Tsjechen
laten zich
de mond
niet meer
snoeren
'.ggS
m TAAVO
Bouwvakkers in
België dreigen
te gaan staken
Bent U vandaag en morgen bezet? En ook 's avonds?
Dan bent U welkom op tweede paasdag van 11 tot 5 uur
tips
oor pet
vriie
weekend
Niet alle leiders voelen voor vernieuwingen
ON
Antiek
Folders
Gratis
Postzegels
Wildpark bij Delft f
BOSCH
OPTIEK
Middelburgse
politie wijst
Marokkaan uit
wat en waar?
VANDAAG
MORGEN
Meei nieuws uï'
stad en streek
op pag.
3-5
Doorbraak
Vrijheid
Demonstratie
Belachelijk
Brug
sjfc,
\A
Sfjm?
morgen nemen»,
zelf proeven!
Opnieuw uitspraak
Ambtenaar mag
niet beslissen
over „bijstand"
MOEILIJKHEDEN ROND C.A.O.
Eisen
Terugslag
7
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 12 APRIL 1968
(ADVERTENTIE)
Voor 'n zakenman is
goed gekleed zijn be
langrijk. Natuurlijk lget
U hierin 'n persoonlijk
accent.
Betrekt U ook eens uw
bril hierbij.
Hulst - Terneuzen
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG Gisteren huil
de politie te Middelburg de 21-jari}
ge Marokkaan m'H. aan' de polllJ
te Rotterdam overgeleverd. De Mi l
rokkaan zal als ongewenste ma
deling het land uitgewezen wortel
m'H die enige tijd in Middelhui
werkzaam is geweest, vond na e
half jaar in Marokko te hebben vel
bleven, bij zijn terugkomst in Bil
delburg zijn plaats door een andel
bezet. Sinds hij terug in Nedertej
is, heeft hij geen arbeid meer iel
richt, dit is ook de reden dathjjoi|
gewezen zal worden.
MIDDELBURG
Miniatuur Walcheren geopend
9-18 uur
KEMSEKE
Baert 19.30 uur Liggende wip scMit
MIDDELBURG
Miniatuur Walcheren geopenjm
9-18 uur
IJZENDIJKE
Café De Lozanne 20 uur
sociëteit
terneuzen
Luxor 20 uur BH
Fantomas contra Scotland ra» L
OOSTBURG
Ledel 20 urn-
De prooi, 18 j.
kruispolder
Westerschelde 14.30-17.30 uur
gel wedstrijd
HULST
Bioscoopgebouw 20 uur
Johny Yuma, 14 j.
KOEWACHT «Miieti»!
J. de Guchteneire 15 uur scmeu
HENGSTDIJK c„t,ietin!
Eug. de Kort 15 uur Schieting
KAPELLEBRUG
C. de Kind Schietmg
STOPPELDIJK =chie«ng
J. Vernimmen 15 uur ocrne
hoofdplaat
West-End 20 uur Bal
(Van onze speciale
verslaggever)
PRAAG De straten in het
Praagse stadscentrum zijn op
gebroken, hele huizenblokken
staan in de steigers. Een ritje
met een taxi is vrij duur ge
worden omdat het autoverkeer
vrijwel overal wordt omgeleid.
Voetgangers moeten via een
doolhof van passages hun weg
zien te vinden. Onder het puin
van stenen en stof wordt druk
aan een nieuw project gewerkt:
Praag krijgt een metro. Tege
lijkertijd worden de oude ge
bouwen in het stadscentrum ge
restaureerd.
Het chaotische stadsbeeld dat
Praag momenteel biedt is bijna
symbolisch voor de politieke situ
atie in heel Tsjechoslowakije. Ver
nieuwing en restauratie zijn de
slagwoorden: een leefbaar socialis
me en herstel van de democratie.
Partijleider Alexander Dubcek
noemt het socialistische democratie.
