Hercules te Middelburg
draait nu officieel
120 CT
95
g Rennies
DMT, materiaal
van de toekomst
BONZO
„Cadzand heeft
er zin in
stop de zon
in uw hond
met
Meningen van een hotelier
MODERNE
KEUKENS VAN
't KEUKENCENTRUM
esp rek me
PRINS CLAUS DRUKTE OP DE KNOP
Claus neemt
kennis van
zeehaven-
ontwikkeling
H. de Wit
Hercules
deze bon
slechts
ct.
Brandend maagzuur,
Laatste woord
Besturing
Opbrengst
helpen
Eerste bloesem
weekend in. zicht
Directeur ZLM-
boekhoudbureau
met pensioen
Bieten
Toekomst
Feestelijk
Standpunten op tafel
Reünie te Breda
van ex-KNIL
Bunga Melati
In Middelburg
Officiële opening
dienstencentrum
Schuttershof
Safer
Menu
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 18 APRIL 1968
Nadat prins Claus door een druk
op de knop het bedrijf in wer
king had gesteld, kreeg hij even
later uit handen van de acteur
Rob van Reyn het eerste gereed
gekomen produkt aangeboden.
Rechts directeur J. W. Wage-
maker.
onserend,
ijvend
ehonderd gulden? Duizend?
tog is snel en
.Voor alle prive-doe'few
TA Bank. Voorbeeld: ul
,en. U betaalt dan per ui
5,97 f. 1.727,46. U betaalt
;en, inclusief-rente,
po. Dat is slechts f. 12,b V
li zo voordelig en SI m0.
Nederlands grootste
Lvé-leningen.
rijdagavondenvan7tot9
ook even bellen of
orvelseweg 47,(01250) 33
Bl| de officiële ingebruikstelling van
de nieuwe D.M.T.-fabriek van
Hercules te Middelburg zijn, zo-
tls dat hoort, heel wat woorden ge
zegd. Er waren veel gemeenplaat-
ien, maar één hebben we er gemist:
„Gouden Delta". Ofschoon prins
Claus en alle „cracks" van de zeeha
venontwikkeling voor de plechtighe
den bij Hercules elders in de Zeeuw
se hoofdstad bijeenkwamen om over
de ruimtelijke ordening te praten,
ontbrak het thema van dat gesprek
in de toespraken tot de Hercules-
wnensen.
Kj Hercules keek men trouwens lich-
Jlelijk verwonderd, toen de gunstige
ligging van hef Middelburgse indu
strieterrein in hef Deltagebied te ber
de kwam. De belangrijkste vesti
gingsfactoren voor Hercules waren
zei men:
1- de directe beschikbaarheid van
een bouwterrein;
2- de ruime faciliteiten ter plaatse;
3. de kwaliteit van het industrie-
f water;
4. een gunstig elektriciteitstarief;
5. voldoende personeelsaanbod (in
H, tegenstelling tot het gebied in
Europoort, waar Hercules reeds
een fabriek heeft) en
6. de nabijheid van de zeehaven
Vlissingen.
Pas in het laatste motief klinkt iets
V door van de zegezang op de Gou-
m den Delta. Wij willen en mogen hier
aan geen conclusies verbinden, ook
al omdat Hercules niet helemaal ver
geleken kan worden met b.v. een
olieraffinaderij of een staalfabriek.
(Maar wel willen wij wijzen op een
bepaalde tendens in deze vestigings
argumenten, en deze tendens wijst
;op zaken, die niet in het befaamde
groene boekje staan, doch die neer-
■komen op: een minimum aan romp
slomp en een maximum aan service.
