We moeten
af van de
gedachte dat
arbeid adelt
vanavond komt...
pas dan goed
op je
Noilly Prat!
Gevangeniswezen
spijkert veelal
misdadigheid vast
K^tisch.
c
tomd „m doet u
pt vaker
het da»n
IH
VISIE OP DE 21E EEUW
AMERIKAANSE
Priester-enquête
loopt zeer goed
POMPE 75 JAAR
Problemen
Visionair
Duitse zwendelzaak
Drie tipgevers
hopen op f9000
Groningen ingesteld
op niertransplantatie
Humaan of niet
Vertrouwen
CS En nw boekhandel
fiction. OPstan^ Tijd^0 ;c
Grote Onbekend zo fantas -
Dat maakt lez cnwie
eSt,ziet nu eenmaal mééf
woont om
(Van onze finaiicieel-econoinische medewerker)
TILBURG Over de gevolgen van de automatisering
van produktie-processen voor de werkgelegenheid is al veel
gezegd en geschreven. De voorspellingen op dit punt lopen
sterk uiteen. Sommigen menen dat er geen enkele reden
is om ons ongerust te makenanderen steLen daarentegen
dat het de hoogste tijd wordt maatregelen te beramen om de
werkloosheid op e vangen.
Hij drinkt geen vermouth. Zégt hij. Maar als
je vermouth Noilly Prat is moet je wel opletten.
Want tils hij die één keer geproefd heeft,
is je fles tweemaal zo gauw leeg. Haal er nóg één,
Suzanne. Hij kómt terug
NOILLY PRAT. VERMOUTH VAN GROTE KLASSE.
Frans Verbunt Co. N.V. - Tilburg - Importeur.
T*>
(Van onze juridische medewerker)
„Ik was nog een jonge man nu bijna 25 jaar geleden toen
een nog jongere man zich liet aandienen in de raadskamer van
een kleine rechtbank: een schuchtere jongen, en het kostte enige
moeite hem tot de bekentenis te brengen, dat hij eigenlijk kort
geleden tot hoogleraar in het strafrecht was benoemd. 25 jaar
strafrechtbeoefening hebben thans van deze schuchtere jongen
een man met autoriteit gemaakt".
In dit verband is het interessant
kennis te nemen van de opvattin
gen van de Amerikaanse econoom
Robert Theobald die een originele
visie heeft gegeven op de toekom
stige inrichting van het economisch
systeem in de westerse wereld.
I Zijn opvattingen zijn van groot be-
I lang voor hen die zich bezig hou
den met de futurologie: de kennis
j van de toekomst.
Deze Amerikaan gaat er van uit
dat de te verwachten economische
ontwikkeling tengevolge van de
technische vooruitgang het ver
schijnsel schaarste zal doen ver
dwijnen. Daarmee word de econo
mische wetenschap een „dismal
science", een „naargeestige weten
schap". Immers zo stelt Theo-
j bald de grondleggers van de
economische wetenschap zijn van
I mening geweest dat wij nooit een
toestand van grotg overvloed van
goederen en diensten zouden be
reiken. De economie moet de me
thoden en technieken aangeven van
't verdelen van schaarse middelen,
opdat zij optimaal kunnen worden
!- aangewend. Overvloed maakt aan
j| de geldigheid van deze opvatting
I een einde. De produktiecapaciteit
1 zal steeds groter worden. De toe-
I nemende cybernetisering waar-
I onder een samengaan van automa-
I tische machines en computers wordt
verstaan maakt dit mogelijk.
Deze technische ontwikkeling zal
veel routine-arbeid overbodig' ma
ken hetgeen to"t werkloosheid kan
keiden.
De daling van de werkgelegen
heid zal het grootste zijn voor de
genen die arbeid verrichten die ef-
I ficiënter en goedkoper door ma
chines en automaten kan worden
overgenomen. In de komende de
cennia zal een toenemend aantal
I mensen met geringe bekwaam-
I heids- en opleidingsniveaus geen
I werk meer kunnen vinden en daar-
I om volledig ten laste komen van
I steunmaatregelen van de overheid.
De overheid probeert de omgang
I van het probleem beperkt te hou
den door herscholingscursussen en
I maatregelen voor noodlijdende ge-
I bieden.
