Heyerdahl
vindt rust
aan de
Italiaanse
Rivièra
BROWN VOELT
ZICH EENZAAM
Polygame huwelijk
is verenigbaar
met christendom
Beter met Boter
ARNOLD JACOBY SCHREEF LEVENSVERHAAL
BïEC daalt
Kerk in
beweging
Laat uw salaris
Film
Hoogtepunten
Vertrouwen van
landbouw in
Brits ex-minister van buitenl. zaken
Wilson
Tegenslag
Rente
over uw
inkomen?
rente-girorekening
3 Vz procent rente
duizend gulden krediet
betaalcheques.
U bent welkom bij de
Algemene Bank Nederland
Pleidooi van missionaris Hillman
Overschot
I
Tolereren
Conflict
Zuurstof blijkt wapen
legen hartaanvallen
Bejaarclenbouw
Stichting
opgericht
Uw bruine, botermalse biefstuk:
niets is heerlijker
dan gewoon zoals het hoort,
échte boter voor zo'n sappig stuk vlees.
15
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 11 APRIL 19óo
19
!Waar is Thor Heyerdahl gebleven Is de man van de legendarische
Kon-Tikireis en de opzienbarende Aku-Aku-expeditie in een nog
driestere onderneming blijven steken en heeft hfj zijn groot geloof in
eigen kunnen met de dood moeten betalen
Nee» Heyerdahl leeft een rustig leven in het vriendelijke plaatsje
Colla Micheri aan de Italiaanse Rivièra.
Uitgeput door een Aziatische griep en genoeg van de aanvallen, die
van verschillende kanten steeds weer tegen vooral zijn wetenschappe
lijk werk werden ondernomen, heeft hij een schuilhoek gezocht en die
in Colla Micheri gevonden.
Dat alles is aan het licht geko
men door het levensverhaal, dat
Heyerdahls vriend Arnold Jaeoby
van deze merkwaardige Noor schreef
en dat onder de titel „Senor Kon-
Tiki" in boekvorm is uitgegeven. In
dat rustige plaatsje, gaat Heyerdahl
voort roet wat hij zich als zijn le
venstaak heeft gesteld. De kern van
dat werk wordt gevormd door de Po
lynesische antropologie. Het is nu al
weer zestien jaar geleden, dat hij
over dit onderwerp het bekende ge
schrift publiceerde: „American In
dians in the Pacific The Theory
ehind the Kon-Tiki Expedition".
Doel en relaas van deze onderneming
zijn genoegzaam bekend. Heyerdahl
wilde zijn theorie, dat de bewoners
van de Polynesische eilanden af
komstig waren van Amerika en de
onmetelijke oceaanreis gemaakt had
den met primitieve vlotten, staven
door zelf een dergelijke reis te ma
ken. Dat is hem met een aantal ge
zellen gelukt. Op 28 april zeilde het
vlot, lat „Kon-Tiki" werd gedoopt
van Peru, op Zuid-Amerika's oost
kust weg om 97 dagen later op een
Polynesisch eiland te stoten.