En daarop werd in de toespraken bij
^Hercules wèi, en zelfs overvloedig
gewezen. Ondernemingen van het
{formaat van Hercules (jaaromzet 2,3
miljard gulden) blijken bijzonder ge
voelig te zijn voor zoiets normaals
als service en bereidwilligheid van
de zijde van de bestuurderen. Ons
fdunkt dan ook dat de vestigingspo-
Bitiek ten aanzien van Hercules niet
alleen een succes voor Middelburg
en voor Zeeland was, maar dat er
ook (en eindelijk) weer eens werd
Sescoord in de competitie met ons
buurland België, dat immers als
Voornaamste faciliteiten biedt: een
minimum aan rompslomp en een
.maximum aan service
(ADVERTENTIE)
druk op de maag, opgeblazen gevoel
(Van een onzer redacteuren)
MIDDELBURG „Hercules-n.v." doet in kunststoffen. Dat plaatst
deze nieuwe fabriek te Middelburg al direct in een perspectief van
de 21e eeuw. Wij gaan een tijdperk tegemoet dat wellicht over duizen
den jaren zal worden omschreven als het „plastoceen", zoals er ooit
een „Pleistoceen" is geweest. Kunststoffen veroveren de wereld. Wat
is de plaats van de nieuwe fabriek in Middelburg daarbij?
Hercules-n.v. te Middelburg
(overigens slechts één van de 74
fabrieken die het Hercules-concern
over de gehele wereld heeft) ver
vaardigt het zogenaamde „DMT",
de afkorting van het bijna onuit
sprekelijke woord: dimethylteref-
talaat, een witte stof die gewon
nen wordt uit twee kleurloze
vloeistoffen: para-xyleen en me
thyl-alcohol. Deze worden gewon
nen uit aardolie-derivaten. Uit het
DMT kan de verwerkingsindustrie
polyester vervaardigen en de veel
zijdige toepassing van die kunst
stof ervaart vrijwel iedereen let
terlijk „aan den lijve".
Men maakt er de kunstvezels
van, die in de textielindustrie, in
een nek-aan-nekrace met de na-
tuurvezels, worden gebruikt voor
onze kleding. Men kan er ook films
van maken of folies, zoals ze vaak
worden genoemd. Bijvoorbeeld
voor geluidsbanden, voor fotogra
fische produkten. Nieuwe toepas
singsgebieden worden ontsloten en
dan denkt men aan de schoenen
industrie en aan de bandenfabri-
cage.
Voorlopig ls DMT het laatste
woord op kunststoffengebied. Het
produktieproces is bijzonder inge
wikkeld en het onderzoek dat aan
de fabricage van DMT voorafging
heeft jaren gevergd en miljoenen
dollars gekost. Maar nu verwach
ten deskundigen dan ook, dat de
polyester nog voor wij een jaar of
acht verder zijn, het van de ver
schillende soorten nylon zal heb
ben gewonnen. De consumptie
stijgt met sprongen. De ontwikke
lingslanden vertonen een afname-
patroon, dat jaarlijks met honder
den procenten stijgt. Vrijwel over
al is het zo, dat de natuur- en de
kunstvezel elkaar ondersteunen.
Het fabricageproces, waarbij de
twee kleurloze vloeistoffen veran
deren in één witte-vloeistof en een
soort witte vlokken of korrels,
vergt twee dagen.
bijzonder rendabel. De DMT-fa-
briek heeft geen echt „afvalpro
bleem". Er blijven geen bergen
sintels, slakken of andere niet ver
der verwerkbare stoffen over. Het
enige dat moet worden wegge
gooid is een hoeveelheid zuur wa
ter, dat verdund wordt en in de
Westerschelde verdwijnt.
Deze opbrengst maakt ook, dat
er praktisch geen sprake is van
luchtverontreiniging. Voor een
chemische fabriek van dit type is
het afstoten van dampen en gas
sen een financieel schadelijke
zaak. Niettemin wordt beweerd,
dat je „Hercules" in Arnemuiden
kunt ruiken. Het staat echter vast,
dat het aroma dat Hercules ver
spreidt even weinig schadelijk
voor de gezondheid is, als de geur
van vis die nu nog in Arnemui
den overheerst.
De nuttige opbrengst bij de pro
duktieproces, voor zover het de
grondstofverwerking betreft, is
Het hele produktieproces bij
„Hercules" speelt zich in een ge
sloten systeem af. Het lijkt wel
iets op een enorme kunstnier. Van
uit een centrale controlekamer,
permanent door 2 tot 3 man bezet,
wordt het hele fabricageproces be
stuurd. Zonder de geweldige
vlucht van de elektronische pro
cesbesturing zou een fabriek als
deze een utopie gebleven zijn.
