Basken: 2000 jaar verzet
VOLKSWAGEN 411
OPVALLENDE AUTO
Aan
de
rol
Sportief - ruim - comfortabel
maar bovenal: veilig
isfer Éaar
Streng georganiseerde
separatisten buigen
ook nu niet voor Franco
Méér
uit
Wolfsburg
nieuws
Elektronisch
anti-rem-
blokkerings- U vraagt maar
systeem
m PAYS BASQUE
OK super*
oktaan-benzine
elke liter centen
voordeliger!!!
Tank dus bij:
AUTOMOBIELBEDRIJVEN
P. van TILBURG-BASTIANEN N.V.
tips-tips-tips-tips
s):
duivel
ciel
Privileges
Geestelijken
Guernica
Vrije Staat
Terrorisme
Lucht
Remmen
13
voor het vrije week-
IRAVOND. Vakantie,
nent, informatie, in-
iton.
S SCHATERLACH
VEL. Speelfilm met
n enkele personen op
nium-ader.
'AAT. Literair forum-
LPIN. Voor de kleu.
ienis van Canada.
L. T.v.-spel van Michel
ïven van Jan Main.
dag 16 augustus
.VERSUM I 402 M
.00 Blik op de wereld: in-
programma over proble-
le Europese integratie 12.26
land- en tuinbouw 12.29 Ste-
gnammofoonmuziek 12,49
slecht., praatje 13.00 Nws.
11 Act. 13.20 Voor de mid-
325 Stereo Romantische ka-
(gr.) NRU: 14.10 Stereo:
estmuziek 14.30 Musonette:
ekprogramma 15.00 Vonken
is: programma over Neder-
ksverhalen en volksgebrui-
.et the peoples sing: interna-
mpetitie voor amateurkoren
.00 Nws. 16.02 Thuis: pro
oor thuiszittenden 16.45 Con-
adio Kamerorkest en Bel-
rinetkwartet: klassieke en
ïuziek B Radiokoor Oude lie-
Informatie achtergrondpro-
voor onvolwassenen19.00
19.20 Sturen en geschiede-
19.30 Nws. 19.35 Criterium:
!r beschouwd 20.00 Jazzmu-
A: 21.00 Klassieke muiek
0 Nws. 22.40 S.O.S.-berich-
A.ct. 22.55 Licht gevarieerd
amma 23.55-24.00 Nws.
VERSUM II 298 M
.00 Van twaalf tot twee, ge-
jrogramma (12.22 Wij van
12.26 Med. t.b.v. land- en
3 Nws. 12.41 Act. 13.00 Ra-
14.00 Het hoofd heeft geen
orsp. TROS: 15.00 Documen-
Bulgarije 16.00 Nws. 16.02
Stereo: Lichte grammofoon-
Boem: popshow 17.20 Sport-
50 Act. NCRV 18.00 Stereo:
mmofoonmuz. 18.30 Nws. en
18.46 Act. 19.00 Wereld-
19.10 Zo maar zomers:
kprogriamma 21.00 De on-
dwenen, hoorspel 21.45 Ste-
grammofoonmuziek TROS:
op kunst: kunstkroniek 22.30
1 joumey: muzikale herin-
an vroeger jaren 23.45 Act.
Nws.
tSUM III FM EN 240 M
2.00 Nws. 12.03 Agent 000
13.03 Hans Kemna 13.30
arieerd platenprogramma
)0 Nws. 14.03 Act. 14.12 Ie-
nuze Is de baas: platenpro-
VRO: 15.00 Nws. 15.03 Ba-
i 15.05 Muziekkantjes: kcht
»ramma 16.00 Nws. 16.03
iria 17.00 Nws. 17.02 Ra-
l 17.05-18.00 Tussen 10 plus
lichte platen voor tieners.
