kje kje PJES met op vooruit gegaan" SPECULATIES EN OPPOSITIE Juan Carlos vandaag opvolger van Franco Hoe verschrikkelijk degelijk en ouderwets De Mo Onderlinge is toont u 't moderne hoofdkantoor in Groningen... CLASSIFICEERDERDE „VUILE MAN" IN DE HAVEN op IZEN IN EVERT VAN MOKUM VANDAAG 65 JAAR TOESTAND GEWONDEN VAN „AGUA CLARA" NOG ZORGWEKKEND „Object" was voetganger Frans protest tegen uitgave Nederlandse katechismus Bisschoppen praten over armoede minder dan de per meter 3,50 4,50 kortingen NU 49,- NU 69,- nu 29,75 dekens, toiletjes matrassen )r 59,- enz. - Tel. 2137 Ommezwaai Overtrokken Waardering ANTI-BOURBON J r OPPOSITIE VERDEELDHEID VEEL GELD WONDERLIJK VAKBEKWAAM Latijns Amerika t DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 18 JULI 1968 (Van onze sportredacteur) AMSTERDAM Vanaf vandaag krijgt een van Neder lands grootste wielerkenners A.O.W. Evert van Mokum is 65 geworden. Na een stormachtig leven in de wielren nerij mag hij het nu kalm aan gaan doen, maar het zal er waarschijnlijk niet van komen. ,,Ik voel me als in mijn beste jaren". De beste jaren van Evert van Mokum strekken zich uit over een lange periode waarin hij coureur, ploegleider en journalist was. Een combinatie van de laatste twee maakte hem nationaal en internationaal bekend. Ofschoon hij als ploegleider in belangrijke mate bijdroeg tot de vorming van de Nederlandse wielrenners moet Evert van Mokums jour nalistieke werk als zijn grootste verdienste gezien worden. In zijn artikelen voor talloze dag en weekbladen („ik begon als free lance en ik ben het geble ven") pleitte hij voor de wieler sport zonder de zin voor reali teit en objectiviteit te verliezen. Hij maakte van de wielrennerij een diepgaande studie („ik wilde altijd door het rugnummer heen kijken") en verwerkte het verza melde materiaal, incluis de kritische noten, op een leerzame wijze in zijn reportages. Evert van Mokum, een van de pioniers zoals Joris van den Bergh dat was, werd een groot spe cialist in het moeilijke wielervak en van die kwaliteiten profiteerde de vaderlandse wielrennerij royaal. De KNVVU stelde hem regelmatig aan als ploegleider, coureurs kwamen om zijn adviezen. De journalist Evert van Mokum drong diep door in de wielersport, maar hij verviel niet in de fout kritiekloos te wor den. „Er is momenteel", zegt Evert van Mokum, „een strijd gaande tus sen oudere en jongere sportjourna listen. De huidige generatie vindt dat ze zich beter opstelt tegenover de atleet en hem anders, moderner,* v- harder, moet volgen hij zijn presta ties. Ik ben het daar roerend mee eens. De jongere sportjournalisten zijn terecht kritischer. De sport is veranderd, de lezer is veranderd". De sport is veranderd.... Evert van Mokum: „De merkenploegen heb ben voor een ommezwaai van de renners-mentaliteit gezorgd. Het is er niet beter op geworden. Onze moderne coureurs kennen weelde en met weelde vorm je geen karak ter. Vroeger moesten de renners knokken voor hun positie, nu krij gen ze al gauw een aardig maand geld op hun bankrekening. Het is allemaal veel gemakkelijker ge worden voor ze. Dikwijls ook in de wedstrijd. Met de merkenploegen kregen we de systeemverandering. Men ging „afstoppen". Neen, de wielrennerij is er niet op vooruit gegaan. Maar ach, ik neem de ren ners het niet kwalijk. Deze ver schijnselen zijn toch immers inhae- rent aan de tijd waarin wij leven. Je kunt die lijn in verschillende andere sectoren met evenveel ge mak doortrekken". De sport is veranderdEvert van Mokum: „Op de dag van van daag bereiken de pelotons enorme snelheden. Het tempo blijft omhoog gaan, maar ik vind dat'geen voor