Crisissfeer in kloosters
vraagt deskundige hulp
ABN Spaarbiljet 1968/72
tips
voor het
vrije
weekend
KASKI-MEDEWERKER C. M. THOEN:
Vrouw-in-het-ambt in
huidige cultuur mogelijk
Marine wil
Doorman
behouden
1
I
Weinig sterren in
Michelin voor Duitsland
zbe gouden lien
Experiment
hervormde
catechisatie
BISDOMBLAD
Nieuws
uit prot.-
christelijke
kerken
f 100- groeit veilig tot f 130,-
in vier en een kwart jaar
Algemene Bank Mederland
Derde camping
Naar de zwijnen
Loopfiets en houten
schooltas
Een sublieme sigaar voor een
prettige prijs. Steek eens op. Ahhh.
Een Keurkorps sigaar!
Natuurgedroogd,
verrassend mild
en vol karakter.
doos met 10 sigaren 2,90
luxe houten kist
met 25 sigaren 7,25
r\e afgelopen winter hebben de
hervormde gemeenten van Oos
terhout en Etten-Leur geëxpe
rimenteerd met de catechisatie. Zo
uniek was dit experiment in den lan
de. dat de IKOR-televisie er in ja
nuari van dit jaar in haar informa
tierubriek over de kerken Kenmerk
ruime aandacht aan besteedde. Nu
de catechisatie na Pasen over het
algemeen beëindigd is, is het inte
ressant u over de resultaten te infor
meren.
Normaal ontvangen jonge mensen
van protestantsen huize gedurende de
wintermaanden een drie kwartier
catechisatie per week. Vanaf circa
veertien jaar is men welkom. Het
is de bedoeling, dat de catechisant
dit onderricht van de kerk drie tot
vier jaar volgt. Vroeger was het
mogelijk op de catechisatie de stof
te behandelen en de catechisanten be
paalde onderdelen thuis te laten le
ren (ouderen onder u herinneren zich
ongetwijfeld nog de vragen en ant
woorden van de Heidelberger cate
chismus). Die goede oude tijd
is thans wel definitief voorbij: in de
praktijk komt daarvan immers in
de meeste gevallen maar bitter wei
nig terecht.
Hoe prijzenswaardig
het ook is om jonge
mensen thuis te
brengen in het ver
staan van de bijbelse
boodschap en hen te
leren zelf met de bij
bel om te gaan, aan
de methodiek daar
toe kleven in onze
veranderde wereld toch wel ernstige
bezwaren.
Schoolgaande kinderen zijn vaak (o-
ver) belast door het huiswerk; dat
moet de catechisatie ontgelden. Dan
komt deze dan gene niet, soms met
een smoes, soms ruiterlijk met de
mededeling, dat eerst de Franse of de
algebrarepetitie geleerd moest wor
den en dat er dus geen tijd voor
■^/as dit een experiment? Wilde
men in Oosterhout en Etten-Leur
eens iets anders? Ook voor de tele
visie legde ik er de nadruk op, dat
het hier niet gaat om een experi
ment terwille van het experiment.
De wereld is in beweging en als
we de kop van deze rubriek mogen
geloven (en dat mogen we) de
kerk ook. De kerk moet zich in haar
methodiek aanpassen bij de situatie
waarin wij leven. Vandaar het ex
periment van de weekend-cateehisa-
tie.
In plaats van de normale catechi
satie (dus niet als beloning voor het
trouw volgen ervan) werden twee
grote week-ends georganiseerd op 5-
6-7 januari en 5-6-7 april, op een tijd
dus dat de scholieren vakantie had
den en de werkende jeugd door het
vertrek op het einde van de namid
dag geen werktijd verloor. De belang
stelling was groot (circa 35 meisjes
en jongens) en nam na het eerste
weekend nog sterk toe. De week-ends
werden gehouden op het oecumeni
sche vormingscentrum „Hedenesse"
bij Cadzand. Het eerste had tot on
derwerp: „Hoe is het mens-zijn be
doeld?"
