Möhnedam recht voor!'
Koop UW
nasi en bami met
oosterse wijsheid
L0U SA
GUY-GIBSON-HERINNERINGSVLUCHT:
Kinderspel vergeleken bij werk van Lancasters
7}
E:E. G. -landbouwers
naar Brussel voor
protest-vergadering
FLEX! PUP
m
Juliana-fonds
put uit
reserves
Doe mee aan de Gulden
Smaak Test, een proef
uitsluitend voor kenners.
Een assortiment van 25 sigaren
Senator Gulden Eeuw in een rijke tafeldoos voor 8.50
KOOP irjfpl[<)
mans vneiia
Vlootschouw op
vlaggetjesdag
Rotterdam breidt
luchthaven uit
Haar leven en
Stadsfeest
Burpee
Bill Asteil
Kostbaar
Himmelpforten.
Minuut
Tegen melk- en zuivelbeleid
TIEN-MILJOENSTE
PASSAGIER
VOOR METRO
Tl
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 24 MEI 1968
GUY GIBSON
(Van onze luchtvaartredacteur)
DüSSELDORF/BREDA Voor ons ligt de Nederlandse kust. Laag en grijs-
geel met hier en daar helgroene plekken want het is voorjaar. Met een
snelheid van ruim 300 kilometer per uur razen we, nauwelijks 20 meter
boven het grauwe water, op de opening van de Oosterschelde af. Zo vlo
gen vijfentwintig jaar geleden ook Guy Gibson's Dambusters Nederland
binnen, op weg naar de Roerdammen. Met enkele essentiële verschillen
evenwel: het was nacht, hun Lancasters waren zwaar geladen en nog niet
zo sophisticated als onze moderne, perfect vliegende, tweemotorige Twin
Comanche en vooral: de Nederlandse kust spoot venijnig lichtspoormunitie
de lucht in, als stond zij vol veelkleurige fontijnen. En daarachter loerden
de Duitse nachtjagers.
16 mei 1943, tegen middernacht:
De eerste groep Lancasters davert
tussen de Flak-opstellingen van
Schouwen-Duiveland en Walcheren
door, zó laag, dat het voor de Duit
sers onmogelijk is te schieten op de
viermotorige, met de zware Wallis-
mijnen beladen Lancasters van de
RAF. Zouden ze wel schieten, dan
hadden ze meer kans elkaar te
raken dan de bommenwerpers van
Guy Gibsons, speciaal voor deze op
dracht geformeerde en opgeleide 617-
squadron.
Gibson schreef daar zelf over:
„Toen riep Spam: Daar heb je de
kust! Nee, zei ik, dat zijn de laag
hangende wolken en de schaduw van
de maan op de zee. Maar hij had
gelijk, ik had me vergist en al spoe
dig konden wij de Hollandse eilan
den naderbij zien komen. Zij zagen
er laag en vlak en gemeen uit in
de volle maan, Flak opspuwend in
alle richtingen, want hun radarin
stallaties wisten nu dat wij in aan
tocht v-aren. Maar wij wisten pre
cies waar hun verdedigingslinie liep
en naarmate we dichter bij deze
vlakke en onvriendelijke uitgestrekt
heid kwamen, begonnen we uit te
kijken naar de nodige oriëntatiepun-
Gibsons goed onderhouden graf
op het kerkhof van Steenbergen
waar hij rust naast zijn navigator
J. B. Warwick.
ten, die ons tot leidraad zouden
dienen om door die versperring heen
te komen".
Het lukte Gibson en zijn forma
tie. Andere Lancasters waren die
nacht minder gelukkig. Zij haalden
het niet of werden, verderop in Ne
derland en Duitsland neergehaald door
de Flak. De nachtjagers grepen er
naast. Daarvoor vlogen de Lancas
ters de hele reis over land bijna
twee uur lang veel te laag. Op
20, 30 soms 50 meter raasden zij
over steden en dorpen
We vliegen de Oosterschelde op. De
Zeelandbrug komt razendsnel dich
terbij. „Die was er toen nog niet"
flitst het door je hoofd terwijl de
vlieger de kist iets optrekt om een
vrachtwagenchauffeur niet al te zeer
te laten schrikken. Rechts schiet
het torentje van Colijnsplaat langs
de cockpit. Recht vooruit Roosen
daal, meer naar rechts Bergen cp
Zoom. Daar school toen gevaar, wis
ten de RAF-vliegers.
