1 korting. hb 1 Ambassades verzorgen konvooien naar de grens „Ibo-gevangenen worden vermoord" Roemenië vormt een burgerwacht Televisie tot inwoners van Praag We moeten de bezetters negeren" Pers over de inval VIER HOOFDROLSPELERS IN TSJECHISCH DRAMA fuwmanuit i gezamenlijk <Je,lwJwv DIVERSE VERKLARINGEN: ZUIDSLAVISCHE STEUN Dokkum weigert Hongaarse volleyballers >rstjes Treinverkeer BEWOGEN OPROEP VAN SVOBODA Parlement Versterking VERLOVEN VAN WESTDUITSE MILITAIREN INGETROKKEN Belgrado DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1968 11 nze nieuwe ont nu nog compleet dat u nog maar één erkorting krijgt, vooral zien hoe u er nieuwe bont van linter. En u bent de fouw van een vist toch dat wij uw i bont gratis veilig aren in onze En dat u in dat geval )op slechts 1h van hoeft te betalen en ering de rest? Y.ense worstjes een reepje iwikkel de of ontbijtspek. \een houten I even in wat uitsmelt. leverancier vol van. Voor de Nederlandse ambassadeur in Praag, drs. G. J. Jonge- jans, is de Rtassische invasie en alles wat daar voor een ambassadeur aan vastzit, niet het eerste moeilijke karwei. Twee jaar geleden kwam de heer Jongejans al in het nieuws, toen hij zaakgelastigde in China was. Hjj werd vijf maanden gedwongen in het gebouw van de Nederlandse vertegenwoor diging te blijven. TOERISTEN KOMEN NAAR HUIS (Van onze redactie binnenland) J)EN HAAG/AMSTERDAM/TILBURG De in Tsjecho- lowakije verblijvende Nederlandse toeristen zullen in kon- tooi naar de Westduitse grens worden geleid. De Nederlandse nmbassadeur in Praag, drs. G. J. Jongejans, heeft de leiding van dit konvooi, zo heeft hij gistermiddag meegedeeld aan het ministerie van buitenlandse zaken. Voorzover de ambassadeur gisteren bekend was zijn er bij de recente gebeurtenissen in Tsjechoslowakije geen Nederlanders in moeilijkheden ge komen, zo berichtte hij gisteren aan Den Haag. Behalve de Nederlanders heb ben ook de ambassadeurs van Amerika, Engeland, en België konvooien gevormd van toeristen, #e het land verlaten. In 's-Heerenberg kwam gisteren een groep Nederlanders uit Tsjecho slowakije terug, die de invasie heb ben meegemaakt. Zij verbleven in Karlovy Vaty, in het uiterste noord westen van het land. Woensdagmor gen om tien uur, toen de Russen het bevel al hadden overgenomen, zijn lij vertrokken zonder moeilijkheden onderweg te ondervinden. Toen aü, zo vertelden enkele rei- Ageis gisteren, zagen zij spandoe ken op straat hangen met opschrif ten als: „Russen, ga maar huis", en toen al stonden laimge rijen mensen toot de winkels om inkopen te doen. In West-Duitslamd hebben zich de eerste vluchtelingen uit Tsjechoslo wakije al gemeld. Het waren er gis teren 23, onder wie een luitenamt- koloitel van de luchtmacht. In Oos tenrijk vroegen 24 vluchtelingen asiel. Aan de Westduitse grens, waar twee posten door de Tsjechen zijn bezet en één door de Russen, is de toestand rustig. Het treinverkeer van Tsjechoslo- rakjje naar West-Dudtslaind verliep gisteren nog geheel normaal. De Tsjechen kunnen ongehinderd naar hun land terugkeren, zo vernamen de Nederlandse Spoorwegen giste ren van Westduitse collega's. Ook het treinverkeer tussen Oostenrijk en Hongarije verloopt normaal, al- dns de N.S. Treinen die uit Wenen vertrekken naar Tsjechoslowakije komen echter niet verder dan de grens. De KLM had voor vandaag de dienst Amsterdam-Pnaag-Boedapest eerst geannuleerd. Het luchtruim bo- —8 PARIJS (AFP) In Parijs is woensdagavond een uitzending van radio Praag opgevangen waarin de volgende van presi dent Svoboda afkomstige „rege ringsverklaring van de socialis- ische