IN TS JECHOSLOW AKI JE „DRESDEN" GEKRAAKT Poolse professoren ontslagen Geen gevaar voor omsmelting van ons zilvergeld Turken kwaad: discriminatie t.v-reportage in Toch steun voor export arme landen KENNEDY OP CAMPAGNE ABBA EBAN OP SCHIPHOL Kerk in beweging Kritiek op richtlijnen over gemengde huwelijk In 't kort WITTE KRUIS Daden gevraagd UN CT AD-conf erentie: Vijftien punten Dresden Voorstel Witteveen: Frankrijk kan goudbeleid niet doorkruisen Platteland Heel anders Waarschuwing Verboden Kamerleden praten niet Papandreou jr. HIJ HOUDT HET BIJ POEDERS Franse kritiek Plan-Leber kan niet uitgesteld worden Man beroofd Israël blijft hopen op vreedzame oplossing 9 DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 27 MAART 1968 Ert VI Cachets of tabletten? Houd het in elk geval bij Witte Kruis: aktief tegen griep, verkoudheid en pijnen. Witte kruis spaart boven- diendetnaagl (Van onze redactie buitenland). WARSCHAU-PRA AGOnder een stroom van anti semitische propaganda heeft het Poolse officiële pers bureau PAP het ontslag gemeld van zeven professoren en assistenten van de universiteit van Warschau, voor het merendeel joden. Vanaf 8 maart, het begin van de studentenrelletjes in Polen, zijn nu 12 wetenschapsmen sen ontslagen. In schrille tegenstelling tot de harde hou ding van de Poolse partijleider Gomoelka tegenover de demonstranten voor vrijheid gaat het democratiserings proces in Tsjechoslowakije onverminderd voort. Sensationaal is het ontslag van een ex-minister en lid van het Poolse centrale partijcomité, de 56-jarige Stefan Zolkievski. De andere ontsla genen aan de universiteit van War schau zijn de professoren Bronislav Baczko, Leszek Kolakovski, (een in christelijke Westerse kringen bekend filosoof), Stefan Moravski en Wlod- zimierz Brus en de lectoren Zygmunt werden door PAP afgeschilderd als Bauman en Maria Hirszowicz. Zij „beschermers en verdedigers" van een „goed georganiseerde groep stu denten en afgestudeerden, voorname lijk van joodse origine, die al lange tijd bekend stonden wegens hun revi sionistische standpunten en gedach ten". Terwijl de leiders van christelijke partijen eindeloos redetwisten over partijvernieuwing en hun opvattingen omtrent een christelijk beleid intussen gebeurt er heel weinig stellen de kerken daden. Aansluitend op een gezamenlijk ini tiatief ter bevordering van de vrede hebben de r.-k. kerk, de kerken der reformatie en de orthodoxe kerk thans besloten een wereldwijde actie te gaan voeren om het geweten wak ker te schudden van de rijke landen en hen te wijzen op hun verantwoor delijkheid jegens de arme landen. Deze actie wordt gevoerd in samen werking met organisaties van de V.N., een bewijs dat de kerken graag willen samenwerken met al degenen, die daadwerkelijk de strijd tegen honger en armoe willen aan binden. Deze gezamenlijke actie is van bij zonder grote betekenis. Hier wordt niet met woorden maar met daden inhoud gegeven aan de evangeli sche opdracht. Hier wordt een in spirerend voorbeeld gegeven aan allen die willen werken voor een betere wereld. En dat zijn er zeer velen. Dat bewijst toch het prachtige resultaat van de actie „Kóm over de brug'" een re sultaat dat niet bereikt is door te speculeren op sentimenten, maar door een beroep op christelijke naastenliefde en solidariteit. De protestanfs-chr. kerken hebben met deze actie heel Nederland een voor beeld gegeven. Wij hopen, dat de vonk zal overslaan naar het katho lieke volksdeel en dat ook de uitslag van de Vastenactie zal aantonen, dat de oproep van de kerken in heel christelijk Nederland weerklank vindt. NEW DELHI (Reuter) Gister- avond is de wereldhandelsconferen tie van de Verenigde Naties (UNC TAD) in New Delhi met algemene stemmen akkoord gegaan met een plan dat beoogt een voorkeursbehan deling toe te passen op de uitvoer uit ontwikkelingslanden. Op verzoek van de Amerikaarast landen bevat het plan „bijzondere maatregelen ten behoeve van de minst ontwikkelde der ontwikke lingslanden". Het aanvankelijk voor nemen om die zin uit de verklaring weg te laten had gisteren eerder op de dag tot gevolg dat geen defini tieve overeenstemming over het plan