deel. Tenminste als kijksport. Voor het publiek valt er toch zeker niets meer te genieten. Als ik bij een koers mensen een programma zie kopen denk ik: waar begin je toch aan. Direkt zie je een flits en het hele spul is voorbij.. Je kunt geen rugnummer controleren. Natuurlijk, ik begrijp dat ook dit verschijnsel er een van deze tijd is, maar daarom hjteft het nog niet goed t^'zijp. t "W De sport is veranderdEvert van Mokum: „De ploegleider heeft een belangrijke plaats gekregen. Ik vind al die tam-tam rond een ploeg leider zwaar overtrokken. Zijn suc ces is betrekkelijker dan hij zelf wei denkt. In de loop van de jaren had Evert van Mokum tal van Brabantse en Zeeuwse renners in zijn ploegen. Bovenstaande foto werd gemaakt in de ronde van Tunesië van 1962. Evert van Mokum feliciteert de Roosen daler Jos. Einders die een etappe won. Evert van Mokum: „Ik wilde altijd door het rugnummer heenkijken". Het zijn toch immers de renners die de prestatiemoeten leveren". De sport is veranderd...... Evert van Mokum: „Wielrennen is erkend. Toen ik begon, in 1921, heersten hier even rare toestanden ais die men nu zo graag rond de romanti sche Tour de France van de eerste jaren in herinnering roept. Ik heb het meegemaakt dat tijdens een wedstrijd een agent vanachter een boom kwam en zijn sabci tussen de spaken van het voorwiel stak. Het hele peloton tegen de vlakte. Zo was het toen in Nederland! We re den onder het mom van „betrouw- baarheidsritten". Dat was de enige krachttoer die je op de fiets mocht uithalen. Nu heeft men de wieler sport volledig geaccepteerd. Wiel rennen is populair geworden en dat zal zo blijven. Ik ben het niet eens met de mensen die voorspellen dat het toppunt nu bereikt is en het binnen een aantal jaren sterk berg afwaarts gaat". De wielersport is ook NIET ver anderdEvert van Mokum: „Ie dereen heeft tegenwoordig de mond vol over doping. Men praat en doet onvoorzichtige uitspraken. Waar doktoren twijfelen en zoeken weten de leken het beter. Als ik daarmee geconfronteerd word moet ik me soms inhouden. Doping is een tere zaak, die heus niet van de laatste tijd dateert. Ik ken een oud-renner voor wie „het spul" in zijn tijd al bestond. De man is nu tachtig. Re ken maar uit". Evert van Mokum, wiens wettige naam Lammers volledig verdrongen is door de populariteit van het pseu doniem, bewaart alleen maar pret tige herinneringen aan de wieier» sport. „De vervelende ben ik niet vergeten, maar ik heb ze naar de achtergrond geschoven". Herinneringen zijn voor deze wie- Ierpionier dierbaar. Hij heeft ze vastgelegd in een archief dat tot ver over de grenzen beroemd is. Evert van Mokums documentatie bestaat uit naar schatting tienduizend foto's en een beduidend aantal meer re portages, levensbeschrijvingen en historische overzichten. Hij beschikt voorts over een puntig overzicht van de voornaamste bijzonderheden van duizenden renners uit verschil lende generaties. „Als ik met ze sprak tekende ik op een kladje hun kop. Ik schreef mijn indrukken op over karakter, maatschappelijke po sitie, familie-omstandigheden, wie- Iermentaliteit enzovoorts. Ik wilde de sportman met wie ik te maken kreeg volledig kennen". Evert van Mokum kreeg het suc ces dat hij verdiende. Hij werd ver trouwensman van de renners („Ze kwamen met al hun zorgen"), ploegleider van de KNWU (o.a..vijf maal in de Ronde van Tunesië) en gewaardeerd journalist (o.a. hoofd redacteur van „Wielersport"). (Van onze correspondent) BARCELONA Terwijl generaal Franco's nationale eenheidsre giem de 32ste verjaardag viert, stijgt in monarchistische en republi keinse kringen van Spanje de spanning