DRINGENDE OPROEP
Vrouwen
demonstratieve
bijeenkomst
Spoorwegen bieden
zomerse prijzen
voor stille uren
BEZOEK IN ROTTERDAMSE GEVANGENIS
op nieuwe
stoelen
SntLGMEP
een
„eerlijk"
kostuum
van
zuiver
scheerwol
IDA bijna bankroet
ZATERDAGMIDDAG 25 MEI a.s.
OM 1 UUR IN DE
JAARBEURSHALLEN AAN DE
CROESELAAN TE UTRECHT
Kerkje
Huiselijker
Jampotjes
Explosie „samenloop
van omstandigheden"
Week geëist voor eten
van gestolen zuurkool
N.S. VERBETERT
VERBINDINGEN
MET BREDA
AMSTERDAM
KOOPT
HEMONYKLOK
Mars der armen
uitgesteld
Regering leurt op
grotere schaal
met grond voor
industrieën
Ansichten
Maak nu een Ruil-ln-Winst van
f7.50, f 10.-, f 15.- of f20.- op uw
'voorhistorische' foto-apparaat bij
aankoop van 't nieuwe toestel dat
u al zo lang wilt kopen.
Profiteer: de Grote-Ruil-ln-Winst
wordt u nu geboden door alle foto
zaken in Nederland.
Herhaling-.f7.50, f 10.-, f 15.-of f20.-
schoon terug tegen inlevering van
dat oude of kapotte ding bij
aankoop van een nieuwe.
De Grote Ruil-In-Wi
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 24 MEI 1968
(ADVERTENTIE)
3RATIS REIZEN I
lankoop voor 140,—P*P'
ontvangt o 5,—
EISGELD per persoon
De'zaak
met de meest
tevreden klanten.
Aan de bestuurders van de plaatselijke centrales van de N.V.V., N.K.V. en C.N.V.
Het Overlegorgaan der drie Vakcentrales belegt eèn grote
tegen de maatregelen, die de regering wil nemen op het gebied van de loonpolitiek en de werk
gelegenheid.
Deze bijeenkomst zal worden gehouden op
De bewindsman maakte dit van
morgen bekend bij de behandeling
van zijn begroting in de Eerste Ka
mer. Overigens toonde hij zich bij
zonder optimistisch over de vesti
gingsfactoren die hij „voor Neder
land uitzonderlijk goed" noemde.
Het leek hem echter noodzakelijk
de buitenlandse ondernemingen be
ter op de hoogte te brengen van de
ze gunstige mogelijkheden. Op dit
moment wordt met 67 bedrijven on
derhandeld over een eventuele vesti
ging in ons land, dit is 50 meer dan
begin vorig jaar.
De drie Vakcentrales verwachten, dat ondanks de zeer korte tijd van voorbereiding, duizenden
leden aan deze bijeenkomst zullen deelnemen. Zij dienen zich te melden bij de plaatselijke cen
trales. Dit vereist een goede organisatie, die alle een kan slagen met behulp van de bestuurders van
deze plaatselijke centrales.
Het Overlegorgaan doet op hen een dringend beroep om in onderling overleg plaatselijk maatre
gelen te treffen, teneinde zoveel mogelijk leden aan de demonstratieve bijeenkomst te laten deel
nemen.
Zij worden verzocht plaatselijk het vervoer naar Utrecht en terug, te regelen.
A. H. KLOOS, voorzitter N.V.V.
P. J. J. MERTENS, voorzitter N.K.V.
J. VAN EIBERGEN, voorzitter C.N.V.
DEN HAAG Minister De Block
(Ec. Zaken) wil op korte termijn
de acquisitie intensiveren in Ameri
ka, Zweden, Engeland, Zwitserland
en Japan. Ook stelt hij zich voor
de vele nationale activiteiten op dit
gebied te bundelen.
fleurt de zaak schijnbaar nauwe
lijks op. „Hebt u de nieuwe stoe
len gezien? Leuk hè?" vraagt de
heer J. Felix Visser, hoofd kabi
net van de directie gevangeniswe
zen. In sommige cellen is een vier
kante meter van de ruimte afge
trokken. Hierin is een toilet ge
maakt. „De tonnen zijn gelukkig
weg", zegt de heer Allewijn, „dat
was iets verschrikkelijks".
