aren
bberij
't „Zevenste jaar
brengt Hasselt
in staat
van opwinding
Radicaliteit van
jeugd is
nuttig en positief
1,
Meer dan vijf miljoen
Nederlanders hebben nu
een spaartegoed van
fl.5.000.000.000.-
bijde Rijkspostspaarbank,
de grootste spaarbank van ons land
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
Onuitroeibare trouw aan de Jesse
POLITIECHEF H. OFFERS:
Poseidonraket
vloog proef
cIJlOi
MÊÈa
G0R-RAY
ROKKEN
I
IgÜ
MIRAKELS
VIJF MILJOEN
Sociaal probleem
Samenwerking
Nederlands fregat red
opvarenden van jacht
Politie verspreidt
tekening van
bankovervaller
wr4 1
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1968
Castillo: zwarte kant uit
i mantel die met strikken
I met kanten stroken.
kan machinaal gedaan
lijvoorbeeld knoopsgaten
kelijk, afschuwelijk
lig voor de snobs: aan
■gaatje herkent men de
len een meneer die in
jifectiepakkies knoops-
de mouwen laat bor-
de hand, door een lie-
sleermaker, zodat zijn
pn vriendinnen maar
vijanden zullen den-
maatkleding draagt...
!K
Ep
rse cactuskweker bezifl
sierplateau, dat hij "fe)
t om zijn kas een Ie«re
te geven.
deur open, zodat de kou-
ucht naar binnen komt
Hoeven is om nog een»
woord te gebruiken ■-
iet. Hij is niet in het be-
Handboek der Cactus
mocht dat al bestaan en
weet hij door ervaring.
enaardig, dat de mees-
tfhebbers in de stad
zijn in het Westland
cactuskwekers maai
e cactussen kweken
liefhebberij vind je
nauwelijks. Ik doe er
<Vls ik 's avonds thuis-
zie dat er nogal wat
ren, ga ik desnoods d®
door
II
((Van een onzer verslaggevers)
HASSELT Het „zevensfe jaar" brengt Hasselt, Belgisch jongste bis-
«liopsstad, per traditie in een staat van grote opwinding. Dat is al meer
dan drie eeuwen zo en niets wijst erop dat het in de (naaste) toekomst
andera zal zijn.
Het „zevenste jaar", zoals de Hasselaren dat dan zeggen, is het jaar
waarin da grote Virga Jessefeesten gevierd worden, feesten waarvan
het miraculeuze Mariabeeld van Hasselt het stralende middelpunt is.
„U moet Haiselaar zijn om dat te'kunnen begrijpen", zegt een kape
laan van de kathedrale kerk, wiens kamer in de grote dekenij gevuld is
met de indringende geur van nieuw leder. Er staan dan ook stapels
dezen met schoenen te wachten voor de deelnemers aan de ommegang.
„Ik vraag me af wie me nu nog aan honderd paar goudkleurige veters
voor Romeinse sandalen kan helpen", mompelt hij tussendoor. En hij
weet dat de tijd nijpt. Zondag 18 augustus moet de stoet voor de eerste
keer uittrekken.
Die stoet is het hoogtepunt van
de feesten die om de zeven jaar
gehouden worden. Driemaal gaat
hij rOnd Hasselt, drie maal langs
een andere route. En daar heeft
Hasselt met zijn bijna 40.000 in
woners, zich wel op geprepareerd.
Met versieringen die aan de beste
dagen van het rijke roomsche le
ven doen denken. Geen straat is
ongemoeid gelaten, niet alleen in
het centrum waar de ommegang
zal trekken, maar ook ver daar
buiten. De Hasseltse „zevenste"-
jaar-opwinding manifesteert zich
dan ook voornamelijk in eer vro
me naijver om nog mooiere en
gelen uit te zagen die iegioensge-
wijze klapwiekend de parkeerha
vens in beslag nemen, om nog
mooiere boomstronken te gieten in
gewapend beton. Die blokkeren nu
weliswaar enkele weken de smal
le trottoirs, maar verkeer telt in
deze dagen in de hoofdstad van
Belgisch Limburg niet mee.
In de Kapelstraat, niet v©r van
de fraaie, oude kathedraal, staat
de Mariakerk, waar het Virga
taebeeld een vaste plaats heeft.
