Softenon-proces
27 mei Alsdorf
ZIEK ZIJN IS PEPERDUUR
Peking faalt
in Europa
Op politiek
gebied
verschillen die twee
radicaal
van mening!
IN GROTE FEESTZAAL
NODIG ZIJN
OMADO
ENORME CHAOS IN PRO-CHINESE
COMMUNISTISCHE PARTIJEN
Onaangenaam
Aanval
INDICATIE
GEDACHT
EFFICIëNT
LOONKOSTEN
EIGEN RISICO
DISCUSSIE
Advertentie
Superlatieven
Maar hun pijp stoppen ze graag uit hetzelfde
pakje. Voortrekker Pijptabak is aan geen gene
ratie gebonden. Gewoon, eerlijke tabak zonder
franje. Misschien wel de beste naturel pijp
tabak, die u voor 1,25 per pakje kunt kopen!
VOORTREKKER PIJPTABAK VAN THEODORUS NIEMEYER
Efficiënte organisatie
Rechtvaardige kostenverdeling
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 9 MEI 1968
(Van onze correspondent in Bonn)
AKEN Het 32.000 zielen tellende stadje Alsdorf ligt ongeveer
halfweg tussen Aken en Stolberg. In Aken zetelt het parket, dat na
een vooronderzoek van vijf jaren het proces zal voeren tegen de fa.
Chemie Grünenthal. Deze firma is in Stolberg gevestigd. Zij was de
fabrikant van het slaap- en kalmerende middel „Contergan forte
dat i'n Nederland in de handel is geweest onder de naam „softenon'
In Alsdorf zal op 27 mei a.s. met het proces worden begonnen tegen
negen leidende figuren van de fa. Chemie Grünenthal.
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT-DEN HAAG - Een man in miserabele toestand
gaat naar zijn dokter. Deze onderzoekt hem nauwkeurig
en schudt bedenkelijk het hoofd. „Het ziet er slecht uit met
je", zegt hij. „Vertel me eens kerel, waf is er toch met je
gebeurd?" Antwoordt de patiënt kreunend: „Heb van
morgen uw kwartaalnota ontvangen".
Dit wrange grapje, dat vermoedelijk niet door een medicus is uitge
vonden, illustreert hoe zwaar de lasten zijn geworden van onze voor
treffelijke gezondheidszorg. Zo zwaar zelfs dat de vraag rijst hoever
de kosten voor de volksgezondheid nog kunnen worden opgevoerd, zon
der andere noodzakelijke of gewenste voorzieningen in gevaar te brengen.
Dit patiëntje heeft er gelukkig nog geen weet van, hoeveel dit
„bed" per dag wel niet kost.
(Van onze correspondent)
WENEN Jarenlang heeft Peking er naar gestreefd om de pro-
Chinese communistische splinterpartijtjes in Europa onder één lei
ding te brengen, maar dat is steeds afgestuit op de persoonlijke eer
zucht en machtsbegeerte van de diverse partijleiders. Vorig jaar ont
stonden in verschillende van deze partijtjes nog afscheidingsbewe
gingen, zodat we in meerdere landen van West-Europa te maken
hebben met twee Chinees-georiënteerde partijtjes, die dus zowel te'
gen Moskou, als onderling felle strijd voeren.
Vorig jaar kwamen de beide pro-
Chinese partijen in Engeland bijna
tot een vergelijk, maar plotseling
werd de kloof weer groter dan ooit.
In Denemarken is behalve de beide
pro-Mao-partijtjes nog een partij van
jongeren die met China sympathi
seren.
In de (Chinees) georiënteerde Belgi
sche communistische partij heeft een
zuivering plaatsgevonden. Enkele
functionarissen werden beschuldigd
van contacten met Israël en van ver
duisteringen. Resultaat was prompt
een oprichting van twee pro-Chinese
In Frankrijk bestaan niet minder
dan drie van zulke partijen, die
elkaar over en weer betichten van
„sabotage" en van „bedrog van de
arbeidersklasse", en elkaar uitmaken
yoor een „anti-marxistisch-leninis-
tische maffia". In West-Duitsland zijn
zelfs vier van dergelijke partijen, die
de mond vo] hebben van eenheid,
maar elkaar bestrijden. In Zwitser
land werd uit de pro-Chinese C.P.
een gedeelte uitgestoten, dat thans
bezig is zich tot een tweede partij
te formeren Ook in Oostenrijk
vond een dergelijk proces plaats. Ita
lië bezit drie van zulke partijen.
