T sjechoslo waakse
pers weer tot
zwijgen gebracht
gsm
Biafranen niet
verontrust over
stedenbezetting
SMRKOVSKY VRAAGT OM BEGRIP VOOR MAATREGELEN
Smoeshaan" verboden
Honderden
kinderen
zwerven
in woestijn
Explosie in Tel Aviv
Minimumloon
in kamer
Teer wagen
gekanteld
ontzet
universiteit
Top
Hajek
Protest pastoraal
concilie tegen
Alfrink-plakkaten
Intellectuelen
JONGE
Chauffeurs
Politie in Tokio
Commissie bestudeert
onlusten in Chicago
tijdens conventie
Adviseur van Biafraanse regering
r>n
Mgr. Zwartkruis:
Gesprek met
Michaëllegioen
onvruchtbaar
Mishandelingen
in Braziliaans
weeshuis
Na aardbeving
in Perziê
Steun voor Britse
priesters die om
pil zijn geschorst
Oost-west-metro
in Rotterdam
President Kongo-
Brazzaville
afgetreden
Vliegramp in Bulgarije:
50 passagiers dood
DE STEM VAN DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1968
11
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG Ingrijpende censuur-instructies zijn gisteren in Tsjecho-
glowakjje bekendgemaakt. Tegelijk heeft de leiding van het land
opnieuw de steun gevraagd van de bevolking om mee te werken
teneinde te voldoen aan de voorwaarden die voor de terugtrekking
van de bezettingstroepen gesteld zijn.
De zes punten tellende instructie aan het adres van de Tsjecho-
slowaakse redactiebureaus verbiedt publikatie van alles wat als
kritiek kan worden beschouwd door de Sovjet-Unie en zijn bond
genoten van het Warschau-Pact die de harde lijn volgen, zo is in
welingelichte kringen vernomen.
oTsjechoflowake-i in Wenen voor het gebouw van de Zwitserse ambassade, om een inreisvisum te krijgen.
Maar uit een hoofdartikel van het
partij-orgaan „Rude Pravo", waarin
gisteren de aanwezigheid van vreem
de troepen in het land „een wrede
realiteit in ons huidige leven" werd
genoemd, blijkt, dat de pers vast
besloten is om van de vrijheid, die
haar nog is gelaten volledig gebruik
te maken.
„Rude Pravo" publiceerde giste
ren ook een interview met Josef
Smrkovsky, voorzitter van het par
lement, waarin deze de burgers vroeg
om begrip voor de „maatregelen die
genomen zijn om de verantwoorde
lijkheid te vervullen vain de verplich
tingen van het akkoord vain Moskou".
Smrkosvky zei, dat hij openhartig
wiidie verklaren dat het „aan onze
kant absoluut noodzakelijk is om het
akkoord van Moskou punit voor punt
na te komen, opdat de andere kant
dit ook doet".
In communistische kringen werd
gisteren tegengesproken dat deze
week opnieuw een topconferentie
met de leiders van het Kremlin zal
worden gehouden. Wel zullen bin
nenkort weer onderhandelingen tus-
fen Praag en Moskou moeten ko
men over de uitvoering van het te
rugtrekken van de bezettingstroepen.
Tot dusver is geen nadere uitleg ge
geven van het begrip „normalisatie",
waar die terugtrekkinig van afhangt.
Ook zouden er economische onder
handelingen ophanden zijn.
In de instructies voor de censuur,
een van de belangrijkste punten
waartoe de Tsjechoslowaakse leiders
rich in Moskou hebben verbonden,
staat onder meer:
Geen publikatie van enig nieuws
of commentaar betreffende de Sov
jet-Unie, Hongarije, Bulgarije, Oost-
Duitelamd of Polen, dat door deze
landen en hun partijen als kritiek
kam worden opgevat.
Geen publikatie van enig kritiek
op de grondbeginselen van het soci
alisme, op de Tsjechoslowaakse corn-
mmistische partij, op de andere par
tijen en op de positie van het natio
nale front, alsmede op het Tsjecho
slowaakse leger en op de politie. Het
overnemen van kritische commen
taren uit het buitenland is ook ver
boden.
