Renault 16 TS:
wagen voor
lange trajecten
anders
dan andere
"Goor het
vrije
weekend
Het voorjaar in beeld
„Kerk moet zich
verplaatsen
zoals de kermis"
NAZI'S DREIGEN MET
WAPENGEWELD TEGEN
„ZWARTE GESPUIS"
Hippisch
evenement
Nieuwe aartsbisschop
van Parijs op de kermis
VERGELIJK
VOOR U EEN
KOELKAST
KOOPT
tips-tips-tips-tips
U vraagt maar
Meer pk's
Geen bijgeluiden
KOELKASTEN
constante kwaliteit
NEGERMINISTER
IN V.S. TREEDT AF
Festiviteiten
in Roosendaal
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 17 MEI 196B
dusver te weinig verplaatst heeft
(ADVERTENTIE)
Voor de Komende zondag Kunt u
een keus maken uit: Internationale
wielerronde voor amateurs en profs.
Rugbywedstrijd tussen een Geal
lieerd Touring Team en een Neder
lands Touring Team op sportpark
Hulsdonk. Aanvang 14.30 nur.
Boksgala in schouwburg De Rrmg,
met deelname van sterke Nederland
se amateurs. Aanvang 20 uur.
Dit alles speelt zich af in een fees
tende, gezellige stad.
In Tilburg wordt zondag een na
tionaal concours-hippique gegeven
door de Tilburgse studenten rijver-
eniging „Sleipnir". Er zullen ver
schillende landelijke topruiters,
waaronder A. Ebben, deelnemen. Dit
terrein, manege Moleneindse Heide,
is gelegen langs de weg Tilburg-Loon
op Zand-Kaatsheuvel, aan de rech
terkant, ongeveer 1 km buiten de
stadsgrenzen van Tilburg. De manege
is te voet te bereiken door de Dru-
nense Duinen.
Nog even Keukenhof. Dat beleeft
nu het feest van de tulpen. Het is
er nog prachtig, maar het loopt ten
einde. Maar dit weekend kunt u er
nog terecht.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS De kerk heeft zich tot
woensdagmorgen de nieuwe aarts
bisschop van Parijs, mgr. Marty
gezegd, toen hij een bezoek bracht
aan de kermis van het Bois de Vin-
cennes. Officieel genoemd Foire du
Tróne. De kerk blijft te veel op
een plaats staan. In tegenstelling
In Parijs heeft Peugeot zijn
nieuwste telg, de 504 gepre
steerd. De wagen moet wor
den beschouwd als de opvol
ger van de Peugeot 404. De
504 is moderner van lijn,
sneller en krachtiger dan zijn
roorganger. Hij is echter ook
iuurder.
iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiii
Taps toelopen van de wieimoeren
heeft de bedoeling de wielvelg
centrisch op de wielbouten te kun
nen bevestigen zodat het wiel, tij
dens het draaien, geen hoogtesiin-
geringen kan maken. Bij het monte-
len van een wiel moeten de wiei
moeren dan ook zorgvuldig in de
torresponderende „uitsparing" van
de velg worden gedraaid en pas dan
mogen de moeren (kruiselings) wor
den vastgezet.
Jn de zomermaanden wordt voor de
Imeeste automobilisten een „dikke
re" olie voorgeschreven dan die, wel-
e in de koudere maanden wordt ge
bruikt. Dit om te voorkomen dat de
smeerolie te „dun" zou worden waar
door de oliedruk te laag zou kunnen
blijven en bovendien mogelijke lek-
tages zouden kunnen ontstaan.
Dortier- en raamrubbers worden,
vooral in de zomer, vrij snel hard,
gaan dan de z.g. droogscheurtjes ver
tonen en kunnen zelfs gaan afbrok
kelen. Door het rubber regelmatig in
te smeren met talkpoeder kan dit
verouderingsproces grotendeels voor
komen worden. Ook kan men gebruik
maken van het soort vet dat gebruikt
wordt om de remcups soepel te hou
den. Dit vet tast de rubber niet aan
maat heait wel het nadeel giftig te
zijit zodat men daar rekening mee
moet houden.
Cterk inbranden van de contactpun-
ten is meestal te wijten aan een
minder goede conditie van de, onder
of naast de verdelerkap gemonteerde
condensator. Het vernieuwen van een
condensator kunt u zelf doen als u er
maar aan denkt een condensator te
monteren die de juiste capaciteit
heeft. Zou u hier van afwijken dan
wreekt zich dat door bepaalde ontste
kingsmoeilijkheden.