Voor de gewone man, die twintig
jaar lang onder de ijzeren vuist
van de stalinistische dictatuur heeft
geleefd, klinkt het nog ongeloof
waardig. Maar hij kan het nu al
weken lang in de kranten lezen
Als hij er tenminste eentje te pak
ken krijgt, want hoe snel de persen
ook draaien, de edities zijn prak
tisch al uitverkocht voordat de
krantenverkopers de straat op gaan.
De bevolking ïs uit een diepe
apathie gewekt „We hebben, de,
barrière van onverschilligheid door
broken", zegt een student vol trots.
En inderdaad, zo zwijgzaam en te
rughoudend als de Tsjechen en
Slowaken een paar jaar geleden
waren, zo mededeelzaam zijn ze nu.
Iedereen schijnt zijn hart te willen
uitstorten, vooral tegenover bui
tenlanders. Daar is nu ook alle ge
legenheid voor. want alleen in
Praag verblijven nu al ruim twee
honderd buitenlandse journalisten.
Zij hebben het materiaal voor het
oprapen: partijfunctionarissen, taxi
chauffeurs, journalisten, kelners,
studenten, lieden die westers geld
«n buitenlanders willen kopen
(officieel nog streng verboden): zij
zijn allemaal bereid om te praten,
urenlang, over htm eigen, meestal
trieste, ervaringen, over hun ver
wachtingen voor de toekomst, over
hun kritiek op ministers of partij
functionarissen die nog niet zijn
afgetreden, maar die de volgende
ochtend dan toch van het politieke
toneel verdwenen blijken te zijn.
Het staat als een paal boven wa-
ter dat de „democratische revolu
tie op de universiteit begonnen is
vooral op de filosofische facul
teit waar marxistische filosofie
gedoceerd aan studenten die
praktisch allemaal communist zijn
en meestal ook actief partijlid.
„r?n YaP de studentenleiders,
Michal Vajraueh, geeft toe, dat hij
eigenlijk nooit democratie heeft
lekend. Hij js 1945 geboren en
t laar t°en de communisten
tsjechoslowakije de macht over-
"^at we ons een paar jaar
tochzijn gaan verzetten
'Lii "t ',staIin'stische systeem heeft,
geloot ik, twee oorzaken gehad. Op
de eerste plaats wilden we kunnen
eggen en schrijven wat we dach-
dat tegen de officiële
La? r 111 ®'nS- dat opzicht
aden we ook bondgenoten in ei-
,f n tana: de inteUectuelen, vooral
"njvers, maar ook onze eigen
communistische professors. De
weede oorzaak van ons verzet is
iet zozeer typisch voor de situatie
in ons land als wel karakteristiek
foor de mentaliteit van alle stu-
enten ter wereld. Wij komen in
opstand tegen de onverschilligheid
van de oudere generatie, tegen de
verburgerlijking en het establish
ment en dat is iets wat hier in oost-
Europa net zo goed voortwoekert
als in west-Europa."
Zou er dan toch verband bestaan
tussen de ontevredenheid van de
studenten in Praag en de rebellie
van hun collega's in Madrid, War
schau, West-Berlijn? Voor een deel
wel, meent Michal. „Met Madrid
en Warschau hebben wij natuurlijk
het meeste gemeen, omdat het daar
ook om de vrijheid van het woord
gaat. Voor de ideologie van Rudi
Dutschke voelen wij niets: Hij
leunt te veel tegen China aan en
dat gedoe met die communes is on
zin. Maar zijn tactiek is een voor
beeld voor ons: hij provoceert om
de mensen uit hun slaap te wek
ken. Dat is precies wat wij ook
hebben willen doen en wat voor
een deel gelukt is."
Maar er zijn volgens onze stu
dentenleider ook grote verschillen
tussen de actie in Praag en elders
in Europa. „Wij zijn niet tegen de
partij of de regering. Een deel
van de partij hebben wij zelfs aan
onze zijde gekregen, al moet dat
niét overdreven worden zoals ik in
sommige kranten uit het westen
Wel heb gelezen. In het centraal
comité van de partij staat hoog
stens dertig procent helemaal aan
onze kant. De aanhangers van No-
votny schat ik nu op ongeveer 35
procent en de overige 35 procent
heeft gewoonweg geen standpunt."