SSEL VLAAMS 324 M
rs. 12.03 lichte muziek 12.40
it, med., programmaover-
OS-berichten voor de schip-
Lichte muziek 12.55 Buiten-
overzicht 13.00 Nws., weer-
beursberichten 13.20 Tafel-
.00 Nws. 14.03 Gevarieerde
5.00 Nws). 16.00 Nws. 16.03
hten 16.09 Lichte muz 17.0"
rber. en med. 17.15 Wassie-
17.45 Lichte muziek 18.01)
Voor de sold. 18.28
dagen 18.30 Lichte muz 1B-»
enken 18.40 Lichte muziek
venken 18.55 Koorzang 19J*'
leerber. 19.30 Muzikaal pro-
0.30 Gevarieerd programma
aretprogramma 22.00 Nws.
en 22.15 Dansmuziek 33.w-
rdag 17 augustus
VERSUM I 402 M
7.00 Nws. en ochtendgym-
0 Socialistisch strijdlied 7.«
54 Deze dag VARA: 8.00
Van de voorpagina
evarieerd programma mn
aterstanden) 10.30 Zang m
leiding (opn.): lichte nju
aiorgelklanken (gf.) ju.
Cabaret der Onbekenden
aanse kroniek 11.45 Ster®
en zangsolist.
/VERSUM n 298 M
f.00 Nws. 7.10 Het teve"df
Stereo Klassieke muz. (gr-'
7.32 Act. 7.45 Stereo: Klas-
pk (gr.) 8.00 Nws. 8.11 Ge
ek (gr.) 8.30 Nws. 8.32 To"
ifcantietips 8.45 Stereo Och
>foonmuz. 9.30 Verzoekpro
an klassieke muziek (gr.
itmuziek (gr.) 11.00 -
pg is niet meer ver, lezing
uitse dichter, schrijver
chen Klepper 11.15 Klassie-
<gr.) 11.55 Med.
:SUM Hl 240 M ES rt
(O Nws. 9.02 Dj tan: JJjJT
mm. (10.00 en 11.00 Nws./
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1968
FRANCE
HRègion de
tongue basque
0 km 100
Sorogojge
(Van onze speciale verslaggever)
Generaal Franco heeft voor de
maanden augustus, septem
ber en oktober een staat
van beleg afgekondigd in
Spanjes kleinste provincie: Guipuz-
toi in het Baskenland. Het doel van
da talrijke politieversterkingen die
uit heel Spanje naar de provincie
hoofdstad San Sebastian kwamen, is
een einde te maken aan de activi
teiten van de Baskische separatisten.
Een Bask verklaarde: „Don Ca
mulo neemt dit keer geen halve
maatregelen. De staat van beleg die
hier verleden jaar werd afgekon
digd, bereikte niet veel resultaat,
maar nu zullen de separatisten waar
schijnlijk harde klappen moeten in
casseren. Toch weet don Camulo
net als iedereen, dat hij nooit een
einde kan maken aan het Baskische
verzet."
De don Camulo die hij bedoelde,
is de 78-jarige generaal Camilo A-
Jonso Vega, minister van binnen
landse zaken en hoogste politiechef,
die de bijnaam Ca-Mulo heeft van
wege zijn muilezelachtige hardnek
kigheid in de vervolging van de te
genstanders van het regiem. Hij was
het die de regering voorstelde voor
drie maanden de artikelen 14, 15 en
18 van de grondwet op te heffen in
het Baskenland, waardoor zijn po
litie de vrije hand kreeg voor huis
zoekingen, arrestaties en deportaties.
Maar zoals de Bask voorspelde, is
het onwaarschijnlijk dat hij daar
mee het Baskische verzet tegen Ma
drid zal beëindigen.
Het verzet van de Basken tegen
buitenlandse onderdrukkers (waaron
der volgens de Baskische nationalis
ten ook de Spanjaarden uit. Madrid
gerekend worden) is namelijk al
2.000 jaren oud en zal voortleven zo
lang er Basken bestaan.
De onoverwinnelijke Romeinse le
gioenen waren de eersten, die in de
ruwe bergen van de westelijke Py
reneeën vernederende klappen moes
ten incasseren van de Baskische
herders en vissers. Zeven eeuwen
later, toen de Moren in weinige ja
ren tijds het grootste gedeelte van
Spanje bezetten, waarvan de bevrij
ding door de christenen 774 jaren zou
duren, wist een Baskische opstand
in enkele maanden tijds de Moren
terug te dringen. Het feit, dat iedere
volgende Moorse emir opnieuw ver
klaarde dat hij de Basken voorgoed
onder controle had gebracht, bewijst
?%?n>fdat §een yan hen daar wer
kelijk in slaagde en iedere opvolger
weer nieuwe expedities naar het Bas
kenland moest houden.
