Rustige 1 mei in oostblok
rellen in westerse steden
SMttctal
Rockefeller: een
zelfverzekerde,
ervaren realist
KUIKENPOTEN
500
GR.
aatièden
PI
Paniek?
Ach
kom!
HELE
PRAAG MAAKTE ER EEN FEESTDAG VAN
STUDENTEN
ACTIES IN V.S.
DUREN VOORT
Amerika krijgt
hulp van
16 landen
EEG-MINISTERS IN
MARATHONZITTING
Indonesische
ministers
naar W.-Irian
McCarthy en
Rockefeller
overwinnaars
MAKKELUK EN SMAKEUJK
Alfrink voor
revolutie met
vreedzame
middelen
T sjecho-Slowakije
en de Russen
LEKKER
Lagere tarieven
op voorwaarden
LEKKER
BETEKENIS
OVERLEG
SUCCES
POLITIE
KLEURLINGEN
EISENHOWER GAAT
GOED VOORUIT
Bikkelhard
Miljonair
Goodwill
FRI'KI presenteert kip op z'n lekkerst!
LEKKER
Waarom paniek? Zo'n lege
rol maakt ons niet bang
meer vandaag de dag. We
pakken gewoon een nieuwe.
Uit het vierrolpak, dat Edet
zojuist heeft uitgebracht.
Heel slim natuurlijk, zo'n
voorraadje.
Dit is dan dat Edet-altyd-
papier-in-huis-pak. Inhoud
vier rollen, oftewel 1600
zachte, luxueuze, comforta
bele, hygiënische Edet velle
tjes, en dat is heel wat meer
dan in bijna alle andere vier-
rolpakken. Een rustig idee,
nietwaar? En nog voordelig
ook. Alles bij elkaar kost het
maar f 1.75. In groen of geel
of rose.
Als U een rustig gebruiker
bent en vier rollen ineens te
veel van het goede vindt, ligt
de Edet King Size wellicht
wat beter voor U. Vijfhon
derd vel voor 55 cent.
Zacht
en hééééel
veel papier
15
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 2 MEI 1968
ïSxïSi
(ADVERTENTIE)
Proef 'ns... MMM.
De Russen hebben lange tijd een
opmerkelijk stilzwijgen bewaard
over het liberaliseringsproces in
Tsjecho-Slowakije. Noch de Pravda
«n andere Russische organen, noch
de Russische leiders en Oosteuro-
pese bewindslieden, die regelmatig
als de mond van Moskou fungeren,
hebben tot dusverre meer laten blij
ken dan dat zij de ontwikkelingen
in Tsjecho-Slowakije met bezorgd
heid en ongerustheid gadeslaan.
Hetzelfde geldt trouwens voor del
Russische houding t.o.v. Roemenië.
Men krijgt de indruk dat het liberali
seringsproces in Tsjecho-Slowakije
zo onstuimig en onstuitbaar op gang
gekomen is in een tot voor kort zeer
loyale Moskou-satelliet dat het
zelfs de Russen toch nog verrast
heeft. Het op gang brengen van of
ficiële contacten tussen Rusland en
het nieuwe bewind van Dubcek ver
toonde plotseling alle tekenen van
zenuwachtige improvisatie bij
voorbeeld de haastig belegde rode
top in Dresden en onzekerheid.
Uit dit feit hetzelfde overkwam de
Russische diplomatie tijdens de laat
ste Cuba-crisis mag men voorzich
tig afleiden dat de Russen niet pre
cies wisten wat er in Tsjecho-Slowa
kije gaande was of zij hebben de
roep om meer vrijheid in dit land
ernstig onderschat.
Er zijn nu sterke aanwijzingen dat
Rusland zijn houding ten aanzien
van hef nieuwe bewind in Tsjecho-
Slowakije bepaald heeft. Uit schaar
se berichten blijkt dat de Russen ver
re van ingenomen zijn met de ont
wikkelingen en zich tot het uiterste
inspannen om de conservatieve, pro-
Moskoukrachten, weer in het zadel
te krijgen. De Russische ambassa
deur in Praag zou op instructie van
Moskou regelmatig contact hebben
met de afgezette president Novotny
(die nog grote aanhang schijnt te
hebben in arbeidskringen) en er zijn
al berichten verschenen dat een
coup tegen Alexander Dubcek in de
maak is. Andere berichten zeggen
dat Dubcek haastig aan het afreke
nen is met de oude garde en dat
de stalinisten geen kans meer ma
ken om terug te komen.
