Een goede hond word je zo maar niet
maar het
kan ook
anders
een goeie
lobbes ja....
„ONDESKUNDIGHEID VAN DE
MENS KAN EEN HOND VALS
MAKEN, MAAR DE TROUWSTE
VRIEND VAN DE MENS IS
DAT NIET UIT ZICHZELF"
]7 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1968 23
men bij de kop
men nemen,
jar vechten tegen
iligheid, aanvan-
at onwennig,
jrbeten ernst-
respectievelijk het klimaat
riek (hitte, tocht, straling,
luchtverontreiniging, het
verlichting (ook hinder-
sen, contrasten, die ver
van het oog veroorzaken),
en arbeidsbelasting, fysiek
mentaal, maar meer en
de nadruk op het laatste,
lat niet academisch, maar
ie 300 werkplekken, die
telt, zelf bij het personeel
nen inventariseren. Zonder
in je niet meten, dus levert
kundige dienst de normen.
iltaten van de metingen
rapportvorm vrijblijvend
edrijfschefs, die de eind-
rdelijkheid hebben vOOf
eid en de hygiëne op hun
„De adviezen", aldus ir.
Idaan, „worden graag op-
De werkgroepen kunnen
erugzien op zeer tastbare
Vroeger zaten de chefs
klachten van hun mensen,
;een raad mee wisten,
gen ze concrete feiten on-
ïeus en kunnen ze geld
bepaalde toestanden te
Hoogovens investeert
;I jaarlijks 2 tot 3 miljoen
het verbeteren van de ar-
andigheden.
werd bij Hoogovens voor-
angnetten aan te brengen
hilderen van constructie-
in 1966 zijn deze netten
eerst gebruikt. Veiligheid
ik van lange adem. Dat
alleen aan de bedrijfslei-
ggen. Toen ir. A. Ingen-
i Hoogovens in 1933 terug-
li een studiereis naar Amê-
de overtuiging, dat het
n helmen in zijn bedrijf uit
;-oogpunt een noodzaak
t hij zelf met zo'n ding op
„voor schut" gaan lopen,
de arbeiders hun valse
kwijtraakten. En veilig-
snen die voerde Hoog-
1935 in, maar ze kostten
per paar en dat moet je
lissen hebben in een crisis-
dingen kunnen meespe-
ugblikkend op vijftig
vooruitblikkend in de
oeiende jaren, die Hoog-
s grootste industrie op
d in Europa ongetwijfeld
ihoren zullen zijn, rruj-
ligheidsdeskundige Wijf'
ïardop: „We gaan voort
reg naar een dorp, d®
d heet, maar dat ne
llen bereiken. Zolang
J niet kunt meten, blij
obberen op een zee van
sten in wezen onveilig*
t is verkeerd. Er is nog
rstoel in veiligheid. Er
een opleiding voor. Maar
is strijdt op alle fronten-
hebben we toch wel re-
Cr zit vooruitgang in en
moed.
ien, beer Wijnschenk en
ren, die hebben meej>e'f
i deze reportage, zal e
gaan, als de bijzien
an het begin niet alleen
rt, dat het mooi wee
;r ook een schietgebedje
Onmiddellijk gaat hij ons be
wijzen dat niets minder waar kan
zijn. De heer Van Bergen die in
ttten-Leur aan de rand van het
Liesbos tussen bouw- en weideland
woont de volstrekte rust wordt
er zo nu en dan alleen door bas
stemmen van blaffende herders
verstoord laat zijn tien maanden
oude kleindochter Karin uit haar
bedje halen, om zijn stelling te be
proeven. „In goede handen kan de
Duitse herder de contrasterende
eigenschappen bezitten van een
meedogenloos wapen en schoot
hond tegelijk."
Nauwelijks wakker, kruipt blonde
Karin op de reusachtige hond af. Er
gebeurt niets. Ze steekt haar handje
tussen de vlijmscherpe tanden.
Konjak kijkt bijna sullig. Ze trekt
D aan zijn haren. De hond gaapt.
Een kwartier later schiet dezelfde
«Mjak als een pijl uit de boog op
af ?ie zich uit voorzorg
eeft gehuld in een zwaar leren har
ras met daar overheen een broek en
jas van jute. Het woedende beest,
ziet dat zijn baas wordt
joinf/ met een metalen
vboÏ, ,Zijn kaken klappen. Ruim
tig kilo hond rukt en trekt aan
,anf® y?n de pseudo-boef. Net zo
Wit?» ,otdat de schavuit roerloos
ie™ Door„de .mte jas en het
k» j' 11 zÜn de tanden van
baar n on™stbarend goed voel-
deert a„aai? Yan, Bergen comman-
tün dat hÜ los moet la-
rek'mH v °ef kan w°rden inge-
die £1'., nydlge sch°P na van
HiaitenwL gewaPend is met een
valDartn resulteert in een
haaf» .want„voordat de man kans
ernna »eZIen zyn been weer °P de
wéér en' lling de hond er al
Dan af ongev°elig voor de klap-
kletaon fP zPn kop en rug neer-
bei'ciavi?at us "°k diezelfde Duitse
Itfn l«„PIe> „°,nd die even tevoren
™ke lobbes leek.