Het tweede (op verzoek van de cate
chisanten): „De schepping". Beide
keren maakte een discussiefilmp
je aan het begin de tongen los. Aan
de discussie werd veel tijd besteed;
daardoor was het mogelijk, dat jon
ge mensen van zeer verschillende
leeftijden (15-24 jaar) en met een
volkomen verschillende ontwikkeling
de behandelde stof op bewonderens
waardige wijze leerden hanteren;
meerdere malen waren de directeur
van het vormingscentrum de heer
Westerval en wijzelf onder de in
druk van het gehalte van de vragen
en het inzicht waarvan ze getuig
den. De stof werd verder verwerkt
in rollenspelen en collages- Rond
uit imposant was de gemeenschaps
zin; er is niemand geweest, die zich
alleen gevoeld heeft in de groep;
men 'ette bewust op elkaar. Uiter
aard was er plaats voor ontspanning.
De totaal beschikbare werktijd over
schreed ruim de twintig maal drie
kwartier, die men anders aan de ge
middelde catechisatie kan besteden.
Zij kon bovendien veel intensiever
benut worden. Op beide week-ends
werd een kerkdienst gehouden, die
geheel ook de preek, door de cate
chisanten zelf werd verzorgd.
Het is waar ik zelf initiatief
nemer was moeilijk een oor
deel te vellen over het resultaat;
daarom laat ik liever de catechisan
ten aan het woord bij de evaluatie:
hun eindoordeel over de waarde van
beide week-ends. Als één man was
men van mening aanmerkelijk meer
geleerd te hebben dan anders in een
wintercatechisatie. Dat is zeer be
langrijk en vond uiteraard zijn oor
zaak in de grote beieidheid van de
ze jonge mensen om heel hard te
werken. Men was er enthousiast
ever, dat zich onder de catechisan
ten ook jonge mensen van andere
kerkgenootschappen bevonden:
Rooms-Katholieken en een Chr. Ge
reformeerd meisje, waardoor ons ge
zichtsveld vaak verbreed werd.
Diep onder de indruk waren allen
over de sterke gemeenschapszin,
waarvan de beleving haar hoogtepunt
vond in de agapè-viering (of zullen
we dat nu maar ronduit „avond
maalsviering" gaan noemen?) aan
net slot van het tweede week-end.
Algemeen bestond ook de indruk dat
de stof afgestemd was op de prak
tijk, zozeer dat men met de opgeda
ne kennis in het dagelijks leven iets
meende te kunnen. Opmerkelijk is
het in dit verband, dat enkele van
de oudere catechisanten besloten
een andere studierichting te kiezen
dan zij oorspronkelijk van plan wa
ren en dat deze gericht was op maat
schappelijk werk! Unaniem was men
van oordeel, dat we „achter dit ex
periment niet meer terugkonden"
en dat dit per se iedere winter moest
worden herhaald. Een „geslaagd ex
periment" staat er boven dit arti-
el; het zijn vanzelfsprekend niet
mijn woorden maar die van deze jon
ge mensen zelf en van de directeur
van het vormingscentrum. Overigens
het yo'knmen eens met hen.
E LEUR Blaauwendraad.
DEN HAAG De meeste gemeenschappen van broeders en zusters
verkeren in zeer grote moeilijkheden. Eén daarvan is de catastrofale
achteruitgang van de roepingen en de daarmee gepaard gaande ver
grijzing, die de toekomst in zeer veel gevallen uitermate zorgelijk
maakt. Het is duidelijk gebleken uit een vorige week gepubliceerd
KASKI-rapport, waarvan in ons blad een samenvatting werd gege
ven. Maar nog veel ernstiger is de mentale crisis, die aan deze nume
rieke achteruitgang ten grondslag ligt en die er ook weer door wordt
versterkt.
In zo goed als alle orden en con
gregaties heerst een crisis-sfeer.
Wij spraken erover met de heer C.
M. Thoen, socioloog en staflid van
het Kaski, die een groot deel van
zijn tijd besteedt aan het begeleiden
van deze gemeenschappen. Hij is
vast adviseur van de dominicanes
sen van Voorschoten, de broeders
van Maastricht, de broeders van Huy-
bergen en de fraters van Utrecht.