In 1944 werd de kerk door een vlie
gende bom vernield. Het miracu
leuze beeld, omstreeks 1350 door
een Hasseltse kunstenaar uit één
stuk eikehout gebeiteld, deelde in
de schade. Bij de vorige omme
gang, nu dus zeven jaar geleden,
viel er een scherf af. Naschade
van de oorlog. Een poging tot res
tauratie is niet gedaan. Men laat
het beeld zoals het is. Het is fraai
gepolychromeerd, maar dat is nu
nauwelijks te bespeuren. In deze
dagen is het gehuld in kostbare ge
waden, die in de loop van de ja
ren ten geschenke zijn gegeven.
Veel langer al dan de drie eeuwen
waarin Hasselt zijn ommegang laat
trekken wordt de Virga Jesse ver
eerd. Oude kronieken in de dekenij
maken melding van wonderbaarlij
ke gebedsverhoring. De eerste
in 1366, toen een vrouw op voor
spraak van Maria Virga Jesse
van een duivel bevrijd werd. Uit
datzelfde jaar dateert het verhaal
van de man die de Hasseltse Lie
vevrouw aanriep toen zijn leven in
een bos bedreigd werd door een
orkaan. De man bracht het er vol
gens de kronieken heelhuids af.
De meest recente wonderbaar
lijke gebeurtenis dateert uit 1814.
Helena Christina Robat van Maes-
tricht werd van lamheid genezen.
Een protestants meisje zag het en
hekeerde zich. Bij de oorkonde
zijn in het archief de doeken opge
borgen, waarmee de lamme hand
van de vrouw omwikkeld was.
Hoewel zijn ijver anders zou doen
vermoeden zegt de heer Louis Vro
nen dat bü niet in wonderen ge
looft. Hij is voorzitter van het rot,
dat die versiering van de Kapel
straat en de aangrenzende Dies
terstraat voor zijn rekening neemt.
Sinds drie maanden heeft hij zijn
zaak in gasfornuizen aan zijn per
soneel overgelaten om zich hele
maal voor de Virga Jessefeesten
te kunnen inzetten.
Zo'n rot zorgt ervoor dat de
straatbewoners jaarlijks geld bij
een brengen voor alle gemeen
schapactiviteiten, variërend van
begrafenissen tot Eurofeesten. En
tot de „zevenste jaors"-feesten
natuurlijk. Ieder draagt er aan bij.
„Tot de meest onchristelijke men
sen toe", zegt Louis Vronen. „Die
zien er dan misschien meer de
folklore in, maar het geld komt
er". Maanden voor de Virga Jesse
feesten duikt het rot onder en gaat
de- straatversiering ontwerpen en
maken. „In het geheim", licht de
voorzitter toe. „Want geen straat
wil voor de ander weten waar ze
mee voor de dag komt. Pas een
dag of drie voor de eerste omme
gang trekt, barst do opwinding pu
bliekelijk uit Dan verschijnen er
opeens guirlandes van lichtjes bo
ven de straten, dan worden er, in
continu-arbeid, buisconstructies ge
bouwd die sierlijke bloembogen
moeten dragen, dan verrijzen er
meer dan manshoge kaarsen, waar
van de vlam de vorm heeft van
een engelenhoofd, uit geplastifi-
VIKGA JFSStl
Ortxe Irérfl Vrouw nmmd do Rood* vmn Jttsm
swfart mnrnm dmv m.ïmkëfm vormwrd s.
m vereerd ia
Voor één onnozele frank is in de Hasseltse kathedraal dit
deke" te koop, dat de roem van de Virga Jesse verkondigt.
,beel-
Het beeld van de Virga Jesse,
zoals het doorgaans in de Kapel
straat getroond staat.
ceerd pzerdraad. Uit ramen en
van balkons hangen vanen en doe
ken met vrome teksten en voor
stellingen. Op hoeken van straten
hele taferelen opgebouwd en op
vaste plaatsen in de stad worden
tegen de gevel de al dan
niet geboekstaafde mirakelen van
de Virga Jesse uitgebeeld. Zoals
dat van de morin, dat met bet
volgende vers op een groot uit
hangbord wordt toegelicht.
Eens woonde hier een moorse
vrouw
van huid en haren donkergrauw.
Bij 't venster speelde, 't wichtje,
blij
en lief, al was het ^wart als zij
Ach zie.het valt door 't raam
een gil
Help, Virga Jesse, klinkt het schril
Maria hoort dien moedernood
en redt het kindje van de dood.