De Tsjechen zijn een koel en. kien
volk. Zij zijn van nature niet ge
neigd grote risico's te nemen en
naar de barricaden te gaan voor een
bij voorbaat verloren zaak zoals
de Polen en Hongaren dat in 1956
deden. De Tjsechen wachtten be
heerst op het einde van het grim
mige regime-Novotny. De nieuwe
Tsjechische beweging voor meer
vrijheid werd geleid door de beste
jonge mensen uit de communistische
partij.
De nieuwe Tsjechische leiders hebben
gezegd dat zij rechttoe rechtaan aan
sturen op een socialistische de
mocratie. De tijd moet leren of deze
democratie een contradictio in ter
minis is, die nooit kan bestaan. Ze
ker is op dit moment dat de Tsje
chische beweging voor meer vrij
heid massaal, diepgeworteld en
uitermate berekend is.
NEW YORK (A.P.) Studenten
relletjes bleven gisteren voortgaan
op de Amerikaanse middelbare scho
len en universiteiten. Aan de Co-
lumbia-universiteit in New York
werden de colleges gisteren niet her
vat na het politie-optreden van dins
dag.
In Stony Brook, New York, bezet
ten 22 jonge studenten een admini
stratiegebouw van de staatsuniversi
teit en eisten het vertrek van de
politie van het terrein van de uni
versiteit. De politie was daar gesta
tioneerd, toen een ondezroek in ja
nuari leidde tot 33 arrestaties we
gens het bezit en de verkoop van
marihuana en LSD.
(Van onze redactie buitenland)
GENèVE Zestien landen hebben
overeenstemming bereikt over een
uniek gezamenlijk aanbod hun in
voertarieven te verlagen, opdat de
Amerikaanse betalingsbalans zijn
evenwicht eerder zal kunnen hervin
den. Zij voegden hier echter de waar
schuwing aan toe dat elke maatregel
van de V.S. waarbij de buitenlandse
importen beperkt worden, direct de
intrekking van de aangeboden tarief
verlagingen ten gevolge zal hebben.
De landen van de EEG, de landen
van de Europese Vrijhandels Asso
ciatie alsmede Canada en Japan heb
ben verklaard, dat zij bereid zijn de
tariefverlagingen die bij de Kennedy-
ronde zijn overeengekomen een jaar
eerder dan afgesproken toe te passen
1 januari 1969, in plaats van 1
januari 1970.
Schermutseling tijdens een mars
van de „Extra-parlementaire opposi
tie" door de arbeiderswijken van Ber
lijn: een man (links), die de betogers
trachtte tegen te houden, krijgt hier
een slag met een wandelstok.
(Van onze correspondent)
LUXEMBURG De ministers van
landbouw zijn gisterenavond om half
elf bijeengekomen om de zoveelste
marathonzitting in de geschiedenis
van de Europese landbouw te be
ginnen.
Zij hoopten reeds in de loop van
de gemenschappelijk markt voor zui
vel en rundvlees, die op 1 juni zou
moeten ingaan.
De fundamentele moeilijkheid is,
dat de ministers een weg moeten
vinden om een zo redelijk mogelijke
melkprijs (waarvoor elke boer uiter
aard zeer gevoelig is) in overeen
stemming te brengen met hun aller
verlangen om de financiering van de
gemeenschappelijke markt zo laag
mogelijk te houden.
(ADVERTENTIE)
Proef 'nsMMM
DJAKARTA (ANP) Zes In
donesische ministers vertrekken
vandaag naar West-Irian voor
een vierdaags bezoek ter bestu
dering van de ontwikkeling van
het land. Het hoofd van de In
donesische ministeriële missie is
de coördinerende minister voor
financiële, economische en indu
striële zaken, sultan Hamengkoe
Boewono de negende.
Vijf ministers vergezellen de sul
tan, te weten: luitenant-generaal Ba-
soeki Rachmat (binnenlai e zaken),
Frans Seda (financiën), generaal-ma-
joor Joesoef (handel), prof. Soe-
mantri Brodjonegoro (mijnbouw) en
Mohammed Dian (voorlichting). Al
le journalisten, die aanvankelijk de
ministers zouden vergezellen, mogen
nu echter niet mee.
Waarnemers kennen bijzondere be
tekenis toe aan deze reis met het oog
op de volksstemming van volgend
jaar in West-Irian. De Indonesische
minister van binnenlandse zaken
heeft gisteren meegedeeld, dat deze
stemming zal geschieden voor de
jaarlijkse zitting van de algemene
vergadering der Verenigde Naties, op
dat de V.N.-secretaris-generaal zijn
rapport aan de algemene vergadering
zou kunnen voorleggen.