Verder geeft hij losse adviezen en
hulp in speciale gevallen-
Hoe verwerken de broeders en zus
ters, met wie hij in contact komt,
de huidige crisis? „Voor zeer grote
groepen van ouderen", aldus de heer
Thoen, „is het een tragische exis
tentiële ervaring. Ze voelen zich ver
eenzaamd. En die vereenzaming
wordt nog toegespitst door de grote
spanning, welke er in hun leefge
meenschap bestaat tussen de oudere
en de jongere generatie. Zolang de
gemeenschap homogeen was in het
besef van zijn unieke geroepenheid
kon men er goed leven. Maar nu
de jongeren de leefvormen radicaal
willen veranderen, nu zij dit niet
alleen propageren maar ook probe
ren door te drukken, nu wordt het
voor de ouderen vaak uitermate moei
lijk. Wie ziet ze nog staan? Worden
zij niet gezien als relieken uit een
voltooid verleden tijd? Hebben zij
soms niet het gevoel in een asiel
te worden opgeborgen, om daar rus
tig aan hun einde te komen?
Moeilijk hebben het ook de reli
gieuzen uit de middengroep, tussen
oud en jong in. Zij vragen zich af
of hun leven nog toekomst heeft.
Mocht dat niet het geval zijn: wat
moeten ze dan? Naar de wereld te
rugkeren is meestal onmogelijk.
Wachten tot de zaak uitsterft, een
weinig aanlokkelijk perspectief. In
vele religieuze gemeenschappen ont
breekt 'n gemeenschappelijke grond
waarde, waarop men zich bij alle
verschillen zou kunnen baseren.
Men weet vaak niet eens meer wat
het religieuze leven eigenlijk is. De
een doet dit, de ander dat. En wat
de een echt religieus vindt, heeft
volgens de ander niets met het reli
gieuze te maken".
Thoen gelooft zelf volop in de
Qp het gebied van dag- en week-
bladen is er in Nederland nau
welijks nog sprake van een katho
lieke pers, aifhans in de traditio
nele zin van het woord Er is na
tuurlijk nog wel degelijk sprake
van bladen die hun redactioneel
beleid richten naar de katholieke
beginselen, maar die bieden sa
men toch een heel ander beeld
dan datgene wat men vroeger on
der de noemer katholieke pers
bijeenbracht. De gerenommeerde
katholieke bladen van vroeger
wierpen zich, op momenten waar
op dat gewenst was, op als
spreekbuis van de Kerk of van
het episcopaat. Die situatie is van
lieverlee minder denkbaar ge
worden. Hoewel het echte nieuws
uit en over de Kerk momenteel
heel wat meer kolommen vergt
dan vroeger, is de beoordeling
van dat nieuws met name ook in
de bladen met katholieke begin
selen, ongebondener en daarmee
kritischer geworden.
De enige bladen op dit moment
die een nauwe binding hebben
met het Nederlandse episcopaat
zijn de bisdombladen, in het Bre
dase diocees „Onderweg". In ie
der geval is er die binding finan
cieel want de bisdommen bekos
tigen ze. Of die binding er even
zeer is op het gebied van de oor
deelsvorming is een andere zaak.
Een blad als „Onderweg" geeft
geen aanleiding om er onmiddel
lijk ja op te zeggen.
Qrie bisdombladen gaan over eni
ge weken samenwerken, waar
door er in de bisdommen Breda,
Den Bosch, Limburg nog maar één
bisdomblad over zal zijn. Het
zal er een van de twee zijn, want
de bisdommen Haarlem en Rotter
dam runnen er samen ook nog een.
Utrecht en Groningen hebben er
geen.
Op het moment waarop zo'n
zuidelijke concentratie bekend
wordt vraagt men zich af; waar
om er niet een stap meer is ge
zet. Een stap die geleid zou kun
nen hebben tot een landelijke uit
gave die met meer allure gepre
senteerd zou kunnen worden.
Qe grote vraag is dan natuurlijk
of er aan zo n blad behoefte
bestaat. De manier waarop tot
nu toe de afzonderlijke bisdom
bladen hun bestaan hebben ge
rekt pleit er niet voor. Maar een
landelijk blad in deze verhouding
tot het Nederlands episcopaat zou
een novum zijn. Het zou bijvoor
beeld het standpunt van de verza
melde Nederlandse bisschoppen in
tal van zaken kunnen bekend ma
ken. Daar wordt tenslotte vaak ge
noeg om gevraagd. Het zou, in
zijn hele redactievoering, de opvat
tingen en inzichten van het Ne
derlandse episcopaat kunnen ver
werken en op die wijze sleun zijn
voor veel vragende christenen.
