HET ZWIJGEND GOUD
COMMENTAAR
Praag houdt vol
Bromfietsen
Lessen
Reizen
Vakantie
Huwelijken
Huisdieren
Diversen
DR. CORN. VERHOEVEN:
TSJECHOSLOWAKIJE
OOST-DUITSLAND
POLEN
RUSLAND
HONGARIJE
14
C.k.a. z.g.a.n. motor Jawa 25#
>c plm. 30.000 km compleet
met alle toebehoren nieuwe
remmen en banden billijkt
srijs. Galileistr. 19 Breda.nrd.
ibsoluut goed bij dealer In, on.
derhoud geweest.
T. k. brommer Batavua, a.g,
st. f 200. W ouwsestraatWeg 24,
Bergen op Zoom.
10 auturlJlesseD v«oi 1 415»,
Vervolg- en losse lessen I 8,30
Fonkelnieuwe V.W.'s, Bondsau-
toriisehooi ..De Centrale
Aanmeldlngsadressen Breda.
Statlunsplein a tel 88718.
Roosendaal. Boulevard
113 tel 4097 O'hout Bred as»,
weg 33 tel 3371
Wm. H. Müller Co., Boul. de
Ruyter 14, tel. 2322, Vlissingen.
Agent voor alle luchtvaart-,
scheepvaart- en spoorwegmaat
schappijen, alle biljetten uit
voorraad leverbaar.
15 d. vliegreizen Spanje. Nog
plaatsen beschikbaar v.a. 27-7
wekelijks, vertrek zaterdag
avond. Calella, hotel voli. verz
t 414,-. Malgrat. appartement
v.a. 319,- Inl. en boekingen
bij onze boekingskantoren of:
ONOG Planrelzen. Stationsplein
12. Oldenzaal. Tel. 05410 - 3506.
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 20 JULI 1968
15
Verwè Zegge, A.N.W.B. erkend
verhuurbedrijf van caravans
en bagagewagens. Verkoop van
nieuwe en gebruikte caravans,
bagagewagens, tentwagens en
bedr.-aanhangwagens. Prettig»
financieringsmogelijkheden.
Voor de zelfbouwers hebben
wij alle onderdelen. Spec, adres
voor caravans zonder interieur
Reparatie en winterstalling.
Vraagt onze nieuwe prijscou-
rant Verwé, Bergstraat 9.
Zegge, tel. 01850-36600. Ook Zl.
terdags en zondags geopend.
KI]
raat - Lely 3e hands cara-
Nieuwe caravans,
vans, vouwcaravans. Autobe
drijf Govers nv., Rooseveltlaan
Bergen op Zoom, tel 01640-
V. S. Vakantie en Sport Bo.
venstraat 53, Hoeven, tel.
01659 - 457, iedere dag ook za
terdags en zondags geopend
van 10 uur 's morgens tot 8
uur 's avonds. Alleen geduren
de de opruiming Tago kam-
peervouwwagens nieuw f 3290
nu f 2900. bagagewagens f 583
(RAI - TNO gekeurd) nu
f 485, tenten van f 447 nu
f 398, inruil tenten vanaf f 100,
caravans 4-pers. vanaf f 3295.
Op alle andere artikelen 10
pet. tot 25 pet. korting; slaap
zakken 1200 gr. £„2_2j50'
bedden dessin f 22,50. Ben be
zoek aan onze showroom ls nu
de moeite waard.
962.
ora
i.1
7
no-
nu-
4.
Juwelen heb lk niet, maar wel
•n goed karakter. Ik ben wedn.
bijna 65 en heel alleen. Ia u
wed. en ook alleen en eenzaam,
laat ons dan kennismaken en
zien of 't wat worden kan met
ons. Huw. mog. Br. ond. no.
1111 bur. De Stem Goes.
Wed. 55 r.k. zoekt inwoning bij
weduwe zelfde leeftijd midden
stand, adres en prijsopg. onder
no. SK 14649.
Geef geen honderden gulden»
te veel uil. Koop nu chinchil
la's voor pelsprijs. Een Inte*
ressante en exclusieve hobDy.
