Rustige 1 mei in oostblok rellen in westerse steden SMttctal Rockefeller: een zelfverzekerde, ervaren realist KUIKENPOTEN 500 GR. aatièden PI Paniek? Ach kom! HELE PRAAG MAAKTE ER EEN FEESTDAG VAN STUDENTEN ACTIES IN V.S. DUREN VOORT Amerika krijgt hulp van 16 landen EEG-MINISTERS IN MARATHONZITTING Indonesische ministers naar W.-Irian McCarthy en Rockefeller overwinnaars MAKKELUK EN SMAKEUJK Alfrink voor revolutie met vreedzame middelen T sjecho-Slowakije en de Russen LEKKER Lagere tarieven op voorwaarden LEKKER BETEKENIS OVERLEG SUCCES POLITIE KLEURLINGEN EISENHOWER GAAT GOED VOORUIT Bikkelhard Miljonair Goodwill FRI'KI presenteert kip op z'n lekkerst! LEKKER Waarom paniek? Zo'n lege rol maakt ons niet bang meer vandaag de dag. We pakken gewoon een nieuwe. Uit het vierrolpak, dat Edet zojuist heeft uitgebracht. Heel slim natuurlijk, zo'n voorraadje. Dit is dan dat Edet-altyd- papier-in-huis-pak. Inhoud vier rollen, oftewel 1600 zachte, luxueuze, comforta bele, hygiënische Edet velle tjes, en dat is heel wat meer dan in bijna alle andere vier- rolpakken. Een rustig idee, nietwaar? En nog voordelig ook. Alles bij elkaar kost het maar f 1.75. In groen of geel of rose. Als U een rustig gebruiker bent en vier rollen ineens te veel van het goede vindt, ligt de Edet King Size wellicht wat beter voor U. Vijfhon derd vel voor 55 cent. Zacht en hééééel veel papier 15 DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 2 MEI 1968 ïSxïSi (ADVERTENTIE) Proef 'ns... MMM. De Russen hebben lange tijd een opmerkelijk stilzwijgen bewaard over het liberaliseringsproces in Tsjecho-Slowakije. Noch de Pravda «n andere Russische organen, noch de Russische leiders en Oosteuro- pese bewindslieden, die regelmatig als de mond van Moskou fungeren, hebben tot dusverre meer laten blij ken dan dat zij de ontwikkelingen in Tsjecho-Slowakije met bezorgd heid en ongerustheid gadeslaan. Hetzelfde geldt trouwens voor del Russische houding t.o.v. Roemenië. Men krijgt de indruk dat het liberali seringsproces in Tsjecho-Slowakije zo onstuimig en onstuitbaar op gang gekomen is in een tot voor kort zeer loyale Moskou-satelliet dat het zelfs de Russen toch nog verrast heeft. Het op gang brengen van of ficiële contacten tussen Rusland en het nieuwe bewind van Dubcek ver toonde plotseling alle tekenen van zenuwachtige improvisatie bij voorbeeld de haastig belegde rode top in Dresden en onzekerheid. Uit dit feit hetzelfde overkwam de Russische diplomatie tijdens de laat ste Cuba-crisis mag men voorzich tig afleiden dat de Russen niet pre cies wisten wat er in Tsjecho-Slowa kije gaande was of zij hebben de roep om meer vrijheid in dit land ernstig onderschat. Er zijn nu sterke aanwijzingen dat Rusland zijn houding ten aanzien van hef nieuwe bewind in Tsjecho- Slowakije bepaald heeft. Uit schaar se berichten blijkt dat de Russen ver re van ingenomen zijn met de ont wikkelingen en zich tot het uiterste inspannen om de conservatieve, pro- Moskoukrachten, weer in het zadel te krijgen. De Russische ambassa deur in Praag zou op instructie van Moskou regelmatig contact hebben met de afgezette president Novotny (die nog grote aanhang schijnt te hebben in arbeidskringen) en er zijn al berichten verschenen dat een coup tegen Alexander Dubcek in de maak is. Andere berichten zeggen dat Dubcek haastig aan het afreke nen is met de oude garde en dat de stalinisten geen kans meer ma ken om terug te komen. De Tsjechen zijn een koel en. kien volk. Zij zijn van nature niet ge neigd grote risico's te nemen en naar de barricaden te gaan voor een bij voorbaat verloren zaak zoals de Polen en Hongaren dat in 1956 deden. De Tjsechen wachtten be heerst op het einde van het grim mige regime-Novotny. De nieuwe Tsjechische beweging voor meer vrijheid werd geleid door de beste jonge