Invasie Tsjechoslowakije voltooid
MOSKOU
ONTKENT
HEEN
GAAN
KOSYGIN
VEILIGHEIDSRAAD -
OP VERZOEK VAN
ENGELAND BIJEEN
bont
Paus keert zich
opnieuw
tegen het geweld
JAMIN
OOGGETUIGENTSJECHOSLOWAAKSE BEVOLKING GESCHOKT EN VERSLAGEN
L
Diep afgrijzen
Johnson vraagt terugtrekking
AAN VOORAVOND BEZOEK ZUID-AMERIKA
Het Tsjechische
drama
If
zomerprijzen
en Zn. N.V.
DAGBLAD VOOR-ZEELAND
SS.
lËlflË
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG/MOSKOU/WASHINGTON/
DEN HAAG -- Met machteloze verontwaar
diging, diep afgrijzen en afschuw heeft de
westelijke wereld gereageerd op de nachtelijke f
invasie van Rusland, Polen, Oost-Duitsland,
Hongarije en Bulgarije in Tsjechoslowakije.
BLOED
Navo-raad
BELEG
petit beurre
Warm
oes is plaats voor een
Ij 108e JAARGANG
No. 26897
rk (waarbij technisch
n taak hebben in hét
:alers technische
roken technische
s theoretisch) die
lis van onze machines
oderne landbouw-
BE is vereist.
eer interessante
raarden.
Lkring(en) enz. wordt
RJJYTERLAAN 37
UitgaveN.V. Uitg. Mij Neerland!#
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkx
HoofdredacteurL. leijendekker
RedactieraadJ M. A. C. v. Dongen
C. J. van Hootegem, mr. dr. A. J.
j_ m. Mes, P. V. M. Vercauteren,
l J. v. 't Westende.
BureauBreda - Reigerstraat 16
tel. 2234) (7 lijnen; Postgiro 1114111
Voor God, Koningin en Vaderland
nnMnl
DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1968
Abonnementsprijs: 13,40 per kwar
taal (exd. 50 ct. incassokosten), 4,55
per maand (incl. 5 ct. incassokosten),
Losse nummers 0,25.
Pgst-abt. buiten verspreidingsgebied
19,75. Prijs van buitenlandse abon
nementen op aanvrage.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage f 0,50 per mm. Bij contract aan
zienlijke reductie. Volledige tarieven
en Algemene Voorwaarden worden
od aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau
voor de Zeeuwse eilanden: GOES, Klokstraat I telefoon 8030 - Bureau voor Zeeuwsch Vlaanderen. HULS) Steenstraat 14 telefoon 3751 (Bijbureaus: TERNEUZEN, Potgieterstraat 3,
eioon 2601
OOSTBURG, Nieuwstraat 41 - telefoon 2893).
SSSStSOkor
AAN DE WEST-DUITS-OOSTEN-
RIJKSE GRENS (AP) De eer
ste reizigers en vluchtelingen uit
Tsjechoslowakije zijn gisteren de
Westduits-Tsjechoslowaakse grens
xepasseerd en hebben gezegd dat
le Tsjechoslowaakse bevolking ge
schokt en verslagen is.
„Dit is een ramp", aldus een 35
'arige drogist uit Praag die met
zijn vrouw en dochter het land is
uitgevlucht. De eerste groep reizi
gers bestond uit 280 personen, hij
wie 54 Ts.iechoslowaken.
„Het was een verschrikkelijke
ervaring ai die tanks en wapens
te zien. Het enige dat ermee te ver
gelijken is, is de Duitse inval 30
jaar geleden toen ik vijf jaar was",
zo zei hij.
Een Finse toerist, Eric Saarela,
zei „Ik zag dat een jongen en een
meisje in een zijstraatje bij het
Wenceslasplein werden gedood door
schoten die ergens vandaan kwamen
Ik geloof dat zij dicht bij het radio
gebouw waren. Een Tsjech vertel
de me dat hij op het plein was ge
weest en dat "hiensen daar barri
cades opwerpen van 'ijken van do
de mensen. Hij zei tientallen do
Jen te hebben gezien en huilde toen
bij dat zei.... Ik begrijp niet hoe een
and dit een ander land '.can aan
doen. We zagen honderden tanks
>p weg naar Praag naar de grens en
Trie tot vijf regimenten troepen. In
Praag waren ook Poolse tanks.
