja, hoeveel vergunningen waren dan wel niet afgegeven? En moest, hangende de vredesbesprekin gen m Kampala, aan die wapenleve- nngen geen einde worden gemaakt? De regering deelde daarop mee, Y00r periode na 1 juli ver gunningen waren verstrekt voor de evering van 600 granaten ten be- noeve van een fregat dat Nederland hi ,,g,?ria verkocht had (het heette er „wilhelmina"), voor de leveran- houwitzer-granaten, en van ruim 16 miljoen ge- smo nen' (Westerterp: „Dat artiii 2<N §emaakt worden door de rtuienebedrijven, een staatsonder- eming. Dat is toch al te gek!"). ziuU°a.yoe®'n® van de regering dat vwo.,r Was de verdere afgifte van bSni?ge1 voorlopig te staken, fier J?1? volksvertegenwoordi- Uffi® daarom stelde hij op 6 meHo Kamer mondelinge vragen, VVD SMS PvdA- ARp. CHU, (Buiten? jen .?PR- Minister Luns van ri?n uZaken), juist terug PortiJIï ffrucl}tmakend bezoek aan middellij'v tp de leveranties on- zesde nnw Iaten stopzetten. Hij t°e stappen te ondernemen om andere landen, met name onze partners in de Bxelux, tot eenzelfde besluit te brengen. België, een belangrijke wapenle verancier, volgde het Nederlandse voorbeeld. Maar Engeland zet de wapenleveringen tot op de huidige dag voort, tot ongenoegen van de linkervleugel van Wilsons eigen La bour-party, de Liberalen en de rech tervleugel der Conservatieven. Dat is tijdens het tumultueuze debat in het Lagerhuis van vorige week dins dag duidelijk gebleken. Tussen haak jes: het gemengd gezelschap van de tegenstanders toont opnieuw aan, dat de Britse buitenlandse politiek niet alleen de Britse trouwens! nog altijd in sterke mate een ver lengstuk van de binnenlandse is. Voor Westerterp is de verklaring van minister Thomson in het Lager huis aanleiding geweest om aan onze eigen Luns te vragen of de Neder landse regering ook contact met Lon den opgenomen heeft, en wat het resultaat daarvan geweest is. Deze vragen zijn nog niet beantwoord. Westerterp: „Ik vind het belangrijk dat vanuit Nederland een uitdrukke lijk beroep op Engeland gedaan wordt." Voor het standpunt van de Britse regering heeft hij weinig goede woor den. Thomsons stelling dat Engeland de wapenleveranties aan de federale Nigeriaanse regering niet kan staken, omdat het daarmee zijn invloed in Lagos zou verspelen, noemt Wester terp een „schijnargument", want, zo vraagt hij, wat is tot op heden dan wel het effect van die invloed? Veeleer lijkt het zo, dat de rege ring in Londen maar moeilijk kan er kennen, dat de federatie Nigeria, een voormalige Britse kolonie en in de huidige vorm een Britse creatie, be paald geen succes is. Daar komt bij dat de Britse zakenwereld in Nigeria enorme belangen heeft. Stopzetting van de wapenleveranties aan Lagos zou de toch al wankele Wilson-rege- ring in de binnenlandse politiek geen goed doen. Vandaar. In mei waren de gruwelen van de oorlog in het verre Afrikaanse land bij ons nog nauwelijks bekend. Toch stelde Westerterp vragen. „De presi dent van de Ivoorkust", zegt hij, „hield in mei een persconferentie in Parijs. Ik was daar in verband met het Europese parlement. De oorlog in Nigeria is erger dan die in Viet nam, las ik in de krant en niemand protesteert." Heeft het zin de kwestie in de Ver enigde Naties te brengen? Wester terp: „De oorlog zal daar als een bin nenlandse aangelegenheid bestem peld worden, tenzij de westerse mo gendheden Biafra en masse erken nen. Dat doen zij niet, want ze wil len er niet van beticht worden op de