in eiVo if6 J,a'ente eigenschappen die
bê» ai» ,erder kunnen schuilen bij
tiveran ,bewust te maken en te cul-
ie<£, T4 heel. wat kijken. Niet
ziin hor»/ 20 sck'jnbaar klakkeloos
rS' Vr °P een ander kunnen afstu-
voor geoefendUren' dag6n' nwanden
nwnte^amhT311 Be!;gen ("een ge*
varlinrre'-P e de vrijheid
'«af" Zijn-Z°0n Hans <25>
voede rtio /n ln zulke wcl-opge-
hebbtn T£,,at te ieveren' Vijf jaar
school hp e, hun hondenopleidings-
len hona! st°uw", waar al tiental-
dankzii a!"»,1111 el west-Europa,
varL begeesterende instructies
Prima nJLf", zoon Van Bergen als
bide- ST* PdUtie-, blindege-
Een' a» nd zyn vertrokken.
Duitse hor!f ndeP niet alleen
lean s zijn er enkel en al-
huisdieren tlJ goed-°PPassende
of an/ warden. Als gevolg van
d'e diere vreemd voorval hebben
lle hu'n""rofen ?twijking gekregen
het JA„rffPec Olijke
niet uit ir, MtctIeveli]ke bazen er
moeten 1 ï.en knigen. Of de dieren
krijgen 'v eerste „opvoeding"
Leuï" don. paar weken „Etten-
Zeer n/ wond®ren.
arson ?langs kregen de heren Van
„Etten-
een
z.ndeiyk
v^Ktdijnen, vloerbedekking', meu-
«i«fiiÜk™-L,0?ge herder die niet
bilai'r SnC"' Y1UHrneueKKmg, meu-
*rar hfdie kortom deed
het dier d 'n'o '1ad Achteraf bleek
dé gehele dag alleen in het
was, alles vernielde, zoals
huis van zijn baas te moeten rond
scharrelen. Zowel man als vrouw
werkten en van voldoende uitlaten
was geen sprake. Dit dier is inmid
dels toch weer een keurig nette reu
geworden.
„De Stouw" kent ook andere soor
ten bazen. Momenteel is een herder
in opleiding voor welk dier een re
tourtje Madrid - Schiphol, bij de
KLM is besteld- De Spaanse schone
beet naar kinderen en moest maar
direct helemaal worden afgericht.
„Zoals in alle gevallen hebben we
ook bij deze hond eerst naar de oor
zaak gezocht die tot dit vreemde ge
drag heeft geleid", vertelt de heer
Van Bergen. Hij heeft ontdekt dat
een neefje van de eigenaar die
overigens een paar maal per week
opbelt om naar de toestand van het
dier te informeren de hond zwaar
op de zenuwen werkte. Zodra het
kind het beest zag, vloog hij op een
stoel, stak krijsend zijn handen in de
lucht en ging te keer tegen het dier,
dat naar het joch begon te bijten en
vervolgens ook naar andere kinde
ren.
Om nog enkele „afwijkingen" die
moeten worden afgeleerd te noe
men: vechten met soortgenoten; de
ganse dag blaffen; weglopen; achter
brommers aanrennen, enz. Dit soort
opleidingsgevallen neemt overigens
maar een bescheiden plaats in, in
het totale programma van „De
Stouw". Het grenzeloos veel geduld
vragend opleidingswerk voor poli
tie- en blindegeleide- of gewoon ge-
bruikshond en het fokken van zeer
bepaalde typen Duitse herder vergt
meer tijd.
De laatste jaren is de Duitse her
der in een kwade reuk komen te
staan. Oorzaak daarvan was het feit
dat de Duitse herder een mode-hond
was geworden. Met als gevolg dat
bij het fokken een niet geringe ac
centverschuiving naar uiterlijke
kwaliteiten merkbaar werd. De
show-herders die op tentoonstellin
gen uitstekend voor de dag kwamen,
vertoonden kwalijke karaktertrek
ken. „De dieren werden bang en
vals. Te ver doorgevoerde inteelt
veroorzaakte degeneratie"-
Met nog een enkele andere fokker
van Duitse herders hebben vader en
zoon Van Bergen ingezien dat het
mis ging met de Duitse herder. Hoe
goed zij het al heel vroeg bij
het rechte eind hadden, blijkt nu.