C. Bellemans, Dorpsstraat 3«,
Oud-Gastel.
zijn
dag
51.00
tot
enst
dus
ing
en
of
luflt
of
Iken
me-
Dan
1928.
Au-
IJ-
8 te
Te koop: Dobbermann-I'incher
pups.
Zwart-rood en bruin-rood
Prima afstamming, met stam
boom Mevr Fierloos, ZwaaK-
Iweg 4 Nisse Tel 01194-365.
Goed tehuis gezocht voor 2
jonge katjw. U krijgt er graj
tis een pak Pellx vleesbroKjei
bij waar ze zo dol op zt)11, v'
Goorst 20. Breda.
Jongeman. 28 jaar, zucktM
meisje. Br. onder nr. 011260
Grote vakantieschieting °P
terdag 20 juli bij P. Leeraert
Nijs, Hulst. Begin 3 uur-
mo
atest
mtie
1UX.
be
unus
or
uper
Re-
ec.
nne-
idaal
aan
>en
■en
kimt
iel
Re-
PK
Ziekenhuisverzekering
acht kwalen. Voor leeftijd m
honderd jaar. Assurantiekan
toor G. H. Vijgeboom, Gorn-er
neurstraat 68, Sluis, tele*
(01178) - 590.
schieting op zondag 21
2 wippen bij P. Verras,
Graauw. Inleg f 2,75 P&r
Begin 3 uur.
Vakantieschieting op di!l?4tL
23 juli bij Jac. de Waal. KW»
terzande. Begin 3.30 uur-
Zondag 21 juli schieting M c'
de Kind, Kapeliebrug.
M. ,n.SNGI^. ,k,^LINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILNGEN ..PEILINGEN PELNGEN .a^ InUNGEN PEU-l
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILIIGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILNGEN„PEILINGEN1M PEILINGEN PEILINGENI PEILINGfcN mu
'EN.KKlLJlNG|N, Pi,L,NGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN f^jJ-'NGEN PEIUNGEN PEIUNGEN PEIUNOfcN
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PbILlNObN
MET ingehouden adem voigf de vrije wereld de ontwikkelingen in
Tsjechoslowakije. Zwaar is de druk, die nu al maandenlang door
de machthebbers achter het IJzeren Gordijn op Praag wordt uit
geoefend. Dagelijks zijn de Tsjechen het mikpunt van venijnige kritiek.
Dagelijks horen zij dreigend sabelgerinkel, niet alleen van de Russische
troepen binnen hun eigen grenzen maar ook van de Warschaupact-divisies,
die - paraaf en zwaar bewapend rond Tsjechoslowakije staan opgesteld.
Desondanks blijft het nieuwe bewind in Praag de ingeslagen weg volgen.
Wij gaan door, heeft de Tsjechische partijleider Dubcek verzekerd, wij
zullen zelfs niet de kleinste stap van de weg afzetten, die wij hebben in
geslagen.
De Tsjechen proberen een synthese te vinden tussen dictatuur en demo
cratie. Ook voor Dubcek c.s. is het een vanzelfsprekende zaak, dat alle
macht in handen blijft van de communistische partij maar zij zijn bereid
de uitoefening van die macht te onderwerpen aan de controle van het
volk. Een democratisch communisme dus. Ook Marx heeft daarin geloofd.
Maar in Moskou zijn ze er als de dood voor.
En niet ten onrechte, van Russische kant bekeken dan. Achter het IJzeren
Gordijn is het onrustig geworden. Intellectuelen, kunstenaars en jongeren
snakken naar vrijheid. Maar vrijheid betekent kritiek, medezeggenschap
en het ter verantwoording roepen van lieden, die in naam van het com
munisme huiveringwekkende misdaden hebben begaan.
Moskou gelooft er niet in, dat het communisme de teugels kan vieren,
ook niet een heel klein beetje. Als de poort naar de vrijheid op een kier
is gezet zal de druk er op zo groot worden, dat die poort binnen korte
tijd wagenwijd open zal staan.
