Dubceks experiment kreeg maar één jaar
Russen: Praag vroeg ons te komen
SINGER
u gereed
fii?r°,,e: w,e nu °peen con-
Haviken
winnen
strijd in
Kremlin
Regering vol afschuw
over deze agressie
PRAAG. ZONDER ONS MEDEWETEN
INTERVENTIE IN STRIJD
MET ALLE REGELS
PREMIER DE JONG:
geld
D
6 STUKS 2.50
«ESCHOOL
NPanommic
Arg
ven praten
waan
Volgens internationaal recht
Bratislava
Criticus
Agitatie
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1968
CREME
AARDEWERK
BORDEN
van prima kwaliteit
„Sphinx". Nu extra
voordelig. Diep- en
plat model
6 STUKS 2.95
Dessertborden
Bij exploit vain ondergete
kende, Martinus Degen
deurwaarder bij de arron
dissementsrechtbank te
Breda, wonende te Breda,
üaanmarkstraat no. 18, d.d'.
20 augustus 1968 is ten
verzoeke van de Raad voor
de Kinderbescherming te
Breda, zetelende te Breda
aan ANNE MARIE RE-
NéE JACQUELINE LE-
GRAIN, zonder bekende
woon- of verblijfplaats in
of buiten het Koninkrijk,
betekend de grosse van
een vonnis d.d. 19 juli 1968
gewezen door de Arrondis
sementsrechtbank te Breda
en bij welk vonnis de a-
doptie is uitgesproken van
Marc André Bernard Le-
grain, geboren te Ouder-
gem (België) op 16 de
cember 1963, door de echt
lieden Hendricus Huygens
en Philomina Geers, bei
den wonende te Bergen op
Zoom.
M. Degen,
deurwaarder.
pvraagd een
die belast zal wor-
bestel- en financiële
met MULO-diploma
•varing.
jaar.
;ijd, opleiding en er-
ns Rijksregeling.
hoofd van de afde-
ïschooi, Hogeschool-
huine-naald-machines
weeltjes - echte alles
e schuine naald door
oor de dikste stoffen,
achine hebt gewerkt...
3. U hebt nu nog tijde-
terug te krijgen voor
lacht het merk) bij aan-
chuine-naald-machine.
d-machlnes profiteert
ntant-regeling.
sieve schuine naald een
voor 7 verschillende
aankoop van déze
irdeel tot 250,-
lie nemen
d nr. 1551
e elektrische zigzag:
.633
Bi, 01600 - 36827
1 01640- 6244
■1 01170
>1. 01620
el 01650
el 01654
el 01670
ei 01150
2064
4231
4239
202
3272
2661
TANKS SMOREN PRILLE VRIJHEID
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG/MOSKOU Nog geen anderhalf jaar geleden leek Tsjecho
slowakije het meest volgzame van alle Oosteuropese landen. Novot-
By hield er een volk dat al herhaaldelijk de democratie had geproefd,
stevig onder de duim. Maar ruim een jaar geleden nu gebeurde hei
onvermijdelijke: de Tsjechen begonnen zich te roeren en eisten meer
vrijheid. Het lag voor de hand dat het Tsjechoslowakije zou zjjn dat
het eerst op de poorten van het Kremlin zou kloppen. Zeker na het
bloedig neerslaan van de opstand in Hongarije (1956) en een lang
zaam terugkeren in het Russische gareel van de nu zelf weer ortho
dox geworden Poolse leider Gomulka, die handig profiterend van
de Hongaarse crisis en behoedzaam manoevrerend voor Polen toen
wat meer vrijheid uit de bus sleepte.
Vanaf het begin stonden de zich
zelf bevrijdende Tsjechen onder zwa
re druk, maar moedig en vooral koel
en behoedzaam, streden zij, onder
leiding van de zeer populaire, bijna
tot volksheld uitgeroepen Alexander
Dubcek (46), voort.
De democratisering- en hervormings
beweging werd op gang gebracht
door deze Dubcek, de Siowaak die
na een machtsstrijd binnen het cen
trale partijcomité op 5 januari An-
tonin Novotny opvolgde als eerster
secretaris van de Tsjechoslowaakse
communistische partij.
