I Je^efvd
roofovervallen
Zware straf voor
van
daders
Urenlang in
de modder
voor één
vogelplaatje
■AMERIKA
HET BEZOEK VAN PAUS PAULUS VI AAN ZUID
Generaal-majoor
W. van Rijn:
nienwe chef
generale staf
Jan Mattijssen houdt niet van excursies
GOR-RAY
e; i?
Gereformeerde Synode
laat Bantoekerk toe
Politiepaard
op auto
Waarschuwing voor anderen
Autoriteit
Jantje komt
Bioscoop je
Theemuts
Lijfwacht
Belangrijk
Schaduw
Nikkelen gulden naast
zilveren in omloop
Massale ontduiking
van wapenwet
door Newyorkers
.VENEZUELA
iMedell'n /if
0 ff
MarazolesJtnpj
COLOMBIA
BRAZILIË:
ECUADOR:
PERU
U wist waarschijnlijk niet dat er
in ons landje liefst 180 miljoen zil
veren guldens in omloop zijn. Het is
met die guldens trouwens een rare
zaak als u bedenkt dat er voor de
aanmaak van een zilveren gulden
ongeveer zeventig cent aan materiaal
nodig is. Als u zo'n gulden laat om
smelten, houdt u voor ongeveer
f 1,30 aan zilver over.
Maar het wordt binnenkort uit
kijken geblazen. Binnen enkele we
ken komen er namelijk nikkelen gul
dens in omloop, omdat de aanmaak
van de zilveren te duur loordt. Nu
kost een nikkelen gulden aan ma
teriaal maar zeven tot acht cent. Op-
pasen bij het omsmelten dus.
Dat moest u trouwens toch al.
Politie? Fietsendiefjes.
De Bikini-eilanden zijn weer be
woonbaar. Welgeteld tien jaar nadat
de laatste van de ruim twintig Ame
rikaanse atoombomproeven in dit
gebied is gehouden. President John
son, die dit afgelopen maandag be
kend maakte, zei dat er nu voorzie
ningen getroffen moeten worden om
het eilandengebied weer bewoonbaar
te maken. In 1946 werden de eilan
den volledig ontruimd. Er staat na
melijk geen huis meer overeind en
er is ook geen watervoorziening
meer. Ook de kokoskrabben, die tot
1946 een belangrijk onderdeel van
het dagelijks menu van de bevolking
uitmaakten, zijn uitgegroeid door de
kernstraling.
Dat zijn zelfs geen monókinl-eïlan-
den meer: daar zit helemaal niets
meer op of aan.
*5
De stoere jongens van de Zwit
serse garde in het Vaticaan krijgen
werktijdverkorting. Ze hadden ge
klaagd over het werk en hun salaris,
dat zo meldt Reuter evenals
dat van alle andere werknemers in
het Vaticaan lager is dan dat van
de meeste Italiaanse arbeiders.
Dat is dan niet de enige kardinale
fout.
Marie del Carmen Fernandez, Lo
pez, dat is een naam die je wat doet,
nietwaar? Het enige bijzondere aan
deze Spaanse jongedame is, voorlo*
pig, dat ze vorige week op 6 augus
tus in Madrid is geboren. En daar
mee werd ze de driemiljoenste in
woonster van de Spaanse hoofdstad.
't Is maar dat u ook wat van het
land weet, mocht u nog in die rich
ting op vakantie gaan. U bent er dan
met uw vakantie wel laat bij, maar
inderdaad, u hebt gelijk, het is rus-
tiger en regenen doet het toch.
In de Amerikaanse stad Philadel
phia is dezer dagen een congres van
slotenmakers gehouden... achter ge
sloten deuren. Ze waren bang voor
inbrekers die ten behoeve van hun
vak wel eens wat nieuws willen op
steken.
De grafschenner kent ook Frans.
In een Belgisch plaatsje ergens op
de taalgrens zijn met een zwarte
viltstift franstalige satansleuzen ont
dekt, zoals: Satan est notre Dieu.
Misschien is het wel een gaullist.
Fiets terug!
