HABIB
BOURGUIBA,
roepende in de woestijn
Duitse wijnoogst 1967 goed
Ramp
duikbi
blijft
altijd
'n raai
LEVEN L
Ali Baba
Dodenakkers
Schaamte
Bethlehem
Kameel
Hitier en Mao
DAGBLAD DE STEM
Tunesië ontkwam niet hele
maal aan de hysterie die deze zo
mer door Arabische landen voer
Het verschil was echter dat toen
de horden zich op Amerikaanse
en Britse gebouwen en joodse
winkels wilden storten in Tunis
zij door Bourguiba's politie op
krachtdadige manier werden
aangepakt. De demonstraties wa
ren nog van kortere duur dan de
Egyptische opmars naar Tei
Aviv.
Bourguiba deelde officiee' mee dat
het voorgevallene hem speet en ver
goedde onmiddellijk de schade. De
gearresteerden en hun bondgenoten er
voeren weer eens, dat als iets Bour
guiba spijt, het degenen die er verant
woordelijk voor zijn, pijnlijk kan tref
fen.
Men zegt dat de economiscne voor
uitgang van Tunesië meèr dan in eni
ge andere natie het werk van het
staatshoofd is. Zeer zeker is de poli
tieke rust bet gevolg van zijn beleid.
Tunesië is in snelle opkomst als toe-
ristenland. Vele Nederlanders zullen er
in de komende jaren hun weekjes zon
en zee opdoen. Zij zullen een land aan
treffen waar het goed toeven is. Zij
die Arabische landen kennen, zullen
verstomd staan over de afwezigheid
van bedelaars, oplichters en gouwdie-
ven die de toerist in de meeste Ara
bische steden het leven zuur maken.
Dit jaar werden vele Europeanen van
een vakantie in Tunis weerhouden door
de oorlog. Toch kwamen er nog onge
veer 300.000 toeristen. Meest Duitsers.
Engelsen en Zweden. De vreemde
lingenindustrie is een van Bourguiba's
stokpaardjes. Zijn land is onvrucht
baar en arm aan grondstoffen, maar
door toerisme kan net aan de brood
nodige deviezen komen. Tevens ziet
Bourguiba de invloed die de honderd
duizenden Europeanen op zijn bevol
king zullen hebben als een belangrij
ke factor in de culturele en sociale
vooruitgang.
Tunesië heeft de vakantieganger
veei te bieden. Het klimaat is goed
en de stranden zijn eindeloos. Voor
de reiziger blasé van Cote d'Azur en
Costa Brava- zijn de medina's en mos
keeën wellicht exotisch. He i? per
slot van rekening een stuk Afrika Hij
kan er genieten van taferelen die zo
uit All Baba konden komen. Door het
gehele land vindt men historische be
zienswaardigheden. Van de ruines van
Carthago bij Tunis tot d' Romeinse
baden in Gaf sa en de m keeën van
de voormalige hoofdstad Kairouan.
Da hotels zijn bijna alle ni uw en
modern. Vele zijn gebouwd met bui
tenlandse financiële hulp. Tunesië is
het enige land waar Amerikaanse eco
nomische bijstand verleend werd voor
het bouwen van hotels en nachtclubs
De restaurants volgen de Franse cui
sine en ofschoon de gourmet niet is
om over te juichen, is deze beter dan
wat mer in de meeste Europese
strandplaatsen vindt- De service laat
soms te wensen over, maar is een
verkwikking voor wie de Franse en
Italiaanse vakantieplaatsen gewend
zijn. De prijzen zijn redelijk. Frans
wordt algemeen gesproken. In de
vreemdelingenindustrie spreekt bijna
iedereen ook Duits.
