ken
VENTILATIE IN ELKE KEUKEN NOODZAKELIJK
DP
:n
mms
sten
noten
J
DE MAGNETRON-OVEN: EEN HALF
POND VLEES GAAR IN 1 MINUUT
FUNCTIONELE INDELING
oor verschillende
handelingen eigen
benodigdheden
to
T"
Vloer en
wanden
FUNCTIONELE
VERLICHTING
iken
Afzuigkappen
rbaar
se op
at wij
iben
raat 38
1
en
50-2581
Gebrmksruim te
Moleculaire wrijving
Gelijktijdige verhitting
Supersnel Bron van inspiratie
18
iji
19
DAGBLAD DS STEM VAM CTNSDAG 2 APRIL 1968
19
Een goede ventilatie In de keuken
is niet alleen van belang voor de
gezondheid (denk aan het gevaar
van gebrek aan zuurstof in de keu
ken, waar de geiser en het fornuis
in gebruik zijn) en de hygiëne,
maar het komt ook het keuken
interieur ten goede. Een rooster of
bovenlicht is niet afdoende voor
het afvoeren van de vochtige lucht
die vrijkomt tijdens het koken. Er
zal voldoende vochtabsorberend
oppervlak als gepleisterde wanden
of plafond, aanwezig moeten zijn
om niet het houtwerk en de ramen
flink nat te laten worden.
Als ook dit nog niet voldoende
blijkt dan zal er een ventilator of
afzuigkap moeten komen. Bij het
monteren van een ventilator denken
we er wel aan dat de meeste water
damp direct onder het plafond zit
en dat het snorrende apparaatje dus
zo hoog mogelijk dient te zitten; bij
voorkeur op de noord- of oostkant in
verband met de wind.
Een ventilator zorgt voor de af
voer van de verontreinigde lucht en
aanvoer van frisse lucht. Er zijn
echter ook apparaten die de lucht
zuiveren, zgn. afzuigkappen, die di
rect boven de plaats waar men
kookt worden aangebracht.
Wordt de kap aangesloten op het
afvoerkanaal dan zit er vóór de ven
tilator een uitneembaar vetfilter dat
af en toe schoongemaakt of vervan
gen moet worden. De filters voor
komen vervuiling van ventilator en
afvoerkanaal. De ventilator heeft
twee snelheden.
De luxe uitvoering van een derge
lijke kap heeft een ingebouwde ver
lichting.
Kan de kap niet aangesloten wor
den op het afvoerkanaal dan wordt
het mengsel van vet, stoom en
geurtjes gezuiverd door vet- en
koolfilters. De afvoer van vocht is
in dit systeem niet voorzien. Ook
hier de filters nu en dan schoonma
ken of vernieuwen.
-4173 en 3801
;chtblad
OMATEN,
De dagelijkse serie handelingen die wij in de keuken plachten te verrich
ten zoals het bergen, voorbereiden, bereiden, opdienen (soms ook eten we
in de keuken) en afwassen vragen ieder hun eigen benodigdheden.
Bergen. Voor het bergen van ons
yoedsel hebben we b.v. een koele of
Bekoelde ruimte nodig, een ruimte
|roor de droge waren en een geven-
lieerde ruimte.
Voorbereiden. Hiervoor zijr een aan
recht, water en gootsteen, werkma
teriaal en eventueel een kruk on
ontbeerlijk.
Bereiden. Aanrecht, water en goot-
Steen, kookgelegenheid, pannen.
werkmateriaal.
.Opdienen. Aanrecht, opdienser-
vies, werkmateriaal.
Afwassen. Aanrecht, water en goot-
iteen, werkmateriaal.
Het is wel duidelijk dat het aan
hecht, water en gootsteen het meest
mfritensief gebruikt worden. Van groot
belang is daarom de plaats van deze
benodigdheden. Steedis meer wordt er
Baar gestreefd in de huidige niéuw-
Bouw d" keukens zó te projecteren
«at de keukenapparatuur, opberg-
|astjes, aanrecht en gootsteen, for
nuis en ijskast, tegen één wand ge
plaatst kan worden. De afstanden
«ie de huisvrouw in de keuken af
-Jnoet leggen (zij maakt gemiddeld
zon 290 stappen tussen aanrecht en
lornuis) liggen toch al vrij hoog, en
Jls zij die stappen dan in een voort
durende draaiende beweging moet
T n„ zy m^n meer „stukge-
Iraaid" voor het eten op tafel komt.