-r,
De Basken tolereerden alleen die
Spaanse heersers die, zoals de ka
tholieke koningin Isabella in 1483 en
haar opvolgers nadien, onder de hei-
hge eik van Guernica de eed afleg
den dat zij de Baskische „fueros"
(Privileges) zouden respecteren en
handhaven- Deze fueros stonden de
msken een plaatselijke administra
te in juridische en financiële en
commerciële zaken toe.
Basken die gewoonlijk een
•reeczaam en hardwerkend volk vor
men, komen pas in opstand wanneer
"en de „fueros" ontneemt. Dat
geoeurde in de vorige eeuw, waarop
6 Basken onmiddellijk de zijde ko-
Van de Carlistische koningen, de
voorgangers van prins Carlos-Hugo,
maat die hen beloofden de „fueros"
steden, als zij de troon
L™ j'd zouden bestijgen: en dat
p i b 6 onze ^uw, toen gene
ral Franco's nationalistische regiem
ni(" ®ros" zonder meer afschafte,
wl' j eiird® voornamelijk uit wraak
r de felle tegenstand die de Bas-
ADVERTENTIE)
Rozen!
Nu binnen
ieders bereik.
Een feestelijke bloem.
Om uzelf en
anderen mee te
verrassen.
Vooral nu ze
zó gevarieerd
voorhanden zijn.
waren de le openlijke acties van de
terroristen, en zij brachten de poli
tie in alarm. Van mei tot juli 1967
kondigde generaal Alonso Vega zijn
eerste staat van beleg af in het Bas
kenland, maar klaarblijkelijk met
weinig resultaat.
De periode 1968-1969 is de fase,
waarin de ETA haar strijd met de
wapens en in het openbaar zou aan
vangen en zij heeft woord gehouden.
In juni en juli werden een verkeers
agent en een hoofdinspecteur van de
Brigada Social in koelen bloede door
ETA-leden vermoord Andere politie
autoriteiten zouden op de „zwarte
lijst" staan. De gewone leden van
het politiekorps in het Baskenland
krijgen nu regelmatig dreigbrieven.
Meestal adresseert de ETA die aan
hun vrouwen, om hen te verklaren
dat „wii ons gedwongen zien om al
diegenen die door de onderdrukkers
uit Madrid als instrumenten worden
gebruikt, te elimineren. Geloof ons,
senora, het beste wat u en uw man
kan door ons weggaan uit ons land
en terugkeren naar Spanje- Overtuig
uw man, dat hij ontlsag moet ne
men. Vergeet niet dat wij niet bang
zijn voor de dood". Andere ETA
brieven stellen kortweg vast, dat de
helpers van de onderdrukkers levend
verbrand zullen worden.
wmmnÊBnm
Een straatbeeld in San Sebastian,
van Spanje.
ken hadden geleverd tegen Franco's
troepen in 1936 en 1937.
Alleen een Bask kan begrijpen
waarom dat oerkatholieke volk ter
verdediging van een rode republiek,
die de moord op priesters en de ver
branding van kerken toestond, hun
jeugd en zelfs hun priesters bewa
pende, juist om te vechten tegen
Franco's soldaten, die onder de ba
nier van het katholicisme een „kruis
tocht" tegen het communisme voer
den. Om zich deze steun te verzeke
ren, had de republiek de Basken
dan ook een eigen autonome rege
ring laten vormen die in 1937 in bal
lingschap naar Parijs vertrok, van
waar zij nu nog beweert de leiding
te hebben over de vrijheidsstrijd
tegen Franco.
Niet alleen eisen de Baskische se
paratisten van Franco hun „fueros"
terug: wat zij hem nooit zullen ver
geven is dat hij niet verhinderde dat
de Nazi-Luftwaffe, die hem door Hit-
Ier ter beschikking was gesteld, haar
Stuka's uitprobeerde op het hartje
van het Baskenland: Guernica.
