IJzeren vorstinnen
heersten op de oceaan
36
85
2?6
99
1«
109
58
in dit gebied gaande spaarbanken samenwerken:
om u nog meer
service te geven! hier is het eerste resultaat
Verkoopsucces voor
2 1:
1§8
75
Francoise Sagan
ZEEKASTEEL VOOR
DERTIG MILJOEN
POND STERLING
cd-Pils
Queen Mary
Queen Elizabeth
Onbekend
„IN DE LOGICA DER DINGEN
GELOOF IK NIET MEER"
Teruggang
Nieuwe Queen
Q4
Margarine 1
Ch-Koffiemelk
Jonge Goudse i
Abrikozenjam
Chocolade Hagel
Zonnebloemolie
Hippodrome
Corn Flakes
Appelmoes
Raadsel
Geheim
Steeds meer mensen laten hun sala
ris via de spaarbank lopen. Gebeurt
dit via een der spaarbanken in het
Delta-gebied, dan kunt u nü bij meer
dan 200 spaarbank-kantoren over uw
salaris direct beschikken. Waar u
ook in het Delta-gebied bent, werkt
of woont. Hebt u bepaalde reke
ningen te voldoen, dan kan dat via
de spaarbank - zonder extra kosten.
Het geld, dat u niet dadelijk nodig
hebt, levert u nog rente ook! Een
reden temeer om uw salaris via de
spaarbank te laten lopen!
Luxe
CU Instant IJsmix
Cfl-Tandpasta
Dochter
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 16 MEI
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het was voor
jaar 1940 en 't vasteland van Eu
ropa stond In vlammen; de brand-
itichters lieten er geen twijfel
over bestaan, dat dit alles hun
einddoel niet was. In het ritme
van hun dreunende laarzen zon
gen ze met harde stemmen: „Wir
fahren gegen Engeland", en ach
ter de rotsen van Dover wisten
de Britten, dat dit geen loos drei
gement was. Engeland bereidde
rich, voor het eerst in eeuwen, in
allerijl voor op 'n gevecht op ei
gen, heilige bodem en alles werd
in veiligheid gebracht, wat tot de
kostbaarheden van de natie werd
gerekend. En een van die kost
baarheden was een nog niet ge
heel afgebouwd schip.
Geen gewoon schip, maar 'n kas
teel op een kiel, dat voorbestemd
was geweest om de naam van
Engeland groot te houden op de
Atlantische Oceaan, om een ijzeren
koningin te zijn. Het zou 2.082 pas
sagiers moeten vervoeren in alle
denkbare luxe. Met zijn lengte van
1.031 voet zou het een snelheid moe
ten halen van 28,5 knopen per uur,
gedreven door 160.000 paardekrach-
ten. Het had twaalf dekken en drie
zwembaden: twee overdekte baden
en een buitenhad. Er was veel over
geschreven: dit zusterschip van de
beroemde „Queen Mary" was een
Britse topprestatie. En voor zo'n top
prestatie paste maar een naam: de
naam van Engelands grote koningin
„Elizabeth".
Het zou allemaal anders worden.
Het schip was nog niet voltooid, toen
het in het voorjaar van 1940 voor het
eerst de monding van de Clyde uit
voer op weg naar open water. Het
zeekasteel was egaal grijs geschilderd,
slechts weinigen waren getuigen van
het stille vertrek: de „Queen Eliza
beth" zou een te gewillige prooi zijn
voor de alomtegenwoordige Duitse
duikboten, wanneer uit zou lekken,
dat zij buitengaats was en het torpe
deren van Engelands trots zou niet
alleen militair effect ten gunste van
de Duitsers sorteren, maar het zou
bovendien een psychologische klap
van de eerste orde zijn.
