>et
Veel Nederlanders kunnen
spoedig Duitse-t.v. kijken
troeven
IG
Nederlandse
vrouwen in
Argentijns t.v.-
programma
ksz:
ten
gïngsraad
voor
enng
Hing
J
ZENDER „WESEL" KOMT 23 SEPTEMBER IN DE LUCHT
Vakwerk
Hinderpalen
Ann Burton
vervangt
Liesbeth List
Wond „plugin"
"P ïsjechoslowafcije
Spaanse Brabander
in plaats
van de Gijsbreght
Kijkdichtheid
MONUMENT VOOR
ANION COOLEN
en
groeven
Volgens mevrouw Peters zijn
Hollandse winters
afschuwelijk onberekenbaar.
Ze heeft alvast
28 zakjes antraciet ingeslagen-
Voor alle zekerheid.
Kolen in huis: zeker van warmte!
l2'30 C wSgen' Tussen 20 en
door /D! j land, mfor-
aanwezig un?lgen> tn de stu-
y?r geïnteresseerde .tmoSeüJkhaid
Bartók, Prokofiev
en Tsjerepnin
Impressionistisch
Mevrouw Peters is niet de enige.
De meeste mensen hebben graag voor de winter
hun kolen in huis. Een voorraad warmte zogezegd.
Die klaar ligt als plotseling de kou toeslaat.
Je schept maar, je pakt maar.
Je bent van niemand afhankelijk. En dat is met
de winter voor de deur een geruststellend gevoel.
Vindt u ook niet?
u
55
lenient zijn het er ja
eens geweest, dat dë
uit de schatkist moet
ancierd. Nu wil men
standeunt in de nieu-
aten. Spreker wilde
de omroepbijdragen
;n en ae wereldomroen
laten betalen,
over het vraagstuk der
satellieten vroeg spve.
men straks in Neder,
lische Spelen in Mexico
op de beeldbuis zou
i. De Early Bird heeft
aantal kanalen. Er i3
anclere satelliet, maar
voor het ApoIIoproject
en juist ten tijde van
rdt een nieuwe Iance-
zodat de satelliet dan
-ar zou Kunnen zijn De
vestigd op het lanceren
at III op 18 september.
die driemaal zo zwaar
v Bird, heeft een capa-
er dan 1200 telefoon,
de lancering dan heeft
liet voordeel dat de
g is, dat daermee zo-
Mexico kunnen wor-
3e Mexicaanse regering
en grondstation besteld
ïog kans dat alles zich
s zal keren.
idio- en t.v.-redactie)
H De verenigings-
VARA heeft uitgebreid
eed aan de voorstellen
het hoofdbestuur inge-
sle, die gericht zijn op
schrliving van de doel-
VARA.
tigsraad sprak als zijn
zulk een verandering
om de VARA meer
open te stellen voor
ultureeï. maatschappe-
gebied tot lundamen-
n van de huidige sa-
llenttomen.
igsraad besloot de dis-
voorsteilen van de
^irt te zetten met het be-
'delingen en districten
et vooriaar van 1969 in
■ergadering van de ver-
ot. o"siissmgen te kun
nen proef van een jaar
ien met een nieuwe
'lergaande medezeggen-
personeel op het ter-
algemeen beleid.
ïr'eo: Klassieke grammo-
30 Nieuws. 7.32 Actuali-
ipulair-klassieke muziek
00 Nieuws. 8.11 Op sleep-
na voor automobilisten,
musementsmuziek (gr.),
kleuiters. 10.00 Moderne
10.30 Voor da vrouw.
11.02 Discogram: muzi-
oroigriaimima. 11.50 Aotua-
1W III FM 240 M
Nieuws. 9.02 Zing, zing,
:ale muziek. 10.00 Nws.
uze: nieuwe langspeel-
imblers Radio Reprises,
ieu ws. 11.03 Muzisfe-M-
e internationale nieuws
van da lichte muziek-
iws).
Jdn we ddïl land.
nweMiddnse
vinden, die bereid
ret prauwen verder
tebren$enL
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 27 AUGUSTUS 1968
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM Over ongeveer een maand, om precies te zijn op maan-
djgavond 23 september komt de nieuwe Westduitse tv-zender Wesel in
do ether. De beeld- en geluidsbron van 500 kW heeft een gegarandeerde
reikwijdte van circa negentig kilometer. Alle Nederlandse plaatsen ten
oosten van de cirkel, die loopt van Coevorden, Kampen, Dronten, Hilver-
lum, Utrecht, Breda en Tilburg kunnen met een breedbandantenne en een
nieuwe antenneversterker vrijwel zeker rekenen op een sneeuwvrij beeld
van Duitsland 2. Pas eind volgend jaar of begin 1970 is de zender Wesel
ook geschikt gemaakt om de tv-programma's van Duitsland I en 3 te ver-
lonen.