werd daarna de gehele wereld door
een Kon-Tiki rage bevangen. Heyer
dahl werd voor het publiek een gro
te held. Als belangrijkste oorzaak
van dit massale enthousiasme, tot
in het destijds kille Stalinistische
Rusland toe, ziet men wel het ver
langen van iedereen om na de ont-
erende oorlogsjaren weer vertrou-
nen koesteren. De vreugde die Heyer
dahl aan dit massaal meeleven, dat
veel weg had van een psychose, had
kunnen beleven is echter goeddeels
bedorven door de kritiek, dikwijls
sarcastisch van aard, die de Noor
vanuit de desbetreffende specialis-
tische wetenschapshoek kreeg te ver
duren. Een hoofdstuk in het boek
van Jaeoby, dat handelt over con
gressen waaraan Heyerdahl na zijn
geslaagde reis deelnam, heeft de in
dit verband veel-zeggende titel „La
ten wij gaan, daar heb je Heyerdahl"
In de erkenning voor zijn prestaties
die in de loop der jaren moeizaam
loskwam, waren hoogtepunten die de
bittere pillen, die Heyerdahl heeft
moeten slikken, wat konden ver
zachten. Een van die gebeurtenis-
Lsen was de uitreiking van de hoogste
vooral damt aij een film, die tij- Noorse wetenschappelijke onder-
nens de tocht werd opgenomen en scheiding, de Vega-medaille, uit han-
Uiet veel kunst- en vliegwerk tot een den van de koning. Ook de Aku-Aku-
bioscoopfilm werd „opgeblazen" expeditie naar het Paaseiland heeft
IIIIIUIIIIIIIllllllllllllllllillllllllllliillllliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllll
(ADVERTENTIE)
Een al weer ouderwets lijkende foto. Heyerdahl met links zijn zoon Thor
jr. uit zijn eerste huwelijk neemt afscheid van zijn tweede vrouw Yvonne
met dochtertje Anette op de arm. Dit speelde zich af in Oslo In 1955. Achter
hen ligt het expeditieschip voor de tocht naar het Paaseiland gereed.
LONDEN (AP) George Brown, de heetgebakerde voormalige Engelse
minister van buitenlandse zaken, kan er nog niet aan wennen, dat hij niet
meer de buitenlandse aangelegenheden van Engeland regelt vanuit zijn
bureau in Whitehall.
„Ik sta 's morgens op, kleed me aan en zeg tegen de vrouw: ,Ik smeer 'm
naar het bureau'," vertelde hij dezer dagen in Londen op een vergadering
vun de buitenlandse persvereniging.
„En dan zegt zij: ,Waar is dat bureau?'".
„Dan trek ik mijn jasje maar weer uit en ga zitten."
(ADVERTENTIE)
Sinds hij enkele weken geleden
ontslag heeft genomen als minister
van buitenlandse zaken heeft Brown
ontdekt, dat de eenzaamheid van
leiders in machtsposities wordt over
troffen door de eenzaamheid van
mensen, die hun macht verloren heb
ben.
Brown vormde in de vergadering
het beeld van een man, die zijn
voornaamste uitlaat voor een enorme
stuwkracht en een geweldige ener
gie heeft verloren.
Hij vertelde, dat hij als minister
van buitenlandse zaken tot diep in
de nacht werkte aan officiële stuk
ken en bij het aanbreken van de
dag weer op en opnieuw aan het
werk was. Dit was eenzaamheid, ook
al was hij meestentijds omgeven door
medewerkers.
Maar „de eenzaamheid van de
laatste weken" sinds hij ontslag had
genomen, was nog meer gepronon
ceerd, vertelde hij.
Brown is op goede en intieme
persoonlijke voet gebleven met pre
mier Wilson ondanks de ruzie, die
tot het nemen van zijn ontslag heeft
geleid.
Aan de hoofdzaken van zijn op
merkingen over politieke aangele-
veel tot zijn internationale erkenning (llllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll>lilllll"ll>>l|llllllllll,lll,llllil1111
bijgedragen.
Nog geen vier jaar geleden kreeg
Heyerdahl de hoogste onderscheiding
van de Engelse Royal Geographical
Society. De voorzitter gaf in zijn
toespraak duidelijk de kern van
Heyerdahls werk weer („Door zijn
verschillende expedities, onder an
dere naar een der Galapagos-eilan-
den in het jaar 1953 en een latere
tocht naar het Paaseiland en het
oostelijk deel van de Stille Oceaan,
heeft Thor Heyerdahl in hoge mate
bijgedragen tot de uitbreiding van
onze historisch-geografische kennis
van deze streken en van de rou
tes, die de cultuurverhuizingen en
de handel in vroeger tijden hebben
gevolgd").