■Onderstaande regelen moeten uit-
'oeng overwogen worden, dan pas
p1 men tot een doelmatige schik-
gug van de keukenapparatuur ko-
r De keuze van de apparatuur
|r aangepast zijn aan de hande-
Pgen en de beschikbare ruimte.
f'ie Plaatsing dien1- zodanig te zijn
Fmen snel en gemakkelijk moet
rnnen werken.
i T ^-Je verdeling van het aanrecht
va 1 Zangrijk. Aan beide zijden
liito §°°tsteen dient een behoor-
KLvT, uimte te zijn. Het grootste
zal moeten zitten tussen
°muis en de gootsteen.
^-Voorbereiden en bereiden zijn han-
H gen die nauw samenhangen. Zo
Er zijn drie plaatsen in de
keuken waar veel licht nodig
is: bij het fornuis, het aanrecht
en de gootsteen. Gloeilampen
van 60 tot 100 W zijn hier vol
doende.
Veel keukens hebben echter
nog steeds maar één lichtpunt,
in het midden van het plafond.
Het is raadzaam om hier dan
een TL-buis of een fluorescen
tielamp aan te brengen. Op die
manier kan hinderlijke scha
duwwerking worden voorkomen.
mogelijk zetten we het fornuis dus
direct naast het aanrecht.
Moet het fornuis tegen een zij
wand geplaatst worden, dan dient
tussen het fornuis en de wand ruimte
te zijn voor een zijplaat. Ook wan
neer het fornuis helemaal aan het
eind van de reeks keukenapparatuur
staat moet deze ruimte aanwezig
zijn.
Bij het plaatsen van de kastjes
moet men er wel aan denken dat
de materialen geborgen worden daar
waar ze het meest nodig zijn. De
pannen zetten we dicht bij het for
nuis en de plaats waar we voorbe
reidingen treffen. Het kruidenrekje
hangen we ook dicht bij de kookbron
en de dekschalen zetten we in de
kast die het dichtst bij de plaats
staat waar we opdienen.
Bij het inrichten van onze keuken
moeten we, als we de ruimte bepa
len, niet alleen denken aan de ruim
ten die de verschillende apparatuur
in beslag neemt. Er moet ook vol
doende ruimte overblijven om aan de
toestellen te kunnen werken, de zgn.
gebruiksruimte. Bovendien moet er
nog genoeg ruimte zijn om elkaar
in de 'reuken gemakkelijk te kunnen
passeren; deze ruimte noemen we
de circulatieruimte.
Maar niet alleen de juiste plaats
van de keukenapparatuur is van groot
belang, ook een goede werkhouding
van de vrouw is uitermate belang
rijk. De werkvlakken moeten dan
ook, zowel voor zittend als voor
staand werk op de juiste hoogte
aangebracht worden.
Iets waar men zeker op moet let
ten is de bereikbaarheid van de bo
venste planken van de wandkastjes.
De praktijk heeft ons geleerd dat
in veel nieuwe woningen de hoogste
plank van een hangend keukenkast
je onbereikbaar is voor vrouwwen
van om en nabij de 1.60 meter. En
die zijn er toch heus!
Ongeveer vijftien jaar geleden kwamen in de Verenigde Staten de magne
tronovens op de markt. In Europa begon deze oven zo'n zeven, acht jaar
later langzamerhand terrein te veroveren. Omdat de techniek toch wel enige
strubbelingen met de magnetronische verhittingsmethodiek te verwerken
kreeg, duurde de echte doorbraak ervan wat langer dan aanvankelijk werd
verwacht. Aan het eind van 1966 waren in Amerika in totaal toch al veertig
duizend magnetronovens in gebruik en in ons werelddeel tussen de zeven
en achtduizend.
De keukens die in de handel wor
den gebracht, bestaan uit verschil
lende kastjes. In principe kan elk
kastje apart worden gekocht, waar
door voor iedere situatie een opstel
ling wordt verkregen die aangepast
kan worden aan de gestelde eisen.
Het huis of flatje dat we gaan be
wonen is in de keuken meestal wel
voorzien van een keurige vloer en
ten dele betegelde wanden. Toch
wil het nog wel eens gebeuren dat
we op het beton komen te zitten of
dat we, na jaren tegen dezelfde
(langzamerhand versleten) vloer en
wand te hebben gekeken, iets nieuws
willen.