Duitse automobilisten die naar
het Westen terugkeerden kregen
van de Tsjechische grenswachten
pamfletten in de handen gedrukt,
vóór zij door Russische wachten
werden vervangen. In het pamflet
werd gezegd „Wij moeten helaas de
ze ongebruikelijke weg bewandelen
om objectief nieuws te verstrekken
over de toestand in ons land".
Na een beschrijving te hebben
gegeven van de jongste gebeurtenis
sen vervolgde het pamflet: „De toe
stand (in Praag) is des te meer cu
rieus daar de bezettingstroepen
chijnen te denken dat ze op oefe
ning zijn".
De reizigers werd verzocht de
lublieke opinie in de wereld te mo-
iliseren en Tsjechoslowakije te
ielpen „met alle menselijke mid
delen tegen deze onwettige en ón-
gevraagde bezetting".
De reizigers werd tevens ver
zocht het pamflet te overhandigen
aan internationale persbureaus voor
verdere verspreiding.
Een Nederlandse toerist die uit
Tsjechoslowakije terugkeerde zei
dat de Russische bezettingstroepen
'n vlammenwerper hadden gebruikt
om een menigte jongeren op het
Wenceslas plein gisteren te ver
spreiden en bang te maken.
Een Russiche tank had zijn vlam
menwerper gebruik' en de demon
strerende jongeren tot staan ge
bracht, zonder iemand te verwon
den, aldus B. J. Stuurwoid uit Gro
ningen.
De Beierse grenspolitie heeft be
kendgemaakt dat de grens vermoe-
diijk is gsloten om Tsjechoslowaken
te beletten het land te ontvluchten.
Ongeveer 60 Tsjechoslowaken zijn
gistermiddag in West-Duitsland
aangekomen. Vanaf de Westduitse
kant van de grenspost Waidhaus
konden geen Russische militairen
worden gezien. De reizigers ver
klaarden dat de Russen vermoede
lijk buiten de lenzen der t.v.- en
filmcamera's willen blijven.
Een luitenant-kolonel van het
Tsjechoslowaakse leger is met een
helikopter naar West-Duitsland uit
geweken en in Straubing (Beieren)
geland.
In Neurenberg hebben 23 reizi
gers uit Tsjechoslowakije om poli
tiek asiel gevraagd. Zij zijn naar
het doorgangskamp Zirndorf over
gebracht.
DUBCEK DOOR DE RUSSEN ONTVOERD
De vijf legers hebben in een bliksemmanoeuvre Tsjechoslowakije
bezet om de nog jonge liberalisatiebewegingen te onderdrukken.
Het persbureau C.T.K .heeft gisteravond bekend gemaakt dat partijleider
Alexander Dubcek en drie andere functionarissen gisterenmiddag om 14.00
uur naar een onbekende plaats zijn overgebracht. Dubcek, parlementsvoor
zitter Jozef Smrkofsky, en presidiumleden Frantisek Kriegel en Josef Spacek
die gevangen werden gehouden in het gebouw van het centrale partijcomité,
zijn met een gepantserd voertuig overgebracht naar een onbekende plaats,
aldus C.T.K. dat meldde een en ander van ooggetuigen te hebben vernomen".
Leden van het Tsjechoslowaakse parlement hebben gisteren unaniem
een programma van zes punten goedgekeurd, waarin onder meer „catego
risch wordt geëist" dat de buitenlandse troepen zich terugtrekken.
PI
LIET is vandaag een dag om de
vlag halfstok te hangen, het is
een dag van rouw.
Met verpletterende overmacht
beeft Rusland Tsjechoslowakije onder
de voet gelopen. Een klein, dapper
volk is gevangen gezet achter een
IJzeren Gordijn van tanks, kanon-
nsn en raketten. En het enige, dat
bet heeft „misdaan" is geloven in
de mogelijkheid in een communis-
bsch land de vrijheid van en voor
iedereen te waarborgen.