Het zal namelijk niet lang meer du
ren, dat de Vereniging van Fokkers
en Liefhebbers van Duitse Herders
honden (VDH) verplicht gaat stellen
dat alleen nog maar met honden
mag worden gefokt die een moed-
proef (zogenaamde aankeuring)
hebben doorstaan.
„Al in het begin van de'jaren zes
tig hadden we besloten ons niet
meer met mooie edelbloedige honden
in te laten, maar dat we uitsluitend
uiterlijk minder fraaie karak
terhonden wilden fokken", zo vertelt
Hans.
Dat was eenvoudiger gezegd dan
gedaan, want de aftakeling van de
Duitse herder was al zover gevor
derd dat hij duizenden kilometers
door Duitsland moest rijden om aan
een partner voor zijn hond te komen
die nog het onaangetaste oerbloed
van de Duitse herder bezat. Na veel
moeite en pijn „ik moest zelfs
stoppen met roken, zo veel geld ging
er inzitten" slaagden zij er in een
reu voor hun „Perle" eveneens
oerbloedig te vinden.
Het eerste nest mét zes pups
bracht alleen ellende. Ze stierven al
le zes door een bloedziekte, ondanks
verwoede pogingen van dierenarts en
eigenaars, die de beestjes zelfs óm
de twee uur (óók 's nachts) de fles
gaven. Naderhand liep het wat be-
ter. Uiterlijk niet te mooie pups,
weliswaar, maar rustige, standvasti
ge honden.
Kennel „Van Lievenshove", zoals
de heer Van Bergen zijn fok-afdeling
heeft gedoopt, kon zijn eerste oud-
bloedige nakomelingen inschrijven.
„Wij geven onze dieren liefst (voori
namen uit de Griekse mythologie",
vertelt de héér Van Bergen.
Ontzettend veel pluswerk is er
voor nodig om enige zekerheid te
hebben van een bepaalde combina
tie- Een herder met een goed karak
ter, maar hangoren is niet je ware.
De „Van Lievenhoves" ontbrak het
aanvankelijk wat aan voldoende
moed. „Maar de jonkies vererven
steeds beter", zegt Hans. „We sla
gen er nu ook in dieren met een
aantrekkelijk uiterlijk te fokken".
„Dressuur" en „politiehond" zijn
woorden met een belast verleden.
Dit heeft tevens een rol gespeeld bij
de groeiende drang meer en meer
showhonden te fokken", aldus de
heer Van Bergen. „Bovendien be
stond in zuid-Nederland geen enkele
mogelijkheid je hond op te leiden
voor een ander diploma dan dat van
de Kon. Ned. Politiehonden Vereni
ging. De dressuur daar is wel erg
ruw".
De heer Van Bergen is jaren ge
leden in Tilburg instructeur gewor
den van een afdeling van de VDH,
om, zoals hij zegt, het niveau van
de Duitse herder op te voeren, zodat
de buitenwereld kon zien dat er
(ook) plezierige Duitse herders wa
ren. Getuige het feit dat er in oos
telijk Brabant nog drie andere kring
groepen werden opgericht sloeg zijn
werk wel aan. De fokprodukten van
de kennel zijn uiteraard tevens
steunpilaren voor de opleidings
school
De heer Van Bergen die ook
landelijk keurmeester is maakt
het zichzelf en andere bezitters van
Duitse herders niet gemakkelijk. „Ik
ben iemand die eerlijk wil zijn. Daar
om zeg ik de mensen zo snel moge
lijk of hun hónd karakter heeft
Wesen, zoals de Duitser trefzekerder
zegt. Die houding bracht en .brengt
nogal wat moeilijkheden met zich
mee, want mensen in de kynologie
zijn de meest kinderachtige wezens,
als er iets minder positiefs over hun
dieren wordt gezegd".
Hij Vervolgt in zijn stem klinkt
genegenheid voor de hond „De
buitenstaander wil eenvoudig niet
aannemen dat men gerust zo'n „val
se" herder bij kinderen kan laten.
Ondeskundigheid van de mens kan
een hond val's maken, maar de
trouwste vriend van de mensen is
dat niet uit zichzelf".
Zoon Hans vertelt, waarom hij zich
zo' tot het opleiden van honden voelt
aangetrokken: „Je bezit liefde voor
in de gaten. De grootste moeilijk-
het dier, dat heeft dat bliksemsnel
heid is dat je je moet aanpassen bij
het bepaalde karakter vfcn een hond.
De ene wordt al gestraft als je hard
tegen hem praat en de andere zal
pas na een ruk aan de riem gehoor
zamen. Maar je moet je als mens
tegenover mens ik bedoel alsof je
van mens tot mens praat, gedragen
met je hond".
