We moeten af van de gedachte dat arbeid adelt vanavond komt... pas dan goed op je Noilly Prat! Gevangeniswezen spijkert veelal misdadigheid vast K^tisch. c tomd „m doet u pt vaker het da»n IH VISIE OP DE 21E EEUW AMERIKAANSE Priester-enquête loopt zeer goed POMPE 75 JAAR Problemen Visionair Duitse zwendelzaak Drie tipgevers hopen op f9000 Groningen ingesteld op niertransplantatie Humaan of niet Vertrouwen CS En nw boekhandel fiction. OPstan^ Tijd^0 ;c Grote Onbekend zo fantas - Dat maakt lez cnwie eSt,ziet nu eenmaal mééf woont om (Van onze finaiicieel-econoinische medewerker) TILBURG Over de gevolgen van de automatisering van produktie-processen voor de werkgelegenheid is al veel gezegd en geschreven. De voorspellingen op dit punt lopen sterk uiteen. Sommigen menen dat er geen enkele reden is om ons ongerust te makenanderen steLen daarentegen dat het de hoogste tijd wordt maatregelen te beramen om de werkloosheid op e vangen. Hij drinkt geen vermouth. Zégt hij. Maar als je vermouth Noilly Prat is moet je wel opletten. Want tils hij die één keer geproefd heeft, is je fles tweemaal zo gauw leeg. Haal er nóg één, Suzanne. Hij kómt terug NOILLY PRAT. VERMOUTH VAN GROTE KLASSE. Frans Verbunt Co. N.V. - Tilburg - Importeur. T*> (Van onze juridische medewerker) „Ik was nog een jonge man nu bijna 25 jaar geleden toen een nog jongere man zich liet aandienen in de raadskamer van een kleine rechtbank: een schuchtere jongen, en het kostte enige moeite hem tot de bekentenis te brengen, dat hij eigenlijk kort geleden tot hoogleraar in het strafrecht was benoemd. 25 jaar strafrechtbeoefening hebben thans van deze schuchtere jongen een man met autoriteit gemaakt". In dit verband is het interessant kennis te nemen van de opvattin gen van de Amerikaanse econoom Robert Theobald die een originele visie heeft gegeven op de toekom stige inrichting van het economisch systeem in de westerse wereld. I Zijn opvattingen zijn van groot be- I lang voor hen die zich bezig hou den met de futurologie: de kennis j van de toekomst. Deze Amerikaan gaat er van uit dat de te verwachten economische ontwikkeling tengevolge van de technische vooruitgang het ver schijnsel schaarste zal doen ver dwijnen. Daarmee word de econo mische wetenschap een „dismal science", een „naargeestige weten schap". Immers zo stelt Theo- j bald de grondleggers van de economische wetenschap zijn van I mening geweest dat wij nooit een toestand van grotg overvloed van goederen en diensten zouden be reiken. De economie moet de me thoden en technieken aangeven van 't verdelen van schaarse middelen, opdat zij optimaal kunnen worden !- aangewend. Overvloed maakt aan j| de geldigheid van deze opvatting I een einde. De produktiecapaciteit 1 zal steeds groter worden. De toe- I nemende cybernetisering waar- I onder een samengaan van automa- I tische machines en computers wordt verstaan maakt dit mogelijk. Deze technische ontwikkeling zal veel routine-arbeid overbodig' ma ken hetgeen to"t werkloosheid kan keiden. De daling van de werkgelegen heid zal het grootste zijn voor de genen die arbeid verrichten die ef- I ficiënter en goedkoper door ma chines en automaten kan worden overgenomen. In de komende de cennia zal een toenemend aantal I mensen met geringe bekwaam- I heids- en opleidingsniveaus geen I werk meer kunnen vinden en daar- I om volledig ten laste komen van I steunmaatregelen van de overheid. De overheid probeert de omgang I van het probleem beperkt te hou den door herscholingscursussen en I maatregelen voor noodlijdende ge- I bieden. II Deze maatregelen zul °n echter de problemen niet