dat we
rieven
n Bonzo
EUROPA GROEIT OVERZICHT VAN
MIJLPAAL
IN E.E.G.
Wereldraad dreigt een „papieren" V.N. te worden
A
m
Douane-unie maandag een feit, maar geen Europese feestdag
ism
AKKOORD VAN JAOENDE
WORDT VERNIEUWD
AISSIèRES
'ERKOOPSTERS
T. Luykx n.v.
MINISTRATEUR
uyter en Zoon N.V.
eeswaren
DE EUROPESE INTEGRATIE
Landbouwprodukfen
Geleidelijk
Wil
Spaarboekjes 474%
Bankboekjes 43A
Termijnboekjes 5V4%
Beleggingsboekjes 6H*
TtvaaLansGhol
4
I
anssen, Adj. directeur Felix-Boms n.v.
iu uitziet. Dank voor "uw
Felix en Bonzo met Livit
ran moderne diervoeding
w trouwe huisdier nu het
g voor-ons. Dat begrijpt
-
voor uw hond
BONZQunEUtONES
BONZO DINER
BONZO RITSBUK
BONZO:
M
strieele Maatschappij
DENBERG"
iberg, zoekt
ïlast kan worden met:
order-administratie;
controle op het verloop van ae
stprijs der orders;
nacalculatie.
:reisten zijn
t in het verloop van de uitvoering
rders;
accuratesse;
twoordelijkheidsbesef behoren
ze zelfstandige functie;
i der moderne talen op tenminste
niveau;
inger dan 30 jaar.
mondelinge sollicitaties voor e
ten aan het Secretariaat, P
tel. 010-2512 50.
onze super Graaf pjaat-
in te BREDA hebben Wij P
gsmogelijkheid voor
<4tti
1 hebben voor accuraat we
ftijd vanaf 17 jaar.
een goed loon j0ï».o
*n uitstekende secundaire
irbeidsvoorwaarden.
naar de bedrijfsleider.
ISCH PASTORAAL CENTRUM
Wagen ing en
et per 1 sept. een
>OFD
,N DE HUISHOUDING
assistente va? de2faSbedden;
hulp aanwezig»
vXen??andeUikeNVAegSeling.
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 29 JUNI 1968
;ns
r
rn.
acht
ris
A.
of
F. L.
1874.
VAN DIJK, Hemmen,
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL Maandag 1 juli 1968 is een grote
dag in de geschiedenis van de Europese Econo
mische Gemeenschap. Op die datum zal de dou
ane-unie tussen de zes landen van de gemeen
schappelijke markt voltooid zijn. En dit met een
voorsprong van anderhalf jaar op het in het
verdrag van Rome vastgestelde tijdschema.
Daarom zou 1 juli een Europese feestdag moeten
zijn. Maar dat is het niet. De vorderingen bij de eco
nomische samenwerking in West-Europa zijn slechts
van betrekkelijke betekenis, zolang de politieke sa
menwerking ontbreekt. Van een politieke eenheid
is op het ogenblik geen sprake. Zelfs de wil om er
toe te komen is niet algemeen aanwezig. President
De Gaulle is hier het grote struikelblok. En dat zal
hij voorlopig nog wel blijven want als hij, zoals ver
wacht wordt, als overwinnaar uit de Franse stembus
strijd te voorschijn komt zal hij zeker niet geneigd
zijn z'n Europese politiek te herzien.
Het tot stand komen van de douane-unie, volledig voor
industrieprodukten en gedeeltelijk voor landbouwproduk-
ten, betekent: volledige afschaffing van de douanerechten
op industrieprodukten tussen de zes lidstaten, de resteren
de rechten, die momenteel nog slechts 15 pet. van de in
1958 geldende rechten bedragen, worden opgeheven.
Het in werking stellen van een gemeenschappelijk dou
anetarief voor de handel met derde landen (het z.g. bui
tentarief), de nationale rechten worden aan het vastge
steld buitentarief aangepast.