II Deze maatregelen zul °n echter
de problemen niet oplossen, zo
I meent Theobald. Integendeel, de
moeilijkheden worden groter als
geen adequate voorzieningen wor
den getroffen. Deze zijn volgens
hem gelegen in het verschaffen
van een „fundamentele economi
sche zekerheid" waarbij aan elk
lid van de samenleving een ge
waarborgd inkomen wordt gege
ven, onafhankel^k van de om
standigheid of hij al dan niet een
kans heeft weer in het produktie-
proces terug te keren. Deze ge
dachte betekent dat zij af moe
ten zien van de momenteel op gro
te schaal voorgestane herscholings
programma's van werklozen. Her
scholing is volgens Theobald geen
wondermiddel tegen werkloosheid.
Als mensen met een gebrekkige
vooropleiding opnieuw geschikt ge
maakt moeten worden voor pro-
duktiefwerk, is daar een uitgebrei
dere opleiding voor nodig. Velen
zullen deze niet kunnen volgen van
wege gebrek aan intelligentie.
De ontwikkeling van het proces
van cybernetisering zal in het bij
zonder voor de oudere werknemers
grote problemen opr epen, aange
zien zij juist in het verleden weinig
onderwijs hebben genoten.
De vraag rijst, of het werk dat zij
aanleren in herscholingsprogram
ma's reeds niet door gecyberneti-
seerde apparatuur kan worden ver
richt. In de Amerikaanse industrie
zijn daarvan tal van voorbeelden
te vinden. In vele gevallen leidt
deze mogelijkheid er toe dat de' be
trokkene na enige jaren weer wer
keloos wordt en opnieuw moet wor
den bij_ of omgeschoold. De maat
schappelijke kosten van de omscho
ling liggen soms hoger dan een
levenslange uitkering aan de gedu
peerden op basis van hun laatstge
noten loon.
Theobald meent, dat de noodza
kelijke component van de cyber
netisering en de daaruit voortvloei
ende massale structurele werkeloos
heid het gewaarborgd inkomen is.
Deze gedachte houdt in, dat ieder
die dit nodig heeft een garantie
krijgt van de overheid, dat zijn in
komen niet beneden een bepaald
minimum zal dalen. Deze opvat
ting heeft tot gevolg dat de band
verbroken moet worden die er in
de huidige maatschappij bestaat
tussen arbeid en loon.
Het beeld van de toekomst:
een fabriek, geleid door computers,
waarbij maar een paar mensen
voor toeziet en bediening nodig
zijn.
De grondgedachte van het ge
waarborgd inkomen, kan worden
uitgevoerd in de vorm van een
negatieve inkomstenbelasting. De
belastingdienst betaalt het tekort
aan inkomen bij.
Het plan van de economische ze
kerheid houdt voorts in een inko
mensverdeling door de overheid,
die het voor ieder mogelijk moet
maken een aanvaardbaar inko
men te genieten, waarbij de indivi
duele produktie prestatie geen rol
meer speelt.
Theobald concludeert, dat het
probleem van het verschaffen van
een inkomen dat buiten het markt
mechanisme tot stand is gekomen
voor het voortbestaan van de wes
terse maatschappijen van centraal
belang is.
Deze revolutionaire denkbeelden
van Theobald moeten worden be
zien tegen de achtergrond van zijn
advies de waarde van de arbeid
te herzien.
Het is geen „waarde" meer ons
nog langer uit te sloven in hande
lingen, die voortdurend herhaald
worden en die gemakkelijk door
een machine kunnen worden ver
richt. We moeten af van de gedach
te dat „arbeid adelt". Zo lang ons
sociaal-economisch systeem alle
beschikbare mankracht nodig had,
was het redel'ijk dat we een sy
steem in stand hielden, waarin de
genen die niet werkten een lager in
komen hadden dan degenen die
functies vervulden waaraan behoef
te bestond. Ons economisch systeem
heeft niet alle arbeiders nodig en
evenmin kan het hun w -rkgelegen-
heid verschaffen. De uitgeschakel-
den mogen niet langer als een
groep buiten de samenleving wor
den beschouwd.