oplossen, zo I meent Theobald. Integendeel, de moeilijkheden worden groter als geen adequate voorzieningen wor den getroffen. Deze zijn volgens hem gelegen in het verschaffen van een „fundamentele economi sche zekerheid" waarbij aan elk lid van de samenleving een ge waarborgd inkomen wordt gege ven, onafhankel^k van de om standigheid of hij al dan niet een kans heeft weer in het produktie- proces terug te keren. Deze ge dachte betekent dat zij af moe ten zien van de momenteel op gro te schaal voorgestane herscholings programma's van werklozen. Her scholing is volgens Theobald geen wondermiddel tegen werkloosheid. Als mensen met een gebrekkige vooropleiding opnieuw geschikt ge maakt moeten worden voor pro- duktiefwerk, is daar een uitgebrei dere opleiding voor nodig. Velen zullen deze niet kunnen volgen van wege gebrek aan intelligentie. De ontwikkeling van het proces van cybernetisering zal in het bij zonder voor de oudere werknemers grote problemen opr epen, aange zien zij juist in het verleden weinig onderwijs hebben genoten. De vraag rijst, of het werk dat zij aanleren in herscholingsprogram ma's reeds niet door gecyberneti- seerde apparatuur kan worden ver richt. In de Amerikaanse industrie zijn daarvan tal van voorbeelden te vinden. In vele gevallen leidt deze mogelijkheid er toe dat de' be trokkene na enige jaren weer wer keloos wordt en opnieuw moet wor den bij_ of omgeschoold. De maat schappelijke kosten van de omscho ling liggen soms hoger dan een levenslange uitkering aan de gedu peerden op basis van hun laatstge noten loon. Theobald meent, dat de noodza kelijke component van de cyber netisering en de daaruit voortvloei ende massale structurele werkeloos heid het gewaarborgd inkomen is. Deze gedachte houdt in, dat ieder die dit nodig heeft een garantie krijgt van de overheid, dat zijn in komen niet beneden een bepaald minimum zal dalen. Deze opvat ting heeft tot gevolg dat de band verbroken moet worden die er in de huidige maatschappij bestaat tussen arbeid en loon. Het beeld van de toekomst: een fabriek, geleid door computers, waarbij maar een paar mensen voor toeziet en bediening nodig zijn. De grondgedachte van het ge waarborgd inkomen, kan worden uitgevoerd in de vorm van een negatieve inkomstenbelasting. De belastingdienst betaalt het tekort aan inkomen bij. Het plan van de economische ze kerheid houdt voorts in een inko mensverdeling door de overheid, die het voor ieder mogelijk moet maken een aanvaardbaar inko men te genieten, waarbij de indivi duele produktie prestatie geen rol meer speelt. Theobald concludeert, dat het probleem van het verschaffen van een inkomen dat buiten het markt mechanisme tot stand is gekomen voor het voortbestaan van de wes terse maatschappijen van centraal belang is. Deze revolutionaire denkbeelden van Theobald moeten worden be zien tegen de achtergrond van zijn advies de waarde van de arbeid te herzien. Het is geen „waarde" meer ons nog langer uit te sloven in hande lingen, die voortdurend herhaald worden en die gemakkelijk door een machine kunnen worden ver richt. We moeten af van de gedach te dat „arbeid adelt". Zo lang ons sociaal-economisch systeem alle beschikbare mankracht nodig had, was het redel'ijk dat we een sy steem in stand hielden, waarin de genen die niet werkten een lager in komen hadden dan degenen die functies vervulden waaraan behoef te bestond. Ons economisch systeem heeft niet alle arbeiders nodig en evenmin kan het hun w -rkgelegen- heid verschaffen. De uitgeschakel- den mogen niet langer als een groep buiten de samenleving wor den beschouwd. In de komende decennia moeten