m
>\;j'
1i!t
geweldiS
jngtoN
2 pakjes nieuwe leeuwezegel
inallu-pak
J-3L
sctrïc.
I PORTABLE
Overlevenden
We zijn er
Zelfmoord
Redding
De Russen
Vraag het uw melkman!
F
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 16 APRIL 1968
sis
xeer
'PM
ansluiting
iet nodig.
- kan dus
lee, warm
En nu met
M85»
ITALIAANSE
POOLTOCHT
(Van een onzer redacteuren)
Het is de nacht van 14 op 15 april 1928. Plaats van han
deling: het vliegveld van Milaan. Schijnwerpers richten
zich op de hal voor luchtschepen, waarvan de immense
poorten zich traag en wijd openen en waaruit soldaten
van de Italiaanse luchtmacht aan sterke kabels het gigan
tische luchtschip „Italia" naar buiten trekken, dat al
weken voorpaginanieuws is van de Italiaanse bladen.
WERD EEN GROOT DRAMA
In het luchtschip balt zich alles samen wat Italië aan nationale trots heeft:
dit luchtschip immers zal Italië brengen naar de top van de wereld: de
noordpool. Italiaanse mannen zullen straks kunnen zeggen: ook wij waren
er. Zoals Peary er was en Amundsen. Zij gaan niet om hef avontuur, want
de dagen van het avontuur worden voorbij geacht. Deze reis van de
„Italia" is een puur wetenschappelijke onderneming, hoewel zij gedragen
t wordt door nationale gevoelens. De dag tevoren heeft Mussolini af
scheid genomen van de bemanning en van de commandant, generaal
Nobile. De duce is niet in een beste stemming geweest: er is op hem
geschoten en de bemanning van de Italia krijgt hem te zien met een
pleister op de neus/ waar af en toe nog een beetje bloed uit druppelt.
Mussolini heeft kort en krachtig gesproken en hij is eigenlijk pas na het
afscheid weer de „duce"-figuur geworden bij het horen van de juichkreten
van het volk buiten de hal van het luchtschip.
Arduino, mecanicien Ciocca, werk
meester Allessandrini, en professor
Max Pentremoli.
De expeditie is daarop voorbe
reid. Maar eigenlijk gelooft 'nie
mand aan de mogelijkheid van een
ramp. Een vliegtuig kan naar bene
den storten; zo'n vliegtuigramp
heeft in de poolstreek al bijna het
leven gekost van Amundsen. Maar
een luchtschip blijft zweven; het kan
niet naar beneden storten. Daarin
geloven de expeditieleden, daarop
vertrouwt Nobile. Alle voorbereidin
gen zijn getroffen. Aan de westkust
van Spitsbergen in Kings Bay ligt
het Italiaanse hulpschip Citta di
Milano gereed om te assisteren.
Daarheen gaat in eerste instantie de
reis. Van Kings Bay af zal naar de
noordpool worden gestart. In deze
nacht, van veertien op vijftien april
zal het allemaal beginnen. Op het
donkere vliegveld staat geen men
senmenigte. Nobile heeft het uur van
vertrek geheim gehouden. Er staan
wat mannen van de pers. Er zijn
familieleden. Er zijn soldaten. De
reis begint sober. In de gondel,
groot, maar toch nietig in vergelij
king met het luchtschip als geheel,
staat Nobile voor een der vensters.
Hij is bleek.
De twaalf Italiaanse bemannings
leden staan op hun posten. In de
gondel zijn nog de'wetenschapsmen
sen, die deze reis willen uitbuiten
tot de laatste seconden: prof. Aldo
Pontremoli (31) van de universiteit
van Milaan, de Zweed dr. Malm-
gren, die al met Amundsen naar de
pool is geweest en die tegen Nobile
gezegd heeft, dat de expeditie pre
cies vijftig procent kans van slagen
heeft. dr. Franz Behoenel, een
Tsjech, die al een poolvlucht met
het luchtschip „Norge" heeft ge
maakt en dr. Lago, wetenschappe
lijk journalist uit Milaan. En dan is
Titina aan boord, het gevlekte hond
je van de generaal, dat zijn eigen
rol in het drama te spelen zal krij
gen. In een drama, waaraan nog
niemand gelooft op het ogenblik,
waarop de „Italia" de nacht in
stijgt, koers zettend naar het noor
den.
In de gondel ligt een kruis, dat
door paus Pius persoonlijk is geze
gend en dat op de noordpool zal
worden geplant. Daar ligt ook de
Italiaanse vlag, die boven de pool
zal worden neergelaten. De reis
duurt lang. Op 5 mei, te drie uur in
de middag is de Italia in Kings
Bay, alles is goed gegaan. Schijn
baar althans. Maar het begin van de
persoonlijke catastrofe voor Nobile
heeft zich al aangediend.
