Watersnood vandaag 15 jaar geleden lEsanül FEUX" BONZO RITSSSBUKKEN Z'BIIK- OP ZIJN BOERDERIJ TE GRAAUW HAALT J. VAN DAMME HERINNERINGEN OP papier voor uw pen Even uitblazen mevrouw Griep...? iK.LLhhiil f VEEL BLOOT MAAR OOK LANGE ROKKEN BIJ SAINT LAURENT Laten staan Tour-ploegleider 1968 Kostbare aardappels Middelburgers beboet Vistram in metrages A. Verbrugge in K.v.K. „Kruising bij St.-Anna is levensgevaar lij k" Aanvaringen mei fikse schade op Wester schelde H. VERCAUTEREN Korting door S.B.L.-grond verkleinen Bejaarden de dupe - m f T\a «fMAtvvn «rnH imv4m fuinwHtAM irna 4- a /\M nm«r<tinMf7n nnli AAnrrAnn h >i fl ntIC Tn HrimmA Aft AAH CA (TAtTAD tMf J. VAN DAMME (Van een onzer verslaggevers) GRAAUW/PAAL „Drie mil joen was er te verdelen. Allemaal afkomstig van giften. Voordat de mensen om geld nit deze pot kon den vragen, had het al een bestem ming gekregen. Voor aanleg van sportvelden, enz. Maar natuurlijk niet die, waarvoor de gever het geld bedoeld had. Ik heb er nog een brief over geschreven naar de ko ningin. Toen kreeg ik iemand van het ministerie op bezoek. Die vroeg me of ik van de watersnood soms beter wilde worden. Ik heb hem toen duidelijk te verstaan gegeven, dat ik niet voor mezelf had gepleit, maar voor de mensen, die door de ramp in enorme financiële moeilijk heden waren geraakt en alleen een vastgestelde vergoeding hadden ont vangen, die eigenlijk veel te klein was." De heer J. van Damme, sedert een paar jaar a.o.w.'er, zoekt in een met papieren volgepropte bureaula naar het bewijsstuk. „Ik kan de brief niet meer vinden", zegt hij, „maar je kunt rustig van me aan nemen, dat het zo is". Hfj woont nog op zijn boerderij onder aan de dijk van de „Kleine Molenpolder". „Mariahoeve" lezen wij op de voorgevel. Zijn bedrijf oefent hij niet meer uit. „Toen ik 65 werd en stopte met boeren, wil de geen van mijn zoons de zaak overnemen. Het hele boeltje is al leen nog geschikt voor het water schap Hulster Ambacht. Voor de bediener van de pomp in het ge maal en het opslaan van materiaal." De heer Van Damme maakt zich er niet druk om. Hij heeft zijn des kundigheid als landmeter, opgedaan in zijn jeugdjaren, weer eens opge frist en is welgemoed aan het werk gegaan. „Voor de ruilverkaveling vooral is er in dit vak nogal wat te doen" merkt hij op. Pratend over de eerste dagen van februari 1953, die bange nacht en het geweld van het door de storm opgezweepte Westerscheldewater, vertelt hij, dat zijn boerderij toen totaal werd vernield en pas in 1955 weer werd opgebouwd. Een eerste steen, die herinnert aan deze his torische gebeurtenis, vinden we onderaan in de muur naast de voordeur in het huis. Hij wijst in de richting van de „Duivenhoek". „Voor de ramp", zegt hij, „stonden daar tien huizen. Drie zijn er helemaal weggespoeld. Acht mensen verdronken. Een van mjjn zoons was er bijna ook bij." En dan volgt een bijna ongelofe lijk verhaal. De vrouw van mijn buurman was zo erg overstuur, toen het water kwam, dat er een dokter bij ge haald moest worden. Ze was in ver wachting, dus je moest voorzichtig zijn. Nergens was telefoon in de buurt. Mijn zoon op de fiets naar de dokter. Net komt hij aan het eerste huis in de „Duivenhoek", of de dijk breekt door. Hij werd van zijn fiets gespoeld, maar wist nog op het nip pertje vast te grijpen aan een was lijn. Vandaar kon hij naar een knot wilg geraken." „Daar is ie ingeklommen. Kun je nagaan. Donker, koud en drijfnat. Op hetzelfde moment werd het huis van de mensen, die omgekomen zijn, door het water overvallen. Mijn zoon heeft dat gezien. Het dak brak van de muren af en dreef in de richting van de knotwilg, waar