republiek Tsjechoslowa- "(je werd voorgelezen: „Burgers van Tsjechoslowa- tije, voor de tweede keer van daag richt ik mij tot u in deze voor ons land zo ernstige ogen- Eenheden van de Sov jet-Unie, Oost-Duitsland, Polen, nongarije en Bulgarije zijn op SJ®.grondgebied doorgedrongen. K heb voor morgen de nationale orgadering voltallig bijeenge- ™epen. De hele dag heb ik be- -jmgen gevoerd met ver- neiaene ministers van onze regeruig. Morgen zal het over- jog worden voortgezet en hoop ft ?u.premier Ornik te zien. it-, ,,mD °pnieuw tot u op- e'ke provocatie en elk ge- eckt vermijdt. Ik vraag dit jwral aan de jeugd. Door kalm- k zullen wp onze trouw aan het S bew«zen' Er bestaat I,™ ons, geen weg terug. Wij vertmn doorSaan- Wij zullen een 2°""™ verhezen en de com- ÏÏiwï* partij 6n het natio- een hit zaUen de strijd voor ten e bekomst voortzet- daeenn^°K' ,di8 Svob?da woens- Cemik „ft, hl^ Premier Week iiSS S1 zou ontmoeten, geisolelff President werd S °p bet kasteel in onder™ t, b vermoedelijk zet ^Yete Russische druk ge- ^vZrd „0M de bezettine "e Wk is^in'v e3 Premier Cer- P vliegtuig weggevoerd. ven Hongarije werd gisteren weer geopend. De Vlucht gaat daarom door, maar zonder tussenlanding in De grens tussen Hongarije en Tsjechoslowakije is iin beiide richtin gen gesloten, zo maakten reisbu reaus gisteren in Wenen bekend. Een woordvoerder van een reis bureau in Frankfort deelde gisteren mee, dat de reizen naar Oost-Euro pa, ddJe geannuleerd wonden, de om vang aannemen van een wereldboy cot. Duizenden reizigers uit West- Europa en Amerika hebben hun boe kingen voor Oost-Europa de afgelo pen dagen afgezegd. Het voorgenomen bezoek van een Nederlandse parlementaire delegatie aan Polen is, in verband met de ontwikkelingen in Oost-Europa, af gelast De voorzitters van de Eerste Kamer en van de Tweede Kaïmer zijn tot het besluit gekomen, dat het ge zien de gebeurtenissen in Tsjecho slowakije niet juist zou zijn het voorgenomen bezoek van een Neder landse parlementaire delegatie aan Polen doorgang te laten vinden. Zij hebben van dit besluit in een brief aan de Poolse ambassadeur mede deling gedaan. De Nederlandse delegatie zou van 3 tot 10 september in Polen ver blijven. Koningin Juliana heeft haar va kantie in Italië afgebroken en is gis termiddag per vliegtuig in Nederland teruggekeerd. Zij arriveerde op de vliegbasis Ypenbung, waar minister president De Jong haar opwachtte. Vergezeld door de minister-president reed de koningin naar' het paleis Huis ten Bosch, waar zij samen met hem de lunch gebruikte. De voorziter van de Tweede Ka mer mr. J. F. J. F. M. van Thiel heeft het parlement telegrafisch la ten weten, dat hij woensdag 28 au gustus in Nederland terug zal zijn. De speciale zitting van de Tweede Kamer op dinsdag 27 augustus staat onider leiding van drs. G. Nederhorst, tweede voorzitter van de kamer. Het residentieorkest in Den Haag heeft een voorgenomen tournee naar Polen geannuleerd. De Haagse politie heeft gisteren voor bewaking van diplomatieke ge bouwen versterking gekregen van twintig man van de koninklijke ma- rechausee. Het aantal marechaussees, dat al de bewaking had van een aan: ambassades na bomaanslagen, be draagt nu 81. Er worden nu 14 ge bouwen van diplomatieke vertegen woordigingen permanent bewaakt. Op vele plaatsen in Nederland zijn gisteren weer demonstraties gehou den tegen het Russische ingrijpen. In Tilburg hielden studenten een protestmars, die eindigde bij het pa- leds-raadimis, waar zij aan burge meester Becht een verklaring van solidariteit met het Tsjechische so cialisme aanboden. Vier