Veldsterkte-metingen, die t.v.-
technici uit Eindhoven de afgelopen
weken tijdens proefuitzendingen van
Wesel hebben gehouden, toonden aan
dat men de beelden vaak van zeer
goede kwaliteit in Haarlem, Leiden,
Den Haag, Rotterdam en Roosendaal
kon ontvangen.
Daarbij dient te worden opgemerkt,
dat de Duitse t.v.-programma's, die
straks worden uitgezonden op kanaal
35, toch wel de nodige extra voor
zieningen vereisen. Uiteraard zullen
de t.v.-kijkers op de eerste plaats
dienen te beschikken over een t.v.-
ontvanger waarmee men zowel Ne
derland 1 als 2 in de huiskamer kan
krijgen.
Maar bovendien zullen de bewo
ners van de Randstad Holland zich
de luxe moeten veroorloven om een
kleine driehonderd gulden uit te
trekken voor de aanleg van een
goed gerichte breedband-antenne,
voorzien van een of meerdere an
tenneversterkers.
Deze apparatuur zorgt voor een
extra sterk beeldsignaal, dat men
juist nodig heeft voor veraf gelegen
zenders wil men een vrijwel sneeuw
vrij beeld in de huiskamer kunnen
ontvangen.
Helaas is het aantal klachten over
slechte beeldontvangst, zelfs in het
oosten en zuiden des lands, altijd nog
zeer groot. Het merendeel van de
slechte ontvangresultaten is te wij
ten aan de bekende categorie „doe-
bet-zelvera". die zelf wel even op het
dak klimmen om een antenne te
plaatsen. Menigmaal ontstaat door
een gebrek aan vakkennis een legio
aantal storingen, die variëren van
dubbele t.v.-beelden tot een vertroe
beld beeldvenster tengevolge van
irritante ..sneeuwbuien".
Een goede antenne-specialist of
t.v.-installateur beschikt over de mo
dernste hulpmiddelen om de bron
van deze narigheden op te sporen.
Er zijn daverende burenruzies ont
staan. omdat men in de waan ver
keerde dat de t.v.- of radio-antenne
van de omwonenden op het dak de
oorzaak waren van deze technische
onvolkomenheden. Immers men be
schikte over een uitstekend t.v.-
toestel en een dito antenne, maar
toch leverden alle kosten en moeite
geen helder beeld op. Spoedig bleek,
dat een simpele brandtrap langs de
flat het antennesignaal reflecteerde.
In andere gevallen ontstonden dub
bele beelden omdat de antenne niet
precies gericht stond. Ook wel kwam
de installateur tot de ontdekking dat
de hoogte van de antenne niet goed
was of dat een bouwKraan in een
nieuwe wiik een afschuwelijke sto
ringsbron vormde.
Maar een van de grootste hinder
palen vormt momenteel wel het
grote aan t.v.-antennes, dat tegen
woordig de daken van de huizen
ontsiert. Vier antennes op een dak
kunnen net t.v.-beeld volkomen be
derven, alhoewel er in de praktijk
ook gevallen genoeg zijn, waarbij
enige antennes op korte afstand van
elkaar juist een uitstekend beeld be
werkstelligden. Dat vele obstakels
als hoge gebouwen, bomen, torens
en wal dies meer zij, gelegen tussen
de zender en ontvanger de beeldont
vangst ongunstig beïnvloeden kunnen,
mag bekend worden geacht. De t.v.-
monteur zal in dat geval altijd po
gen een zo goed mogelijk resultaat
te krijgen, terwijl de amateurs on
der de „doe-het-zelvers" al spoedig
bemerken, dat straks „Wesel" een
bron van mateloze ergernis wordt.
De bewoners van flats met een
centraal antenne-systeem zuilen
straks waarschijnlijk een vergoeding
van ongeveer vijftig cent per maand
meer moeten gaan betalen, indien
de eigenaar het gemeenschappelijke
antennesysteem geschikt wil maken
voor de ontvangst van kanaal 33.
De vraag of de Nederlandse t.v.
zich in de toekomst tevreden zal
moeten stellen met een lagere kijk
dichtheid, wordt in Hilversumse om-
roepkringen ontkennend beantwoord.