De term „bezetters" of „bezet
ting" mag niet gebruikt worden.
In commentaren op de buiten
landse politiek mag die leuze neutra
liteit niet gepopulariseerd wonden.
Alleen het officiële standpunt van de
Tsjechoslowaakse regering mag ge
publiceerd wonden. Dit Slaat vooral
op het Pact van Wsnchau.
Verscheidene Sovjetrussische kran
ten schreven gisteren dat nog steeds
anti-socialistische krachten de „nor
malisering" van Tsjechoslowakije pro
beren te voorkomen. Dat wordt als
sterke aanwijzing gezien voor onte
vredenheid van de leiders van het
Kremlin met de maatregelen die Dub-
cek tot dusver heeft genomen.
ROTTERDAM (KNP) Het pas
toraal instituut der Nederlandse
kerkprovincie heeft een telegram
gezonden aan bisschop Franz Hengs-
tach van Essen, waarin het protes
teert tegen plakkaten die de Una
Voce Catholica Gruppe uit München
op de vooravond van de Duitse
Katholiekendag heeft aangebracht op
aanplakzuilen in Essen en die bele
digend zijn voor kardinaal Alfrink
en de Nederlandse katholieken.
In het telegram wordt dringend
fevraagd dat de plakkaten verwij
derd worden en dat de Katholieken
dag zich van deze verdachtmakerij
distantieert.
A- van Heek, secretaris van
ae Nederlandse vereniging voor de
Latijnse liturgie heeft zich in een
verklaring namens de vereniging
verontwaardigd gedistantieerd van
de plakkatenplakkerij.
Heit omgaan vasn die Russische com
munistische partij „De Pmaivd'a", heeft
gisteren ontkend dlat Rusland en de
Verenigde Staten de wereld onder
ling verdeeld zouden hebben in twee
invloedssferen.
„De Briavdia" noemde de berichten
als zou het Kremlin het Witte Huis
van te voren hebben ingelicht over
de invasie van Tsjechoslowakije en
het Kremlin van Washington d>e ver
zekering gehad zou hebben dat de
Amerikanen niet tussenbeide zouden
komen, belachelijke leugens.
Ook in Washington werden deze
berichten ontkend.
De Tsjechoslowaakse minister van
buitenlandse zaken, Jiri Hajek, op wie
in de Sovjet-pers felle aanvallen wor
den gedaan, bevindt zich sinds zater
dag in Zwitserland.
In Praag wordt verwacht dat hij
binnenkort onder druk van het Krem
lin zal aftreden.
De Tsjechoslowaakse minister van
openbare werken, Jozef Trokan, die
zich met twee collega's in Belgra
do bevond toen zijn land werd over
rompeld, is naar Praag teruggekeerd.
Zo werd in Belgrado gemeld. De twee
anderen, Vlasak en Gasparik, waren
al eerder teruggekeerd.
Nieuwe ontkenningen zijn gisteren
gepubliceerd van een massale vlucht
of arrestatie van intellectuelen. Een
van die ontkenningen had de vorm
van een verklaring, die ondertekend
was door een aantal vooraanstaande
liberalen, die volgens die geruchten
gearresteerd zouden zijn.
De internationale organisatie van
journalisten welke haar hoofdzetel in
Praag heeft, heeft ook verklaard dat
er geen Tsjechoslowaakse jouranlis-
ten gearresteerd zijn.
(ADVERTENTIE)
klare taal
*YN"AN'D HM !w|j G£NEV£R
in de handige kneepfles f 10,50 per liter
WYNAND FOCKINK
™.KI0, <AP) De politie heeft
..Jf™' gedaan in het gebouwen-
Mplex van de Nihon-universiteit
linw C,en,tr"m van Tokio, waar 132
die ?cn'en werden gearresteerd
hadrt» r drie maa"den geleden
"'doen verschanst.