Dubcek spiegelt zich aan Tito. Hij denkt, dat de gematigde dictatuur
van het communisme in Joegoslavië, los van Moskou, ook voor Tsjecho
slowakije te verwezenlijken is. De Tsjechen hebben echter vóór 1940
een werkelijke democratie gekend. Zullen zij op de duur genoegen ne
men met de surrogaat-democratie, waarmee Tito tot nu toe zijn mensen
zoet heeft weten te houden?
Als de Tsjechen hun spel goed spelen, als zij de zelfdiscipline en de
kracht blijven tonen, die zij in de afgelopen maanden op zo bewonderens
waardige wijze aan de dag hebbén gelegd, kan Praag het begin worden
van een liberalisatieproces in heel de communistische wereld. En dat is
nog steeds een voorwaarde tot een betere verhouding tussen de commu
nistische landen en het vrije westen.
Grote schieting Schutters
„Graauwse Poort". jL
G. Lijbaart, zondag 21 juli.
gin 3 uur. Het Bestuur.
rote schieting bU J.
Zoutestr. 2, Hulst op z<^a®ur,
lull op 2 wippen. Begin
Hoge bijverdienste door
koop van onze merknylo
familie, vrienden en keMgjg
Voor alle plaatsen in Oost»
V.l zoeken wij verkopers(sw
Postbus 57, Hulst.
Koopjes zoeken beeft afBe"
daan Om echt voordeel
vinden stapt u eenvoudig
EQAH-ZieZowinkel binden-
schriftelijke laagrteprijsga^^
rantie bewijst da^riÏÏmidde.
laagste prijs voor levensm
len betaalt.
[7R was enkele weken geleden op
de televisie een debat over
het celibaat van de priesters.
Daarbij deed zich een situatie
voor die we tegenwoordig steeds
meer zien. De tegenstanders van
het verplichte celibaat, zo te zien
voornamelijk priesters en ex-
priesters, waren verre in de meer
derheid op de voorstanders en
wekten alleen al daardoor de in
druk de discussie gemakkelijk te
„winrifen". Niettemin waren in
mijn, snel ontroerde, ogen de twee
of drie voorstanders aardige en
indrukwekkende mensen. Het
deed mij verdriet dat hun getui
genis want veel verder kun je
in zo'n discussie niet komen
bijna letterlijk verloren ging in
het tumult, het hoongelach en de
interrupties van de tegenpartij.
Dat maakte niet alleen de match
minder spannend, het deed ook
geen recht aan het restje van re
delijkheid dat de voorstanders
van het celibaat hadden kunnen
inbrengen.
Nu was één ding in elk geval
duidelijk: die geringere vertegen
woordiging van de voorstanders
was niet opzettelijk gearrangeerd;
er was in dit geval geen „tirannie
van links". Het was eenvoudig erg
moeilijk geweest een paar voor
standers naar de studio te krijgen.
En dat is nu juist het merkwaar
dige bij deze zaken. De mensen
die het meest zeker zijn van hun
overtuigingen lijken wel het minst
bereid daarover te discussiëren.
Een verklaring daarvan zou kun
nen zijn dat juist deze mensen
mensen die het onderling al eens
zijn, in staat zijn naar argumen
ten te luisteren. Ook zjj hebben
in hun groepsverband op dat mo
ment een macht, waarvan ze vol
strekt geen afstand willen doen en
waardoor hun zekerheid iets fa
natieks krijgt.
LJET kan dus heel goed waar
zijn, dat „links", de oppositie,
meer bereid is tot discussie dan
rechts, de macht, maar dat bete
kent alleen een zedelijk voordeel
voor links wanneer die bereid
heid ook blijft bestaan zodra links
ook macht heeft. Als links niet
bereid is het bezit van zekerheid
los te koppelen van het bezit van
macht, dan is de tegenstelling
tussen links en rechts niet meer
dan de toevallige tegenstelling
tussen oppositie en regeerders of
Blauwwit en Fortuna en is zij
dus verwisselbaar. Ook binnen
links bestaat trouwens die tegen
stelling van macht en onmacht.