De „stalinist" Novotny had deze
post sinds 1953 bezet. Deze bleef ech
ter staatshoofd tot 22 maart, toen hij
op eigen verzoek zoals in het offi
ciële communiqué werd gezegd, ook
deze functie verloor. Het doel van
Dubcek was binnen het kader van
het communistische systeem in de
partij en daarbuiten tot een grotere
democratie te komen en binnen het
militaire verdrag van Warschau en
de Comecon, de economische ge
meenschap van de communistische
staten, tot een grotere nationale vrij
heid en onafhankelijkheid te komen.
Zo werd de censuur opgeheven, en
een „actieprogramma" opgesteld voor
Dolitieke en economische hervormin
gen. De nieuwe leiders kondigden
aan dat de rol van het centrale par
tijcomité zou wrden verstrekt, maar
dat tevens het partijwerk meer
„open" zou worden, besluiten voor
taan bij geheime stemming zouden
worden genomen en kritiek op de
gang van zaken zou worden toege
staan. Deze kritiek gold vooreerst
misstanden onder het oude regime.
■y.y.y.-M
E cynische machtspolitiek, die
Moskou tegenover Tsjechoslo
wakije aan de dag legt, maakt het
wel bijzonder moeilijk te blijven ge
loven in de mogelijkheid van een
democratische ontwikkeling binnen
de communistische wereld, te blij
ven geloven ook in een werkelijke
ontspanning tussen Oost en West.
Is dat geloof nauwelijks nog op
te brengen, even moeilijk te aan
vaarden zijn de gevolgen van de
verder als een onveranderlijk gege
ven te beschouwen brede kloof, die
uo weer tussen de communistische
landen en de vrije landen geslagen
Is. Daarin berusten betekent een
krachtige opvoering van de bewa
peningswedloop met alle levens-
gevaarlijke gevolgen van dien. En
dat heeft weer tot gevolg een ver
spillen van de miljoenen, die zo
broodnodig zijn voor de ontwikke
ling van arme landen.
De verleiding om de Russen met
9elijke munt te betalen is groot. Wie
dat doet speelt echter in de kaart
van reactionaire elementen in de
westerse wereld. Denk bijvoorbeeld
aan Bogota. Voorstanders van meer
socia|e rechtvaardigheid worden in
aujns-Amerika al heel gauw voor
communist uitgekreten. Ongetwij-
e zal geprobeerd worden in de
ossische interventie in Tsjechoslo-
wakije een motief te vinden om de
vooruitstrevende elementen in Zuid-
"?r' de weg te versperren.
eker het drama-Praag dwingt de
7»=6 Lwe^e'd tof verhoogde waak-
mheid. Zo zal de door Frankrijk
WAvw-if 'e verdeeldheid binnen de
opo'euw onderwerp van ge
P'ek moeten zijn. En zo zal in de
nie"w leven geblazen moeten
bero-Ai"' ^8ar terze'fdertijd zal de
om moeten bl'iven bestaan
nw de Russen te praten.
..i, 'J heel moeilijk. Wij kunnen
tuinar kr,acht putten uit de over-
in n"9' de drang naar vrijheid
voli ,en ee". mens, in geen enkel
Nint°0li a 'd fe onderdrukken is.
test jnfer,betel<enis ook is het pro-
tiien r„ u, communistische par-
horen "r Europa bebben 'aten
aanuVó end'eri zijn er duidelijk
blok h?96?' dat °°k in bel 0os'-
staan °Pende meningen be-
de J ve,sterkt alleen maar
civerzrvf I"?" de sfa'inis,on, van de
daarvan "n{ J" in he'
Proefde i5leuar, zwaar be'
de oevni 1 hlsche voik hei eerst
°'gen ondervinden.
tij- en regeringsleiders uit Rusland,
Oost-Duitsland, Polen, Hongarije en
Bulgarije in de Oostduitse stad Dres
den van gedachten met Tsjechoslo-
waakse leiders. Blijkens een com
muniqué was toen gesproken over
„problemen van uitzonderlijk belang
met betrekking tot de ontwikkeling
en de samenwerking op politiek en
economisch terrein".