Overigens is Heyerdahls huidige
behuizing, met alle geneugten der
civilisatie, wel in schrille tegenstel
ling met zijn oorspronkelijke „terug
naar de natuur" idee. Begeesterd
door die gedachte vertrok hij al voor
de oorlog met zijn toenmalige vrouw
Liv naar het zo vriendelijk lijken
de Zuidzee-eiland Fatcehiwa. Dit le
ven in een primitieve behuizing en
van het voedsel, dat de natuur bood,
draaide op een mislukking uit. Met
zweren overdekt en uitgeput moes
ten zij zich tenslotte weer inschepen.
Heyerdahl is echter een doorzet
ter van het beste soort. Het is niet
uitgesloten dat hij in zijn „vakantie
oord" een nieuwe opzienbarende on
derneming beraamt.
CH. S.
(„Senor Kon-Tiki", Het avontuur
lijke ontdekkersleven van Thor
Heyerdahl, door Arnold Jaeoby.
Uitgave La Rivière en Voorhoeve
Zwolle).
(Tan onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De stemming in de
ian«. en tuinbouw over de EEG
wordt steeds slechter. In praktisch
'e landen van de gemeenschap
eeuwt men Jat de drastische
ructuur-veranderingen op het plat-
leiand, naar grote land- en tuinbouw-
'lven» die de Europese commis-
de laatste tijd propageert, tot
Srote moeilijkheden zal leiden.
landbouwkringen me-
ze'fs dat deze EEG-plannen niet
nagevoerd kunnen worden. De
mtelijke ordening en de finan
ce mogelijkheden laten deze Euro
pe structuur-plannen niet toe.
ovendien veranderen ze niets aan
Prijs en verwaarlozen ze de
PDouw van de landbouw-structuur
™e in praktisch alle EEG-landen
I en ook in Engeland en Amerika voor
ooi- ^ee' bepaald wordt door
gezinsbedrijven.
o KNBTB is het met dr. Mansholt
do ^at .er 'n de toekomst voor
ho»,^ uw inderdaad iets moet ge-
0111 de overproduktie te kun-
voi-. j®e?£aan. Maar de structuur-
eo dermgen forceren zoals de vi-
miö ?or^1.tter yan de Europese com-
sie dit wil, is voorbijgaan aan
de werkelijkheid.
vo„a commissie zelfstandige bedrij-
de Katholieke Boeren- en
j sJ?ond onder voorzitterschap
I? j F- Kriellaars uit Tilburg zal
SL e Problemen binnenkort een
fPPort uitbrengen.
b de studie die deze commissie
L, °yer de grote land- en tuin-
P!™Problemen staat het gezinsbe-
de agrarische sector in ieder
en andere periodieke inkomsten
boeken op een
bij de Algemene Bank Nederland.
U krijgt dan
over het constante saldo per halve maand
èn zo u wilt tot
en de beschikking over
ïeval
nog steeds primair.
Inlichtingen en folders bij onze kantoren
(Van een correspondent)
NIJMEGEN Waarom zou de kerk niet erkennen dat onder bepaalde
omstandigheden het polygame huwelijk verenigbaar is met het christendom?
Deze vraag werpt de Amerikaanse missionaris Eugene Hillman op in het
jongste nummer (maart 1968) van „Concilium", het internationale tijdschrift
voor theologie. Pater Hillman werkt al meer dan vijftien jaar onder nomaden
stammen van de Massai in Noord-Tanzania.
Onder sommige Afrikaanse en A-
ziatische volkeren is de polygynie
een algemeen erkende en sociaal gel
dige vorm van een blijvend huwelijk
waarin de man meer dan één vrouw
tegelijkertijd mag hebben. In de tra
ditionele missiepraktijk is dit huwe- jij»,minimin
lijkssysteem bijna steeds verworpen.