De technici zijn ontevreden: hun
diensten duren te lang en hun on
tevredenheid koesteren ze terecht.
Maar Nobile schijnt het niet te
merken. Hij is systeemloos in het
aanwijzen van de taken. Op het
laatste ogenblik laat hij, voor hij
van Kings Bay vertrekt voor de
tocht naar de noordpool, drie men
sen van de lijst schrappen. Hij heeft
hen niet nodig.
(ADVERTENTIE)
De tocht naar de pool vanaf Kings
Bay begint op 23 mei. Om half vijf
zijn de expeditieleden aan boord en
trekken matrozen van het hulpschip
de Italia weg tussen d= twee reus
achtige houten wanden, die het
luchtschip op Kings Bay hebben be
schermd. Om half zes stijgt de
„Italia" op. De magnetische kom
passen doen hun werk. Moeiteloos
koerst de reus naar het grote doel.
De dag verstrijkt, de motoren draai
en vlekkeloos. Het lijkt een uitstap
je. Te 0.20 uur van de volgende dag
meldt de man, die de instrumenten
bewaakt, de Italiaanse luitenant-ter-
zee Mariano: „Nu zijn we aan de
pool".
Er volgt een uur van zuidelijke
aandoening. Dr. Lago speelt platen
op de boordgrammofoon: het Itali
aanse volkslied, Italiaanse liederen,
die de tranen uit de ogen wringen.
Nobile werpt het kruis van de paus
naar beneden en de Italiaanse vlag
radiotelegrafist Biagi zendt tele
grammen uit. Als de ontroering
voorbij is, willen enkele mannen
naar beneden, het luchtschip uit. Ze
willen staan op de noordpool, het ijs
onder hun voeten voelen, maar No
bile weigert. Om 2.30 uur, na bijna
twee uur boven de pool gekruist hebt
ben, geeft Nobile het commando
om de terugtocht te aanvaarden,
De „Italia", het enorme lucht
schip van dichtbij gezien.
Roald Amundsen, die zijn
leven gaf voor Nobile en diens
reisgenoten.
In Nobile heeft zich een merk
waardige verandering voltrokken. Nu
de spanning gebroken is, schijnt hij
er niet meer met zijn gedachten bij
te zijn, hij maakt een ietwat afwe
zige indruk. Heeft het te maken met
zijn psychische constitutie? Mis
schien. De „Italia", koers zettend
naar Kings Bay stijgt tot ruim 1.000
meter: daar zit het schip boven de
mistbanken. Nu is er tegenwind, die
naarmate de dag verstrijkt sterker
wordt. Op de romp vormt zich ijs.
Tegen de avond haalt het luchtschip
maar 42 kilometer per uur en dat,
terwijl Kings Bay nog meer dan 700
kilometer verwijderd ligt. Het lucht
schip draait op twee motoren.
De weerkundige Malmgren heeft
becijferd, dat de Italia snel uit deze
zone zal geraken en dan de wind
jelknop heeft de
lectric 4
+1 tondeuzestand
bakkebaard
aasstand. Daarom Is
lectric zo geschikt
d, élke baard. Ook
een vingeromdraai
n. Héél simpel. Geen
Ie Remington
enorm succes heeft.
ISf :niiffiBB|
mee gaat krijgen. Het is een foute
berekening. Als hij de fout ontdekt,
laat Nobile een derde motor inscha
kelen.
Nu halen ze honderd kilometer
per uur. Maar de wind neemt toe
en groeit uit tot een storm. De
brandstofvoorraad hoewel ruim ge
nomen, wordt Nobiles grote zorg.
Om benzine te sparen laat hij de
snelheid verminderen, maar Malm
gren overtuigt hem ervan, dat dit
catastrofaal kan worden. De snel
heid wordt opgevoerd. De kalender
wijst 25 mei: de dag van de cata
strofe.
Om vijf voor half tien in de och
tend ontstaat een mankement in het
hoogteroer. Nobile laat alle motoren
stopzetten. Het snel dalende lucht
schip herstelt zich en klimt opnieuw
naar 1.100 meter. Kort daarna zakt
het opnieuw. Niemand weet eigen-
1 i)k waarom. Maar de Italiaan Cec-
cioni, die bij het nukkige hoogteroer
staat ziet het ineens. De ijsmassa,
die zich op de Italia gevormd beeft,
drukt het luchtschip omlaag. Er is
geen houden aan: de ramp is niet
meer te keren. Met een klap stoot
het gevaarte op het pakijs, de gon
del scheurt los van de romp en ver
splintert. Ontdaan van deze last
stijgt het sigaarvormige hulsel van de
Italia opnieuw en verdwijnt het naar
de einder. Men heeft er nooit iets
van teruggevonden en ook niet van
de mannen, die zich in dat hulsel
bevonden: de journalist Lago, ir.