Meer dan 800 bedieningsorganen
in de fabriek zijn via een „ze
nuwstelsel" met „het brein", dat
de controlekamer is, verbonden en
kunnen van daaruit geregeld en
bestuurd worden. De produktie-
capaciteit van de Middelburgse fa
briek beloopt vijftigduizend ton
DMT per jaar.
Al heeft de kunststof de toe
komst: er zit een addertje onder
het gras en dat is het probleem
van het afval. Kunststoffen tar
ten de natuur in deze zin, dat zij
"a afdanken - weigeren om tot
ontbinding over te gaan, zoals de
meeste uit natuurlijke grondstof
fen gemaakte produkten wèl doen
Op onze vraag of dit niet tot
een typische (afval-)marktverza-
digmg zou leiden, kregen wii ten
antwoord: „Waarschijnlijk niet. Er
onderzoekingen gedaan
om uit de met meer normaal
bruikbare kunststoffen enereie
>p te wekken.
(Van onze correspondent)
KAPELLE Door het warme
weer van de laatste dagen is de ont
wikkeling van de bloemknoppen in
de Zeeuwse fruitboomgaarden sterk
versneld en de bloei zal nu niet
lang meer op zich laten wachten.
Aangenomen mag worden dat het
komende weekend het eerste echte
Zeeuwse bloesemweekend wordt,
waarbij de vroegbloeiende pereri en
da pruimen hun bloemknoppen heb
ben geopend. Beide fruitsoorten
vindt men vooral in de oudere fruit-
centra, waarbij het gebied rond Ka-
pelle-Biezelinge de eerste plaats in
neemt. Verder vindt men deze fruit
soorten ook rond Wemeldinge, Kat-
tendijke en Kloetinge.
(Van een onzer verslaggeefsters)
GOES - De heer B. Meijers, di-
lecteur van het boekhoudbureau en
?e TUntalUsdienst VM de Zeeuwse
Landbouw Maatschappij in Goes zal
mei ais zodanig afscheid nemen.
zaamïbij^g$eg^Zt^en
sioen. 'uavi-' &aat met pen-
denfeen^ontvanest1 plaaV^inden tij-
in De Knrlrfn g P vr«dag 17 mei
"ue korenbeurs" in Goes
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Prins Claus
heeft woensdagmiddag in Middel
burg de nieuwe chemische indu
strie van Hercules N.V. in bedrijf
gesteld. De fabriek begon daar
mee officieel met het produceren
van dimethyltereftalaat (D.M.T.)
een grondstof voor kunstwezels.
De produktie zal worden opge
voerd tot 50.000 ton per jaar.
De prins verrichtte de inbedrijf-
stelling door het bedienen van een
paneel met een groot aantal knop
pen. Deze handeling symboliseerde
ook de vergaande graad van automa
tisering die in deze chemische in
dustrie is bereikt. Terwijl het bedrijf
van aanzienlijke omvang is zijn in
totaal slechts 160 man in dienst,
waarvan ruim 100 bij de produktie
zijn betrokken. De produktie wordt
zelfs in feite door ploegen, in conti-
nu-dienst, van vijftien man elk,
gaande gehouden.
Nadat de prins de nodige hande
lingen had verricht konden hij en de
andere genodigden via een gesloten
t.v.-circuit de activiteiten van een
„operator", volgen, die bedrijvig
over en langs de installaties rende
om alles naar wens te laten verlopen.
In de feestelijk ingerichte verpak
kingshal van de fabriek werd een
eerste welkomstwoord uitgesproken
door de heer J. Catts, directeur van
de Middelburgse vestiging van Her
cules. Hij wees erop hoe snel alles in
zijn werk is gegaan. Waar nu de fa
briek staat werden zeventien maan
den geleden nog de laatste bieten
uit de grond getrokken. Hèt grote
probleem voor een nieuw bedrijf, het
kunnen aantrekken van vakbe.
kwaam personeel, is nog beter op
gelost dan werd verwacht, aldus de
heer Catts.
Ook de directeur van Hercules
Nederland n.v., de heer J. Wagema-
ker wees op het snelle tempo, waar
in de fabriek tot stand is gekomen.