Diezelfde percentages worden
ook door anderen genoemd. Met
name dat deel van de arbeiders dat
goed verdient (niet vanwege pres
taties, maar omdat ze trouw partij
lid zijn) voelt niet veel voor de
„nieuwlichterij", Michal geeft daar
van een voorbeeld.
„Drie weken geleden organiseer
den wij een herdenking van de ge
boortedag van onze grote demo
craat Thomas Masarijk. Een paar
dagen voor die demonstratie had
den wij de route van de optocht
vastgesteld. Een dag voor de her
denking besloten enkele functio
narissen uit de partij een demon
stratie te houden bij het graf van
Klement Gottwald, de man die in
1948 de macht overnam. Dat moest
natuurlijk een demonstratie van ar
beiders worden en de route van
hun optocht was zo gekozen dat zij
de studentenmars op een bepaald
punt in de stad zouden ontmoeten.
Dat zou op een kloppartij zijn uit
gelopen en de conclusie zou van
zelfsprekend geweest zijn: de stu
denten provoceren de arbeiders. En
arbeiders zijn nu eenmaal heilig bij
ons. Wij hebben die ramp echter
kunnen voorkomen door op de eer
ste plaats onze route op het laatste
moment te wijzigen en door ver
volgens een studentendelegatie af
te vaardigen naar de demonstratie
b(j het graf van Klement Gottwald.
Per slot van rekening zijn ook de
studenten hier Tsjechen en de
Schweyk-mentaliteit is ons niet
vreemd."
Schweyk, de brave soldaat die
op vreedzame manier een privé-
oorlog voert tegen het systeem.
Zijn naam duikt telkens weer op
in de gesprekken die men in Praag
voert
De Schweyk-studenten hebben
echter een glashard program: con
sequente democratisering van de
socialistische maatschappij en een
wezenlijke hervorming van het
economische systeem. Dat laatste
betreft met name ook de salariëring
van de intellectuelen. Michal Vaj
raueh zegt daarover: „De inkomens
verdeling in ons land is ronduit
belachelijk. Wanneer ik afgestu
deerd ben kan ik op een salaris van
duizend kronen per maand rekenen.
Een vakarbeider krijgt drieduizend
kronen." De nivellering is in Tsje
choslowakije naar de andere kant
doorgeslagen en de gevolgen zijn
een verregaande verburgerlijking
van de arbeiders en een actieve
revolutionaire geest onder de intel
lectuelen.
Toch gaat de belangsteUing van
de „rebellen" op de eerste plaats
naar de democratisering uit. De
studenten zijn de progressieve par
tijfunctionarissen natuurlijk nog een
paar passen voor. Michal ziet de
toekomst aldus: „Een echte plu
ralistische maatschappij waarin
plaats is voor andere partijen
naast de communistische. Die an
dere partijen moeten natuuriyk wel
socialistisch zijn, want we kunnen
hier in Tsjechoslowakije de klok
niet meer terugdraaien. Ik ben er
trouwens van overtuigd dat nog
niet een procent van onze bevol
king een burgerlijke democratie
zou wensen.
Maar de communistische partij
moet leren dat ze eenvoudig het
recht niet heeft om alles te be
disselen. Er moet een reëel on
derscheid komen tussen partij en
regering. Het parlement moet weer
een controlerende functie krijgen
en alles wat de verschillende par-
tyen en de regering en het parle
ment doen moet weer gecontro
leerd worden door de openbare me
ning, dat is de pers. Dat laatste
hebben we in ieder geval bereikt.
De kranten kunnen nu schrijven
wat ze willen. En dat is in ieder
geval niet meer ongedaan te ma
ken. Ons volk heeft nu iets van
democratie geproefd".
Het gesprek met Michal vindt
plaats in de bibliotheek van de fi
losofische faculteit. Door het raam
zien we de toren van het Hradcin,
de oude Praagse burcht waar de
nieuwe president zetelt en waar
tqdens ons gesprek het centraal co
mité van de communistische par
ty vergadert.
Michal gaat voor het raam staan
en kijkt naar het Hradcin. „Of
Dubcek ons inderdaad garanties
zal kunnen geven? Ik weet het niet.