Op 26 april 1937 vernietigden' de
gevreesde duikbommenwerpers van
Hitier het plaatsje en de bevolking
van Guernica, waar oudtijds de Bas
kische leiders samenkwamen en waar
hun koningen de eed op de „fueros'
aflegden onder de heilige eik.
Picasso maakte van Guernica het
symbool van het Baskische verzet en
lijden. Zijn schilderij werd in dg he
le wereld tentoongesteld en bracht
miljoenen op voor de republikeinse
zaak. Picasso keerde nooit terug naar
het Spanje van Franco. In 1966, toen
de Spaanse P.TT. het onzalige idee
kreeg om het 600-jarig bestaan van
de plaats Guernica te vieren met een
emissie van drie zegels, o.a. met
de afbeelding v. d. heilige edk, kocht
de Baskische ondergrondse deze ze
gels bij duizenden op en overdrukte
ze met de datum: 26.4.1937. Het bom
bardement van Guernica zal nog lang
zijn schaduw over het Baskenland
werpen.
Het Franco-regiem is er nooit in
geslaagd om het Baskische nariona-
lisme te verzwakken, evenmin als
het erin slaagde de Baskische taal
en cultuur te doen verdwijnen. Een
verbod op het gebruik van het Bas-
kisch had alleen een averechtse uit
werking en werd enkele jaren gele
den opgeheven. Deze onmogelijk ge
compliceerde taal, die op geen en
kele Indo-Europese taal lijkt, maar
wel enkele woorden gemeen heeft
met Japans en Dakta-Indiaans
verenigt de 900.000 Basken tegen de
Espanoles uit Madrid, die het Bas-
kisch nooit machtig werden Geen
wonder, want de Baskische legende
verhaalt, dat zelfs de duivel daar niet
in slaagde: na zeven jaar had hij
niets meer onder de knie dan de
woorden voor „ja" (bai) en „nee"
(ez). Het Baskische woord voor het
Baskenland is „Euzkadi". Op heel
wat muren in het Baskenland ziet
men het volgende motto, dat er 's
nachts door klandestiene organisa
ties is opgeverfd: 3 4=1 het
geen betekent dat de drie Basken-
provincies in Frankrijk (Loburdi Zu
beroa en Navarra, nu onderdelen
van het departement des Basses Py
rynées) en de vier Spaanse. Alava,
Vizcaya, Navarra en Guipuzcoa, sa-
volgens de Basken de mooiste stad
men moeten komén tot één vrije
staat: Euzkadi.
Dit is de strijdkreet van de PNV,
de Baskische nationalistische partij,
die in 1893 werd opgericht om de
Basken te verenigen in hun strijd
tegen Madrid. De huidige president
van de autonome regering van het
Baskenland, in ballingschap in Pa
rijs, is senor Leizaola, een PNV-
leider. Praktisch alle andere fracties
van de Baskische oppositie, zoals de
EGI (Baskenjeugd), de ELA (chris
ten-sociale arbeiderspartij) en de
ESBA (volksbevrijdingsfront) en an
deren hebben zitting in de regering
van Leizoala, met uitzondering van
één groep: de ETA, die het hoofd
doel vormt van de huidige staat van
beleg.
ETA is de afkorting van „Euzkadi
Ta Azkatasuna" (Baskenland en vrij
heid) en deze organisatie is zuiver
op guerrilla en terrorisme ingesteld.
De ETA werd opgericht tijdens een
bijeenkomst te Bayonne (Frankrijk)
in 1962, door een groepje extremis
tische intellectuelen, die verklaarden
dat de PNV en de anderen te „ver-
burgelijkt" waren om Euzkadi te
bevrijden.
De huidige alarmtoestand in het
Baskenland is een direct gevolg van
die bijeenkomst te Bayonne, want
daar stelde de ETA haar „strate
gische plan" op voor de volgende
acht jaren, verdeeld in fasen van
elk twee jaar.