Het tot stand komen van de douane-unie volgens
artikel 9 van het verdrag van Rome de basis van de ge
meenschap betekent niet: opheffing van de grenzen tus
sen landen van de gemeenschap. Grenscontroles blijven
bestaan, de douane-ambtenaar aan de slagboom blijft op
zijn plaats. Het goederenverkeer tussen de lidstaten blijft
onderworpen aan de heffing van omzetbelasting en accijn
zen. Ook moet controle blijvend worden uitgeoefend op
de nakoming van de voorschriften op het gebied van de
volksgezondheid, de veiligheid, de technische voorwaarden,
waaraan in te voeren produkten onderworpen zijn.
z>e datum van 1 juli heett ook voor de vrijmaking van
het wereldhandelsverkeer grote betekenis. Het was pre
sident John Kennedy, die tijdens zijn ambtsperiode de
wereld opriep tot een gezamenlijke
inspanning om de wereldhandel te
stimuleren. Niet op de laatste plaats
ten bate van de landen in ontwik
keling. Zijn oproep leidde tot de Ken-
nedy-tonderhandelingen in Genève,
tijdens welke besloten werd tot we
derzijdse tariefsverlagingen. De zes
E.E.G.-landen zullen maandag aan
staande gevolg geven aan de ver
plichtingen die zij in Genève op zich
hebben genomen, hun gemeenschap
pelijk buitentarief met 40 pet. te ver
lagen.
Leden v.d. WesEeuropese Unie
(WE U Jj'oliHek-militair verdrag
me) ook economische-,sociale-en
KUirurele aspecten (Zetel- Londen)
gLedenvd NoordalIanHsche Ver-
dragsorganisaHe NAVO of NATO).
3 Ook de Ver S) en Canada zijn lid
De MAVOisheV belangnjkstemiliteire
borvdgenooischap van her Wesren.
Leden v.d. Organisatie voor Econo-
Vpmischf
kei ing
VerSh; Canada en Japan zijn lid.
fVj Leden v.d. CEMT. Een organische ve.
I algemene verkeerspolii-iek en kontakr
inzake verkeersproblemen vqn Europa
(DeVer.Sh >n Canada zijn geassocieerd
Ook Cyprus en Maïia^
dukten afhankelijk van het van
kracht worden van gemeenschappe
lijke marktorganisaties. Tot nu toe
was 47,6 pet. van de landbouwpro-
duktie en 49,1 pet. van het handels
verkeer binnen de gemeenschap ge
liberaliseerd. Na maandag zal 86,1
pet. van de produktie en 75,2 pet. Hanrlpl
van het handelsverkeer vrij gemaakt lallvJcl
zijn.
mogelijk dat deze goederen nu na
1 juli goedkoper worden omdat ook
leken met 1958 een groeipercentage
het resterende douanerecht verdwijnt.
Of de consument dit voordeel krijgt
zal volledig afhangen van de indus
trie en de handel.
Maandag aanstaande gaat ook de
gemeenschappelijke markt voor zui
vel en rundvlees in. Bovendien een
voor levende planten en produkten
van de bloementeelt en gemeenschap
pelijke prijzen in de suikersector.
Hoewel de zuivelmarkt met name nog
niet alle kenmerken draagt van een
interne markt tengevolge van com
pensaties die in verscheidene landen
n°S gegeven mogen worden nadert
toch ook de douane-unie voor land-
oouwprodukten zijn voltooiing. Het
tot stand komen van deze unie is
veel meer dan bü de industriepro-
Sinds de oprichting van de E.E.G.
in 1958 is het tot stand brengen van
de douane-unie geleidelijk gegaan.
Daarom ook is de laatste tariefsver
laging die leidde tot opheffing van
de douanerechten niet zo heel
erg spectaculair meer.
Op een in Nederland uit een van
de partnerlanden ingevoerde auto
drukte in 1958 een douanerecht van
24 pet., op televisie 20 pet., op foto
toestellen 15 pet., op radiotoestellen
20 pet., op wasmachines 6 pet., op
koelkasten 12 pet., op wollen stoffen
18 pet., op meubelen 18 pet. Het is
Het geleidelijk aan tot stand bren
gen van het vrije verkeer binnen de
gemeenschappelijke markt heeft
sterk bijgedragen aan de ontwikke
ling van het handelsverkeer tussen
de lidstaten; het gaf in 1967 verge-
van 254 pet. te zien. De invoer is het
meest toegenomen in de landen waar
de tariefsbescherming voordien het
hoogst was, met name in Frankrijk
en Italië. De Nederlandse uitvoer
naar E.E.G.-landen steeg in die pe
riode met 199 pet., de invoer uit
E.E.G.-landen met 200 pet.