mensen uit de communistische partij. De nieuwe Tsjechische leiders hebben gezegd dat zij rechttoe rechtaan aan sturen op een socialistische de mocratie. De tijd moet leren of deze democratie een contradictio in ter minis is, die nooit kan bestaan. Ze ker is op dit moment dat de Tsje chische beweging voor meer vrij heid massaal, diepgeworteld en uitermate berekend is. NEW YORK (A.P.) Studenten relletjes bleven gisteren voortgaan op de Amerikaanse middelbare scho len en universiteiten. Aan de Co- lumbia-universiteit in New York werden de colleges gisteren niet her vat na het politie-optreden van dins dag. In Stony Brook, New York, bezet ten 22 jonge studenten een admini stratiegebouw van de staatsuniversi teit en eisten het vertrek van de politie van het terrein van de uni versiteit. De politie was daar gesta tioneerd, toen een ondezroek in ja nuari leidde tot 33 arrestaties we gens het bezit en de verkoop van marihuana en LSD. (Van onze redactie buitenland) GENèVE Zestien landen hebben overeenstemming bereikt over een uniek gezamenlijk aanbod hun in voertarieven te verlagen, opdat de Amerikaanse betalingsbalans zijn evenwicht eerder zal kunnen hervin den. Zij voegden hier echter de waar schuwing aan toe dat elke maatregel van de V.S. waarbij de buitenlandse importen beperkt worden, direct de intrekking van de aangeboden tarief verlagingen ten gevolge zal hebben. De landen van de EEG, de landen van de Europese Vrijhandels Asso ciatie alsmede Canada en Japan heb ben verklaard, dat zij bereid zijn de tariefverlagingen die bij de Kennedy- ronde zijn overeengekomen een jaar eerder dan afgesproken toe te passen 1 januari 1969, in plaats van 1 januari 1970. Schermutseling tijdens een mars van de „Extra-parlementaire opposi tie" door de arbeiderswijken van Ber lijn: een man (links), die de betogers trachtte tegen te houden, krijgt hier een slag met een wandelstok. (Van onze correspondent) LUXEMBURG De ministers van landbouw zijn gisterenavond om half elf bijeengekomen om de zoveelste marathonzitting in de geschiedenis van de Europese landbouw te be ginnen. Zij hoopten reeds in de loop van de gemenschappelijk markt voor zui vel en rundvlees, die op 1 juni zou moeten ingaan. De fundamentele moeilijkheid is, dat de ministers een weg moeten vinden om een zo redelijk mogelijke melkprijs (waarvoor elke boer uiter aard zeer gevoelig is) in overeen stemming te brengen met hun aller verlangen om de financiering van de gemeenschappelijke markt zo laag mogelijk te houden. (ADVERTENTIE) Proef 'nsMMM DJAKARTA (ANP) Zes In donesische ministers vertrekken vandaag naar West-Irian voor een vierdaags bezoek ter bestu dering van de ontwikkeling van het land. Het hoofd van de In donesische ministeriële missie is de coördinerende minister voor financiële, economische en indu striële zaken, sultan Hamengkoe Boewono de negende. Vijf ministers vergezellen de sul tan, te weten: luitenant-generaal Ba- soeki Rachmat (binnenlai e zaken), Frans Seda (financiën), generaal-ma- joor Joesoef (handel), prof. Soe- mantri Brodjonegoro (mijnbouw) en Mohammed Dian (voorlichting). Al le journalisten, die aanvankelijk de ministers zouden vergezellen, mogen nu echter niet mee. Waarnemers kennen bijzondere be tekenis toe aan deze reis met het oog op de volksstemming van volgend jaar in West-Irian. De Indonesische minister van binnenlandse zaken heeft gisteren meegedeeld, dat deze stemming zal geschieden voor de jaarlijkse zitting van de algemene vergadering der Verenigde Naties, op dat de V.N.