rond de opvolgingskwestie. In Madrid gaan er namelijk hardnekkige geruchten dat generaal Franco voor de viering van de 18de juli, de dag van de nationalistische op stand, een verrassing in petto heeft. Hij zou prins Juan Carlos de Bourbon y Bourbon, zijn officieuze protégé voor de vacante troon van het koninkrijk Spanje, een officiële positie willen geven. In de Spaanse pers schreef men dat prins Juan Car los, die reeds in een paleis wroont dat staatsbezit is, een civiele en een mili taire hofhouding toegevoegd zou krij gen. Dit privilege van koningen en kroonprinsen is nu alleen aan el ge- neralisimó Franco, caudillo van Span je bij de gratie Gods, voorbehouden. Het zou prins Juan Carlos dus een heel wat „koninklijker" positie geven dan de huidige „officiële bezoeken" aan provincies of opvallende plaatsen bij militaire parades aanduiden. Is generaal Franco werkelijk van plan om op 18 juli zijn lange zwijgen te verbreken en duidelijk te verkla ren dat prins Juan Carlos die man is voor wie hij met zoveel geduld en diplomatie een troon heeft voorbe reid in het nationalistische Spanje, dat hij met allesbehalve Bourbon-ge zinde troepen veroverde? Het is mogelijk, want zoals een vooraanstaande Spanjaard onlangs verklaarde: „Alleen God en Franco weten wat Spanje te wachten staat. En hun wegen zijn ondoorgrondelijk". Per slot van rekening moet men niet vergeten dat prins Juan Carlos juist verleden januari de leeftijd van 30 jaar bereikte die door de Spaanse grondwet vereist wordt om koning te kunnen worden. Er zijn echter verscheidene feiten die deze geruchten minder waar schijnlijk maken. Ten eerste is gene raal Franco de voorzichtigste militair die ooit een politieke strijd heeft ge leverd en hij weet dat er nog altijd veel tegenstand tegen prins Juan Carlos bestaat, ook onder zijn eigen (ADVERTENTIES) Wij vinden dat da „geachte clientèle" van een goed ouderwets en degelijk verzekeringsbedrijf recht heeft op een coulante, correcte en vooral snelle afwikkeling van alle posten. We zijn gespecialiseerd in motorrijtuigverzekeringen, al 40 jaar lang. 't Blijkt dat we dit redelijk doen, want we hebben over heel Nederland, vele, zeer véle tienduizenden polishouders. En dat aantal groeit dagelijks. En tèch heeft elke individuele cliënt recht •op ouderwets persoonlijk dienstbetoon. Dat kan alleen ais een bedrijf zeer modern en efficiënt werkt. Omdat De Auto Onderlinge zo degelijk is, moeten we wel progressief zijn. U ziet dus wel dat dit hoofdkantoor in Groningen met zijn„computerized"adrhini- stratie inderdaad kenmerkend is voor de degelijke Auto Onder linge, Oh ja, misschien zijn onze concur- renlie-begrippen ook al ouderwets, want de A.O,biedt zeer ruima polis voorwaarden bij gunstige premies zowel voor W.A-als All-Risks ver zekeringen! VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ D^UT^ONDERLINGE cfe beste bumper is een polis van De Auto Onderlinge aanhangers. Of hij er belang bij heeft op dit moment een openlijke con frontatie tussen de verschillende steunpilaren van zijn regiem uit te lokken, staat nog te bezien. Immers, niet alleen de linkse op positie en de Carlisten van prins Carlos Hugo en prinses Irene zouden zich met hand en tand verzetten te gen een troonsbestijging van „El Jua- nito" (Jantje), zoals zij hem kleine rend noemen. Ook de politieke akti- visten van de staatspartij en van de staatssyndicaten, waaronder de resten van de eens zo beruchte Falange, la ten de laatste tijd steeds meer „repu blikeinse" geluiden horen. Zij willen na Franco geen koning, maar een nieuwe Franco. En zelfs de Bourbon-monarchisten, de geldadel en de