Wat het gemeenschappelijk bui
tentarief betreft komt de E.E.G. in
wereldverband bezien met een tarief
dat ten opzichte van andere landen
nog slechts een geringe marktbe-
schermende werking zal hebben. De
gemiddelde hoogte van het E.E.G.-
tarief zal na maandag 11,7 pet. be
dragen. Het Amerikaanse invoerta
rief bedraagt nog altijd 17,8 pet., het
Engelse 18,4 pet., ook hier wordt van
Frankrijk en Italië de grootste aan
passing gevraagd. Voor Nederland
betekent het voor bepaalde catego
rieën duurzame verbruiksgoederen
een volgende verlaging: auto's van
22 naar 17,6 pet., televisietoestellen
van 22 naar 18,8 pet. meubels van
17 naar 13,6 pet., koelkasten van 10,8
naar 8 pet.
De voltooiing van de douane-unie
maandag zal in de nationale hoofd
en regeringssteden gepaard gaan met
toespraken en het heffen van het
glas. Twaalf van de veertien Euro
pese commissarissen zullen Brussel
verlaten om in Rome, Parijs, Bonn,
Luxemburg en Den Haag deze be
langrijke datum van de E.E.G. te vie
ren. De president van de Europese
commissie, de Belg Jean Rey zal te
zamen met zijn landgenoot commis
saris Coppé de honneurs in Brussel
waarnemen. In Den Haag zuUen dr.
Mansholt en mr. Sassen de beide
Nederlandse leden van de commissie
een persconferentie geven. 1 juli
1968 is het einde van een belang
rijke etappe in de opbouw van de
E.E.G. Geen Europees commissaris
zal nalaten er op te wijzen, dat de
douane-unie geen eindpunt betekent.
De minst moeilijke taak waarvoor
de E.E.G. stond, is volbracht in een
gemeenschap die lijdt aan stagnatie-
verschijnselen en die gekenmerkt
wordt door een crisissfeer. Verdere
opbouw van een werkelijk econo
mische unie, voorwaarde voor het
goed functioneren van de douane
unie, moet nu aangepakt worden.
Daarbij komen moeilijke zaken aan
de orde, als de afbraak van fiscale
grenzen, de invoering van een ge
meenschappelijk industriebeleid, de
schepping van een Europese kapi
taalmarkt en zeker ook een gemeen
schappelijk technologisch beleid. Het
lijdt geen twijfel dat maandag in
tenminste enkele hoofdsteden een
hernieuwd beroep gedaan zal wor
den op de politieke wil om Europa
verder op te bouwen.
(ADVERTENTIE)
Gehele tegoed praktisch direct beschikbaar.
Ook voor kleine bedragen.
Belangrijk deel direct beschikbaar.
Voor de rest 1 maand opzegging.
Gedeelte direct beschikbaar.
Voor de rest 6 maanden opzegging.
Gedeelte direct beschikbaar.
Voor de rest 12 maanden opzegging.
Desgewenst ook in de vorm van een rekening met
dagafschriften.
Storten en opnemen in contanten, maar ook heel
eenvoudig per giro.
De folder "Méér rente van Uw geld" zenden wij
U gaarne toe.
's-Hertogenbosch, Hoge Steenweg 27-31, Tel.(04100) 22321,
Postgiro 1117570, Eindhoven, Keizersgracht 17, Tel.(040)
27442, Postgiro 1130570, Tilburg, Stationsstraat 17, Tel.
(04250) 30300, Postgiro 1140570, Vught, Van Voorst tot
Voorststraat 1, Tel.(04100) 34775, Postgiro 1104500.
-
Roosendaal, Molenstr. 8, Tel.(01650) 4994,Postgiro 1065831-
(Van een onzer verslaggeefsters)
De overeenkomst van Jaoende,
waarbij 17 Afrikaanse landen en Ma
dagascar met de Europese Gemeen
schap werden geassocieerd, loopt op
30 mei 1969 ten einde. De voorberei
dingen voor een hernieuwing van de
overeenkomst zijn reeds begonnen.