Momenteel kan 41 procent van de
Nederlandse t.v-bezitters Duitsland
1 ontvangen en 32 procent ook Duits
land 2.. Uit het continu-kijkonderzoek
verricht door het bureau Tntomart
voor NRU/NTS in december 1967
bleek, dat van de 44 procent slechts
4 procent naar Duitsland 1 of 2 keek.
(Van onze showredactie)
DEN HAAG Naar de heer G.
ran Lennep, manager van jazz-zan-
Seres Ann Burton meedeelt, heeft
™n Burton zich bereid verklaard
brt!r-p'aats 'n *e nemen van Lies-
«tn List op de voorgenomen tournee
P r de Sovjet-Unie, waar Liesbeth
ust 22 concerten zou geven. Lies-
et<i List heeft afgezegd in verband
slowak gebeurtemssen in Tsjecho-
Het aanbod van Ann Burton is ge-
na overleg met Liesbeth List
m te voorkomen dat een schadepost
®egens contractbreuk van 50.000,—
I °,°"tstaan. Ann Burton zal in Rus-
mm j eigen iazz-repertoire zin-
Ma,',t?lr "gevoelige kost" dan de
«authausencyclus die Liesbeth List
zinoof3" tetvoeren. Nü in Rusland
draL °Ver mensen achter prikkel-
Setuigen°U Va" weinig goede smaak
zal°Lh„et Ofteeden van Ann Burton
of hst r|?anHangt af van de vraag
met Hussische staatsimpresariaat
'evens nVu^rj,"8 akkoord ëaat en
°f, ket Trio Louis van Dijk
Unie te fl Jn £aar naar de Sovjet-
eenvankelhk6? dit trio' dat
leider, i Liesbeth List zou bege-
Vaak^pgetmdem V6rleden
lk-R.O.-televisie
o onze radio- en t.v.-redactie)
Yanavond zal de
Pr°gramnn ,,,u ,ln gi(3s vermelde
Tsiechoslowawfe "plug-in" op
rechtstreekse vLv,- YZOnden' waa™
Ultzendingen u i"gen met de
ftatiPc dit land, infor-
Tsiec'hslowaken M a enstaanders,
'ragen te Steller, Ne^erlanders, om
geni stellen aan deze deskundi-
Op 1 januari
AMSTERDAM (ANP) Burge
meester en wethouders van Amster
dam hebben besloten hun goedkeu
ring te hechten aan het voorstel van
het bestuur van 4e Nederlandse Co-
medie om ter herdenking van het feit
dat 350 jaar geieden Brederode in
Amsterdam overleed, diens toneel
stuk „De Spaanse Brabander" op 1
januari 1969 en volgende dagen ten
tonele te brengen in p aats van Von
dels Gijsbreght van Aemstel.
Het comité dat dit jaar de Brede-
rodeheröenking organiseert heeft het
voorste] gaarne ondersteund, aldus
het bureau van de gemeente voor
lichting. In verband hiermee zuilen de
oDvoering van de bruiloft van Klo
ris en Roosje en ook het uitspreken
van de nieuwjaarswens ditmaal ach
terwege blijven.
AMSTERDAM (ANP) Mevrouw
Gigliola Zecchini, presentatrice van
het t.v.-vrouwenprogramma in Bue
nos Aires, komt samen met haar
echtgenoot, die de producer van het
programma is, van 2 tot 6 septem
ber naar Nederland.
Mevrouw Zecchini bdj de kijkers be
kend als Canela, heeft onlangs voor
het programma de Martin-Fierrotro-
fee ontvangen, te vergelijken met 'n
Argentijnse Oscar.
Voor haar programma zal zij in
Nederland interviews afnemen van
vier nederlandse vrouwen: freule
Wittewaal van Stoetwegen Josefine v.
Gasteren, Caroline Kaart en Lisette
van Meeteren.
Met België Vlaams meegerekend
kwam de interesse voor t.v.-program
ma's uit het buitenland slechts op 9
procent van het totaal en wei 4 pro
cent voor 19 uur en 5 procent na 19
uur.
In Hilversum is men er van over
tuigd, dal het nieuwtje er viug af
zal zijn. Na enige maanden Dlijkt
dat taalbarrières, chauvinisme en
andere onbekende oorzaken de Ne
derlandse kijkers spoedig weer op
hun eigen t.v.-stations doer, afstem
men. Dit verschijnsel is niet nieuw.
Wie van de doorsnee radiobezitters
stemt zijn ontvanger af op de tien
tallen buitenlandse radiozenders?