mijn zoon opzat." „Het liep goed af. Het dak sloeg plotseling om en dreef weg. In dat huis verdronken vier mensen." „Hier in de dijk sloeg een gat van ongeveer 350 meter lang. De boerderij was in een mum van tijd verdwenen in het water", aldus de heer Van Damme. „Er stonden hier elf fietsen. Vier heb ik er nog op de dijk gebracht. Toen ik de vierde haalde, stond het water tot de kop lamp en hij brande nog ook. Mijn toen aanstaande schoonzoon had ons wakker gemaakt. Dat was om vijf voor half vier. Later vonden we onze hangklok terug op de dijk. Die was stil blijven staan op kwart voor vier. Dus in 20 minuten had het water zijn vernietigingswerk gedaan. Mijn vrouw had nog gauw in een boodschappentas wat schoe nen gedaan. Dat had ze net zo goed niet kunnen doen, want het waren allemaal verschillende." Tal van wederwaardigheden weet de robuuste Van Damme aan te halen. Hij vertelt anekdotes, die de paniek onder de getroffen kustbe woners in die eerste watersnood nacht duidelijk typeren. Wij horen verhalen over de wilde vlucht van mensen, die door het overstelpende water bijna van hun zinnen wer den beroofd, het steun zoeken bij elkaar, de angst van dertig mannen, vrouwen en kinderen op een kleine zolder. De heer Van Damme, die ons ver zekert, dat hij de hele watersnood nogal nuchter heeft doorstaan, ver telt ook over de voedselpakketten. „Hier zaten de slachtoffers," zegt hij. „Maar ho maar, geen voedsel pakketten te zien. Wel gingen ze naar mensen, die ze helemaal niet nodig hadden." In Kloosterzande moest de heer Van Damme op een gegeven mo ment bij de burgemeester komen, omdat hij zogenaamd zoncer ver gunning ergens op een zolder met zijn gezin bij gebrek aan beter huisde. Het kostte hem veel moeite, maar hij wist de burgemeester toch aan te tonen, dat het echt niet an ders kon. „Ook na die tijd hebben we veel moeilijkheden gehad. De zaak moest weer worden opgebouwd, maar er was geen geld. Ik had voor die tijd nog schulden en toen kwam er dit nog eens bij. Ik moest toen 25 pro cent zelf op tafel leggen." Toen de dijk werd hersteld en verzwaard, schoot er een deel van de landerijen bij in, waar hij een lage vergoeding voor kreeg. „Maar", zegt hij lachend, „ik had goede grond. We hebben het wel gerooid. Het ls alleen jammer van de nieuwbouw. Geen van mijn kin deren wil ermee verder. De stallen staan leeg en ik ben al 131 jaar. Dat laatste is een grapje. Uit zijn portefeuille haalt hij een formulier. Zijn a.o.w.-aanvraag. Daarop staat inderdaad duidelijk te lezen, dat de heer Van Damme op 8 september 1901 voor ouderdomsuitkering in aanmerking kwam. „Je ziet", zegt hij, „ik heb er al een heel tijdje van kunnen pro fiteren," w Het is bij de BBA nog al eens dc gewoonte om iemand aan de halte te laten staan. Ik stond namelijk jL zater dag in Oosterhout te wachten op de bus van 10.30 uur. We stonden met vier personen. De bus kwam, maar reec' normaal door, d.w.z. hij hield ®ors- wat in, maar reed toen door. Ik vine dat geen manier van doen, terwijl je daar in de regen en de kou etaat DONGEN A. D. J Met enige verbazing lezij wij in d dagbladen het besluit van de sportcom missieleden van de KNWU dat Ab Gei- dermans werd aangewezen als ploeg leider 1968 voor de Tour. Wederom eei nieuw experiment dus. Zullen de ge volgen even zwaar zijn als in 1967? Za het tot gevolg hebben dat weer een dei onmisbare sponsors in de nabije toe komst zal zeggen: mijne heren het spij ons, maar zo gaan wij niet verder me. u in zee. Pellenaars is nu te aanvaarden omda' hij geen merkenploeg heeft, Zakeiii voor de renners zeer zeker. En zijn dc sponsors ook niet gebaat met een mar die het gehele