grootindustriëlen zouden niet onverdeeld gelukkig zijn met een be sluit van generaal Franco om prins Juan Carlos definitief tot „koning in spe" uit te roepen. Want zo zou dan Juan de Bourbon y Battemberg, zijn vader, gepasseerd worden. En de Bourbon-monarchisten heb ben onder leiding van don Juan al tijd bij hoog en bij laag volgehouden dat Juan Carlos alleen koning zou kunnen worden na zijn vader, de „of ficiële pretendent", die nu in Portu gal in ballingschap woont. Een idee dat generaal Franco overigens be paald niet dierbaar is: nog maar wei nige dagen geleden verbood de rege ring een serie feestelijkheden op lan delijke schaal om don Juan's naam dag te vieren in Spanje. Don Juan onderhoudt veel contacten met de gematigde linksgezinden en met de progressieve rechtsgeZinden. Sinds de stichter en leider van het Opus Dei, Monsenor Escriva de Balaguer, hem verleden jaar in Portugal be zocht, zegt men dat dit katholieke lekeninstituut met zijn "verregaande economische en sociale invloed in Spanje, zich in de politiek aan Don Juans zijde heeft geschaard. Het Opus Dei, fel bestreden door de oude getrouwen van het regiem, in de staatspartij en de staatssyndicaten, omdat zij in deze dynamische organi satie (die zij „de heilige Maffia" noe men) een gevaarlijke rivaal zien. Het is opvallend, dat gelijktijdig met de geruchten omtrent de komen de „kroning" van prins Juan Carlos, andere „confidentiële inlichtingen" de kop opsteken in Madrid en waar in werd verzekerd dat prins Juan Carlos niet zoveel fiducie heeft in een verbintenis tussen de monarchie en het Opus Dei. Men verklaarde dat hij daardoor een meer onafhankelijke houding te genover zijn vader wil innemen cn zelfs ,,in geval van nood", als het landsbelang dat eist, onder voorbij gaan van zijn vader het koningschap zou aanvaarden". Dergelijke geruchten zijn natuur- SCHIEDAM (ANP) Het onder zoek aan boord van de tanker „Agua Clara" in Schiedam door de inspec teurs van de arbeidsinspectie en des kundigen van de centrale dienst is thans beëindigd. Het schip is vrijgegeven om het voor zover mogelijk verder schoon te maken. Aan de officier van justitie in Rotterdam, mr. B. van der Meulen zal rapport worden uitgebracht over de resultaten van het onderzoek. De stoffelijke resten van de vijf slachtoffers die nog niet zijn gevon den, bevinden zich waarschijnlijk nog in de vernielde tanks. De toestand van vier van de zeven gewonden is nog steeds zorgwekkend. (Van onze correspondent) ROTTERDAM De classificeer ders zijn over het algemeen de minst gewaardeerde werkers in de haven. En dan niet zozeer om dat zij het smerigste en ook ge vaarlijkste van alle havenwerk opknappen, maar vooral omdat ff onder hen nogal wat vogels van vreemde pluimage zijn. De ramp op de ontplofte tanker Agua Clara heeft vooral de aandacht °P dat laatste gevestigd. Van het be gin af aan heeft de politie een slag om de arm moeten houden voor wat de persoonlijke gegevens van de ver lusten en gewonden betrof. Uit er- armg wist zij dat de namen van de 'ass'fl<,eerders niets over hun ware «entiteit zouden opleveren. 