Het percentage ls gewoon te ver
waarlozen. Duitse t.v.-bazen willen
niet geloven, dat hun programma's
in feite door zo weinig Nederlanders
worden gevolgd. Maar onlangs heeft
drs. P. M. Hendriksen, hoofd van de
afdeling kijkonderzoek bij de NTS
aan de hand van wetenschappelijk
gefundeerd cijfermateriaal tijdens
een congres in Nijmegen over „grens-
televisie" duidelijk gemaakt, dat het
een fabeltje is, dat er in- de grens,
streken meer naar Duitse dan naai
Nederlandse t.v. wordt gekeken. Dp
schriftelijke reacties uit die streken
over de omstreden t.v.-programma's
onderstrepen deze conclusies Ook al
zullen de Nederlanders in liet wes
ten straks in eerste instantie naar de
Nederlandse televisie kijken, toch
blijft het voor hen een aantrekkelijke
mogelijkheid om nu de kans te krij
gen eens over de grens te kijken
in de studio's van onze oosterburen.
WAALRE (ANP) De commis
saris der koningin in de provincie
Noord-Brabant, dr. C. N. M. Kort-
mann. zal donderdag 12 september
op het gazon naast het 12e-eeuwse
kerkje van St.-Willibrordus te Waal-
re, een gedenkteken onthullen ter
nagedachtenis aan de Brabantse au
teur Anton Coolen, die vele jaren in
de gemeente Waalre heeft gewoond.
Het denkteken, dat in bron-s is uit
gevoerd naar een ontwerp van de
Eindhovense beeldhouwer Hans
Goddefroy, stelt een zittende schrij
vende figuur voor. Het rust op een
anderhalve meter hoge hardstenen
zuil waarin naam en levensjaren van
Coolen zijn aangebracht. Het initia
tief to-t het oprichten van 'n gedenk
teken voor Antoon Coolen werd in
1962 genomen door de dichter Lo-
dewijk v-an Woensel (Louis Vrijdag).
Het vond niet alleen in Nederland,
doch ook in België sterke weerklank,
getuige de zeer vele giften, die ge
schonken werden. De onthulling van
het gedenkteken zal gepaard gaan
met de opening in het oude kerkje
van een tentoonstelling welke gewijd
zal zijn aan persoon en werk van
Coolen.
Toen in 1940 de Duitsers Honga
rije bezetten, vluchtte de 60-jarige
Bela Bartók uit zijn geboorteland
naar Zwitserland, naar de beken
de Baseier dirigent Paul Sacher
(die veel musici tijdens de oorlog
heeft geholpen), en vandaar naar
Amerika. In de vijf jaar, dat hij
daar nog leefde, zijn enkele van
zijn beste werken tot stand geko
men, zoals het Concert voor or
kest en het derde, meest bekende
van zijn pianoconcerten. Dit on
danks - of misschien door - het
feit, dat Bartók zich in de Ver
enigde Staten nooit echt thuis
gevoeld heeft. Het voornaamste
kenmerk van Bartóks muziek is
het nadrukkelijke ritme (de mo
toren van deze eeuw?), hier en
daar verzacht door danselemen-
ten. In de loop der jaren wordt
zijn muziek steeds eenvoudiger.
„Mijn eigen levensweg is een ge
staag voortgaande ontwikkeling;
met de rijping ontstond de behoef
te aan zo groot mogelijke een
voud", bekende de componist
eens. Het derde pianoconcert
munt uit door duidelijkheid, hel
specifieke van Bartók volledig
weerspiegelend Weer de sterke
ritmiek, maar omspeeld met na
tuur- en folkloristische dansmo-
tieven, die in de finale tot een
climax komen. Deze finale heeft
de componist zelf niet meer kun
nen opschrijven; een van zijn leer
lingen moest het voor hem doen.
Op zijn sterfbed besloot Bartók
zijn muzikale arbeid met een van
zijn beste werken, dat in tegen
stelling tot veel vroegere compo
sities b(j de eerste uitvoering di
rect grote byval oogstte.
De pianist Dieter Zechlin speelt
het concert met het Radio-Sym-
fonie-Orkest van Leipzig ondei
leiding van Herbert Kegel naar
ons idee wat moeizaam, in ieder
geval niet geheel frank en vry.
De begeleiding is overigens ook
niet geheel vlekkeloos.