Niemand wist op die lentemorgen,
wat er met de „Queen Elizabeth"
ging gebeuren, zelfs de bemanning
niet. Pas toen de open oceaan bereikt
was, schokte de kaptein zijn mannen
met de mededeling: „Het is good-bye
Engeland, we stomen naar New
York". Het werd een „maiden voya
ge" zoals nooit tevoren een schip had
gemaakt, een „spookreis" zonder ra
diocontacten om vooral de positie niet
te verraden. Na het triomfantelijke
bericht, dat de „Queen Elizabeth" vei-
lig de V.S. had bereikt, ontstak Hitier
in woede en de „Kriegsmarine" hield
er een zwarte dag van teleurstelling
aan over. Maar de trots van Enge
land was gered
In Amerika werd het schip snel
voor een deel afgebouwd en inge
richt voor troepenvervoer; de com
fortabele inrichting van de hutten
moest plaats maken voor militaire
britsen en hangmatten: buiten de be
manning kon de „Queen Elizabeth"
15.600 man aan boord hebben. Na een
kort verblijf in New York vertrok 't
schip naar Singapore, van waaruit
het zijn eigenlijke oorlogstaak begon.
Bij het winnen van de vrede in 1945
had de „Queen Elizabeth" 'n miljoen
soldaten naar de meest uiteenliggen-
de slagvelden en weer naar huis ge
bracht, evenals overigens haar oude
re zusterschip „Queen Mary". En pas
toen kon het schip vernieuwd en her
bouwd worden tot wat het in eerste
aanleg had moeten worden: een luxe
kasteel op een kiel.
De „Queen Elizabeth" was dus al
zes jaar oud, toen ze haar eerste pas-
sagiersreis maakte. Tien jaar lang
waren zij en de „Queen Mary" wer
kelijk de koninginnen van de Noord-
atlantische scheepvaartroute. Maar
de tijd was sneller dan deze zeeburch
ten. De na-oorlogse reizigers op deze
route gingen de snellere luchtweg
verkiezen en bovendien was de luxe
van zo'n kleine twintig jaar terug
niet meer voldoende om klanten naar
de „Queens" te trekken, die „niet eens
air-conditioning hadden.
De „Queens" hadden nog 'n nadeel:
de schepen waren verdeeld in drie
„klassen" van super-de-luxe- eerste
klasse tot „gewoon derde". Deze
klassen waren streng van elkaar ge
scheiden: de „lagere" passagiers
mochten niet op de dekken der „ho-
geren" komen, ook de eetzalen en
salons weerspiegelden dit „stands
verschil". Het was uit de tijd.
Dat hadden de luchtvaartonder
nemingen begrepen: die gingen wer
ken met één „klasse" en dat werd
tenslotte het einde van de glorietijd
(te vroegtijdig) van de „Queen Mary"
en de „Queen Elizabeth".
De Cunard-line, waarvoor ze ge
varen hadden, ging op de ijzeren vor
stinnen verlies lijden.
En toch: nu, in 1968 nadert een
nieuwe „Queen Elizabeth" haar vol
tooiing in de dokken van de Clyde-
side: de „Queen Elizabeth n", 'n ge
stroomlijnd teken van tegenspraak.
Sceptici zeggen, dat de Cunard-line
er zich een reusachtige strop aan
bouwt, maar de op de oceaan verlief
de Britten zien in haar een roemvolle
voortzetting van een meer dan een
eeuw oude traditie, die in 1840 begon,
toen de radarboot „Britannia" (1.150
ton) Liverpool verliet om de eerste
regelmatige lijndienst tussen Enge
land en Amerika te gaan onderhou
den. Een traditie, die haar roemrijk
ste periode bereikte in de dertiger
jaren, toen de „Queen Mary" met
Franse en Duitse zeekastelen streed
om de blauwe wimpel: de ereprijs
voor het passagiersschip, dat het
snelst tussen de twee continenten
voer op de Atlantische route.