De Indonesische minister van bui
tenlandse zaken Adam Malik heeft
dinsdag verklaard dat het volk van
West-Irian, het voormalige Neder
lands Nieuw-Guinea, geen andere
keus heeft dan deel te blijven uitma
ken van de Indonesische republiek
als in 1969 algemene verkiezingen
zullen worden gehouden.
Malik verklaarde tegenover ver
slaggevers kort voor zijn overleg met
de zes ministers over de problemen
van het oerwoudgebied, dat de groe
pen die op de bres staan voor onaf
hankelijkheid, worden betaald door
buitenlandse machten. Hij weigerde
hierop in te gaan.
Een ondergrondse beweging, die
zich de „vrije dagbladenorganisatie"
noemde, kwam verleden jaar in op
stand, die door de Indonesische troe
pen werd neergeslagen. Er waren
toen ongeveer 300 doden. Malik vroeg
de organisaties in West-Irian zich
niet aan buitenlandse machten te
veTkopen. Hij zei dat hen het zwijgen
zal worden opgelegd als zij dit toch
zouden doen.
BOSTON (AP) Gouverneur Nel
son A. Rockefeller die nog geen kan
didaat was toen dinsdag de stemloka
len open gingen, is (zoals wij gisteren
in enkele edities reeds meldden) op
grond van bijschrijfstemmen win
naar geworden in de voorverkiezin
gen van de staat Massachusetts.
Senator Eugene J. McCarthy wiens
naam de enige op het democratische
stembiljet was, deed wat verwacht
werd. Hij veroverde de meerderheid
van de democratische stemmen.
McCarthy kreeg ook vele bijschrijf
stemmen op de republikeinse biljet
ten.
(Van onze redactie buitenland)
W.-BERLIJN/ MOSKOU/PRAAG
De 1-meiviering is een feest
van uitersten geweest. In de lan
den van het communistische
blok maakte men er een gezel
lige vrije dag van. En in sommi
ge westelijke landen kwam het
tot uitbarstingen tussen polit'ie
en betogers. Relletjes werden ge
meld uit West-Berlijn, Japan,
Spanje en Italië. De politie in die
landen verrichtte talrijke arres
taties.
De Sovjet-Russische minister van
defensie, waarschalk Gretsko, heeft
bij het begin van de 1 mei-parade op
het Rode Plein in Moskou opnieuw
de steun van de Sovjet-Unie toege
zegd aan de Noordvietnamezen en de
Vietcong in hun strijd tegen de „maar
voortdurende Amerikaanse agressie".
In Tsjecho-Slowakije stond de 1
mei-viering dit jaar in het teken van
de democratie en de vrijheid. In
Praag werden de openbare feestelijk
heden geopend met een rede van
Alexander Dubeck, eerste secretaris
van de Tsjecho-Slowaakse commu
nistische partij.
Hij legde er de nadurk op dat de
socialistische idee diep verankerd is
in de gest va nde bevolking. De ver
dere ontwikkeling van het socialisme
moet het resultaat zijn van een kri
tische herwaardering en weten
schappelijke analyse van de voorbije
periode. Er moeten echter nog grote
hinderpalen overwonnen worden.
Volgens waarnemers is de 1 mei
viering in Tsjecho-Slowakije een
groot succes geworden voor de nieu
we leiders. Men had de viering ge
heel vrij gelaten en verwachtte een
grote uittocht naar Praag in verband
met het mooie weer. Het défilé langs
de leiders heeft echter minstens
even lang geduurd als de vorige ja
ren en op straat waren misschien nog
wel meer mensen dan vroeger.
Zoals te verwachten was, is het
in West-Berlijn tot rellen gekomen.
Linkse studenten raakten slaags
met joelende toeschouwers. Beide
partijen gebruikten stokken, voordat
de politie er in slaagde hen te schei
den.
Mensen die zich verzetten tegen
de linkse betoging verbrandden ver
schillende communistische vlaggen
en enkele exemplaren van een West-
berlijns communistisch blad.
Bij betogingen in Madrid zijn naar
schatting 300 mensen gearresteerd.
Ook in Barcelona en omgeving, Se-
villa en de provincie Asturië werden
demonstraties gehouden. In Madrid
had de politie voorzorgsmaatregelen
getroffen om alle grote demonstraties
in de kiem te smoren.
In Rome zijn rond 5.000 studenten
schreeuwend en zingend naar een
mei-bijeenkomst getrokken, waar
irca 10.000 arbeiders luisterden
naar redevoeringen, waarin de Ameri
kaanse politiek in Vietnam en de
wreedheid van de Italiaanse politie
werden veroordeeld. De politie stond
op verschillende punten langs de
routeklaar met waterkanonnen.
