Q. 1
n
Europese televisie
is rioolbuis voor
afval uit Amerika
Brabant erg in trek
voor recreatie
bij Rotterdammers
gaop*
safari
Nigeria vecht, tot de laatste lbo sterft
85
89
AMERIKAANSE OOSTERHOUTER MARK DAMEN:
I V0(>rnameliiu^)ap^nleveranties <uit
w«
sie Fortuna '54 eil
ardia een feit
iir
Ja
DAGBLAD
OE STEM
O gram
O gram i
O*
1 *o tol
'O gram
O gram
van Jamin
179
lie-ijs 149
129
ONDERZOEK WIJST UIT:
Controversieel
Teleurstellend
Sensatie j ournalistiek
Agitatie
„Vlegels"
Achter Johnson
Groenelementen
Kerkbezoek
Auto
Fluorescerend
oranje veiligst
in verkeer
in Hilvarenbeek (bijniburg)
Uitweg
Drie volkeren
Staatsgreep
Domper
KONGO HOUDT
PORTUGESE
SOLDATEN VAST
Rey ere-doctor
heerlijk
nen om de doping.^
fen en als het ant-
aardbaar is, zullen
telling kiezen".
houding van de
aarschijnlijk bepaald"1?,!
igaffaire in de onlang, j?!0"
Ronde van Italië, maai- i u"
op een erg ongelukkig tiff1
de organisators van d« n '9
Frankrijk, die vandaag
1LEEN (ANP) De
Fortuna '54 en Sittardia hlU en
fen telegram aan de Konintr?
irlandse Voetbal-Bond nfn
tedeeld dat de fusie tuss
i verenigingen thans deli^
t telegram was onderton
de heer van Riet, voorzitto
una '54 en door de heer Dul"
voorzitter van Sittardia Aan t
mr van de sectie betaald vS
men de beslissing over betreft™
B indeling van de club in de <Z
ie van het nieuwe seizoen OnH
e naam de combinatie gant!.
;s nog niet bekend. t!'
u koerst
inderdaad
wet he»"Wfc'''
en veelzijdig»
«•euws» <h«y
m dageüjte
I in zijn
kolommen bww
-
I
DAGBLAD DE STEM VAN DONQ^RDAG 27 JUNI 1968
0,-
mm
v^O
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA - Wat vindt een Amerikaanse „buis-boss" van
de televisie in Nederland? Hij grijnst. „Het belachelijkst
zjjn de omroepsters, de mooie meisjes met de pruiken
op. Volstrekt overbodig, weggegooid geld! Omroepsters
horen bij radio, niet bij tv".
De 44-jarige programma-directeur van tv-Gainsville, Flo
rida, oud-Oosterhouter Mark Damen, maakt van 16
mei tot 27 juni met echtgenote Louise en 12-jarige zoon
Mark jr. een vakantietrip door West-Europa. Hij keek
televisie in Italië, Duitsland en Nederland.
Achter toast met gerookte paling en een glas rode wijn geeft hij in
het Bredase hotel De Kroon wat indrukken. Hij houdt daarbij een slag
om de arm: zijn kennismaking met de tv in het Europa van 1968 is
te oppervlakkig geweest om een in alle opzichten gefundeerd oordeel
te kunnen vormen.
Zjjn kijk op onze kijkkast:
De kwaliteit van de Nederlandse
programma's is mij tegengevallen.
Zaterdagavond zag ik Zeskamp, die
wedstrijd tussen Belgische en Ne
derlandse steden. Ontzettend kin
derachtig. Verspilling van kostbare
zendtijd. Bij ons zou dat misschien
in het kinderuurtje kunnen of
's middags in een programma voor
de huisvrouwen, maar in geen geval
's avonds.
„Wat de presentatie van het tv-
journaal betreft is men hier tien
jaar achter. Voorlezen van het
nieuws is amateuristisch. Wij wer
ken met teleprompters." Dat zijn
toestellen die de presentator in staat
stellen in de camera te kijken, ter
wijl hij de tekst kan aflezen van
een voor de kijkers niet zichtbaar
schermpje.