De anderen leven. De generaal
zelf is gewond, zij het niet zwaar:
Hij heeft een gebroken voet en een
gebroken hand. Ook de Italianen
Zappi en Ceccioni zijn gewond. De
anderen zijn als door een wonder
ongedeerd gebleven. Ze zoeken tus
sen de brokstukken en vinden een
rode tent, wat levensmiddelen, een
boekje met wetenschappelijke aante
keningen. En de grootste vondst van
alle: een klein radiozendertje en een
doosje met intact gebleven radio
lampen.
Terwijl de anderen de rode tent
opzetten of op het ijs de gewonden
verzorgen, probeert radiotelegrafist
Biagi het zendertje zendklaar te ma
ken. Hij legt een geïmproviseerde
antenne aan. Ruim vijf uur na de
catastrofe gaat het eerste SOS de
lucht in. Maar niemand hoort het.
De mannen zijn gevangen in het ijs.
Ze gaan op zoek naar uit de gondel
geslagen dingen. Ze vinden een do
de: de Italiaan Pomella.
De gewonde Nobile blijkt nu niet
de harde commandant te zijn, die
nodiger is dan wat ook. Hij is de
man, die de moed laat zakken, hij
is wat koortsig. Eigenlijk neemt dr.
Behounek het commando in feite
over: hij blijft geloven in de red
ding, ook als de dagen verstrijken.
Biagi blijft koortsachtig bezig met
de radio. En hij heeft succes: hij
kan ontvangen.
Hij hoort de radiowereld over hun
vermissing vertellen, hij vangt het
tijdsein op van Parijs. De mannen
berekenen hun positie en Biagi seint
die met regelmatige tussenpozen uit.
Vergeefs. Hun positie wijzigt met de
dag, want de ijsvlakte, waarop zij
zich bevinden is een reusachtige
drijvende scnots, ten prooi aan stro
ming en wind. Naarmate de dagen
verstrijken, wordt hun positie hope
lozer. Dr. Malmgren begint tekenen
van geestelijke stoornissen te verto
nen.
Dan komt de dag waarop de Ita
lianen Zappi en Mariano en dr.
Malmgren met het plan komen, de
rode tent te verlaten om te probe
ren te voet Spitsbergen te bereiken.
„Zelfmoord", zeggen de anderen.
Maar het plan zit vast in die drie
hoofden. Ze willen alle op geïmpro
viseerde sleden laden, ook de ge
wonden. Er wordt over geredeka
veld en getwist. De spanningen tus
sen de mannen stijgen. Nobile is on
machtig om in te grijpen. He heeft
over de drie geen spoortje gezag
meer. Ze gaan.
Op 2 juni gebeurt het grote won
der: dicht bij Archangelsk vangt
een Russische dorpsonderwijzer, die
een verwoed radio-amateur is, de
noodkreet van Biagi op. Hij heet Ni
kolai Schmidt. Hij verstaat de posi
tie die Biagi opgeeft verkeerd, maar
dat hindert niet: hij heeft het bewijs,
dat van de „Italia" nog mensen in
leven zijn, die gered moeten worden.
De radiowereld gonst van dit grote
nieuws en Biagi vangt het op.
De mannen in de rode tent zijn
gek van vreugde. Alleen begrijpen
ze niet, noe het kan, dat men in
Rusland hun noodkreet wel heeft
opgevangen en het betrekkelijk
dichtbij liggende hulpschip niet. Biagi
komt op het idee de antenne te ver
lengen en ziedaar: het contact met
iïW
het hulpschip komt tot stand. Het is
dan 8 juni 1928.
Pas op 14 juni horen ze het geluid
van vliegtuigen. Maar de toestellen
verdwijnen zonder hen te hebben op
gemerkt. Tegelijkertijd ontdekken ze
iets rampzaligs: hun ijsschots begint
te scheuren, de tent moet verplaatst
worden omdat dicht erbij het zeewa
ter opwelt. Biagi seint het noodlotti
ge nieuws uit. Nu is hun snelle red
ding nog noodzakelijker geworden.
Op 20 juni worden de mannen
ontdekt. Het is de Italiaanse piloot
Maddalena, die gestart vanaf Spits
bergen de rode tent ziet, dank zij
een spiegeltje van zilverpapier waar
mee Behoenek het zonlicht weer
kaatst naar boven. Maar niet alleen
Maddalena heeft hen gezocht. Ook
de Noorse poolvorser Amundsen is
met een vliegtuig op weg gegaan.