Niet ieder die aan de discussie
deelneemt, spreekt zijn eigen ge
dachten uit. De discipel kijkt
vragend naar de ideologische
meester en pas als die het goed
vindt, zet hij zijn hoongelach in
of plaatst hij één van de drie in
telligente opmerkingen die hij zo
juist ingestudeerd heeft. „Kunt u
dit concretiseren" hoorde ik on
langs zo'n aanhanger vragen, toen
een spreker van een naar hij ver
moedde aan de meester niet wel
gevallige richting juist bezig was
iets te concretiseren. En ais ze bij
een term die ze niet verstaan uit
roepen „Wat is dat?", zetten ze
meestal een machtspositie bekle
den en het zich kunnen permit
teren niet aan een discussie deel
te nemen. Zij hoeven geen discus
sie te „winnen" om hun positie te
handhaven. Zij laten gewoon ie
dereen praten, houden deftig hun
mond en blijven rustig zitten waar
ze zitten. Een gevestigde positie
kun je alleen maar in gevaar bren
gen door te debatteren.
J-JET kan ook anders gezegd
worden; autoritaire mensen
kunnen niet debatteren. Ze kun
nen alleen een solo weggeven. Ze
willen niet alleen niet discussië
ren, maar ze kunnen het ook met.
zijn niet in staat tot luisteren
incasseren en ze worden heel
uoos als iemand hen in de rede
valt Het is natuurlijk de vraag
welke waarde dan nog aan hun
ekerheden moet worden toege-'
end. Minstens zouden we moeten
eggen, dat die zekerheden n aar
eer ten dele door inzicht bepaald
orden en dat ze voor een groot
Ha 5noeten worden aangevuld
^r,het bezit van macht. En m
discussie speelt die macht nu
S\geen enkele rol; het is dus
Ate verwonderen dat die dis-
Maa',6 pmeden Wordt als de pest
aar het vervelende is dat nu
v Sroot aantal eenstemmige en
nm-c„1T1 lde.ntieke clichés pratende
nenten6" .Zich op een paar °PP°-
hoonooi ürt en dat het stomme
sterk i. dan de discussie zo
soort °!erhteerst d*t zij b> een
dert J ,nerechtstelling veran-
hoe'tou ls beanëstigend te zien
bitter weinig een groep van
hun gezicht alvast in de honende
plooi van „dat is onzin". Ik heb
dit pas nog meegemaakt met jon
gelui, die kennelijk een stoomcur
sus „marxistisch gelijkhebben"
aan het volgen waren, en ik
spreek dus uit ondervinding. Die
cursus leert, denk ik, de aanhan
gers een paar gevatte opmerkin
gen apporteren Die worden dan
te pas en te onpas geplaatst, maar
als de cursist zelf inziet dat zijn
snedigheid hier niet op zijn plaats
is, zodat hij ze voor zich moet hou
den, zet hij zich in de startblok
ken voor een hoongelach.
J_|ET gouden zwijgen is een
trieste zaak, vooral in zoverre
juist het goud, toch een edel me
taal, zwijgt. Onder de conservatie
ve zwijgers is veel intellect, eru
ditie en gevoel. Hun verbitterd
zwijgen betekent een geweldig
historisch produktieverlies. Onder
de sprekers is dikwijls een barre
eenvormigheid, veel intellectueel
zilver en zelfs plastic. Het recht
van spreken heeft weliswaar niets
te maken met het bezit van macht
macht wordt zelfs gebruikt om
zich hat recht van zwijgen aan te
matigen en in de plaats van de
plicht tot spreken het manipule
ren met de gouden handjes te stel
len maar we kunnen toch on
mogelijk zover gaan te zeggen dat
het niets te maken heeft met eni
ge kennis van zaken. Daarom
kan het zwijgen van de ingewij
den zo pijnlijk zijn: want de enige
macht die hun dat zwijgen kan
opleggen is de macht die ze zelf
bekleden.