Goede stranden vindt mer vrijwel
overal, maar als men ook wat bou
levardvertier zoekt, zijn Sousse en Mo-
nastir de plaatsen bij uitstek Wie de
grote stad zoekt, moet naar Tunis of
Sfax. De laatst stad is ongetwijfeld
de bekoorlijkste van de twee. Wie een
exotische vakantie aan zee zoekt,
komt in Gabes aan zijn trekken. Het
is een oase aan zee. waar men de dag
prettig kan verdelen door zwemmen,
wandelen, bier Hn' 1 in prie-'tjes
bij een ^ron of hel gadeslaan van
9 Een Bedoeiner-karavaan, klaar
voor een tocht in de woestijn.
Europese moisjes van terrasjes in de
stad. Ter afwisseling kunt u zich doel
loos in kleurige koetsjes laten rond
rijden.
Natuurlijk behoeft men niet aan de
kust te blijven. Niet velen trekken het
Atlasgebergte of de Sahara in, maar
het is het ongerief waard. De wegen
zijn smal maar goed onderhouden.
Waar zij doodlopen in het zand, kunt
u voor een gulden per dag per kameel
uw weg vervolgen.
Buiten de steden in het binnenland
ontmoet men weinig autoverkeer. De
wegen behoren daar toe aan kamelen
en ezeltjes Reizend door Tunesië be
grijpt men de enorme ontwikkeling die
Rome hie: in de eerste eeuwen na
Christus bewerkstelligde. Het lijkt er
soms op dat men slechts een kuil
hoeft te graven om Romeinse mun
ten of aardewerk te vinden.
Tunesië v as de graanschuur van Ro
me. Wie de dorre bodem van heden
ziet, twijfelt nooit meer aan wat ero
sie ka betekenen. Het komt als een
schok, het inzicht dat deze woestnij
eens een vruchtbare landbouwstreek
was. Misschien komt dit besef als men
door een dorre streek naar El Djem
rijdt Waar men hooguit een gehucht
verwacht, rijst opeens het gigantische
Colosseum <145 x 120 meter, in vrij
goede conditie) aan de horizon op. El
Djem is een negorij in de schaduw
van deze kolos, maar als Thijstrus
was het een van Afrika's voornaam
ste steden er een centrum van cultuur.
De jeugd brengt er antiek aan de
man, zoals elders kranten. Een ver
tegenwoordiger van de regering heeft
als taak u tegen opdringerigheid te
beschermen. Hij neemt zijn werk ern
stig op en rent als een bezetene ach
ter de joelende kinderen aan als hij
er een vangt, beukt hij met noeste
ijver met een stok op de hoofden.
Tunesië is een archeologische schat
kist van vele beschavingen die nauwe
lijks aangesproken is. Van een dui
zend jaar oude moskee naar een By
zantijns kasteel naar een Romeinse ca
tacombe of een Phoenissische tempel
is vaak een wandeling: van slechts
minuten.
Tussen El Djem en Sfax liggen uit
gestrekte olijfboomgaarden die het ei
gendom van de regerin zijn. Sfax
heeft een voorname phosphaatindus-
trie. De mijnen liggen in het binnen
land, maar de fabriek waar duizen
den werken, ligt ^a de rand van de
stad. Het is een mooie stad met een in-
tere- ^°dina en brede boule
vards. Het Romeins museum heeft
9 in veïe streken van het Atlas-gebergte heeft het vele jaren niet geregend. Water wordt er per auto uit het noordcg
aangevoerd. Water halen is traditioneel de taak van kinderen en vrouwen.
GROTTEN-HOTEL MATMATA
(Van onze speciale verslaggever Luke Wijsen)
President Habib Bourguiba van Tunesië is een roepende
in de woestijn tussen zijn twaalf Arabische collega's.
Hij maant de V.A.R. niet de ogen te sluiten voor de
werkelijkheid van Israël. Hij dwingt Chinese communisten
zijn land uit. Hij onderhoudt verrassend goede relaties met
het Westen. In de Arabische gordel is hij een verrader, maar
in het Westen luistert men.
prachtige mozaïeken. Zoals de andere
Tunesische steden lijkt Sfax in veel
op een Franse stad. Aan de rand van
de stad ligt een keurig onderhouden
Britse soldatenbegraafplaats van de
laatste oorlog.