Guy Gibson: „Terry zei: Ik zie
het al daar heb je die molen
en de radiomasten. We moeten iets
naar stuurboord zijn afgedreven,
stuur nieuwe koers -095 graden mag
netisch, en wees voorzichtig bij
die kleine stad, die recht vooruit
komt- Goed, ik zal er omheen gaan.
We vlogen nu heel laag, zo laag,
dat Spam meer dan eens tegen me
riep, dat ik het toestel snel moest
optrekken, om hoogspanningsdraden
en hoge bomen te ontwijken."
Beneden ons is Roosendaal begon
nen aan zijn stadsfeesten. We vlie
gen recht over een kermis. De stad
verdwijnt weer even snel onder ons
als ze verscheen. We vliegen tussen
de torenspitsen van St. Willebrord
en Sprundel door, lager dan de ha
nen. Hier in de buurt moet het ge
weest zijn dat Gibson dacht dat ie
mand hem vanuit een slaapkamer
raam een „V" toeseinde. „Maar,",
schrijft hij, „het kan ook een kroeg
baas zijn geweest die alleen maar
zijn hoofd uit het slaapkamerraam
stak. Het lawaai dat wij maakten
moet oorverdovend zijn geweest".
Dat is een punt in ons voordeel.
Onze Twin Comanche maakt niet zo
verschrikkelijk veel herrie. Toch wil
de vliegbasis Gilze-Rijen die we nu
snel naderen, terwijl we de skylme
van Breda links van ons laten lig
gen, ons niet op „nul voet hoogte"
Gibson: „De Rijn zag er in het
maanlicht wit, kalm en onheilspel
lend uit. Maar zij gaf ons geen
moeilijkheden. Toen zij dichterbij
kwam zei Spam: „We zijn nog ne
gen kilometer te zuidelijk, je doet
beter iets naar links te buigen, schip
per. Duisburg is nu niet ver meer".
Zodra hij de naam Duisburg noem
de, reageerden mijn handen al voor
mijn hersenen, want Duisburg is
geen gezonde plaats om op 30 meter
overheen te vliegen.
Na Wesel leidt de rivier de hippe
ons langs Dorsten naar Hamm. Hier
kregen de Lancasters het steeds
zwaarder te verduren. Verblinden
de zoeklichten en vurige Flak wer
den op de logge bommenwerpers ge
richt. Bij Dorsten verloor Gibson op
nieuw een bemanning.
Gibson: „Een van de andere pi
loten, een typische Engelsman uit
Derbushire was minder gelukkig. Hij
vloog ver links van ons en verblind
door de zoeklichten, verloor hij voor
een seconde de macht over het toe
stel. Zijn vliegtuig steigerde in de
lucht als een verschrikt paard, dook
toen naar beneden en vloog in brand
vijf seconden later vloog het met
een enorme explosie uit elkaar. Bill
Astell was heengegaan".
„We zijn er bijna, zegt een van onze
twee navigators, zelf ervaren vlie
gers. Bij Hamm maken we een flau
we bocht op Soest af en daarna
als we goed hebben genavigeerd,
r
over de toren laten vliegen. Niet dat
ze ons daar op Gilze-Rijen al had
den zien aankomen. Zoals Gibson des
tijds de nachtjagers en in som
mige gevallen de Flak vermeed
door laag te vliegen, zo vermijden
wij de radars van de verschillende
vliegvelden die we passeren.
Maar het is god zij dank vrede en
daarom roepen we beleefdheidshal
ve die velden op voor we voorbij
„strietsen" Gilze-Rijen wil ons niet
zien beneden de 1500 voet. „Dan
maar er omheen" zegt de vlieger en
bij Uluenhout veranderen we, op
verend om de uitkijktoren van
Staatsbosbeheer te ontwijken, iets
van koers. Op slechts 20 meter slui
pen we onder de rookpluim uan
de plaatselijke steenfabriek door,
achter Gilze langs, rakeling over de
bomen. Daarmee komen we op de
route van Burpee, de Canadees,
wiens vrouw een baby verwachtte.