Meneer Louis Vronen schait, dat
de Hasseltse burgers aan de straat-
versiering alles bijeen zo'n slor
dige vijf miljoen franken besteden.
Uit vroomheid en gehechtheid aan
de traditie. Zakelijkheid steekt er
naar zijn mening helemaal niet
achter. „Wie zal er een frankske
aan verdienen?", vraagt hij, „De
herbergiers en de fritesbaren mis
schien". Die zullen er trouwens
ongetwijfeld wel bij varen, want
de feesten brengen duizenden en
duizenden mensen op de been. Op
de drie zondagen waarop de om
megang trekt, 18 en 25 augustus
en 1 september, maar ook op alle
andere avonden, wordt de hele bin
nenstad voor het verkeer afgeslo
ten. „Er zou trouwens geen auto
meer bü kunnen", meent Louis
Vronen. „Vooral niet als de licht
jes branden".
Ruw geschat is Hasselt voor
negentig procent katholiek en voor
vijftig procent kerkelijk. Dat laat
ste cijfer blijkt niet zo erg sta
biel te zijn, want tien jaar geleden
was de kerkelijkheid- nog zestig
procent. Vanwaar dan die onuit
roeibare trouw aan de Virga Jes
se?
„Dat zit er bij de Hasselaren
ingebakken", zegt de kapelaan van
de kathedrale kerk. „Hoewel het
natuurlijk op een heel ander ter
rein ligt I® bet niet meer of min
der te verklaren dan bijvoorbeeld
carnaval. Voor een deel is dit feest
traditie, maar voor een ander,
groot deel is het echte vroomheid.
Ge weet hoe dat gaat: geleerde
mensen zetten in gedachten een
paar mooie moeilijke woorden op
een rij en ze denken dat ze bidden
Zo vermaterialiseren zij hun ge
loof. Eenvoudige mensen doen het
anders. Die steken een kaarske op
en leggen daar al hun vroomheid
in. En dat gebeurt nu bij onze
feesten in het groot. Maar het is
wel echte vroomheid". Er is dit
jaar kritiek geweest. Zo in de geest
van: „Moet dat nou, zoveel geld
.voor zo'n stoet? Is dat niet beter
aan ontwikkelingshulp besteed?"
„Maar als we daar op in zouden
gaan", zegt de kapelaan, „en we
zouden de straat opgaan om geld
op te halen voor ontwikkelings
werk dan kregen we het niet. Al
thans niet zo'n bedrag".
Voor het eerst deze keer is de
ommegang, waarin zo'n 2.200 men
sen meetrekken, gemoderniseerd
en in een strakke regie gevat.
Vroeger was het een volksstoet,
waarin iedere buurt of iedere ver
eniging uitbeeldde en meedroeg
wat zij mooi vond. Nu heeft de
ommegang, behalve nieuwe kle
ding, ook een thema meegekregen
dat van Maria Moeder. Of dat bij
de traditiegetrouwe Hasselaars zal
aanslaan? Het organiserend comi
té twijfelt daar geen moment aan.
„De 9toet heeft uiterlijk en aan in
houd veel gewonnen. Wie een kijk
spel verlangt krijgt het, wie er
zijn vroomheid aan wil beleven
zal niets te kort komen". Als dat
waar wordt, dan zijn de meer dan
drie jaren van voorbereiding niet
voor niets geweest. En de opwin
ding van de Hasselaren ook niet
UTRECHT (ANP) De heer H. W. Offers, hoofdcommissaris van
politie in Utrecht en onlangs benoemd tot directeur van de Neder
landse Politieakademie, acht het van groot belang de zelfbewuste
leidinggevende groeperingen van de jeugd ernstig te nemen. Zij
vertolken, zy het mogelijk op te radicale wijze, wat er in de jonge
ren leeft of zelfs gist, schrijft de heer Offers in een bijdrage aan
„Gezondheidszorg", het orgaan van het Groene Kruis.
(ADVERTENTIE)
SPAAABANX8
3(8tói.
V* fW&fidmtffl: 1} to&w) t».
De heer Offers meent dat de jeugd
fungeert als die radar van onze sa
menleving. Haar handelen en haar
opvattingen trekken sterk de aan
dacht en ook de kritiek, omdat zij in
ieder geval openhartiger, eerlijker,
radicaler en minder bereid tot com'
promissen en daardoor duidelijker
zjjn.