De heer X. te Dongen voelt on
regelmatig stoten in het stuurwiel,
als de snelheid van zijn Fiat 850
boven de 80 km per uur komt. Zijn
vraag is dan ook of wij zijn mening
delen dat de oorzaak hiervan in de
voorwielen gezocht moet worden,
fijn tweede vraag is, te worden ge
ïnformeerd over de mogelijke oor-
raken van olieverbruik.
Onregelmatig stoten van het stuur
wiel, zonder dat de auto overigens z.g.
shimmy verschijnselen vertoont, kan
in het algemeen te wijten zijn aan
een onjuiste wielbalans (ook van de
achterwielen), straalvormig of zijde
lings uitlopen van de auto, een te
kleine casterhoek, te grote spelingen
in de stuurinrichtingen, losse veer- of
schokdemperbevestigingen, versleten
schokdempers, te losse- of versleten
voorwiellagers. Mogelijk dat dit lijst
je nog aangevuld kan worden met en
kele, specifieke Fiatconstructie-oor-
raken.
Wat u tweede vraag betreft kunnen
We kort zijn. Olieverbruik (dus geen
Verlies door lekkages) is vrijwel altijd
terug te brengen tot het doordringen
van de smeerolie in de verbrandings
ruimte. Dit kan plaatsvinden langs de
zuigers en via de klepgeleiders. In
heide gevallen is het een gevolg van
een bepaalde slijtage. Ook de relatief
grote onderdruk tijdens de inlaatslag
speelt hier overigens een rol in. Soms
komt het ook voor dat door een te
hoge overdruk in het oliecarter de
smeerolie naar „buiten" wordt ge-
Pompt hetgeen dan meestal langs de
okepeilstokopening gebeurt.
"hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiinmiiiiiin
Ruim drie jaar geleden heeft Re
nault de „16" geïntroduceerd.
Sinds die tijd is er weinig aan
de wagen gewijzigd. Dat was ook
niet noodzakelijk, want de motor
had direct al een zeer moderne
conceptie, terwijl de carrosserie-
lijn in de loop der jaren model
heeft gestaan voor heel wat con
currenten. De veranderingen,
welke aan de Renault 16 werden
aangebracht, betroffen dan ook
slechts kleine details. Dit jaar is
men echter uitgekomen met een
nieuwe versie: de Renault 16 TS.
De aanduiding „TS" duidt er
reeds op dat het hier gaat om een
model dat speciaal bestemd is
voor de sportieve automobilisten.
De wagen heeft dezelfde prakti
sche, ruime vierdeurs carrosserie
als de normale Renault 16, doch
biedt een belangrijk hoger presta
tievermogen, waaraan de ingeni
eurs de veiligheidsmarge en het
comfort hebben aangepast.
Het remsysteem ls verzwaard en
van rembekrachtiging voorzien. De
verlichting is uitgebreid met jodium-
verstralers, er zijn zwaardere banden
gemonteerd, de achterruit is met een
elektrisch verwarmingssysteem uit
gerust (weerstanddraadjes in het
glas) en de voorzittingen kregen o.a.
een kuipvormige rugleuning.
Het dashboard past he
rn lemaal in de sportieve
n sfeer van de wagen,
KbqSI want naast snelheids-
meter met af zonderlij-
b ke dagteller, heeft de
J| bestuurder nu ook de
beschikking over een
w»5» elektronische toerentel-
ler, een motortempera-
I tuurmeter, benzineme-
l"all ter en voltmeter. Ook
1 VI het stuurwiel is gewij
zigd. Zowel stuurwiel-
rand als spaken zijn gecapitonneerd
met schuimplastic en bekleed met
kunstleer.
Het hogere prestatievermogen dat
men in de Renault 16 TS ter beschik
king heeft, is verkregen door o.a. van
de motor de boring (met 1 mm) en
de slag (met 3 mm) te vergroten,
waardoor de cilinderinhoud van 1470
cc op 1565 cc werd gebracht. De gro
tere cilinderinhoud heeft natuurlijk
met zich meegebracht dat er ook meer
pk's uit de motor gehaald konden
worden. De winst werd zelfs 24.5 pk
groot, waaraan de grotere kleppen,
zwaardere klepveren en wijzigingen
aan het in- en uitlaatspruitstuk, in-
en uitlaatkanalen, kleppen, nokkenas
en luchtfilter, alsmede een dubbele
Webercarburateur plus aangepast uit
laatsysteem niet vreemd zijn en het
vermogen van 63 naar 87.5 SAE pk
opvoerden.