we volgens Theobald een econo mische poiitiek vaststellen op ba sis van onze sociale doelstellingen, in plaats van voort te gaan met sociale handelingen uit hoofde van wat op het ogenblik economische noodzakelijkheden zijn. De opvattingen van Theobald zijn visionair. Zij hebben waarde omdat er een middel wordt gegeven om een economisch systeem op te bou wen voor de eenentwintigste eeuw. Theobald tekent aan, dat de ver warde en starre filosofieën van de westerse politieke partijen niet in staat zijn hen tot het energieke op treden te brengen, dat nodig is om een algehele verandering teweeg te brengen. (Van onze correspondent) AMSTERDAM Dankzij de op lettendheid van enkele Nederlanders heeft de Duitse politie de 43-jarige oplichter Fredrich Ermisch en zijn 25-jarige vrouw Brigitte Glinka kun nen arresteren, die er van worden verdacht, de Westduitse schatkist elf miljoen gulden lichter te hebben gemaakt. Maar wie van de tipgevers de 9000 gulden beloning zal krijgen, die de Westduitse justitie Keeft uitge loofd, is nog een open vraag. De balie-chef W. Roose (40) van de K.L.M. en mej. Thea Knijn (20) van het bevrachtingskantoor Intra- ned op Schiphol hopen, er recht op te hebben, maar ook de Rotterdam mer A. van Bom. Deze laatste heeft de politie ingelicht, nadat hij het op lichters echtpaar in een restaurant had horen spreken over een poging, uit te wijken naar Zuid-Amerika. Het onderzoek in de Rotterdamse hotels leverde niets op, maar wel kwam de politie later op Schiphol terecht .Daar herinnerden de twee Schiphol-employé's zich onafhanke lijk van eikaar, Fredrick Ermisch en zijn vrouw, die bij het afreizen naar Mexico zeer nerveus en onbe schoft waren opgetreden en in de haast twee koffers hadden achterge laten. Toen een week later een Duit ser, het bleek de vader van Brigit te te zijn, op al even onbeschofte toon de bagage kwam opeisen, ging Thea Knijn naar de marechaussee. Zo kwam de politie eindelijk op het spoor van het echtpaar, dat elf mil joen gulden aan omzetbelasting van de Westduitse stgat had terug gekregen voor handelstransacties die slechts in de fantasie van de zwen delaars bestonden. GRONINGEN (ANP) „De ge slaagde niertransplantatie in het Aca demisch ziekenhuis te Groningen zal in de toekomst door meer van der gelijke transplantaties worden ge volgd. De outillage en de organisa tie in het Academisch ziekenhuis te Groningen zijn daar nu op inge steld" Dit deelt de ziekenhuisdirectie mee naar aanleiding van een nier transplantatie die dezer dagen is verricht. De patiënt, een 38-jarige man uit Groningen, heeft deze enige uren durende operatie goed door staan. Pas over enkele maanden den kan met meer zekerheid een oor deel gegeten worden over het blij vend succes van deze trnasplanta- tie Dit werd in 1948 over prof mr. W. P. J. Pompe geschreven door een andere autoriteit op het gebied van de strafrechtspleging. Pompe was toen 25 jaar hoogleraar. Zon dag 10 maart wordt deze nestor van de Nederlandse strafrechtge- leerden 75 jaar. Zijn gezag is, hoe wel hij vijf jaar geleden zijn hoog leraarschap heeft neergelegd, ook thans nog onbetwist en hij heeft door heel zijn werk onmiskenbaar een stempel gedrukt op de straf- rectspleging in ons land. Wanneer de beoefening van het strafrecht, ook in de praktijk, zich in ons land onderscheidt van de omringende landen door een grotere menselijk heid, dan mag men daarin zonder enige twijfel de invloed van Pom pe erkennen. Pompe promoveerde te Utrecht in 1921 bij prof. mr. D. Simons, de man die ons huidig wetboek van strafvordering ontworpen heeft. Hij zal Simons zeven jaar later in