Op 4 en 5 mei bracht Dubcek met
enige van zijn naaste medewerkers
een onverwacht bezoek aan Moskou,
kennelijk om de gemoederen daar
tot rust te brengen. Ook radio-Praag
verzekerde herhaaldelijk dat. men
zich in Moskou, Oost-Beriijn en War
schau onnodig ongerust maakte. In
Zuid-Slavië en Roemenië was de
sympathie intussen duidelijk aan de
kant van Dubcek.
Op 8 mei vergaderden in Moskou
de partijleiders van de Sovjet-Unie,
Polen, Oost-Duitsland, Hongarije en
Bulgarije, terwijl uit Oost-Duitsland
en Polen Russische troepenbewegin
gen werden gemeld in de richting
van de Tsjechoslowaakse grens.
Op 17 mei kwam premier Kosygin
naar Praag, voor een medische be
handeling en een korte vakantie, zo
als werd gezegd. °p 4 juni kwam een
parlementaire delegatie uit Praag
naar Moskou, kort daarna gevolgd
door een economische missie.
In de loop van juli namen de span
ningen tussen de vijf „orthodoxe"
landen en de nieuwe leiders in Praag
het karakter van een crisis aan, die
culmineerde in een reeks eisen die
genoemde vijf landen na een con
ferentie in Warsunau op 14 en 15 juli
stelden. De vijf verlangden o.a. een
krachtige actie tegen „rechtse en an
ti-socialistische krachten", stopzetting
van de activiteit van alle politieke
organisaties, die tegen het socialisme
Van meet af werden de gebeurte
nissen in Tsjechoslowakije met arg
waan bezien door de vijf „orthodoxe"
communistische landen van Oost-
Europa. Op 23 maart wisselden par-
UTRECHT (ANP) Prof. mr. P.
J. G. Kapteyn, die als hoogleraar aan
de rijksuniversiteit in Utrecht is ver
bonden om les te geven in het recht
van de internationale organisaties,
heeft gisteren verklaard, dat het mi
litaire optreden van de Sovjet-geal
lieerden ten opzichte van Tsjechoslo
wakije in strijd is „met alle mogelijke
bepalingen van het internationaal
recht".
Prof Kapteyn oud-voorzitter
van het comité Vrij Griekenland
wees op het tweede artikel van het
handvest van de Verenigde Naties
waarin staat dat alle leden zich moe
ten onthouden van bedreiging met,
of gebruik van geweld tegen de ter
ritoriale integriteit of politieke onaf
hankelijkheid van elke staat.
Prof. Kapteyn wees voorts op de
verklaring die de algemene vergade
ring in 1965 heeft aangenomen over
de ontoelaatbaarheid van interventie
in de interne zaken van staten en de
bescherming van hun onafhankelijk
heid en soevereiniteit. De eerste pa
ragraaf van deze verklaring luidt:
„dat geen staat het recht heeft zich
te mengen, direct of indirect, en
voor welke reden dan ook, in de in
terne en externe zaken van een an
der land. Derhalve is gewapende in
terventie tegen de persoonlijkheid
van de staat of tegen zijn politieke,
economische en culturele elementen
veroordeeld".
Volgens prof. Kapteyn is het op
merkelijk dat juist de Sovjet-Unie
heeft aangedrongen op de aanvaar
ding van deze in 1966 herhaalde ver
klaring. Volgens de hoogleraar uit
Bilthoven is deze aandrang te verkla
ren in verband met het Amerikaanse
optreden in Vietnam.
Prof. Kapteyn (40) acht het niet
juist om df „overval op Hongarije"
met de situatie in Tsjechoslowakije
te vergelijken. Zijns inziens is hier
sprake van een verschil van opvat
ting over begrip „interventie". In
Hongarije woedde een strijd tussen
communisten en anti-communisten,
die door de komst van de Russische
troepen werd beslecht. In Tsjecho
slowakije is echter van een recht
streeks gevaar voor de communisti
sche ideologie geen sprake geweest.
Dubcek c.s. hebben sfrehts getracht
een andere, meer liberaliserende
maar communistische koers uit te
zetten.
ageren en de inbeslagneming van de
massamedia door de communistische
partij.