„De Amerikaanse programma's
die hier uitgezonden worden, zijn de
slechtste die in de Verenigde Sta
ten vertoond worden. De Europese
tv-kanalen zijn de rioolbuizen waar
het Amerikaanse afval door wordt
gespoeld. Het beste van de Ame
rikaanse tv is hier niet te zien. Neem
Peyton-Place. Wie koopt nu zo'n
programma? Geen ontwikkelde
Amerikaan die ernaar kijkt!"
Hij erkent dat op de Amerikaan
se schermen „een hoop minder
waardige programma's vertoond
wordt, maar er wordt zoveel uitge
zonden, dat als je een beetje weet
kiezen, altijd goede program
ma's kunt zien. In de Verenigde
Staten beginnen de uitzendingen
's ochtends om half zes, tenminste
over vier kanalen en ze gaan door
tot 's nachts half twee. Twintig uur
per etmaal tv!
Het tv-station waarvan Mark Da-
men de leiding heeft, zendt vijftig
tot zestig uur per week uit. Binnen
het zenderbereik wonen 250.000 kij
kers. De zender is een van de 150
stations die aangesloten zijn bij de
nationale tv-maatschappij NET (Na
tional Education Television), het
enige niet-commerciële van de vier
nationale networks.
Tv-Gainsville is een onderdeel
van de plaatselijke universiteit, van
de afdeling Journalistiek en Com
municatie om precies te zijn. Mark
Damen besteedt een derde van de
zendtijd aan „public affairs" (na
tionaal, regionaal en lokaal nieuws
alsmede achtergrondinformatie),
een-derde aan „cultural affairs" en
de rest aan leerzame kinderpro
gramma's („Erg belangrijk!") en
schooltelevisie.
Twaalf jaar woont en werkt Mark
Damen nu in de Verenigde Staten.
In de oorlogsjaren maakte hij in
Oosterhout en omgeving, samen met
anderen, het illegale blad De Vrije
Stem.
Na de oorlog volgde hij een offi
ciersopleiding in Engeland, ging als
luchtmachtofficier naar het toen
malige Nederlands-Indië en werkte
daarna bij het NATO-hoofdkwartier
in Parijs.
Voor even keerde hij naar Neder
land terug. Hij was directeur van
Martin Toonder Filmstudio's n.v.
en schreef voor de VPRO 't tv-pro-
gramma „De Wapenschouw". Daar
na werd het Amerika. Hij begon er
zijn tv-loopbaan als executive pro
ducer van het NET-station in New
Orleans. Over die stad maakte hij
een programma dat sterk de aan
dacht trok en dat leidde er weer
toe dat hij in 1961 de opdracht kreeg
een serie programma's over de EEG
en de EVA te maken.
In verband daarmee bezocht hij
In dat jaar twaalf landen in Euro
pa. Nu, zeven jaar later, zegt hij
over de Oude Wereld: „Er is op het
eerste gezicht veel veranderd. Ge
weldige stadsuitbreidingen, nieuwe
wegenMaar onder de opper
vlakte is Europa hetzelfde gebleven:
een verdeeld werelddeel Hij
vindt dat teleurstellend.
MARK DAMEN
Geweld in Amerika sensatie-journalistiek
president Humphrey op tafel. Hum
phrey heeft, zoals zoveel autoritei
ten, verklaard dat de tv-reportages
over de rellen bijgedragen hebben
tot de verspreiding van de geweld
daden over het hele land.
Damen: „Ik vind dat het de plicht
is van tv, radio en kranten om het
nieuws te melden, zoals het ge
beurt. Ik vind wel dat de feiten
niet overdreven moeten worden,
niet uit hun verband gerukt. Dat is
sensatie-journalistiek. In de Ver
enigde Staten neemt dat verschijn
sel gelukkig af".
Over de gewelddadigheid in de
Verenigde Staten: „Zij is niet gro
ter dan in andere landen, maar zij
trekt de aandacht. Amerika is een
leidende natie in de wereld. En er
blijft niets voor het publiek ver
borgen. Als er in India een politi
cus vermoord wordt, hoor je er
nauwelijks van".
Op de Nederlandse tv zijn repor
tages te zien geweest over blanken
die zich bewapenen en zich elk
weekeinde in het hanteren van de
wapens bekwamen. Damen: „Sen
satie-journalistiek. Waanzin. Bela
chelijk. Unfair. Het gaat om hele
kleine groepjes die niets te bete
kenen hebben."