MERIJN
LUNTEREN (ANP). De gere
formeerde oecumenische synode heeft
in haar gistermorgen in Lunteren ge
houden zitting na het rapport van dr.
D. J. Vorst besloten tot toelating van
de „Nederduitse gereformeerde kerk
in Suid-Afrika" (Bantoekerk).
Ds. E. T. S. Buti sprak namens deze
kerk een kort woord, waarin hij me
dedeelde dat ze staat op de grondslag
van de gereformeerde belijdenis.
Hierna hield de synode zich uit
voerig bezig met de samenstelling
van haar agendum ten aanzien van
een zestigtal ingekomen stukken in
verband met de rassenkwestie.
Besloten werd deze stukken ter
oriëntatie in handen te stellen van
een commissie die over het rassen
vraagstuk zal moeten rapporteren.
In deze commissie hebben drie Ne
derlanders zitting.
UTRECHT (ANP) De auto van de
heer A. W. Haenen uit Den Haag is
in Utrecht beschadigd door een paard
van de bereden politie. Twee leden
van deze brigade stonden voor een
rood stoplicht bij de rotonde Croese-
laan achter de auto van de Hagenaar,
t.oen het paard Herald schrok van
een betonmortelwagen, die ook voor
het stoplicht moest afremmen. Het
paard steigerde, liep een paar passen
waarna het met zijn voorbenen op het
kofferdeksel en het dak van de per
sonenauto „landde". Paard, berijd-"
en- automobilist bleven ongedeer-'
AMSTERDAM (ANP). De Amsterdamse rechtbank heeft de drie Amstel-
veense daders van totaal vier opzienbarende roofovervallen, waarbij de mis
lukte op een kasloper van C. en A. in de hoofdstad, veroordeeld tot aanzien
lijk lagere straffen dan de officier van justitie had geëist.
De 21-jarige barkeeper Arnoud M.
en de 20-jarige vertegenwoordiger
Thijs O., tegèn wie vijf jaar met af
trek was geëist, kregen ieder ZVz jaar
gevangenisstraf met aftrek van het
voorarrest opgelegd. De oom van Ar
noud, de 48-jarige etaleur-tekenaar
Jacob G., volgens de officier de hoofd
schuldige, kreeg 5V2 jaar gevangenis
straf met aftrek van het voorarrest.
Tegen hem was acht jaar met' aftrek
geëist.
Thijs en Arnoud werden veroor
deeld voor: de mislukte gewapende
roofoverval op 22 januari op de 62-
jarige kasloper van C. en A., de heer
H. R. Schaeffers, die in zijn buik
werd geschoten. Voorts voor hun aan
deel in de te samen met Jacob G. ge
pleegde beroving van een wagen van
van Gend en Loos achter het Cen
traal Station in Amsterdam op 11 ok
tober 1967 (buit ruim een ton). Op
Arnouds conto stond voorts nog de
met zijn oom gepleegde overval op
een kasloper van de supermarkt N.V.
De Hoop te Diemen op 25 november
1966 (buit f 113.500,—). Thijs kon
daarbij, omdat hij nog op school was,
toen niet aanwezig zijn.
Ter zitting had geen van de drie
mannen willen verklaren waar het
overgebleven geld, circa 50.000 gld.,
is gebleven. De officier van justitie,
mr. H. E. van Renesse, kon nog niet
mededelen of hij van de vonnissen in
appel zal gaan bij het Amsterdamse
gerechtshof.
In de overwegingen van de vonnis
sen stond dat in het bijzonder in aan
merking was genomen dat het zeer
ernstige misdrijven waren, die streng
dienden te worden gestraft mede met
het oog op afschrikking van de ver
dachten en anderen voor het plegen
van soortgelijke feiten.
(ADVERTENTIE)
ONZE NIEUWE
N AJ AARS-KOLLEKTIE
is binnengekomen.
In wijde en strakke modellen,
in effen en ruitdessins.
Elegante Damesconfectie
GINNEKENSTRAAT 153
Hoek van Coothplein
BREDA TEL. 01600-34965
's MAANDAGS
DE GEHELE DAG GESLOTEN.