Hij herinnerde eraan dat in augus
tus 1966 de grond in eigendom werd
verkregen, dat in november van dat
jaar de eerste paal de grond in ging
en dat slechts één jaar later de eer
ste tanker in de daarvoor speciaal
aangelegde haven afmeerde om de
eerste grondstoffen af te leveren.
De heer Wagemaker, die vertelde
dat deze fabriek vrijwel geheel voor
de export zal produceren, wees ook
op het belang van het stichten van
nieuwe fabrieken als deze. Niet al
leen om werk te verschaffen maar
ook om het individuele leefpeil te
kunnen verhogen. Voorts betekent
het feit dat ongeveer 90 van de
produktie naar vreemde landen gaat
dat de nodige buitenlandse valuta in
het Nederlandse laatje komt.
De hwir H. Thouron, president
directeur van Hercules Inc. Wil
mington (Verenigde Staten) wees er
vervolgens op, dat Hercules in Ne
derland zeker geen nieuwkomer is
maar hier aanvankelijk als verkoop
maatschappij van Amerikaanse pro
dukten zelf al veertig jaar is geves
tigd.
Over de kwaliteit van hetgeen
Hercules produceert toonde hij wei
nig twijfel: „Ons produkt D.M.T. is
„second to none", aldus de heer
Thouron.
De commissaris der koningin in
Zeeland, mr. J. van Aartsen zag de
ingebruikname van deze fabriek als
onderdeel van een toekomstig in
dustriële ontwikkeling rond de Wes
terschelde zoals die ook door de
rijksoverheid wenselijk wordt ge
acht. Hij meende voorts dat door
deze vestiging de economische basis
van Middelburg niet-onaanzienlijk is
verbreed. De heer Van Aartsen sprak
tenslotte de hoop uit dat mede in
relatie tot de bedrijvigheid in Vlis-
singen-Oost in de komende jaren op
het Middelburgse industrieterrein
nog meer activiteiten een aanvang
zullen nemen.
De burgemeester van Middelburg,
mr. J. Drijber, die zich uiteraard ook
ingenomen toonde met het nieuwe
bedrijf onderstreepte dat de Wal-
cherse stedelijke kanaalzone Vlissin-
gen-Oost in vergelijking tot zijn be
volkingsgetal voor grote taken op
het gebied van ontwikkeling en
ruimtelijke ordening staat. Hij wees
op het gevaar dat men in dit gebied
in de vicieuze cirkel van geen be
hoorlijke stedelijke agglomeratie, dan
geen industriële ontwikkeling en
omgekeerd, zou kunnen terechtko
men wanneer niet het rijk, de pro
vincie en de gemeenten met geïn
teresseerde bedrijven zorgen voor een
voortdurende gang in de ontwikke
ling.
„De bescheiden stroom die Zeeland
eindelijk sinds kort weer meeheeft
mag niet worden afgedamd en afge
leid naar andere gebieden", aldus de
heer Drijber, die wees op het nuttig
werk dat het Overlegorgaan Zuid-
West-N ederland in dit berband kan
verrichten, nl. door „opvallend wil
de stromen" te kanaliseren.
Als blijk van erkentelijkheid voor
de vestiging bood de burgemeester
namens de gemeente een kunstwerk
aan, voorlopig nog in ontwerp, van
de Middelburgse kunstenaar Antoine
Mes. Dit houtmazaïek dat binnen
kort op een wand van het directie
gebouw van Hercules in Middelburg
zal worden aangebracht beeldt de fi
guur van de halfgod Hercules uit,
verstrengeld met het silhouet van
het bedrijf en de plattegrond van
Middelburg.
Nadat nog via een t.v.-reportage
uit de controlekamer, met toelichting
van ir. L. van Gelder, de aanwezigen
een indruk was gegeven van het pro
duktieproces begaf het gezelschap na
een rondrit over het fabrieksterrein
zich naar het Middelburgse stadhuis
waar een banket de feestelijkheden
besloot.