Burpee zat die nacht iets te ver
naar het noorden. De Flak van Gil
ze-Rijen kreeg hem te pakken.
Brandend stortte zijn Lancaster
neer. Burpee ligt met zijn hele be
manning begraven in Bergen op
Zoom.
lie Twin-Comancne tijuens üe „aaniaisrun
moeten we recht boven het Möhne-
meer uitkomen, direct nadat we
over de toppen van de voor ons op
doemende heuvelrug heen zijn. Het
klopt. We zien eerst het meer, dan
een brug en vervolgens de geweldi
ge dam. Hersteld ligt hij daar in zijn
plompe glorie. Niets herinnert aan
de catastrofe van 25 jaar geleden
waarvoor in het nieuwe kerkje van
Himmelpforten deze morgen een Ge-
dachtnisstunde is gehouden, (zoals
we lezen in de Pfarrennachrichten,
die een kennis ons later geeft).
Wat gebeurde er precies met
Lancaster „S" van Burpee? Dat is
voor vriend en vijand een raadsel
gebleven, gedurende meer dan
twintig jaar. Door louter toeval is
er sinds kort iets meer licht in de
zaak gekomen. Pas gevonden oor
logsdocumenten hebben uitgewezen
dat Burpee's Lancaster boven op de
vliegbasis Gilze-Rijen terecht is ge
komen. Zijn zware mijn, boedoeld om
de gigantische Möhnedam te breken,
richtte zulke verwoestingen aan dat
Gilze-Rijen, dat een centrale rol
speelde in de Duitse luchtverdediging
(het coördinatie- en gevechtsleidings-
centrum was er gevestigd waar al
le radargegevens van de posten
langs de Nederlandse en Belgische
kust samenkwamen om te worden
omgezet in een gevechtsplan) voor
de rest van de oorlog deze centrum
positie verloor. Maandenlang moest
men zich tot het uiterste behelpen
en een tijdlang konden zelfs geen
vliegtuigen van Gilze opereren. Toch
bleef het vreemd dat Burpee juist
daar zo ver noordelijk van zijn
koers terecht is gekomen. Was
het stom toeval of was het een laat
ste heldendaad van een RAF-beman-
ning, die nog veel te jong was om
te sterven?
We pikken het Wïlhélminakanaal
op, vermijden met een grote boog
Eindhoven in de oorlog voor Brit
se vliegers even dodelijk als Gilze-
Rijen en zoeken opnieuw het
Wilhelminakanaal op. Bij Aarle-
Rixtel, waar dit kanaal een T-krui-
sing vormt met de Zuid-Willems
vaart (destijds een van Gibsons be
langrijkste keerpunten) verlaten we
de waterroute, die destijds, zilver
glanzend in het maanlicht, de Lan
casters feilloos de weg wees. De
Vliegbasis Volkel hoort onze mel
ding dat we bezig zijn niet een Guy
Gibson Memorial Flight, begrijpt
het en zegt: „O.K., je kunt ons ge
bied passeren, maar niet boven de
500 voet".
Aan de horizon doemen de eerste
heuvels op. Duitsland. De vliegba
sis Laarbruch antwoordt aanvanke
lijk niet. Roept dan: „Hoe hoog zei
je dat je vliegt". Het antwoord doet
nauwelijks nog terzake. We zijn al
voorbij. Dan doemt de Rijn op. Bij
Xanten steken we de rivier over.
Bij Wesel ligt het volgende keer
punt in Gibsons route. We contro
leren de kaarten, de tijd. Alles klopt.
Tot op de minuut.
Gibsons Lancasters cirkelen nu
rond het zwarte Möhnemeer, zoe
kend naar de positie van waaruit
zij één voor één, laag over het wa
ter, tegen stromen lichtspoormunitie
in, moeten aanvallen- Niet hoger dan
18 meter mogen ze vliegen, anders
keilen hun mijnen niet op de juiste
manier over het water. De mon
strueuze bommen moeten precies
voor de dam terechtkomen, over de
torpedonetten heen glippen, langs de
damwand zwinken en ergens aan de
voet tot ontploffing komen. De uit
vinder ervan heeft precies berekend
hoeveel ontploffingen er nodig zijn
om de dam te doen omrollen. De
mijnen zijn dan ook erg kostbaar
die nacht.