Het monogame huwelijk is door alle
eeuwen als het nieuw-testamentische
ideaal beschouwd. Maar voor bepaal
de volkeren betekent dit dat een man
uit naam van het christelijk ideaal
van huwelijk en gezin te horen krijgt,
dat hij de moeder van zijn eigen kin
deren moet verstoten. Dit is een te
kort aan christelijke fijngevoeligheid
jegens de ongelukkige vrouwen die
hun verkregen echtelijke rechten,
hun sociale status en misschien zelfs
hun betrekkingen met hun eigen kin
deren moet opgeven. Het wrede lot
dwingt ze dan in de praktijk te gaan
leven als religieus of als prostitué.
De voornaamste reden voor het po-
lygyne huwelijksgebruik van bepaal
de volken ten zuiden van de Sahara
is het overschot aan huwbare vrou
wen. Meermalen hebben economische
overwegingen geleid tot de polygyne
huwelijksgewoonte. Onderzoekingen
van sociologen en anthropologen heb
ben duidelijk gemaakt dat de poly
gynie geenszins enkel een kwestie
is van mannelijke wellust. Men heeft
er daarentegen een mogelijkheid in
gezien om vrouwelijke prostitutie en
mannelijke promiscuïteit te voorko
men in streken waar een surplus
aan huwbare vrouwen is. Het is lang
niet zeker, schrijft pater Hillman,
dat de gemiddelde christelijke mis
sionaris de taak of de bekwaamheid
heeft sociale structuren te veran
deren die niet slecht zijn in zichzelf
en feitelijk zelfs goede en construc
tieve doeleinden dienen.
Het monogame huwelijk was in
het Europese westen al een aan
vaarde cultuurvorm voordat het
christendom verbreid werd. Het is
door christenen vanzelfsprekend be
vestigd als de juiste vorm van hu
welijk. Voorafgaande aanvaarding
van de monogamie is praktisch een
absolute voorwaarde geworden voor
de volle aanvaarding van het christe
lijk geloof. Toch is in het Nieuwe
Testament geen onmiddellijk en prak
tisch verbod van de polygynie te vin
den. Vanwege een soort cultuurblind
heid is het westerse sociale systeem
en cultuurpatroon beschouwd als
normatief voor de mensheid. Maar
in het licht van de moderne sociale
wetenschappen en met het verval van
het westerse etnocentrisme in het
na-koloniale tijdperk, is het nu mo
gelijk een diepere waardering te heb
ben voor de betekenis van niet-wes-
terse instellingen en vormen.
Christelijke theologen, zo stelt pa
ter Hillman voor, zouden zich op
nieuw moeten bezighouden met vra
gen als de mogelijke verenigbaarheid
van christendom en gelijktijdige poly
gynie onder bepaalde omstandighe
den. Misschien is het mogelijk dat
men van bepaalde volkeren die le
ven in bepaalde concrete en beperkte
sociale omstandigheden, en die chris
ten willen worden, hun polygame
huwelijksgewoonten tolereert. Tot nu
toe hebben theologen bij de bevesti
ging van het monogame huwelijks
ideaal onder invloed van hun wester
se traditie, meer verkondigd dan door
hun bijbelse uitgangspunten wordt
gerechtvaardigd.
De praktijk van gelijktijdige poly
gynie bij bepaalde volkeren kan be
zwaarlijk worden beschouwd als iets
dat nog meer in strijd is met het
christendom dan de slavernij. Toch
waren slavenbezitters welkom in het
sacramentele leven van de christe
lijke geloofsgemeenschap, zonder dat
geëist werd dat ze eerst hun be
denkelijke sociaal - economische be
langen ongedaan maakten. Polygy-
nlsten echter zijn in de Kerk nooit
aanvaard en tot de sacramenten toe
gelaten zonder dat ze werden ver
plicht de sociaal geldige en recht
vaardige contracten te schenden die
ze eerder met andere personen had
den gesloten.
Omdat het zuurdeeg van het evan
gelie eigenlijk alleen tussen de men
sen werkzaam kan zijn als ze ac
tief deelnemen aan het sacramente
le leven van de kerk, lijkt het vol
gens pater Hillman ongezond om aan
zulke volkeren het evangelie te ver
kondigen en ze te beletten sacra
menten te ontvangen. Dit maakt de
mensen te kwader trouw en is een
halfslachtige missionaire methode.