„Zeven jaar geleden was ik zo
optimistisch om te denken dat er in
Europa iets geheel nieuws zou ko
men, maar mentaal zijn de Euro
peanen niet veranderd." In Parijs
kocht hij „Le défi americain", „De
Amerikaanse uitdaging", het ge
ruchtmakende boek van Servan
Schreiber. Daarin staat dat het
Europa niet ontbreekt aan materiële
hulpmiddelen, maar aan visie en
geestkracht.
Terzijde slaakt Damen een harte-
kreet over de automobilisten in
Europa: „Ongemanierde vlegels! Op
de autobanen knipperen ze met hun
lampen, als ze willen passeren, en
dan komen ze tot op een meter ach
ter je aan! Als we dat in Amerika
zouden doen, kregen we elke dag
een serie bonnen!"
Pratend over de Verenigde Sta
ten, het land van zijn succes, gooien
we een recente uitspraak van vice-
Black Power? „Een kreet", zegt
Damen. „Wat stelt het voor? De be
tekenis ervan moet men niet over
drijven. Een stelletje oproer
kraaiersHij voegt er vermanend
aan toe dat Breda een leuk en lustig
plaatsje is, maar dat men er niet te
snel meningen en oordelen over
Amerika moet hebben.
Het rassenvraagstuk. Damen: „Er
is de laatste twaalf jaar veel verbe
terd, dank zij Kennedy en Johnson.
Voor de wet hebben blank en zwart
nu gelijke rechten en daar gaat 't
in Amerika om. De neger heeft
stemrecht en het zijn de stemmen
die tellen. Eén op de tien Amerika
nen is een kleurling. Geen enkele
politicus kan zich veroorloven de
zwarte bevolking tegen zich in te
nemen".
Volgens Damen is dat een garan
tie dat er in de komende jaren aan
de verbetering van de maatschappe
lijke omstandigheden van de ge
kleurde bevolking nog meer gedaan
zal worden dan al gedaan is en
wordt. Maar er is een geweldige
achterstand in te halen. „Vergeet
niet dat de negers een jaar of tien
geleden praktisch gesproken nog
slaven waren!"
De studentenrellen, óók in Ame
rika. „Een gevolg van de ontredde
ring van de ouders", denkt Damen,
„de laat gepresenteerde rekening
van de oorlog. Een vloedgolf die wel
weg zal ebben. Agitatie van heet
hoofden, communisten misschien, is
er niet vreemd aan, evenmin als aan
de rassenrellen."
Zijn kandidaat voor het presi
dentschap? „Rockefeller. Vanwege
zijn opleiding en ervaring. Maar het
is de vraag of hij erin zal slagen
de kandidaat van zijn partij, de Re
publikeinen, te worden. Die komen
altijd met een extreme figuur als
Goldwater 'voor de dag. Zo'n man
haalt het in Amerika nooit!"
Vietnam tenslotte. „Ik zou willen
dat we er weg waren.
We doen alles om er uit te komen.
We komen Noord-Vietnam toch op
gulle manier tegemoet, maar de lil
liputters willen niet."
Hij gelooft niet dat een Ameri
kaanse atoombom op Noord-Viet
nam tot een wereldoorlog zou lei
den. „De Rusen zijn niet genoeg in
Vietnam geïnteresseerd, maar een
atoombom dat kan natuurlijk
niet. Dat zou verraad zijn "aan onze
menselijke beginselen."
Het Amerikaanse volk steunt vol
gens Mark Damen Johnsons Viet-
nam-beleid. „Er is maar een kleine
minderheid tegen. Als er morgen
een referendum gehouden zou wor
den, zou Johnson een massaal ja
krijgen. Daar ben ik van overtuigd."
Terwijl Mark Damen zijn koffers
pakt, meldt Agence France Presse
dat het aantal gewelddaden in de
eerste drie maanden van dit jaar in
de Verenigde Staten met 17 pro
cent toegenomen is.
In 1967 steeg het met 20 procent.
Het zijn cijfers van het FBI, een on
verdachte bron in dit verband.