teeo„ 5tu?enten verweerden zich
stoeien t1^?1 met ste"en, flessen en
Persorén Z gevecht werden 23
Wond (waarbu 20 agenten) ge-
tenf"i!!!nn^er^ P°htiemannen moes-
caden ee,n we® banen door barri-
dere an'fssenaars, stoelen en an-
h«3eho?wtcomnplex.t0egangen t0t
- znei!Udeliten eisen hervormingen
"tuur Zeggenschap in het be-
ufzettmo universiteit alsmede de
gejirnp! v?n rector-magnificus Sji-
tuuctionar!ssen.n universitaire
Het ministerie van binnenlandse za
ken verklaart ook in „Rude Pravo",
dat geen maatregelen genomen zijn
om de „persoonlijke vrijheid" van
culturele werkers te „beperken", Het
ministerie zegt dat geconstateerd is,
„dat zij normaal werken en actief
deelnemen aan het openbare leven".
De politie van Praag heeft een waar
schuwing verspreid welke ook in
„Rude Pravo" is gepubliceerd, dat
chauffeurs van het „buitenlandse le
ger" dikwijls verkeersongelukken
veroorzaken, omdat zij de voorramgs-
regels negeren. De autorijders in
Praag wordt aangeraden bijzonder
voorzichtig te zijn, „aangezien de
chauffeurs van de buitenlandse mili
taire wagens onze verkeersregels niet
kennen".
CHICAGO (AP) Burgemeester
Richard Daley van Chicago heeft een
commissie ingesteld die een onder
zoek zal instellen naar de gebeurte
nissen rond de democratische con
ventie.
Tevens heeft hij de drie grote
Amerikaanse televisiemaatschap
pijen verzocht om een uur zendtijd
om uit te leggen „wat er precies is
gebeurd".
Daley verklaarde op een perscon
ferentie „in> verband met de onnauw
keurige berichtgeving van alle
nieuwsmedia tijdens de conventie
heb ik een commissie opdracht ge
geven een volledig verslag te maken
van de incidenten die tijdens de con
ventie zijn voorgevallen".
Een beeld uit Bratislava: kinde
ren spelen op een klimrek (voor-
grand) terwijl even verderop een
Russische pantserwagen staat opge
steld.
DEN HAAG (ANP) Do bezetting van steden in Biafra door federale
troepen uit Nigeria brengt voor Biafra geen feitelijke verandering in de
strijd tussen de twee landen. Dit Is de mening van dr. P. Okigbo, economisch
adviseur van de Biafraanse regering, die op doorreis van Scandinavië naar
Afrika enkele dagen in Nederland verblijft.
HAARLEM (ANP) Op grond van artikel 221 van de gemeentewet heeft
de burgemeester van Haarlem een herhaling verboden van de voorstelling
van „De Smoeshaan" in de Stadsschouwburg'. De voorstelling mag wel door
gaan wanneer wordt voldaan aan zijn voorwaarde, nl. het achterwege laten
van de vertoning van een voorwerp, dat het mannelijk geslachtsdeel voor
stelt.
De burgemeester woonde dinsdagavond de première van dit stuk bij, dat
wordt gespeeld door de toneelgroep „Centrum". „De Smoeshaan" is een
blijspel van Plautus, een verhaal over een ij dele hansworst.
Gisteren heeft de burgemeester een brief aan de directeur van de Stads
schouwburg en aan de toneelgroep „Centrum" geschreven, waarin hij op
merkt, dat bepaalde onderdelen van de aankleding en de regie van de
toneeluitvoering van „De Smoeshaan" in strijd zijn met de openbare zede.
De bezwaren richten zich tegen het tonen van en het manipuleren met een
voorwerp, dat het mannelijk geslachtsdeel voorstelt.
Op artistieke gronden heeft de directie van de toneelgroep „Centrum"
bezwaar gemaakt tegen het besluit van de burgemeester. De tweede voor
stelling van gisteravond was besloten, voor enkele genodigden. De serie van
„De Smoeshaan", die in Amsterdam in de Kleine Comedie zal worden ge
geven en die drie weken zal duren, zal normaal doorgang vinden. Er is
nog geen enkele reactie van bezoekers ontvangen. Wel is er in de gangen
over het onderwerp gesproken, maar niemand heeft b.v. da zaal verlaten,
of heeft van afkeuring blijk gegeven.