In de buurt van Sfax komt de olie
pijpleiding uit Algerije aan de kust
uit. Tunesië laat Algerijë ervoor be
talen. Er heerst onrust in Tunesië
over de verslechterende verhoudingen
met het militaristische bewind in Al
giers. Er wordt gespeculeerd dat als
het tot een gewapend conflict komt
deze pijpleiding wellicht de aanleiding
zal vormen.
Langs de gehele kust vindt men Eu
ropese toeristen. Duitsers liggen als
enorme klodders vet roerloos te bra
den. Zweedse meisjes zeggen dat zij
zich vervelen, terwijl de Engelsen zich
geanimeerd met Engelsen onderhou
den. Amerikanen ziet men er niet veel.
Het zijn meestal Peace Corps-vrijwil
ligers die als leerkrachten in lagere
en middelbare scholen werkzaam zijn.
Bourguiba houdt de deur wijd open
voor Amerikaanse hulp.
Ver van de kust zijn de toeristen
zeldzamer, al raast nu en dan een tou
ringcar voorbij. In het Atlasgeberg
te waant men zich op de maan. In
vele streken daar kunnen slechts oude
mensen zich herinneren dat het ooit
geregend heeft. De regering voert wa
ter aan in tankauto's.
In deze stoffige onhergbergzame ber
gen vindt men bij Matmata een Duitse
militaire begraafplaats. Moeilijk had
men een troostelozer oord kunnen vin
den als rustplaats voor Rommels
woenstijnratten.
Men vraagt zich af waarom de be
volking hier blijft wonen. Niets vindt
men er dat iemand van een snel ver
trek zou kunnen weerhouden. Maar de
mensen daar denken er anders over
Of misschien denken zij er helemaal
niet over, want op vragen antwoordt
men slechts met een schouderophalen.
Hier en daar ziet men de witte koe
peltjes van dodenmonumenten. Het
zijn kleine vierkante bouwsels met
koepeldaken. Op begraafplaatsen is
met keien en stokken aangegeven waar
graven zijn. Dikwijls ligt ei een kle
dingstuk of gebruiksvoorwerp bij.
Geen Arabier komt nodeloos op een
begraafplaats. Vergankelijkheid is bij
na iets tastbaars op deze primitieve
verlaten dodenakkers.
De regering heeft hier lorpjes van
nette huisjes gebouwd, voor de no
maden» die er echter met een boog
omheen trekken. Slechts weinigen heb
ben zich laten lokken tussen vier mu
ren en een dak. De meesten verkie
zen hun zwervend bestaan. Men ziet
ze soms de weg oversteken op hun
tocht van nergens naar nergens, van
horizon naar horizon.
Een of twee mannen zitten schrij
lings op enorme balen, waaronder
kleine ezeltjes voortdribbelen. Aan een
touw worden zij gevolgd door sjokken
de kamelen die beladen zijn met pak
ken en balen. De achterhoede wordt
gevormd door vrouwen en kinderen, die
met takken gewapend de geiten en
schapen van de familie voor zich uit
drijven.
Een ander regeringsdorp, nieuw Mat.
mata, gebouwd voor de grottenbewo-
ners van Matmata, staat eveneens
half leeg. De grotten van Matmata
zijn uitgehouwen in zachte steen rond
schachten van verdroogde wellen- De
schachten zijn gewoonlijk een meter
of zés diep en tien in doorsnede. Via
een tunnel bereikt men de put, waarop
drie, vier of meer grotten uitkomen.
De schacht vormt een. soort binnen
plaats waar men kookt, praat en af
val stort. De grotten zijn privé-ver-
blijven-
We zitten met een familie in de koel
te van zo'n grot en eten het aangebo
den platte brood en drinken de zwarte
koffie met sombere verwachtingen.