Het Tsjechoslowaakse partijpresi
dium bestreed in zijn antwoord alle
beschuldigingen en verzekerde dat
het nieuwe „actieprogram" zou wor
den uitgevoerd. Met kracht werd de
nieuwe koers verdedigd. Tenslotte
verklaarden de leiders in Praag zich
bereid tot bilaterale besprekingen
met hun opponenten.
Een door de „vijf" voorgestelde
topconferentie werd van de hand ge
wezen. Dubcek kreeg voor zijn ant
woord op de z.g. verklaring van War
schau de unanieme steun van het
centrale partijcomité.
Een uitnodiging uit Rusland om in
Moskou, Kiev of Lwow bilaterale
besprekingen te komen voeren, werd
door Praag afgewezen, ook al omdat
de Sovjet-Unie haar strijdkrachten
die zich in het kader van een oefe
ning van het verdrag van Warschau
in Tsjechoslowakije bevonden, niet
volgens afspraak had teruggetrokken.
Tenslotte begonnen op 29 juli in
de plaatselijke bioscoop van het dorp
Cierna Nad Tisou, in het uiterste
oosten van Tsjechoslowakije op 5
km van de Russische grens, de met
spanning tegemoetgeziene onderhan
delingen tussen het voltallige presi
dium van de Tsjechoslowaakse com
munistische partij en hot op twee le
den na volledige Russische politieke
bureau.
Na vier dagen overleg werd be
kendgemaakt, dat „de twee delega
ties met wederzijds goedvinden had
den besloten zich tot de centrale co-
mité's van de communistische par
tijen van Bulgarije, Hongarije, de
Duitse Democratische Republiek en
Polen te richten met het voorstel een
multilaterale, kameraadschappelijke
bijeenkomst te houden". Deze confe-
Sovjet-tanks in de straten van
Praag.
rentie vond op 3 augustus plaats in
Bratislava, de hoofdplaats van Slo
wakije.
In het slotcommuniqué werd gesteld
dat de afzonderlijke communistische
landen het recht hebben, hun politiek
op de eigen omstandigheden af te
stemmen, mits de leidende rol van
de communistische partij gehand
haafd blijft. Het onafhankelijkheids
streven van de leiders in Praag werd
echter ingedamd door de eis van een
versterking van de politieke en mili
taire samenwerking in het pact van
Warschau en een uitbreiding van de
economische relaties binnen de Come
con. Wat dit laatste betreft verklaar
den Dubcek en andere leiders in
Praag met nadruk, dat de nationale
ontwikkeling alleen mogelijk was
binnen een nauwe samenwerking
met de andere communistische lan
den.
Na Bratislava kwam de Oostduitse
staats- en partijleider Ulbricht, de
felste criticus van de machthebbers
in Praag, nog eens, praten maar uit
hetgeen hij op een persconferentie na
afloop van het overleg zei, bleek dat
hij zijn wantrouwen nog geenszins
had verloren.
President Tito van Zuid-Slavië en
diens collega van Roemenië, Ceau-
sescu, kregen bij afzonderlijke bezoe
ken aan Praag een buitengewoon
hartelijke ontvangst.
Dubcek kreeg van zijn onrustige In
tellectuelen een belofte dat zij zich
zelf aan banden zouden leggen ten
einde te voorkomen dat de Russen dit
zouden aangrijpen als een provocatie.
De volgende belangrijke stap in de
Tsjechoslowaakse campagne van her
vormingen had volgende maand moe
ten plaatsvinden met de verkiezing
van een nieuw centraal comité, het
voornaamste beleidsorgaan van de
communistische partij en het belang
rijkste forum om de liberalisering
van het land te verwezenlijken.
Dubcek en zijn collega's hadden
duidelijk gemaakt dat het nieuwe
centrale comité zou bestaan uit li
berale partijleden en dat de com-,
munisten van de oude Novotny-
garde zouden worden uitgestoten.
