TEGENBETOGING STUDENTEN F i Tondeuse haven staakt voor kleurlingenstop Radicalen vergaderen vandaag Europa verplicht technologisch samen te werken Annemarie, als David vanavond komt... pas dan goed op je Noilly Prat! 21 priesters verwerpen celibaatsverplichting Il\ BRIEF AAN BISSCHOP MOORS VAN ROERMOND: BIJ DE DOOD VAN KANUNNIK KIR fel F >V Geen gesprek onder pressie Uitgejouwd Ruimtestunt van Russen verwacht „Redt Engeland" Petitie T s jechoslowakije wil openbare communistische topconferentie MENING OP BENELUX-CONGRES Stimulerend Vakbond vraagt faillissement over Beha N.V. BEREID 11 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 27 APRIL 1968 11 "■aascsar F 4 4 >1 (Van onze redactie buitenland) LONDEN De haven van Londen is lamgelegd door een staking van de havenarbeiders, bedoeld als steun aan de con servatief Enoch Powell. Deze pleitte in het weekeinde voor een immigratiestop voor kleurlingen en het stimuleren van emigratie, en protesteerde tegen het wetsvoorstel van de La- bourregering, die «le kleurlingen het recht geeft boeten te eisen voor daden van discriminatie. Zeshonderd studenten van de economische hogeschool in Londen hebben een tegen betoging gehouden met leuzen als „Zwart en blank, verenigt u en vecht" en „Hitier. Powell, fascisme", Powell zelf, die zei 85.000 adhesie betuigingen te hebben ontvangen, is zonder opgave van reden gisteren naar Canada vertrokken. De studen ten kwamen voor een gesloten deur te staan. De gezamenlijke verklaring van 21 jonge Limburgse priesters, dat zij hun indertijd afgelegde celi- baatsgelofte niet meer als geldend beschouwen, hoeft niemand te ver wonderen. Hier wordt openlijk uit gesproken wat door velen wordt ge dacht. En als zodanig is de verkla ring alleen maar een eerlijk getuige nis. Haar sterke kant ligt ons inziens in de omstandigheid dat zij staat buiten de sfeer van het directe eigenbelang. De ondertekenaars zeggen niet dat zij van de geclaimde vrijheid gebruik zullen maken. Zij laten de mogelijkheid van een vrij willig gekozen celibatair leven uit- drukkelijk open, wijzen alleen de verplichting van een indertijd afge legde gelofte van de hand. Deze is naar hun mening ongeldig. Het lijkt onbetwistbaar dat de thans gepubliceerde verklaring wordt ge bruikt als een drukmiddel om een doorbraak in de nog altijd bestaan de celibaatswet te forceren. De Limburgse priesters treden op als een pressiegroep, omdat zij van pra ten en overleggen geen heil meer verwachten. De vraag is of zij daar in gelijk hebben. Wij dachten, dat de Nederlandse bisschoppen alles deden wat in hun vermogen is om aan gerechtvaardigde verlangens van priesters en volk inzake het celibaat tegemoet te komen. Zij hebben zo juist een diepgaand on derzoek naar de stand van zaken ingesteld en een commissie in het leven geroepen, die alle kwesties rond het priesterlijk ambt moet be studeren. De uitslag van het onder zoek en het rapport van de commis sie zullen binnen afzienbare tijd worden gepubliceerd. Een openbare discussie over het celibaat staat al op de agenda van het pastoraal con cilie. Er wordt dus van de zijde van de bisschoppen alle ruimte gescha pen voor een gesprek. En dat kan nooit een gesprek zijn waarbij door een van beide partijen het mes op tafel wordt gelegd. Wie van tevoren vaststelt wat de uit slag van het beraad moet zijn, hoeft niet te gaan praten. Dit geldt zowel voor degenen die de celibaatswet hebben gemaakt, als voor hen die haar uit de wereld willen helpen. Zij moeten samen een vrije ruimte betreden. (Van onze redactie buitenland) MOSKOU In Moskou verwacht men een grootse Russische ruimte stunt met verscheidene kosmonauten of meerdere ruimteschepen. Deze