-secretaris-generaal zijn rapport aan de algemene vergadering zou kunnen voorleggen. De Indonesische minister van bui tenlandse zaken Adam Malik heeft dinsdag verklaard dat het volk van West-Irian, het voormalige Neder lands Nieuw-Guinea, geen andere keus heeft dan deel te blijven uitma ken van de Indonesische republiek als in 1969 algemene verkiezingen zullen worden gehouden. Malik verklaarde tegenover ver slaggevers kort voor zijn overleg met de zes ministers over de problemen van het oerwoudgebied, dat de groe pen die op de bres staan voor onaf hankelijkheid, worden betaald door buitenlandse machten. Hij weigerde hierop in te gaan. Een ondergrondse beweging, die zich de „vrije dagbladenorganisatie" noemde, kwam verleden jaar in op stand, die door de Indonesische troe pen werd neergeslagen. Er waren toen ongeveer 300 doden. Malik vroeg de organisaties in West-Irian zich niet aan buitenlandse machten te veTkopen. Hij zei dat hen het zwijgen zal worden opgelegd als zij dit toch zouden doen. BOSTON (AP) Gouverneur Nel son A. Rockefeller die nog geen kan didaat was toen dinsdag de stemloka len open gingen, is (zoals wij gisteren in enkele edities reeds meldden) op grond van bijschrijfstemmen win naar geworden in de voorverkiezin gen van de staat Massachusetts. Senator Eugene J. McCarthy wiens naam de enige op het democratische stembiljet was, deed wat verwacht werd. Hij veroverde de meerderheid van de democratische stemmen. McCarthy kreeg ook vele bijschrijf stemmen op de republikeinse biljet ten. (Van onze redactie buitenland) W.-BERLIJN/ MOSKOU/PRAAG De 1-meiviering is een feest van uitersten geweest. In de lan den van het communistische blok maakte men er een gezel lige vrije dag van. En in sommi ge westelijke landen kwam het tot uitbarstingen tussen polit'ie en betogers. Relletjes werden ge meld uit West-Berlijn, Japan, Spanje en Italië. De politie in die landen verrichtte talrijke arres taties. De Sovjet-Russische minister van defensie, waarschalk Gretsko, heeft bij het begin van de 1 mei-parade op het Rode Plein in Moskou opnieuw de steun van de Sovjet-Unie toege zegd aan de Noordvietnamezen en de Vietcong in hun strijd tegen de „maar voortdurende Amerikaanse agressie". In Tsjecho-Slowakije stond de 1 mei-viering dit jaar in het teken van de democratie en de vrijheid. In Praag werden de openbare feestelijk heden geopend met een rede van Alexander Dubeck, eerste secretaris van de Tsjecho-Slowaakse commu nistische partij. Hij legde er de nadurk op dat de socialistische idee diep verankerd is in de gest va nde bevolking. De ver dere ontwikkeling van het socialisme moet het resultaat zijn van een kri tische herwaardering en weten schappelijke analyse van de voorbije periode. Er moeten echter nog grote hinderpalen overwonnen worden. Volgens waarnemers is de 1 mei viering in Tsjecho-Slowakije een groot succes geworden voor de nieu we leiders. Men had de viering ge heel vrij gelaten en verwachtte een grote uittocht naar Praag in verband met het mooie weer. Het défilé langs de leiders heeft echter minstens even lang geduurd als de vorige ja ren en op straat waren misschien nog wel meer mensen dan vroeger. Zoals te verwachten was, is het in West-Berlijn tot rellen gekomen. Linkse studenten raakten slaags met joelende toeschouwers. Beide partijen gebruikten stokken, voordat de politie er in slaagde hen te schei den. Mensen die zich verzetten tegen de linkse betoging verbrandden ver schillende communistische vlaggen en enkele exemplaren van een West- berlijns communistisch blad. Bij betogingen in Madrid zijn naar schatting 300 mensen gearresteerd. Ook in Barcelona en omgeving, Se- villa en de provincie Asturië werden demonstraties gehouden. In Madrid had de politie voorzorgsmaatregelen getroffen om alle grote demonstraties in de kiem te smoren. In Rome zijn rond 5.000 studenten schreeuwend en zingend naar een mei-bijeenkomst getrokken, waar irca 10.000 arbeiders luisterden naar redevoeringen, waarin de Ameri kaanse politiek in Vietnam en de wreedheid van de Italiaanse politie werden veroordeeld. De