In de Vleeshal van het stadhuis
was een tentoonstelling ingericht van
tekeningen die kinderen van perso
neelsleden van de fabriek hadden
gemaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Voorafgaande
aan zijn bezoek aan de fabriek van
Hercules n.v. heeft prins Claus gis
termorgen een oriënterende ^bespre
king gevoerd met het dagelijks be
stuur van het overlegorgaan Zeeha
ven Ontwikkeling Zuid West Neder
land.
De bijeenkomst vond plaats in de
ambtswoning van de commissaris
der koningin, mr. J. van Aartsen, die
voorzitter van dit overlegorgaan is.
De prins ontving een oriënterend
overzicht van de diverse standpun
ten en opvattingen, zoals die naar
voren zijn gekomen in de vergaderin
gen van de staten en raden der part
ners in het zeehavenoverleg bij de
behandeling van het bekende groene
boekje. De prins, die werd vergezeld
door zijn particulier secretaris, mr.
H. J. Baron van Asbeck, bleek niet
onbekend met de problematiek die
aan de orde was, en stelde vragen
over het verdere beleid (contacten
met de rijksoverheid, studieopdrach
ten e.d.).
Aan het gesprek namen o.m. de
commissarissen der koningin in de
provincies Brabant, Zeeland en Zuid-
Holland en de burgemeester van Rot
terdam deel.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Ex-KNIL-militairen,
verenigd in de reunistengroep Bun-
ga Melati (Ex-Malang), houden op
3 mei in café-restaurant Marianne
te Breda hun jaarlijkse reünie. Zij
herdenken dan tevens het feit, dat
138 jaar geleden bij het KNIL te Ba
tavia het achtste bataljon werd op
gericht. Na een gezellige contact
morgen in voornoemd restaurant gaan
de reünisten in het begin van de mid
dag aan tafel: een Indisch menu
uiteraard uit hun beste tijd. Vijf oud-
Malangers houden daarna voordrach
ten over het militaire leven bij het
KNIL. De nodige aandacht is besteed
aan het avondfeest, waarop de Ram-
palremblers zullen optreden. Het he
le program speelt zich af tegen een
decor van oud-Malang met straten
van Malang in het restaurant. Op
voorheen gehouden reünies zijn op
de reuniedag zelf o.a. kransen gelegd
op de graven van generaal Spoor
en het graf van de onbekende sol
daat te Batavia. Op drie mei van
dit jaar worden kransen gelegd op
de leden, die de vereniging dit jaar
ontvallen zijn: A. Balemans uit Eind
hoven en L. Schootbrugge uit Epe.
(ADVERTENTIE)
Baronielaan 59, Breda
(Van een onzer verslaggeefsters)
MIDDELBURG Maandag 13 mei
zal in Middelburg het dienstencen
trum voor bejaarden in het Schut
tershof officieel worden geopend.
Dit zal gebeuren door mr. H. J. van
de Poel, staatssecretaris van cultuur
recreatie en maatschappelijk werk.
De opening vindt plaats'om 2 uur.
Na de plechtigheid zal het bestuur
van de stichting dienstverlening aan
bejaarden een receptie houden.
CADZAND „De derde we
reldoorlog kan al een week aan de
gang zijn voordat ik het merk".
Een krasse uitspraak. Ze komt uit
de mond van de heer P. M. Faas,
eigenaar van hotel Noordzee, sinds
het verdwijnen van hotel „Het
Zwin" het oudste hotel in Cad-
zand. „Toch niet ouder dan 35
jaar, de zaak is een jaar ouder dan
ik. Het begon als een klein hotel
letje. Het eerste jaar zat m'n moe
der op het terras te breien". En
omdat dit nu totaal veranderd is,
kon de heer Faas die uitspraak
doen over de derde wereldoorlog.
Tijdens de paasdagen zat het ho
tel vol. „Zo'n groot aantal paas-
gasten hebben we nog nooit gehad.
Pasen was trouwens overal beter
dan vorig jaar. Toen viel Pasen
veel te vroeg. Zoiets is eigenlijk
voor niemand goed. Dan vallen
ook de pinksterdagen nog te vroeg.