In de komende decennia moeten
we volgens Theobald een econo
mische poiitiek vaststellen op ba
sis van onze sociale doelstellingen,
in plaats van voort te gaan met
sociale handelingen uit hoofde van
wat op het ogenblik economische
noodzakelijkheden zijn.
De opvattingen van Theobald zijn
visionair. Zij hebben waarde omdat
er een middel wordt gegeven om
een economisch systeem op te bou
wen voor de eenentwintigste eeuw.
Theobald tekent aan, dat de ver
warde en starre filosofieën van de
westerse politieke partijen niet in
staat zijn hen tot het energieke op
treden te brengen, dat nodig is om
een algehele verandering teweeg te
brengen.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Dankzij de op
lettendheid van enkele Nederlanders
heeft de Duitse politie de 43-jarige
oplichter Fredrich Ermisch en zijn
25-jarige vrouw Brigitte Glinka kun
nen arresteren, die er van worden
verdacht, de Westduitse schatkist
elf miljoen gulden lichter te hebben
gemaakt.
Maar wie van de tipgevers de
9000 gulden beloning zal krijgen, die
de Westduitse justitie Keeft uitge
loofd, is nog een open vraag. De
balie-chef W. Roose (40) van de
K.L.M. en mej. Thea Knijn (20)
van het bevrachtingskantoor Intra-
ned op Schiphol hopen, er recht op
te hebben, maar ook de Rotterdam
mer A. van Bom. Deze laatste heeft
de politie ingelicht, nadat hij het op
lichters echtpaar in een restaurant
had horen spreken over een poging,
uit te wijken naar Zuid-Amerika.
Het onderzoek in de Rotterdamse
hotels leverde niets op, maar wel
kwam de politie later op Schiphol
terecht .Daar herinnerden de twee
Schiphol-employé's zich onafhanke
lijk van eikaar, Fredrick Ermisch
en zijn vrouw, die bij het afreizen
naar Mexico zeer nerveus en onbe
schoft waren opgetreden en in de
haast twee koffers hadden achterge
laten. Toen een week later een Duit
ser, het bleek de vader van Brigit
te te zijn, op al even onbeschofte
toon de bagage kwam opeisen, ging
Thea Knijn naar de marechaussee.
Zo kwam de politie eindelijk op het
spoor van het echtpaar, dat elf mil
joen gulden aan omzetbelasting
van de Westduitse stgat had terug
gekregen voor handelstransacties die
slechts in de fantasie van de zwen
delaars bestonden.
GRONINGEN (ANP) „De ge
slaagde niertransplantatie in het Aca
demisch ziekenhuis te Groningen zal
in de toekomst door meer van der
gelijke transplantaties worden ge
volgd. De outillage en de organisa
tie in het Academisch ziekenhuis te
Groningen zijn daar nu op inge
steld"
Dit deelt de ziekenhuisdirectie
mee naar aanleiding van een nier
transplantatie die dezer dagen is
verricht. De patiënt, een 38-jarige
man uit Groningen, heeft deze enige
uren durende operatie goed door
staan. Pas over enkele maanden
den kan met meer zekerheid een oor
deel gegeten worden over het blij
vend succes van deze trnasplanta-
tie
Dit werd in 1948 over prof mr.
W. P. J. Pompe geschreven door
een andere autoriteit op het gebied
van de strafrechtspleging. Pompe
was toen 25 jaar hoogleraar. Zon
dag 10 maart wordt deze nestor
van de Nederlandse strafrechtge-
leerden 75 jaar. Zijn gezag is, hoe
wel hij vijf jaar geleden zijn hoog
leraarschap heeft neergelegd, ook
thans nog onbetwist en hij heeft
door heel zijn werk onmiskenbaar
een stempel gedrukt op de straf-
rectspleging in ons land. Wanneer
de beoefening van het strafrecht,
ook in de praktijk, zich in ons land
onderscheidt van de omringende
landen door een grotere menselijk
heid, dan mag men daarin zonder
enige twijfel de invloed van Pom
pe erkennen.
Pompe promoveerde te Utrecht
in 1921 bij prof. mr. D. Simons, de
man die ons huidig wetboek van
strafvordering ontworpen heeft.