DE graanoogst die op het ogenblik
door Rusland wordt binnengehaald
zal groter zijn dan die van het vorig
jaar: ondanks grote droogte in vele
gebieden.
DEN HAAG (ANP) Gene
raal-majoor W. van Rijn (foto)
plaatsvervangend chef van de
generale staf, wordt de opvol
ger van de chef van de generale
staf, luitenant-generaal F. van'
der Veen. Zijn benoeming in
die functie wordt per 1 janua
ri verwacht.. Luitenant-generaal
Van der Veen gaat dan met
pensioen.
Generaal-majoor Van Rijn is
in zijn huidige functie werk
zaam sinds 1 november van het
vorige jaar. Daarvoor was hij
chef van de staf van het eerste
legerkorps en daarvoor com
mandeerde hij (sinds oktober
'63) de 43e pantserbrigade te
Steenwijkerwold.
De toekomstige chef van de
generale staf is 52 jaar oud. Hij
werd geboren op 29 december
1915 in Den Haag. Hij was
eerst reservist, maar werd na
zijn benoeming tot reserve-twee-
de luitenant toegelaten tot de
K.M.A. in Breda in de rang van
cadet-sergeant. Op 5 oktober '38
werd hij benoemd tot tweede
luitenant bij het vierde regi
ment infanterie in Leiden. In
de oorlogsdagen van '40 was hij
sectiecommandant bij het pant-
serafweergeschut van de eerste
divisie en hij maakte het bom
bardement mee van Waalsdorp,
Den Haag. Zijn onderdeel werd
daarna ingezet op Ypenburg en
in Pijnacker. Tijdens de twee
de wereldoorlog is hij krijgsge
vangen geweest in Neurenberg,
Stanisiau en Neubrandenburg.
Géneraal Van Rijn heeft in
de naoorlogse jaren de hogere
intendancevorming gevolgd en
de hogere krijgsschool. In '56
werd hij als majoor van de ge
nerale staf tewerkgesteld in
Fontainebleau bij de plannings
sectie van de „movements-di
vision" van het centraal-Euro-
pees hoofdkwartier. Van 1960 tot
'63 werkte hij mee aan de re
organisatie van het onderwijs
aan de K.M.A., een reorganisa
tie die ten doel had dit onder
wijs op wetenschappelijk niveau
te brengen. In '59 was hij lui
tenant-kolonel geworden en in
'61 kolonel. Van de K.M.A. ging
hij in '63 als commandant naar
de 43e pantserbrigade.
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1968
PAUS PAULUS
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA „Ik hou niet van excursies door de natuur. Soms zie ik die
groepen wel eens lopen onder leiding van een gids. In hei-witte over
hemden of in ritselende plastic-regenjassen. Dat moet ik niet. Ik ga het
liefst alleen op pad. Als het moet kan ik uren op mijn buik in de mod
der liggen om een dia te maken van een vogeltje of van een nest
jongen."
De 51-jarige Bredase bakker Jan Mattijssen heeft zijn fabelachtige
kennis over de natuur en over de vogelstand niet uit boeken. Hij leest
er zelden over. Alles wat hij er van weet, heeft hij opgedaan tijdens
zijn uren lange zwerftochten door polders en bossen. Honderden dia's,
waaronder vrij zeldzame opnamen, vormen voor hem kostbare herin
neringen aan die eenzame ontdekkingstochten.
„Toen ik nog een kind was, zei
M(jn vader altijd.' Jan kun je een
groter plezier doen met een mus-
seklem dan met wat ook. We
kochten die klemmen ook wel
voor twee cent bij de smid in Prin
senbeek. Vinken vingen we met een
kolenzeef. Ik zou het nu van mijn
eigen kinderen niet goedvinden,
maar ais kwajongens zwierven wij
altijd door de bossen en wat we
tingen lieten we meestal ook weer
vrij."