Amerikaanse persbureaus hebben
ook gemeld dat de Verenigde Staten
met vijf moorden op elke honderd
duizend inwoners per jaar aan de
top van de industriële landen staan.
En het wapenbezit van de Ameri
kaanse burgers is volgens Associated
Press twee- of driemaal zo groot
als dat van de federale regering.
Zouden er in Mark Damens
Gainsville geen telexen staan?
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Niet alleen als vakantiegebied zijn de provincies
Brabant en Libmurg interessant voor de bewoners van de agglome
ratie Rotterdam, ook voor zondag- en weekendrecreatie trekken
veel Rotterdammers naar deze provincies. In 1964 ging 15 pet. van
alle Rotterdammers, die op zondag de stad verlieten, naar deze twee
provincies. Zij werden in aantal slechts overtroffen door de Rotter
dammers (21,9 pet) die naar de kust trokken.
I.
tobezitters relatief •driemaal zoveel
op zondag hun recreatie buiten de
stad zoeken als mensen zonder au
to.
Volgens de Rijks Planologische
Dienst versterken de resultaten van
dit onderzoek het plan van de Dienst
om „groenelementen" bij de grote
steden aan te leggen.
Dit plan werd door de regering
opgenomen in de Tweede Nota over
de ruimtelijke ordening. Ondanks de
sterke motorisering en ondanks het
feit, dat nu tweederde in plaats van
eenderde van de zondagrecreanten
per auto gaat is de trek over afstan
den groter dan 30 km nauwelijks toe
genomen. Het plan voor de groenele
menten vindt volgens de Planologi
sche Dienst in dit onderzoek nieuwe
ondersteuning.
Deze c(jfers worden genoemd in
het rapport „Zomdagbesteding door
Rotterdammers". Het bevat de uit
komsten van een sociologische stu
die, die de Dienst van Stadsontwik
keling van Rotterdam heeft inge
steld naar het recreatieve gedrag
van de Rotterdammers op een ge
middelde zondag tijdens de zomer
van 1964. Het was met name de be
doeling de resultaten te vergelijken
met die van een in 1956 gehouden
onderzoek.
Eem van de resultaten is, dat in
1964 meer Rotterdammers op zon
dag de stad verlieten dan in 1956:
16.7 tegen 15-6 pet. Bleef in 1956
nog 52,1 procent van de Rotterdam
se bevolking in de stad, in 1964 was
het aantal teruggelopen tot 41,3 pet.
Uit het onderzoek is ook gebleken,
dat mensen die een eigen 'tuin heb
ben eerder thuis blijven dan men
sen die geen tuin hebben.
Opmerkelijk is het teruggelopen
kerkbezoek op zondag, vooral van
rooms-katholieken.
In 1956 ging nog 18,2 pet. van de
Rotterdamse bevolking naar de kerk
in 1964 maar 13,4 pet. Bij katholie
ken is de teruggang nog veel gro
ter. In 1964 blijkt 27,8 pet. van de
Rotterdamse katholieken naar de kerk
geweest te zijn, tegen 47,2 in 1956.
Onder de gereformeerden is het
kerkbezoek veel minder gedaald, n.
1. van 48,4 tot 44.9 pet.
In 1964 was 17 pet. van de totale
trek naar buiten (de stad uit waar
bij verschillende afstanden werden
gemeten) gericht op het strand en
de duinen. Het poldergebied trok
26,6 pet. van de Rotterdamse recre
anten, het stedelijk gebied 12,1 pet-
terwijl de overige gebieden, waarin
Noord-Brabant de grootste plaats
inneemt, 36,8 pet. van de recrean
ten opnamen.
Een belangrijk aspect van het on
derzoek betrof het bij de trek naar
buiten gebruikte vervoermiddel.
In vergelijking met 1956 hebben
zich hierbij belangrijke verschuivin
gen voorgedaan. Het autogebruik,
dat in 1956 bij de trek naar buiten
al een belangrijke plaats innam,
blijkt in 1964 nog verdubbeld te zijn.