„Democratie is een botsing van ver
schillende meningen. Democratie is ech
ter ook een bewuste discipline van de
burgers, waarin van alle burgers staat
kundig inzicht verlangd wordt. Wij zijn
oprecht aan het heiingsproces van het
socialisme ten heil van het hele volk be
gonnen en zullen dit tot het eind toe uit
voeren, zodat wij altijd de volkeren van
dit land rekenschap voor onze daden kun
nen afleggen".
XA
(Van een onzer redacteuren)
Het zwaarste geschut in Oost-Europa: Brezjnev, Kosygin,
Kadar, Fock, Gomoelka, Ulbricht en Stoph, heeft Alexander
Dubcek (46), regeringschef en leider van de stille revolutie
in Tsjechoslowakije (nog) niet tot zwijgen kunnen brengen.
Hij is maanden lang de „mystery man" van Oost-Europa geweest.
De man, die glimlacht en niet veel zegt.
Donderdagavond heeft hij einde- lijkende „aparatsjik", die de revolu-
lijk zijn stilzwijgen verbroken. In za
kelijke, maar niet mis te verstane
taal heeft hij eindelijk gereageerd op
de steeds heftiger wordende aanval
len van zijn kameraden, die sinds
maart proberen duidelijk te maken,
dat zij niet ingenomen zijn met Dub-
cek's weg naar het socialisme.
Dubcek reageerde zoals het Tsjechi
sche volk tot nu toe gereageerd
heeft op de enorme politieke en (mi
litaire) druk van Rusland en zijn
bondgenoten: koel, beheerst, gema
tigd en tactisch.
Dubcek is evenals de Tsjechen dat
van nature zijn niet geneigd grote
risico's te nemen en naar de barri
caden te stormen voor een bij voor-
baar verloren zaak. „Play it cool,
boy", is het devies van Dubcek en de
Tsjechen.
Dubcek houdt het hoofd koel. Hij
lijkt op een gemoedelijke professor.
In het Westen zou hij een parade
paard van alle karikaturisten zijn
met zijn lange spitse neus en met
het terugwijkende haar.
Wie is de koele, veel glimlachende
Dubcek? Wie is de man, die tijdens
de machtstrijd in Praag begin de
cember 1967 Grote Broer Brezjnev
beleefd, maar beslist vertelde, dat hij
zich niet met de Tsjecho-Slowaakse
aangelegenheden moest bemoeien?
Wie is de man, die als de gesloten
tie in Tsjecho-Slowakije luidruchtig
liet inzetten met persvrijheid, ont
hullingen in de pers en zuiveringen
in de top?
Alexander Dubcek was bijna Ame
rikaan geweest. Zijn vader, Stefan
Dubcek emigreerde in 1911 naar de
Verenigde Staten in de hoop een
fortuin te vergaren. In 1916 wilde
Stefan Amerikaans staatsburger wor
den en kreeg zijn „first paper", d.w.z.
hij was bijna Amerikaan. Maar toen
dat zover was, werd hij ook voor de
militaire dienst opgeroepen en de
serteerde. Hij trachtte naar Mexico te
vluchten, maar werd bij de grens in
de kraag gepakt.
Na zijn vrijlating ging hij naar
Chicago. Hij werkte er als meubel
maker voor 25 dollar per week. Be
gin 1921 werd Julius, de oudere
bro.er van Alexander, geboren. Ne
gen maanden later verlieten de
Dubceks, teleurgesteld in Amerika,
maar ook aangetrokken door het
„nieuwe Tsjecho-Slowakije" (het
land had zojuist zijn democratie ver
worven) de Verenigde Staten. Drie
maanden nadat de Dubceks waren
teruggekeerd in Uhrovec, een klein
dorpje in Slowakije, werd op 27 no
vember de tweede zoon van de
Dubceks geboren: Alexander.