De associatie tussen de Europese
Gemeenschap en de 18 Afrikaanse
landen schept een zone van vrij ruil
verkeer, die is aangepast aan de be
hoeften van de volkshuishoudingen
welke nog onvoldoende zijn ge
ïndustrialiseerd.
Vrijmaking van het ruilverkeer in
het kader van een groot geheel aan
de ene kant, bescherming van de ge
voelige sectors anderzijds, zijn de an
der aspecten van deze overeenkomst
tussen de Europese Gemeenschap en
genoemde achttien Afrikaanse lan
den.
Een zeer belangrijk doel van de
associatie is voorts de economische
en sociale ontwikkeling van de ge
associeerde Afrikaanse landen. Het
belangrijkste instrument daartoe is
het Europese Ontwikkelingsfonds,
beheerd door de Commissie van de
Europese Gemeenschap.
Verscheidene andere Afrikaanse
landen hebben gevraagd met de
Europese Gemeenschap te mogen as
sociëren (Nigeria, Kenia, Oeganda,
Tanzania). Hoewel, ingevolge artikel
58 van de overeenkomst van Jaoen
de, de associatie „open" moet blij
ven, is de Europese Commissie toch
niet van oordeel dat het op dit ogen
blik reeds mogelijk zou zijn één en
dezelfde associatie te verwezenlijken,
welke zowel de achttien reeds geas
socieerde landen, als de nieuwe kan
didaten zou omvatten. Voor het
ogenblik toont de commissie zich
voorstander van de volgende oplos
sing: een associatie met de achttien
landen, welke m beginsel open moet
blijven voor toetreding van nog an
dere landen, en evenwijdig hierme
de afzonderlijke associatie-overeen
komsten met andere Afrikaanse lan
den, die een soortgelijke produktie
en structuur hebben. Die afzonder
lijke akkoorden zouden geïnspireerd
moeten zijn op de overeenkomst met
de achttien landen, zonder evenwel
bepalingen in te houden op het ge
bied van financiële en technische bij
stand.
W
(Van een onzer redacteuren)
DEN' HAAG De Nederlandse delegatie, die over enkele dagen
a»r Uppsala gaat, staat onder leiding van de Leidse hoogleraar,
('r- H. Berkhof. Hij vervult verschillende functies in het ap-
raal van de Wereldraad: is lid van het centrale en van het uit
voerende comité. In Uppsala zal hij een inleiding houden over de
red^' lvaaroP 'n deze tijd het evangelie moet worden vertolkt. Onze
„e,aC dr' Alfred van de Weijer, die voor ons blad als verslag-
,e' naar Uppsala gaat, had in zijn woning te Leiden een gesprek
lJet hem.
hiïmSS°r' we^ke verwachtingen
TIm u te" .fanzien van Uppsala
alffimpo m~eiIÜk.te zeggen, zo in het
bezovoH ommi§e dingen, waar je
„oert ,,o °v?r Nnk vallen verrassend
eeliilr®,lssckien juist omdat ze de-
je vtjorkereid. Andere die
noeüiikvfj vindt' kunnen ineens
haum?. 0Pleveren, ja zelfs
ken 1 veroorzaken. Op Kreta ke
iiet MiriJ108^ teSen de kwestie van
Kwelditr m" n aan' Dat is toen
bet nu 8 "}eeSevallen. Misschien gaat
Punt van j 20 met het m°eiliike
vani Van de revolutie.
i^kin!itenJtaaniier krvgt wel eens
beetje u de wereldraad een
heeft htrdul9 pen' dot hij een punt
S'ngnZ •aWaar°P wdere voort-
u irèan mogeliik isdenkt
eerste e?!?nU'£ ik begrijpen. Het
beetje uitLVal\ Wereldraad is een
'n- bat «i er daar kebt u gelijk
Va«caanf!„°V? enige Hid met het
Fe kunnon n ook kel Seval zijn.
%sala 1™,, lean maar hopen, dat
Wn nieuw IWe '^Pulsen zal geven,
8a\nwiizinson °Pwekken. Er zijn
over oöTn Je ric,hting- Het ge-
Zlcl> toesDita™ en kerkorde gaat
"•'■hoe wii ,op een nieuwe vraag,
"os'ten L-Ül evangelie in deze tijd
vertolken. En het revolutie-
gesprek markeert een kentering in
ons maatschappelijk denken.