Zoeken we naar iets moois, of
moet het alleen maar praktisch zijn,
duur, duurzaam of goedkoop?
Wij willen u een paar ideeën aan
de hand doen. Als u meer informa
tie wenst kunt u bij het Bouwcentrum
terecht of bij de diverse keukencen
tra die ons land telt.
Buiten alle details als duur of
goedkoop moet de keukenvloer in
ieder geval gemakkelijk schoon te
houden zijn, waterbestendig, en be
stand tegen bepaalde stoffen als vet
ten en zu'ren. Ook in natte toestand
moet de vloer stroef zijn.
Zitten we op het beton, dan heb
ben we de keuze tussen dubbel hard
gebakken tegels, een granieten vloer
plastic asbest, linoleum en polyvinyl
chloride in banen of tegels. Op een
houten ondervloer leggen we lino
leum of polyvinyl chloride.
Vloeren aanleggen is een nauw
keurig werkje, zeker in de keuken,
er mag namelijk geen vocht onder
komen.
De muren van de keuken moeten
tot een hoogte van 1.60 meter be
stand zijn tegen water en vet. Pias
tic asbest wandtegels of geglazuur
de (keramische) wandtegels zijn af
doende. In de laatste categorie zijn
de prachtigste afbeeldingen en kleu
ren te krijgen.
Het is raadzaam om boven het
fornuis de tegels tot een hoogte van
1.80 tot 2 meter aan te brengen.
Men schat dat er het afgelopen
jaar in de Verenigde Staten onge
veer twaalfduizend in bedrijf wer
den gesteld en in Europa ruim drie
duizend. Gaat die stijging zo door,
dan zijn de experts op voedselge-
bied, die beweren dat de magnetroni
sche verhitting de grootste vooruit
gang is sinds de intrede van het gas
fornuis, duidelijk in het gelijk ge
steld.
Philips is zes jaar geleden begon
nen met de fabricage van magne
tronovens en zij heeft er inmiddels
vele honderden in Nederland ge
plaatst, voornamelijk in de Horeca-
sector. Al worden verreweg de mees
te van deze ovens in Europa nog als
echt professionele apparatuur ingezet,
in de Verenigde Staten zij het nog
op betrekkelijk geringe schaal
wordt de magnetronoven geleidelijk
aan meer en meer gebruikt om de
taak van de huisvrouw te verlichten
en ook in Nederland zal 'n dergelij
ke ontwikkeling niet zo ver in het
verschiet liggen. Wellicht een reden
om er alvast iets meer over te ver
tellen.
De magnetronische verhitting ont
leent zijn naam aan het magnetron,
een onderdeel dat een energierijk
elektromagnetisch veld opwekt. Het
elektromagnetische veld wordt ook
wel omschreven als „microgolven".
Golven die warmte opwekken in het
voorwerp dat ze bereiken door mo
leculaire wrijving.
Voor de duidelijkheid hoort hier
even een klein scheikundelesje bij:
een molecuul is het kleinste op zich
zelf staande deeltje van een chemi
sche verbinding, dat nog steeds be
schikt over alle eigenschappen van
het geheel waarbij het hoorde. Als
men bijvoorbeeld kans zou zien een
heel klein snippertje papier door te
knippen en dat nog eens te delen
en nóg eens totdat er een met het
blote oog niet eens meer zichtbaar
deeltje overblijft dat dan echter toch
nog papier is, dan is dat deeltje een
molecuul. En een aantal van die
moleculen kan warmte geven door
onderlinge wrijving.
De microgolven worden via holle
■.pijpjes" getransporteerd naar de
ovenruimte.
Eis is, dat een ln de -magnetron
oven te verhitten voorwerp praktisch
nietgeleidend is en het treft dat juist
alle voedselsoorten daaraan voldoen.
Als het te verwarmen voedsel niet
te dik is, twee tot drie centimeters
hoog, dan is een supersnelle door-
en-door-verhitting met het magne
tron mogelijk. Voor verhitting van
etenswaren kende men voorheen drie
methoden; in water of vet direct con
tract met een verhitte pan of plaat
ofwel door straling, ze hebben alle
drie een overeenkomst: verwarming
begint aan de buitenkant, tot ook
het binnenste zijn deel heeft gekre
gen.