Het Kremlin tracht deze infame
agressie te verdedigen met de be
wering, dat het in Tsjechoslowakije
eet contra-revolutie heeft willen
voorkomen. Dit is zonder meer een
eugen. De huidige Tsjechische lei-
eis hebben bij herhaling verze-
eid, dat zij trouw wilden blijven
aan hét bondgenootschap met Mos-
°u en dat de communistische par-
'i in hun land de macht in handen
Z0U Houden. Anders dan Hongarije
'n '956, dat duidelijk de bedoeling
a met Moskou te breken, is Praag
See ui,9egaan van een blijvende
er ondenheid met de communis-
'ische wereld.
De werkelijke reden voor de ver-
aer ijke Russische overval op
lechoslowakije is angs' Angst voor
sieckische experiment met de
i "ussen en hun zetbazen
Ta t$a,e"'et'anden vrezen dat het
'sc"e vnjheidsstreven zal over
slaan
naar hun eigen land en dan
leiden tot een ondergraving van
van het
absoluti
e macht, van de dictatuur
communisme.
vriiK'■-i0''6 angs' voor een beetje
bt 'S door he' Kremlin de zo
t ggeprezen socialistische solidari
ty it96!? Vanwege die angst
en ?c tl9e beloften geschonden
voett>„ Ct interna,ionaai recht met
'wen getreden
.bel Russische
zich
communisme heeft
ser»e°eïï?n!' aan de Wereld gepre"
Hsmorraat Sen 9edaanfe die 'edere
vult, met c'ieP af9riizen ver-
Zij eisen dat president Ludvik
'Svoboda, premier Oldrich Cernik,
parlementsvoorzitter Jozef Smr
kofsky, partijsecretaris Alexander
Dubcek en anderen onmiddellijk
worden vrijgelaten. Verder wijzen
zij erop dat de parlementaire de
legatie, die gisteren naar de Rus
sische ambassade is gezonden, nog
niet is teruggekeerd.
Zij eisen categorisch de onmiddel
lijke terugtrekking van de troe
pen van de vijf landen en de vol
ledige eerbiediging van de staats
soevereiniteit van Tsjechoslowa
kije.
Zij dringen er bij het volk op aan
geen gewelddadigheden tegen de
bezettingstroepen te plegen. „Als
het nodig mocht zijn zult u (het
volk) zeker in staat zijn u te ver
dedigen, zelfs door een algemene
staking", zo werd besloten.
De binnenrukkende troepen heb
ben tot nu toe zeker 25 mensen ge
dood. De bevolking heeft sporadisch
verzet geboden, ondanks de oproep
van de Tsjechische leiders geen weer
stand te bieden. Tsjechen probeerden
met hun lichamen de tanks en pant
serwagens tegen te houden. War-
schaupact-troepen, naar schatting
75.000 man in totaal, waarvan 25.000
in Praag, reden met tanks en pant
serwagens op de groepjes in. Tien
tallen mensen werden hierbij ge
wond.
In Bratislava en Praag kwam het
tot hevige gevechten. In Praag wer
den zeker vier mensen gedood, door
dat Russische troepen schoten op
betogers. Gisteravondkonden in de
straten van Praag nog schoten wor
den gehoord.
Er zijn nog geen tekenen van ge
organiseerd verzet. Uit de houding
van de bezetters blijkt ook dat zij
opdracht hebben bloedvergieten zo
veel mogelijk te vermijden.
In Praag liepen gistermiddag dui
zend jongeren langzaam achter een
Tsjechische vlag, die gedrenkt was in
het bloed van een gesneuvelde. Van
het paleis van president Svoboda
waait nog steeds zijn vlag.
Gisteravond vloog bij het gebouw
van Radio-Praag een vrachtauto met
munitie in de lucht tijdens schermut
selingen. Dertig mensen werden ge
wond. Een dozijn andere voertuigen
raakte in brand.