mannen, die een hoofdrol spelen in het drama in Tsjechoslowakije. Van links naar rechts: Vasil Bilka, Drahomir Kolder, Frantisek Barbirek en Jiri Hajek. Bilka, Kolder en Barbirek schijnen volgens tegengesproken berichten, deel uit maken van de nieuwe regering, die onder Russische pressie is gevormd. Er zijn ook berichten dat Kolder en Bilak op de hoogte waren van de komst van de Russische troepen. Jiri Hajek is de Tsjechische minister van buitenlandse zaken, die gisteravond op weg naar New York was, volgens berichten om daar in de Veiligheidsraad het standpunt van zijn land te verdedigen. ABA (AFP) Twee op 20 km ten oosten van Aba krijgsgevangen gemaakte Nigerianen hebben verklaard dat op last van de Nigeriaan- se géneraal Adekunle, slachtingen zijn gehouden onder de Biafraanse bevolking. De eerste berichten hierover werden vorige week ver spreid, na het begin van het vrijdag jl. door generaal Adekunle gelanceerde offensief in de richting van Aba, de administratieve hoofdstad van Biafra. Generaal Adekunle zou zijn troe pen bevolen hebben alles af te slach ten wat leeft. Zo werd de bevolking van twee dorpen, die niet op tijd kon vluchten tijdens het Nigeriaanse of fensief, uitgeroeid, aldus twee krijgs gevangenen. De Ierse pater Doheny, die een missie leidt ten oosten van Aba, zes km van het front, heeft tegen AFP verklaard, dat mensen, die bij hem zijn gekomen hem verteld hebben, dat de Nigerianen alles doden wat leeft, mannen, vrouwen en kinderen, zelfs huisdieren. Een Biafraanse offi cier vertelde de correspondent van AFP; „Het is waar, maar niemand wil het geloven". De Engelse journalist M. F. For syth, die Biafraanse „commando's" heeft vergezeld op verscheidene ope raties achter de federale linies, ver telde, dat het afslachten van alle Ibo's die gevangen genomen kunnen worden, regel is. De journalist zei verder: „Ik ben hier vijf maanden. Ik heb talloze ver woeste en verlaten dorpen gezien. Maar uiteraard hebben de federalen ook enkele dorpen intact gelaten, bij voorbeeld twee ten zuiden van Enoe- goe, de voormalige Biafraanse hoofd stad. De bevolking van die dorpen krijgt twee volle maaltijden per dag, maar op voorwaarde, dat zij lacht tegen buitenlandse jouranlisten, die overigens niet mee mogen met de federale troepen naar het front. Een of twee weken na de gevechten wor den deze journalisten naar bepaalde van te voren uitgezochte plaatsen ge bracht en daarna wees in allerlijl naar Lagos gebracht", zo verklaarde de Engelse journalist volgens de AFP-correspondent. (Van onze correspondenten) BONN/DEN HAAG Het week endverlof van de 460.000 man van de Westduitse Bundeswehr is ingetrok ken in verband met de gebeurtenis sen in Tsjechoslowakije. Normaliter gaat tijdens het weekeinde 40 procent van de Duitse manschappen met ver, lof. In Nederland zal het militair per soneel van de drie krijgsmachtdelen zijn vakantieverlof voorlopig in eigen land moeten doorbrengen. (ADVERTENTIE) */r f**se IMP. H.V. BOOMSMA LEEUWARDEN (Van onze redactie buitenland) BELGRADO/BOEKAREST/ LONDEN De niet aan Moskou onderhorige communistische lan den in Oost-Europa hebben giste ren het Russische ingrijpen in Tsjechoslowakije veroordeeld. De Roemeense partijleider Céauces- coe gaf opdracht om onverwijld een burgerwacht te vormen uit arbeiders, boeren en intellectu elen. In een verklaring zei Ceaucesoe, die ook president van Roemenië is, dat deze burgerwacht nodig is voor „de verdediging van de revolutio naire verworvenheden, het vreedza me werk van de bevolking en de on afhankelijkheid en veiligheid van het socialistische