Dat is iets wat de thans fuseren
de bladen, ook samen, in ieder ge
val niet kunnen. De vraag blijft
dan ook of de aangekondigde con
centratie veel te betekenen heeft.
Het zou wellicht zinvol geweest
zijn als het nieuwe zuidelijke blad
de naam van het Bredase bisdom
blad had aangehouden. Op de eer
ste plaats biedt „Onderweg" wat
meer perspectief dan de al te pro
zaïsche naam „Bisdomblad". En
op de tweede plaats zou dan mis
schien de aansluiting bij het Haar
lems-Rotterdamse bisdomblad wat
gemakkelijker gevonden kunnen
worden. Tenslotte heet dat in het
bisdom Rotterdam ook al „Onder
weg".
waarde van een religieus gemeen
schapsleven, ook in deze tijd, ja heel
speciaal in deze tijd. Nu het secula
risatieproces zich overal doorzet, en
dat kan niet anders, nu dit leidt tot
een noodzakelijke afbraak van veel
ideeën, structuren en gebruiken, juist
nu moeten er mensen zijn, die een
leven leiden, dat in heel zijn wezen
verwijst naar het transcendente.
Daarom wil de heer Thoen graag
zijn deskundige bijstand verlenen aan
orden en congregaties, die zijn hulp
inroepen.
„Als leek zit ik in een gunstige
situatie", zegt hij. „Geeft men dit
werk in handen van religieuzen, dan
loopt men het risico, dat dezen hun
eigen problematiek gaan projecte
ren op hun cliënten. Want zij zijn
lotgenoten, zitten zelf met een gelijk
aardige problematiek. Ik sta er he
lemaal buiten. Dat geeft afstand en
garandeert objectiviteit".
Waaruit bestaat zijn werk? Hel
pen bij het opzetten van vernieu
wingskapittels, doorlichten van reli
gieuze levenssituaties, kritische be
geleiding van experimenten, helpen
bij de aanpassing van het aposto-
laatswerk aan deze tijd. „Wanneer
een congregatie zich gaat afvragen:
wat doen we eigenlijk, waarvoor doen
we het, wat heeft het allemaal nog
voor zin, dan beginnen de andere
moeilijkheden, die meer op het ideë
le vlak liggen, nog eens extra te
wegen. Het is mijn ervaring, dat de
ze moeilijkheden vervagen, wanneer
er een concrete apostolaatstaak is,
die als aangepast en authentiek
wordt ervaren".
Verder moeten er natuurlijk de no
dige conflicten worden opgelost,
dikwijls van heel concrete aard:
Wat bidden we, hoe vieren we de li
turgie, wat is onze dagorde. Hier
kunnen de socioloog en de sociaal-
psycholoog waardevolle hulp bieden
door 't toepassen van hem vertrouw
de technieken. Zij weten hoe zij men
sen moeten interviewen, hoe zij de
communicatie moeten verbeteren,
hoe zij een structuur moeten opzet
ten, die werkelijke medezeggenschap
van alle gemeenschapsleden garan
deert.
„Ik vind het een boeiende op
dracht", zegt de heer Thoen. „Tot
nog toe heb ik veel gestudeerd en
geschreven. Dat heeft zijn waarde
waarschijnlijk gehad. Maar de laat
ste jaren van mijn leven wil ik ge
bruiken om mensen te helpen. En
gemeenschappen van mensen, die
buiten hun schuld in een tragische
situatie zijn geraakt".
Dr. ALFRED VAN DE WEIJER
NIJMEGEN De seksuele discri
minatie. waarop het verzet en de
angst van een geklerikaliseerde kerk
tegen de vrouw-in-het-ambt gestoeld
is, dient principieel te worden afge
wezen.
Bijbelse en kerkvaderlijke argumen
ten in dezen moeten behandeld wor
den zoals bij vraagstukken van ras
sen- en klassendiscriminatie: in de
huidige cultuur kunnen ze niet lan
ger gehandhaafd worden. Tot deze
conclusie komt dr. J. Peters in een
artikel over de vrouw-ir, -het-ambt in
het jongste nummer van Concilium,
internationaal tijdschrift voor theo
logie (april 1968).