1classificeerder was vroeger al on harde, ongeïnteresseerde bonk, le voor goed geld bereid was sche pen af te bikken, olietanks leeg te scheppen, kortom ieder schip schoon te- maken voor het eèn nieuwe lading kreeg of-een onderhoudsbeurt onder ging. Sedert de koppelbaas op de Neder landse markt is verschenen, en daar mee de niet geregistreerde arbeids kracht, heeft het gilde van de classi ficeerders aanvulling gekregen uit de gelederen van de zwervers en bui tenlandse gastarbeiders, al of niet legaal in ons land, mensen die zeer nadrukkelijk met de gevestigde orde hebben gebroken, en jongelui die het ouderlijk huis ontvlucht zijn. Het schoonmaken van schepen door bemiddeling van een koppelbaas heeft juist voor deze groep die fei telijk niet in het ambacht thuishoort, het voordeel dat in korte tijd veel geld te verdienen is, niemand zich om persoonlijke gegevens, sociale verzekeringen, alimentatieverplich tingen, belastingen, werkvergunnin gen en keuringen bekommert, en dat er geen vaste dienstbetrekking be staat. Kortom, iemand die in deze maatschappij met niemand iets te maken wil hebben, omdat hij b.v. zijn vrouw niet meer wenst terug te zien, en zich geen geregelde werkkring kan permitteren, kan bij een koppel baas genoeg verdienen om redelijk in het leven te blijven, Is het werken via een koppelbaas op zichzelf al garantie genoeg om voor iedereen buiten schot te blijven, voor alle ze kerheid bedienen velen zich dan nog eens extra van een valse naam. De werving van classificeerders, de zogenaamde wilde arbeidsmarkt, is een wonderlijke zaak. 's Morgens om een uur of zeven rijden de busjes van de koppelbazen bij de stations van Rotterdam of Den Haag, of bij bepaalde cafes voor, en wie dan mee wil kan in principe instappen. De koppelbaas beschouwt overigens wel vluchtig de werkkracht van zijn em ployé in spe. Avontuurlijk aangelegde scholieren, verlopen studenten, en door ondervoeding verzwakte zwer vers, worden zonder meer geweigerd. Zij tasten de werkkracht van de ploeg aan, hetgeen op een aangenomen werk puur verlies is. Is er echter veel werk en weinig aanbod van krachten, dan worden de normen snel omlaag geschroefd. Iemand die dan eigenlijk nog zijn roes aan het uit slapen is, wordt wakker op weg naar een tanker. Eenmaal op de terreinen van de tankercleaners of van de' havenbedrijven waar het schip wordt schoongemaakt, wórdt geen tijd meer vermorst met formaliteiten. De man nen krijgen gereedschap en een taak. Voor'kleding moeten de ménsen zelf zorgen. En voor degenen die niet vlerkelijk het beroep van classificeer der uitoefenen is dat altijd een be zwaar. Oude kleren zonder meer zijn niet de beste bescherming tegen on bewerkte olie, bedorven kopra, ver schimmelde sojabonen, ertsstof, of wat voor troep er ook in de ruimen mag zitten. Doorgaans wordt er tien uur ge werkt met een paar pauzen. In de afgesloten olietanks, waar men alleen toegang krijgt via mangaten, werkt men bij toerbeurt. In grote, open ruimen werkt men achtereen. De verdiensten zijn navenant. Veertig gulden voor een nacht werken schoon in het handje is normaal. Naarmate er meer nare bijverschijnselen zijn wordt er meer betaald. De buiten landers krijgen soms minder dan de Nederlanders. Daartegenover staat dat de buitenlanders soms twee ploegdiensten achter elkaar nemen omdat ze in de stad verder toch. wei nig kunnen beleven zonder dat het hun veel geld kost. Goede koppelbazen kunnen zich lang handhaven, en krijgen ook ge makkelijk hun ploegen geplaatst. De slechtsten proberen eens wat, sprin gen er soms met veel geld uit (op basis de helft voor mij, de helft voor de man die werkt) maar lopen soms ook zulke enorme schulden aan loon belasting op, dat zij of failliet gaan of met de noorderzon moeten ver dwijnen. Hun taak beperkt zich tot het charteren van de mannen, het vervoeren en het uitbetalen. Toezicht op het werk en de leiding bij het werk zijn in handen van de bedrij ven aan wie de koppelbazen werk nemers verhuren. Voor het gespecialiseerde werk hebben de meeste schoonmaakbedrij ven zelf mensen in dienst, eveneens classificeerders, maar van een heel ander slag. Vaak zeer vakbekwaam en vooral ingezet bij het technische werk. De koppelbazen leveren meer de mensen voor het vuile handwerk. Afkrabben van tankwanden, waar elektrische machines niet kunnen ko men. Het opscheppen en transpor teren van vuil, kortom alle werk waarvoor mensen in normale om standigheden zich niet graag lenen, maar waarvoor bepaalde figuren in de maatschappij, door het geld ge lokt, toch iedere keer weer opdraaien. GENERAAL FRANCO ....even ondoorgrondelijk als God..