maand lanceerden de Russen tien Cosmos-satellieten, plus een Luna- 14 die een baan rond de maan be schreef. De banen van de Cosmos- sen weken af van het zes jaar oude Cosmos-stramien. De gisteren gelanceerde Cosmos- 219 beschreef de aanloopbaan voor de maan met een laagste punt van 200 km en een verste punt van 1750 km. De Cosmos-217 volgde ook een onge bruikelijke baan: tussen de 390 en 51o km. De donderdag gelanceerde Cosmos-218 vloog zo laag, dat ofwel de lancering is mislukt ofwel het een test betrof van een satelliei bom, die op een te voren gekozen doel was gericht. De communistische vakbondsleider Danny Lyons, die vorig jaar om zui ver economische redenen de haven van Londen vier maanden had stil gelegd, trachtte met een katholiek priester en een protestants geeste lijke de staking en de mars naar het parlement te voorkomen. Zij werden uitgejouwd. De politie liet de dokwerkers in groepen van 30 het parlementsge bouw binnen, waar zij met parle mentsleden in de hal redetwistten en de linkse socialist Ian Mikardo, die een havendistrict vertegenwoordigt, uitgefloten. Mikardo noemde een ha venarbeider op een gegeven moment fascist, nadat de dokwerker hem als jood had beledigd en hem voor al wat lelijks is, had uitgescholden. In totaal zouden 4.000 havenarbei ders aan de staking hebben deelge nomen. Zij schreeuwden leuzen als „Sluit de deur voor het te Iaat is" en „Engeland is stervende, redt het". Door de havenstaking heeft de Engelse economie een nieuwe klap gekregen. Nog verergerd door de sta king van zestienduizend loketbeamb ten van de Britse posterijen, die een hoger loo-n eisen. De havenstakers hebben bekend gemaakt dat zij een petitie zullen aanbieden, ondertekend door 3000 man, die een verbod van immigratie eist en waarin geprotesteerd wordt tegen de rassenwet. Volgens een opinieonderzoek van het conservatieve blad Dailly Mail is 79 procent van de ondervraagden het eens met Enoch Powell. MET MILITAIRE eer is gistermid dag het stoffelijk overschot van de adjudant-vlieger J. Erkelens die eni ge dagen geleden bij een vliegtuig ongeluk bij Garderen o-m het leven kwam, op de algemene begraafplaats te Rijswijk ter aarde besteld. (ADVERTENTIE) (Van onze parlementaire redactie) DRONTEN Meer dan vijfhon derd leden komen vandaag bijeen op het eerste congres van de partij „Ra- dikalen" voor de definitieve bevesti ging van de partij. Drs. P. C. Bogaers, die twee maan den lang opgetreden is als voorlopig voorzitter, zal ongetwijfeld voorzitter blijven van een partij, die tot nu toe bewezen heeft aan te slaan bij zeer veel jongeren en bij oudere Neder landers uit andere partijen. De be langstelling voor dit congres in Oost- Flevoland is dusdanig, dat het oor spronkelijk vastgestelde aantal van 500 congresgangers een te lage ra ming is. Het congres behoeft slechts twee toespraken aan te horen, van drs. Bogaers over de grondslag en doel stellingen van de nieuwe partij en van drs. J. M. Aarden voorzitter van de driemansfractie in de Tweede Ka mer. Drs. J. M. Aarden zal opnieuw verantwoording afleggen over zijn beslissing in de Tweede Kamer te blijven ondanks zijn uittreden uit de KVP-Tweede-Kamerfraotie. BOEDAPEST (Reuter) Op het internationaal communistisch partij- overleg in Boedapest heeft Tsjecho- slowakije donderdag gepleit voor o- penhare debatten op democratische basis, met eerbiediging van de gelijk, heid en onafhankelijkheid van de verschillende partijen. Het pleidooi voor -beëindiging van de besprekingen achter gesloten deu ren werd gehouden door oud-pre mier Josef Lenart, d-ie de Tjechoslo- waakse partijdelegatie l-eidt. Op de vergadering in Boedapest, waaraan door 40 communistische partijen