Het meubilair in de grot bestaat uit
twee bedden, een kist en een weefge
touw. Een van de bedden is van vout
en primitief. Het andere is een kope
ren monster met krullen en halen. Ik
vr^ag me af hoe het hier terecht is
gekomen. Een meisje van twaalf zit
achter het weefgetouw en werkt er met
vliegende vingers.
Het opvallende, zoals overal in Tu
nesië, zijn de kinderen- Zelfs in de
meest primitieve omgevingen zijn zij
intelligent en beleefd. Het is een ge
waarwording om in een grot, waar de
materiële vooruitgang van de laatste
duizend of meer jaren beperkt is ge
bleven tot een antiek bed, met kin
deren die vloeiend Frans spreken, de
aardrijkskunde van Amerika te bespre
ken. Onderwijs is een ander stokpaard
je van Bourguiba.
Mannen zijn er niet aanwezig. De
oudste van de twee vrouwen heeft
een weelde van donkerblauwe en rode
tatoeëringen en gouden tanden. Haar
koortsachtige ogen fonkelen in een uit
geteerd gelaat. Ze trekt voor ons
haar mooiste kleren aan. Een gewaad
van een stugge donkerbruine stof dat
op vernuftige wijze met spelden en een
dikke kluwen witte wol wordt opgehou
den. Een dozijn kettingjes voltooit het
toilet.
De jongere vrouw is waarschijnlijk
twintig, maar toont reeds sporen van
ouderdom. Ze is zwanger en houdt zich
wat achteraf. Ik probeer de familie
relaties te ontwarren, maar komt niet
ver. De vrouwen spreken vrijwel geen
Frans. De kinderen schijnen uit een
soort schaamte niet te willen praten
over hun omgeving. Velen van hen
zullen waarschijnlijk in de toekomst
de grotten de rug toekeren.
De grotten zijn eigenlijk beter dan
vele Arabische huizen in deze stre
ken, die bestaan uit slechts drie of
vier muren met een dak van takken.
Als men het ezeltje en veulen en de
andere dieren de toegang zou ontzeg
gen, zou de grot best bewoonbaar
zijn. Een jongen zegt dat er acht
personen in deze grot wonen. Ik tel
drie kinderen en twee vrouwen.
Drie van de putten in Matmata heeft
men door tunnels verbonden en een
dertigtal grotten tot hotelkamers ge
maakt. We overnachten er. De grot
ten zijn witgekalkt en proper- De la
kens onder de veelkleurige dekens zijn
hagelwit. Er zijn enkele kranen en uit
een komt een straaltje water. Elek
trisch licht is er niet. Een kale Zwit
ser die met een blonde vriendin op
naaldhakken in een Porsche is ko
men aanstuiven, vindt het niet com
fortabel genoeg. Een groep Engelsen
die met een bus gekomen zijn amuse
ren zich uitstekend. Zij laten zich foto
graferen terwijl ze als aap of oermens
voor hun grot poseren. Aan een lange
tafe1 gebruiken we gezamenlijk het
avondeten. Het eten en de wijn zijn
goed. s
Voor de Engelsen heeft men het op
treden van de culturele groep van
Matmata op het programma staan.
Als het donker is. komen vier zwarte
muzikanten met trommels en fluiten
een der schachten birmen, gevolgd
door zestien lichter gekleurde dansers,
allen mannen. Ds komende uren vlie
gen om in een festijn van ritme en
folklore. Zwaard- en waterdans en een
dozijn andere worden vertoond met de
intense geestdrift van authenticiteit.
(Ik moet denken aan de volksdansen
in een hotel in Sousse waar een van
de dansers de echtgenote is van de
bandleider, beiden geboren in Napels).
Er is geen pauze. Muzikanten en dan
sers gaan urenlang door; tenslotte blijft
niemand zitten en dansen we allen.
Zelfs het oudste Engelse echtpaar gaat
krakend door de knieën in dansen die
wellicht teruggaan tot de tijd van Abra
ham. Flakkerende olielampen werpen
onze schaduwen tegen de wanden van
de schacht.