Bijzonder onaangenaam was het
voor Peking jongstleden herfst, dat de
leider van de Belgische pro-Chinese
communisten, Jacques Grippa, die
meermalen door Mao werd ontvan
gen en in Peking doorging voor de
belangrijkste man van Europa, ern
stige kritiek leverde op het feit dat
Mao zijn rivaal Lioe Sjao-Tsi zo „to
taal en zonder ernstig na te denken",
veroordeeld had. Direct daarop dis
tantieerden de Franse kameraden zich
van Mao en de Oostenrijkse vrien
den van Peking verwijderden uit hun
brochures alle pagina's met zijn toe
spraken. Begin 1968 criculeerden on
der de pro-Chinese communisten in
West-Europa anonieme geschriften,
waarin in het meest klassieke partij-
Chinees betwijfeld werd dat Lioe
„jarenlang verraad" had kunnen ple
gen, want hij leefde immers „onder
de waakzame blikken van Mao" en
zou dus wel heel snel „ontmaskerd'
zijn. Ook las men in die pamfletten
protesten tegen het feit dat in China
de rode garde en niet de communis'
tische partij voortaan de macht zou
bezitten.
Begin januari verklaarde „Red
Front", het orgaan van de Britse pro-
Chinezen, dat de Rode Garde uit
„jonge fanatieke fascisten" bestond
en dat het huidige revolutionaire co
mité van „de contrarevolutionaire
kliek van Mao Tse Toeng" er naar
streefde om de communistische par
tij in China te vernietigen.
Na deze aanval kon men waarne
men, dat juist die Westeuropese splin-
tergroepjes, die kort tevoren nog de
beste wensen geuit hadden aan het
adres van de Londense „Pekingvrien-
den", hardnekkig ieder contact met
hen ontkenden. Andere groeperingen
sloten zich echter aan bij de Britse
anti-Maoïsten, zodat de rebellen in
Londen het zich konden veroorloven
belangstellenden op te roepen tot een
pro-Chinese, maar anti-Maoïstische
conferentie in West-Europa! Na
tuurlijk is het niet toevallig dat ter
stond nadat deze oproep in Peking be.
kend werd, de verantwoordelijke ex
pert voor de rood-Chinese propa
ganda in Engeland gearresteerd werd,
Vooropgesteld zij, dat geestelijke
en lichamelijke gezondheid een zeer
groot goed is, waarvoor de prijs niet
gauw te hoog is. De bereidheid om
financiële offers te brengen voor de
gezondheidszorg is in dit land dan
ook volop aanwezig. Men denke bij
voorbeeld maar eens aan de enorme
opbrengsten van de acties ten behoe
ve van de lichamelijk en geestelijk
gehandicapten.
Deskundigen op het gebied van het
ziekenfondswezen vertelden ons, dat
zij eigenlijk versteld staan van de
wijze, waarop de stijging van de ziek
teverzekeringspremies nog wordt
geaccepteerd.
Anderzijds blijkt uit tal van publi-
katies, dat de grens van het percenta
ge van het (nationaal) inkomen, dat
men voor de gezondheidszorg beste
den kan of besteden wil nage
noeg bereikt is. Waar die grens pre
cies zal komen te liggen kan niemand
zeggen. Bovendien ontbreekt een ob
jectief wetenschappelijke studie over
de kostenstijgingen. Het is daarom
wenselijk, dat de overheid op korte
termijn de beschikking krijgt over
een wetenschappelijk team, dat nor
men en criteria kan adviseren voor
de praktische uitvoering van de
volksgezondheidszorg.
Het idee hiervoor is al eens gelan
ceerd door de voormalige staatssecre
taris Bartels, die enkele maanden ge
leden benoemd werd tot voorzitter
van de Nationale Ziekenhuis Com
missie, en zodoende waarschijnlijk
dit plan niet zal laten rusten.
Maar aangezien een team als
hiervoor genoemd nog niet be
staat, is het slechts mogelijk om door
middel van algemene gegevens een
indicatie te geven van de hoge kos
ten voor de volksgezondheid.