Toen de Cunard-line enkele jaren
geleden besloot, om ondanks de ont
wikkeling van de luchtverbindingen
tóch een nieuw zeekasteel te bouwen,
had zij nog een rechtlijnige voortzet
ting van die traditie in gedachten:
het nieuwe schip zou, evenals zijn
voorgangsters 'n week-dienst op A-
merika moeten gaan varen. Het plan,
aangeduid onder de codeletters Q 3
(de derde „Queen" na de Mary en de
Elizabeth) voorzag in een 80.000-ton-
ner, voortgedreven door vier schroe
ven en evenals de vooroorlogse sche
pen onderverdeeld in drie passagiers
klassen. Tijdig zag Cunard-line het
gevaar van een commerciële cata
strofe en het plan Q 3 werd veran
derd in plan Q 4, het plan voor de
thans wordende Queen Elizabeth II'
Men liet de gedachte aan een volledi-
De Spaarbank te Rotterdam
Spaarbank Anno 1820 Schiedam
Spaarbank Vlaardingen
Nutsspaarbank Maassluis
Spaarbank te Dordrecht
De Spaarbank te Gorinchem
Nutsspaarbank Alblasserdam
Spaarbank te Delft
Nutsspaarbank te Tholen
Vlissingsche Nutsspaarbank
Nutsspaarbank te Middelburg
Nutsspaarbank Middelharnis-Sommelsdf]k
Nutsspaarbank Zierikzee
ZILVERVLOOT
pakje 250 0ram ■- pi
fles tn houd 1 /2 iiter
(534 gram) :4
per 500 gram
huishoud X pol 4SÖ gram
puur -'pak 500 gram i
albert heijn
fles 0.75 literJvHF
flpê biskwfe met kököS
reuze pak 400 g ram
albert heijn
zak 350 gram
tijdelijk
bHk
verschenen by de uitgeverij Julliard
h een prettig leesbare politieroman
geworden van nog geen 200 groot be
drukte bladzijden. Ondanks de min
der goede kritieken in de kranten
wordt het in de boekwinkels druk
verkocht.
De hoofdpersonen zijn Dorothy en
Paul, goede vrienden, maar nog geen
slaapgenoten. Pas aan het eind van
het verhaal zijn zij binnen de tien
minuten getrouwd. Voor hoe lang
staat er niet bij. In de buurt van
Hollywood daar speelt het verhaal
wijkt Paul aan het stuur van zijn
Jaguar met 150 km snelheid uit voor
een voetganger, Lewis, die een hoofd
wond en een beenbreuk krijgt, ter
wijl de wagen een greppel in rijdt
en m vlammen opgaat. Dorothy en
Paul komen er ongedeerd uit. Doro
thy, die zich aanvankelijk niet zo heel
erg bezorgd maakt of Lewis nog leeft
of dood is, neemt de gewonde jonge
man m haar woning en verzorgt hem
tot hij weer op de been is. Van
Praatjes in de filmwereld, dat ze als
alleen wonende vrouw van 45 een
aantrekkelijke jongen in huis neemt,
trekt ze zich weinig aan. Bovendien
gebeurt er ook niets tussen die twee.
Hun verhouding is zeer vertrouwe
lijk, maar blijft platonisch. Hij is een
gecultiveerde zwerver en zij geschei
den van haar eerste man Frank, die
door een bekende filmster, Louella,
van haar is weggekaapt om na een
Paar maanden weer aan de dijk ge
zet te worden. Pam begrijpt van de
verhouding tussen die twee aanvan
kelijk niet veel, maar als hij gaat in
nen, dat zijn jaloezie volkomen onge
grondI is, wordt het drietal de beste
vrienden. Ook van zijn kant is Lewis
mot jaloers. Als Paul bij het zwem
men bijna verdrinkt, neemt Lewis
een moedige duik en brengt hem op
het droge.
Dat is het raadsel van Lewis' leven:
P8 vraagt van Dorothy alleen maar
iüj e vnendschap en ruimt ongezien
edereen uit de weg, die Dorothy
eed of verdriet berokkent. Frank
pieegt zogenaamd zelfmoord, maar
werkelijkheid heeft Lewis hem
doodgeschoten.
Op dezelfde manier vermoordt Lewis
en filmtiran, die met een reeks van
Processen Dorothy tot de bedelstaf
„u l Wlllen brengen, en als Louella
ml„Uropa ?P het toneel van Holly-
ood verschijnt en Dorothy in bedek-
termen een vrouw van lichte ze-
noemt, morrelt Lewis net zo
ng aan schroeven en bouten van
hnnLW?-gen' tot ze 's nachts uit de
i vlleSt en dood is. Als de ver-
».!!ens ,van Dorothy bewaarheid
nr. - Lewis de drie moorden
geweten heeft, is haar eerste
r^,n Them b« de Police aan te
tV ewis schuift haar de telefoon
ni«ï elektrische stoel is hij
Zi n'ngiuWat hy deed. deed
r Dorothy. Het geheim blijft tus-
Sagan beschrijft levensraad
sels".
sen hen bewaard. Zij worden er le
venslang door aan elkaar vastge
klonken.