Gibson opent de aanval en bekent
dat hij bang is: „Nu openden zij het
vuur en hun lichtspoormunitie be
gon op ons af te kronkelen; sommi
ge kogels ketsten zelfs af op het
gladde wateroppervlak. Dit was een
afschuwelijk moment. Ik geloof dat
op dat ogenblik geen van de jon
gens verder wilde gaan. Ik in ieder
geval niet. Ik dacht: Over een mi
nuut zijn we allemaal dood - en
wat dan nog? En toen weer: Dit
is vreselijk - Ik ben bang - ja, ik
bén bang Wij waren nu nog
maar een paar meter van de dam
en ik fluisterde Pulford toe: „Laat
de gashandles nu maar openstaan
en kom hier naast mij, zodat je
me uit mijn stoel kunt trekken, als
ik gewond mocht raken. De Lancas
ter had nu een flinke vaart.Wij
vlogen rakelings over het waterop
pervlak Spam zei: „Links iets
meer links - goed zo - houdt hem
zo - hier komt'ie". Van de volgende
seconden herinner ik me nog maar
een reeks van caleidoscopische voor
vallen. Het geratel van Joe's kanon
nen in de neus, die lichtspoorammu-
nitie uitspuwden, welke op de linkse
Flaktoren afketste. Pulford die naast
mij hurkte, de stank van verbrand
schietkatoen, het koude zweet onder
mijn zuurstofmasker. De dam, die
razendsnel dichterbij kwam. Spams
uitgelaten: „Mijn los!". De rode
lichtkogels die Hutch afschoot om
het afweergeschut te verblinden.
De snelheid waarmee alles in zijn
werk ging. Iemand die over de ra
dio zei: „O.K. leader, nice work"-
Toen was het allemaal voorbij en
wij waren buiten het bereik van
de Flak en over ons allen kwam er
een intens gevoel van opluchting en
zelfvertrouwen.
In een steile bocht glijdt onze Twin
Comanche langs de heuvelhelling,
rakeling langs de boomtoppen op
het meer af. Dan komen we recht,
twintig meter boven het water. De
dam stormt op ons af. Tien secon
den, hooguit vijftien, duurt de run.
Dan een flitsend beeld van wuiven
de mensen, een paraplu, een vlag
getje. We steken de neus in de
hoogte. Nog tweemaal doen we het
over. Waarvoor? Voor wie? Het is
kinderspel. Je hoeft er alleen maar
goed voor te kunnen vliegen om vei
lig op enkele meters over de kam
van de dam te scheren. Toeschou
wers stromen toe en asl kort daarna
de héle formatie sportvliegtuigen
van de door de Vliegclub Rotterdam,
georganiseerde Herdenkingsvlucht
boven het Möhnemeer hangt, staat
de dam vol toeschouwers. Dezelf
de mensen misschien die deze mor
gen aan de doden hebben gedacht.
De doden van Himmelpforten en
al die andere dorpen en stadjes in
de buurt.
Minstens 1200 mensen werden ver
zwolgen door de woedende water
massa's die losbraken toen de dam
eindelijk brak. Na Melvyn Young's
bom. Melvyn Young, die deze nacht
ook niet terug zou keren, die met
zijn bemanning boven de laatste me
ters Nederland, met de bevrijdende
zr in zicht, werd neergeschoten.
en de dam brak lag Hopgood's
Lancaster al te branden op de
elektrische centrale bij de dam, doof-
op ue aam.
den misschien al de vlammen van
de Lancasters van Burpee, die voor
bestemd was zijn vader in diens
zaak in Ottawa op te volgen, en van
Bill Astell, de model-Brit uit Derby
shire- Toen ook waren Byers en zijn
mannen op de staartschutter na
al omgekomen in de Flak-hel van
Texel. Hij behoorde tot een tweede
formatie die om de Duitsers te
misleiden langs de Waddeneilan
den ons land binnenkwam.