Nederland staat met zijn uitgaven
op de derde plaats van de wereld
ranglijst, na de Verenigde Staten en
Zweden. Ook in Nederland is duide
lijk het verschijnsel aantoonbaar, dat
naarmate de welvaart stijgt de
bijdragen voor de volksgezondheid
niet alleen in absolute, maar ook in
relatieve zin toenemen.
Zo werd in 1953 nog maar 3,6 pro
cent van het Nationaal Inkomen (dat
toen 22 miljard bedroeg) uitgege
ven voor de volksgezondheid. In 1966
was dit percentage gestegen tot 5,3
procent van het Nationaal Inkomen,
dat inmiddels gegroeid was tot 56
miljard.
Het staat nu al vast, dat dit jaar
In Nederland meer dan twee miljard
gulden voor de volksgezondheid zal
worden uitgegeven.
Nog een andere vergelijking. Het
gehele kostenpakket van de zieken
fondsen bedroeg kort na de oorlog
in 1948 23,81 per hoofd. Volgens
een advies van de Ziekenfondsraad
worden de kosten voor 1968 geraamd
op 234,26 per hoofd. Dit is dus. af
gezien van de geldontwaarding, het
tienvoudige van wat de ziekenfond
sen twintig jaar geleden moesten be
talen voor de verplicht verzekerden
en de bejaarden.
te
Zoals gezegd wordt er veel gedacht
en gestudeerd over de vraag tot wel
ke hoogte deze kosten kunnen, of be
ter gezegd „mogen blijven stijgen
zonder andere belangen ernstig
schaden.
Zo heeft de stichting Centraal Or
gaan Ziekenhuistarieven in haar laat
ste jaarverslag (over 1966) een be-
hartenswaardige beschouwing gewijd
aan de medische kostenstijgingen.
Men leest daarin de volgende con
clusie: „Hoewel de sector van de zorg
voor de volksgezondheid tot op heden
zijn eigen autonome kostenontwikke
ling heeft gehad, is het duidelijk ge
bleken, dat de economische realiteit
aan deze ontwikkeling grenzen stelt."
Als richtlijn voor de toekomst geeft
het jaarverslag: „Getracht moet wor
den, gegeven de medisch-technische
en verpleegkundige mogelijkheden,
deze mogelijkheden ook in economi
sche zin te realiseren".
Hierbij worden echter geen beper
kingen gemaakt voor de praktische
toepassing van die medisch-techni
sche mogelijkheden, ofschoon er die
zeer zeker wel zijn.
Er is hiervan al een discussie op
gang gekomen naar aanleiding van
de harttransplantaties.
Vooropgesteld, dat research in de
ze tijd een onverbiddelijke noodzaak
is, heeft prof. dr. Scholte hoogle
raar te Tilburg en Nijmegen on
langs tijdens 'n congres deze hart
transplantaties „stunts" genoemd. Vol
gens de hoogleraar in de ziekenhuis
economie kunnen de verwachtingen,
die hierdoor bij tal van patiënten
wellicht geschapen worden, onmoge
lijk gehonoreerd worden. Niet alleen
zullen er altijd te weinig specialisten
zijn om harttransplantaties op grotere
schaal uit te voeren, bovendien zijn
ze onbetaalbaar.
Maar alvorens men het eens is
de uiterst tere kwestie welke
disch-technische en verpleegkundige
mogelijkheden binnen de econo
mische mogelijkheden
kunnen worden in de volksgezond
heidszorg, kan men in ieder geval
wel maatregelen nemen voor een
efficiënt opgezette gezondheidszorg.
Dit om de medische mogelijkheden
optimaal te kunnen benutten.
Op de eerste plaats richt zich
de aandacht op de ziekenhuisverple-
ging, die ongeveer 45 procent van de
totale ziektekosten omvat.
Er zal voornamelijk gelet moeten
worden op een doelmatige zieken-
huisbouw, die niet te verwezenlijken
is zonder een gerichte planning en
coördinatie. Daarbij zal men ook moe
ten gaan inzien, dat men niet voor
elke levensovertuiging in dit verzuil
de land aparte ziekenhuizen kan gaan
bouwen.
Verder dient de samenwerking
zich ook te demonstreren bij de aan
schaffing van kostbare apparatuur en
in de bezetting van de medische sta
ven. Het is een kwalijke zaak, wan
neer een ziekenhuis wel over dure
instrumenten beschikt, maar niet
over specialisten, die ze kunnen be
dienen.
Ook het hobbyisme van sommige
specialisten dient uit economische
overwegingen beteugeld te worden.