eigendom". Voor de Russische ambassade in Boekarest werd gisteren een protest demonstratie gehouden. In de Zuidslavische hoofdstad Bel grado heeft gisteren een menigste, die door drie verschillende persbu reaus op 200.000 mensen werd ge schat, haar steun betuigd aan de Tsjechische leiders. Partij-secretaris Todorowitsj hield een toespraak, waarin hij de schending van een so cialistische land veroordeelde. De Tsjechische minister van buitenlandse zaken, Hajek, sprak de betogers toe voordat hij naar New York vertrok. Hij bedankte de burgerij van Belgra do zei: „Dit is waarachtig socialistisch internationalisme, dit geeft ons hoop". Albanië, de Europese bondgenoot van communistisch China, heeft gis teren verklaard, dat de Russen Tsje choslowakije hebben aangevallen als „echte fascisten". Het doet een beroep op de Tsjechoslo waken „op te staan en te vechten". Luigi Longo, de leider van de Ita liaanse communistische partij, heeft zijn vakantie onderbroken en is naar Parijs vertrokken voor overleg met de Franse partij. Een commentator van de Poolse te levisie zei woensdagavond, >dat het gebeurde in Tsjechoslowakije een „drama" is maar ook een absolute noodzaak vanwege de belangen van Polen en andere socialistische landen en ten behoeve van de vrede in Euro pa en de gehele wereld". De Britse minister van buitenland se zaken, Stewart, zal zijn voorgeno men bezoeken aan Hongarije en Bul garije van 1 tot 7 september af zeggen, zo is in welingelichte kringen in Londen vernomen. Wel zou het bezoek aan Roemenië van 7 tot september doorgaan. Keizer Haile Selassie van Ethopië heeft donderdag in een verklaring er op aangedrongen, dat alle buiten landse troepen Tsjechoslowakije ver laten en de geschillen binnen de ver dragsorganisatie van Warschau vreed zaam worden geregeld. (Van onze sportredactie) BREDA Het college van b. en w. van Dokkum heeft de NeVoBo laten weten geen prijs te stellen op een volley balinterland tegen Hongarije in hun gemeente. Na de ontwikkelingen in Tsjecho Slowakije besloot de volleybond con tact op te nemen met de gemeentebe sturen van de plaatsen die opgeno men waren in het interland-schema: Geldrop, Oss, Voorburg, Den Haag en Dokkum. NeVoBo's vice-voorzitter P. van .Dorst uit Breda: „Natuurlijk hadden we de serie interlands compleet kun nen laten vallen, maar na beraad met het dagelijks bestuur besloten we de Hongaren toch maar te laten komen. Uiteindelijk gaat het hier om sport mensen die part noch deel hebben aan de situatie in Tsjechoslowakije. Wij zijn ervan uitgegaan dat wij ze hier kunnen confronteren met de re actie van de vrije wereld en dat ze kennis kunnen maken met de demo cratie. Daarom dachten we dat het beter was de trip niet af te gelasten. Wanneer het hier om een handels missie was gegaan had het plan direct gekapt moeten worden, geloof ik. In dit geval niet." PRAAG (DPA/AFP) In Praag stonden gistermorgen lan ge rijen auto's voor de pomp stations, waarop vaak te lezen viel „Benzine uitverkocht". Men ziet hierin een teken dat er een vlucht uit .Praag op grote schaal wordt voorbereid. De radio zendt voortdurend verzoeken uit aan radio-amateurs hun apparatuur ter beschikking te stellen omdat met uitschake ling van de legale zender reke ning wordt gehouden. In enkele voorsteden van de Tsje- choslowaakse hoofdstad zijn vrou wen, die urenlang getracht hadden brood te bemachtigen, met lege han den weggestuurd. Alle toegangswe gen tot Praag worden door tankeen heden beheerst. De straat waar het persbureau Ce- teka en enkele grote kranten geves tigd zijn, is door Russische pantser voertuigen