programma weet te ver kopen MADE A.V „Het water kwam al opzetten. We konden onmogelijk in de keuken blijven. Ons Jaantje dacht aan de beesten, die op stal stonden. Ze schreeuwde dat ze die los ging maken en ze verdween door de keuken deur. We hebben haar nooit meer gezien. Jaantje was niet naar haar zus Truus gevlucht. Die was evenals zij al verdronken. Truus had een dochtertje bij zich van negen maanden, toen ze verdronk. Haar man was radeloos. Hij niet alleen, want ook zijn broer verloor zijn vrouw. Eveneens met een kindje- Dat was zeven maanden oud". De moeder van de jongens doet de deur van een kast open en keert terug met een sigarendoos in haar handen. Ze neemt er drie doods- prentjes uit. „Mijn dierbare man", staat op een van die prentjes, „Vanuit de hemel zie ik met ons Toosje op u neer". De moeder bergt de prentjes op en wijst naar de schoorsteen. „Dat is To", zegt ze, „Dit is Truus, dat is Jaantje en dat Ineke (Dagblad De Stem, 29 januari 1954) (ADVERTENTIE) Rillerig? Onprettig? Pas dan op voor griep! Neem direct 2 'ASPRO's. 'ASPRO' bevat alles om een.opkomende griep snel en doeltreffend te bestrijden. In de juiste dosering óók voor kinderen! TERNEUZEN De Belgische pot tenbakker A. J. uit Stekene wilde zonder tussenkomst van een detail list mondvoorraad voor zijn gezin verschaffen. Hij schuwde hierbij de arbeid niet en begaf zich naar een aardappelveld in een polder te St.- Jansteen en groef er 55 kilogram aardappelen op. Alleen vergat hij hierbij de eigenaar van de akker om toestemming te vragen. Deze maakte er werk van en gistermorgen stond J. voor de balie om zich te verant woorden. Op de vraag van de kanton rechter mr. C. J. M. van Hees of hij het feit toegaf, antwoordde J.: „Aan de ene kant wel, maar aan de andere kant niet." De verdachte vertelde dat hij aan de eigenaar de aardappelen had willen betalen en ze terug had willen geven, doch-deze was hier niet op ingegaan. „Ik wilde niet stelen." De officier mr. Roscam-Abbing: „Wat dan, u wilde ze toch meenemen naar huis?" De officier wees er verder op dat een dergelijke handelwijze in België e- venmin getolereerd wordt als in Ne derland. Hij eiste 100 gulden boete. „Dit worden op deze manier hele du re aardappelen", meende mr. Van Hees, die echter in sterke mate reke ning wilde houden met „de boetvaar dige zondaarshouding" van J. Het werd tenslotte 100 gulden boete, waarvan de helft voorwaardelijk. (Van onze correspondent) MIDDELBURG Dat „men" een slechte raadgever is, ondervonden woensdag twee eigenaars van volks tuintjes tijdens de zitting van het kantongerecht te Middelburg. De Middelburgers B. de N. en A. T. stonden daar terecht omdat zij op een weiland in de buurt van hun tuintjes mest hadden weggenomen. „Ze hadden gezegd dat we die mest wel konden wegnemen", vertel de A. T. „Wie is ze?" informeerde daarop de kantonrechter, mr. J. Kolk man. „Ja, ze, de volksmond", was het antwoord van A, T.- Hij vertelde, dat het weiland enige tijd geleden aan de gemeente was verkocht en dat ze er niet van op de hoogte waren dat de mest, die op het weiland lag nog aan de vroe gere eigenaar toebehoorde. De officier van justitie, mr. H. Sprey, vond het een ernstige over treding. „Stel je voor dat ik de spruitjes uit uw tuin kom weghalen, omdat ik gehoord heb dat u ze toch niet nodig hebt". Hij eiste een geld boete van f 30,-. A. T. vond dat vee! te veel. De kantonrechter halveerde het geëiste bedrag en legde beiden een geldboete van f 15,- op. Vogelwaarde Jongerensociëteit Daar het be stuur van de Jongeren Sociëteit Vo gelwaarde een voorlopig werkbestuur was en de start van de sociëteit al vijf maanden achter