Hij zal Simons zeven jaar later in
Utrecht opvolgen. Minder bekend
is, dat hij tevoren van 1923 tot 1928
de eerste hoogleraar in het straf-
ADVERTENTIE)
recht is geweest van de katholieke
universiteit van Nijmegen.
Zo heeft Pompe twee, decennia
lang een stempel kunnen drukken
op de theoretische en praktische
rechtsbeoefening. In heel zijn werk
heeft hij de lijn doorgetrokken van
zijn Utrechtse voorganger, die bij
zijn afscheidscollege zei: „Ons
strafrecht zal humaan zijn of niet
zijn."
Pompe start zijn hoogleraarschap
met een rede, getiteld „De persoon
van de dader in het strafrecht". Het
is een titel die doet denken aan die
van Lombroso's bekende werk.
Waar Lombroso in zijn boek in
feite voortdurend betoogt, dat de
misdadiger onder het menselijke
niveau staat, niet een mens is, maar
een ondermens, een soort natuur
verschijnsel tussen mens en dier in,
blijft Pompe erop hameren dat de
misdadiger een mens is, de even
mens van de andere, die zich van
zijn misdadigheid kan losmaken
en dat de strafbejegening tot taak
heeft hem daarbij te helpen.
Het tragische nu is, zo zegt Pom
pe, dat die strafbejegening hem
meestal niet de kans daartoe geeft,
maar hem eerder op zijn misdadig
heid vastspijkert. „Een straf, die de
gestrafte verbittert, hem in de
ogen van anderen schandvlekt en
hem tot een vijand'van de gelden
de rechtsorde maakt, is niet alleen
ondoelmatig maar ook onrecht
vaardig."
Aan het eind van zijn hoogleraar
schap, in 1962, levert Pompe een
pleidooi voor meer vertrouwen in
de delinquent.
Pompe verdedigt met kracht dat
het vertrouwen in de gevangene
bij de ten uitvoerlegging van de
gevangenisstraf een centrale plaats
behoort in te nemen.
De gevangene moet kunnen be
wijzen, dat hij dat vertrouwen ver
dient Verder moet hij volgens
Pompe meer dan tot dusver de ge
legenheid krijgen het door hem
veroorzaakte nadeel goed te maken.
Pompe heeft school gemaakt. Zijn
naam is onverbrekelijk verbonden
met wat thans internationaal be
kend staat ais de Utrechtse schooi.
Het is de school die ontstaan is
door de ontmoeting van Pompe en
de psychiater Baan, en die wellicht
het beste als de school van de „ont
moeting" kan worden aangeduid:
zij legt de volle nadruk aan de rol
van de medemens in het ontstaan
en in de genezing van de criminali
teit. Het is ongekend vitale groep,
die meer houdt van experimente
ren, doen en kansen geven dan van
eindeloos discussiëren. Namen als
Kempe, Kloek, Buytendijk, Noach,
hebben ook in het buitenland gezag.
En in ons land zijn belangrijke in
stellingen als de psychiatrische
observatiekliniek van het gevan
geniswezen te Utrecht en de Cen
trale raad van Advies voor het ge
vangeniswezen, de psychopatenzorg
en de reclassering niet los te den
ken van de Utrechtse school.
Pompe, wiens borstbeeld niet ten
onrechte in het Utrechtse crimino
logische instituut een ereplaats In
neemt, mag de grote inspirator van
dit alles genoemd worden.
Hinqen in hun hoofd dah
^redin9„in^prVfinno„ an
ipnan katten af naar Venus en v6r
Wantschriive^iou:'fadkeetfiSioenenvandescien^
en wij. Hun fen,aLI#'1u L. Ontmoetingen me, Df_
rior n,mboekenb fi0mpu*ideeen.Avonturen
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 MAART 1968
Het stukje, dat gisteren bovenaan
op deze plaats stond, over de postze-
gel uit 1840, die negenduizend gul
den opbracht, heeft enkele mensen
bewogen om de telefoon te grijpen en
me te vertellen, dat dat voor een
postzegel helemaal geen uitzonder
lijke prijs is.
Er zijn verschillende van die 1 pen-
ny-zegels uit 1840 in omloop. Een
daarvan staat gecatalogiseerd voor
36.000,En zelfs die zegel zinkt
in het niet hij de beroemde Mauritius
uit 1847.
