Commando en priester FELIX6» RIISSSBLIKKEN ^2-BUK WOUTER LUTKIE: priester, publicist en nonconformist Aalmoezenier v. d. Vrande gaat weg „Softenon55- proces in mei Conservatieve zege in Denemarken Thuis brandt lekker gezellig de kolenhaard! Er is toch geen lekkerder warmte dan van een stralend kolenvuur*, Den Hout Korea Avontuurlijk Militair Oecumene Tien kilo het streven NEDERLANDER EET 5,2 KG GEVOGELTE Wegwerpverpakking Slaolie en slasaus worden duurder Enige vrouw die Landru spaarde pleegt zelfmoord IN DE GREEP (X VAN DE GRIEP? WITTE KRUIS helpt u eruit DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 25 JANUARI 1963 (Van een onzer verslaggevers) R005ENDAAL „In Korea heb ik het wereldrecord hardlopen ver beterd. Drie Chinezen stonden voor me met de bajonet, ledereen begon ineens op iedereen te schieten en toen dacht ik „nu" Aalmoezenier Louis G. W. van de Vrande (57 jaar) neemt afscheid van een zeer be wogen leven bij de Nederlandse krijgsmacht. Vanaf 1945 is hij overal ter wereld geweest, waar Nederlandse militairen in actie waren. In de laatste wereldoorlog Frankrijk, en verder Indië, Nieuw-Guinea en Korea. In 1952 kwam hij bij het Korps Commando Troepen in Roosendaal, mafir niet eerder dan dat hij de groene baret had verdiend, na een lange training. Op zijn kamerdeur in de Roo- sendaalse Engelbrecht van Nassau- kazerne is een, plastic bordje ge plakt met het opschrift: „Monseig neur L. G. W. van de Vrande, hoofdaalmoezenier''' van het Korps Commando Troepen". „Kijk, da's leuk", zegt hij. „Dat typeert de sfeer en zoiets vind ik machtig". Van de Vrande gaat door als de aalmoezenier, die steeds midden in de vuurgevechten zijn post had. Hij is de meest onderscheiden aal moezenier. Officier in de Orde van Oranje Nassau („ik ben er wat van geschrokken, want dat is heel hoog"), drager van het oorlogsher- inneringskruis '40-45, insigne met vier sterren voor twee politionele acties in Indië, oorlogskruis Korea, het kruis voor 23 jaar trouwe dienst („ze noemen dat het jenever- kruis"), het Vierdaagsekruis („daar ben ik ook trots op"), onderschei ding voor officiersprestatie in kaartleesrit van 200 km solo, 60 km fietsen en 25 km lopen, de bronzen Star Medal van president Truman, onderscheiding van de Verenigde Naties, oorlogsfrontkruis van pre sident Singmahree van Zuid-Ko- rea, Combat Infantery Rifle voor zestig dagen en nachten in de vuurlinie in Korea („dat heb ik gezeten, want ik kon er toch niet uit"), de Unit Citation met gouden blad van Amerika voor de drie grote veldslagen Hoengsong, Won- ju en Heuvel 325 in Korea en de Unit Citation van de Zuidkoreaan- se president. „Korea had ik niet willen mis sen", zegt hij. „Maar bang ben ik wel geweest. Als aalmoezenier mag je dat alleen niet laten blijken". Louis van de Vrande werd in april 1910 ip., het Brabantse Den Hout geboren. Hij werd missionaris van de paters van het H. Hart in Tilburg en ging als zodanig naar de Philippijnen. Begin maart 1945 ging hij echter naar de „troep". In een jeep met Canadezen („vol je never en vaderlandsliefde") reed hij naar het Noordfranse Lille en voegde zich bij het bataljon Zee land van Nederlandse vrijwilligers. „Toen naar het Rijnland. Het was aardig werk daar. Af en toe wat sluipschutters. Gevaarlijker werd het toen we naar Lübeck gingen, want daar lagen Russen en Mon golen. En daar waren we echt wel wat bang van". Vervolgens kwam Indië aan de beurt. „Een linke zaak", zegt de „aal". Vanwege de guerrilla-acti viteiten werd hem verplicht een pistool te dragen. „Als ze me had den aangevallen, had ik natuurlijk geschoten. Maar ik heb het nooit gedaan. Ook in Korea niet". Van de Vrande ontzenuwt er een story Biechthoren te velde in Korea mee, als zou hij met het wapen in de hand steeds met de troep hebben meegevochten. Oktober 1950: Korea. „Een ver schrikkelijke tijd. Dertig tot veer tig graden onder nul. Je houdt het daar niet lang vol. Met duizenden kwamen de Chinezen op je af. Ruim 180 dagen heb ik aan