Van de dagrecreanten nam in 1964
66.8 pet. de auto .tegen 27 pet. in
1956. Verder is gebleken dat de au-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Fluorescerend o-
ranje is veruit de beste kleur om te
gebruiken voor veiligheidskleding op
de weg. Zowel bij daglicht als sche
mering blijkt hiermee de grootst
mogelijke veiligheid te worden be
reikt. Wit is af te raden, terwijl geel
ook al ver achter blijft bij de kwa
liteit van fluorescerend oranje.
Dit zijn een paar conclusies uit het
rapport veiligheidskleding voor werk
op de weg, dat is uitgebracht door
de stichting wetenschappelijk onder
zoek verkeersveiligheid. De onder
zoekingen, die in samenwerking met
de SWOV door diverse instituten zijn
uitgevoerd, heeft geleid tot de ont
wikkeling van een nieuw weefsel dat
moet voldoen aan de eisen tot be
scherming tegen kou en regen ener
zijds en afvoer van warmte en vocht
anderzijds. Het Nederlands instituut
voor toegepast huishoudelijk onder
zoek verwacht dat dergelijk materi
aal voor veiligheidskleding in de
handel kan worden gebracht.
(ADVERTENTIE)
Goed idee voor vrije dag, weekend en vakantie, ft
open: 10 uur v.m. zonsondergang. Grote gratis parkeerplaats voor 1000 auto'»
Hilvarenbeek
(bij Tilburg)
Na afloop naar: zandstrand - restaurant amusementscentrum
in de wurgende greep van het oer
woud.
(Van onze redactie buitenland)
IAG0S - In Nigeria dreigt een volkerenmoord. 9,5 miljoen lbo's zijn vasf-
esloten zich letterlijk dood te vechten tegen de overweldigende meerder-
e™I van 42 miljoen Haussa's en Yoruba's. Eind mei mislukten de onder-
'"delingen in Kampala tussen de federale regering en de afgescheiden
Provincie Biafra. De Nigeriaanse regering in oppermachtige positie
zou een onvoorwaardelijke overgave geëist hebben. Nu beleeft Nigeria
herhaling van het drama in Soedan, waar de volkerenmoord meer
0 en zou hebben geëist dar de Vietnamese oorlog.
wmS .in.Yele Afrikaanse landen
kolnnuu '"Niseria de grenzen in het
rif J» ,tVdperk vo'strekt willekeu-
Hifln zonder rekening te
banteSL cultuurverschillen, taal-
IIttn,„ S'. s'amvUandschappen, etc.
inBbto u°ïlwikkelde volk- de lbo's
afhan Ir-M: )en zich kort na de on-
CS "fsesclieiden. Aan de
Nederland daar°P volgde, heeft
jooi' witicn antVa!lk(''i'k dik verdiend
wapens te leveren.
Kamwbfw ?n het KVP-Tweede-
I Luns een esterterP heeft minister
I bigestelri Penverbod voor Nigeria
I Mje en tv i I d' Tsjechoslowa-
I de Wei-nn6! zouden vorig jaar
k fe&rl.°g ln het voordeel van
Voorna^„i-uepen beslist hebben.
Biafra wan Particulieren schijnen
Waar niet™! ®eleverd te hebben,
"erden de ÜJ,e scbaak Bovendien
d®rschent peideveranties vaak on
tbeeld' werd 9roni"Ss schip bij-
""rine vorm Nigeriaanse
5.ati"e inge1iiHarr? ??pt en bij de
lafra bijna vin ?p moment is
Jereld af„o,i van de buiten
ge ?e£°J:en- hoofdstad
Port Harcourt erd' de havenstad
'ee'ten nog hlls §evallen. De lbo's
tllla' Wie njef °er.woud en de guer-
De enige uitweg is een bemidde
lingspoging van de OAS. Enige leden
van de OAS, de organisatie van Af
rikaanse staten, hebben het voorbeeld
van Tanzania gevolgd en Biafra er
kend. Zodat de weg open is voor be
middeling van de OAS.
Biafra is rijker en meer ont
wikkeld dan de rest van Nigeria. Het
zwemt in het zwarte goud. Shell en
een hele reeks Amerikaanse maat
schappijen halen 68 procent van de
Nigeriaanse olieproduktie uit Bia-
fraanse bodem. In tegenstelling met
Katanga schijnen huurlingen geen rol
te hebben gespeeld. Of zoals de
Union Minière in Katanga de wes
terse industrie heeft geïntrigeerd
achter de schermen is niet bekend.