wordt deelgenomen, moeten de datum en de agenda van de aan heta eind van dit jaar in Moskou te houden topconferentie van commu nistische partijen worden vastgesteld. Een verslag van Lenarts redevoe ring werd niet door de Hongaarse autoriteiten uitgegeven, maar wel door het Tsjechoslowa-akse persbu reau C.T.K. Lenart heeft ook gevraagd het de bat met de communistische partijen die niets voor een wereldconferentie voelen in de openbaarheid te bren gen. Norma,'n Van Aarsen-produkt (sinds 1880), Boxmeer, tel.08855/1401 (Van onze redactie binnenland) AMSTERDAM Op het 21e economische Beneluxcongres, dat gisteren in Amsterdam gehouden werd, zijn door diverse personen krachtige pleidooien gevoerd voor een hechtere samenwerking op technologisch vlak. De Belgische oud-minister-president, Th. Lefèvre verklaarde de toekomst van de Europese technologie met zorg tege moet te zien, vooral wegens een gebrek aan samenwerking. De grote Europese landen verto nen wel een neiging om met de klei nere landen samen te werken, aldus de heer Lefèvre, maar het econo misch resultaat, van de research wen sen deze la-nden voor zichzelf te hou den. Deze egoïstische solidariteit leidt ertoe, dat Europa het nooit tegen Amerika zal kunnen opnemen, als er geen betere coördinatie en samen werking komt tussen de verscheide ne landen, zo verklaarde de Belgi sche staatsman. In het bijzonder bepleitte hij dat de Beneluxlanden gezamenlijk blij ven streven naar een Europese inte gratie. Europa zal vooral de bereid heid moeten tonen om samen te wer ken op het gebied van de ruimte vaart, kernenergie, luchtvaart en de ontwikkeling van de computer. Prof. dr. C. J. F. Böttcher, de voor zitter van de raad voor het weten schapsbeleid in Nederland, zei van oordeel te zijn dat Europa op het ge bied van de research en het weten schapsbeleid steeds meer overvleu geld zal worden door de Verenigde Staten en door Japan, als er niet spoedig maatregelen genomen wor den, die leiden tot concentraties van krachten, taakverdeling en coördina tie. Bovendien zal men zinloze du plicates moeten vermijden en zullen de verouderde en verstarde structu ren van de Europese universiteiten moeten worden gereorganiseerd. In dit verband, aldus prof. Bött cher, is samenwerking van de Bene luxlanden niet alleen nuttig op zich zelf maar tevens een stimulerend voorbeeld voor de E.E.G. en voor Europa in het algemeen. Hij vindt dat Europese integratie ook nodig is voor de aanpak van tal van problemen, die zijn ontstaan doordat de Europese landen hun structuren, instellingen en interne organisatie nog onvoldoende hebben aangepast aan de steeds snellere ont wikkeling van natuurwetenschappen en techniek en de daarop gebaseerde grootscheepse industrialisatie. Prof. Böttcher schatte de bestedin gen, die dit jaar in Nederland voor research- en ontwikkelingswerk wor den uitgegeven, op ruim 2,1 miljard gulden. De overheid besteedt hieraan ruim 0,9 miljard en het bedrijfsleven 1,2 miljard gulden. Dit betekent dat deze bestedingen 2,6 procent van het nationale inkomen vergen. Volgens prof. Böttcher besteden zes grote Nederlandse ondernemin gen (Philips, Shell, Unilever, AKU, Staatsmijnen DSM en Koninklijke Zout-Organon) dit jaar gezamenlijk ongeveer 900 miljoen gulden aan speurwerk en ontwikkeling. Havenarbeiders demonstreren in Londen tegen de immigratie van kleurlingen. „Sluit de deur voor het te laat is", was een van de teksten, die op borden werden meegedragen. De arbeiders on dersteunen hiermee het conserva tieve Lagerhuislid Enoch Powell. (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG De vakbonden zul len bij de arrondissementsrechtbank Den Haag het faillissement aanvra gen van de N.V. Beha, fabriek van stalen en bronzen ramen en deuren en van kanteldeuren. N.V.V.