Dit is de reden, waarom bij „De
Stouw" altijd slechts ten hoogste
vier of vijf honden in opleiding zijn.
„Tien honden kun je met z'n twee-
en ai niet meêr individueel behande
len. We hebben alle mogelijke hon
den gehad- Van St. Bernhard tot
een piepklein beestje van het ras
der Verenigde Naties".
In hoofdzaak gaan de verlangens
van hondenbezitters die zich tót de
heren Van Bergen wenden niet ver
der dan het hun hond bijbrengen van
gehoorzaamheid. Het dier moet pret
tig in de omgang met de mens zijn;
op straat; in het verkeer; thuis.
Soms wordt een hond helemaal afge
richt. Dan leert hij of zij zich niet
alleen onberispelijk te gedragen,
maar ook zijn baas te verdedigen en
(eenvoudig) speurwerk te verrich
ten.
Elke zondagmorgen oefent een
groepje van zes of zeven man in, de
omgeving van Etten-Leur. In bos
sen, weilanden, op bouwland, in een
verkeersstraat, tussen kinderen, enz.
Wanneer hond én begeleider er in
slagen deze moeizame weg zonder
haperen af te leggen zal het plezier
dat men aan zijn hond beleeft gren
zeloos groot zijn.
Er is echter een niet geringe dosis
zettingsvermogen voor nodig om
een hond ogenblikkelijk te laten ge
hoorzamen, zoekgeraakte mensen
en voorwerpen terug te laten vinden,
op het juiste moment zijn baas we
ten te verdedigen, enz. Het leerpro-
gram is zo veel omvattend dat noch
hond, noch baas zich hoeven te
schamen als niet het hoogste diplo
ma wordt behaald.
Om een hond over een hek van
1.80 hoog te laten klauteren, op een
beheerste manier een aanval te la
ten uitvoeren, niet beducht te laten
zijn voor klappen of schoten, moet
een baas over heel wat vindingrijk
heid en overtuigingskracht beschik
ken, zegt de heer Van Bergen uit er
varing.
Hij heeft diverse blindegeleidehon-
den afgericht- Hij heeft vergevor
derde plannen om dat werk beter te
kunnen uitvoeren. Achter de kennel-
hokken wil hij een stukje dorpsplein
van board gaan optrek-ken. „Ik weet
precies hoe het er op de Amster
damse blindegeleidehondenschool
aan toe gaat. In zo'n imitatie-dorpje
zijn de hond de grondbeginselen ge
makkelijker bij te brengen. Met een
stukje trottoir, waarop je de om
standigheden steeds laat veranderen
kom je al op de juiste weg. Je 'zet
een ladder neer, vuilnisemmers, of
je laat afleidende kinderen langs
komen, de straat opbreken, andere
honden rond lopen, stukjes vlees
neerleggen, enz. Op dergelijke pro
blemen moet het dier zelfstandig een
antwoord weten te vinden. Zoiets
lukt niet in één week", zegt de heer
Van Bergen.
Vanaf zijn twaalfde jaar is hij op
getrokken met honden. „Ik stond
's nachts om drie uur op om met
mijn eerste herder, Tarzan, te gaan
oefenen. Om acht uur moest ik op
mijn werk zijn".
Dat deze man een rijk „hondenle
ven" achter de rug heeft, is duide
lijk. Zijn ervaringen eerst die,
welke hij in zijn geboorteplaats Ber
gen op Zoom opdeed en ideeën
is hij aan het vastleggen in een ma
nuscript voor een boek. De eerste
vijf hoofdstukken van de vijftien ge
plande heeft hij gereed. Hij heeft
met enige tegenspoed te kampen.
Een vriend van hem was namelijk
bereid zijn stukken te corrigeren en
van wat franje te voorzien „ik
heb er dan wel gloeiend de pest aan,
maar mijn stijl verraadt de ambte
naar in me nog steeds. Die vriend
was de oud-Bergenaar Anton t van
Duinkerken, die bij 't lezen van het
eerste hoofdstuk enthousiast was ge
worden. „Dat honden nog voor zo'n
aardig boek kunnen zorgen, zei hij
toen".
P1M GAANDERSE
j-TTEN-LEUR Konjak is
r een ontzagwekkend
grote Duitse herders
hond. Negen jaar oud al,
maar uiterst vitaal. In de
huiskamer ziet hij er uit als
een goeie lobbes die geen
vlieg kwaad zal doen.
Eigenaar N. P. van Bergen
weet uit ervaring dat niet-
hondenkenners die uiter
lijke schijn maar erg
bedrieglijk vinden. „Ik hoor
u in gedachte al scham
peren", zo zegt hij. „Men
is er over het algemeen
heilig van overtuigd dat
Duitse herders geen goeie
lobbesen zijn, doch valse
beesten."