De belangstelling voor vogels
bracht hem in contact met andere
vogelvrienden, met wie hij samen
in Breda de vereniging „De Bredase
Vogelvrienden" oprichtte. Er kwam
een conflict over allerlei commer
ciële toestanden en Jan Mattijssen
besloot zich aan te sluiten bij de
SIV0, een andere vereniging die
zich met het kweken van tropische
vogels bezighoudt. In die tijd had
hij een kooi met driehonderd vo
gels. Hij werd vijfmaal Nederlands
kampioen en zijn kasten vulden
zich met een grote hoeveelheid be
kers en medailles.
volière met enkele wildvogels, een
Japanse nachtegaal, vlasvinken en
vinkkneuters en daar zit ik dan op
zondagmiddag zo'n beetje naar te
kijken. Kweken doe ik niet meer.
De bekers heb ik allemaal aan
kinderen uit de buurt gegeven. Die
liet ik dan vijf keer een rondje lo
pen en dan kregen ze een beker
van me. Dat werd op het laatst een
vaste traditie. „Lopen we zondag
middag weer, ome Jan?" vroegen
de kinderen en dan holden ze weer
hun longen uit het lijf voor een
bekertje, dat ik met mijn vogel
tjes had gewonnen."
„Ik weet dat het nogal verwaand
klinkt, maar toen er in die kwe
kerswereld zo'n stemming kwam
van „Als Jantje komt, kunnen wij
tvel inpakken", vond ik er plotse
ling niks meer aan. Ikkapte er
mee en ik heb toen acht maanden
geen vogels gehad. Geen enkele,
„Ik weet dat het nogal verwaand
klinkt, maar toen er in die kwe
kerswereld zo'n stemming kwam
van „Als Jantje komt, kunnen wij
wel inpakken", vond ik er plotse
ling niks meer aan.. Ik kapte er
mee en ik heb toen acht maanden
geen vogels gehad. Geen enkele,
maar dat ging niet. Ik bouwde een
Werd de kleine Jan Mattijssen in
de wereld van de vogelkwekers een
autoriteit, dat is hij nu geworden
voor alle boswachters, boeren, na
tuurliefhebbers en andere figuren
in de omgeving van Breda, die in
de vrije natuur iets met de vogel
stand hebben te maken. Boeren die
willen maaien of hun sloten
schoon willen branden, komen eerst
bij hem, om te vragen of er nog
vogelnesten zitten.
Met name in Prinsenbeek, waar
hij brood bezorgt, schieten vele
boeren hem aan als zij weten dat
er ergens een vogel in het veld zit
te broeden. Het gebeurt nl. nog al
eens dat bij het maaien patrijzen,
kieviten en andere weidevogels, als
zij op hun eieren zitten te broeden
aan fiadders worden geslagen. De
bemiddeling van deze kleine vo
gelkenner heeft al heel vaak tot
gevolg gehad dat de boeren een
stukje wei of korenveld overeind
lieten staan, zodat de vogels hun
eieren rustig konden uitbroeden.
Jan Matthijssen is een boeiend
verteller over zijn ontdekkingen in
de natuur. Hij kan bijna alle vogel
geluiden natuurzuiver imiteren en
hij heeft ook veel van die geluiden
op zijn bandrecorder vastgelegd.
Iedere zondagochtend, vaak al
om twee uur in de nacht, gaat hij
er op uit. Voetje voor voetje sluipt
hij door de bossen, hij verschuilt
zich achter hakhout, klimt voor
zichtig in hoge bomen, of ligt uren
achtereen te wachten op vogels die
hij met hun jongen wil fotografe
ren.
De vaste plaatsen waar de kor
hoenders hun luidruchtige caprio
len maken, waar de Vlaamse gaai
en de eieren van andere vogels ko
men leegslurpen, waar reebokken
zich omzichtig verplaatsen van het
ene naar het andere bosje, waar de
lijsters, de grauwe vliegenvangers
en hoe al die vogels mogen heten
regelmatig terugkomen, al die
plaatsen en geheimzinnige plekjes
kent Jan Mattijssen op zijn
duimpje.
JAN MATTIJSSEN
Jan, kom eens kijken, zei
een boer laatst
In de polder heb ik ze korte tijd
later weer losgelaten. „Houdoe
jongens" zeg ik dan en dan maar
hopen dat ze niet opgepikt worden
door een valk of een andere roof
vogel."