„ lijk niet bevorderlijk voor de een heid in het toch al zo verdeeelde monarchistenkamp en zij worden met groot genoegen door de anti-mo narchisten en anti-Opus Dei-politici doorgegeven en opgeblazen. Zij zou den namelijk wel eens precies het tegenovergestelde resultaat kunnen hebben: inplaats van de terugkeer der monarchie te versnellen, zouden deze geruchten dit tijdstip kunnen uitstellen. Generaal Franco heeft 32 jaren lang over Spanje geheerst en daarbij veelvuldig gebruik gemaakt van het principe „verdeel en heers". Het zou niet verbazend zijn als een nieuwe verdeeldheid onder de Bourbons hem weer enige jaren uitstel zou geven voor de moeilijke beslissing over zijn eigen opvolging. AMSTERDAM (ANP) De 22-ja rige bestuurster van de sportwagen, die in de nacht van maandag op dins dag in Amsterdam de voetganger G. Hol (65) met dodelijk gevolg aan reed, heeft tegenover de politie ver klaard dat zij de voetganger die nacht niet heeft gezien. Wel had ze gemerkt dat haar auto tegen een object was aangereden, maar wat dat precies was had ze niet gezien omdat het slecht zicht was. De vrouw is na verhoor vrijgelaten. Het slachtoffer was volgens ge tuigen op de motorkap terechtgeko men en enkele tiéntallen, meters meegesleurd. PARIJS (AFP) Kardinaal Le- febvre, voorzitter van de Franse bis schoppenconferentie, heeft gisteren in een communiqué geprotesteerd te gen de publikatie van de Franse ver taling van de nieuwe Nederlandse katerhismus. De kardinaal zegt dat voor de uit gave, verzorgd door Charles Ehlinger, geen imprimatur (toestemming tot drukken) is gevraagd. De kardinaal noemt de publikatie een ontoelaatbare ongehoorzaamheid aan het kerkelijk gezag. Het goede dat van dit opmerkelijke werk ver wacht kan worden, nadat enkele noodzakelijke veranderingen zijn aangebracht, komt er door in vaar. ge- BOGOTA (AFP) Het Cohim biaansc blad „EI Tiempo" heeft de tekst gepubliceerd van een werkdo cument, opgesteld voor de conferen tie van Latijns-Amerikaanse bis schoppen, die op 24 augustus te Me- dcllin in Columbia door paus Paulus geopend zal worden. Het document begint met de stel ling dat er in vele gebieden van La- tijns-Amerika ontegenzeglijk een re volutionaire toestand bestaat die dringend een grondige wijziging be hoeft, Een bron van zorg noemt het document alleen al de snelle groei van de bevolking van dit deel van Amerika die van 63 miljoen zielen in het begin van deze eeuw tot 268 milj'oen zielen is toegenomen. Wat de economische toestand betreft wordt in 't document gezegd dat het gemiddelde inkomen per hoofd in La- tijns-Amerika nauwelijks 300 dollar per jaar bedraagt. Deze toestand vloeit onder meer voort uit het feit dat Latijns-Amerika afhankelijk is van buitenlandse kapitaal waarvan de macht steeds toeneemt. Het is dan ook niet verwonderlijk, aldus het document, dat op deze wij ze voorwaarden voor het uitbreken van geweld ontstaan en zich besten digen, daar de toestanden die deze voorwaarden scheppen, zelf op ge weld berusten voor zover zij in strijd zijn met de menselijke waardigheid en tot onderdrukking van de vrijheid voeren.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 7