Zelfs de persvrijheid is nu nog
niet gelegaliseerd. Maar ik denk
wel dat het hem lukt. Hij staat
aan onze zyde."
We besluiten naar een café te
gaan. Op de buitengevel van het
gebouw van de filosofische facul
teit staat nog met krytletters ge
schreven.' „Svoboda is een slappe
ling, Cisar is de ware man".
De Praagse studenten hadden lie
ver de vroegere minister van on
derwijs Cisar als president gehad.
Cisar is een paar jaar geleden door
Novotny afgezet omdat hij aan de
kant van de studenten stond. Hq
werd als ambassadeur in Boeka
rest weggepromoveerd. Cisar is
een intellectueel, pas 42 jaar. De
keuze is echter gevallen op ex-ge
neraal Svoboda. „Een oude man",
zeggen de studenten.
"V
Het café is vol, al is het pas
elf uur. We gaan aan een tafeltje
zitten waar een Tsjech van mid
delbare leeftijd van zijn glaasje
wqn en zijn sigaretje zit te genie
ten. Wij praten verder over de
politiek. Nu over de buitenlandse
betrekkingen. Studentenleider Mi
chal is bang voor de reacties uit
Oost-Duitsland, Polen en de Sovjet-
Unie. „Het zou dom zijn van ons,
wanneer we met de Sovjet-Unie
zouden breken. Geen mens wil dat
bij ons. Maar het is heel goed
mogelijk dat het toch tot een
breuk komt. Niet door onze schuld.
De Russen staan voor een moeilijk
dilemma. Ideologisch verzwakken
wq het zogeheten „oostblok" na
tuurlijk. Maar in politiek opzicht
kunnen ze ons niet missen. We
wiUen echter ook geen vazal blij
ven.
Misschien toch een brug tussen
oost en west? Dat was het ideaal
van Benesj."
De Tsjech van middelbare leef
tijd vergeet zijn wijn en zijn siga
ret. Hij luistert en knikt zo nu en
dan met instemming, nauwelijks
merkbaar. Precies Schweyk.
Met de vrije dagen van Pasen
voor de deur zullen er deze zon
nige hoewel wat koude week heel
wat plannen zijn gemaakt voor
kortere of langere tochten, 't Zal,
zeker als de weersomstandighe
den gunstig zijn, druk worden op
de wegen, in het bijzonder tijdens
de spitsuren. Daarom: als het met
uw plannen overeen komt, mijdt
dan de grote wegen zoveel mo
gelijk.
Dat kan er wel toe leiden, dat u
soms wat meer kilometers moet rij
den, maar het is veiliger, het zal u
meer ontspanning schenken en mis
schien levert het zelfs wel tijdwinst
op omdat u niet in een file belandt.
Juist op de secundaire wegen is dik
wijls veel moois te zien, waar u dan
nog eens aandacht aan kunt schen
ken ook. We verzoeken het u drin
gend: neem geen risico's in het ver
keer. We zullen het bqzonder waar
deren als u dinsdag in uw eigen stoel
in uw eigen huiskamer weer kunt
lezen, wat Dagblad De Stem alle
maal te melden heeft.
Vanwege die te verwachten druk
te dit advies: houdt Keukenhof nog
even buiten uw plannen. Het is er
al mooi, daar niet van, maar het
wordt er nog mooier. Laat het dit
maal nog maar over aan de buiten
landers. Uw tijd komt dan nog wel.
En dan op een minder drukke dag.
Misschien zoudt u eens kennis
kunnen nemen van wat er allemaal
is veranderd in De Efteling, zodat de
een en een kwart miljoen bezoekers,
die er ook dit jaar weer worden
verwacht, beter gespreid kunnen
worden.
De speeltuin werd met een derde
deel vergroot en een aantal nieuwe
attracties werd geplaatst. Ook het
romantische theehuis werd verdub
beld en verschillende rustieke schuil-
gelegenheden werden hier en in het
sprookjesbos gebouwd.
geling was alleen mogelijk door o.a.
verbetering en uitbreiding van de
accommodatie bij de kanovijver en
in de stoomcarrousel. Er is een groot
aantal zitplaatsen gebouwd met uit
zicht op de kanovijver. Bij de ingang
werd een mooie fontein geplaatst.