Ik hoop van harte dat er een vas
te paasdatum komt, zo rond deze
tijd. Maar zo'n afspraak zal wel
lang op zich laten wachten. Als je
ziet hoe het nu weer mis gaat met
de vakantiespreiding. Ik geloof dat
het wel duidelijk is, dat Duitsland
de hoofdschuldige is; daar hebben
ze de vakantie voor het Ruhrge-
bied nota bene naar juni verlegd,
gelijk met Nederland. Zoiets is
eigenlijk onbegrijpelijk, maar ken
nelijk maken een paar mensen uit
in welke maand een heel land met
vakantie gaat".
„In de tijd van mijn vader be
stond er in Cadzand nog een ster
ke Belgische trek, maar ineens was
dat over. De Belgen gingen zuide
lijker vakantie houden. Wij heb
ben ons eigenlijk het meest toe
gelegd op de Nederlandse vakan
tiegangers. Ik heb niets tegen Bel
gen of Duitsers, maar je zit met
Nederlanders safer. Commercieel
ook al. Je bent niet van de valuta
afhankelijk. Maar we hebben ook
ervaren dat Nederlanders blijvers
zijn. Als een Nederlanders het een
maal ergens naar zijn zin heeft,
dan blijft hij komen. Een Duitser
trouwens ook. Maar een Belg niet.
Van de honderd Belgen die een
keer komen, houd je vier vaste
klanten over. Die Belgen zoeken
en blijven zoeken naar nog beter
en mooier".
„Typerend voor Cadzand is dat
de hotels hier allemaal familiebe
drijven zijn. En gelukkig voor het
gezinsleven zijn het geen jaarbe-
drijven. Dat is trouwens ook pret
tig voor de gasten. Het is bij ons
geen sleur. We hebben er allemaal
weer zin in. We verlangen weer
naar de zomer. Je bent wel enorm
gebonden natuurlijk; je kunt zeg
gen van juni tot oktober".
„En ben je aan vakantie toe.
We hebben eens één keer gewacht
tot de winter, vanwege de winter
sport. Da's niks. En waar we heen
gaan? Naar zee. Altijd maar weer
P. M. FAAS
naar zee. Heel zuidelijk natuurlijk
vanwege de herfstzon. Maar de
zee, daar ben ik mee opgevoed,
dié ken ik door en door. Ik hou
van de zee. Kijk, vanuit onze huis
kamer, wat een prachtig uit
zicht".
„De gasten komen hier voor de
zee en voor het strand. In het be
gin heb ik me gewoon vergist. Ik
dacht dat ze in een hotel kwamen
voor bijzondere maaltijden, maar
men komt hier niet voor dure me
nu's. Je moet vaak werken met
kleine dingen, die vlug klaar moe
ten zijn, want dan kunnen je gas
ten weer naar het strand. Maar
het is wel mijn principe om de
bezoekers een maand lang iedere
dag een ander menu voor te zet
ten".
„Koken is mijn hobby, ik doe
niets liever. Maar het is eigenlijk
beulenwerk, 't Is een mooi vak,
als je er van houdt. En zoiets als
koken, ach, dat kun je eigenlijk
niet leren. Op de hotelvakschool
krijg je een goede basis. Ze maken
een hotelhouder van je, maar geen
kok. Je weet, hoe een bed opge
maakt behoort te worden en hoe
je voorraden moet bijhouden en
hoe een goed opgemaakte schotel
er uit hoort te zien. Maar daarna
moet je zelf beginnen".
Hotelhouder Faas beschouwt
zijn vak als zijn hobby. Hij houdt
van koken, hij houdt van de zee
en „ik zwem ook zo verschrikke
lijk graag". Maar aan het eind van
het gesprek vraagt hij of we we
ten wat zijn grootste hobby is.
„Zingen", zegt hij. „Ik heb in Gent
op het conservatorium gestudeerd.
Ik ben daar vorig jaar mee klaar
gekomen voor zo ver je daarvan
kunt spreken en nu zing ik in
Middelburg bij de operettevereni
ging".
Maar dat is weer een ander ver
haal.
,,ZONDER Dik van Nierop was ik niet
in leven gebleven. Zelf was ik bij het
KNIL mitrailleur-schutter, Dik was
mijn helper. In het laatste jaar van
onze krijgsgevangenschap, we werk
ten aan de Birma-spoorweg, heeft hij
me verzorgd. Het was voor mij mijn
32e kamp in die rotte oorlogsjaren.