-districtsbestuurder M. Pit deelde dit gistermiddag mee, nadat een veertigtal werknemers uren te vergeefs hadden gewacht op de uit betaling van de lonen van vorige week. De directie van de fabriek had eerder toegezegd „alle verplichtin gen te zullen nakomen". De N.V. Beha in Den Haag is na overleg met het ministerie van Economische Za ken gesloten, de top en enkele werk nemers zijn overgeplaatst naar Ol- denzaal, de andere arbeiders zijn ontslagen.. (ADVERTENTIE) Hij drinkt geen vermouth. Zégt hij. Maar als je vermouth Noilly Prat is moet je wel opletten. Want als hij die één keer geproefd heeft, is je fles tweemaal zo gauw leeg. Haal er nog één, Annemarie .Hij komt terug. NOILLY PRAT. VERMOUTH VAN GROTE KLASSE. Frans Verbunt Co. N.V. - Tilburg - Importeur. (Van een onzer verslaggevers) ROERMOND Het bisdom Roer mond vindt het weinig correct dat een brief, waarin 21 jonge priesters schrijven dat ze zich niet meer ge bonden achten aan hun celibaatsbe- Iofte, al in de publiciteit is geko men, nog voordat de geadresseer den hem hadden ontvangen. Deze ge adresseerden, mgr. P. Moors, mgr. E. Beel, mgr. P. van Odijk, perso neelschef dr. W. van Kampen, het groot-seminarie, 4e hogeschool voor theologie en pastoraat alsmede de liocesane pastorale raad, hebben de brief pas donderdagmiddag ontvan gen. Het bleek volgens het poststempel londerdagmorgen te zijn verzonden. Een bijkomstigheid is dat de bis schop nog strafport heeft moeten betalen ook. Op het bisdom heeft men zich er ïver verwonderd, dat in de brief net geen woord wordt gerept over de enquête die momenteel onder al le priesters van Nederland juist met betrekking tot het verplichte celibaat wordt gehouden. Deze enquête moet de Nederlandse bisschoppen een in zicht verschaffen in de problemen die het celibaat oproept en in het geen de priesters er zelf van den ken. De ondertekenaars van de brief hebben de bisschop om een onder houd over deze kwestie gevraagd. Mgr. Moors heeft zich onmiddellijk bereid verklaard tot zulk een ge sprek, maar een datum kan zo kort na de ontvangst van de brief niet worden vastgesteld. De 21 jonge priesters In of van het bisdom Roer mond hebben de bisschop in hun schrijven gevraagd zich officieel in te zetten voor de ontkoppeling van celibaat en priesterschap. De brief is namens de groep aan de bisschop gezonden, daar de pries ters J. Jenniskens, B. van Dijck, L. Arts en L. Crombach, die in een begeleidend schrijven van de bis schop namens de groep om een on derhoud gevraagd hebben voor mon delinge toelichting. De 21 priesters vormen de meer derheid van een iets grotere groep, welke onlangs in het vormingscen trum De Kluis te Valkenburg-Hout- hem bijeen was voor de jaarlijkse gezamenlijke bijeenkomst van de in 1961, 1962 en 1963 in het bisdom ge wijde priesters. Slechts een kleine minderheid is daar toen niet achter de brief gaan staan, vooral niet omdat ze het met bepaalde formuleringen in de tekst niet eens waren ofschoon ze ook voorstanders waren van de gevraag de ontkoppeling. Kapelaan B. van Dijck vertelde dat de priesters, die achter het schrijven staan, de bisschop hebben laten weten dat zij in geweten de verplichte binding van priesterschap en celibaat niet meer kunnen aan vaarden. Om misverstander te voorkomen, aldus kapelaan Van Dijck, de discus sies rond de brief in De Kluis heb ben primair gedraaid rond de nood zaak te komen tot een vrijwillige keu ze met betrekking to* het celibaat. Het was echter niet zo, dat we er op uit waren getrouwd te raken. En kele. onder ons denken daar welis waar aan, maar de overgrote meer