Voor de kleuters zijn er eveneens
een aantal verbeteringen aange
bracht. De waterzuivering en water
voorziening van het kleuterbad wer
den aangepast aan de massale toe
loop. In de kleuterhof zijn attractieve
speel werktuigen voor de allerklein
sten geplaatst.
baan, boulevard, zandstrand, water
fietsen, zonneterras, boten en een
restaurant. U kunt er ook kamperen.
Toeristische organisaties gaan weer
folders uitgeven nu het nieuwe sei
zoen voor de deur staat. Zo'n folder
ontvingen wij van rederij Tieleman
te Rotterdam. Het is de moeite waard
Met ingang van het nieuwe seizoen,
dat op Paasmorgen begint zullen voor
het eerst alle attracties, met uitzon
dering van het zwembad, gratis voor
de bezoekers openstaan. Zelfs het
parkeren is gratis. Deze nieuwe re-
om deze folder aan te vragen, want
u vindt er alles in, over een rond
vaart door de Rotterdamse havens,
middagtocht rond het eiland IJssel-
monde, „Mooi HoHand", een dagtocht
naar de Hollandse en Brabantse Bies-
bosch, zeven-rivierendagtocht, avond-
tocht naar het lichtsprookje Pernis,
dagtochtcombinaties voor gezel
schappen, heen en terug van Rot
terdam naar Dordrecht, van Rotter
dam naar Gorinchem, diverse dag
tochten voor besloten gezelschappen
en een beschrijving van de route
naar de ligplaats van de boten.
Verder kregen we een folder van
het Tilburgs Dierenpark, dat ligt
aan de grote verkeersweg Breda-
Tilburg-Eindhoven. Het park, waar
de kinderen zich ook in een speel
tuin kunnen vermaken, is geopend
van zonsopgang tot zonsondergang.
Niet zo ver hier vandaan ligt het
strandbad Beekse Bergen in Hilva-
renbeek, dat ook een nieuwe folder
heeft uitgegeven. U vindt er een
zwembad, midgetgolf, kanovijver,
speeltuin, tennisbanen, lesvliegtuig,
mini-skelters, trampolines, autorace-
Degenen onder onze lezers, die niet
in de stad wonen, waar Dagblad De
Stem zijn domicilie heeft, en die wel
(weer) eens een bezoek aan de Ba-
roniestad willen brengen, kunnen in
het paasweekend (of een week later)
de toeristische genoegens combineren
met de artistiek door een bezoek aan
de kunst en antiekbeurs, die tot 22
april in het prachtige buitengoed
Wolfsiaar wordt gehouden. Alle in
zendingen (van antiquairs uit geheel
Nederland) zijn tevoren aan een keu
ring onderworpen, zodat de bezoe
ker (en eventuele koper) er zeker
van is, dat hij niet met namaak te
doen heeft.
Verder dient u te weten, dat be
halve De Efteling, ook Madurodam
in Den Haag en Miniatuur Walche
ren in Middelburg de toegangspoor
ten weer hebben opengesteld. Erf
voor over een paar weken nog een
interessant nieuwtje: Het bloemen
corso in Lisse, dat ditmaal op 27^
april wordt gehouden, zal tegen ge
rieve van de fotograferende en fil
mende bezoekers, nu tegen de zon
in rijden. Vorig jaar, toen de stoet in
omgekeerde richting reed en alle fo
to's tegen de zon in moesten worden
gemaakt, zijn ep duizenden kleuren
films verloren gegaan. Nu vertrekt
de stoet uit Haarlem ('s morgens om
tien uur, passeert omstreeks twaalf
uur Bennebroek en arriveert in Lis-
se kort na drie uur). Daar worden
in kleur t.v.-opnamen gemaakt, be
stemd voor een Eurovisie-uitzending.