De voedingsbodem voor de oorlog
was een botsing tussen drie volkeren:
de lbo's in de oostelijke provincie
Biafra; de Yoruba's in de westelijke
provincie en de Haussa's in het noor
den. De meest onverzoenlijke tegen
stelling is de godsdienst.
De Haussa's waren al mohamme
daan toen de Britse handelaars zich in
de negentiende eeuw aan de kust
vestigden. Het zuiden werd een
bloeiend terrein voor zendelingen.
Vanaf 1851 gingen de Engelsen zich
bemoeien met het bestuur van Nige
ria. In het noorden nam sir Frederick
Lugard een succesvolle proef met een
vorm van zelfbestuur. Hij liet de is
lamitische bestuurvorm, het emiraat,
intact. Daarop entte hij een centraal
Brits gezag. Toen Lugard in 1914 gou
verneur-generaal werd van het hele
protectoraat Nigeria (het arme, ach
terlijke noorden kon niet zonder de
rijkdom van het zuiden), trachtte hij
hetzelfde systeem in het zuiden door
te voeren. De zuidelijke staten droe
gen een geheel Afrikaans karakter.
In het Iboiand had men een bijna vol
maakte democratie: het gezag van
het dorpshoofd was klein, sommige
dorpen hadden slechts een raad van
oudsten. In het zuidwesten, het land
van de Yoruba's, heersten al meer
dan duizend jaar de Oba's, die zich
afstammelingen noemden van de god
Oduduwa, De feitelijke macht werd
uitgeoefend door de hofadel. Lugards
pogingen de Oba's in het westen en
de dorpshoofden in het oosten tot
dictators te promoveren, stootten op
felle tegenstand van de Yoruba-hof-
adel en de lbo's.
Van de ene kant versterkte het
zelfbestuur de stamverwantschap,
van de andere kant weekte het uni
forme, Engelse onderwijs de ontwik
kelden los van hun stam. Deze ont
wikkelden werden naast de emirs,
de Oba's en de dorpshoofden de vier
de politieke macht: de nationalisten.
Tot 1954 werd het nationalisme, dat
reeds spoedig gekanaliseerd werd in
partijen, door de Britten, genegeerd.
In 1954 werden verkiezingen uitge
schreven en werd de federatievorm
gekozen.
Tragisch was dat de politieke par
tijen-de grensmuren tussen de volke
ren niet wisten te slechten. De NPC,
Northern Peoples Congress (79 ze
tels) was een Haussa-partij (die zelfs
anderen niet toeliet); de AG, Action
Group (23 zeters) was een Yoruba-
partij. Slechts de eerste partij, de
NCNC, National Council of Nigeria
and the Cameroons (56 zetels) be
haalde zowel in het zuidoosten (Ibo-
gebied) als in het zuidwesten (Yoru-
ba-gebied) de meerderheid, maar in
de loop van de tijd ontwikkelde de
NCNC zich tot een typische Ibo-partij
en de AG tot een Yoruba-partij. In
de AG bestonden twee stromingen:
premier Akintola van de westelijke
provincie wilde samen met de Haus
sa's-de intellectuele invloed van de
lbo's terugdringen; partijleider Awo-
lowo echter zag in samenwerking met
de lbo's de enige kans om de meer
derheid van Haussa's tegenspel te
bieden.
van de UPGA, waarbij verscheidene
doden vielen. Daarop besloot de UP
GA de verkiezingen te boycotten.
Ondanks de vervalsing van de ver
kiezingsuitslag besloot kolonel Ojoe-
kwoe, premier van de oostelijke pro
vincie Biafra (waar geen enkele stem
was uitgebracht), het niet tot een
botsing te laten komen. Na veel ge
harrewar en straatgevechten werd
een nationale regering gevormd.
Op de viering van de onafhanke
lijkheid (1 oktober 1963) kwam een
domper te staan doordatde lbo's
weigerden de uitslag van een volks
telling te aanvaarden (die een meer
derheid Haussa's registreerde) en te
gelijkertijd hun Yoruba-bondgenoot
Awolowo door de centrale regering
in de gevangenis werd gegooid op be
schuldiging van corruptie.