kon worden breikt. Er zal een bijzondere UNCTAD-com- missie in het leven worden geroe pen, die zich voornamelijk zal be zighouden met de vraag welke pro- dukten onder de regeling moeten wallen. Landbouwprodiukten zijn door de rijke landen uitgesloten, on danks de verzoeken van de ontwik kelingslanden. Verder zijn de 132 delegaties het na acht weken vergaderen eens gewor den over: 1 het creëren van een gro te wereldmarkt voor de industrie- produkten van de ontwikkelingslan den; 2. de totstandkoming van een nieuwe overeenkomst voor de goede renexport van de ontwikkelingslan den en 3. uitbreiding van de hulp verlening door de rijke landen. Voor het eerst heeft een Pools blad „Zycie Warszavy" (Leven in War schau) aandacht geschonken aan de grieven en verlangens van de stu denten, neergelegd in een resolutie van vijftien punten. Oyer de eis van de studenten, de grondwettelijke vrijheid van me ningsuiting, vergadering en demon stratie zegt het blad dat de grondwet ook het socialisme garandeert, en daarom geen demonstraties tegen het socialisme kan toestaan. Over de wreedheden van de politie merkt het blad op dat „waar hout wordt gehakt, spaanders vliegen". De Hongaarse communistische par tij heeft gisteren „reactionaire anti- Sovjet-elementen, zionisten en joodse nationalisten" verantwoordelijk ge steld voor de Poolse studentenonlus ten. In Tsjechoslowakije heeft het de mocratiseringsproces nog niets van zijn elan verloren. „Dresden", waar de Oost-europese communlstetische partijen zich bezorgd hebben getoond, heeft geen effect gesorteerd. Radio Praag noemde „Dresden" een con frontatiepolitiek, „die Tsjechoslowa kije er niet van zal weerhouden de uitgezette koers voort te zetten". Het blad „Prace" sprak van een overwinning omdat de Tsjechische delegatie een economische topconfe rentie in de wacht heeft gesleept. En de economische crisis in Tsjechoslo wakije, een van de welvarendste lan den die Rusland in de oorlog ver overde, was een van de belangrijkste oorzaken voor de roep om vernieu wing, een zich openstellen naar het westen. In ae stroom van kritiek en voor stellen is bijzonder interessant een artikel van de hand van een partij- theoriticus, de jurist Zdenek Mlynar, in het officiële partijorgaan Rude Pravo Daarin wordt gevraagd om een nieuwe kieswet, die moet voor zien in „democratische verkiezingen" (in dit verband zijn de verkiezingen van plaatselijke partijleiders opge schort), een nieuwe perswet, die preventieve censuur uitsluit en een wet op vrijheid van vergadering en vereniging. Er is reeds bevel gege ven voor een rehabilitatiewet, voor namelijk voor miskende verzetshel den uit de oorlog. Drie onderwerpen worden thans heftig bediscussieerd: hoever moet de vrijheid van godsdienst gaan (aan het hoofd van een regeringsbureau voor kerkelijke zaken is mevrouw ICadlecova benoemd, die voorstander is van een dialoog tussen communis me en christendom), hoever de zelf standigheid van de Slowaken, en moeten er oppositiepartijen komen? Donderdag vergadert het centraal comité en zaterdag beslist het parle- numt over de opvolging van Novotny. DEN HAAG Het exportverbod dat de Zwitserse regering heeft ingesteld voor zilveren munten om het omsmelten in het buitenland tegen te gaan, zal in andere Europese landen geen navolging behoe ven. De Zwitserse maatregel wordt namelijk verklaard uit het feit, dat de Zwitserse munten een zilvergehalte bevaaten van 83 pet. dat boven alle andere Europese munteenheden uitsteekt. Senator Robert Kennedy wordt hier toegejuicht, staande op het dak van een auto. Het was bij zijn bezoek aan de negerwijk Watts in Los Angeles. Kennedy houdt in deze stad een uitgebreide campagne. DE SECRETARIS van de Engelse fi losoof Bertrand Russell, Ralph Schönman, heeft maandag in New York verklaard dat hij zijn paspoort van de Amerikaanse autoriteiten heeft teruggekregen. Het was ingenomen nadat Schön man zonder toestemming een be zoek aan Noord-Vietnam had ge bracht. (Van een onzer verslaggevers) ALMELO/BREDA De Turkse arbeiders in ons land zijn erg kwaad op de VARA. De Turken uit Hengelo en Almelo hebben al aangekondigd, dat ze bjj de VARA zullen