Het merkwaardige is, aldus de
heer Offers, dat veel ouderen in dit
verband op een afstandelijke wijze
steeds maar spreken van „jeugdpro
blemen" .zonder te beseffen, dat de
jeugd door haar uitingen in feite de
problemen van de samenleving als
geheel signaleert. De Utrechtse po
litiechef vindt dat er zo gezien min
der sprake is van een jeugdprobleem
als wel van een algemeen sociaal
probleem. Hij ziet de jeugdige radi
caliteit in principe als een nuttig,
positief verschijnsel, omdat het in
wezen is gericht op verheffing van
de mens en zijn menselijke waarden.
Doordat die jeugd van thans veel
realistische informatie ontvangt van
de misstanden in die wereld, is het
niet verwonderlijk, dat steeds meer
jeugdigen verantwoordelijkheid zijn
gaan voelen ten aanzien van de toe
komst van de mensheid als geheel en
derhalve daarop invloed willen uit
oefenen. De jeugdige radicaliteit kan
naar het oordeel van de heer Offers
een gunstige invloed uitoefenen op
de oordeelsvorming en het tempo,
waarin beslissingen worden geno
men, verhogen.
Het beste resultaat kan volgens de
heer Offers worden verkregen door
nauwe samenwerking tussen oude
ren en jongeren.
KP. KENNEDY (Rtr) De Ameri
kanen hebben vanaf de basis Kaap
Kennedy in Florida voor de eerste
maal een Poseidonraket gelanceerd.
De raket is ontworpen voor het ver
voer van kernwapens die met 1 raket
omhoog worden gebracht om dan op
verschillende doelen terecht te ko
men.
Enige tijd later deelde de marine
mee dat de proeflancering een vol
ledig succes was geworden. De Po
seidon, die in de jaren zeventig de
Polaris-raketten bij de Amerikaanse
onderzeedienst moet vervangen,
legde een afstand van 1.600 km af.
De meervoudige kernkop welke de
Poseidon moet gaan vervoeren, staat
bekend als „MIRV", Bijzonderheden
hiervan zijn niet bekendgemaakt.
Voorwaarde is volgens de heer
Offers de bereidheid van de ouderen
om dte jongeren als gelijkwaardige
gesprekspartners te aanvaarden. Di
vergt een leniger, flexibeler instel
ling van de ouderen, een grotere
openheid voor nieuwe ideeën en een
voortdurend waken tegen de nei
ging om behoudendheid als wijsheid
te presenteren.
De heer Offers meent dat de jeugd
grote behoefte heeft afin open ge
sprekken met de ouderen, mits die
ouderen bereid zjjn hun machtsposi
ties te verlaten.
DEN HAAG (ANP) Door het
fregat „Isaac Sweers", die met een
aantal Engelse marineschepen deel
nam aan oefeningen in het Kanaal,
is het gezin Rycroft, bestaande uit
man, vrouw en dochter, gered van
een zinkende zeilboot.
Een poging om he-j jacht te bergen
werd door de zware grondzeeën en
de slechte toestand van het jacht
verhinderd.
Het Britse opleidingsjacht Galla-
had met zeven militairen aan boord
werd op de Noordzee vermist. Twee
Deense helikopters hebben naar het
schip gezocht.
Het jacht zou donderdagavond in
het Deenèe Esbjerg moeten aanko
men. Donderdag werd aan de Deen
se kust een opblaasbare reddingsboot
van de Gallahad gevonden. Het schip
werd evenwel gisteren voor Esbjerg
gevonden.
UTRECHT (ANP) De door de
70-jarige gepensioneerde reclamete
kenaar A. Rowaan uit Zeist samen
gesteld portrettekening, die door de
Utrechtse politie is verspreid, heeft
de politie tot op heden vijf tips op
geleverd dié mogelijk kunnen leiden
tot de aanhouding van de man die
vorige week het bijkantoor van de
Nutsspa-arbank aan de Vondellaan in
Utrecht van f 18.440,- beroofde.
De Utrechtse politie besloot ge
bruik te maken van de dienst van
de bejaarde tekenaar omdat de ver
spreiding van een tekening van de
hand v-ain de heer Rowaan eerder
leidde tot een arrestatie in Laren.
Deze aanhouding staat r-iet in ver
band met de bankoverval.