De periode 1962-1963 werd voorna
melijk besteed aan propaganda, o.a.
aan de universiteit van Bilbao en op
de seminaries in het Baskenland, om
jonge leden aan te trekken. De ETA
bestaat praktisch uitsluitend uit stu
denten en jongelieden uit gegoede
burgergezinnen.
De periode 1964-1965 was bedoeld
voor de training van jonge terroriste
in geheime kampen in Frankrijk. De
Franse Surété is wel niet zo nieuws
gierig naar de Baskische activisten
als de Spaanse Brigida Social (de
staatsveiligheidspolitie), maar treedt
beschaafder op en neemt er meestal
genoegen mee om een gearresteerde
separatist naar andere delen van
Frankrijk te verbannen.
De periode 1966-1967 was de fase
voor het bijeenbrengen van fondsen
voor de aankoop van wapens. Hoe
wel het Baskenland samen met Ca-
talonië de rijkste streek van Spanje
is en de Baskische nationalisten nooit
gebrek aan geld hadden, zat de
ETA wegens haar vijandigheid te
genover de PNV voortdurenr in geld
nood. Verscheidene Baskische lan
den werden gedurende deze jaren
door ETA-commando's beroofd, Dit
De politie antwoord nu met de arres
tatie van tientallen Baskische se
paratisten. Zij verklaart minstens 70
terroristen van de ETA te kennen
of te achtervolgen. Niettemin schij
nen de bepaald niet zachte politie-
methoden om de mogelijke ETA-le
den aan het spreken te krijgen
over hun kameraden, weinig resul
taten te behalen. De ETA onderhoudt
een stalen discipline in eigen kring
en een van de belangrijkste orders
is, dat ieder lid zo weinig mogelijk
mag weten van. de anderen. Nieuws
gierigheid is een doodzonde, die bij
de ETA zwaar wordt gestraft. Ge
woonlijk kent 'n ETA-lid slechts één
kameraad, en dan nog onder een
schuilnaam. De ETA-leden onderhou
den hun contact veelal via niet-leden,
die sympathiseren met het separatis
tische ideaal.
De politie beweert dat hier heel
wat geestelijken onder horen, die ge
bruikmaken van de onschendbaar
heid van hun kerk om de ETA-leden
schuilplaatsen te verschaffen. In le
der geval houdt .de politie momen
teel onderzoekingen naar de moge
lijke betrekkingen van minstens 70
Baskische geestelijken met de ETA,
Het staat buiten twijfel dat de goe
de betrekkingen tussen de lagere
geestelijkheid en de Baskische natio
nalisten op een lange traditie steu
nen Bovendien zien de jongere, pro
gressieve priesters geen ander mid
del om de conservatieve houding van
hun bisschoppen goed te maken.
De politie verklaart, dat er on
langs in Canala bij Bilbao een bij
eenkomst van 170 jonge pastoors
plaatsvond, die hun soutane ver
brandden als protest tegen hun ker
kelijke oversten, en beloofden de se
paratisten te steunen. Zij besloten
hun vergadering met de strijdkreet:
„Gora Euzkadi Askatuta" (Lang le
ve het vrije Baskenland). Een kreet,
die ondanks de staat van beleg in
het Baskenland blijft opklinken.
(ADVERTENTIES)
HEERLE Moerstraatseweg 10
LAGE ZWALUWEKerkstraat 6
MADE Drimmelenseweg 20
OSSENDRECHT Burg. Voetenstr. 39
POORTVLIETMolenstraat 19
BREDA Ginnekenweg 11-2 Tel. 22488
Backer en Ruebweg 2 Tel. 25700
ETTEN Nijverheidsweg Te! 01608-3535
Dealer voor Breda, Zundert, Made
Zevenbergen, Etten-Leur,
St.-Willebrord.
(Van onze autoredactie)
BREDA Als we de nieuwe Volkswagen de VW 411 in deze
rubriek nader willen beschouwen, moeten we dat doen aan de hand
van de gegevens, zoals fabriek en importeur die hebben verstrekt.