De volgende dag bezoeken we een
fort in de bergen dat vroeger van het
vreemdelingenlegioen was. Mijn met-
gezet die nu interieurs van hotels en
bars ontwerpt in Tunesië, heeft er
nog gediend. Met wat weemoed staart
hij van de schansen uit over het maan
landschap. Tunesië heeft bijna geen
str.^dkrachten en het fort biedt nu on
derdak aan enkele gezinnen.
In de vlakte tussen de bergen en de
Sahara stoppen we voor een lekke
band. Van een afstand slaat een her
der ons gade. Wanneer we tenslotte
samenkomen, blijkt hij heel vriende
lijk. Hij spreekt alleen een Arabisch
dialect. Hij heeft een vijftig geiten en
schapen bij zich en uit het kreupelhout
trekt hij een broertje te voorschijn. De
staf en stok van de herder en de ruige
herderscape die hij over de schouder
draagt zijn ongetwijfeld identiek aan
die van de herders van Bethlehem
twee milennia geleden-
De vlakte loopt uit in de Sahara.
Vierduizend kilometers woestijn liggen
voor ons. De Sahara is geen woeste
nij zoals de meeste zogenaamde woes
tijnen van Noord-Afrika en het Mid
den-Oosten, die bestaan uit een soort
grijs stof en gruis. De Sahara heeft
geel zand.
De wind blaast er fraaie rimpelmo
tieven in en speelt met heuveltjes.
Er zijn routes waarbij men de Saha
ra bereist, van oase naar oase, gedu
rende zomer. Een kameel kan zelfs in
het heetst van de zomer een week
zonder water tussen oases gaan. Zel-
den reist iemand echter tot diep in de
Sahara.
Niemand woont in de Sahara. Er
zijn geen nomaden. De bedoeïnen die
gewoonlijk voor nomaden versleten
worden, onderhouden permanente dor
pen, waarin zij de winter doorbren
gen, want in de winter maken zand-
stoimen en plotselinge stortvloeden,
die kilometers brede voortrazende ri
vieren kunnen veroorzaken, de Sahara
onbegaanbaar. De Bedoeïnendorpen
liggen meestal aan de rand van de
woestijn. Ze bestaan uit wat halfonder-
gestoven huisjes gebouwd van grote
keien en takken. Het inwonertal is
gewoonlijk beneden de honderd. Het
voornaamste bezit is de kudde kame
len die kan variëren tussen de hon
derd en driehonderd dieren, 's Zomers
trekt men met deze kudde langs de
rand van de Sahara, meestal niet ver
der dan een zeventig kilometer van
het dorp. Men woont dan in tenten.
Vroeger ging het hele dorp, maar thans
eist de leerplicht dat de jeugd ach
terblijft om naar school te gaan. Wat
oude vrouwen en enkele mannen zor
gen voor de huizen.
De Bedoeïnen hebben weinig gemeen
met de Tunesiërs van de Kuststre
ken in het noorden. Er bestaat veel
argwaan tussen de twee groepen. De
Bedoeïnen zijn een eigenzinnig volkje
dat vasthoudt aan hun uiterste pri
mitieve levenswijze, waarbij geweld
dadigheid geen vreemde is.
Zoals overal in Tunesië buiten de
steden is de kameel niet alleen een
waardevol bezit, maar ook het ver
voermiddel bij uitstek. Het zijn lelij
ke, slecht gehumeurde beesten- maar
buiten het vliegtuig zijn zij het beste
wat de reiziger in de Sahara heeft.
Een auto is sneller, maar een kameel
is veiliger. Veel eisen zij niet. Wat
cacti (naalden en al) en vetplaten met
af en toe een honderd liter water en
zij sloffen door de hel.
Voornamelijk langs de rand van de
Sahara liggen talrijke oases. Het is
een prachtig en welkom iets om zo'n
helgroen en dichtbegroeid eiland uit
de gele zandöceaan te zien opdagen.