politie stond op verschillende punten langs de routeklaar met waterkanonnen. In Londen zijn buiten het parle ment studentenbetogers slaags ge raakt met havenarbeiders. Vijftig ha venarbeiders, die verlangen dat kleurlingen de toegang tot Engeland wordt ontzegd, verbraken het politie- cordon bij het Lagerhuis en begon nen een groep van ongeveer vijftig studenten aan te vallen. Studenten, agenten en havenarbeiders rolden over de grond en politiehelmen vlo gen door de lucht. MARCH AIR FORCE BASE (Cali- fornië) (A.P.) De vroegere presi dent Eisenhower heeft een goede nachtrust gehad en zijn toestand „gaat goed vooruit", zonder dat zich complicaties van een hartaanval voordoen. Hij zal waarschijnlijk nog vier of vjjf dagen in het ziekenhuis blijven. (ADVERTENTIE) (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. Eind februari van dit jaar verklaarde Nelson Rockefeller, de schatrijke gouverneur van New York, dat hij zich nog niet kandidaat wilde stellen voor het president schap. „Ik wil geen tweedracht zaaien in de Republikeinse partij", zei hij, „maar ik ben gereed en bereid om het Ameri kaanse volk te dienen als het mij roept". Dat Amerikaanse volk heeft nu, twee maanden later, Rocke feller blijkbaar geroepen, want Rocky, zoals de Amerikanen met hun voorliefde voor bij- en voornamen hem doorgaans noemen, heeft zich voor de derde keer in zijn leven in de race naar het Witte Huis begeven. Twee jaar geleden, bij de tussen tijdse gouverneurs- en senaatsverkie zingen herstelde de Republikeinse partij zich van zware dreun, die ze had opgelopen bij de verschrikke lijke nederlaag van Barry Goldwater tegen Johnson in 1964. De Republi keinen overtroefden in 1966 de De mocraten aanzienlijk. De partij leef de er helemaal van op. Ze geloofde weer in zichzelf en sterker: ze ge loofde ook weer in de kansen van een Republikeinse kandidaat. Nu Rocke feller openlijk de strijd met Nixon gaat aanbinden de enige andere Republikeinse kandidaat zullen de oude uit 1964 daterende menings verschillen weer naar boven komen- Enkele dagen na de grandioze over winning van Johnson richtte Nixon de beschuldigende vinger naar Rocke feller. De liberale, tot de linkervleu gel van de Republikeinen behorende gouverneur, had geweigerd Goldwa ter te steunen tegen Johnson, nadat hijzelf door Goldwater verslagen was. „Rockefeller is een spelbreker" zei Nixon toen, „hij is verantwoorde lijk voor de splitsing in de partij". De conservatieve republikeinen ne men het Rockefeller nog altijd zeer kwalijk, dat hij Goldwater is afgeval len. Van die kant behoeft de man uit New York dan ook niet op veel steun te rekenen. Het zal tussen Nixon en Rockefeller een bikkelhard gevecht worden. Wie staat er het beste voor Er is nu nauwelijks een winnaar aan te wij zen. Ieder heeft zijn voor- en zijn nadelen. Rockefeller, die in juli zestig jaar wordt, ziet er nog jong uit en is in de kracht van zijn leven. Hoewel hij al twee keer voor het presidentschap verslagen is in 1960 door Nixon en in 1964 door Goldwa ter heeft hij niet het image van de „verliezer" wat Nixon ook nu nog parten dreigt te spelen. Integendeel, de prachtige overwinning van Rocke feller in New York twee jaar gele den, waar hij bijna spelenderwijs als gouverneur herkozen werd, ligt de Amerikanen nog vers in het geheu gen. Dat Rockefeller een telg is uit het miljonairsgeslacht van de grote John D. Rockefeller, de grondvester van Standard Oil, is voor de Ameri kanen geen bezwaar maar een voor deel. De Amerikanen hebben het ver mogen bewaard om ook in een mil jonair een persoon te zien. Voor hen is Nelson Rockefeller een man, die hen aanspreekt, ook al is hij rijk. Een groot nadeel voor Rockefeller vier jaar geleden was zijn scheiding en hertrouwen kort daarvoor. In vele puriteinse kringen werd hij daardoor