Wat die vertolking van het evan
gelie in deze tijd betreft, ik meen
dat de wereldraad een te beperkte
ideologie heeft, dat zij te veel het
ideologische complement van de
Verenigde Naties is geworden. Het
ontbreekt vaak aan een echt evan
gelisch getuigenis. Een Griekse jour
naliste op Kreta, die alle stukken
van de vergadering gezien had, zei
tegen mij: „Ik had me iets heel an
ders voorgesteld. Ik had gedacht te
zullen horen, hoe ik leven en sterven
moet, wat de zin is van mijn be
staan. Wat in die stukken staat, heb
ik ook elders al gelezen".
Dat heeft me toch doen nadenken.
De Wereldraad zal weer moeten ver
kondigen, dat Christus gekruisigd is
en dat hij hiermee de „way of life"
voor de christen heeft uitgestippeld.
Wie zijn leven verliest die zal het
vinden. Wie sterft zal vrucht dragen.
Neem Martin Luther King, sommigen
zeggen: Hij is net op tijd doodgescho
ten, zjjn werk was in een impasse
geraakt. Maar was dat met Jezus niet
het geval? Leek zijn werk ook niet
mislukt, toen hij aan het kruis werd
geslagen? We zullen de moed moeten
hebben, om tegenspel te leveren, niet
te zeggen wat iedereen al zegt maar
PROF. DR. H. BERKHOF
nieuwe dingen te brengen, onpopu
laire dingen. We zuUen tegen de ha
ren van de geldende ideologie moeten
instrijken.
Welke rol zullen de katholieke
waarnemers en gasten in Uppsala
kunnen spelen?
Een kleinere en een grotere rol dan
vroeger. Tot nog toe had de Wereld
raad'ten opzichte van de katholieke
waarnemers zoiets als een argwanen
de eerbied. Met een mengeling van
schroom en interesse werd hun iedere
keer gevraagd: Hoe kijkt uw kerk
daar tegen aan, hoe liggen die zaken
bij u? Maar nu zijn we zpver, dat de
katholieken ereatief met ene jams
doen, bijna zonder dat we hun aan
wezigheid opmerken. Daarmee is de
rol, die zij spelen, tegelijk kleiner en
groter geworden.
Is er een mogelijkheid dat de ka
tholieke kerk lid wordt van de We
reldraad
Ik zie dat nog wel gebeuren, niet
ineens, niet op een bepaalde datum
maar door een langzaam proces van
osmose. Hoeveel tijd daarmee ge
moeid zal zijn, dat durf ik niet te
voorspellen. We hebben over uw kerk
al veel voorspellingen gedaan en ze
zijn geen van alle uitgekomen, het
ging allemaal veel sneller dan we
hadden kunnen denken. Daarom
voorspel ik maar niks meer. U weet,
dat onlangs het idee is gelanceerd,
em em bepaalde kerkprovincie tot
de Wereldraad te laten toetreden. Een
interessante suggestie maar op het
ogenblik geen haalbare kaart. De
huidige paus zou dat nooit goedge.
vonden hebben. Maar misschien
lachen ze me over enkele jaren wel
uit, omdat ik dat nu tegen u gezegd
heb.
Een ding is zeker, de staf van de
Wereldraad in Genève die vroeger
huiverig stond tegenover een even
tueel lidmaatschap van de katholieke
kerk, is tot andere gedachten geko
men. Hij gaat er nu van uit dat
Rome zich vroeg of laat bij de We
reldraad zal aansluiten.
De schema's voor Uppsala maken
een nogal orthodoxe indruk. Er klinkt
weinig in door van de opkomende
vrijzinnigheid.
Dat hebt u goed gezien. De We
reldraad is orthodox. Politiek links
en dogmatisch rechts zeggen wij on
der elkaar. Maar vergeet u vooral
niet, dat de spanning tussen ortho
doxie en vrijzinnigheid voor ons
in tegenstelling tot de katholieke
kerk een heel oude zaak is, een
zaak van plus minus 150 jaar. Bij ons
kun je bepaald niet van een „opko
mende vrijzinnigheid" spreken. Daar
om is de Wereldraad ook niet zo
conjunctuurgevoelig op dit punt, ze
reageert niet zo scherp als uw kerk
dat doet. Wij zeggen van de God-is-
dood-beweging: Laat maar eens rus
tig betijen, laten we maar eens zien
wat het wordt.