Utrecht opvolgen. Minder bekend is, dat hij tevoren van 1923 tot 1928 de eerste hoogleraar in het straf- ADVERTENTIE) recht is geweest van de katholieke universiteit van Nijmegen. Zo heeft Pompe twee, decennia lang een stempel kunnen drukken op de theoretische en praktische rechtsbeoefening. In heel zijn werk heeft hij de lijn doorgetrokken van zijn Utrechtse voorganger, die bij zijn afscheidscollege zei: „Ons strafrecht zal humaan zijn of niet zijn." Pompe start zijn hoogleraarschap met een rede, getiteld „De persoon van de dader in het strafrecht". Het is een titel die doet denken aan die van Lombroso's bekende werk. Waar Lombroso in zijn boek in feite voortdurend betoogt, dat de misdadiger onder het menselijke niveau staat, niet een mens is, maar een ondermens, een soort natuur verschijnsel tussen mens en dier in, blijft Pompe erop hameren dat de misdadiger een mens is, de even mens van de andere, die zich van zijn misdadigheid kan losmaken en dat de strafbejegening tot taak heeft hem daarbij te helpen. Het tragische nu is, zo zegt Pom pe, dat die strafbejegening hem meestal niet de kans daartoe geeft, maar hem eerder op zijn misdadig heid vastspijkert. „Een straf, die de gestrafte verbittert, hem in de ogen van anderen schandvlekt en hem tot een vijand'van de gelden de rechtsorde maakt, is niet alleen ondoelmatig maar ook onrecht vaardig." Aan het eind van zijn hoogleraar schap, in 1962, levert Pompe een pleidooi voor meer vertrouwen in de delinquent. Pompe verdedigt met kracht dat het vertrouwen in de gevangene bij de ten uitvoerlegging van de gevangenisstraf een centrale plaats behoort in te nemen. De gevangene moet kunnen be wijzen, dat hij dat vertrouwen ver dient Verder moet hij volgens Pompe meer dan tot dusver de ge legenheid krijgen het door hem veroorzaakte nadeel goed te maken. Pompe heeft school gemaakt. Zijn naam is onverbrekelijk verbonden met wat thans internationaal be kend staat ais de Utrechtse schooi. Het is de school die ontstaan is door de ontmoeting van Pompe en de psychiater Baan, en die wellicht het beste als de school van de „ont moeting" kan worden aangeduid: zij legt de volle nadruk aan de rol van de medemens in het ontstaan en in de genezing van de criminali teit. Het is ongekend vitale groep, die meer houdt van experimente ren, doen en kansen geven dan van eindeloos discussiëren. Namen als Kempe, Kloek, Buytendijk, Noach, hebben ook in het buitenland gezag. En in ons land zijn belangrijke in stellingen als de psychiatrische observatiekliniek van het gevan geniswezen te Utrecht en de Cen trale raad van Advies voor het ge vangeniswezen, de psychopatenzorg en de reclassering niet los te den ken van de Utrechtse school. Pompe, wiens borstbeeld niet ten onrechte in het Utrechtse crimino logische instituut een ereplaats In neemt, mag de grote inspirator van dit alles genoemd worden. Hinqen in hun hoofd dah ^redin9„in^prVfinno„ an ipnan katten af naar Venus en v6r Wantschriive^iou:'fadkeetfiSioenenvandescien^ en wij. Hun fen,aLI#'1u L. Ontmoetingen me, Df_ rior n,mboekenb fi0mpu*ideeen.Avonturen DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 MAART 1968 Het stukje, dat gisteren bovenaan op deze plaats stond, over de postze- gel uit 1840, die negenduizend gul den opbracht, heeft enkele mensen bewogen om de telefoon te grijpen en me te vertellen, dat dat voor een postzegel helemaal geen uitzonder lijke prijs is. Er zijn verschillende van die 1 pen- ny-zegels uit 1840 in omloop. Een daarvan staat gecatalogiseerd voor 36.000,En zelfs die zegel zinkt in het niet hij de beroemde Mauritius uit 1847. Daarvan