Daarvan is nog maar één zegel op
de hele wereld, die in het bezit is van
een Japanner. Enkele jaren geleden
wa-ren er nog twee. Een Amerikaan
besloot zijn exemplaar te verkopen.
De Japanner, die er al eentje had,
betaalde er twee ton voor. Onmiddel
lijk na de aankoop scheurde hij de
zegel in kleine snippertjes. Tot het
onthutste, publiek zei hij: „Nu is er
maar één Mauritius-1847 meer, die
van mij. En die is nu wel vijf ton
waard".
Een postzegelkenner vertelde mij
ook, dat de koningin van Engeland de
grootste postzegelverzameling ter we
reld heeft. Zij bezit n.l. alle zegels,
die ooit, waar dan ook, zijn uitgeko
men. Om die collectie op peil te hou
den schijnt ze een staf van 20 tot 30
mensen in dienst te hebben.'De waar
de van haar collectie is niet te schat
ten.
Zo ziet u maar weer, dat er een
heleboel gebeurt, wat lang niet ieder
een weet.
„En dan was er die ambtenaar van
justitie, die minister Polak de leuze
„goede moordenaar" voorstelde om
dat het tenslotte over een bevriend
staatshoofd ging". (Uit de Nieuwe
Linie).
Boven een artikel over de winter
sportvakantie van de koninklijke fa
milie, gisteren in deze krant, stond
de kop „Das Land des Lechelns".
Vrij Nederland van deze week bevat
die woordspeling ook. Het toeval is
de wereld nog niet uit.
„Ik geloof, dat een christelijke in
terpretatie van het marxisme onver
mijdelijk is geworden, niet cflleen
voor Latijns-Amerika, maar voor dé
hele wereld. Ik meen, dat er zoveel
positieve elementen in het commu
nisme aanwezig zijn, dat het zeer
goed combineerbaar is met de chris
telijke visie", (prof. F. Rosier, pries
ter
Gisteren citeerde ik voor u de lang
ste titel, die ik ooit gelezen had. Van.
daag bied ik u een nog langere aan.
Houdt u vast: „VERSLAG namens
de Economische Commissie nopens
het voorstel van de E.E.G.-commissie
aan de Raad (document 98/66) voor
een eerste richtlijn tot coördinatie
van de wettelijke en bestuursrechte
lijke bepalingen betreffende de toe
gang tot het directe verzekerings
bedrijf met uitzondering van de le
vensverzekeringsbranche en de uit
oefening daarvan en nopens het
voorstel van de E.E.G.-commissie
aan de Raad (document 2/67) voor
een richtlijn inzake de opheffing van
de beperkingen van de vrijheid van
vestiging op het gebied van het di
recte verzekeringsbedrijf met uitzon
dering van de levensverzekerings
branche".
Ze moesten voor de ambtenaren
van de Europese gemeenschappen
maar een cursus Eenvoudig schrij
ven" verplicht stellen.
„Men schat dat in het afgelopen
jaar een paar wegen méér zijn be
veiligd en een paar dorpen", (eco
noom Galbraith over Vietnam).
„Onlangs vergeleek Johnson zich
met Lincoln. Hierdoor geïnspireerd
heeft onze premier De Jong ver
klaard een Dafje te zijn'.
(Wubbe in Vrij Nederland)
Op een vraag of hij links is, ant
woordt drs. Aarden in een interview:
„Links, rechts, het zijn natuurlijk
maar hulpmiddelen om een menta
liteit, een algemene gesteldheid aan
te duiden. Liever gebruik ik die ter
men niet. Maar als u wilt: Ik sta
links van het midden".
Links, rechts, troelala.
MERIJN
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM (KNP) Het Insti
tuut voor toegepaste sociologie te
Nijmegen deelt mee dat thans reeds
meer dan 4600 van de ongeveer
12.000 enquêteformulieren over pries
terambt en celibaat ingevuld zijn
ontvangen.
Veel priesters schrijven enthousias.
te brieven en danken voor dit ini
tiatief van de bisschoppen. Van da
buitenlandse diocesen en instituten
zijn 15 aanvragen binnengekomen,
die door het pastoraal instituut te
Rotterdam zullen-worden behandeld.
(ADVERTENTIE)