Hij keert niet terug.
Het is 23 juni als tenslotte een
klein vliegtuigje bij de ijsschots
landt. Aan boord is een Zweed: lui
tenant Lundborg. „Ik haal u alle
maal op", zegt hij, „een voor een"
„Neem eerst Ceccioni mee", zegt
Nobile, „hij is er het ernstigst aan
toe". Lundborg weigert. Hij heeft
opdracht om eerst Nobile te redden.
Nobile protesteert, maar tenslotte
geeft hij toe. En daarmee begint
zijn drama pas voorgoed. Want wel
ke kapitein laat zijn mannen in de
steek? De wereld zal zich erover
verbazen. Italië zal verontwaardigd
zijn.
Maar op dat ogenblik is het nog
niet zo erg: immers, Lundborg zal
gauw terugkomen. Hij komt gauw
terug. Maar bij de landing slaat zijn
toestel over de kop. Hij blijft onge
deerd. Intussen ontvangt kapitein
Romagna van net hulpschip Nobile
ijzig koel. „Waarom hebt u zich het
eerst laten redden?" vraagt hij
„Het was bevel", zegt Nobile. „Welk
bevel?" Niemand weet het precies.
Romagna verbiedt Nobile elk con
tact met de buitenwereld. Nobile is
ontluisterd.
de
de
Pas op 6 juli landt weer een
Zweeds vliegtuigje bij de schots. De
piloot heeft opdracht om Lundberg
te redden. „We komen terug", zeg
gen de Zweden, vlak voor ze ver
trekken. Maar de mannen op
schots wachten vergeefs.
De redding komt niet vanuit
lucht, maar vanuit zee. De Russi
sche ijsbreker Krassin, uitgevaren
om de mannen op de schots te zoe
ken, bereikt hen op 12 juli. De vijf
mannen, die op de schots zijn ach
tergebleven, gaan aan boord. Ze zijn
gered. Op het schip vindt een
vreemd weerzien plaats: een weer
zien met Mariano en Zappi, die te
voet waren weggegaan en door de
ijsbreker eerder zijn opgepikt. Malm
gren, de derde van de voetreizigers,
is dood. Hoe nij gestorven is? Hij
was te zwak. Hij bezweek gauw, zo
wordt verteld.
Er wordt nog meer verteld: toen
Mariano en Zappi door de Krassin
werden ontdekt, droeg Zappi warme
kleren, terwijl Mariano bijna be
vroor in zijn dunne goed. Zappi zag
er weldoorvoed en redelijk gezond
uit. Mariano was een wandelend ge
raamte. Nooit is de vreemde situa
tie. opgehelderd. Waarom liet Zappi
zijn kameraad niet in de kleren de
len? Hoe kwam net dat beiden nog
zoveel levensmiddelen bij zich had
den, toen ze gered werden? Ook de-
Generaal Umberto Nobile.
ze vraag is nooit beantwoord. Maar
het bange vermoeden is blijven
voortleven, dat de dode Malmgrer
tot voedsel van de twee heeft ge
diend.
Die het weten kunnen, zwijgen er
over. Officieel zijn de twee van alle
blaam gezuiverd. Maar wat is „of
ficieel?"
Niemand weet trouwens waar ze
nu zijn. De twee zijn gewoon in de
historie verdwenen. Eigenlijk ooi
Nobile, die nu na veel omzwervingen
een professoraat in Napels heeft.
Mussolini heeft iets tegen Nobile,
hun karakters zijn aan elkaar tegen
gesteld. Mussolini weet, dat Nobile
bij al zijn kunde en kennis een ner
veus man is: ergens vertrouwt hij
deze luchtmaclitgeneraal met het ge
zicht van een operettetenor of een
jeune premier niet volledig. De duce
heeft het zijne gedacht, toen Nobile
hem bij zijn afscheid antwoordde:
„Op alles wat men kan voorzien, zijn
wij voorbereid, ook op de mogelijk
heid van een mislukking of ramp.''
(ADVERTENTIES)
Biedt
luisterplezier van de
bovenste plank.
Waar u maar wilt.
Kies de midden-
of de lange golf.
Een echte Erres.
Te zien aan de
opmerkelijke vormgeving.
Aan het
metalen frontrooster.
Aan de duidelijke
afstemsehaal.
Te merken aan de
fraaie draagtas,
v.a. f79,50
voor79ct
3F>gES§S5ï8HS!3St»M
f*
wrshmm mcikmmj
Jleeuwe