Aan de loonkosten, die vijftig tot
zestig procent van de ziekenhuisex
ploitatie bedragen, zal niet erg veel
te doen zijn, omdat de loonsverhogin
gen, waarop zowel het verplegend als
het technisch personeel recht heeft,
doorgang moeten vinden.
In hoeverre klachten over exor
bitant hoge honoraria van specialis
ten gegrond zijn, is moeilijk te zeg
gen. Zelfs ziekenfondsspecialisten
verzekerden ons, dat zij er geen idee
van hebben, wat deze mensen verdie
nen. Er zfjn echter specialisten die
een jaarinkomen hebben van enkele
tonnen.
Van een vermindering van het aan
tal ziekenfondsen in ons land (er zijn
er nog precies honderd) verwachten
de door ons geraadpleegde deskundi
gen geen noemenswaardige kostenbe
sparingen. Zij baseren
de resultaten van fus
verleden reeds hebben plaatsgehad,
De beheerskosten van de ziekenfond
sen schommelen meestal tussen de 4
a 5 procent van het budget.
Vrijwel zeker zijn er
mogelijk door de invoering van een
eigen risico, ook voor verplicht ver
zekerden. Volgens een studie van de
Telderstichting zouden deze wel 7
8 procent kunnen bedragen. Hierbij
dient te worden opgemerkt, dat in
feite niet de patiënt, maar de huis
arts en de specialist de consumptie
bepalen. Een patiënt kan al niet veel
anders doen dan een medicus raad
plegen, wanneer hij dit nodig acht.
Maar de huisarts en de specialist be
palen vervolgens welke medicijnen
de patiënt moet gebruiken of welke
(dure) behandeling hij moet onder
gaan.
Eenmaal op het terrein van de kos
tenbewaking en de organisatie van
de gezondheidszorg aanbeland kan
het haast niet anders of de voor- en
tegenstanders van een nationale ge
zondheidszorg, al dan niet naar het
model van de Engelse National Health
Service, zullen elkaar in de haren
vliegen. Dit gebeurt dan ook inder
daad. Vooral naar aanleiding van het
in oktober j.l. verschenen rapport van
de Dr. Wiardi Beekmann Stichting
over „Grondslagen van een program
ma voor gezondheidszorg".
Onlangs heeft dr. L. P. de Jong
hierbij in Economisch-Statistische Be
richten een aantal kanttekeningen
geplaatst.
In de discussies rond het „recht"
op gezondheidszorg" krijgen cn ver
dienen twee punten speciale aan
dacht.
Vooreerst het streven naar een
rechtvaardige verdeling van de las
ten van de volksgezondheidszorg,
naar draagkracht.
Dit principe is al sinds lang door
gevoerd voor de verplicht verzeker
den. Dezen betalen namelijk een be
paald percentage van hun loon (nu
7,2 percent) aan de ziekteverzekering.
Maar niet voor de circa dertig pro
cent vrijwillig verzekerden. Iemand
met bijvoorbeeld een inkomen van
20.000 per jaar betaalt, in een be
paalde klasse, dezelfde verzekerings
premie als iemand, die een ton ver
dient. Een streven naar een algeme
ne volksverzekering (dr. Veldkamp)
verdient volgens velen bijzondere
steun.
Een tweede punt, dat in de toe
komst onderwerp van studie en over
leg zal moeten zijn is zoals hier
voor besproken de optimale benut
ting van de moderne medische en
verpleegkundige mogelijkheden door
een efficiënt beleid.
Alsdorf is een stadje, dat leeft van
de mijnbouw. Het heeft 3 bioscopen
en 82 kroegen. En het heeft de gro
te feestzaal van de mijn „Anna".
Deze zaal is door het Landgericht
in Aken voor de duur van (vermoe
delijk) twee jaren zo lang zal
het proces zeker du-ren gehuurd
om er in de eontergan-zaak recht
te spreken, indien het inderdaad mo
gelijk zal zijn om in deze affaire
recht te spreken.
De president van het Landgericht,
dr. Josef Mainz, had in dag- en
streekbladen in Aken en omgeving
geadverteerd op zoek naar een
„verwarmbare, goed-verlichte en
goed-geventileerde hal van 600 tot
1000 vierkante meter".