de rug is, heb ben de leden tijdens 'n algemene ver gadering een definitief bestuur geko zen. In het nieuwe bestuur hebben zitting Henk Knibbeler, voorzitter, Marlies Janssen, le secretaresse, Rose-Marie Heijens, 2e secretaresse, Georgette Gelderland, penningmees- teresse; Frans de Schepper, voorzit ter versieringscommissie; Carla Boeij- kens, Emmy Bouchaut en Ria Bou- chaut. De maatschappelijk werker, de heer O. Vosveld, treedt ook bij dit nieuwe bestuur als adviseur op. Dansavond Zaterdagavond na af loop van de tienermis voor de leden van de Jongeren Sociëteit Vogelwaar de wordt een groot bal belegd in het Verenigingsgebouw te Stoppeldijk.' De muziek zal worden verzorgd door het orkest „The Everly Stars". Zuiddorpe Prijsschieting In café Centraal werd een grote prijsschieting gehou den op de liggende wip. Er namen 66 schutters deel. De uitslag luidt: Hoog vogel: P. Oostink, Axel; le zij vogel: P. Oostink, Axel, 2e zijvogel: L. Wijnsberghe, Assenede België. Het grootste aantal kleine vogels werd geschoten door R. Simons uit Zuid dorpe. Dienstjubileum De heer C. Job- se zal vandaag 25 jaar als admini stratief medewerker in dienst zijn bij het kantoor van Van Gend en Loos in Goes. (ADVERTENTIE) murrn Yves Saint Laurent heeft zeer ge varieerde, elegante creaties voor lente en zomer gepresenteerd, met een hoeveelheid bloot waar het pu bliek enthousiast over was. Doorzich tige organza blouses en heupbroeken laten weinig aan de fantasie over. Tussen de lage broekbanden en de minuscule bloesjes zitten soms cein tuurs. Saint Laurent's bruid is een over tuigde hippie. Op de onvermijdelijke plaatsen draagt ze bloemen, verder is ze gekleed in overvloedig lang haar, doorvlochten met bloemen. Serieuzer is een serie mantels waar van de zoom zo'n 25 cm van de grond blijft. Voor daagse jurken blijft de rok gewoonlijk net boven de knie, maar er is een kuitlange rok. IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIUIIIMIIIIIIIIIIIilllllllll F*?-» ','ariise .Modeontwerper Jacques r's dit seizoen op de Mexi- caansp. tno* pu-üu- r rno«c 3CH.UCU up ae ïviexi- dSn® neT- EUeliike van zijn mo- I - f?" geïnspireerd op de Mexi- hriii,. k'ederdrachten. Inca-kostuums on Ft? 00 hun '"vloed doen gelden chn eollectie. Hier een pon nen tvi 'innen, bestikt met ba- zilde in verschillende kleuren. De collectie wemelt van de goede ideeën, waarvan sommige wel eens een rage zouden kunnen ontketenen. Saint Laurent's kleine meisjes zijn volwassen geworden.Hij ontbloot het middenrif in verschillende schitte rende navelvrije gastvrouwmodel len en sportieve kleren. Vaak blijven ook schouderbladen onbedekt. Bij na velvrije heupbroeken wordt de blote taille opgeluisterd door een stofcein- tuur. Alle mantels voor overdag en sport reiken tot even boven de knie. Sommige modellen hebben militaire accenten zoals epauletten, andere of- ficiersjassen zijn op de marine geïn spireerd. Weer andere hebben recht opstaande boordjes. Ze worden ge dragen op jurken in bijpassende of contrasterende kleur, met veterwerk op het lijfje. Een overhemdjurkje met bermudapijpen is er in vele va rianten voor elk uur. Lovertjes spelen een grote rol in pakken waarbij een korte Spaanse toreador-bolero gecombineerd wordt met kniebroek of lange pantalon. De boleropakjes zijn er met zwarte, wit te en bruine gitten bezet. Bolero's worden overigens ook bij veel jurken toegepast. Bermuda's met lovertjes piepen on der tunieken tot halverwege de dij uit. Graag toegepast wordt de Russi sche boerinnenstijl met een overvloed aan folkloristisch borduurwerk op frontje en langs naden. Op Vietnam geïnspireerd scheen een in zwart