Moskou wist dat als het kraentda-
dig een eind wilde maken aan de
liberalisering het vóór september
moest handelen
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU In het Kremlin heb
ben de haviken (Brezjnev c.s.) ge
wonnen. Het door radio Praag ver
spreide, maar door Moskou onmid
dellijk tegengesproken bericht over
het heenzenden van premier Kosygin
(een duif) past helemaal ini de ge
dachten die sinds enige tijd in krin
gen van politieke waarnemers leven:
namelijk dat in het Kremlin een
strijd om de macht woedde tussen
voorstanders van de harde lijn (te
genover Tsjechoslowakije maar
ook met hetrekking tot andere in
ternationale zaken zoals Vietnam en
betrekkingen tussen oost en west)
en voorstanders van de lijn-Kosygin,
gericht op overeenkomsten door on
derhandelen.
De onzekere manier waarop Mos
kou' de laatste maanden heeft ge
handeld aanvallen in de perg die
dan weer werden gestaakt, ma
noeuvres en bliksembezoeken aan
Praag voor besprekingen is vol
gens veel waarnemers in het westen
het teken van deze scherpe verdeeld
heid onder de leiders in het Kremlin.
Het Sovjet-besluit om zijn1 be
langrijkste kopstukken naar Cierna
te sturen voor besprekingen met
Dubcek, een stap zonder precedent
in de Sovjet-geschiedenis, werd ook
gezien als een teken van verdeeld
heid in het Kremlin.
Maar voor Cierna hadden de twee
hoogste Sovjet-leiders, partijleider
Leonid K. Brezjnev en premier
Alexi Kosygin bij afzonderlijke be
zoeken aan Praag geprobeerd de
crisis tot een oplossing te brengen.
Kosygin zou tegen militaire inter
ventie zijn geweest en zich op het
standpunt gesteld hebben dat de
grote economische macht van de
Sovjet-Uhie moest worden gebruikt
om Praag in het gareel te brengen.
60 procent van de buitenlandse han
del in Tsjechoslowakije wordt met
de Sovjet-Unie gedreven.
Brezjnev, die Dubcek de koos
naam „Nasja Sasja" (orize Alexan
der) had gegeven, zou te Cierna zijn
gaan overhellen naar de krachtige
lijn waarvoor de Oostduitse partij
leider Walter Ulbricht pleitte.
Ulbricht en andere communisti
sche kopstukken waarschuwden dat
als de Tsjechoslowaakse liberalise
ring ongebreideld zou verdergaan,
naar zijn land en naar de Sovjet-
Unie zelf zou kunnen overslaan en
zou kunnen leiden tot eisen voor
soortgelijke hervormingen.
De haviken spraken ook hun be-
zorgheid uit dat de Tsjechoslowaak
se hervormingen de defensieve flank
van oostblok tegen West-Duitsland
zouden kunnen verzwakken. Bonn
wordt in de communistische propa
ganda afgebeeld als een stel milita
risten die voorbereidingen treffen
voor agressie om de territoriale ver
liezen van de tweede wereldoorlog
ongedaan te maken.
Evenals in 1938 bij de nazi-inva
sie wordt nu in de Sovjetpropagan
da gezegd dat de invasie plaats
vindt op verzoek van het Tsjecho
slowaakse volk.
In de afgelopen week begon de
Sovjet-pers weer te ageren, waar
door een overeenkomst werd gebro
ken dat beide partijen zich zouden
onthouden van aanvallen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister-president
De Jong heeft gistermiddag verklaard
dat de Nederlandse regering met af
schuw en grote bezorgdheid heeft
kennisgenomen van het militaire in
grijpen van de Sovjet-Unie en enke
le andere leden van het Warschau
pact in Tsjechoslowakije, een land
MOSKOU De Sovjet-radio,
-t.v. en -pers hebben gisteren de
bevolking verzekerd dat de invasie
In Tsjechoslowakije een heilige
plicht was om het land te redden
uit handen van „imperialisten" en
contra-revolutionairen.
Radio Moskou zond de volledige
tekst van het hoofdartikel in de
Prawda uit, waarin de invasie
wordt gerechtvaardigd. Het was
kennelijk geschreven voordat de
invasie was begonnen.
Bij de krantenkiosken in Moskou
stonden de mensen in de rij om
het nieuws te lezen dat hier vrijwel
als een volkomen verrassing kwam.