derheid wilde de zaak alleen princi pieel stellen. Gezien de houding van het bisdom ten overstaan van enkele uit het ambt getreden priesters menen wij en dit hebben wij de bisschop ook laten weten dat zijn beleid wor telt in verouderde opvattingen over celibaat en priesterschap. De door ons destijds aanvaarde verplichte binding van celibaat en priesterschap, stond in de brief, kun nen wij alleen plaatsen in de toen malige situatie van geestelijk kli maat en opleiding. We hebben daar aan de conclusie verbonden dat wij, gezien de huidige visie op huwelijk en priesterambt en door een ander denken over persoonlijk recht, vrij heid en geweten, onze keuze van toen niet meer zien als een beslis sing met altijd geldende en dwin gende consequenties. Op grond daar van hebben wij gesteld, dat ons al dan niet verder celibatair leven niet meer gefundeerd zal zijn op onze in het verledèn gedane belofte, maar op onze persoonlijke levenssituatie. Standpunt en handelwijze van de bisschop en ook dat werd in de brief gesteld met betrekking tus sen priesterambt en celibaat zullen ons derhalve niet weerhouden ons ei gen geweten metterdaad te volgen. Wat wordt nu precies van de bis schop verwacht? Kapelaan van Dijck: „Dat de bisschop zich officieel inzet voor de ontkoppeling van celibaat en priesterschap en wel zo krachtig als de belangrijkheid van de zaak vergt. Die inzet achten wij noodzakelijk en alleen wij, op kerkrechtelijk en soci aal-wetenschappelijk vlak. Het is niet voldoende, hebben wij de bis schop laten weten, dat hij het kerk volk confronteerd met zijn bezorgd heid. Noodzakelijk is vooral dat het kerkvolk rijpgemaakt wordt voor de gevraagde ontkoppeling en haar con sequenties. Wat wij vooral verwach ten, en dat ligt bij onze brief als voornaamste punt op de achtergrond, is, dat de bisschop zich officieel uit spreekt over het feit, dat het on christelijk en discriminerend is om priesters te veroordelen wegens het al of niet gehuwd zijn. Op dit ge bied moet de sfeer zeker verbeterd worden". (Zie ook commentaar pag. Peilin gen). (Van onze Parijse correspondent Lucas Kleijn) I/AN de ovenleden Chanoine Kir mag men zeggen dat hij met god en met ere 93 jaar is geworden. Een wonderlijke figuur in het Franse openbare leven. Zo vaak als ik hem zag in Parijs, hetzij als lid van het Franse parlement, hetzij op feeste lijke bijeenkomsten in de grote zaal van het stadhuis, deed hij mij den ken aan die andere merkwaardige figuur in de Franse politiek, de so cialist Samuel Grumbach, over wie niemand meer spreekt, want hij is allang dood. Al een jaar of tien. De tijd gaat snel Grumbach, intelligent, in hoge ma te bekwaam, trok zich van vormen niemendal aan. Waar hij ook logeerde tijdens internationale conferenties, al was het in de beste hotels: hij kwam op zijn strand- of touwschoen- tjes binnen, met zijn alpientje scheef op zijn grijze kop, met wat dun ge worden krullen. Nooit was een debat volkomen of Grumbach moest en zou het woord voeren. Hij had altijd wat op zijn hart, dat er uit moest. Zijn joodse humor en spotternij, vaak ver mengd met bittere zelfspot maakte het luisteren naar hem altijd tot een grote aantrekkelijkheid. Hij kon praten zoals Sjolem Alei- chem in diens prachtige boekjes kon schrijven. Chanoine Kir was ook zulk een figuur. In zijn garderobe had hij waarschijnlijk niet meer dan 1 sou tane en 1 paar schoenen, die hem bovendien nog veel te groot waren. Zijn toog was tot op de draad ver sleten en meer groen dan zwart. Net als bij Grumbach zat hem het al pientje achterover en scheef op zijn spierwit geworden kuif. Zo slofte hij ook het parlement binnen, waar hij een plaats had aan de rechterzijde te midden