Om Lewis aan de kost te laten ko
men, zoekt Dorothy voor hem een job
bij de film. Ofschoon de jongeman
nog nooit toneel heeft gespeeld, doet
hij het voor de camera's zo voortref
felijk, dat hij als een pijl omhoog
schiet en voor de Oscar in aanmer
king komt.
In een van zijn hoofdrollen moet hij
als cowboy een cineast neerschieten.
Alles wat in Hollywood filmster is
komt naar de studio om Lewis in zijn
heldenrol te zien. Als Dorothy zich
in de studio vertoont en langs de ci
neast loopt, die dronken is, hoort zij
zich door hem toevoegen, dat „oude
wijven", die het met twee mannen
houden, beter doen uit de studio van
daan te blijven. Lewis hoort het. Zon
der dat iemand het merkt, verwisselt
hij de twee losse patronen in zijn ka
rabijn voor twee echte en als het in
zijn rol zover is, dat hij moet aan
leggen en vuren, schiet hij de cineast,
die de eer van Dorothy door het slijk
heeft gesleurd, dood.
Vergissing? Opzet? En zo ja, wie
heeft de patronen verwisseld? Ook
na een verhoor vam Dorothy en
Lewis door de politie blijft het raad
sel onopgelost. Van hun geheim ge
ven Dorothy enLewis niets prijs.
Als straks het feest van Lewis' Os
car op het hoogtepunt is, willen Do
rothy en Paul, nauwelijks getrouwd,
voor de eerste bruidsnacht naar hun
hotel rijden, maar Lewis wringt zich
in hun wagen en rijdt mee. Houden
we hem nog lang, vraagt Dorothy op
de slaapkamer aan Paul. Ik denk ons
hele leven, zegt Paul. Ben je er ge
lukkig mee? Ik wel, zegt Dorothy,
zielsgelukkig.
Na die woorden zette Frangoise
Sagan een streep onder haar verhaal,
„In de logica der dingen", zegt ze
terloops, „geloof ik al 1-ang niet
meer".
'n publicatie van de
BONDSSPAARBANKEN, SAMENWERKEND IN HET DELTAGEBIED
Maar er zijn ook grote overeen
komsten: dichterlijke lieden zullen
zeggen, dat eenzelfde „sfeer" om het
schip hangt, minder dichterlijken zul
len waarde hechten aan de medede
ling, dat de nieuwe Queen evenals de
oude een snelheid van 28,5 knopen
gaat halen, dat er bijna evenveel lif
ten in zijn als in de oude (in de nieu
we 22, in de oude 24), dat er bijna
evenveel dekken zijn (de oude 13, de
nieuwe 12) en dat da nieuwe tenslot
te maar één (buiten)bad meer heeft
dan de oude. Het feit, dat de twee,
schoorstenen van de oude „Queen"
zijn vervangen door een gigantische
pijp op de nieuwe, zegt de liefhebbers
niets. Voor hen is de nieuwe „Queen"
heel duidelijk 'n dochter van de oude,
met dezelfde oer-Britse gelaatstrek
ken.
Het nieuwe schip heeft een groter
dekkenoppervlak dan enig vroeger
gebouwd schip: 5.016 vierkante meter.
Een deel van de dekken is zo aan
gelegd, dat zij vooral dienst kunnen
doen in de koude maanden, wanneer
het schip dus de lijndienst onder
houdt, een ander deel is „openge
werkt" voor de zomercruises.
Het schip zal klassenloos zijn, hoe
wel Cunard, omwille van de traditie
én als commercieel experiment de
mogelijkheid heeft opengelaten om
voor een paar handvol ponden méér
luxere hutten en suites te huren.