boerentenu geklede mannequin met zwarte hoed en zwarte nageHak. Oos terse invloeden waren ook te bespeu ren in schitterende bedrukte organza. Enkele maanden geleden schreven wij in deze rubriek al eens over „Vistram", het nieuwe ademende kunstleer met nappa-karakter, dat in Helmond wordt vervaardigd door Ravi en in de handel is als dames- en kinderconfectie. Daar er bij het publiek een toenemende belangstel ling blijkt te bestaan voor de aan koop van meterwaren in het alge meen, heeft de fabriek besloten met de verkoop van vistram per meter te beginnen. Uit alle delen van het land komen al maanden lang aan vragen binnen voor metrages in Vis tram. Dit kunstleer kan op iedere machine als een normale stof wor den verwerkt. Wel moet men een sterker garen gebruiken. De prijs wordt negentien gulden per lopende meter. Zo troosteloos was het toen het water weggetrokken was. TERNEUZEN „Het is één van de gevaarlijkste kruispunten die ik ooit heb gezien. Hier zullen ernstige ongelukken gebeuren. Ik heb nu al mensen de linkerweghelft zien op draaien", zo bekritiseerde de heer A. J. Verbrugge in de vergadering van de Zeeuwsch-Vlaamse Kamer van Koophandel het onlangs gereed gekomen produkt van de Provinciale Waterstaat te St.-Anna. Hij vindt deze dubbele kruising van de wegen kanaalbrug Zaatn- slag en Terneuzen Axel véél te lang en véél te onoverzichtelijk. „De eigenlijke oplossing is: de kruising afbreken en een rotonde aanleggen", vindt de heer Verbrugge,' die in de Kamer de vervoersbranche verte genwoordigt. Hij zei dit onderwerp in de eerstkomende vergadering van de raad van Terneuzen. waarvan hij lid is (V.V.D.), te berde te zullen brengen. De kruising is eind vorig jaar gereedgekomen. Het verkeer op de weg vanaf de nieuwe kanaalbrug naar Zaamslag heeft voorrang op het verkeer over de weg Terneuzen - Axel. De kruising is beveiligd door knipperlichten en overigens slecht verlicht. WEMELDINGE In de buitenha ven van Wemeldinge is woensdag middag een aanvaring ontstaan tus sen het vanaf de Oosterschelde bin nenkomende Nederlandse motor schip Main, 473 ton, en het uitva rende sleepschip Antoinette, 1332 ton. De Main, die met een lading erts van Rotterdam op weg was naar Kwaardmechelen, liep zware averij op. Het vaartuig werd aan het voor schip geheel ontzet. De Antoinette bekwam geen schade van betekenis en kon de reis voortzetten. De Main blijft, in afwachting van een nadere beslissing, voorlopig in Hansweert gemeerd liggen. Voorts is in de bui tenhaven te Hansweert een aanva ring ontstaan tussen het 484 ton metende Nederlandse motorschip Francina en het Nederlandse motor, tankschip Grietje. Daarbij bekwam de Francina aan het voorschip zeer ernstige schade. Een groot gat ont stond aan bakboordzijde. Het vaar tuig zal ter plaatse op de scheeps werf van T.S.M. worden gerepareerd. De met benzine geladen Grietje op weg naar Terneuzen liep eveneens schade op. (Van een onzer redacteuren) BREDA Vijftien jaar geleden is het. Vijftien jaar na de nacht van de watersnoodramp, die in de geschiedenisboekjes als St. Ig- natiusvloed zal voortleven. De tienduizenden, die vluchtten voor het gulzige water, de vaders en moeders, de kinderen van de 1835 omgekomenen voelen het hart vandaag weer koud en leeg wor den. Zoals het land, dat zee was geworden in die nacht van 1 fe bruari 1953. Herinneren aan die nacht, waarin in een paar uur tijd 33.750 stuks vee verdronken, 47.300 gebouwen wer den vernield, een schade van ander half miljard gulden werd aangericht is herinneren aan een moment, dat menselijke onmacht met één ramp zalige slag duidelijk werd. Zo verbijsterd als men toen was over de zwakte