In Londen zijn buiten het parle
ment studentenbetogers slaags ge
raakt met havenarbeiders. Vijftig ha
venarbeiders, die verlangen dat
kleurlingen de toegang tot Engeland
wordt ontzegd, verbraken het politie-
cordon bij het Lagerhuis en begon
nen een groep van ongeveer vijftig
studenten aan te vallen. Studenten,
agenten en havenarbeiders rolden
over de grond en politiehelmen vlo
gen door de lucht.
MARCH AIR FORCE BASE (Cali-
fornië) (A.P.) De vroegere presi
dent Eisenhower heeft een goede
nachtrust gehad en zijn toestand
„gaat goed vooruit", zonder dat zich
complicaties van een hartaanval
voordoen. Hij zal waarschijnlijk nog
vier of vjjf dagen in het ziekenhuis
blijven.
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Eind februari van dit jaar verklaarde
Nelson Rockefeller, de schatrijke gouverneur van New York,
dat hij zich nog niet kandidaat wilde stellen voor het president
schap. „Ik wil geen tweedracht zaaien in de Republikeinse
partij", zei hij, „maar ik ben gereed en bereid om het Ameri
kaanse volk te dienen als het mij roept".
Dat Amerikaanse volk heeft nu, twee maanden later, Rocke
feller blijkbaar geroepen, want Rocky, zoals de Amerikanen
met hun voorliefde voor bij- en voornamen hem doorgaans
noemen, heeft zich voor de derde keer in zijn leven in de race
naar het Witte Huis begeven.
Twee jaar geleden, bij de tussen
tijdse gouverneurs- en senaatsverkie
zingen herstelde de Republikeinse
partij zich van zware dreun, die
ze had opgelopen bij de verschrikke
lijke nederlaag van Barry Goldwater
tegen Johnson in 1964. De Republi
keinen overtroefden in 1966 de De
mocraten aanzienlijk. De partij leef
de er helemaal van op. Ze geloofde
weer in zichzelf en sterker: ze ge
loofde ook weer in de kansen van een
Republikeinse kandidaat. Nu Rocke
feller openlijk de strijd met Nixon
gaat aanbinden de enige andere
Republikeinse kandidaat zullen
de oude uit 1964 daterende menings
verschillen weer naar boven komen-
Enkele dagen na de grandioze over
winning van Johnson richtte Nixon de
beschuldigende vinger naar Rocke
feller. De liberale, tot de linkervleu
gel van de Republikeinen behorende
gouverneur, had geweigerd Goldwa
ter te steunen tegen Johnson, nadat
hijzelf door Goldwater verslagen
was. „Rockefeller is een spelbreker"
zei Nixon toen, „hij is verantwoorde
lijk voor de splitsing in de partij".
De conservatieve republikeinen ne
men het Rockefeller nog altijd zeer
kwalijk, dat hij Goldwater is afgeval
len. Van die kant behoeft de man uit
New York dan ook niet op veel steun
te rekenen.
Het zal tussen Nixon en Rockefeller
een bikkelhard gevecht worden. Wie
staat er het beste voor Er is nu
nauwelijks een winnaar aan te wij
zen. Ieder heeft zijn voor- en zijn
nadelen.
Rockefeller, die in juli zestig jaar
wordt, ziet er nog jong uit en is in
de kracht van zijn leven.
Hoewel hij al twee keer voor het
presidentschap verslagen is in 1960
door Nixon en in 1964 door Goldwa
ter heeft hij niet het image van
de „verliezer" wat Nixon ook nu nog
parten dreigt te spelen. Integendeel,
de prachtige overwinning van Rocke
feller in New York twee jaar gele
den, waar hij bijna spelenderwijs als
gouverneur herkozen werd, ligt de
Amerikanen nog vers in het geheu
gen. Dat Rockefeller een telg is uit
het miljonairsgeslacht van de grote
John D. Rockefeller, de grondvester
van Standard Oil, is voor de Ameri
kanen geen bezwaar maar een voor
deel. De Amerikanen hebben het ver
mogen bewaard om ook in een mil
jonair een persoon te zien. Voor hen
is Nelson Rockefeller een man, die
hen aanspreekt, ook al is hij rijk. Een
groot nadeel voor Rockefeller vier
jaar geleden was zijn scheiding en
hertrouwen kort daarvoor. In vele
puriteinse kringen werd hij daardoor
onmogelijk. Rockefeller vertrouwt
erop, dat zijn huwelijksleven nu geen
beletsel meer vormt.