Op iedere celdeur zit een kaar
tje, met daarop de datum van in
gang van de straf en de datum
van vrijlating. Op één cel staat
de aanduiding '80 Op andere
deuren de cijfers '74, '78, '72. De
langgestraften. De andere vrouwen
moeten een straf uitzitten van drie
jaar of korter, maar in elk geval
3 maanden. De directrice vindt de
uitwerking van dat papiertje op de
deur niet depressief. „Voor wie hier
niet lang zit is het een datum om
naar toe te leven. Voor iemand
die hier 15 jaar moet zitten, be
tekent het niets. Die ziet het niet
eens".
De heer Felix Visser komt ver
tellen dat „de dames bijzonder woe
dend zijn over het feit dat ze op
de foto zijn gegaan. We staan toch
al voor aap, zeggen ze".
De sleutelbos rammelt. De ramen
langs het trappenhuis zijn nu eens
niet van matglas. Ze bieden uit
zicht op groen verweerde luchtkooi-
en met tralies aan de zijkanten
en bovenkant. We verlaten de een
tonigheid van het grijs der gevan
genis om naar het kapelletje te
gaan.
Overal „bewaardsters", zoals ze
worden genoemd met sleutels. We
passeren „een leuke luchtplaats",
zoals de directrice het uitdrukt. Een
prieelachtige ruimte met een ga
zonnetje, bloemen en een bank.
Voordat de gedetineerden de kerk
ingaan, nemen ze hier altijd eerst
een stevige hap verse lucht. Ge
dragen orgeltonen noden tot binnen
komen.
In het simultaankerkje zitten de
vrouwen boven en de mannen be
neden. De bewakers naast de pas
toor of dominee zijn tegenwoordig
verdwenen. De kerk heeft °en paar
aparte snufjes in petto, zegt de
pastoor die in een vriendelijk
grijs pak gekleed gaat. De „Altaar-
avondmaalstafel"; een idee uit
nood geboren. De pastoor en do
minee staan kameraadschappelijk
naast elkaar, ,,'t Is roeien met
de riemen die je hebt", zegt de
dominee later.
Om onaangename voorvallen te
gen te gaan is de nis, waarin het
orgel zich b°vindt, hermetisch af
gesloten. De organist kan men niet
zien zitten. „We hebben een lis
tig contact, de organist en ik",
zegt de pastoor. Achter het altaar
en het preekgestoelte is een voet
pedaal verstopt. Een druk daarop
is voldoende om het rode orga
nistenlichtje te laten branden.
Sleutelgerommel. Op naar de
wasserij. We moeten langer in de
bedompte ruimte blijven, omdat
de vrouwen naar haar cellen gaan
om te eten. Aardappelen, jus met
Een cel, barstensvol
met foto's, kleedjes, tekenin
gen, kleertjes en prulletjes
„Deze maakt het wel erg
bont", zei de directrice. Bij
het tafeltje midden in de cel
een exemplaar van de pas
aangeschafte stoelen. Op de
foto lijkt de cel echter wel
groter dan zij in werkelijk
heid is.
vlees en sla. Op de cllengalerij
zijn de deuren anders. Zonder
spioneergaatje en schaftklep.
Hoe vinden de gedetineerden de
verbeteringen?
„Zij vinden het mooi, prach
tig. Sommigen zijn me zelfs ko
men bedanken. Maar neem u zelf
nou. Wat zou u leuker vinden:
in een krot wonen of een prach
tig nieuw huis?" aldus mejuffrouw
Ringlever. „Het woord „bewaard-
ster" vind ik eigenlijk niet meer
op zijn plaats nu. Daar wil ik van
af. De nieuwkomers zeggen vaak
„zuster", dat klinkt me al beter
in de oren".
Drs. Allewijn zegt: „Ja, het is
echt tijd dat we ons eens gaan
aanpassen aan een regime voor
vrouwen. We kunnen veel doen
door alleen tegemoet te komen
aan de specifiek vrouwelijke din
gen. Correspondentie, bezoek ont
vangen en het verlaten van de ge
vangenis zijn we anders gaan be
kijken. De gezinsrelatie moet in
stand worden gehouden".