onmogelijk. Rockefeller vertrouwt erop, dat zijn huwelijksleven nu geen beletsel meer vormt. Wat politieke ervaring betreft hoeft Rockefeller niet voor Nixon onder te doen. Tegenover de ervaring van Nixon als vice-president kan Rocke feller de zijne stellen als regerings lid, opgedaan onder het bewind van de presidenten Roosevelt, Truman en Eisenhower, en als gouverneur van New York. Wat het bij de Amerikanen ook goed doet, is dat Nelson Rockefeller niet opgevoed is als en ook niet de ma nieren heeft van een rijkeluiszoon tje. Zijn vader heeft hem een strenge sobere opvoeding gegeven, waarbij van verwenning niets te merken was. Als student moest Nelson Rockefel ler bijverdienen in een cafetaria. Bo vendien hebben de Rockefellers de reputatie dat zij grote sommen geld uitgeven aan sociale en wetenschap pelijke projecten. De oude John D. is daar al mee begonnen en zijn na komelingen hebben deze gewoonte, waar de Amerikanen veel waarde ring voor hebben met zorg gekoes terd. Rockefeller staat nu, in 1968, weer tegenover Richard Nixon, de man 'O 325 het imago van de winnaar voor wie hij zich in 1960 teruktrok. John Kennedy was daar destijds niet rouwig om. Hij verklaarde na zijn verkiezing, dat Rockefeller hem ver slagen zou hebben. Het zelfvertrou wen van Rocky is sinds 1960 onge twijfeld gegroeid. Maar ook Nixon is rijper geworden. De man, die in de Amerikaanse politiek al bijna ge boekstaafd werd als de eeuwige ver liezer sinds 1950 heeft hij geen en kele verkiezing gewonnen behalve de benoeming van zijn partij is be zig aan een grootse come-back. Hi heeft twee jaar geleden veel goodwill gekweekt in zijn partij, toen hij zich opwierp als pleitbezorger voor de Re publikeinen, die om de gouverneurs- en senaatszetels vochten. De overwin ning van de Republikeinen toen werd door velen gezien als een per soonlijke triomf van -Nixon. Ameri ka heeft gezien, dat de aarzelende Nixon van 1960 en 1962 anders is dan die van nu zelverzekerder, „volwas- sener". Hiertegenover kan Rockefeller een van zijn sterkste wapens stellen: zijn realisme. Hij heeft niets van de politicus die om de zaken heen draait, welk odium Nixon nu toch nog met zich mee draagt. Rockefeller zegt waar het op staat. Een goed voorbeeld daarvan is zijn verklaring van gisteren over Vietnam. In tegenstelling tot Nixon heeft hij zich onvoorwaardelijk achter het vredesplan van Johnson gesteld. „Het belangrijkste probleem is de veiligheid van de bevolking en niet de beheersing van het grondgebied, Voor dit doel is militaire escalatie in het noorden geen oplossing", aldus Rockefeller. Dit realisme is misschien wel de grootste troef, die Rocky in zijn strijd tegen Nixon op tafel kan leggen. Amerika en de hele wereld staan boeiende maanden te wachten. (ADVERTENTIE) Proef 'nsMMM (ADVERTENTIE) MADRID (KNP) lil zijn rede voor de Spaanse Pax Christi bewe ging heeft kardinaal Alfrink erop gewezen hoe heel de wereld naar vrede verlangt. Wat kunnen wij nu doen om de vrede naderbij te brengen, zo vroeg de kardinaal zich voor zijn gehoor af? Hij noemde daarbij eerst de ont wapening. Op dit gebied wordt al enige vordering gemaakt. „Maar we moeten verder, we moeten van het idee af, dat vrede bestaat in even wicht van macht tussen blokken. Nooit is het tot de tanden gewapend zijn een middel tot vrede". Voorts noemde kardinaal Alfrink een onmisbare voorwaarde voor prak tische vrede, dat men ideologische pluriformiteit aanvaardt en bereid is tot dialoog tussen oost en west, dialoog met het marxisme op zoek naar democratie. Als laatste factoren van hetgeen wij kunnen doen noem de hij: werken aan een betere verde ling van de rijkdom over de wereld, voorts ontwikkelingshulp en zelfs streven naar een omwenteling, een vreedzame revolutie.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 9