In vergelijking met de normale Re
nault 16 is de topsnelheid (van 148
naar 168 km per uur) en de accele
ratie sterk toegenomen. Wat het laat
ste betreft spreken de cijfers een dui
delijke taal (tussen haakjes de cijfers
bereikt met de normale R 16): 0-40
km per uur 3.2 sec. (4.7 sec.); 0-60 km
per uur 5.5 sec. (6.1 sec.); 0-80 km
per uur 8.3 sec. (10.4 sec.); 0-100 km
per uur 13.1 sec. (16.7 sec); 0-120 km
per uur 20.2 sec. (28.8 sec.), van 80
naar 100 km per uur 7.2 sec. (10.4
sec); van 100 naar 120 km per uur 9.7
sec. (12.8 sec.).
Naast de grotere prestaties van de
„TS"-motor vallen nog enige zaken
bij de krachtbron op. Zo is de motor
soepeler geworden in de lagere toe
rentallen, is de resonantie verdwe
nen die bij een vorige test van de
Renault 16 sterk opviel tussen de
100 en 120 km per uur en is de
trekkracht in de vierde versnelling
met sprongen vooruitgegaan, maar
hier tegenover staat dat in het stads
verkeer de motor wat „rauwer" is
geworden.
De wijzigingen aan de motor heb
ben niet geleid tot gewijzigde ver
houdingen in de versnellingsbak. Hier
is alles bij het oude gebleven: syn
chronisatie dus voortreffelijk en 'n
„bak" zonder bijgeluiden. Jammer is
het dat de schakelhefboom op de
stuurkolom op dezelfde plaats is ge
bleven. De hefboom (die licht te be
dienen is, vrij indirect schakelt en
nogal een grote slag heeft) zit name
lijk nogal ver van de bestuurder. De
achteruitversnelling is „verhuisd" en
bevindt zich nu op een logischer
plaats ir het schakelpatroon.
Het bereik in de versnellingen is: 1ste
0-50: 2e 0-80; 3de 15-120 en 4de 25-
170 km per uur. De erg soepel aan
grijpende koppeling is verder een
van de opvallende zaken bij de trans
missie.
De remmen heeft men op juiste wij
ze aan het hogere prestatievermogen
aangepast. De TS heeft zwaardere
schijfremmen vóór met remblokken
met een groter oppervlak en grotere
dikte. Ondanks het feit dat er een
bekrachtiging op het systeem is te
vinden, zijn de remmen goed doseer-
baar. De remvertraging is bij alle
snelheden ruim voldoende. Weglig-
ging en bochtvastheid staan weer op
een zeer hoog peil; nog beter dan in
de normale uitvoering. Dit komt
voornamelijk omdat de „TS" de nieu
we Michelin ZX-band tot z'n be
schikking heeft en de „16" overwe
gend op X-banden staat. Vooral bij
lage snelheid is het verschil duidelijk
merkbaar. De „waggelneiging" van
de X-band is nu verdwenen.
De soepele, comfortabele vering van
de normale „16" is gelukkig ook in
de „TS" gehandhaafd, terwijl de nieu
we voorstoelen er voor zorgen dat
men een betere „zit" heeft gekre
gen. Zowel vóór als op de achterbank
heeft men voldoende beenruimte ter
beschikking. De besturing had wat
directer kunnen zijn.
Mede door het grotere vermogen
is natuurlijk ook het benzineverbruik
gestegen. Gemiddeld gebruikten wij
tijdens de test 1 liter superbenzine
voor 8.8 km. In de standaard „16" was
het gemiddeld verbruik 1:9.7.
Resumerend: De Renault 16 TS is
een uitermate geschikte auto voor
hen die zowel in binnen- als buiten
land dikwijls lange trajecten moeten
afleggen. Dan komen de grotere pres
taties volledig tot zijn recht. Het
comfort is uitstekend, zodat lange
tijd ook met hoge snelheid gereden
kan worden. De kruissnelheid mag
gesteld worden op rond 150 km per
uur. Zoekt noen echter een auto die
veel in het stadsverkeer zijn weg
moet vinden en af en toe eens wat
autosnelwegkilometers moet maken,
dan kan men met een gerust hart de
gewone Renault 16 kiezen.
De prijzen zijn: Renault 16 GL
f 8.650; Renault 16 GLS f 9.100; Re
nault 16 TS f 9.995.