Serge Prokofiev was een won-
derkind. Op zeer jeugdige leeftijd
had hy een merkwaardig grote
artistieke belangstelling. In de
muziek experimenteerde hij al
vroeg met geluidseffecten, het
geen geenszins wil zeggen, dat zijn
eerste werken muzikale inhoud
Prokofiev droeg zijn eerste pia
noconcert op aan zijn leermeester
Tsjerepnin. Diens zoon Alexander,
acht jaar jonger dan Prokofiev,
heeft meer bekendheid verworven
als pianist dan als componist. Als
gymnasiast schreef hij voor uit
voeringen in de huiselijke kring
korte pianostukjes, die zijn vader
schertsend „kleine vlooien" noem
de. Een aantal van die kleine char
mante, maar pretentieloze vlooien
werden later omgewerkt tot tien
bagatellen voor piano en orkest.
Margrit Weber speelt ze samen
met het Radio-Symfonie-Orkest
van Berlijn onder leiding van Fe-
renc Fricsay.
o Bartók: pianoconcert nr. 3, Die-
Ier Zechlin; Prokofiev: Pianocon
cert nr. 1 in Des op. 10, Mika Po-
kornd; Tsjerepnin: 10 Bagatellen
op. 5, Margrit Weber. (Heliodor-
Polvdor-89738).
misten. Integendeel. Bij zijn toe
latingsexamen voor het conserva
torium - toen Prokofiev dertien
jaar oud was - bracht hy de ma
nuscripten mee van vier opera's,
twee sonates, een symfonie en
verscheidene pianostukken. Zijn
professoren, onder wie Rimsky-
Korsakov, Glazunov en Nicolai
Tsjerepnin, verbaasde hij op
nieuw bij zijn eindexamen in 1914,
toen hij een eigen virtuoze compo
sitie, het (eerste) pianoconcert in
Des, speelde met het wonderlijke
gemak van een grote meester.
Zonder moeite verwierf hy de
Prokofiev is altijd de beste ver
tolker van zijn eigen composities
geweest, wat niet wegneemt, dat
andere Russen met dit concert ook
groot succes hebben geoogst. De
jonge pianist Mirka Pokorna
speelt het knap en vooral zeer
enthousiast, daarbij goed bege
leid door de Dresdner Philharmo-
nie onder leiding van Horst Först-
ner.
Terwyi Claude Debussy werkte
aan La Mer schreef hij aan zyn
uitgever Durand, dat hy voor dit
orkestwerk putte uit ontelbare
herinneringen. Deze herinneringen
gaan waarschyniyk terug naar zyn
vroegste jeugd en zyn talrijke be
zoeken aan zijn peetouders in Can
nes. Water heeft Debussy altijd ge
fascineerd. In 1905 inspireerde het
hem niet alleen tot het compone
ren van La Mer, maar ook van
Reflets dans l'eau, dat hy zelf be
schouwde als het beste van zijn
pianostukken tot dan toe. Met
Hommage a Rameau en Mouve
ment vormt Reflets dans l'eau de
eerste serie van de Images, een
aantal uiteenlopende pianower-
ken. Sommige hebben een klassie
ke vorm, andere - zoals het door
ons meest gewaardeerde Mouve
ment - doen denken aan Bartók
of Strawinsky.
Van 1910 dateert het eerste boek
met twaalf preludes voor piano
(drie jaar later kwam er nog een
boek uit, eveneens met twaalf
stukken). Pianistisch gezien be
horen de preludes als geheel tot
de belangrijkste composities van
Debussy; zij geven als het ware
oen resumé van al zyn vroegere
pianowerken.
In hetzelfde jaar als de Images
van Debussy componeerde de tien
jaar jongere Maurice Ravel zyn
Miroirs, in totaal vyf pianostuk
ken. Zij luidden een nieuwe pe
riode in Ravels compositorische
arbeid in. La vallée des cloches,
het laatste stuk, komt heel dicht
bij Debussy. Aldorada del gracio-
so, wel het beroemdste deel, weer
spiegelt de Spaanse voorliefde van
de Baskische componist. By Ravel
speelt evenals by Debussy het wa
ter nogal eens een rol. Jeux d'eau
componeerde hy op 26-jarige leef-
tyd. Meer nog dan Debussy stond
Ravel in zijn vroege periode onder
invloed van Liszt en de Franse
romantici. Dit pianostuk getuigt
hiervan.
De gehele plaat is van zeer hoge
kwaliteit. Onze voorkeur gaat wel
licht iets uit naar Jörg Demus, die
de Images en Children's Corner
voortreffeiyk interpreteert, boven
Monique Haas, die tekent voor de
preludes. Zonder meer uitstekend
is ook Rudolf Firkussny in de
stukken van Ravel. Alles bqeen
een heel aantrekkelijk bezit.
Impressionistische Klaviermu-
sik (D.G.G.-Polydor - 135065).
(ADVERTENTIE)
i