Hier volgt de letterlijke tekst
van de Russische verklaring over
het militaire optreden tegen Tsje
choslowakije, zoals verspreid door
het officiële Sovjet-persbureau
Tass
„De partij- en staatsfunctionaris-
sen van de Tsjechoslowaakse socia
listische republiek hebben zich tot
de S ivjet-Unie en andere bondge
nootschappelijke staten gewend met
het verzoek het Tsjechoslowaakse
broedervolk dringend hulp te bie
den, met inbegrip van hulp door
middel van strijdkrachten. Dit ver-
zoek is ingegeven door het gevaar
dat de in Tsjechoslowakije bestaan
de socialistische grondwettelijke or
de bedreigt van de zijde der contra
revolutionaire krachten, die met de
buitenlandse vijanden van het so
cialisme hebben samengespannen.
De gebeurtenissen in Tsjechoslo
wakije en buiten zijn grenzen zijn
verscheidene malen voorwerp ge
weest van gedachtenwisselingen
tussen de leiders van de socialis
tische broederlanden, met inbegrip
van de Tsjechoslowaakse leiders.
Deze landen zijn eenstemmig van
mening dat de ondersteuning, ver
sterking en verdediging van de ver
worvenheden van het socialisme
een internationale plicht van alle
socialistische landen is. Dit gemeen
schappelijke standpunt van de so
cialistische landen is ook in de ver
klaring van Bratislava plechtig ge
proclameerd.
De verdere verscherping van de
toestand in Tsjechoslowakije raakt
de vitale belangen van de Sovjet-
Unie en de andere landen van de
socialistische gemeenschap, alsmede
de veiligheid van de socialistische
gemeenschap. De bedreiging van
het socialistische bewind in Tsjecho
slowakije betekent tegelijkertijd
een bedreiging van de grondslagen
van de vrede in Europa.
De Sovjet-regering en de regerin
gen van de bondgenootschappelijke
staten - de volksrepubliek Bulga
rije, de Hongaarse volksrepubliek,
de Duitse Democratische Republiek
en de volksrepubliek Polen - heb
ben in overeenstemming met de be
ginselen van de onverbrekelijke
vriendschap en samenwerking en
krachtens de bestaande verdrags
verplichtingen, besloten net verzoek
om dringende hulp aan het Tsjecho
slowaakse volk in te willigen.
Dit besluit is geheel en al in
overeenstemming met het recht der
staten op individuele en collectieve
zelfverdediging, dat in de bondge
nootschappelijke verdragen tussen
de socialistische broederlanden
verankerd is. Dit besluit is ook in
overeenstemming met het vitale be
lang van onze landen bij de verde
diging van de vrede in Europa te
gen de krachten van militarisme,
agressie en wraakzucht, die meer
dan eens oorlogen tussen de volke
ren hebben uitgelokt.
Sovjet-Russische militaire een
heden zijn samen met eenhe
den van genoemde bondgenoten op
21 augustus Tsjechoslowakije bin
nengerukt. Z(j zullen onverwqld
worden teruggetrokken zodra de
bedreiging van de verworvenheden
van het socialisme in Tsjechoslo
wakije en van de veiligheid van de
socialistische gemeenschap opgehe
ven is, en wanneer de wettige re
gering de aanwezigheid van deze
troepen niet meer noodzakelijk acht.
Deze maatregelen zijn tegen geen
enkele staat gericht en maken in
geen enkel opzicht inbreuk op de
staatsbelangen van wie dan ook.
Zij dienen de zaak van de vrede en
zijn ingegeven door de zorg deze
vrede te versterken.
De broederlanden stellen krachtig
en vastbesloten hun overbrekelijke
solidariteit tegenover elke bedrei
ging van buitenaf. Nooit zal iemand
de gelegenheid worden geboden ook
maar een schakel uit de socialisti
sche gemeenschap' te breken". Tot
zover de Sovjet-verklaring.
PRAAG Hier volgt de tekst
van de verklaring van het presi
dium van de Tsjechoslowaakse com
munistische partij, zoals meege
deeld door het Tsjechoslowaakse
persagentschap C.T.K.:
„Gisteren, 20 augustus 1968 om
23.00 uur, zijn troepen van de Sov
jet-Unie, de Poolse volksrepubliek
le Duitse Democratische Republiek
de Hongaarse volksrepubliek en
de Bulgaarse volksrepubliek de
staatsgrenzen overgetrokken van de
Tsjechoslowaakse socialistische re
publiek.