Om een Haussa-dynastie te voor
komen verenigden de Yoruba's en de
lbo's zich in de UPGA, de United
Progressive Grand Alliance, voor de
verkiezingen in 1964. De Haussa's en
de westelijke premier Akintola on
derdrukten de verkiezingscampagne
Maar Nigeria was onbestuurbaar
geworden wat leidde tot een staats
greep op 15 januari 1966 van generaal
Ironsi, een lbo. Ironsi kondigde een
eenheidsstaat aan. Al spoedig gingen
de meer ontwikkelde lbo's de boven
toon voeren. Op 29 juli 1966 werd
Ironsi zelf het slachtoffer van een
staatsgreep.
Door kolonel Yakubu Gowon her
kregen de Haussa's hun overheersen
de positie. In liet noorden werden
30.000 lbo's vermoord, twee miljoen
lbo's vluchtten naar het zuidoosten.
Verscheidene verzoeningspogingen
mislukten. Op 30 mei 1967 procla
meerde Ojoekwoe de afscheiding van
Biafra.
Gowon reageerde met mobilisatie
en een economische blokkade. Een
groot succes voor hem was dat Awo
lowo, de uit de gevangenis ontslagen
Yoruba-leider die eerder verklaard
had dat het westen zich ook zou af
scheiden, in Gowons oorlogskabinet
wilde plaatsnemen. Op 7 juli 1967
toen bleek dat de economische blok
kade niets uithaalde vielen de fe
derale troepen (80.000 man) het Bia-
fraanse leger aan dat uit 35.000 man
bestond. Door hun overmacht boek
ten de federale troepen aanvankelijk
enige overwinningen: de stad Nsoek-
ka en de oliehaven Bonny werden
veroverd. Het offensief liep echter
volkomen vast. Op 9 augustus ontke
tende Biafra een verrassend tegen
offensief en veroverde het midden
westen.
De Yoruba-Iuitenant-kolonel Banjo
riep de onafhankelijkheid uit. Toch
benoemde Biafra-majoor Albert
Okonkwo, een lbo, tot militair gou
verneur van het middenwesten, een
verschrikkelijke blunder.
Het tegenoffensief liep vast bij de
Nigeriaanse hoofdstad Lagos. Enge
land voerde zijn wapenhulp op, met
Russische en Tsjechische straaljagers
werd Biafra lamgeslagen voor het be
slissende federale tegenoffensief, dat
op 20 september 1967 begon met de
herovering van het middenwesten.
Op 22 september meldde het radio
station van Biafra verraad, vier man
worden terechtgesteld. Volgens het
Franse persbureau AFP was een van
hen de versmade Yoruba-bondgenoot,
luitenant-kolonel Banjo.
De hardnekkige tegenstand van de
lbo's tegen de federale overmacht op
alle gebied verbaasde de hele wereld.
Desondanks vielen in oktober 1967 de
hoofdstad Enoegoe, in mei 1968 de
oliehaven Port Harcourt. Tijdens de
strijd om Port Harcourt wist de or
ganisatie van het Engelse Gemene
best de federale regering en de Bia-
fraanse leiders te bewegen tot onder
handelingen. Toen Biafra Londen als
plaats van-overleg afwees (Engeland
is partij in het geschil omdat de Brit
ten het federale leger van wapens
voorzien), trokken de Nigeriaanse de
legaties naar Kampala in Oeganda
(23 mei). Na enkele dagen weigerde
Biafra de onvoorwaardelijke over
gave. De strijd gaat verder. Tót de
laatste lbo.
De Vereniging van Nederlands Fa
brikaat deelt met voldoening mee,
dat er veel reacties binnenkomen op
de prijsvraag „tot het ontwerpen van
een bejaardenstoel, die zij met de
Centrale Bond van Meubelfabrikan
ten heeft uitgeschreven". Er komen
ontwerpen binnen van artsen en ver
pleegsters die uit ervaring weten
hoe belangrijk het voor een bejaarde
is om een goede stoel te hebben. Zij
zitten daar vaak in.