Hij kreeg een dozijn aanbiedingen,
waaronder van enkele bioscoopei
genaars. Het leek dr. Mainz echter
niet juist om het .Contergan" pro
ces in een bioscoopzaal te voeren-
In Aken zelf was voor dit mam
moet-proces geen rechtszaal groot
genoeg. De negen beklaagden zullen
door 11 advocaten worden verdedigd.
Er zullen 29 gerechtelijke en me
dische deskundigen worden gehoord.
Er zullen 351 getuigen uit West-
Duitsland, Japan, Zweden, Enge
land Oostenrijk Zwitserland en Ame
rika verschijnen. Verder hebben zich
192 z.g. „nebenklager" met hun ad
vocaten aangemeld, die hopen na een
veroordeling van de directri en chefs
van de fa. Chemie Grünenthal finan
ciële aanspraken te kunnen aanmel
den, Enige honderden journalisten
uit binnen- en buitenland zullen het
proces verslaan. Ook radio, en tele
visieverslaggevers zullen een werkge
legenheid moeten hebben. De recht
bank zal in zijn geheel dubbel wor
den bezet, omdat men wil verhinde
ren dat door ziekte van een der
rechters het proces voor lange tijd
zou moeten worden onderbroken en
dan weer helemaal opnieuw zou moe
ten beginnen. Er zitten dus drie rech
ters op het rechtbank-podium en drie
in de zaal, die het proces even
nauwlettend zullen volgen, omdat
zij elk ogenblik zullen moeten kun
nen inspringen. Verder zal er plaats
zijn voor de „openbaarheid", d.w.z.
tussen de 200 en 300 toeschouwers.
Voor een dergelijk „proces der
superlatieven" zo heeft de ..Frank
furter Allgemeine Zeitung" het ge
noemd was in Aken zelf geen
zaal groot genoeg- Een bruikbaar
aanbod kwam van de Eschweiler
Bergswerks-Verein, die zijn „Kasino"
van de schacht „Anna" in Alsdorf
aanbood. Na bezichtiging besloot dr.
Mainz op het aanbod in te gaan.
Sinds enige weken is men in de
„Kasino"-zaal bezig met de ombouw
De zaal zal worden voorzien van een
luidsprekerinstallatie met 20 micro
foons en van een simultaan-vertaal-
installatie voor Frans, Engels en Ne
derlands. Er moeten telefoon- en te
lex-aansluitingen worden aangelegd
en er moet een opbergruimte worden
geschapen voor de meer dan een
half miljoen bladzijden der 300 dos
siers.
Het Landgericht wil drie dagen van
elke week in zitting bijeenkomen.
Rechters komen dan uit het op 13
km afstand gelegen Aken
Alsdorf zal van mei a.s. af in de
gehele wereld beroemd worden. De
laatste maal, dat Alsdorf in het we
reldnieuws was, was in 1930, toen bij
een mijnramp 275 doden te betreuren
waren. De bevolking van Alsdorf is
door het gemeentebestuur opgeroe
pen om bedden ter beschikking te
stellen, want de Alsdorfse hotels en
„Gaststatten" kunnen in totaal niet
meer dan 100 mensen onderbrengen.
De beklaagden en hun advocaten,
die permanent in Alsdorf zullen moe
ten zijn, hebben inmiddels complete
woningen gehuurd. Elk woord, dat
tijdens het proces zal worden ge
sproken zal op een bandrecorder
worden vastgelegd.
Men schat, dat de band In min
stens twee procesjaren een lengte
van ongeveer 1.000 km zal berei
ken. De rechters en hun „reserves"
is verzocht om vóór de 27e mei
a.s- hun (haar) vakantie te nemen
en zich er op in te stellen, dat zij
in de komende twee en misschien
wel drie jaren geen vakantie meer
zuilen kunnen nemen.
(ADVERTENTIE)
LEUK LINNEN
DAMES
SCHOENTJE
met gevlochten voor
blad. Ook met veter
sluiting verkrijgbaar.
Speciaal Moederdag
cadeau.
nu slechts 3.95
31,5 cm breed f3,25
Schotelhouder.
Verchroomd. De
_V| warmte-isolerende
^^plasti c handgrepen
i zwart of wit. Verstelbaar
r diverse modellen
>tels. f 4,75.
Koffiemolen,
lantel van oersterk nylon.
Veilig: draait alleen
wanneer u op het deksel
drukt...
(en geeft
geen
storing
t. v.)
24,75.