Maar er zullen geen grenzen zijn tus
sen dit „dure" deel van het schip en
de rest. Iedere hut krijgt een eigen
toilet en douche en bad. Voor dege
nen, die méér willen, is er een collec
tieve sauna en een collectief Turks
bad aan boord. Driekwart van het
totaal-aantal hutten heeft vrij uit
zicht op zee en ook dat is bijzonder;
vroeger lag dat aantal heel wat la
ger. Nog een bijzonderheid: in het
nieuwe schip zijn de eetzalen in de
bovenbouw aangebracht.
Vroeger hield men die liever bene-
dendeks in verband met het onple
zierige „rollen" van het schip, maar
de passagiers van de nieuwe „Queen"
zullen daar geen last van hebben,
omdat het schip met speciale „sta
bilisers" is uitgerust, die onaange
name „rolgevoel" wegnemen.
Volgend jaar zal de „Queen Eliza
beth II" haar eerste reis maken en
dan zal blijken, of de dertig miljoen
pond sterling, die de Cunard in het
zeekasteel heeft gestoken, welbesteed
zijn. Een der scheepsbouwers zei, toen
de „Queen Elizabeth II" in haar ele
ment werd gelaten: „Weet je wat dit
schip werkelijk is, jongen, het is de
mooiste stoommachine, die ooit ge
bouwd is". Een enthousiast compli
ment, maar van complimenten alleen
kan de schoorsteen van de „Queen"
niet roken
8 halve schijven
blikje (227 gram)
3 flesjes
Cfles 0.30 Itr)
vantlte - pak voor 2x 3/4 (tr- ijs
itfbe lÖÖgram
bij voldoende deelname, met
rg dagopleidingen geven voor
kken
FRANS
WISKUNDE
BOEKHOUDEN
tijn verplicht (behalve voor
lingen het volgen van de al-
studie als het volgen van de
i hebben.
X of H.A.V.O.
nderwijsadministratie van de
lansstraat 1, Tilburg,
dr. M van Can, rector.
>968
PARIJS Het nieuwste boek van
Franpoise Sapan, „Le garde du coeur"
(ADVERTENTIE)
Een model van de „Elizabeth II"
van de Cunard-lijn, waarschijnlijk
het laatste zeekasteel van deze om
vang in de scheepshistorie.
ge weekdienst tussen de continen
ten varen: het nieuwe schip zou een
luxe-cruiser moeten worden voor
mensen, die er eens „uit" willen, die
de wereld op hun gemak willen zien,
zonder gejaagd te worden met een
snelheid, die het geluid evenaart. Een
luxe-schip met één klasse. Maar te
gelijkertijd zou het óók een lijndienst
moeten kunnen onderhouden.
De Cunarders hadden profijtelijk
uitgerekend, dat het best zou kun
nen: cruises in de zomermaanden,
lijndiensten in de winter. Misschien
'n riskant plan. Maar de bouwers zet
ten door, hoewel ze tevoren wél aan
kondigden, dat de nieuwe Queen Eli
zabeth geen zusterschip zou krijgen.
Een is genoeg. Ach ja: zowel de fer
vente liefhebbers als de sceptici heb
ben dezelfde zekerheid: de „Queen
De nieuwe Queen, hoe verschillend
ook van haar voorgangster, heeft
met haar ook grote overeenkomsten.
De verschillen: de vorm, het materi
aal, dat veel lichter is, de veel ge
ringere tonnage. De nieuwe „Queen"
is zo gebouwd, dat ze het Suez-ka-
naal en het Panamakanaal kan be
varen, waterwegen, die door de oude
„Queens" hooghartig moesten worden
genegeerd, omdat ze te groot waren.
De oude „Queen Elizabeth' mat 83.000
ton, de nieuwe 58.000; de oude had
een lengte van 1.031 voet de nieuwe
meet 963 voet. De nieuwe „Queen"
zal ongeveer 100 passagiers minder
aan boord kunnen hebben dan de
oude; de nieuwe Queen zal door twee
schroeven worden voortgestuwd, de
oude door vier.
Elizabeth II" zal wel het laatste zee
kasteel van deze omvang zijn en het
einde van een roemrijke keten.
i