„De plaats van de vrouw-in-het-
ambt is afhankelijk van de positie
van de vrouw in de cultuur. Het
gaat om de vraag of de vrouw aan
vaard wordt, en nuttig en efficiënt
een functie kan vervullen", aldus dr.
Peters die er ten overvloede op wijst
dat de kerk zelf de richting van het
ambt, zoals dit vanuit het nieuwe
testament is gegroeid in de loop van
een lange historische ontwikkeling,
bepaald heeft. Hij stelt zich dan ook
de vraag of de kerk ook in onze tijd
niet de competentie bezit om voor
de vrouw-in-het-ambt nieuwe vor
men te creëren. „De kerk zou als
moeder best eens creatief mogen
zijn!"
Van allerlei kanten worden de ker
ken voor de keuze gesteld: de vrouw
in het ambt, ja of nee. Gegevens
van de Wereldraad van Kerken (in
extenso afgedrukt in het jongste
nummer van Concilium) laten zien,
dat reeds in 1958 niet minder dan
48 van de toentertijd bij de raad
aangesloten 168 kerken het ambt vol
ledig voor de vrouw hebben open
gesteld, dus ook het priesterschap.
Een aantal kerken kent een of ande
re partiële vorm van ambt voor de
vrouw. Tien jaar geleden was de ten
dens nog om de vrouw uit het ambt
te weren, op oecumenische overwe
gingen: laten er geen nieuwe rede
nen voor scheiding worden opgeroe
pen. Nu, na betere bestudering van
vooral sociologische en culturele as
pecten, lijkt de tendens ten gunste
van de vrouw-in-het-ambt te zijn.
De vrijzinnig-protestantse kerken,
waarvoor de kwestie van de vrouw-
in-het-ambt nooit een halszaak is ge
weest, lijken het pleit van de meer
orthodoxe groeperingen te winnen.
In zijn pleidooi voor de vrouw-in-
het-ambt wijst dr Peters er op dat
het heil, waarvan de ambtsdrager
de bemiddelaar is, breder moet wor
den gezien dan een „afzonderlijke re
gio van de menselijke werkelijkheid"
of dan „iets van buiten de mens als
bestaande grootheid aan hem wordt
toegevoegd". In het vraagstuk rond
de vrouw-in-het-ambt speelt zich in
verhevigde mate de vraag af, of en
in hoeverre geloven te maken heeft
met de werkelijkheid van alle dag.
De humanisering van het geloven
impliceert de humanisering van het
ambt. „De hedendaagse antropolo
gie heeft er ons op attent gemaakt
dat er geen louter mannelijke eigen
schappen bestaan en ook geen lou
ter vrouwelijke eigenschappen, maar
dat men op basis van onderschei
den biologische conditionering moet
proberen mens, christen en dus ook
ambtsdrager te zijn. „De mens is al
leen volledig in man en vrouw sa
men. Daarom is het noodzakelijk dat
de vrouw tot het ambt wordt toege
laten.
De eerste voorwaarde voor de
ambtsdrager kan niet langer zijn dat
hij een goed uitgegroeide man is.
De eerste vraag echter is ook niet
langer, of de ambtsdrager wel een
vrouw kan zijn. De eerste vraag
luidt van nu af: „Hoe kan een zo
volledig mogelijke menselijkheid in
dienstbaarheid worden gesteld aan
de bemiddeling van het heil?".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De recente schade aan
de Karei Doorman door brand in de
machinekamers heeft vooralsnog
geen wijziging teweeggebracht in het
voornemen van de defensieleiding
om dit vliegkampschip eerst „in het
begin van de jaren zeventig" uit de
vaart te nemen.
Op het ogenblik is men naarstig doen
de de omvang van de schade vast te
stellen om zo snel mogelijk met de
herstelwerkzaamheden te kunnen be
ginnen. Hoe groot het schadebedrag
is kan nog niet gezegd worden.
Aldus de marinevoo-rlichtinigsdienst.