Alles wat een koelkast
tot een koelkast maakt
vindt u in de
EBRES koelkasten.
Daarom:
meer hoeft een koelkast
niet te kosten.
Houd het op ERRES.
Keuze uit 11,
stuk-voor-stuk
scherp geprijsde, modellen.
Vanaf f 258,
tot de kermis die van de ene naar
de andere plaats trekt.
In antwoord op die paar eenvou
dige woorden zei mademoiselle
Hoffman, die aan het hoofd stond
van de tent met de autoscooters, dat
zij blij was met dit eerste pastora
le bezoek aan de corporatie van de
arbeiders die hun brood verdienen
met het plezier. Mgr. Marty was
gekleed In clergyman-kostuum en
mengde zich tussen het bont gezel
schap van atleten in badpak, muzi
kanten en slange- of krokodille-
vrouwen. Hij trok door de kermis
in een witte auto. Ik zal u een anec
dote vertellen zei de aartsbisschop
en dat zal u bewijzen dat u in de
kerk een voorrangspositie heeft.
Twee jaar geleden was ik in Rome
bij de paus op bezoek en\ toen zei
de H. Vader: „Ik heb niet veel tijd
voor u, want ik krijg dadelijk be
zoek van de kermis. Ik mocht maar
drie minuten blijven, maar het be
zoek van de kermis bij de paus duur
de een vol uur. De kermis, vervolg
de de aartsbisschop, vervult een so
ciale rol want zij draagt bij tot het
evenwicht van de mensen.
Mademoiselle Pauly die bij wijze
van uitzondering woensdag tot
schoonheidskoningin werd uitgeroe
pen naar aanleiding van het bis
schoppelijk bezoek, overhandigde aan
mgr. Marty een zilveren manege,
waarop zijn naam gegraveerd staat.
„Ik zal er iedere dag naar kijken",
zei de aartsbisschop en voor de ker
mis bidden". En tot de schoonheids
koningin, die over drie maanden
gaat trouwen zei hij bij het afscheid:
„Vergeet niet mij een kaartje te
sturen".
ARLINGTON (AP) De Ameri
kaanse nazipartij heeft woensdag
aangekondigd dat zij met geweld
zal optreden indien „het zwarte ge
spuis" wet en orde verstoort in
Washington gedurende de komende
zomer.
„Wij nationaal-socialisten staan ge
reed met geweren en pistolen naar
het district Columbia te trekken
teneinde er voor te zorgen dat de
blanken veilig over straat kunnen
lopen", verklaarde Mathias Kohl, de
Amerikaanse „Führer" en opvol
ger van George Lincoln Rockwell.
WASHINGTON (AFP) Robert
Weaver, de eerste neger die toe
trad tot de federale Amerikaanse re
gering zal in november van dit
jaar, vlak na de presidentsverkie
zingen, aftreden als minister van
opbouw en stedelijke ontwikkeling
De 59-jarige Weaver werd in 1960
door president Kennedy benoemd tot
hoofd van het bureau voor huisves
ting. In 1966 vroeg Johnson hem of
hij het nieuwe ministerie van op
bouw en stedelijke ontwikkeling wil
de leiden.
(ADVERTENTIE)
Toneelspeelster en TV-actrice Petra Laseur
25 STUKS f 1.50 - EEN LAURENS PRODUCT
Gedurende alle weekends ln de
.maand mei zullen ruim vijfhonderd
natuurgidsen van het Instituut voor
Natuurbeschermingseducatie op on
geveer 80 plaatsen in ons land klaar
staan om hen, die dat willen, rond te
leiden door de natuur. Tijdens deze
zgn. natuurwandeling zal niet alleen
gewezen worden op wat er buiten te
zien valt, maar ook op de gevaren
die de natuur en derhalve ook de
mens, bedreigen.
De wandelaars krijgen na afloop
van de wandeling een brochure aan
geboden, getiteld „Bossen en Beken",
welke deel uitmaakt van de serie
„Het land dat ons is toevertrouwd".
De rondleiding en de brochures zijn
gratis. Wel wordt t.b.v. de Stichting
Het Nationaal Natuurfonds van de
deelnemers een bijdrage van 25 cent
gevraagd. De stichting gebruikt de
bijeengebrachte gelden om vereni
gingen op het gebied van de natuur
studie en de natuurbescherming te
steunen.
Werden in voorgaande jaren vooral
individuele wandelaars rondgeleid,
dit jaar richt het IVM zijn aandacht
in het bijzonder op groeperingen als
bejaarden- en personeelsverenigin
gen, wijkcentra, schoolklassen e.d.