het front gezeten". Aalmoezenier Van de Vrande zegt driemaal aan de dood ontsnapt te zijn. „Een van die keren was de aanval op Hoeng song. Het was 12 februari. We werden totaal verrast. Ontelbare Chinezen omsingelden onze troep. Ik heb me dood gehouden in de sneeuw. Bij de achterwielen van een verlaten Amerikaanse, vracht wagen zocht ik dekking. Bij da voorwielen zat een Chinese mi- tradHeurschutter. Die vent heeft geluk gehad. Ik had geen wapen, maar anders had hij eraan gegaan. En dan, toen die drie Chinese ba jonetten op me gericht waren. Het enige wat ik dacht was: als ze maar niet steken, laat ze in he melsnaam schieten. Het is me een maal een keer te veel geworden. Een soldaat zei toen tegen me: wat is dat nou verdomme nog aan toe. Ik was er meteen overheen. Ik had zoiets gewoon nodig". Met een dokter, de dominee en verplegers, nam aalmoezenier Van de Vrande steeds zijn post in op de eerste verbandplaats. Vlakbij de vuurlinie dus. „Ik vind het gewel dig, dat werk te velde. Natuurlijk ben ik ook wel een beetje avon tuurlijk aangelegd. Maar neem van me aan: ik ben pacifist" in de goede zin van het woord. Maar als het er op aan komt, dan zullen we hard' toeslaan ook. De Amerikanen, zijn precies hetzelfde. Die willen geen oorlog. Ik ken ze daar veel te goed voor. In Nederland is dat idem. De Hollandse jongens willen niet graag in dienst en we mogen ons daar gelukkig om prijzen. Maar als het er op aankomt, nou, berg je dan maar. Dan worden ze vals. Zulke soldaten daar heb je wat aan. Die weten waarvoor ze vechten. Ieder een die vijf minuten oorlog heeft meegemaakt, die zegt: nooit meer. Maar als het moet „Met aHe plezier wordt ik nu kapelaan. Dat is mooi werk. Aal moezenier is eigenlijk een een zijdig beroep. Je hebt alleen met jongens te maken. Ik ga beginnen onder het motto: het leven begint bij 57". AALMOEZENIER VAN DE VRANDE priester - commando tholicisme niet het enige ware is. In het leger, en zeker als je dan in het buitenland zit, hebben we nooit moeite gehad met de oecu mene. Het leger heeft zelfs belang rijk bijgedagen tot de eenwording van de kerken". „Na m'n Korea-tijd kwam ik in Oirschot. Als je een harde oorlog gewend bent, dan is het daar een slappe troep. Ik kon het eerst niet volhouden. Toen moest het maar gebeuren. Op 42-jarige leef tijd begon ik aan de comrmando- training. Ik brak er wel twee tenen bij, maar het doet je iets de groene baret verdiend te heb ben. Het was voor mij de enige manier om er bij de jongens in te komen. Parachute-springen wou ik ook nog, maar daar was ik te lang en te oud voor. „Als je met andere volken in aanraking bent geweest, dan leer je, dat wij katholieken niet alleen zaligmakend zijn en dat het ka lk ben natuurlijk wel dikwijls met de jongens de lucht in gegaan. Maar dan om foto's te" m'aken. Met m'n kop buiten boord en dan vast gebonden aan de vliegtuigvloer. Wat een machtige tijd was dat toch. Zoiets maakt niemand meer mee. Zoiets kunnen ze je niet af pakken". „Als ik geen geestelijke was ge worden, dan had ik voor beroeps militair gekozen. Omdat je met jonge mensen te doen hebt. Aan de ene kant heb je gezag en aan de andere kant leef je met de jon gens mee. Je kunt ze iets meege ven. Ik vind het verstandig dat ze onder dienst móéten. De geest van de jongelui wordt vernieuwd. Ze leren mensen kennen, ze kunnen hun mening aan die van anderen toetsen en wat belangrijk is (en hard nodig), er wordt discipline bijgebracht. Het leger is leuk wer ken. AUeen in de burgermaatschap pij tref je veel haat en nijd aan'. Op 30 januari neemt aalmoeze nier L. van de Vrande officieel afscheid met een receptie in de Commando-kazerne in Roosendaal. KOPENHAGEN (Reuter-DPA) Hoewei de algemene verkiezingen in Denemarken een duidelijke neder laag hebben opgeleverd voor de so ciaal-democratische minderheidsre gering van premier Jens Otto Krag, is het nog niet duidelijk hoe het nieuwe kabinet er uit zal zien. De drie rechtse oppositiegroeperin gen de anti-militaristische