GEORGE BROWN
genheden kan nog het volgende wor-1
den ontleend:
Het terugtrekken van Engelands
militaire macht uit Azië had
naar zijn mening moeten plaats
vinden in fases, zich uitstrek
kende tot na het eindjaar 1971,
maar hij was op gronden van
economische en politieke nood
zakelijkheid voorstander van het
fundamentele besluit.
Engelands pogen om te worden
toegelaten tot de EEG was ge
rechtvaardigd, ook al heeft het
gefaald. Hij zag het Franse veto
als „niet meer dan een tijdelijke
tegenslag" in de ontwikkeling
van een sterk en verenigd Euro
pa, waarin Engeland en het
continent beide een rol hebben
te spelen.
De moeite, die Engeland in het
openbaar en achter gesloten deu
ren heeft gedaan om vredeson
derhandelingen in Vietnam te
bevorderen, heeft haar rol ge
speeld met betrekking tot de
huidige pogingen om Washing
ton en Hanoi samen aan het
praten te krijgen. Hij voegde
hieraan toe, dat deze ontwikke
ling „niet uit de lucht (is) ko
men vallen, maar het resultaat
(is) van een oneindig aantal
contacten en beraadslagingen'
Brown sprak ook vluchtig over
de huidige gebeurtenissen in de
V.S. en zei: „Laten wij eraan
denken, dat dit conflict tussen
bezitters en niet-bezitters de
neiging heeft, maar al te zeer
slechts een conflict te worden
tussen diegenen die een ge
kleurde huid hebben en de an
deren".
„Dit is het grootste probleem, waar
voor wij in de komende jaren ge
steld zullen worden en het is niet
het speciale probleem van de V.S..
Europa heeft in dit verband zoveel
te geven, als wij maar één kunnen
worden."
LONDEN (AP) 37 van de 40
patiënten die fatale hartaanvallen
hadden, zijn hersteld bij proeven in
het Westminster ziekenhuis met een.
nieuwe zuurstofkamer welke door de
medische groepen van Vickers is ont
wikkeld. De patiënt wordt er in ge
schoven, waarna de doorzichtige koe
pel wordt afgesloten en zuurstof met
tweemaal de normale atmosferische
spanning wordt binnengepompt.
DEN HAAG (ANP) Ten behoe
ve van de huisvesting van bejaar
den is een landelijke stichting opge
richt onder de naam „Bejaarden-
bouw". In samenwerking met plaat
selijke instanties zal deze stichting
woningcomplexen voor bejaarden
doen bouwen en bevorderen dat de
noodzakelijke hu'p en service gebo
den kan worden.
In het bestuur van de nieuwe stich
ting hebben vertegenwoordigers zit
ting van de Stichting Nationale Con
tactcommissie voor gezinsbelangen.
De Stichting Landelijk Contact van
de Vrouwenadviescommissies voor
de Woningbouw, de n.v. Bouwfonds
Nederlandse Gemeenten en het Cen
traal Overlegorgaan van de samen
werkende organisaties, het COSO,
in welk overkoepelend orgaan circa
350.000 georganiseerde bejaarden zijn
vertegenwoordigd.
Binnenkort zal een nieuw studie-
rapport „bejaardenwoningen" ver
schijnen met gegevens betreffende
situering, omvang, indeling en inrich
ting van deze woningen. Dit rapport
wordt uitgegeven onder auspiciën
van de nieuwe stichting. Daarbij
wordt een reeks schetsplannen van
ideale bejaardenwoningen gepresen
teerd.
Naast het bouwtechnische aspect
van de woning is er de noodzaak van
maatschappelijke begeleiding die het
isolement van de bejaarden moet
voorkomen. Met plaatselijke instan
ties zal dit aspect worden bespro
ken.
(ADVERTENTIE)
'"l
v;
UI
n