Dik zocht bloemetjes een soort
krokusje, dat 's morgens openging
en andere plantjes, die ook eetbaar
waren. Zo heb ik mijn laatste Jappen
kamp overleefd. Maar waar is nu Dik
van Nierop gebleven?"
HET is een der vragen, die H. de Wit
uit Breda zich stelt. Hij houdt zich
zoals elders gemeld volop bezig
met de zesde reünie van ex-KNlL-
militairen, verenigd in de reünisten-
groep Bunga Melati (Ex-Malang). Op
3 mei houden deze oud-spoorwegbou
wers van de Birmalijn en andere oud
krijgsgevangenen uit Indonesië weer
een reünie te Breda.
IEDER jaar zien we hier dan zo'n 150
tot 200 man verschijnen wellicht
vergezeld van hun echtgenoten die
deel hebben uitgemaakt van het acht
ste bataljon Malcmg. Dan herleeft
voor ons die tijd van krijgsgevangen
schap. Een heleboel ellende. Bijvoor
beeld bij de bouw van de brug over
de River Kwai. Maar toch ook een
heleboel plezier. Toffe kameraadschap
vooral. Daarom overheerst bij zo'n
reünie vooral een gevoel van dank-
baarheid", zó zegt de man die thans
voor de 6e keer deze reünie organi
seert.
ONDER de reünisten van dit jaar ver
wacht de heer De Wit veel oude be
kenden. „Maar toch ook ieder jaar
weer nieuwkomers, die na zo'n 25 jaar
de oude vriendschapsbanden weer ko
men aanknopen. De kern van de
reünie wordt gevormd door jongens,
die in '36 en '37 naar Nederlandsch-
Indië gingen. Van de 24 aanmeldin
gen werd er één goedgekeurd, van de
36 kwamen er twee door alle mo
gelijke tests heen. Nu, na rotte oor-
logs- en bange vredesjaren zijn de
resultaten van die strenge selectie
van toen nog merkbaar: alle jongens
van toen, die op onze reünie komen,
steken boven de middelmaat uit. In
hun karakter. En daarom vaak ook
in hun maatschappelijke carrière".
DE heer De Wit schat, dat van de aan
wezigen op de komende reünie onge
veer 80 procent tenminste mulo of
hbs heeft genoten. „Sommigen van
onze kameraden komen met gebre
ken, opgelopen tijdens de bouw aan
de Birmalijn. W. van Eekelen uit
Rijen bijvoorbeeld, die toen blind
werd. Het is helaas maar al te waar,
dat onder iedere spoorwegbiels van
die vervloekte Birmalijn minstens één
dode ligt. Kapitein A. C. Aarts
voorzitter van ons bestuur en nog
altijd in actieve dienst, zal dit kun
nen beamen. Ook onze penningmees
ter, kapitein J. P. van de Laak uit
Den Bosch ook nog altijd in ac
tieve dienst zal dit kunnen doen.
Zelf ben ik er gezond doorheen ge
rold, al heb ik dan tachtig keer ma
laria gehad. En al heb ik katten, hon
den, apen en slangen gegeten".
HET is de secretaris van Bunga Melati,
onze zegsman H. de Wit directeur
van restaurant Marianne te Breda
niet meer aan te zien. „Maar de tijd,
dat ik de rijst langzaam at, vijf kor
reltjes per hap, om er zo lang moge
lijk over te doen, zal ik nooit meer
vergeten. Daarom vooral ben ik zo
blij, dat ik ouwe strijdmakkers van
toen kan verwelkomen: de gepensio
neerde adjudant J. Niemandsverdriet
uit Vlissingen, iemand uit Winkel uit
het hoge noorden een van de ze
ventien overlevenden van een schuit
die met 350 man voor de kust van de
Philippijnen werd getorpedeerd; M.
Jacobi uit Temeuzen; W. Jansen uit
Bergen op Zoom; H. van der Meeren
uit Breda. Tjonge, we maken d'r weer
een dag van!"