is nog maar één zegel op de hele wereld, die in het bezit is van een Japanner. Enkele jaren geleden wa-ren er nog twee. Een Amerikaan besloot zijn exemplaar te verkopen. De Japanner, die er al eentje had, betaalde er twee ton voor. Onmiddel lijk na de aankoop scheurde hij de zegel in kleine snippertjes. Tot het onthutste, publiek zei hij: „Nu is er maar één Mauritius-1847 meer, die van mij. En die is nu wel vijf ton waard". Een postzegelkenner vertelde mij ook, dat de koningin van Engeland de grootste postzegelverzameling ter we reld heeft. Zij bezit n.l. alle zegels, die ooit, waar dan ook, zijn uitgeko men. Om die collectie op peil te hou den schijnt ze een staf van 20 tot 30 mensen in dienst te hebben.'De waar de van haar collectie is niet te schat ten. Zo ziet u maar weer, dat er een heleboel gebeurt, wat lang niet ieder een weet. „En dan was er die ambtenaar van justitie, die minister Polak de leuze „goede moordenaar" voorstelde om dat het tenslotte over een bevriend staatshoofd ging". (Uit de Nieuwe Linie). Boven een artikel over de winter sportvakantie van de koninklijke fa milie, gisteren in deze krant, stond de kop „Das Land des Lechelns". Vrij Nederland van deze week bevat die woordspeling ook. Het toeval is de wereld nog niet uit. „Ik geloof, dat een christelijke in terpretatie van het marxisme onver mijdelijk is geworden, niet cflleen voor Latijns-Amerika, maar voor dé hele wereld. Ik meen, dat er zoveel positieve elementen in het commu nisme aanwezig zijn, dat het zeer goed combineerbaar is met de chris telijke visie", (prof. F. Rosier, pries ter Gisteren citeerde ik voor u de lang ste titel, die ik ooit gelezen had. Van. daag bied ik u een nog langere aan. Houdt u vast: „VERSLAG namens de Economische Commissie nopens het voorstel van de E.E.G.-commissie aan de Raad (document 98/66) voor een eerste richtlijn tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechte lijke bepalingen betreffende de toe gang tot het directe verzekerings bedrijf met uitzondering van de le vensverzekeringsbranche en de uit oefening daarvan en nopens het voorstel van de E.E.G.-commissie aan de Raad (document 2/67) voor een richtlijn inzake de opheffing van de beperkingen van de vrijheid van vestiging op het gebied van het di recte verzekeringsbedrijf met uitzon dering van de levensverzekerings branche". Ze moesten voor de ambtenaren van de Europese gemeenschappen maar een cursus Eenvoudig schrij ven" verplicht stellen. „Men schat dat in het afgelopen jaar een paar wegen méér zijn be veiligd en een paar dorpen", (eco noom Galbraith over Vietnam). „Onlangs vergeleek Johnson zich met Lincoln. Hierdoor geïnspireerd heeft onze premier De Jong ver klaard een Dafje te zijn'. (Wubbe in Vrij Nederland) Op een vraag of hij links is, ant woordt drs. Aarden in een interview: „Links, rechts, het zijn natuurlijk maar hulpmiddelen om een menta liteit, een algemene gesteldheid aan te duiden. Liever gebruik ik die ter men niet. Maar als u wilt: Ik sta links van het midden". Links, rechts, troelala. MERIJN (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM (KNP) Het Insti tuut voor toegepaste sociologie te Nijmegen deelt mee dat thans reeds meer dan 4600 van de ongeveer 12.000 enquêteformulieren over pries terambt en celibaat ingevuld zijn ontvangen. Veel priesters schrijven enthousias. te brieven en danken voor dit ini tiatief van de bisschoppen. Van da buitenlandse diocesen en instituten zijn 15 aanvragen binnengekomen, die door het pastoraal instituut te Rotterdam zullen-worden behandeld. (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 25