In de huiskamer, met zijn lieve
lingskanarie als enige herinnering
aan zijn kweektijd, demonstreert
hij ons hoe hi] loopt, hoe hij sluipt,
hoe hij op de rulle bosgrond breek
bare takjes vermijdt. Hij laat ons
zien hoe hij eens oog in oog stond
met een prachtige reebok, die niet
voor hem wegsprong en waar hij
dus enkele prachtige dia's van kon
schieten.
„Jan, kom eens kijken, zei een
boer laatst. Hij had twee kieviten
gevonden en ze bij hem in de keu
ken op tafel gelegd. Eentje was er
al dood, de ander hard op weg. Ik
heb hem in mijn handen gehouden
en met mijn adem heb ik hem weer
zover gekregen dat er weer wat
leven in kwam. Toen heb ik hem in
een theemuts gestopt en na een
dag in een warm kistje was het
kievietje weer helemaal opgeknapt.
Boven op zolder heeft Jan Mat
tijssen zijn eigen bioscoopje. Hij
laat ons zijn zeldzame dia's te zien,
tientallen en de voorstelling duurt,
uren, want bij ieder plaatje heeft
Jan zijn eigen uitvoerig interes
sant commentaar. Hij is zo trots als
een pauw op een dia van een nest
kastje (een van de zeventig die hij
zelf maakt en in de natuur op
hangt). In het kasje hebben zowel
een roodborstje als een grauwe
vliegenvanger hun nest gebouwd.
Dat is zeldzaam, want meestal
vechten ze elkaar het nest uit. Dit
tweetal niet. Als moeder vliegen
vanger met wurmpjes komt aange
vlogen, houden de jonge roodborst
jes hun grote bekken dicht en zo
gebeurt het ook als mevrouw vlie
genvanger met voedsel komt aan
gevlogen.
We krijgen alles te zien. Luister
rijke plaatjes van de Vlaamse gaai
en de eekhoorn, die Jan Mattijssen
de grootste deugnieten in de natuur
noemt, omdat deze vogelvrijen al
les roven wat er te roven valt in
de natuur. Prachtige opnamen van
ransuiltjes en op prooi jagende
buizerds. „Ik zou er de kinderen
op school uren over kunnen ver
tellen" zegt Jan Mattijssen bij het
afscheid, nadat zijn overgeduldige
vrouw al een uur tevoren had ge
roepen dat het eten stond opge
diend.
BOGOTA (DPA/RTR/ANP)
Paus Paulus zal op 22 augustus in
Bogota, de hoofdstad van Colum
bia, aankomen waar hij een deel
Ml bijwonen van het eucharia-
usch congres dat van 18 tot 25
augustus in deze stad zal worden
Wouden.
kit!ln verwacht dat honderden ker-
ciJ hoogwaardigheidsbekleders,
er w'e 20 kardinalen en 350 bis-
uii en rond 100.000 pelgrims
J hatijns-Amerika, Europa en A-
„,t congres zullen bijwonen.
e °P een 2500 meter hoge berg
i„,Jen Bogota, dat circa 2 miljoen
i. ."crs telt, heeft zich goed voor-
li»)! 0I) deze gebeurtenis- Men
ba,! Veel gedaan om de stad een
ji-ier aanzien te geven. Straten en
her611 en een goede beurt ge-
'ecsteid en diverse gebouwen zijn
?aus zal op 24 augustus in de
conferr' Van BoS°ta de tweede
bissnk van Latijnsamerikaanse
„.H"°PPeri openen. Aan deze cpnfe-
tapL, w°rdt veel belangstelling ge
punt 'n° ze m°gelijk het start-
din, z'in voor een nieuwe hou-
Internf1' de r'"h- kerk van Latijns-
cijl tegenover de nijpende so-
WereMn men in dit deel van de
in,,™.* conferentie, waaraan door
op het gebruik van kunstmatige
voorbehoedmiddelen Men zal de paus
ongetwijfeld te verstaan geven, dat
dit verbod grote moeilijkheden met
zich mee zal brengen in landen waar
de voedselvoorziening geen gelijke
tred houdt met de bevolkingsaanwas
Kortgeleden nog hebben vertegen
woordigers van medische faculteiten
in Argentinië, Brazilië, Columbia,
Chili, Mexico, Peru en Venezuela
een gemeenschappelijke verklaring
uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat
voorkoming van zwangerschap met
kunstmatige middelen de enige ma
nier is om de „enorme bevolkings
groei af te remmen".