De taak van de Karei Doorman in
NAVO-verband zal in de jaren ze
ventig overgenomen worden door een
squadron lange afs-tands patrouille
vliegtuigen, die vanaf de wal ingezet
kunnen worden bij de onderzeeboot-
'bestrijdin-g op de Atlantische Oceaan.
De keuze gaat daarbij tussen twee
toestellen: de Franse Brequet Atlan
tic en de Amerikaanse Lockheed
Orion. De keuze tussen beide toestel
len zal binnen enkele maanden geno
men worden, d.w.z. voor de verschij
ning dit jaar van de nieuwe defensie
nota.
Gisteren heeft een aantal ministers
een vaartocht gemaakt aan boord
van de kruiser De Ruyter, die na
het uitvallen van de Karei Doorman
als waarnemend vlaggeschip van het
uitgevaren smaldeel-5 fungeert. Mi
nister Den Toom en zijn staatssecre
taris Van Es (Marine) zullen van
deze gelegenheid gebruik ma-ken om
een uiteenzetting te geven van hui
dige financiële problematiek van de
marine en van de rol die die Karei
Doo-rman nog speelt.
(ADVERTENTIE)
Dat is een samengestelde interest
van 6,36% per jaar.
Bovendien is fiscaal voordeel mogelijk door
verschuiving van inkomstenbelasting.
Al onze kantoren kunnen u nader inlichten
over de voordelen,
verbonden aan het ABN Spaarbiljet 1968/72.
U bent welkom bij de
1,1 Breukelen, in de Herenstraat,
begint morgenochtend om tien uur
een Lentebloesemtocht. Die worden
in groepsverband of individueel in
deze tijd van het jaar veel meer
gemaakt, maar het bijzondere van
de tocht in Breukelen is, dat hij met
rijtuigen, janpleziers en andere
voertuigen met paardentractie wordt
gemaakt. De organisators zijn ove
rigens wel een beetje „gedupeerd"
door het weer. De naam en de da
tum werden al tegen het einde van
de winter gekozen, toen men nog
niet kon vermoeden (en waarom ook)
dat ons voorjaar een Rivièraklimaat
te wachten stond, waardoor de bloe
sem enkele weken vroeger dan nor
maal aan de bomen kwam.
Dit neemt echter niet weg, dat er
toch veel te genieten zal zijn. Bo
men en struiken zijn met fris groen
getooid en de weilanden bezaaid
met bloemen. De Lentebloesem-
tocht gaat van Breukelen langs de
Vecht naar Vreeland en dan weer
terug naar Breukelen over de prach
tige Napoleonsstraatweg- Na dat rit
je is het tijd voor een koffiemaaltijd.
Daarna begint het tweede deel van
de tocht, daf leidt langs de Vecht in
zuidelijke richting en o.a. langs de
kastelen Gunterstein en Oudaen. Via
Maarssen gaat het in volle draf naar
het „sprookjesslot" De Haar. Aan dit
kasteel, waar de laatste jaren o.a.
Brigitte Bardot, Onassis en Maria
Callas toefden, wordt een uitgebreid
bezoek gebracht. Daarna rijdt het ge
zelschap via Harmeien en het polder
land naar Breukelen, waar dan een
diner staat te wachten. Een dure
tocht? Welnee. Eén pk is goedko
per dan u denkt. Voor 25 gulden
krijgt u bij de VVV-Breukelen die de
tocht organiseert, een mooie dagrit,
inclusief toegang tot Kasteel De Haar
koffiemaaltijd en diner.
Nog voor Pinksteren zal een derde
camping in Kaatsheuvel worden ge
opend. Tegenover de noordflank van
de „Roestelberg" wordt momenteel
een camping aangelegd, die de naam
van dit natuurgebied zal dragen. Dit
nieuwe domein voor de kampeerders
omvat een terrein met een nuttige
kampeeroppervlakte van 25-000 vier
kante meter. Het terrein is bijzon
der aantrekkelijk gelegen.
In de Gelderse Onzalige Bossen
enkele kilometers ten noorden van
Arnhem kunt u samen met een bos
wachter naar de wilde zwijnen gaan
kijken, de kosten bedragen één gul
den per man, voor „halve mannen"
(kinderen beneden de veertien jaar)
bedraagt het kijkgeld de lielft. Na
dere inlichtingen verstrekt de VVV
Oost-Veluwezoom, Larensteinlaan 1
te Velp. Tel. 08302-2832. U bent daar
in een van de mooiste natuurgebie
den van Nederland, zodat, mochten
de wilde zwijnen tegenvallen, het
geenszins een verloren dag wordt.