Nu is het bijzondere van magne
tronische verhitting, dat zowel bui
ten- als binnenkant van het voedsel
gelijktijdig op temperatuur komen-
Bovendien maakt de magnetronische
verhittingsmethode het mogelijk alle
beschikbare energie op het te ver
hitten eten te concentreren, zodat er
niets van de kostbare warmte ver
loren gaat. Dit te zamen resulteert
in een zeer snelle bereidingswijze.
Speciale vermelding verdient het
feit dat het voedsel in hetzelfde
schaaltje dat straks op tafel komt,
in de oven mag. Sterker nog, in
een pan kan het niet eens aan de
oven worden toevertrouwd, omdat
metaal de golven terugkaatst. Maar
materialen als glas, porselein, aar
dewerk, plastic en zelfs geperst pa
pier laten de golven door, zonder dat
in deze omhulsels zélf warmte wordt
opgewekt. De schotels worden dus
niet warm.
Ook het aanbranden van eten ls
in de magnetronoven uitgesloten. De
besparingen door microgolfverhitting
blijven niet beperkt tot tijd: de on
middellijke gebruiksklare en gemak
kelijk te bedienen oven heeft ook
een laag stroomverbruik. Bovendien
ontsnappen aan de magnetronoven
vrijwel geen luchtjes.
grote kracht van microgolfverhitting!
een voorbereide maaltijd van onge-
veer vijfhonderd gram kan de be-
zoeker al na zestig seconden wor-
den voorgezet.
Behalve in restaurants en aanver-
wante zaken kunnen magnetronovens
ook in de keukens van treinen, sche
pen en vliegtuigen hun diensten be
wijzen. Bedrijfskantines, ook gebon
den aan piekuren al heten die
dan lunchpauzes kunnen gemag-
netroniseerd haast wonderen verrich
ten: bakkers kunnen met behulp van
de microgolven diepgevroren brood
in eetbare toestand brengen, als 't
moet terwijl de klant wacht.
EU
Instellingen als ziekenhuizen en be
jaardentehuizen, waar men vaak met
allerlei aparte mensen en eisen reke
ning moet houden, zoals dieet, heb
ben meer dan alleen het gemak van
magnetronische voedselbereiding ont
dekt. Magnetronisch bereid voedsel
verliest namelijk hoegenaamd geen
voedingsstoffen en behoudt de na
tuurlijke kleur en smaak, wat ui
teraard van extra-belang is voor dat
eten waar noodgedwongen vaak zul
ke smaakgevende ingrediënten aan
onthouden zijn.
Voor de horecabedrijven, zoais de
(weg)restaurants, lunchrooms en
snackbars, waar in Nederland de
magnetronoven tot nu toe voorna
melijk wordt toegepast, zijn de
voordelen het meest sprekend: ook
tijdens de piekuren een verbazing
wekkende snelle bediening, minder
personeel en geringere keukenruim
te. Dit komt voornamelijk doordat
voorbereid voedsel- en zelfs geheel
opgemaakte schotels, aan het appa
raat kunnen worden toevertrouwd,
dat in de meer rustige uren het
meest intensieve werk alvast kan
worden verricht. Daarin schuilt de
Culinaire vaklieden hebben de
magnetronbereiding van hun crea
ties geaccepteerd. Niet in de laatste
plaats omdat de magnetronische o-
ven zelfs nieuwe perspectieven opent:
de koks worden er door geïnspireerd
tot het samenstellen van nieuwe re
cepten.
En dat is voor de huisvrouw, die
zich graag met zorg en met zoveel
mogelijk fantasie aan de meest cre
atieve huishoudelijke bezigheid het
koken wijdt, een reden te meer
om de komst van een magnetron
oventje in haai- keuken met enthou
siasme tegemoet te zien.
Aardgas, er wordt zo over geroe
pen, maar de elektriciteit zal onont
heerlijk blijven. Zeker in de keuken
waar de meeste toestellen elektrici
teit verbruiken. De koelkast, even
tueel het fornuis, de verlichting, de
wasmachine, de afwasmachine, bo
vendien wordt hoe langer hoe meel
de keukenmachine gebruikt. De al
lernieuwste keukens hebben dikwijls
elektrische kookplaten die direct in
het aanrecht zitten, zoals op de foto
te zien is. En dat is natuurlijk wei
ideaal. Het bespaart ruimte en het
schoonhouden is veel gemakkelijker.