Het was gisteravond nog steeds niet
duidelijk wie de troepen verzocht
heeft zoals Moskou volhoudt
Tsjechoslowakije binnen te vallen en
„op te treden tegen de contra-revo
lutionaire elementen" die het .Tsje
choslowaakse communisme zouden
bedreigd hebben. Ook is niet bekend
ZIE VERDER PAGINA 11
Een zware Russische tank staat
half op de rijweg en half op het
trottoir van het Wenceslasplein. Op
de achtergrond het Nationale mu
seum en rechts het standbeeld van
St.-Wenceslas.
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG/MOSKOU Radio Praag
heeft gisteren, ook na uitdrukkelijke
ontkenningen van het Russische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken,
volgehouden dat premier Kosygin
van de Sovjet Unie en de minister
van Defensie Andrie Gretsjko ont
slag hadden genomen.
Zij zouden dit hebben gedaan uit
protest tegen het militaire ingrijpen
in Tsjechoslowakije. Het ministerie
van Buitenlandse Zaken van de Sov
jet Unie noemde dit bericht, dat
ook in Russisch, Pools, Duits, Bul
gaars en Hongaars herhaaldelijk
werd uitgezonden „nonsens".
'Aangenomen wordt in het alge
meen dat premier Kosygin in het
Kremlin de groep vertegenwoordigt
diie voor internationale kwesties
ook de Tsjechische naar vredelie
vende oplossingen wil zoeken. De in
vasie van het Pact van Warschau in
Tsjechoslowakije zou er op kunnen
duiden, dat in het Kremlin de man
nen van de „hardie Ijjn" de overhand
hebben.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK/LONDEN De Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties is gisteravond in spoedeisende vergadering bijeengekomen
om de situatie in Tsjechoslowakije te bespreken.
De raad vergaderde op verzoek
van Engeland en enkele andere la»
den. De secretaris-generaal van de
Verenigde Naties Oe Thant deed een
dringend beroep op de Russen om
de „uiterste zelfbeheersing" te be
trachten- tegenover regering en volk
van Tsjechoslowakije. Thant zei dat
hij de interventie betreurt.
President Johnson van de Verenig
de Staten deed eveneens een beroep
op de Sovjet-Unie. Hij vroeg de
strijdkrachten van het Warschau
Pact uit Tsjechoslowakije terug te
trekken. Ook Amerika is in overleg
met bondgenoten om zich te beraden
over stappen bij de V.N.
In Brussel vergaderde gisteren de
NAVO-raad. Naar gisteravond in
Brussel verluidde hebben de strijd
krachten van de NAVO de waak
zaamheid verhoogd. Verhoogde
waakzaamheid kan van alles beteke
nen. Van Nederlandse zijde is beslist
ontkend dat van enige maatregelen
sprake is in dit verband. Daartoe is
trouwens een kabinetsbesluit nodig.
De enige communistische landen
die hun sympathie blijven betuigen
zijn uiteraard Roemenië en Zuidsla-
vië. De Roemeense premier Ceau-
sescu zei: „Als men vandaag denkt
dat in Tsjechoslowakije de contra
revolutie dreigt, kan men morgen
zoiets van Roemenië ook denken.
Maar het Roemeense volk zal nie
mand toestaan de souvereiniteit van
het land te schenden."
President Tito van Zuidslavië sprak
zijn diepe bezorgdheid uit. Vrijdag
komt het centrale comité van de
Zuidslavische communistische partij
bijeen. s
De Oostenrijkse strijdkrachten
werden gisternacht wel in staat van
paraatheid gebracht na bekendwor
ding van de militaire interventie in
Ts j eehoslowakij e.
(ADVERTENTIE)
hofleverancier
TOT 30 AUGUSTUS
GROTE MARKT 25 - BREDA
(Van onze redactie buitenland)
CASTEL GANDOLFO/BOGOTA Aan de vooravond van zijn
bezoek aan Latijns-Amerika heeft paus Paulus VI opnieuw het
geweld en een gewelddadige revolutie veroordeeld. „Voor ons is de
tijd voorbjj," aldus de paus, na gesproken te hebben over de kerk
in het verleden, „om het zwaard te grijpen en geweld te gebruiken,
ook al zou het zijn voor gerechtigheid en vooruitgang."