van de conservatieve democraten. Maar hij had evengoed uiterst links kunnen zitten, want aan die kant zat zijn grote hart. Zijnvrienden velen hebben meer last met hem gehad dan zijn vijanden, die dun, zeer dun waren gezaaid. Zijn bisschop heeft hem er van terug moeten houden, dat hij Chroestjev bij zich met volle glorie op het stadhuis van Dijon binnen haalde, toen de Russische leider op staatsbezoek was in Frankrijk. Van Chroestjev kreeg hij een uitnodiging om naar Moskou te komen. Maar ook daar stak de bisschop een stok voor, om te. voorkomen dat de com munisten ginds en hier misbruik zouden maken van een oude man, die in het doolhof van de internatio nale politiek zo goed de weg niet meer wist. Voor de oud-geworden Kir was een van de hoogtepunten toen hij na de dood van de communist Cachin het oudste lid werd van de volks vertegenwoordiging en als zodanig iedere nieuwe parlementszitting mocht openen in afwachting van de verkiezing van de definitieve kamer voorzitter. Men kon zijn neus zien glimmen als hij door de wandel gangen onder het geroffel van de trommels langs de dubbele haag van soldaten en officieren met gepresen teerd geweer en omhoog geheven blanke sabel naar de hoge voorzit- tersstoel werd geleid, en de bode met de zilveren ketting met luider stem me riep: ,JHonsieur le president". Hier en daar werd door de kamer weieens onderdrukt gelachen als zijn hoge stem uitschoot, maar nooit ging het respect verloren voor een man als Kir, die bij iedereen als een bon- homme stond aangeschreven. Vooral in zijn vaderstad Dijon, be kend om het goede eten en drinken, was Kir bijzonder populair. Hij had een brouwsel uitgevonden, dat nog altijd zijn naam draagt: een soort van witte wijn vermengd met cassis. Wie in Dijon aan de bar gaat staan en naar een Kir vraagt, kan er ze ker van zijn dat de kelner nooit naar de verkeerde fles grijpt Kir heeft in Dijon heel wat rond jes weggegeven, want hij mengde zich graag onder het gewone volk. Hij had er ook een uitstekende naam als verzetsheld. Bang voor de Duit sers was hij om de drommel niet. Toen ze hem kwamen halen en Kir de revolvers op zich gericht had, stond hij op en zei dat hij staande wilde sterven. De Duitsers veroor deelden hem ter dood, maar gaven gratie. Niet lang daarna reed Kir boven op een Amerikaanse tank zijn be vrijde stad binnen. Er moeten platen van hem bestaan, waarin hij tijdens een reis in Amerika met een grote cowboyhoed op zijn hoofd rondliep. Met menige vrijdenker is hij in open baar debat geweest over het bestaan van God. Kir behoorde niet tot dat slag van mensen die na een werkzaam leven in hun tuintjes van hun pensioen kunnen genieten. Werden in de gro te feestzaal van het Parijse stadhuis kinderrijke vaders en moeders ge- 'êteerd en met geschenken overladen, lan was Kir er in zijn sjofele kleren rij en hield een toespraak die klonk ils een klok. Hij werd wat ijdel, naar laat ons dat schuiven op een Ier. weinige gebreken van zijn kwa- iteiten. Wie is dat niet? Het verlies jan zijn kamerzetel bij de voorjaars- jerkiezingen van 1967 heeft hem ceel verdriet gedaan. Hij trok zich laarna terug op zijn burgemeesters- stoel in Dijon. Maar ook die stoel 'leeft men met zachte drang onder rijn tenger geworden figuur moeten •vegschuiven. Kir had zo graag ge- 'üild in het harnas te mogen sterven. Haar zo heeft het niet mogen zijn. De oude man viel van een trap en blies in het ziekenhuis de laatste adem uit. DOOR DE GROEP van v(jf (een groep van economische bladen) is de Europaprijs van 1968 uitgereikt aan professor Walter Hallstein die de eerste voorzitter van de Europese commissie was.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 7