Dit gebeurde zonder medeweten
van de president van de republiek,
de voorzitter van de Nationale Ver
gadering, de premier en de eerste
secretaris van het centrale comité
van de communistische party van
Tsjechoslowakije en van deze or
ganen".
„Het presidium van het centrale
comité van de Tsjechoslowaakse
communistische party is in zitting
geweest en heeft de voorbereiding
van het 14e congres van de partij
besproken. Het presidium dringt er
by alle burgers van de republiek
op aan de orde te bewaren en zich
niet te verzetten tegen de opruk
kende troepen. Daarom zqn geen
bevelen gegeven aan ons leger, de
veiligheidstroepen en de volksmili
tie om het land te verdedigen".
„Het presidium acht dit optreden
niet alleen strijdig met alle prin
cipes aangaande de betrekkingen
tussen socialistische landen, maar
ook een ontkenning van de funda
mentele normen van internationaal
■■echt".
„Alle leidende functionarissen van
de s,aat, de communistische party
van 11 sjechoslowairiie en he' natio
nale front blyven op hun posten
waarvoor zij gekozen werden door
afgevaardigden van het volk en le
den van hun organisaties, krachtens
wetten en andere normen die ir. de
Tsjechoslowaakse socialistische le-
publiek geleien"
„De autoriteiten hebben oninid-
deliyk de nationale vergadering, de
regering van de republiek, bijeenge
roepen. Het presidium van het cen
trale comité roept een plenaire zit-
ting bijeen van hel centrale comité
van de communistische pert.ii van
Tsicchoslowfikiie cm zich met de.
huidige toestand bezig te houden"
dat juist een hoopgevende ontwik
keling doormaakte. Door deze agres
sie is de onrust in de wereld ver
hoogd en de mogelijkheid van een
meer blijvende ontspanning weer
verminderd.
Het Nederlandse volk, dat een be
zetting van het eigen land heeft ge
kend, voelt in bqzondere mate mee
met het Tsjechoslowaakse volk, dat
in dit opzicht al zoveel leed te dra
gen heeft gehad, aldus de heer De
Jong.
De regering heeft zich gisteren be
raden op de toestand. Overleg is
gaande met de landen van het weste
lijk bondgenootschap over de ont
stane situatie en over de houding, die
daar tegenover moet worden aange
nomen en stappen, die kunnen wor
den genomen.
Minister-president De Jong heeft
voorts meegedeeld, dat de ministers
die op vakantie waren zqn terugge
roepen. Ook koningin Juliana heeft
in verband met de gebeurtenissen in
Tsjechoslowakqe haar vakantie af
gebroken.
De minister-president zei in aan
sluiting op zijn verklaring dat het
Russische ingrijpen eigenlijk steeds
waarschijnlijk is geweest, maar dat
door de recente ontwikkelingen in
Tsjechoslowakije de kans op dat in
grepen steeds kleiner werd. Daarom
is de Russische inmenging toch nog
een verrassing, aldus minister-presi
dent De Jong.
De Russische ambassadeur V. S.
Lavrof gaf gisternacht omstreeks half
vier een boodschap af aan premier
De Jong. In de boodschap, die door
de Rus persoonlijk aan het Catshuis
werd bezorgd, werd een mededeling
gedaan over de activiteiten in Tsje-
choslowaky'e.
Direct na dit bezoek is de Haagse
politie er op eigen initiatief toe over
gegaan diverse ambassadeurs scherp
te controleren. By de ambassades van
de Sovjet-Unie en Tsjechoslowakye
wordt sinds gistermorgen half vier
permanent gepost door een politie
agent, evenals bij de ambtswoning
van de Tsjechische ambassadeur De
gebouwen van de andere bij het con
flict betrokken Oosteuropese landen
ook die in Amsterdam staan
eveneens onder scherp politietoezicht.
Minister-president De Jong heeft
gisteren nog gezegd, dat de regering
bezwaar zal maken tegen het bezoek,
dat de Russische vloot in september
aan Amsterdarti zou brengen.