Ie ta afgevaardigden uit al-
WordjVan Latijns-Amerika zal
voort» ,elSenomen, wordt dan
on ifnZ?t in de stad Medellin, die
"U km van Bogota ligt.
Wj^i^hdocument, aan de hand
behan'd ®ed'scussieerd za] worden,
tar ,e..sociaal-Pohtieke struc-
an Latijns-Amerika. In confe
rentiekringen beschouwt men de pu-
blikatie van dit document als de be
langrijkste kerkelijke gebeurtenis in
Latijns-Amerika sinds de bevrijding
van het Spaanse juk. De voorzitter
van de conferentie, de. Braziliaanse
bisschop Avela, heeft verklaard, dat
men met dit document de aandacht
van de paus wil vestigen op de bran
dende sociale problemen van Latijns-
Amerika, zoals de bevolkingsexplosie
de armoede van de massa's en de
noodzaak van economische en reli
gieuze hervormingen. Mocht dit zeer
kritische document1 door de confe
rentie worden aangenomen, dan ver
wacht men heftige discussies binnen
de r.-k kerk tussen de progressie
ven en conservatieven.
Over het bezoek van de paus en
de conferentie is nu de schaduw ge
vallen van het in de encycliek „Hu-
manae Vitae" vastgelegde verbod
Tijdens zijn verblijf in Columbia
zal de paus ook in het op 25 km van
Bogota gelegen San José een bijeen
komst van boeren en landarbeiders
bijwonen. De paus gaat er heen per
helikopter en zal op de bijeenkomst
een boodschap voorlezen aan de boe
renbevolking van Latijns-Amerika.
Op de 2e dag van zijn verblijf in
Bogota zal de paus in een armoedi
ge wijk in het zuidelijk deel van de
stad een mis lezen. Tijdens het eu
charistisch congres, waarop naar
schatting 600.000 mensen de commu
nie zullen ontvangen, zal de paus
50 jonge mannen tot priester wijden.
Vanaf zijn aankomst tot aan zijn
vertrek uit Columbia zal paus Paulus
beschermd worden door een lijf
wacht van 100 man. 3500 militairen
en politiemannen zullen de orde
handhaven op het „Campo Eucaris-
tico", waar het congres gehouden
wordt. Van het gevolg van de paus
maken om. deel uit kardinaal-
staatssecretaris Cigognani, kardinaal
deken Tisserant en de Italiaanse cu
riekardinaal Samore, die voorzitter
is van de pauselijke commissie voor
Latijns-Amerika.
(Van onze pari. red.)
DEN HAAG Zeer binnenkort
worden nikkelen guldens in omloop
gebracht. De 180 miljoen in circula
tie zijnde zilveren munten zullen ook
in roulatie blijven.
Het formaat van de beide soorten
guldens zal gelijk zijn. Als gevolg
van een lager soortelijk gewicht we
gen de nikkelen guldens evenwel
een halve gram minder dan de 6%
gram zware zilveren gulden.
Dit gewichtsverschil heeft vermoe
delijk weer consequenties voor de
automaten, die zullen moeten wor
den aangepast.
NEW YORK (Rtr.) Slechts 25
procent van de naar schatting 300.000
geweren en jachtgeweren in de stad
New York waren dinsdag om midder
nacht geregistreerd, het tijdstip waar
op volgens de nieuwe wet de vuur
wapens van inwoners van New York
moesten zijn geregistreerd.
De politie nam dinsdag bij een in
val in een boerenbedrijf te Johnson-
burg (New Jersey) een arsenaal in
beslag. Behalve 12 kisten met ruim
300 kg dynamiet werden verscheide
ne wapens en tanks met traangas ge
vonden.