soci aal-liberalen die hun zeteltal van 13 tot 28 wisten te vergroten, de con servatieven, die met vier zetels winst op 38 zetels kwamen en de gema tigde liberalen (boerenpartij), die hun zeteltal van 35 handhaafden beschikken te zamen over 101 van de 179 zetels in het Folketing. Het is echter de vraag of de drie groeperingen elkaar ook bij de vor ming van een kabinet zullen kunnen vinden. De conservatieven en de gematig de liberalen hebben al laten weten dat zij bereid zijn tot een coalitie met de sociaal-liberalen. De linkse partijen waarop de re- gering-Krag steunde, hebben in totaal vijftien zetels verloren. De verkiezingen waren uitgeschre ven, nadat de regering-Krag op 15 december een nederlaag had gele den als gevolg van een scheuring in de socialistische volkspartij. Deze scheuring was veroorzaakt door me ningsverschillen over de devaluatie. (ADVERTENTIE) ZEIST (ANP) De gemiddelde Nederlander consumeerde vorig jaar 5,2 kilo gevogelte, 0,6 kilo meer dan in 1966 en 0,8 kilo meer dan in 1965. Dit verbruik steekt ondanks de stij ging wat schriel af tegen dat in an dere landen: in West-Duitsland 6,8 kilo, om over de Verenigde Staten nog maar niet te spreken. De voorzitter van het produktschap voor pluimvee en eieren, de heer H. H. Garrelds, ziet de toekomst ech ter optimistisch tegemoet, volgens hem moet een consumptie die neer komt op twintig procent (10 kilo) van het totale vleesgebruik (50 kilo) binnen niet al te lange tijd „haal baar" zijn. Van de 5,2 kilo kwam 4,5 kilo voor rekening van de braadkuikens. Steek proeven hebben uitgewezen, dat de eierconsumptie het afgelopen jaar is gedaald en wel van 204 tot naar schatting 198 stuks per hoofd van de bevolking. Waarschijnlijk moet deze teruggang vooral worden toegeschre ven aan een geringere belangstel ling van de restaurants en de levens- middelenbedrijven. De aankopen van de huishoudingen (iets meer dan de helft van het totaal) zijn op hetzelfde peil gebleven. De consumentenprijs gemiddeld 14,7 cent per „driet je" lag in 1967 even hoog als in 1966. (ADVERTENTIE) HAIVEPRtJ (Van een onzer verslaggevers) BREDA Na een langdurige ziek te is in het klooster „St.-Jozefoord" te Nuland bij Oss de bekende priester en publicist Wouter Lutkie overleden. Hij bereikte de leeftijd van tachtig jaar. Wouterius Leonardus Lutkie was een uitzonderlijke figuur onder de clerici. Op 23 februari 1887 uit een vermaard koopmansgeslacht in Den Bosch geboren, ging hij aanvankelijk in de handel, daartoe voorbereid op de Middelbare Handelsschool van de jezuïeten te Nijmegen. In die periode van zijn leven woonde hij te Rijen. Hij vervulde zijn militaire dienst plicht als milicien-wielrijder en werd zich pas daarna zijn roeping tot het priesterschap bewust. Na zijn studies aan de beide seminaria werd hij in 1919 op 32-jarige leeftijd door mgr. Arn. Diepen tot priester gewijd. Een drietal jaren was hij kapelaan te Gemonde bij Boxtel, waarna hij zich uit de zielzorg terugtrok. Hij ves tigde zich in het gastvrije „Soli Deo" te Nuland om zich geheel aan publi cistische arbeid te wijden. Met veel elan nam hij deel aan de sociale actie van die dagen, was als volgeling van Alphons Ariëns een vurig drankbe strijder, en zag in esperanto de mo gelijkheid tot meer internationale contacten. Zijn denkbeelden hierom trent legde hij neer in zijn boek „We reldtaal". Hij was ook mede-oprich ter van de Ned. Kath. Esperantisten- bond en de Int. Kath. Esperantisten Unie. Toen zijn vriend dr. Hendrik Mol- ler in 1920 zijn maandblad „Roeping" oprichtte, was Lutkie een van de eer ste medewerkers. Voor de debuut jaargang droeg hij zijn magistrale ar tikelen over „Magnanimiteit" bij, welke later opgenomen zijn in de bundel „Hetzij Koopman of Kunste naar." Als journalist schreef hij van 1927 tot 1941 in de Nieuwe Tüburgse Courant. In 1937 stelde hij een bloem lezing samen uit het werk van dr. An toon Arts, die jarenlang de hoofd redactie van dit blad voerde. Ook de schilder Jan