De dam was vernield. Terwijl Gib
son met zijn Lancaster het vuur
van de Flak tot zich trok (waarvoor
hij het Victoria-kruis kreeg) vielen
de anderen één voor één aan.
Later op de luchthaven van Düs-
seldorf zitten we bij elkaar, de drie
vliegers en ik. Buiten op het plat
form staat de Twin-Comanche. De
drie vliegers zijn alle drie over
tuigd van het unieke van Gibsons
prestatie. Anders hadden zij deze
merkwaardige vlucht, tal van voor
schriften overtredend, niet onderno
men. „Het is ongelooflijk", conclu
deren zij, „dat Gibson en zijn man
nen dat hebben klaargespeeld. Nog
ongelooflijker dan we altijd gedacht
hebben. We hebben ons nu, die route
navliegend en die runs op de dam
uitvoerend, 'n duidelijker beeld kun
nen vormen, al zullen we nooit
kunnen beseffen wat het wérkelijk
betekende urenlang op boomtophoog
te boven vijandelijk gebied te vlie
gen, in de nacht, voortdurend be
dreigd door Flak. Wat een vakman-
schan, wat een precisie en wat een
durf ook!"
Dat is het wat de vliegers hebben
willen herdenken met hun vlucht
Maar allemaal, ook de anderen van
de Rotterdamse Vliegclub, hebben zij
zich die hele dag, met een licht ge
voel van schuld afgevraagd of
het nu wel zo fijn was tegenover
de Duitsers, deze herdenkingsvlucht.
Maar daar ging het niet om. Het
ging om een eerbewijs aan een stel
goede, voorbeeldige vliegers en
dappere mannen.
Toch: Op Zestienhoven werd die mor
gen één minuut stilte gevraagd voor
degenen, die 25 jaar geleden op de
na te vliegen route sneuvelden-
Had er niet een minuut bij gekund
voor de 1200 Duitsers?
(ADVERTENTIE)
19
Neem Iglo. Dan proeft u lekker vlees. Lekkere kruiden.
Goede groenten. Oosterse ingrediënten. En niets meer. Dus
geen bijsmaak. Dat hoort niet. Doe zoals het wel hoort: neem
Iglo nasi en bami. Dat is wijs.
NASI
GROOT PAK 2,60
KLEIN PAK 1,55
BAMI
GROOT PAK 2,60
KLEIN PAK 1,55
DEN HAAG (ANP) Maandag aanstaande, 's middags om twee aar
op initiatief van de voorzitter van het COPA (het overkoepelende organ
van de landbouworganisaties in de EEG), de heer Dumont de Chassart, e«
demonstratieve vergadering in Brussel worden gehouden over het melk
en zuivelbeleid in de EEG. Tijdens deze vergadering zal de voorzitter van
het COPA het standpunt uiteenzetten, dat door de gezamenlijke Europese
boerenorganisaties wordt ingenomen ten aanzien van de gemeenschappelijks
markt voor melk- en zuivelprodukten en voor rundvlees.
Vertegenwoordigers van elk der bij
het COPA aangesloten landen zullen
daarna in het kort de vergadering
toespreken.
Het is uitdrukkelijk de bedoeling,
zo delen de drie centrale landbouw
organisaties in Nederland mee, dat
buiten de zaal waar de vergadering
gehouden wordt, geen demonstratieve
acties zullen plaatshebben.
Wel zal een delegatie van het CO
PA een onderhoud vragen met ver
tegenwoordigers van de EEG-raad
van ministers en van de Europese
commissie, die tegelijkertijd in Brus
sel vergaderen over de gemeenschap
pelijke markt voor melk en zuivel en
voor rundvlees. Ook zal een perscon
ferentie worden belegd waar de voor
zitter van het COPA het standpunt
van de Europese boerenorganisaties
zal toelichten.
De drie centrale landbouworgani
saties in Nederland hebben besloten
aan de demonstratieve vergadering
deel te nemen. Zij gaan er daarbij
van uit dat de demonstratie zich in
derdaad tot de vergaderzaal zal be
perken en een waardig karakter zal
dragen.