De vegetatie is er in verdiepingen.
Het water is er koel en komt soms
met zoveel kracht uit de grond dat
men in het water staande kan blijven
zonder bodem te raken.
Al is men in deze oases zelden meer
dan een twaalf uur van Tunis verwij
derd, vanwaar snelle vliegtuigen u in
luttele uren naar New York, Londen
of Amsterdam kunnen vervoeren, toch
kan men de idee niet onderdrukken
hier wel heel ver van de westerse we
reld weg te zijn. Rijdend op een dei
nende kameel, voorafgegaan door zwart
verbrande Bedoeïnen in een onafzien
bare woestijn is men niet in afstand
maar wel in tijd ver van alles weg,
Voor Tunesië kan men slechts ho
pen, dat Bourguiba zijn werk zal kun
nen voleindigen of dat zijn opvolger
zijn voorbeeld zal volgen. Een dras
tische wijziging in politiek beleid zou
funest zijn- Ogenschijnlijk is alles wel,
maar wie met mensen die er wonen
spreekt, vooral de Europeanen, leert
dat er sterke stromingen bestaan, voor- i
al onder de jeugd, die Tunesië willen
laten breken met het Westen. De pro-
Nasser-lieden die Bourguiba als een
verrader zien zullen ongetwijfeld wat
van hun enthousiasme hebben inge
boet.
Maar er zijn anderen. In Sousse ont
moette ik jonge Arabieren die Hitlfrï
ideologieën vereren en Maofs drie ge
boden en acht voornaamste punten ln
ernst bespreken.
Zonder zich aan de realiteit te sto
ren dromen zij van een toekomst
waarbij Tunesië zich bij communis-
tisch-China schaart. Tot voor kort wa
ren de Chinese vertegenwoordigers in
Tunesië nauw betrokken bij het orga
niseren van zulke groepen. Mijn gast
heren in Sousse verzekerden mij vele
geestverwanten in Tunis te hebben.
Onder de Europeanen die hun leven
of hun geld geinvesteerd hebben in
Tunesië (meestal mogen zij slechts de
helft van hun winst het land uitbren
gen) heerst onrust over een eventuele
ommekeer in de regering. Men vreest
niet zozeer dat Bourguiba met geweld
verwijderd zal worden, want zijn poli
tieapparaat is geducht en de massa
schijnt hem werkelijk te beminnen,
maar dat hij opgevolgd zal worden
door een minder bekwame en nuchte
re leider.
Maar ieder jaar is ln de status quo
is winst. Ieder jaar brengt een beter
ontwikkelde bevolking en een groter
aantal bekwame leiders, maar wat
meer tot de verbeelding spreekt, le
der jaar zal de vooruitgang in Tunesië
meer afsteken tegen de toestanden ln
andere Arabische naties, waar ach
teruitgang de normale gang van zaken
is.
STUTTGART Overal in de
Duitse Bondsrepubliek hebben de
wijnboeren vorig jaar met veel
vreugde de druivenoogst binnen
gehaald, want 1967 belooft 'n goe
de jaargang te worden.
De warme zomer en de buitenge
woon zonnige, droge herfst deden nie
alleen kwantitatief een rijke oogst
verwachten. Naar de schatting van
de wijnbouwexperts is dit jaar eer
rond 25 a SO procent grotere oogst
per hectare bereikt worden dan ir
1966. Dat zou rond 6,2 miljoen hecto
liter wijnmost zijn. Daarmee zou men
de oogst van het jaar 1966 met 1,4
miljoen hectoliter overtroffen heb
ben. Ook wat de kwaliteit betreft zor
de Duitse wijn, jaargang 1967. we
eens records kunnen breken.