Hoe de wagen zich straks op de weg zal gedragen zullen we tegen
die t(jd waarschijnlijk eind september pas kunnen zien. We
hebben echter geen reden om aan te nemen, dat een traditioneel be
drijf als Volkswagen de verwachtingen rond haar nieuwgeborene
te hoog opvoert.
Het spreekt haast van
zelf, dat een nieuw au
tomobiel van een gere-
nommerde fabriek in
1968 een samenstel is
van de nieuwste tech
nieken, snufjes en vei
ligheidseisen die men
internationaal steeds
stringenter stelt. Wat
dit betreft verhaast de
nieuwe VW dus nauwe
lijks- We zouden wil
len zeggen: we hadden
niets anders verwacht.
Dat er desondanks voor zover
we uit de beschrijvingen kunnen op
maken een opvallende auto
werd gecreëerd, vooral als we de
traditie van „kever" en aanver
wante VWs in gedachten hebben,
blijft, vooral voor de liefhebbers
van een sportief getinte wagen, een
aangename bijkomstigheid.
Over de lijn hoeft niet veel meer
gezegd te worden. Ten overvloede
op deze pagina een plaatje. Het is,
alles bij elkaar, een moderne auto
geworden, èn van lijn èn van con
structie, smaakvol en attractief van
binnen en van buiten. Aan de vei
ligheid zijn hoge eisen gesteld en
vooral dat laatste is sympathiek als
men ervan uitgaat, dat ®r steeds
meer rapporten verschijnen en de
research op dit terrein steeds onom-
stotelijker aantoont, dat het, in het
algemeen, met de ingebouwde vei
ligheden in veel automobielen nog
maar treurig gesteld is.
De cabine van de nieuwe V.W. 411
is onimdrukbaar gemaakt en speci
aal versterkt. Deze veiligheidsnor
men echter vindt men ook in tal
rijke details. Het dashbord heeft bij
voorbeeld een handgreep voor de
passagier, is bekleed met een stoot-
rand van schuimrubber, voorzien
van goed afleesbare verzonken in
strumenten, in het blikveld van de
rijder en vormt, samen met afgeplat
te bedieningsknoppen en veilighedds-
llllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllll
(Van onze autoredactie)
WOLFSBURG Alle Volkswagens
die vanaf afgelopen maandag in
Wolfsburg van de band lopen, zijn
uitgerust met een waarschuwings-
knipperlichtinstallatie. Op het dash
bord is een schakelaar gebouwd,
waarmee alle vier de richtingaan
wijzers, in geval van nood of pech
op de autobaan tegelijkertijd aan
gezet kunnen worden. Volkswagen
loopt met dit snufje, dat als stan
daarduitvoering wordt bijgeleverd,
vooruit op het eventuele verplicht
worden van deze uitrusting in Eu
ropa.
Ligt het nieuwsaccent van Volks
wagen 1969 op de V.W. 411, ook de
bestaande modellenlijn is uitgebreid.
Zo is de V.W. 1300 nu ook lever
baar als Sportomatic, dit wil zeggen,
uitgerust met een automatische ver-
snellingsbank, die, naar keuze ook
zonder te koppelen met de hand
schakelbaar is. Deze VW 1300 Sport
omatic heeft, evenals de V.W. 1500
Sportomatic een homokinetische ach
teras, die, zo is gebleken, de weglig-
ging zeer ten goede komt. Met deze
uitbreiding is het automatisch rijden
binnen het bereik gekomen van een
nog grotere kopersgroep.
Ook de 1600-serie is uitgebreid.
Met ingang van het modeljaar 1969
zijn in totaal negen versies verkrijg
baar, te weten: drie versies van de
V.W. 1600 pontonmodel (V.W. 1600
A met 1,5 liter-motor, V.W. 1600 met
1.5 1 en de V.W. 1600 L met 1,6 1);
drie versies van het fastbackmode]
met Liet achtervoegsel T van Tou
ring (V.W. 1600 TA met 1,5 1, VW-
1600 T met 1,6 1 en V.W. 1600 TL met
1.6 1) en drie versies van de Va
riant (V.W. 1600 A Variant met 1,5
1, V.W. 1600 Variant riet 1,5 1 en
de V.W. 1600 L Variant met 1,6 1
motor).
stuur een belangrijk veiligheidsarse
naal, dat Volkswagen zelf aan zijn
nieuwe model als eis heeft gesteld.