(Vervolg van pagina 1)
Geen enkele moeite had de bewinds
man met het verzoek van tal van
zijden, om de zogenaamde maat
schapvissers niet onder deze wet te
laten vallen. Hij erkende, dat maat
schapvissers een andere positie inne
men dan werknemers, ze zijn deel
genoten. (Maatschapvissers zijn zelf
standige vissers, die de opbrengst van
de visvangst onder elkaar verdelen,
b.v. de Urker vissers).
Hij vond het echter niet zo opmer
kelijk, dat hij ze in eerste instantie
wel in het wetsontwerp had opgeno
men. want andere sociale wetten
zoals werkloosheidswet en de wet op
de arbeidsongeschiktheid zijn wel
op hen van toepassing en daartegen
is weinig of geen verzet gerezen. De
minister wilde nu echter wel bezien
of de maatschapvissers wel onder de
werking van die andere wetten moe
ten blijven. Evenmin had de minister
er bezwaar tegen, dagbladbezorgers
buiten de wet op het minimumloon te
houden.
In het wetsontwerp is voorts be
paald, dat in het algemeen wordt uit
gegaan van een werkweek van 45 uur
voor het toekennen van 't minimum
loon en dat bij korter werken het
minimumloon naar evenredigheid,
wordt verlaagd. Vanuit de kamer
was erop aangedrongen, hier niet te
spreken van 45 uur, maar van een
voor de werkzaamheden normale
werkweek. Op kantoren wordt im
mers meestal korter gewerkt en juist
kantoorpersoneel zal nogal eens gaan
profiteren van de nieuwe wet. De
minister toonde zich ook wel bereid
in dit opzicht iets te doen.
De minister zei voorts, dat hij een
realistisch dispensatiebelei;} wil voe
ren. Wie toestemming vraagt om een
lager loon dan het wettelijke mini
mum te betalen, zal duidelijk moeten
aantonen, dat dispensatie onvermij
delijk is.
Tenslotte nog de kwestie van de
minimum-vakantiebijslag. Het wets
ontwerp schrijft een vakantiebijslag
van 6 procent voor tot een salaris
van 14.000 gulden per jaar: over wat
meer verdiend wordt behoeft dus vol
gens de wet geen vakantiebijslag te
worden uitgekeerd, tenzij b.v. een
c.a.o. anders bepaalt.
Van socialistische zijde was gevraagd
die grens op 28.000 gulden te bepalen,
terwijl de KVP'er Maenen had aan
gedrongen op een grens van 21.000
gulden. De minister gaf de voorkeur
voor de suggestie-Maenen»
Dr. Okigbo heeft enkele jaren ge
leden als economisch adviseur van de
Nigeriaanse regering deelgenomen
aan de besprekingen over associatie
van Nigeria met de EEG. Op een
persconferentie in Den Haag herhaal
de dr. Okigbo nogmaals het Biafraan
se standpunt, dat de strijd tussen zijn
land en Nigeria niet op militaire wijze
kan worden opgelost, omdat het con
flict zuiver menselijke achtergronden
heeft. Volgens dr. Okigbo zijn in de
afgelopen 14 maanden ongeveer 4,5
miljoen mensen uit Nigeria naar
Biafra gevlucht, omdat zij in. Nigeria
niet langer zeker waren van hun le
ven en ze daar niet langer de meest
noodzakelijke bescherming genoten
van de kant van het leger en van de
politie.
Van de 14 miljoen inwoners van
Biafra zijn volgens cijfers van dr.
Okigbo 8 a 8,5 miljoen Ibo's, de rest
niet-Ibo's. Omdat Nigeria herhaalde
lijk heeft betoogd, dat de niet-Ibo's
niets zouden voelen voor het Bia
fraanse bewind en geporteerd zouden
zijn voor aansluiting bij Nigeria, heeft
de regering van Biafra volgens dr.
Okigbo voorgesteld om een volks
stemming onder de niet-Ibo's te la
ten houden om hun standpunt dui
delijk te laten uitkomen.