„Men zegt dat wij daar in aanraking komen met kokende onrust en re
bellie", aldus de paus, „ook onder de priesters en gelovigen". De paus zei
dit ongeduld volkomen te kunnen begrijpen maar waarschuwde toch tegen
geweld als oplossing van de problemen. „Voor ons ligt de oplossing in de
liefde, geen slappe liefde die alleen met de mond beleden wordt, maar in
de liefde die bereid is zichzelf op te offeren. Geweld en revolutie maken de
ellende alleen maar groter".
De reis van de paus naar Botoga
gaat in elk geval door, zo is gisteren
officieel in Vaticaanstad bekendge
maakt. De ontwikkelingen in Tsje
choslowakije hebben geen verande
ring gebracht in zijn plannen. De
paus zou vanmoirigen in alle vroegte
vertrekken. In de namiddag arri
veert hij in Bogota.
In het Vaticaan was de sfeer de
afgelopen dagen veel zenuwachtiger
dan ooit' voor een pauselijke reis.
Men weet dat de paus een merk
waardige reis tegemoet gaat, waarop
hij moet praten met mensen, met
wie hij het volkomen oneens is en
waarop hij moet praten over onder
werpen waarin de meningen diame
traal tegenover elkaar staan.
De paus weet zelf, dat zijn bezoek
tegelijk wordt toegejuicht en ten
sterkste afgekeurd. Het Vaticaan is
niet gerust op de afloop. Men zal
blij zijn als de paus zondag veilig
en wel in Rome zal landen. Het Va
ticaan heeft tot nu toe geweigerd
aan journalisten de feksten ter in
zage te geven van de redevoeringen,
die de paus gaat uitspreken.
De belangrijkste daarvan is die
van zaterdag, wanneer hij de Latijns-
Amerikaanse bisschoppenconferentie
toespreekt. Onder het episcopaat
heeft het radicalisme van veel jon
ge priesters nogal wat aanhang.
Voorzover in het Vaticaan te beluis
teren viel heeft de paus als zijn op
dracht gezien om te bemiddelen tus
sen de twee grote stromingen bin
nen de kerk.
In Bogota begint de toestand lang
zamerhand te lijken op die van een
stad waarvoor de staat van beleg is
afgekondigd, helemaal tegen de wil
van de paus overigens. Politie en mi
litairen beheersen het stadsbeeld
veel meer dan hem lief is.
De politie heeft uiterst scherpe
veiligheidsmaatregelen getroffen.
Hoewel de paus pas vanmiddag aan
komt is de luchthaven van Bogota
vanaf vanmorgen hermetisch geslo
ten. De organisatie van de veilig
heidsmaatregelen is in handën van de
Portugese politiechef José de Cunha,
een van de grote bazen van Interpol.
Hij heeft gisteren verklaard, dat het
bezoek van de paus „volkomen nor
maal" zal verlopen.
In het Vaticaan echter wees men
er gisteren op, dat er dingen kun
nen gebeuren, waartegen ook veilig
heidsmaatregelen niet bestand zijn.
Er kunnen betogingen en zelfs
stakingen gehouden worden vanaf
het moment dat die paus aankomt.
PAGINA 7:
Tanks smoren vrijheidsexpe-
rimenf dat maar een jaar
mocht duren.
Haviken winnen strijd in het
Kremlin.
Interventie in strijd met alle
internationale rechtsregels.
PAGINA 9
Overal afwijzende reacties,
ook van de zijde van
de Westeuropese communis
tische partijen.
„Tsjechen wilden te veel".
Aan het woord: Mr. M. P.
van den Heuvel, voormalig
correspondent in Moskou en
Oost-Europa-deskundige
PAGINA 11
De gebeurtenissen In Tsje
choslowakije van uur tot uur.
Waarschijnlijk 3000 tot 4000
Nederlanders in Tsjechoslo
wakije.
(ADVERTENTIE)
vandaag voordeel
300 gram van 69 voor 59
niet duur wel heerlijk
Weersverwachting meegedeeld
door het K.N.M.I. geldig tot van
avond:
Droog en vrij warm weer.
Veel zonnige perioden.
Morgen zon op: 5.37, zon on
der: 19.47, maan op: 04.26, maas»
onder: 19.59.
V