Ik weet niet wat u van fluor in
het drinkwater denkt, ik hoef het
ook niet te weten, want tenslotte heb
ik daar niets mee te maken. Maar
prof. dr. P. Sorgdrager, hoogleraar
in de farmacie, heeft er iets over ge
zegd dat de moeite van het verne
men waard is. Fluor? zegt hij: „Geen
haar beter dan het provo-plan om
tijdens het huwelijk van prinses Bea
trix lsd in het Amsterdamse drink
water te doen. Vandaag is het fluor
tegen tandbederf, morgen vitamine
A tegen jeugdpuistjes en overmor
gen de pil".
In ons drinkwater?
Donderdag 15 augustus was een
dag die in verschillende landen nog
volop gelegenheid bood tot vrijheid
en blijheid vanwege het feit dat de
katholieke kerk het feest van Maria
Tenhemelopneming vierde. In het Ita
liaanse Spoleto was het een zeer op
windende dag voor de beminde ge
lovigen. Tijdens het luiden voor-de
processie tuimelde plotseling de uit
de veertiende eeuw stammende, bij
na een ton wegende klok van de ka
thedraal van Spoleto hartstochtelijk
beierend naar beneden. Er vielen ge
lukkig geen slachtoffers.
Zodat niemand enige reden heeft
om dit als een teken uit de nemel
te beschouwen.
De regering denkt er, zoals u hebt
kunnen lezen, ernstig over het stukje
belasting dat u als gevolg van de
ras voortschrijdende inflatie eigen
lijk te veel betaalt, terug te geven:
Dat is zéééééér kabinetjes.
Het lot, vrienden, bewandelt kron
kelige, maar soms ook speelse wegen.
Zo zal het huis in New Yersey, waar
de uitvinder van de gloeilamp, Tho
mas Edisonheeft gewoond en dat nu
een museum is, voor zes maanden
voor het publiek worden gesloten. De
lichtleidingen zijn aan reparatie toe.
Allicht.
Een middenstander zit in een pand,
dat onder monumentenzorg valt. Nu
wil deze man zijn zaak op korte ter-
mijn verbouwen en heeft toestem
ming gevraagd aan bovengenoemde
zorg. De hoofddirecteur schrijft te
rug ,Mijn beslissing op uw
verzoekschrift zal ik te uwer kennii
brengen binnen zes maanden na dag
tekening van dit schrijven. Tenzij ilt
u voordien zal hebben bericht dat er
naar mijn oordeel gegronde redenen
zijn de beslissing uit te stellen".,»»
bent
Totdat u een monument
„Huiswerk op de lagere school is uit
den boze" (stelling van J. H. Buiter
bij zijn promotie tot doctor in de
sociale wetenschappen op het proef
schrift Modern salariaat in wor
ding".
De Koninklijke Luchtvaart Maat
schappij kampt mot een dalende winst
Komen we straks weer KLeM te zit
ten?
Kasteel te koop, goedkoop, gebouwd
rond het jaar 1000 door benedïktij-
ner monniken. In het bezit geweest
van vele vooraanstaande families,
twintig kamers van iedere denkbare
omvang, waaronder vochtige kelder.
Vraagprijs 30.000 gulden. Gelegen in
schilderachtig gebergte tussen Bolza
no en Cortina d'Ampezzo. Nieuwe
eigenaar mag het kasteel veranderen
in restaurant, hotel, museum of het
voor zichzelf houden en koninkje
spelen Kasteel dient te worden ge
restaureerd. Te bevragen bij ministe
rie van financiën, Italië. (Adverten
tie).
Onlusten? Monteviieologisch.
En als ik had gemogen had Ik graag
mijn handtekening gezet onder het
Tsjechisch-Roemenens vriendschaps
verdrag.
U had het mlsschirn niet van me ver
wacht, maar hrt is zover. Merijn gaat
met vakantie. Twee heerlijke, onge
compliceerde, zonnige weken. ZON
DER KRANT. Dank u.
MERIJN
(ADVERTENTIE)
ONZE NIEUWE
NAJAARS-KOLLEKTIE
is binnengekomen.
In wijde en strakke modellen,
in effen en ruitdessins.
Elegante Damesconfectie
GINNEKENSTRAAT 153
Hoek van Coothplein
BREDA TEL. 01600-34965
's MAANDAGS
DE GEHELE DAG GESLOTEN