Dit zou o.m. gebeurd zijn tijdens
de besprekingen in Kampala en in
Addis Abeba. De anti-Nigeriaanse
gezindheid van de niet-Ibo's blijkt
echter, aldus dr. Okigbo, alleen al
uit het feit, dat zij vluchten, zodra er
Nigeriaanse troepen in hun buurt ko
men. De niet-Ibo's leveren voor de
eenheid van Biafra anderzijds wel
problemen op, omdat er tussen de
groepen onderling soms moeilijk te
overbruggen verschillen op gods
dienstig terrein zijn.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM De bisschop van
Haarlem, mgr. Th. Zwartkruis, heeft
in een brief aan het Michaël-Iegioen
zijn ongenoegen kenbaar gemaakt
over de gang van zaken hij een ge
sprek, dat hij als vertegenwoordiger
van het episcopaat op 26 juni jl. met
het hoofdbestuur van dit legioen ge
had heeft.
De bisschop beklaagt zich er over,
dat van dit gesprek niet de letter
lijke notulen zijn gepubliceerd, maar
een door een legionair gemaakte
samenvatting. Hij acht verder con
tact met het Michaël-Iegioen on
vruchtbaar.
Bijzonder verstoord is mgr. Zwart
kruis over de wijze, waarop zijn toe
spraak, dienende als uitgangspunt
voor het gesprek, is weergegeven.
Het Michaël-Iegioen heeft deze toe
spraak in nagenoeg losse zinnen ver
knipt, terwijl na elke zin een com
mentaar van het legioen wordt ge
geven.
RIO DE JANEIRO (Rtr.) Drie
duizend mensen hebben gedreigd de
eigenaar van een particulier weeshuis
bij Rio de Janeiro te zullen lynchen
omdat hij en zijn vrouw kinderen
hebben mishandeld. De vrouw van de
eigenaar is aangehouden, naar de man
wordt gezocht.
Er zijn 47 kinderen in het tehuis,
allen onder de 12 jaar. Volgens de
politie heeft een medisch onderzoek
de verklaringen van kinderen be
vestigd, dat zij zijn blootgesteld aan
uithongering, mishandeling en aan
randing. De politie deed vorige week
vrijdag een inval na een mededeling
van buren dat de radio hard speelde
het was 's avonds laat en de
kinderen carnavalsliederen zongen,
Het bleek dat dit gebeurde om het
gegil te overstemmen van een kind
dat mishandeld werd. De politie vond
een jongen van tien jaar die geketend
op de vloer lag. Hij vertelde te zijn
geslagen met een ketting en een bos
sleutels.
Vijf van de kinderen in de inrich
ting kregen een voorkeursbehande
ling. Met hen werd reclame gemaakt
om geld in te zamelen. De politie is
begonnen in de tuin te zoeken naar
de lijken van kinderen, die daar zou
den zijn begraven.
TEHERAN (AFP) In het woes
tijngebied van de Perzische provincie
Chorassan hebben reddingsploegen
honderden zwervende kinderen aan
getroffen, die in paniek de door de
aardbeving verwoeste dorpen waren
ontvlucht.
Dit heeft een functionaris van het
Perzische Rode Kruis de „Rode leeuw
en zon", verklaard bij zijn terugkeer
in Teheran nadat hij het gebied had
doorkruist.
Sommige van de kinderen waren on
der de puinhopen vandaan gekropen,
waarin zij hun ouders hadden zien
omkomen. Zij dwaalden met verstar
de blik rond en schreeuwden van
angst, wenneer men ze riep of wilde
benaderen.
In het dorp Kakrk, dat vrijwel ie
weggevaagd, en in Datsje Bayaz is
de stank, die van onder de puinhopen
opstijgt, zo doordringend, dat de red
dingsploegen gebruik moeten maken
van gasmaskers. Men vreest voor het
uitbreken van epidemieën.
Het Nederlandse Rode Kruis zal
1000 dekens naar het gebied sturen.
LONDEN (DPA) Een pas opge
richte zich onafhankelijk noemende
organisatie zal Britse r.-k. geestelij
ken, die vanwege het pauselijke ver
bod van de „pil" hun ambt willen
neerleggen, steun verlenen hij om
scholing voor andere taken.