Hij kwam ter wereld in een wit-
beschilderd huis, waarin de bekende
Slowaakse dichter Ludovik Stur had
gewoond. In 1925 werd het eerste
congres van de pas opgerichte
Tsjechische communistische partij
gehouden. Dubcek senior, zijn fami
lie en 300 andere communisten gin
gen naar Rusland, waar zij de „In-
terhelpo"-coöperatie vormden, om
zich voor te bereiden op de „eerste
socialistische staat in de wereld".
Dubcek sr., die lid was geweest van
de communistische partij in Illinois,
was een van de leiders van de groep.
Tie Dubceks vestigden zich nu in
Rusland. Stefan nam het meubel
makersvak weer op en zijn zonen
gingen naar school, eerst in Frunze
(een plaatsje tegen de Russische-
Chinese grens) en later in Gorki.
De Dubceks keerden in 1938 naar
Tjecho-Slowakije terug. Alexander,
18 geworden, werd lid van de ille
gale communistische partij, waarvan
zijn broer (een Amerikaans staats
burger) al lid was. De familie woon
de in Rencin in Slowakije, maar
Dubcek sr., een bekend communist,
werd gezocht door de politie en was
daarom constant op de vlucht.
Alexander werd leerling-bankwer
ker en kreeg in 1939 een baan in een
wapenfabriek in Dubnica. Toen de
nazi's Tsjecho-Slowakije bezetten
werden de mannelijke Dubceks lid
van de ondergrondse communistische
verzetsorganisatie. Dubcek sr. werd
in 1943 gearresteerd en verbleef tot
de bevrijding in een concentratie
kamp. In 1944 sloten Alexander en
zijn broer zich aan bij de „Rezuto"-
verzetsgroep en namen deel aan de
Slowaakse opstand. Julius Dubcek
sneuvelde in een gevecht met mili
tairen van de Edelweiss divisie en
Alexander werd twee keer gewond
in het rechterbeen tijdens gevechten
in de Straka bergen.
Na de oorlog werkte Alexander
vier jaar in de Trencin Gistfabriek.
Zijn opgang in de partij begon. In
1953 was hij reeds eerste secretaris
van het regionale commité van de
Communistische Partij in Banska
Bystrica.
Harde werker die hij is (slechts
lezen, wandelen en zwemmen vor
men zijn ontspanning), nam hij
schriftelijke lessen in de rechtsge
leerdheid en in 1955 promoveerde hij
met de allerhoogste lof aan het
Politieke College van het Centrale
Commité van de Slowaakse Commu
nistische Partij. In 1963 werd hij
eerste secretaris van dit Centrale
Commité. Hij béhield deze functie
totdat hij in januari van dit jaar
werd geroepen voor de post van
eerste secretaris van de Tsjecho-Slo
waakse C.P.
Hij. zijn vrouw en hun drie zoons
Paul (21), student medicijnen in
Bratislava, Peter (18) en Milan (15),
beide op de middelbare school, leven
in een buitenwijk van Bratislava in
een kleine villa, die best eens een
verfje mocht hebben. Zelfs geen po
litieman bewaakt het huis. Mevrouw
Dubcek, een mollige, blonde, niet
erg grote vrouw doet zelf open als
er gebeld wordt en ze haalt zelf de
boodschappen. Drie maal in de week
komt er een werkster en een tuinman
verzorgt de kleine opril en de rozen
struiken. Maar ze hebben wel een
geheim telefoonnummer. De Dubceks
roken niet en Alexander Dubcek
drinkt niet, geeft niets om officiële
ontvangsten en schuwt iedere per
soonlijke publiciteit.
Stevan Dubcek, de 76-jarige vrien
delijke vader van Alexander, herin
nert zich met een glimlach: „Toen
mijn zoon aan de Politieke Universi
teit van Moskou studeerde kwam
Novotny, die toen eerste secretaris
was van de partij eens naar Bra
tislava. Ik vroeg hem hoe het met
Alexander ging en hij antwoordde
me dat hij het voortreffelijk deed
daarginds. Hij zei: hij is de beste van
het jaar en ik zeg je dat hij het nog
ver zal schoppen in de partij. Enfin,
u ziet dat hij gelijk gehad heeft."