Vanwege de geboorte van de zoon
van prinses Margriet en mr. v. Vol
lenhoven wordt tot en met 9 juni ïji
het historisch museum Moermah
aan de Loolaan 44a te Apeldoorn
een tentoonstelling gehouden onder
de titel „Van Willem Alexander tct
Willem-Alexander, 150 jaar geboorte
en jeugd in het koninklijk huis". Be
halve een groot aantal foto's treft
men er onder meer aan de loopfiats
van prins Alexander uit 1820, speel
goed van prins Willem IV, gouden en
zilveren rammelaars van prins Mau-
rits, de eerste schoentjes van prins
Alexander II, de eerste schaatsen
van koningin Wilhelmina, de wieg
van koningin Juliana, zilveren be
kers gewonnen door prinses Irene
tijdens concours-hippiques, een hou
ten schooltas van prinses Margriet,
het poppenhuis van prinses Christi
na en het hobbelpaard van prins
Willem-Alexander. De openingstijden
zijn zaterdag van tien tot vijf uur
en zondag van twee tot vijf uur.
BEN VAN ZEELAND
(Van een correspondent)
BONN De „Guide Michelin
voor Duitsland", thans in vijfde
editie verschenen, is tot 740 blad
zijden uitgegroeid. Zij bevat on
geveer 10 000 gastronomische be
drijven, van dorpsherberg tot
luxehotel, in ongeveer 3.600 oor
den.
De samenstellers van de „Gui
de" hebben zich algemeen gehou
den aan de praktijk, dat in West-
Duitsland want alleen voor het
gebied der Bondsrepubliek geldt
de „guide" één ster al een te
ken van kwaliteit is. Blijkbaar
hebben de samenstellers het nog
maar altijd niet over hun hart
kunnen verkrijgen om dit of dat
Westduits gastronomisch bedrijf
meer dan een ster te geven. Dit
is ongetwijfeld een verdraaiing
van het werkelijke gastronomi
sche beeld in de bondsrepubliek.
Uw correspondent is nu toevallig
een jaarlijkse Frankrijk-vakantie
ganger en kan uit eigen ervaring
er over oordelen, dat vele West-
duitse hotels en restaurants, die
in de „guide" voor Duitsland
maar met één ster prijken het,
zeker wat comfort en kwaliteit
der geboden spijzen betreft kun
nen opnemen met bedrijven in
Frankrijk, die jn de nationale
„guide" twee, drie of meer ster
ren bezitten.
Hieruit spreekt naar ons oordeel
een te grote dosis Frans chauvi
nisme.
De Westduitse gastronomie heeft
zich er in de „guide"-jaargang
1968 mee tevreden moeten stel-j
len, dat in totaal 154 bedrijven
van tenminste één ster werdehi
voorzien. Elf sterren werden, ver!?
geleken met de uitgaven 1967, ge
schrapt en 63 nieuwe sterren zijn
er bij gekomen. Die gastronomi
sche bedrijven in de Bondsrepuï
bliek, die zich bijzonder inspannen
om te moderniseren zijn voorzien!
van de letter „M".
Ook dit lijkt ons een anachro
nisme: het ware veel beter, wan
neer in de uitgave der „guide"
voor Frankrijk de werkelijke mo4
derne hotels en restaurants (maar
vooral hotels) bijzondere erken
ning zouden genieten, want dg
„kasten" waarin men in Frank
rijk soms moet logeren en die in
de nationale hotelgids zijn terecht
gekomen, zou men in West-Duits-
iand eenvoudig voorbijrijden.
De „guide" voor Duitsland heeft
wat Keulen als jaarbeursstad
betreft blijkbaar nog steeds
niet in de gaten, hoe belangrijk
de omliggende plaatsen zijn. Zó
komen de randgemeenten als Li-
blar, Porz, Efferen, Sürth, Frechi-
en, Pulheim en Bergheim in de
gids niet voor.
(ADVERTENTIE)
NIEUW'