afgesloten. Door de stra ten van Praag rijden vrijwel onafge broken vrachtauto's met arbeiders die met vlaggen zwaaien en „vrij heid" en „soevereiniteit" roepen. Gistermorgen is in de buurt van het gebouw van radio-Praag opnieuw geschoten. Het bestuur van de communisti sche partij, afdeling Praag, heeft zich tot de communistische en arbeiders partijen in de gehele wereld gericht met het dringende verzoek van de centrale comités van de Sovjetrussi- sche, Poolse, Oostduitse, Hongaarse en Bulgaarse partijen te eisen dat zij het werk van Dubcek en de wettig gekozen regering-Cernik niet ver lammen. Het bestuur wijst er weer op dat de republiek tegen haar wil door troepen van de vijf Warschau- pactlanden is bezet. De Tsjechoslowaakse televisie, waarvan men wel het geluid hoort maar niet de beelden kan zien, heeft weer gemaand tot voorzichtigheid en kritiek uitgeoefend op jongemensen die op de motorfiets Praag doorkrui sen en zo de doorgang belemmeren van de bezltingstroepen. Wij moeten een nieuwe tactiek ontwikkelen, al dus de televisie. We moeten rustig onze gewone gang gaan en de bezet ters volkomen negeren. Volgens radio-Praag rukken nieu we tank- en pantsereenheden, die van het vliegveld Ruzyne zijn geko men, op naar het centrum van Praag, waardoor het verkeer daar steeds meer vastloopt Vele inwoners van de stad zijn gistermorgen gewoon naar hun werk gegaan. „Wij moeten eten, maar morgen zal een algemene sta king gehouden worden, zoals de ra dio heeft gezegd", zo zei men. Vele winkels zijn gesloten. In ver scheidene delen van de stad is de stroom afgesneden. Telefoongesprek ken met het buitenland zijn nog steeds niet mogelijk. Het gebouw van het vakbondsblad Prace is nog niet bezet. Het blad is gistermorgen verschenen en door vrijwilligers verspreid. Een redacteur zei: „Misschien hebb enze ons ver geten. Ik geloof echter dat dit ons laatste vrije nummer is geweest". De kantoren van de internationale communistische journalistenorganisa tie in Praag zijn bezet. (Van onze redactie buitenland) BREDA Binnen- en buiten landse kranten reageerden aldus op het binnenvallen van Tsjecho slowakije: HET VRIJE VOLK: Een interna tionale schurkenstreek is herhaald. Tsjechoslowakije is bezet zoals twaalf jaar geleden Hongarije werd over weldigd. De conferenties in Cierna en Bratislava van enige weken geleden waren niet zoals men in een kort ogenblik van optimisme kon geloven de erkenning dat er iets veranderd was in de Russische opvattingen en methoden. Deze daad zal grote gevolgen heb ben ook buiten Tsjechoslowakije. Er is een domper gezet op elke hoop van Oostduitsers en Polen dat misschien ook in hun land nog eens iets ten goede zou keren. Dit was ongetwij feld een van de bedoelingen van het Russische optreden. TROUW: Het is een afschuwelijke zaak. En net als indertijd bij Honga rije verwachten wij niet dat het wes ten hier iets aan zal doen. Achter het ijzeren gordijn grijpt het Westen en met name de V.S. niet in. Want dan wordt het risico van een wereldoor log te groot. DE TIJD: De communistische ideo logie van de Sovjet-Unie is' Apolitiek bankroet. Dit is de enige conclusie die, na de emoties van de eerste dag, kan worden getrokken uit de laffe en weerzinwekkende bezetting van Tsje choslowakije, die zoveel gelijkenissen vertoont met de misdaden van Adolf Hitler, dat een verwijzing daarnaar al een gemeenplaats begint te wor den. De soldaten worden door vrij heidslievende Tsjeehoslowaken te recht uitgescholden voor „fascisten". DE VOLKSKRANT: Dit is geen herhaling meer van Hongarije 1956. Het is schandelijker. Dit is