Behalve veilig, is de auto comfor
tabel door de grote ruimte, de ma
nier waarop' deze ruimte is benut,
door plaatsing en uitvoering van ac
cessoires, zoals stoelen, door een zeer
goede wegligging, dank zij een uit
gekiend veringssysteem en door een
goede koersstabiliteit.
Wat bij al deze veiligheidsvoorzie
ningen opvalt is, dat Volkswagen
kennelijk nog steeds geen betere
plaats voor de benzinetank heeft
kunnen vinden: deze blijft vóórin de
auto, tussen koffer en cabine en
vormt daar, vooral bij frontale bot
singen, een permanente brandbom
vol explosieve benzine.
Door hum ingenieuze constructie
zijn de stoelen van de V.W. 411 ju
weeltjes. Ze zijn niet alleen uitge
voerd als slaapbanken, maar ze zijn
ook vertikaal oneindig verstelbaar,
zodat ze persoonlijk kunnen worden
aangepast "aan grootte en rijstijl van
de bestuurder.
Aan verwarming en ventilatie is
veel aandacht besteed. In de ruiten
van de voorportieren is een ventila-
tiestrook uitgespaard, goed voor een
tochtvrije ventilatie. De verse-lucht-
verwarming wordt thermostatisch ge
regeld en beanwoordt zegt Volks
wagen aan de hoogste eisen. On
afhankelijk van de rijsnelheid wordt
het interieur snel op' de gewenste
temperatuur gebracht en gehouden.
Onafhankelijk ook van de motortem-
peratuur. De verwarming bestaat uit
een motorverwarming en een onaf
hankelijke kachel, die bij süistaande
auto eveneens voor de nodige war
me lucht zorgt. Onder de voorruit
zijn brede defrosters. De verwar
ming wordt bediend met vier han
dels naast de versnellingspook. On
geveer hetzelfde systeem wordt ge
bruikt voor frisse-luchtcirculatie en
verversing van bedompte lucht in
het interieur, wat de veiligheid op
lange trajecten, als vermoeidheid
en slaap een rol gaan spelen, zeer
ten goede komt.
Veiligheid ook In de remmen. De
V.W. 411 is uitgerust met een ge
scheiden dubbel remcircuit, zodat het
ene blijft werken, mocht het andere
uitvallen. De circuits zijn geschei
den op voor (schijf) en achterwie
len (trommel). In het achterwielcir
cuit is een remkrachtregelaar inge
bouwd, die er voor zorgt, dat de
remkracht tussen vóór en achteras
optimaal verdeeld wordt, terwijl het
blokkeren van de achterwielen wordt
voorkomen, zelfs als men „op de
remmen moet gaan staan" bij hoge
snelheden. De pedalen van de V.W.
411 zijn hangend aangebracht. De
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltll
De V.W. 411: een sportieve, ro-
buuste auto, vlot van lijn en com
fortabel in het gebruik, maar bo
venal veilig.
wielen zijn opgebouwd uit diepe sta
len veiligheidsvelgen en slipvaste ra-
diaalbanden.
De ruitewissers kunnen in twee
snelheden worden gebruikt. Ze kun
nen zodoende aan motregen en aan
plensbuien worden aangepast. De
ruitesproeier is aangesloten op de
reserveband, zodat een permanente
druk op het sproeiwater wordt be
reikt. Via een dubbel ventiel wordt
voorkomen, dat lucht uit de band
ontsnapt als het tankje wordt ge
opend om bij te vullen. Dit ventiel
zorgt er ook voor, dat de spanning
van de reserveband niet onder een
bepaald minimum kan dalen, zodat
hij hard genoeg blijft voor eventu
eel gebruik.
De nieuwe Volkswagen is in di
verse uitvoeringen te krijgen: V.W.-
411 betekent standaarduitvoering, V.
W.-411-L: luxe uitvoering. Beide uit
voeringen zijn leverbaar met, naar
keuze, twee of vier portieren en óók,
naar keuze, met een vier-versnel-
lingsbak of een automatic.