Hoe kan men er achter komen waai
en hoe laat de wandelingen begin
nen? Een telefoontje naar één van de
hier volgende nummers is voldoende
De betreffende telefoonpost maakt
meteen de definitieve afspraak en de
zaak is geheel geregeld.
Voor alle verdere inlichtingen: Co
ördinatiecentrum Natuurwandelin
gen 1968, tel. 020-246212.
De telefoonposten, die u dagelijk:
kunt bereiken tussen 9 en 17 uur zijn
voor Friesland, Groningen en Drente
05909-294; Overijssel omgeving van
Almelo 05490-5330, van Hengelt
05400-12681, van Enschede 05420-
22461; Gelderland 08302-2832; Lim
burg 04440-19355; Brabant 04242-
2345; Noord-Holland omgeving van
Alkmaar 0220-14284, van Kennemer-
land 02550-15611, van Zaandam
02980-62221, van Hilversum 02150-
47552, van Amsterdam 020-246212
Utrecht 03490-12747; Zuid-Holland
070-633936, omgeving van Schouwen
01116-277.
En dan vooral niet vergeten: Roo
sendaal viert feest. Voor dit week
end staan er verscheidene evenemen
ten op het programma:
Handels- en industriebeurs (tot 26
mei) op de voormalige missiehuis
terreinen aan de Laan van Brabant.
Er zijn 250 exposanten. In een aan
grenzende ruimte is een expositie
ingericht .Roosendaal: toen, nu en
straks'. De beurs omvat ook een feest
zaal, waarin 's avonds attractieve
programma's worden geboden. Er
wordt op hetzelfde terrein tevens een
zomerkermis ingericht.
Tentoonstelling van beelden van
moderne Nederlandse kunstenaars in
de tuin van de Liga-fabrieken t.o.
het tentoonstellingsterrein.
Expositie van Westbrabants antiek
zilver en archiefbezit van de gemeen
te Roosendaal in het oude raadhuis
op de Markt. Deze beide exposities
zijn tot 26 mei open.
Omdat fotograferen
en toerisme nauw
met elkander zijn
verbonden, zult u
nu en dan tussen
deze tips voor het
vrije weekeind ook
eens fotografische
wenken aantreffen.
Hier volgen er en
kele: Wanneer U op
een hoog punt staat
en met welgevallen
neerkijkt op een
mooi panorama,
uvilt u er natuurlijk
een foto van maken.
Vergis u evenwel
niet: het resultaat
valt dikwijls tegen.
Dat is een gevolg
van het zogenaam
de luchtperspeetief,
een verschijnsel dat
ontstaat door voch
tigheid van de
lucht.
Daarom is het raad
zaam een middel-
geelfilter te gebrui
ken.
Voor zwart-wit fo
tograferen blijft dat
geelfiltor, ongeacht
>f er wolken zijn of
niet, een nuttig
hulpje. Het zorgt,
dat de hemel op de
foto een fraaie
grijstint krijgt
waar het anders een blikken plaat wordt. Het geeifiker zorgt voor een be
tere weergave van struiken en bomen. Als er wolken zijn, krijgen die ook een
echt Hollands karakter. Belicht in het landschap bij gebruik van een film van
17? DIN (de meeste kleurenfilms hebben die gevoeligheid ook!) met f:8
bij 1/100 sekonde. Kleurenwerkers opgepast. In een kleurenfilm zit een geel-
filter ingebouwd. Het is dus gevaarlijk om daar een geelfilter bij te gebrui
ken. Al uw foto's zouden egaal van een geelzweem worden voorzien. Vergeet
bij 1/100 seconde. Kleurenwerkers opgepast. In een kleurenfilm zit een geel-
ken. Uw foto's krijgen er een heel typerend karakter door. Belicht in dat
geval een vol diafragma ruimer, dus groter, bijv. f:5.6.
Wanneer u op de hei of in een polder bent, probeer dan de horizon zodanig
in uw zoeker te nemen, dat deze 2/3 land en 1/3 lucht of omgekeerd toont.
Dus niet zo, dat de horizon uw beeld precies doorsnijdt. Het landschap krijgt
meer diepte als u een voorgrondelement benut. Dat kan een struik, een paal,
een paar riethalmen enz. zijn op de hierbij afgedrukte foto worden door
de heide bomen en de strook gras op de voorgrond verte en diepte gesugge
reerd.