protesteren tegen een televisie-uitzending van zaterdagavond in het programma Achter Het Nieuws. Daarin schetste de VARA de problemen die een Nederlands meisje ontmoet, als het met een Turk trouwt. De woordvoerder van de Tur ken in Almelo, de heer T. Atabek, zei, dat hij en zijn landgenoten het programma te eenzijdig en sterk overdreven vonden. Ook de Turk se ambassade was er, volgens zijn zeggen, slecht over te spreken. In de reportage vertelden enkele Nederlandse vrouwen, die met hun man naar Turkije zijn ver huisd, over de grote verschillen in mentaliteit die ze daar ont moeten. Ze zeiden onder meer, dat ze niet geaccepteerd werden, als ze geen mohammedaanse werden, dat ze geen kleren kon den kopen zonder dat de hele fa- miele zich ermee bemoeide, en dat de man zijn karige loon moest delen met de hele inwonende fa milie Volgens de heer Atabek komen deze ouderwetse gewoonten voor namelijk voor op het platteland. De Nederlandse meisjes, die met Turken trouwen, weten dat ze zich aan Turkse leefgewoonten moeten aanpassen. Dat moeten de Turkse mannen, die in het buitenland werken, ook. „Als een meisje geen Turks wil leren, dan is het moei lijk voor haar om contact te krij gen met haar schoonfamilie". De heer Atabek zag ook het moham medaans worden niet als voor waarde voor het huwelijksgeluk van een Nederlandse vrouw. „Het is natuurlijk wel prettig als ze dat wel doen, maar geloofsmoeilijkhe- den komen ook tussen Nederlan ders onderling voor". De Turken vinden dat de repor tage van Achter het Nieuws, dis criminerend heeft gewerkt, door dat de VARA zich eenzijdig tegen gemengde huwelijken met Turken heeft gericht en geen aandacht heeft besteed aan de huwelijken van Nederlandse meisjes met b.v. Italianen, Spanjaarden en Grie ken. „Als een VARA-team met mij mee zou gaan naar Turkije", aldus de heer Atabek, „dan zou er wel eens film met een heel andere tendens uit de bus kunnen komen. Want ik ken genoeg voorbeelden van buitenlandse meisjes, die in Turkije wel gelukkig kunnen le ven". „Ik was wel blij met die uit zending", is de reactie van de heer H. J. Hofsté, regionaal func tionaris bijstand buitenlandse werknemers voor West-Brabant. De heer Hofsté heeft dagelijks te maken met de problemen, die in de VARA-reportage behandeld werden „Als ik zeg dat ik er blij mee ben denk ik aan de grote lijn en niet aan de details. Ik ben nooit in Turkije geweest en ik kan niet be oordelen in hoeverre de uitspra ken van de Nederlandse meisjes objectief waren. Maar er is wel duidelijk gemaakt, in wat voor situatie meisjes terecht kunnen komen. Ik wil het niet zo sterk stellen als aan het einde van het programma gedaan werd, dat het beslist niet mogelijk is met een Turkse werknemer in Turkije een huwelijk op te bouwen. Maar ik geloof wel, dat er een enorme aan passing nodig is en dat een meisje ontzettend veel te verwerken krijgt. Ik geloof dat dit voldoende genuanceerd in dit programma naar voren is gekomen", aldus de heer Hofsté. Door de stijging van de zilverprijs op de wereldmarkt gedurende de af gelopen maanden is de waarde van zilveren munten aanzienlijk geste gen. Zo heeft de Nederlandse zilve ren gulden momenteel een zilver- waarde van f 1,21, de zilveren, rijks daalder een zilverwaarde van circa f 2,78. Zoals wij onlangs reeds berichten is vanwege de hoge zilverprijs de aanmaak van nieuwe zilveren gul dens en rijksdaalders door de rijks munt voorlopig gestaakt. Hef. pu bliek heeft bovendien momenteel geen behoefte aan meer zilveren gul dens of rijksdaalders. Onze gulden van 6,5 gram bevat bij een zilvergehalte van 72 procent 4,68 gram zilver, de 15 gram wegen de rijksdaalder bevat 10,8 gram zil ver bij een zilvergehalte van even eens 72 procent. Het omsmelten kan pas winstgevend worden wanneer het om grote aan tallen munten gaat. Voor mensen die zich daarop zouden willen toe leggen is dan uiteraard vooral de muntsoort met het grootste zilver gehalte interessant, de Zwitserse frank. Deze munt bezit bovendien de over de hele wereld gebruikte officiële handelslegering van zilver. Dit in tegenstelling tot de Nederlandse gul den en rijksdaalder, die van de of ficiële