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG (ANP) Vorig jaar
heeft het Koningin Juliana-fonds in
totaal f 3.754.231,uitgegeven aan
bijdragen en leningen aan 428 instel
lingen voor de bevordering van het
maatschappelijk werk.
De inkomsten bleven hier beneden,
zodat uit de reserves moest worden
geput. Dit kan niet langer. Blijft het
aantal aanvragen gelijk of stijgt dit
nog verder, dan zal op de toe te
kennen bijdragen een bezuiniging
moeten worden toegepast.
Dit blijkt uit het jaarverslag van
het fonds.
(ADVERTENTIE)
In één grote tijnproeveraioos wachten 5
verschillende melanges en modellen op
uw deskundige opinie. Gun uzelf de vele
uren proefgenot die het zorgvuldig
samengestelde Senator Gulden Eeuw
assortiment u biedt.
De rijk opgemaakte doos die uw tafel nog jarenlang
zal sieren is uw beloning. In de doos vindt u bovendien een
Uw deskundige antwoorden maken u „Membre de la Société des Con-
naisseurs du Tabae". Een begerenswaardige bronzen legpenning bevestigt uw
lidmaatschapvanditexctusievegiidevankeurmeesters. Uw sigarenhandelaar vertelt u er
GRATIS LEUKE
van Lucky Luke, Billy Ike Kid, Jolly Jump»
of de gebroeders Dalton by 3 paiyea
WSTANTPUODWB
ROTTERDAM (ANP) Bt in
tro in Rotterdam verwacht ffliu
het einde van deze week dl tien
miljoenste reiziger van dit
vervoermiddel gebruik zal mal
De metro bijna zes kilometer 1
is op 9 februari door
Beatrix en prins Claus in
gesteld.
DEN HAAG (ANP) Schevenln-
gen viert zaterdag vlaggetjesdag, of,
zoals dat officieel heet, de da? van
de Nederlandse zeevisserij. Als het
weer meewerkt zal voor het eerst
sinds acht jaar een vlootschouw wor
den gehouden.
Kotters, loggers en trawlers en lt
visserij oefenschepen Goeree 18 er.
Zeearend zullen voor de kust, t"S'
sen de haven en de pier verschillen
de figuren uitvoeren.
De vloot zal de haven tussen een
uur en half twee verlaten. De sche
pen ontvangen hun commando's w
spoetnik en met fluitsignalen. D®
vissersschepen zonder spoetnik, die
dus de commando's niet radiogra
fisch kunnen ontvangen, krijgen
hulp van de reddingsboot „Bevnaro
van Leer" en de sleepboot „Euro-
trip". De vlootschouw staat onder
leiding van de heer L. W. Leem®,
voorzitter van de redersverenigm<
Scheveningen.
ROTTERDAM (ANP) B. en
van Rotterdam hebben de gemeen"'
raad voorgesteld een hangar vw"
onderhoud en reparatie van vlieü'
tuigen te bouwen op de luchthavw
Rotterdam. Met de bouw, inc
bijkomende werken, is een bedrag
van rond f 4 miljoen gemoeid.
Na een verzoek om prijsopê38!
aan vier bouwbedrijven is de ®ec,s
aantrekkelijke aanbieding voor
bouw van deze hangar ontvang®
van de n.v. Internationale Bon
Compagnie v.h. fa. H. van Ho?"'
wijk. Op basis van deze ^nbie tl
zal met de bouw van deze hang»
een bedrag van f 2-174.000 gemw
zijn.
In de afgelopen maanden
Rotterdamse autoriteiten
gebracht aan verscheidene
luchtvaartmaatschappijen, waarbij
uiteenzetting is gegeven 0VJr„.«
mogelijkheden van de luchtbal
Daarbij is gebleken dat ,som?T
maatschappijen belangstelling jj
ben voor het openen van een m
dienst op Rotterdam.
0^O
1-ierwijl Rèe en Lou wacht!
de aankomst van Nie'
zetten zij hun zwerftoch
Rome voort.