Biafraanse olie uit te zijn. Tot nog toe hebben alleen Gabon, Zambia, Tanzania en de Ivoorkust Biafra er kend gelukkig geen uitgesproken 'westerse' landen. Interventie via de V.N. lijkt op dit ogenblik uitgeslo ten". Hij heeft gesproken met sir Louis Banefo, opperrechter in Biafra en leider van de vredesbesprekingen in Kampala en, vorige week, met de Biafraanse minister van Economi sche Zaken Okibo, voor Westerterp een oude bekende. Okibo onderhan delde destijds namens Nigeria over associatie van de federatie met de EEG. Westerterp: „Hij vergeleek Biafra met Tsjechoslowakije. Als de fede rale regering Biafra bezet, zal er on der de 14 miljoen Biafranen verzet blijven bestaan," zei hij. Afrika's toekomst, zoals Wester terp die ziet: „Tegenstellingen van stammen. Er zullen nog veel conflic ten ontstaan, omdat de huidige staats grenzen, die nog op de indeling van het koloniale tijdperk gebaseerd zijn, dwars door de stamgebieden lopen." Tenslotte: „Een afgrijselijke oorlog! Zelfs de Duitsers hebben in 1945 in Holland nog voedseldroppings toege staan Ondertussen duren de vredesbesprekingen in Addis Abeba voort. En ondertussen heeft Lagos het „beslissende offensief' ingezet, zoals dat heet. K. BASTIANEN DRS. TH. WESTERTERP zestien miljoen geweerkogels Er zijn ook andere problemen. Het rapport: „Op de meeste stations zijn trouwens de w.c.'s voor het personeel onvindbaar Het ernstig gebrek aan tijd heeft bovendien tot gevolg dat het voor machinisten gewoon een probleem is, zoals ieder mens, nor. maal en op tijd naar een w.c. te gaan. Een machinist die tussen aankomst en vertrek van een trein vier minu ten tijd heeft, kan niet op zijn gemak eens naar een afgelegen diensttoilet zoeken, waarvoor hij bovendien ook nog ergens een sleutel moet gaan halen Door de NS-regeling van het zo- merverlof kan volgens het rapport ongeveer een derde deel van het tractiepersoneel maar eens in de drie jaar met zijn gezin op vakantie gaan, Er zijn ook klachten over de werk ruimte van de machinisten. „Er is vrijwel geen treinstel zonder tocht Sommige (locs) schudden zo erg, dat onder het rijden de cabinedeuren constant opengaan. In een groot aan tal cabines kunnen voorts uitlaat gassen ongehinderd binnendringen". AMERSFOORT (ANP) Wegens bedreiging met een broodmes van zijn ouders, zijn zwager en zijn schoonzusje heeft de politie van A- mersfoort gisternacht de 22-jarige magazijnmeester H. P. uit Amersfoort aangehouden. P. was omstreeks middernacht de woning van zijn ouders binnengegaan en gelastte zijn vader en moeder, en daarna zijn zwager en zijn schoon zusje, die allen in bed lagen, zich weer aan te kleden om per taxi met hem mee te gaan naar Rotterdam, waar hij zijn van hem weggelopen vrouw en dochtertje wilde gaan zoe ken. Bij het uiten van een reeks drei gementen zette hij zijn familieleden letterlijk het mes op de keel. Zijn ouders verklaarden later te genover de politie ervan overtuigd te zijn geweest, dat hun zoon ook het mes gebruikt zou hebben, wanneer ze niet gauw genoeg aan zijn wens ge volg hadden gegeven. Een van de bewoners van het huis slaagde er tenslotte in de politie te waarschuwen. P. verkeerde onder in vloed van sterke drank. Vindt u ook al dat u dit jaar te vroeg met vakantie bent gegaan? Niets aan te doen, mensen, troost U ermee dat het grauwe, grillige leven u nu nog zonnig toelacht. Grijnzen kan het nog lang genoeg. U kunt na tuurlijk uw laatste snipperdagen op snoepen, maar dat