Wanneer u postzegelverzamelaar
bent en iets bijzonders wilt zien kunt
u terecht in Amsterdam. Daar houdt
het Ned. Bijbelgenootschap in sa
menwerking met de Filatelistenver
eniging St.-Gabriël een Paas-post-
zegettentocmstelling. Geëxposeerd
worden postzegels met bijbelse voor
stellingen rondom het Paasgebeuren.
Maar u moet wel vlug zijn. De ex
positie in het Bijbelhuis, Heren
gracht 366, is vandaag (12 april) en
morgen nog geopend. Zaterdagmid
dag om vijf uur gaat de deur dicht.
BEN VAN ZEELAND
(ADVERTENTIE)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Beslissingen op
aanvragen voor bijstand volgens de
algemene bijstandswet mogen alleen
door het college van burgemeester
en wethouders genomen worden.
Niet door ambtenaren, zelfs niet door
de directeur van de gemeentelijke
sociale dienst.
Hierover heeft de Kroon in het
verleden al enige uitspraken gedaan,
maar het komt nog steeds voor, dat
ambtenaren zelfstandig aanvragen
afdoen.
De Kroon heeft onlangs opnieuw
een dergelijke procedure ter behan
deling gekregen en er opnieuw in
een uitspraak op gewezen, dat „het
zonder meer nemen van een beslis
sing op een aativraag om bqstand
door een ambtenaar niet aanvaard-
1jt
EKieiotfo* vMshvau I
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL Ook in de Belgische bouwnijverheid dreigen moeilijk
heden en zelfs stakmg nu werkgevers en werknemers het niet eens
zijn kunnen worden over een nieuwe c.a.o.
Als er in de week na Pasen geen oplossing gevonden zou worden voor het
conflict dat tussen de onderhandelingspartijen is ontstaan, is de kans groot,
dat op 22 april 240.000 rechtstreeks bij de bouwnijverheid betrokken werk
nemers het werk zullen neerleggen.
Op 1 april verliep na 2 jaar de
oude c.a.o. Op 21 maart werden de
onderhandelingen tussen werkgevers
en werknemers over een nieuwe
c.a.o. afgebroken. De werknemers
organisaties eisten 'n loonsverhoging
van acht procent over twee jaar, ver
korting van de arbeidstqd met twee
uur op 1 januari 1969 waardoor
de werkweek op 43 uur zou komen
en verhoging van een aantal toe
slagen.
In totaal zou het eisenpakket op
een loonsverhoging van 15 procent
neerkomen. Aanvankelqk hadden de
werknemers 30 procent geëist. Ver
der dan een halvering van hun eisen
wensen zij thans niet meer te gaan.
De vakbonden hebben ook de ge-
leidelqke opheffing gevraagd van de
toonverschillen die thans nog tussen
de agglomeraties en de provincie be
staan. In de agglomeraties heeft de
bouwvakker thans een minimum
uurloon van 63,30 franc (f 4.55), in
de provincie wordt echter een mini
mum uurloon van 59.50 franc (4.28)
betaald.
cent in 1969. Alle andere verbete-
ringen van de arbeidsvoorwaarden
werden verworpen. Dat gebeurde j
vooral onder druk van de kleine en
middelgrote aannemers, die van de
inwilliging van de werknemerseisen
een aanzienlijke terugslag op de
werkgelegenheid in de bouw vrezen.
De werkgevers steHen daar te
genover een verhoging van de lonen
(Van een onzer verslaggevers)
DELFT Niet alleen de bosrij
ke Veluwe krijgt een wildpark, waar
men leeuwen, tijgers en ander groot
wild in haar natuurlijke omgeving r
kan bekijken, maar ook in de directe
omgeving van Delft wordt een der
gelijk park gerealiseerd.
Het wildpark is een onderdeel van
het plan Midden-Delfland, de recrea- j
tiezone tussen Delft en Schiedam.
De besprekingen tussen de stichting
Midden-Delfland en de Diergaarde
Blijdorp die voor de levende have van
het park zal zorgen zqn reeds in een I -
zodanig stadium dat het terrein voor
het wildpark reeds vaststaat.