van de ogenschijnlijk zo sterke dijken, zo veilig voelt men zich nu, wetend, dat de kansen van de zee weer kleiner gemaakt zijn, dat de dijken nog hoger en nog ste viger zijn, dat de Delta-dammen hooghartig de golven van zich af schudden. Maar zo veilig voelden al die mensen zich vijftien jaar geleden ook. Toen de nieuwslezer de avond te voren had gewaarschuwd voor ge vaarlijk hoogwater heeft niemand gedacht, dat „gevaarlijk" zo'n af schuwelijke werkelijkheid zou wor den. En niemand had erg in de slinkse aanval van het water, die niet op de sterke zee-gerichte dijken los sloeg, maar op de zwakkere dijken aan de zuid- en oostkant van de eilanden. Herinneren aan die rampnacht is ook herinneren aan de even indruk wekkende en overweldigende vloed van hulp, van meeleven uit de hele wereld. Er werd in Nederland 93 miljoen gulden ingezameld. Er werd door talloze naamlozen geholpen op alle mogelijke gebied. De dijken wer den gedicht van de geheel verdron ken Zuidhollandse eilanden en Schouwen-Duiveland, van Zuid-Be veland, Tholen, West-Brabant en Zeeuwsch-Vlaanderen, waarvan gro te delen onder water stonden. Na de schok durfde Nederland weer aan de wederopbouw te den ken, aan nog krachtiger beveiligin gen. Er is alleen geen dijk te bouwen tegen het verdriet om bijna twee duizend doden. (Van een onzzer verslaggevers) GRAAUW Zowel van de zijde van het kadaster ais de rijksland- bouwvoorlichtingsdienst, heeft men zich geporteerd getoond voor een voorstel van de heer H. Vercaute- ren, voorzitter van de voorberei dingscommissie van de ruilverkave ling Kieldrecht, om het kortingsper centage, dat bij de ruilverkaveling wordt gehanteerd, te verkleinen door het toekennen van gronden uit de S.B.L.-pot (Staatsbezit Landbouw gronden). Dit bleek duidelijk tijdens de der de achtereenvolgende voorlichtings vergadering betreffende deze ruilver kaveling in het parochiehuis in Graauw. De heer Vercauteren heeft reeds meerdere malen zijn standpunt hieromtrent onderstreept bij andere gelegenheden. Het gaat er hem kort gezegd hierom dat de bedrijven die niet levensvatbaar zyn, zowel in deze tijd als in de toe komst, niet worden opgetrokken met een extra aantal hectare ten koste van een vermindering van het kor tingspercentage. Hij was van oordeel dat naaf billijkheid gehandeld moet worden bij het toekennen van extra- gronden. S.B.L.-gronden worden toe gewezen aan b.v. recreatieprojecten, beplantingen en wegen. Tenslotte blijft er nog een aantal hectaren na deze toedeling over. Deze wil de heer Vercauteren verdelen over de levens- vatebare bedrijven waardoor het kor tingspercentage wordt gereduceerd. Weer schijnen de bejaarden de dupe te moeten worden, van een ongehoorde daad van de minister van financiën, die om de tekorten op zijn begroting te dekken de categorie „oud en versleten" maar wat bloed aftapt, door dezen be lasting over de A.O.W. te laten betalen. Hoe deze de moed opbrengt om zo'n voorstel te doen is ons onbegrijpelijk. Dat kan alleen maar uit een harteloos brein voortkomen. Als hij geld moet hebben goed, maar dat hij het dan haalt bij hen die er stapels van hebben, er zijn genoeg miljonairs in ons land, maar ja dat is een tikje tegen het zere been van die heren, maar de trap die hij de bejaarden geeft daar heeft hij geen weet van. Het is ons onbegrijpelijk dat de KVP met die liberalen samen in een re gering wil zitten. Mogelijk gaan de ogen nog tijdig open van hen die het in de kamer voor het zeggen hebben, en blij ven wij van die onzalige wet ver schoond. Ook de bejaarden hebben nog altijd „Stemrecht". BREDA C.J.P.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 5