„We moeten ons nader bezinnen
op de bejegening van de gedeti
neerde vrouw. De detentie weegt
voor een vrouw veel zwaarder dan
voor een man. De banden met het
gezin zijn vaak doorgesneden, daar
door voelt een vrouw zich vaak
weggerukt uit het haar vertrouwde
milieu. Sinds kort mogen vrouwen
in de laatste vier maanden voor
het ontslag driemaal met weekeind-
verlof. We zullen meer oog moe
ten krijgen voor het detail. Aan
dacht voor uiterlijke verzorging,
scheppen van een soms door klei
nigheden bepaalde, wat huiselijkere
sfeer, van mogelijkheden, waarbij
de vrouw haar behoefte om te
verzorgen kan bevredigen. Ik kan
u zeggen dat we van plan zijn aan
al deze zaken veel aandacht te be
steden. Dat kunnen we ook: Een
vrouw zal niet zo gauw een raam
pje kapot slaan, de tralies weg
zagen; en met behulp van haar
beddegoed en haar nieuwe gordij
nen proberen te vluchten", aldus
de heer Allewijn.
We herkrijgen onze vrijheid weer
Alvorens het zover is moeten be
waarders nog vier sloten kietelen
met een dikke sleutel om tenslot
te voor alle zekerheid toch nog
even onze naam te vragen. „Ja,
meneer, we moeten op de men
selijke kant de nadruk leggen in
ons werk, maar we mogen de be
veiliging niet vergeten. We blijven
een bewarende taak houden. Be
langrijk is de manier waarop je
de deur dichtdoet."
Juist doordat het aantal gede
tineerde vrouwen zo miniem is,
blijkt „een van de grootste bezwa
ren van de huidige situatie, dat
de inrichting voor vrouwen is on
dergebracht in een complex dat
bestemd is voor mannelijke gede
tineerden", vertelt drs. Allewijn.
„Het eerste wat je bij binnen
komst in de vrouweninrichting
steeds weer opvalt, is de eigen
sfeer en de zorg, waarmee alles
is onderhouden. Het pogen om van
een steenklomp toch nog iets hui
selijks te maken", zoals hij het
pijnlijk treffend uitdrukt. „Om
die eigen sfeer te bevorderen is
een verandering aangebracht in de
organisatorische inbouw van de
vrouwenafdeling in het hele com
plex".
Sinds anderhalf jaar heeft de
vrouwenafdeling een eigen direc
trice, mejuffrouw K. Ringlever. Ze
leidt ons rond door een gemeen
schappelijke zaal, waarin drie ge
detineerden hun gekortwiekt leven
leiden, brie vrouwen wonen, sla
pen, eten, leven in de enge ruim
te. De ramen zijn als overal
van een ondoorzichtbaar mat
glas. TL-buizen hebben de peer
tjes vervangen. De schaars aan
wezige huiselijkheid heeft daardoor
echter meer aan kracht ingeboet.
„Maar de gevangenen mogen nu
zelf het licht aan- en uitknippen,
wanneer ze maar willen", zegt
mejuffrouw Ringlever.
Vanwege het hoge bezoek dat
s middags wordt verwacht, zijn
overal jampotjes met voorjaars
bloemen neergezet. „Normaal staan
er alleen enkele vaste bloembak
ken". Er zijn gordijnen voor de
ramen gekomen, stoelen met leu-
mngen en skai-bekleding. Dat is
nog eens wat anders dan die onge
makkelijke keukenstoel die tot voor
kort het twintigste-eeuwse zitge-
mak vertegenwoordigde in de vrou
wengevangenis. „Als u nu hier zo
rondkijkt, vindt u het woord cel
dan nog op zijn plaats?" infor
meert de directrice, „nee toch".
De sleutel glijdt met geolied ge
mak in het volgende slot. Een zes
tal vrouwen kijkt op. Ze zitten ach
ter naaimachines. Ze herstellen
voor alle gedetineerden de „kle
ding van het huis". Hun reacties
zijn verschillend. Hun blikken de
zelfde. Angstwekkend leeg. Er lij
ken twee glazen knikkers op je
Washington <ap> De Inter
national Development Association
®A) is bijna bankroet en kan haar
doeltreffend werk niet hervatten
zonder een aanvullend Amerikaans
edrag van 480 miljoen dollar.