handelslegering afwijken. Het omsmelten is overigens in Ne derland uitdrukkelijk verboden, krachtens de bepalingen van het geldzuiveringsbesluit van 1945. (ADVERTENTIE) (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De commissie voor Buitenlandse Zaken uit de Tweede Kamer zal binnenkort een gesprek hebben met Andreas Papandreou, de zoon van de Griekse oud-premier. De heer Papandreou jr. zal in ons land op enkele plaatsen het woord voeren oyer de Griekse politieke situatie, «at gesprek vindt vermoedelijk Plaats op 25 april. Minister Witteveen van Financiën meent, dat Frankrijk een devalua tie van de dollaT niet kan afdwingen. Nodig is echter wel, dat de andere landen en hun centrale banken zich houden aan de afspraken, die recen telijk door de presidenten van zeven nationale banken zijn gemaakt, met name terzake van de introductie van twee goudmarkten een vrije en een officiële. Dr. Witteveen, die sprak tijdens een gedachtenwisseling in de Tweede Ka mer over de ontwikkeling op de goudmarkt, achtte het van princi pieel belang, dat de deelnemende centrale banken zich zullen onthou den van goudverkopen en ook geen goud meer zullen aankopen op de vrije markt. Hij deelde verder mee, dat de Ne derlandse Bank, om de afspraken van de goudpool na te komen, se dert november drie maal goud tot een totaal bedrag van 195 miljoen gulden heeft moeten overmaken. Daarvoor werden dollars terugont vangen, zodat de totale Nederlandse reservepositie niet achteruitging. De voormalige Franse premier Pierre Mendés-France heeft op de universi teit van Grenohle gezegd, dat we derinvoering van de gouden stan daard, zoals president De Gaulle dat wil, de kloof tussen de rijke en arme landen slechts zou verbreden. Beter zou het volgens hem zijn een internationaal monetair systeem op een aantal basisprodukten te schra gen, waardoor de ontwikkelingslan den een rechtvaardiger aandeel in de welvaart zouden krijgen. Hij was het met vele andere Critici eens dat het vorige week in Washing ton ontworpen stelsel van een vrije en officiële goudprijs geen lang be staan beschoren is en dat het door een solider stelsel vervangen moet worden. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De organisaties in het beroepsgoederenvervoer hebben gisteren in een gesprek met staats secretaris Keyzer hun verontrusting uitgesproken over het plan-Leber. Zij drongen er bij de bewindsman sterk op aan de ingangsdatum van de regeling, waardoor maar een beperkt aantal Nederlandse vrachtauto's in Duitsland mag rijden, te verschuiven. De staatssecretaris moest hun echter laten weten, dat deze datum april vast staat. De vervoerders zijn van mening, dat de nieuwe regeling in de praktijk het Nederlandse vervoer ernstig zal belemmeren. VANDAAG is er een openbare dis cussie tussen minister Beernlnk en de Tweede Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken over de BVD. Er Is veel belangstelling voor. De BVD kwam In opspraak toen bekend werd dat deze geheime dienst in lichtingen verzamelde over studen ten aan de universiteiten. HET STEMMEN buiten de eigen ge meente bij verkiezingen voor de Tweede Kamer en de Provinciale Staten zal voortaan gemakkelijker worden. Op het gemeentehuls zal men voortaan een kiezerslegitimatie- kaart kunnen krijgen. DUIZEND hectare heide van het na. tuurreservaat Kralose heide tussen de gemeenten Ruinen en D-wmgeloo Is gisteren afgebrand. De oorzaak is onbekend. GEORGE BROWN, die als minister van Buitenlandse Zaken is afgetre den, heeft meegedeeld, dat hij plaats vervangend leider van de Labour - partij wil blijven. UTRECHT (ANP) De politie van Vinkeveen is de afgelopen nacht om half twee gealarmeerd door een als vrouw verklede mannelijke prostitué die was aangerand en be roofd. Bij het verhoor op het bureau bleek de „vrouw" een 34-jarige Am sterdammer te zjjn die in Amsterdam zijn brood verdiende met tippelen. Hij was in de hoofdstad opgepikt door een automobilist. De auto stopte op een stille weg in Vinkeveen. De Amsterdammer werd daar met een mes bedreigd en moest zijn „klan ten" zijn gouden armband, ketting, horloge en oorbellen en 2000 geven en,werd uit de auto