Veel tijd brachten ze door in
Pieterskerk. In een van de
pellen waar hij ongestoord ko:
ken aan zijn nieuwe boek, d;
niet-bestaan van God moest bev
Lou vond het bijzonder grapp:
hjj juist dit oord had uitgezoci
te werken, dikwijls ging ze mei
mee en vocht voor haar eigen
tingen. Op een dag verscheen
sche plotseling. Hij ging metei
Lou af, strekte zijn hand uit
met een diepe buiging: „Door
ke sterren zijn wij hier tot e
gevoerd?"
I ou Salomé was een vrouw, c
talrijke grote figuren een
gaande en blijvende indruk hee
maakt. Zij werd onder anderi
mind door Nietzsche, was de
liefde van Rilke en vertrouwt
van Freud. H. F. Peters heeft
deze legendarische vrouw, di
1937 te Göttingen overleed, een
geschreven; een goed gedocu
teerde mengeling van biogral
gegevens en achtergrond-inforr
Een boeiende kijk op een niet
der boeiende vrouw, maar eve
hoogst interessant om met
figuren als Freud, Nietzsche e:
ke anders te leren kennen d;
hun eigen vaak taaie gesi
ten. Margaretha Ferguson mil
een leesbare vertaling van dit
dat oorspronkelijk verscheen c
de titel „Mij sister, my spouse
New York. De auteur verze
voor de Europese lezers een nii
uitgave, waarbij vooral de aan
en aan Freud gewijde delen aai
lijk werden uitgebreid, die bij
Ier in München verscheen. Dezi
gave ligt bijna geheel ten gron
aan de Nederlandse uitgave Loi
lomé (uitg. Lemniscaat Rotten
JJet leven van deze vrouw,
een tijd leefde dat maatsi
pelijke conventies en taboes s
waren dan nu, kon wel eens eei
drage zijn in het proces van hi
nieuw ontdekken van de vroi
een grotere totaliteit dan echtt
en moeder. Zij brak met de toj
toe vanzelfsprekende weg voor
re vrouw naar huwelijk en
Aan het intellect en ruimere
ties kende zij grotere waarde
De levenskracht om dwars dot
le „sociale" en individuele p
heen haar eigen weg te gaan
zijn oorsprong in haar gelu
kinderjaren.
Zij werd in het Russische S
tersburg geboren als enige dc
temidden van 5 broers. Haar
een hoog aangeschreven ger
was dol op deze na lange tijd
vulde wens: een dochter. Zij tra
zeer veel samen op. Zij kon al tij
haar kameraadschappelijke vadil
recht. Deze verhouding was
tijd bepalend voor haar houdinJ
opzichte van God. Deze relatil
haar optrekken met 5 broers uT
vooral van invloed op haar vei
dingen met mannen in het vei
leven. Altijd zocht ze er een
die primair als haar beschermt
broeder moest optreden. In
jeugd leefde Lou „als een spi
jesprinses in een betoverde
reld". De eerste grote schok ka
toen zij bij een brandende kw
antwoord vroeg aan haar vertr
de God en deze zweeg. „Deze i
zou nooit meer helen". Haar 1
|ang probeerde ze de God van
jeugdjaren terug te vinden. I
sen probeert haar moeder haa
een society-dame op te voeden
Lou had reeds te veel horen i
teren over schijnhuwelijken (eei
hefd onderwerp van Russische s(
vers in die tijd). Ondanks fam
invloeden ontpopt ze zich als
sterk persoontje met afwijkendi
dachten, die haar eigen gang
gaan.
]VJaar in 1878 en in 1879 viele
drie gebeurtenissen voor die
afsloten van haar verleden: de
van haar vader, haar breuk mi
kerk en de vrijwillige beken
aan haar moeder omtrent de ont
tingen met Gillot. Hendrik
was een vrijzinnig predikant vai
derlandse afkomst, die zich
geestelijke leiding aantrok,
haar ten huwelijk vroeg. Lou
ontzet.
Weer stortte een wereld ineen
lot was voor haar een verva:
van God. Gillot was slechts de
•te van een groot aantal ma
die deze vergissing maakte. Ze
gisten zich, omdat het intellect