Amerikaanse minister
linaneiën, Henry H. Fowler voor
l,„jSen?atscommissie voor buiten-
n„S m rekkingen meegedeeld,
it 'n I®®® gesticht werd,
i van de Wereldbank en
nn ngen °P lange termijn te-
landen 6 rSnte aan ontwiklceliriSs-
ADVERTENTIES)
DEN HAAG (ANP) Minister
Roolvink (sociale zaken en volks
gezondheid) heeft de Tweede Kamer
een rapport doen toekomen naar de
oorzaak van de explosie op 20 janu
ari j.l. op het het terrein van Shell
Nederland Raffinaderij N.V. te Per
nis. Het rapport werd uitgebracht
door de arbeidsinspectie. Geconclu
deerd wordt dat Sprake is geweest
van een ten tijde van de explosie
„onvoorzienbare samenloop van om
standigheden".
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Gedurende de zomermaanden zullen de treinreizigers ge
bruik kunnen maken van een uitgebreid pakket van prijsvoordelen. De
spoorwegen streven er naar met deze voordeel-tarieven, die vooral op de
langere afstanden flink kunnen gaan meetellen, de treinen vooral tijdens
dal-uren en weekeinden beter gevuld te krijgen.
De „zomer-aanbieding" geldt voor
lopig alleen tijdens de duur van de
nieuwe dienstregeling (tot eind sep
tember). Van de belangstelling van
het publiek zal het afhangen wat er
nadien van wordt gehandhaafd. Het
zomer-pakket omvat de volgende
aanbiedingen:
Een dag-abonnement van 20 gulden
voor het gehele spoorwegnet, waarbij
een vijf jaar geldig N.S.-identiteits-
bewijs vereist is. Dit abonnement kan
voor iedere volgende dag tegen beta
ling van vijf gulden verlengd wor
den, zodat hqt voor vier dagen op 35
gulden komt. Verdere verlenging
heeft geen zin, omdat een achtdaagse
abonnement 40 gulden kost.
Op de langere afstanden in het bin.
nenland worden alle prijzen voor en
kele reizen of retours die meer dan
20 gulden kosten afgerond op 20 gul
den (tweede klas); al de hier ge
noemde prijzen moeten voor de eerste
klas met de helft worden verhoogd).
Gezinnen en andere gezelschappen
kunnen voor ontspanningsreizen ge
bruik maken van voordelige dag
kaarten. 2 personen kunnen voor der
tig gulden een dag lang het hele
land doorzwerven en iedere volgende
volwassene (of twee kinderen) die
zich bij het gezelschap voegen kost
vijf gulden meer. Als een beperking
voor deze kaarten geldt, dat zij niet
tijdens de piek-uren gebruikt kunnen
worden.
Het weekend-retour, waarvan de
N.S. jarenlang afkerig is geweest,
wordt nu eindelijk ingevoerd. Het
geldt van zaterdagochtend tot zon
dagavond en de prijs er van bedraagt
1 dagretour 1 gulden. De spoorwe
gen hopen er de vrijdagavondspits
mee te ontlasten en het reizen op de
langere afstanden mee te bevorderen.
ALKMAAR De officier van jus.
titie bij de rechtbank te Alkmaar
heeft tegen een 21-jarige jongeman
uit Alkmaar een week cel geëist.
De jongeman wordt van heling be
schuldigd omdat hij zich te goed zou
hebben gedaan aan gestolen zuur
kool. Anderen die aan de dis zaten
werden reeds eerder veroordeeld.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Met ingang van
26 mei wordt de zomerdienst
regeling van de N.V. Nederland,
se Spoorwegen van kracht. De
verbindingen vanaf Breda wor
den met de invoering van deze
dienstregeling aanmerkelijk ver
beterd door uitbreiding van het
aantal treinen.
In de richting 's Hertogenbosch
wordt elk uur een trein toege
voegd (vertrektijd .25) waar
door Tilburg een. 20-minuten- en
's Hertogenbosch een half-uur-
verbinding krijgt. Hierdoor
wordt de aansluiting naar
Utrceht en daardoor ook naar
het noorden des lands verbeterd.
Ook naar de richting Roosen
daal en Rotterdam worden trei
nen toegevoegd, waardoor ook
deze richtingen gedurende de
drukke uren een half-uur-ver-
binding krijgen. (Richting Rot
terdam alleen op werkdagen..)
Verder zullen een aantal
rechtstreekse treinen naar Keu
len en het Roergebied v.v. van
maandag t.m. vrijdag te Breda
stoppen. (Vertrektijden 9.10,
11.10, 17.37).
AMSTERDAM (ANP) Voor de
som van f 13.555 is de gemeente Am
sterdam in het bezit gekomen van
de Hemonyklok uit de kerktoren van
de af te breken hervormde kerk in
Barsingerhorn.