Volgens de mening van de wijn-
kenners zouden in het bijzonder di
latere soorten de laatste vruchten
worden nog tot Kerstmis geplukt
een nieuwe „eeuwwijn" geven, die
zelfs de zeer goede jaargangen 195!
en 1964 in de schaduw zouden stel
len. Direct voordat de wijnboeren aar
hun zware werk op de dichtbegroeide
hellingen beginnen, worden overal
aan de Rijn, de Mam, de Saar en
de Moezel, de vrolijke wijnfeester
gevierd. Bad Dürkbeim (Rijn-Paltz)
aan de Wijnstraat, de grootste wijn
gemeente van Duitsland, mag zich
erop beroemen, ook het grootste wijn
feest ter wereld te organiseren.
Het drinkfestijn duurt een week en
wordt door de in het naburige Neu-
stadt gekozen wijnkoningin geopend.
(Van een onzer versl
DEN HAAG De 1
van twee onderzeebol
ceert diep in de Middel
op de scheidingslijn va
dood. Marine-deskundi
felen echter zeer stei
maar iemand van de
onderzeeër Dakar en
duikboot Minerve nu
ven is.
„Bijna onmogelijk" z
Maar zeelieden aanvaarde
pas als het overtuigend
geleverd is. En daarom
aan de wal nog altijd:!
meer onverklaarbare redr
weest". Bijna tegen bet
ln.
De Israëlische onderzei
verdween donderdag bij
met bijna 70 man. Nu
nog steeds niets. „Men
schien drie etmalen op da
voorraad leven", zeggen
kundigen heel voorzichj
schien drie dagen.
De Franse Minerve is
dag af met ruim 50 ir
loos ln de golf van Tol
van deze onderzeeër nal
gen geen levenstekens. ,1
ten op hoogstens drie daf
nen", aldus opnieuw Ne
marinemannen. „Voor de I
je maar niet nadenken
daar diep in de Middella
afgespeeld heeft".
Men kan op dit. ogenbli:
gissen naar de oorzaken I
twee rampen binnen ,enk(
in de Middellandse Zêe.
ook alleen maar verom
waarom geen enkel sejn v:
derzeeërs uit meer gege
worden. Juist door dit lat
zen marinemensen het er
onverwachte gebeurtenis,
en bemanning waarschij
korte tijd noodlottig gew
Voor de Dakar en de
kunnen materiaalfouten f
worden zijn, waardoor bi.p
een gat in de romp ges
Maar in twee onderzee!
gelijk?
Er kan bij het dieper di
verkeerde manoeuvre
zijn, waardoor de onderz,
meer afgeremd konden
met alle verschrikkingen
Een onderzeeër kan
150 misschien 200 metei
Een grotere duik is fataa
enorme druk van het wa
dezelfde fouten op twee
Een zonnige herfstdag op een wijnberg aan de bovenloop van de Main bij Randersacker, waar «8
wijn voor kenners groeit en toont de wijnboeren bij het werk.
(Van onze redactie buil
BREDA „Logica zont
noemde een Laotiaans sc
politiek van zijn land. En
iets krankzinnigers als de
se geschiedenis kan meri
welijks voorstellen. Twee v
leden rukten de communist
rilla's, de Pathet Lao, o
residentie van koning Sav
hana te Loeang Frabang,
steund door Noordvietnan
sies. Tocli trok inen na
teloze opmars, in feite a
tweede keer, terug. Waari
van het probleem kan d,
denis van het centrale lant
China oplossen.
Het volk Lao stamt a
Thai, die in de twaalfde
de vlucht sloegen voor de
De Lao-immigranten uit
nestelden zich in de noord,
lei van de Mekong. De 60
stammen werden tot slaaf
of, als ze vluchtten naar
bergzame bergen, genegeei
Deze rassendiscriminatie
zich nog heden ten dage:
Lao recruteert zijn soldat,
uit de afstammelingen van
(letterlijk: slaven! en bergi
als de Zwarte Thai. (D
op Vietnamees als Laotiaaf
gebied wonen). De strijd
Laotiaanse heersersvolk
merkwaardige parallellen
huidige verwikkelingen.
Evenals nu waren hun t
ste tegenstanders Annam
en Siam (Thailand). De g<