Wat politieke ervaring betreft hoeft
Rockefeller niet voor Nixon onder te
doen. Tegenover de ervaring van
Nixon als vice-president kan Rocke
feller de zijne stellen als regerings
lid, opgedaan onder het bewind van
de presidenten Roosevelt, Truman en
Eisenhower, en als gouverneur van
New York.
Wat het bij de Amerikanen ook goed
doet, is dat Nelson Rockefeller niet
opgevoed is als en ook niet de ma
nieren heeft van een rijkeluiszoon
tje. Zijn vader heeft hem een strenge
sobere opvoeding gegeven, waarbij
van verwenning niets te merken was.
Als student moest Nelson Rockefel
ler bijverdienen in een cafetaria. Bo
vendien hebben de Rockefellers de
reputatie dat zij grote sommen geld
uitgeven aan sociale en wetenschap
pelijke projecten. De oude John D.
is daar al mee begonnen en zijn na
komelingen hebben deze gewoonte,
waar de Amerikanen veel waarde
ring voor hebben met zorg gekoes
terd.
Rockefeller staat nu, in 1968, weer
tegenover Richard Nixon, de man
'O
325
het imago van de winnaar
voor wie hij zich in 1960 teruktrok.
John Kennedy was daar destijds niet
rouwig om. Hij verklaarde na zijn
verkiezing, dat Rockefeller hem ver
slagen zou hebben. Het zelfvertrou
wen van Rocky is sinds 1960 onge
twijfeld gegroeid. Maar ook Nixon is
rijper geworden. De man, die in de
Amerikaanse politiek al bijna ge
boekstaafd werd als de eeuwige ver
liezer sinds 1950 heeft hij geen en
kele verkiezing gewonnen behalve de
benoeming van zijn partij is be
zig aan een grootse come-back. Hi
heeft twee jaar geleden veel goodwill
gekweekt in zijn partij, toen hij zich
opwierp als pleitbezorger voor de Re
publikeinen, die om de gouverneurs-
en senaatszetels vochten. De overwin
ning van de Republikeinen toen
werd door velen gezien als een per
soonlijke triomf van -Nixon. Ameri
ka heeft gezien, dat de aarzelende
Nixon van 1960 en 1962 anders is dan
die van nu zelverzekerder, „volwas-
sener".
Hiertegenover kan Rockefeller een
van zijn sterkste wapens stellen: zijn
realisme.
Hij heeft niets van de politicus die
om de zaken heen draait, welk odium
Nixon nu toch nog met zich mee
draagt. Rockefeller zegt waar het op
staat. Een goed voorbeeld daarvan is
zijn verklaring van gisteren over
Vietnam. In tegenstelling tot Nixon
heeft hij zich onvoorwaardelijk achter
het vredesplan van Johnson gesteld.
„Het belangrijkste probleem is de
veiligheid van de bevolking en niet
de beheersing van het grondgebied,
Voor dit doel is militaire escalatie in
het noorden geen oplossing", aldus
Rockefeller. Dit realisme is misschien
wel de grootste troef, die Rocky in
zijn strijd tegen Nixon op tafel kan
leggen. Amerika en de hele wereld
staan boeiende maanden te wachten.
(ADVERTENTIE)
Proef 'nsMMM
(ADVERTENTIE)
MADRID (KNP) lil zijn rede
voor de Spaanse Pax Christi bewe
ging heeft kardinaal Alfrink erop
gewezen hoe heel de wereld naar
vrede verlangt.
Wat kunnen wij nu doen om de
vrede naderbij te brengen, zo vroeg
de kardinaal zich voor zijn gehoor
af? Hij noemde daarbij eerst de ont
wapening. Op dit gebied wordt al
enige vordering gemaakt. „Maar we
moeten verder, we moeten van het
idee af, dat vrede bestaat in even
wicht van macht tussen blokken.
Nooit is het tot de tanden gewapend
zijn een middel tot vrede".
Voorts noemde kardinaal Alfrink
een onmisbare voorwaarde voor prak
tische vrede, dat men ideologische
pluriformiteit aanvaardt en bereid
is tot dialoog tussen oost en west,
dialoog met het marxisme op zoek
naar democratie. Als laatste factoren
van hetgeen wij kunnen doen noem
de hij: werken aan een betere verde
ling van de rijkdom over de wereld,
voorts ontwikkelingshulp en zelfs
streven naar een omwenteling, een
vreedzame revolutie.