Over de prijs kan nog niets ge
zegd worden. De wagen is nu in
produktie en de eerste exemplaren
worden eind september, begin ok
tober in Nederland geïmporteerd.
De fabrikant heeft met de impor
teur afgesproken tot dan de prijs
geheim te houden, om de concurren
ten, die natuurlijk dolgraag zouden
willen weten wat het nieuwe V.W.-
type in Nederland gaat kosten, niet
wijzer te maken dan ze zijn.
rpANKELEMENTEN ontlenen de
naam aan de functie, die ze ver
vullen .i d. elektrische benzinestand-
aanwijzing. Meestal bestaat zo'n ele
ment uit een, op de bovenzijde van
de tank ingebouwde variabele weer
stand. Afhankelijk van het bezine-
niveau (een drijver met stang vormt
de verbinding tussen benzine en ele
ment) zal er een aangepaste stroom-
sterkte door de meter gaan. Sto
ringen komen het meeste voor in
het element, in veel mindere mate
in de meter zelf.
F, sommige koplampfittingen is
het nog mogelijk de gloeilamp
(duplolamp) „op zijn kop" te mon
teren. Het gevolg hiervan is dat bij
ingeschakeld dimlicht het licht de
boomtoppen verlicht en dat is niet
de bedoeling. Als u nog niet weet
hoe zo'n duplolamp nu precies moet
zitten onthoudt u dan maar, dat het
in de lamp goed zichtbare afscherm-
kapje altijd met de open zijde naar
boven gericht moet zijn. De dan naar
boven gerichte lichtstralen worden
door de reflector in benedenwaartse
richting op het wegdek gereflec
teerd,
piEPENDE geluiden^ in een vrij
snel ritme worden meestal ver
oorzaakt door de wrijving tussen de
onderbrekernokken en de door deze
nokken steeds weggedrukte onder
brekerhamer. Men kan dit verhel
pen door de onderbrekerkap voor
zichtig af te nemen en de nokken
ietwat vettig te maken met een drup
peltje olie of een mespunje vet.
gOMS komt het wel eens voor
dat de waterafvoer van een
open-dakconstructie verstopt raakt
door roestvorming of meegespoeld
vuil. Het zich dan verzamelende wa
ter komt zodoende nogal eens naar
„binnen", wat allerlei narigheden
geeft. Door met een lange dunne
veer (b.v. gordijnveer) door het af
voerkanaal te steken is als regel
de verstopping wel te verhelpen.
(Van onze autoredactie)
BREDA Op een met verf en
water spekglad gemaakt wegdek
vijf keer zo glad als droog asfalt
test General Motors een elektro
nisch antiblokkeringssysteem van
autoremmen.
General Motors heeft dit systeem,
dat °P alle vier de wielen werkt, ont
wikkelt in haar researchlaboratoria.
Het moet, bij elk soort wegdek en
bij elke snelheid, de remkracht zo
regelen, dat blokkeren uitgesloten is.
Dit systeem kan de rijveiligheid
verhogen omdat de auto bij niet-
blokkerende remmen onder alle om
standigheden bestuurbaar blijft.
De heer Van G. te Terneuzen
vraagt in zijn brief hoe het moge
lijk is, dat het benzineverbruik van
zijn Opel Kadctt tijdens zijn vakan-
tietocht naar Spanje aanmerkelijk
gunstiger was dan normaal en dit
nog wel terwijl de auto met vier
mensen aan boord en vrij veel ba
gage beladen was.
Hetgeen ook door u opgemerkt is,
kan vrij normaal worden genoemd.
Uw Opel heeft ai die duizenden ki
lometers ondér de meest gunstige
condities „gewerkt"; de dan ideale
bedrijfstemperatuur voor de motor
mag wel in de eerste plaats wor
den genoemd. Lange ritten, weinig
koude starts, veel minder vaak ac
celereren, etc., wegen ruimschoots op
tegen de wat grotere gewichtsbelas
ting. Al met al kan dit ten opzichte
van 't normale gebruik wel eens een