gezet. (Van onze Amsterdamse correspondent) SCHIPHOL Ondanks de hevige incidenten van de laatste dagen blijft Abba Eban, Israels minister van bui tenlandse zaken, vertrouwen op een vreedzame oplossing van de proble men in het Midden-Oosten. Hij verklaarde gistermorgen na aan komst op Schiphol de huidige gren zen niet als een voldongen feit te zien. „De eindoplossing moet aan de onderhandelingstafel worden gevon den", zei hij, „dat is nog steeds onze politiek. De sleutel voor vrede is het gesprek". Abba Eban, die werd afgehaald door minister Luns, is in Nederland om met zijn ambtgenoot en met pre mier De Jong de toestand in het Midden-Oosten te bespreken. Op de veroordeling door de Veilig heidsraad van Israels vergeldings actie tegen Jordanië, gaf Abba Eban het volgende commentaar: „De Vei ligheidsraad is een politiek orgaan, dat de mening verkondigt van de sta ten, die er deel van uitmaken. In die Veiligheidsraad zijn Arabische staten vertegenwoordigd, maar Israël niet. Bovendien telt de raad zeven staten die geen relatie onderhouden met Israël, en geen enkel land dat relaties met de Arabische staten uit de weg gaat". Het Israëlische parlement heeft maandagavond de defensiepolitiek van de Israëlische regering goedge keurd en in het bijzonder de opera tie van vorige week tegen Jordanië. Slechts de Arabische en joodse com munisten stemden tegen. Tijdens het langdurige debat werd er nogal wat kritiek gehoord van ver schillende partijen. Zij behelsde in hoofdzaak dat de orders aan de Is raëlische troepen te beperkt waren en dat deze troepen te gering waren geweest, hetgeen de verliezen zou verklaren. Er zou, aldus de kritiek, naar andere en minder kostbare strjjdmethoden omgezien moeten worden. llHIIHIIintl (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT „Het is bijzonder te betreuren, dat de nieuwe bisschop pelijke richtlijnen over het ge mengd Huiuelijk gepubliceerd zijn zonder dat daarbij de andere ker ken zijn betrokken. En zeker te be treuren is, dat onder deze omstan digheden de bepalingen over de open communie in die richtlijnen zijn opgenomen. Hier wordt beslist over christenen van andere kerken, zonder dat die kerken daarin ge kend zijn". Zo reageert dr. H. A. M. Fiolet van de St.-Willibrordvereniging op een artikel van prof. dr. A. J. Bronk- horst, in „Hervormd Nederland". Prof. Bronkhorst is officieel verte genwoordiger namens de Ned. her vormde kerk bij het Pastoraal Con cilie. In zijn artikel in „Hervormd Nederland" stelt hij vast, dat er praktische vragen rijzen over de nieuioe voorlopige richtlijnen, die de r.-k. bisschoppen zeer recent over het gemengde huwelijk Heb ben. uitgegeven. In dit schrijven staat o.ro., dat bij een gemengde huwelijkssluiting de niet-r.-k. part ner onder bepaalde voorwaarden aan de viering van de eucharistie mag deelnemen. Prof. Bronkhorst: „Als de niet-r.-k. partner het in de huwelijksdienst mag, wordt hem dan later de toe gang ook verleend? En geldt deze toegang alleen voor deze partner of ook voor ouders, familie en vrienden? Wordt ook hier de deur niet geopend voor onbedoelde ver warring? Had een voorafgaand overleg met de andere kerken over deze mogelijkheid niet voor de hand gelegen „Het is goed", aldus dr. Fiolet, „dat prof. Bronkhorst dit op zo sympa thieke manier heeft gesignaleerd. En hij heeft gelijk. Het heeft ons, van de Willibrordvereniging, ook verrast. Wij hebben ongeveer een jaar geleden op verzoek van het episcopaat richtlijnen over het ge mengd huwelijk vastgesteld. Die hebben we nu teruggevonden, met de zaak van de open communie plotseling eraan gekoppeld. Het is allemaal wel te begrijpen. Bin nenkort wordt het officieel gesprek tussen de r.-k. kerk en de N.h. kerk over het gemengd huwelijk geopend. Daarom hebben de richt lijnen ook een voorlopig karakter. Ze zijn gewoonweg uitgegeven om dat de pastorale nood te groot was om nog langer te wachten. Deze vraagstukken zijn nu eenmaal in een stroomversnelling geraakt en kunnen daardoor niet blijven lig gen. Maar het blijft nuttig erop te wijzen, dat je ze niet binnenska mers af kunt handelen."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 5