ook geen herhaling van het verraderlijke ge weld van nazi-Duitsland. Het is mis dadiger. Trouweloosheid, huichela rij, rechteloosheid en brute macht worden dit land niet aangedaan door vreemde vijanden maar door kame raden van een kamp en van een ge loof in Marx en Lenin. ALGEMEEN DAGBLAD: De hit tere conclusie uit het wapengeweld is vooral dat er geen eind in zicht is voor onze waakzaamheid. Verslap ping is zorgeloos en gevaarlijk. On oplettendheid en zachtheid leveren geen vruchten op. Dit alles legt al jaren een last op onze schouders. Ge zien de kille wijze waarop Moskou de vrijheid van veertien miljoen Tsje chen en Slowaken de nek omdraaide, is grote waakzaamheid weer een le vensbelang gebleken. De rest van de wereld weet in elk geval waaraan we toe zijn met de Sovjet-Unie: even bruut als onder Stalin, even onmen selijk als onder Kroestjev. NIEUWE ROTTERDAMSE COU RANT: In de Veiligheidsraad is de Sovjet-Unie begonnen met de door zichtige leugen, dat de regering van Tsjechoslowakije om het zenden van troepen had gevraagd. De woordvoer der van de Tsjechoslowaakse rege ring in dit debat in de Veiligheids raad kon die leugen tegenspreken. Er is nauwelijks discussie mogelijk over de vraag of de Sovjet-Unie onrecht matig heeft gehandeld. Dat staat als een paal boven water. Maar de Vei ligheidsraad is bij uitstek een college waar iemand gelijk kan hebben zon der gelijk te krijgen. ALGEMEEN HANDELSBLAD: Met deze verachtelijke manoeuvre heeft Moskou de klok jaren terug gezet. Men had gehoopt dat de communisti sche machthebbers zich zoveel zelf vertrouwen hadden verworven dat zij een geleidelijke liberalisering in Oost-Europa aanvaardbaar zouden vinden. Maar hun angst voor de vrij heid bleek te groot te zijn; en op nieuw namen zij hun toevlucht tot de achterlijkste politieke en militaire middelen. NEW YORK TIMES: De onwettige en immorele verovering van Tsjecho slowakije door Moskou en zijn satel lieten, vormt een toetssteen voor vele volkeren, regeringen, individuele lei ders en internationale instellingen. Het blad doelt in het bijzonder op de Verenigde Naties, waarvan een doel treffende actie verwacht mag wor den. DE ENGELSE SUN: Rusland kan na het neerknuppelen van een klein communistisch land moeilijk ver wachten dat er nog niet-communisti- sche landen te vinden zullen zijn die Moskou vertrouwen. TIMES: In vele opzichten is het in ternationale klimaat als gevolg van deze plompe, arrogante en onder drukkende actie slechter geworden. DAILY SKETCH: De natie met de technische kennis om raketten op de maan te brengen de op een na sterkste mogendheid ter wereld is bang voor de vrijheid. MORNING STAR: Vrienden van de Sovjet-Unie en van de andere so cialistische Janden, die troepen naar Tsjechoslowakije hebben gezonden, vinden ongetwijfeld dat er een tra gische fout is gemaakt. Maar deze fout mag niet leiden tot een scheu ring van het socialistische blok. DAILY MAIL: De oude mannen in het Kremlin hebben in hun loopbaan niets geleerd. Zij hebben niets van Stalins geniepigheden vergeten. Zij herinneren zich nog de leugens van Hitier. BORHA (Belgrado): De gebeurte nis kan door geen enkel standpunt gerechtvaardigd worden. Marxisme en Leninisme geven niemand het recht tot een dergelijke ingreep. KAPITEIN ALFRED RAOUL is be noemd tot premier van die voorlopige regeling vesn de republiek Kongo- Braizzavdlle. INBREKERS hebben gisterochtend 16 kunstvoorwerpen gestolen uit het landhuis van de kunstverzamelaar T. Edward Hanley, ter waarde van on geveer 1.394.000 dollar.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 9