De winnaar van de prijsvraag, die
op 9 september bekendgemaakt wordt,
krijgt als prijs 3.000,
Het is natuurlijk erg verheugend
dat er op deze prijsvraag duidelijk
een reactie gevolgd is, maar soms
vraag je je met verwondering af,
waarom je op andere dingen hele
maal géén reactie hoort. In de afgelo
pen weken hebben er in deze kran
ten berichten gestaan over een ach
terstand van Brabant en Zeeland in
twee belangrijke onderwerpen.
Dat waren: het aantal kinderen dat
na de lagere school naar de middel
bare school gaat uiterst belangrijk
als basis voor onze toekomstige eco
nomie en het verstrekken van
melk aan schoolkinderen, uiterst be
langrijk voor de lichamelijke en gees
telijke vorming. In beide zaken liggen
Brabant en Zeeland duidelijk achter.
En dan verbaast het mij dat ln
deze twee provincies nog niemand,
geen enkele organisatie, geen enkele
school, hierover iets van zich heeft
laten horen. Vreemd.
„Het is verboden te verbieden".
Ook dit is een opschrift op een Sor-
bonne-muur, waarvan ik u er giste
ren al enkele heb voorgezet. Er zijn
er nog meer, die de moeite waard
zijn. Wat vindt u van deze: „Vrijheid
begint met een verbod, het verbod
de vrijheid van anderen geweld aan
te doen".
Een heel mooie over De Gaulle:
„Hij heeft drie weken nodig gehad
om in vijf minuten bekend te maken
dat hij zou proberen in één maand te
doen wat hij in tien jaar had nage
laten".
Nog een paar: „Zeg het met straat
stenen", „Wil je gelukkig zijn, hang
dan je huisbaas op" en „Mao zegt
dat de macht aan het eind van het
geweer zit. Is het ook mogelijk, dat
het geweer aan het eind van de maohf
komt?".
Een heel andere leuze is de pro-
pagandaleuze van de Amerikaanse
staat Wisconsin. Die luidt: „Wij viruj
den het hier fijn". Ze drukken de
leus op alle officiële poststukken van
de staat, ook op die van de staats
gevangenis.
Op Wimbledon is weer een nieuw
woord geboren: „Okkeren". En dat
is: doen wat Okker doet, zeer grillig
spelen, zeer goed afwisselen met zeer
slecht, je supporters zenuwinzinkin
gen en hartkloppingen bezorgen. Nee,
ik zou maar niet gaan Okkeren.
Uitspraak van de Bredase advocaat
mr. Kronenburg, lid van de Tweede
Kamer voor (misschien) de Boeren
partij: „Koekoek is een boer, die kent
alleen de palen van zijn land".
Dat doet me denken aan dat heel
oude verhaal van dit zwaar gerefor
meerde boer op de Veluwe, die niet
wilde, dat er palen van de elektrici
teitsmaatschappij op zijn land gezet
werden. Want er stond, zei hij, ergens
in de Psalmen een regel die dat ver
bood. Die regel was: ,,'s Heren goed
heid kent geen palen".
Gisteren sprak ik met een oude
man, die zijn indrukken van onze
snel veranderende tijd op deze fraaie
wijze omschreef: „Vroeger kraaiden
de hanen, tegenwoordig gapen ze al
leen maar".
Maar ik moet u er wel bij vertel
en dat de man doof is
MERIJN
LISSABON (AP) In een mili
tair communiqué, dat gisteren in Lis
sabon werd uitgegeven, werd gezegd
dat 12 Portugese soldaten worden
vastgehouden door de Kongolese au
toriteiten. In het communiqué werd
gezegd dat zij per ongeluk op Kongo
lees grondgebied waren terechtgeko
men.
De groep soldaten was op weg van
Cazombo naar Teixeira de Sousa, aan
de oostelijke grens van Angola met
de republiek Kongo (Kinsjasa).
BRUSSEL (ANP) Jean Rey, de
voorzitter der Europese commissie,
heeft gisteren een eredoctoraat van
de universiteit van Oxford in ont
vangst genomen.
Rey, die dinsdag naar Engeland is
gereisd, heeft tijdens z(jn korte ver
blijf ook Londen bezocht, waar hjj
premier Wilson en verscheidene an
dere Britse politici ontmoette.
'4