betekent slechts uitstel van executie. Nou ja, executie. Ik wil u bepaald niet aanpraten dat u tot het leven bent veroordeeld. Integendeelwees blij dat u het leven hebt. En steek nog maar een sigaret op. Tenminste als u bereid bent de Ja panse professor Tomizo Josjida uit Tokio te geloven, die heeft gezegd dat tabak niet bijzonder kankerverwek kend is. Hij zei dezer dagen letterlijk: „Men kan zonder gevaar honderd si garetten per dag roken als men niet voor kanker gepredisponeerd is." Verdachte theorie, als u het rnfl vraagt. Even verdacht als de praat van mensen die zeggen dat je toch niet voor je tijd doodgaat. Dat klopt inderdaad, als je er maar bij zegt dat het, wanneer je doodgaat, ook je tijd is. Bij nader inzien blijkt het boven staande te zijn ontaard tot een den kertje. Ik beklaag de gemeente-ambtena ren van Luik, die hun werkzaamhe den in het achttiende-eeuwse stadhuis aldaar plegen te verrichten. Eind vo rige week ontdekte men daar name lijk een vlooieninvasie, wat als ge volg had dat een aantal openbare plechtigheden voor het weekeinde moesten worden afgelast. Deskundi gen geloven dat de invasie te wijten is aan restauratie-werkzaamheden. Dan zullen het wel heel oude vlooien zijn. Ex-mlnister Vondeling, die door een verkeersongeluk bijna een jaar tiiet heeft kunnen werken, komt bin nenkort met een boek op de markt. De titel zal luiden: „Nasmaak en voorproef." Die nasmaak zal wel bitter zijn, en de voorproef? liets van dat voor proefje kunnen we al smaken uit de titels van enkele hoofdstukken. De nacht van Schmelzer heet in het boek: „moord met voorbedachten rade", en een hoofdstuk over oud- jrremier Cals: „Cals is dood, leve Cals". Haagse kringen vrezen het ergste voor Schmelzer trouwens, voor wie niet? want Vondeling maakt naar verwachting op Prinsjesdag zijn rentree in de Tweede Kamer. Katholieken, dag! (Uit het Duits) Een klein buurmeisje van me kwam vorige week hijgend uit school thuis inet het nieuws dat de zusters (reli gieuzen) op school zich in moderner kledij hadden gestoken. Zij zei het zo: Mam, de zuster heeft haren en benen gekregen! Dr. J. Linthorst Homan is de nieuwbenoemde ambassadeur van de EEG in Londen. Daar zit De Gaulle achter! Als nu Engeland een poging onderneemt om in de EEG te ko men, roept iedereen vanzelf: Lint horst HO, MAN! „De republiek Zuid-Afrika telt 3 miljoen blanken en 12 miljoen kleur lingen. In 1962 was het gemiddeld Jaarinkomen van een blanke mijn werker 3587 dollar, dat van een kleurling 216 dollar. De blanken heb ben een belastingvrij inkomen van 840 dollar, de kleurlingen daarente gen slechts van 10 dollar." (Uit het r.-k. maandblad Bijeen) „De staat kan geen enkele andere autoriteit dan de hare tolereren". (De Gaulles jongste encycliek MERIJN (ADVERTENTIE) die rl iliiüMateiil móéten i fcJÏM] JMuj mi wet goed zijn! 18 liJLf BRUSSEL (ANP) Ruim 200 Belgische intellectuelen (kunstenaars, hoogleraren en journalisten) hebben een manifest ondertekend, waarin zij vernietiging verlangen van de gevangenisstraf en geldboete, waartoe de Belgische schrijver Hugo Claus in juni door de rechtbank van Brugge werd veroordeeld. Claus werd toen veroordeeld tot vier maanden gevangenisstraf en een boete van 725 gulden wegens „aantasting der goede zeden" door opvoering van zijn toneelstuk Mascheroen, vorig jaar december in Knokke, waarin drie blote mannen optreden als Heilige Drievuldigheid.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 7