We hebben al eens uitvoerig be
schreven, hoe Dubcek begin dit jaar
de beslissende slag met Novotny, de
gehate Stalinist, won.
Dubcek bleek 'n tactisch politicus te
zijn, en niet de partijbaas uit Slo
wakije hij is zelf een Slowaak.
Dubcek stimuleerde de revolutie, die
aanvankelijk in Tsjecho-Slowakije
als een enorme sensatie werd onder
gaan. Plotseling: geen ingrijpen van
geheime politie meer, geen censuur
meer, vrijheid van spreken en schrij
ven, en zuiveringen. Dubcek liet de
„vergelding", waarop de Tsjechen
tien tot twintig jaar gewacht had
den, aan de mensen zelf.
Dubcek zweeg in die periode, maar
achter de schermen hij staat be
kend als een compromis-zoeker, hij
is geen dictator en heeft niets van
de „sterke man" zorgde hij er
voor, dat er niets uit de hand liep.
Dubcek is sinds hij de hervorming
in Tsjecho-Slowakije krachtig ter
hand heeft genomen vaak vergele
ken met Johannes Hus, een vijftiende
eeuwse Tsjechische theoloog, die de
katholieke kerk van binnenuit tracht
te te hervormen, maar zijn volge
lingen keerden zich van hem af en
vormden een eigen beweging. Hus
ging op de brandstapel.
Alexander Dubcek zal dit lot niet
verwachten, maar hij maakt wel de
„heetste dagen" uit zijn leven door,
nu vele kameraden het vuur van zijn
stille revolutie willen doven.
Ais Rusland geweld tegen Tsjechoslowakije zou gebruiken, kan Praag aanvallen van vier kanten verwach
ten: het land heeft een 169 km lange grens met Oost-Duitsland, een 650 km lange grens met Polen, een 80 km
lange grens met Rusland en een 490 km lange grens met Hongarije. De grens met Hongarije wordt als een „lau
we" grens beschouwd, omdat niet verwacht wordt, dat Boedapest zal meedoen aan militaire acties.
De Tsjechoslowaakse grens met West-Duitsland en Oostenrijk is 490 km lang.
OP het ogenblik zij» ->r geen aanwijzingen, dat Moskou geweld zal
gebruiken om het liberalisatieproces in Tsjechoslowakije een
halt toe te roepen. Dit is de mening van Amerikaanse deskun
digen. Mocht Rusland echter besluiten toch zijn troepen in te zetten,
dan zou volgens dezelfde Amerikanen het Tsjechische leger een aan
val niet langer dan enkele dagen kunnen weerstaan. Een aanval van
de Russen (en eventueel zijn bondgenoten) zou Tsjechoslowakije van
vier kanten (zie nevenstaande kaart) kunnen treffen. Hieronder een
overzicht van de Russische troepensterkte in die landen en de troe
pensterkte van Oost-Duitsland, Polen, Rusland (aan de grens met
Tsjechoslowakije) en Hongarije.
Partijleider: Dubcek. Inwoners: 14.300.000.
Sterkte leger: 175.000 man. Materieel: 850 vliegtuigen, 3500 tanks.
Partijleider: Ulbricht. Inwoners: 21 miljoen.
Sterkte Oostduitse leger: 85.000 man.
Materieel: 1800 tanks, 300 vliegtuigen.
Russische troepen: 175.000 man (tien tankdivisies, tien infanterie
divisies. Materieel: zeker 3000 hypermoderne tanks en supersonische
Migs.
Partijleider: Gomoelka. Inwoners: 25 miljoen.
Sterkte Poolse leger: 185.000 man.
Materieel: 3000 tanks en 820 gevechtsvliegtuigen.
Russische troepen: Minstens 35.000 man.
Partijleider: Brezjnev. Inwoners: 245 miljoen.
Sterkte leger aan Tsjechische grens: Minstens 300.000 man.
Partijleider: Kadar. Inwoners: 10,7 miljoen.
Sterkte leger: onbekend.
Materieel: Aantal tanks en vliegtuigen onbekend.
Russische troepen: 25.000 man.