De organisatie staat onder auspi
ciën van de protestantse lady Asquit
en drie Tooms-katholieken, onder wie
een arts en een lid van het Lager
huis. Zij zeggen, dat hun minsten»
elf priesters bekend zijn', die op een
of andere wijze om genoemde reden
zijn geschorst, terwijl tachtig andere
r.-k. geestelijken hebben laten we
ten dat zij het niet met de jongste
encycliek eens zijn.
UTRECHT (ANP) Een lege
teerwagen heeft een hele nacht een
rijbaan van de rijksweg Arnhem-
Utrecht nabij Maarsbergen versperd.
De wagen was in de zachte berm
terechtgekomen en gekanteld. Door
de mist konden takelwagens pas een
uur later de gestrande teerwagen te
hulp komen. Gistermorgen echter
om half tien was de toestand weer
normaal. De teer-auto (een zgn.
sproeiwagen, die de teer rechtstreeks
op de weg verspreidt) kon met enige
blikschade zijni tocht op eigen kracht
voortzetten.
ROTTERDAM (ANP) In het gis
teren verschenen Metro-rapport 5
hebben vier gemeentelijke diensten
in Rotterdam aanbevelingen gedaan
over de bouw van een oost-west-me
trolijn in de Maasstad.
De vier diensten hebben berekend
dat het eerste deel van deze nieuwe
lijn, welke langer zal zijn dam het be
staande lijntje Rotterdam Centraal
station-Zuidplein, rond 1976 klaar zal
kunnen zijn. De kosten van dit metro
traject worden geraamd op 325 mil
joen gulden.
BRAZZAVILLE (RTR) Presi
dent Massamba Debat van Kongo-
Brazzaville, die sinds de onlusten van
eind vorige week in zijn paleis onder
arrest heeft gestaan, is gisteren af
getreden.
De voorlopige regering van kapi
tein Raoul Alfred zal het land blij
ven besturen. Massamba Debat was
begin vorige maand bij een coup
afgezet, maar een dag later in zijn
functie hersteld.
(Van onze redactie buitenland)
WENEN In Sofia is vanmiddag
officieel bekendgemaakt dat dinsdag
avond in het gebied van Burgas aan
de Zwarte Zee een Bulgaars ver
keersvliegtuig van de lijn Dresden-
Burgas is neergestort. Vijftig van de
89 passagiers en de gehele bemanning
kwamen om het leven.
Eerder was al uit niet-officiële bron
vernomen dat het een Iljoesjin 18
van de maatschappij „Bulair" was.
FRANKRIJK heeft gisteren de con
trole op de wisselkoers opgeheven,
die aan het einde van de grote sta
kingen van het voorjaar werd in
gesteld.
(Van onze redactie buitenland)
TEL AVIV Het centrum van
Tel Aviv is gisteren kort voor het
middaguur opgeschrikt door drie ont
ploffingen. Er zou een man zijn ge
dood en 49 personen zijn gewond.
De ontploffingen vonden plaats in
de buurt van het centrale busstation,
een netwerk van nauwe straatjes vol
voetgangers en verkeer.
Volgens officiële berichten werden
de ontploffingen veroorzaakt door ex
plosieve ladingen.
Minstens vier personen zjjn aange
houden als verdachten en overge
bracht naar een politiebureau. Onge
veer 200 kwade Israëli's stonden voor
het bureau. Een journalist verklaarde
De politie beschermt hier de
verdachten tegen woedende Israëli'*,,
dat h(j de Israëli's een van de vier
mannen had zien slaan en trappen.
De man was vermoedeiyit een
Arabier.
De explosieve ladingen waren In
vuilnisbakken geplaatst voor het res
taurant, en bij een bushalte. Twee
bussen werden beschsadigd.
Uit Cairo werd gisteravond een
communiqué verspreid door het Pa»
lestijnse bevrijdingsfront, waarifi
gezegd wordt dat het front verant
woordelijk is voor de ontploffing in
Tel Aviv.