De klok werd vorig jaar in een ad
vertentie door de kerkvoogdij van de
Nederlands hervormde gemeente
voor de hoogste bieder te koop aan
geboden.
Daar deze klok een welkome aan
vulling zou betekenen voor het ge
meentelijke bezit van Hemonyklok-
ken, besloten b. en w. van Amster
dam een bod uit te brengen.
WASHINGTON (Reuter) De lei
ders van de Amerikaanse campagne
tegen de armoede hebben de voor
genomen mars op Washington we
gens „organisatorische problemen"
verschoven van 30 mei naar 19 juni.
Dominee Ralph Abernathy heeft
dit meegedeeld in de „Opstandings-
stad" die deelnemers aan de cam
pagne in een park op één kilometer
van het Witte Huis hebben opge
trokken.
(ADVERTENTIE)
(Van onze parlementaire redactie)
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM - „Wilt u niet spreken met de gedetineerden en hen ook
geen sigaretten aanbieden. Verder wil ik de fotografen er nogmaals aan
herinneren dat zij de privacy van de gevangenen zoveel mogelijk moeten
eerbiedigen als ze foto's nemen in de cellen. De dames zijn op de
hoogte van uw komst. Ze hebben gevraagd om niet aan hun bezittingen
te komen. Gaan we dan maar?"
De sleutelbos rammelt. Drs. P. Allewijn, hoofd van de directie gevange
niswezen, gaat in gezelschap van de directrice van de enige Nederlandse
vrouwengevangenis een grote groep journalisten voor. In Rotterdam
mogen de persvertegenwoordigers de vernieuwingen die in de vrou
wenafdeling van het gevangeniscomplex aan de Noordsingel zijn aan
gebracht, komen bekijken. Slechts 1,6 van alle gevangenen zijn
vrouwen: 65 op een totaal van 4029.
gericht te zijn. Ook hier overal tra
lies, matglas, sleutels en sloten.
De directrice vertelt, wandelend
over de nieuwe rode kokoslopers
in de gangen, dat de vrouwen één
avond per week kunnen sjoelen en
pingpongen; verder kunnen ze gym
nastiekoefeningen volgen, terwijl
haar op de vroege zaterdagmor
gen de gelegenheid wordt geboden
deel te nemen aan volksdanscursus-
sen. Een avond mogen ze in de
huiskamer t.v.-kijken. Als iemand
geringschattende opmerkingen
maakt, zegt mej. Ringlever: „Een
week heeft maar zeven dagen".
De sleutel wendt zich in het slot.
We lopen langs een cellenreeks.
De directrice vertelt dat het aan
tal arbeidsuren en het arbeidsloon
van de vrouw hetzelfde is als dat
van de man. Geen klasseproblemen
in de gevangenis.
Of toch wel? Drs. Allewijn: „Het
is wel eens moeilijk alles door elk
aar te hebben. Moet iemand uit
de penose wel samen eten met
een uit het betere milieu? Dat is
vaak de vraag. Bij het verdelen
van het werk (de gedetineerden
werken ook in de eigen wasserij
en in de huisdienst - corveeën)
wordt aandacht besteed aan de
persoonlijkheid. We kijken waar
ze het best kan aarden".
Een deel van het gezelschap perst
zich in een cel barstensvol met
foto's, kleertjes, tekeningen, kleed
jes en prulletjes. Alle mogelijke
oppervlakken zijn beplakt met an
sichten. „Groeten uit Scheveningen"
„Deze maakt het wel erg bont",
zegt mej. Ringlever. Maar hoe dan
ook. Deze gedetineerde heeft op on
navolgbare wijze een zekere sfeer
weten te scheppen met gehaakte
kleden in fel bonte kleuren.
Naast de vaste wastafel in de
cel (een van de nieuwe verwor
venheden, zonder warm water o-
verigens) hangt een zak met haar
krullers. „Normaal komt eens in
de zoveel maanden een kapper
hier in het gesticht, maar dat gaat
niet altijd even gemakkelijk. Hij
knipt alleen, ja. Soms krijgen de
vrouwen gelegenheid voor een soort
„home-permanent", aldus de di
rectrice.
In een andere cel schijnt de
„face-lifting" weinig nut te heb
ben. De gevangene heeft alles heel
kaal gelaten. Eén foto slechts. De
frisse muurverf in twee kleuren