Is de orthodoxe inslag van de We
reldraad misschien veroorzaakt door
de aanwezigheid van een groot aantal
orthodoxe kerken
Neen, dat heeft er weinig mee te
maken. Van het begin af aan is de
Wereldraad nogal orthodox geweest.
Dat blijkt uit de eerste basisformule.
Christus is van het begin af aan ge
zien als de centrale figuur waar alles
om draaide, als God-met-ons, als ver
losser en redder.
Maar er zijn toch kerken, die dat
niet onderschrijven, neem de Remon
strantse Broederschap.
Inderdaad. Maar dat komt omdat
de Remonstrantse Broederschap een
van de oprichters van de Wereldraad
is geweest. Op de eerste assemblée is
bepaald, dat alle oprichters lid zou
den worden. Ook al konden ze de ba
sisformule niet onderschrijven. Dit
laatste zou alleen worden gevraagd
van kerken, die later tot de Wereld
raad zouden toetreden.
Hoe ligt in het algemeen de ver
houding tussen protestantse en ka
tholieke traditie in de Wereldraad
Bij de oprichting was er een sterk
katholiserende tendens: nadruk op
het institutionele karakter van de
kerk, op het ambt en de liturgie. Dat
zien we na iedere oorlog (het was
toen 1948), een heel opvallend ver
schijnsel. Misschien komt het omdat
men na de schokken der voorbije
jaren weer wat vastigheid onder de
voeten wil hebben. Maar geleidelijk
aan komt er dan een andere tijd: een
tijd waarin men gaat pleiten voor
de mondigheid van de leek, waarin
men zich gaat afzetten tegen het in
stitutionele in de kerk. U mag drie
maal raden, in wat voor periode we
op het ogenblik zitten.
Veroorzaakt dezer meer protes
tant se inslag van de Wereldraad geen
wrijvingen met de orthodoxen
Ja zeker, met de Grieken b.v. heb
ben we nooit een echt goede ver
houding gehad, althans niet met hun
hiërarchie, wel met enkele theologen.
De Russen zijn veel opener. Die kwa
men naar de Wereldraad om er iets.
te leren. Die waren dolgelukkig, dat
ze eindelijk uit hun isolement waren
bevrijd. Hun inbreng is natuurlijk
niet groot, daarvoor kennen ze te
weinig literatuur. Maar ze staan wel
weinig literatuur. Maar ze staat wel
open. Ze begrijpen ook best, dat de
kerk zich moet vernieuwen. AUeen
kunnen ze dat aan hun eigen gelovi
gen niet kwijt. Ze kunnen tegen men
sen, die onder de revolutie geleden
hebben, moeilijk gaan zeggen, dat re
volutie een goed ding is. En tegen
eenvoudige, oer-orthodoxe gelovigen
kunnen ze moeilijk gaan spreken over
het menselijke, historische karakter
van de heilige schrift. Die zijn daar
gewoonweg niet aan toe.
De Zweedse kerk heeft de afge
vaardigden in Uppsala uitgenodigd,
om deel te nemen aan een oecumeni
sche eucharistieviering. Hoe zullen
zij op die uitnodiging reageren
De overgrote meerderheid zal mee
doen. Uitzonderingen zijn de ortho
doxen en enkele Anglicanen. Wat de
katholieken zullen doen weet ik na
tuurlijk niet. Van de gasten en waar
nemers verwacht ik dat ze zich af
zijdig zullen houden. Veel anderen,
vooral jongelui, zullen meedoen.
Wat denkt u van het feit dat prof.
Jan Groot door Rome niet als waar
nemer is aangewezen
Ik betreur het diep. Zie het als
een symptoom van de moeilijke ver
houding tussen Rome en de Neder
landse kerkprovincie. Natuurlijk
hoeft er per se geen Nederlander te
worden aangewezen. De wereld is
groot. Maar daar staat tegenover, dat
de Nederlandse kerkprovincie heel
veel gedaan heeft op oecumenisch
gebied. Voor prof. Groot persoonlijk
is het een harde pil. Ik hoop, dat er
een weg gevonden wordt om hem
toch nog naar Uppsala te krijgen.