Toorop be hoorde tot zijn vrienden. Met hem was hij een groot bewonderaar van Mussolini. Een van zijn boeken heet „Van Toorop naar Mussolini". Zijn gesprekken met de Duce werden ver zameld in „Italië, dat mijn hart heeft". Wouter Lutkie, die om deze sympathieën uiteraard veel kritiek heeft moeten verduren, zag echter ook zeer scherp de schaduwzijden van het nationaal-socialisme. Nooit heeft hij zich bij een politieke partij aangesloten. De strijdvaardige Oostenrijkse dich ter Richard Kralik was eveneens een figuur, die hem aansprak. Aan hem wijdde hij in 1926 een boek. Zijn voornaamste pennevruchten kan men terugvinden in het maand blad Aristo, dat hij in 1930 oprichtte. Zoals van vele tijdschriften was ook van Aristo het aantal lezers niet evenredig aan de invloed, die het uit oefende. In de vaderlandse pers werd het blad met zijn onafhankelijke me ningen vrijwel doodgezwegen. Wouter Lutkie moge een omstre den figuur zijn geweest wat zijn staatkundige opvattingen betreft, zijn priesterschap heeft nooit enig wan trouwen gewekt. Een van zijn eerste boeken heette „Dwazen". Hij be schreef daarin een aantal heiligenle vens. Uit het Engels van mgr. Goo- dier vertaalde hij „Jezus alleen". Zijn connectie met de apologeet Pieter van der Meer de Walcheren moge blijken (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG. Door het invoeren van statiegeldloze verpakking wor den sla-olie en slasaus duurder. De prijsverhoging heeft in twee etappes plaats. In totaal gaat de prijs van sla olie met vijftien cent en van slasaus met twaalf cent voor grote flessen omhoog. Grote flessen slasaus zijn in decem ber als zes cent in prijs omhoog ge gaan. Volgende week maandag wordt de slasaus nog eens zes cent duurder. Begin maart wordt een grote fles sla olie tien cent duurder, op zes mei gaat de prijs met vijf cent omhoog. Voor lege slasausflessen wordt tot 24 februari statiegeld terug betaald. Voor lege flessen van slaolie volgt terugbetaling van statiegeld tot 1 juli- WOUTER LUTKIE PR. ...veelomstreden... uit het feit, dat diens vrouw Christi ne het kazuifel maakte, dat de neo mist tijdens zijn eerste H. Mis droeg. Hij heeft het ook als zijn priesterlijke taakbeschouwd tijdens de oorlog bij de Duitsers te pleiten voor ten on rechte gevangen genomen personen, wat hem de bijnaam van „verloskun dige" bezorgde. De laatste jaren trad Wouter Lutkie niet meer op de voorgrond. (Van onze correspondent) PARIJS Voortaan zal niet lan ger in de kerk van Flers-de-l'Orne voor het zieleheil van de vrouwen moordenaar Landru worden gebe den. Want de vrouw die daartoe op dracht gaf heeft dezer dagen een einde aan haar leven gemaakt. Zij is Fernande Segret, de enige vrouw die niet door Landru is vermoord en verbrand. Fernande en Landru ontmoetten elkaar in een Parijse tram in mei 1917 en maakten de eerste afspraak van hun leven in het Bois de Bo- logne. Landru gaf zich uit voor een zakenman en Fernand vertelde dat zij verloofd was met een Franse sol daat in Duitse krijgsgevangenschap. Door allerlei uitvluchten heeft Lan dru verloving en huwelijk met Fer nande weten uit te stellen. Tenslot te werd het huwelijk bepaald op 11 november 1918, maar toen was het wapenstilstandsdag. De verloofde kwam terug, ver dween, waardoor voor Fernande de weg vrij was om met Landru ook zonder huwelijk samen te leven. Die drie jaar moeten zeer gelukkig zijn geweest, want beiden hielden bijzonder veel van muziek. Zij zon gen elkaar hele stukken uit opera's voor. De arrestatie van Landru en diens einde onder de valbijl in fe bruari 1922 maakte aan de idylle een einde. Verbitterd vertrok Fernande naar de Libanon. Tot haar 72e jaar. Zij vestigde zich na haar terugkeer in Frankrijk in het tehuis voor ouden van dagen in Fiers. Op haar kamer liet zij een briefje achter waarin zij haar dood aankondigde. (ADVERTENTIE) (en spaart bovendien de maag) Poeders, tabletten, cachets. NB Het vijfjarig zoontje van een mij ner kennissen is, na het zien van enkele filmpjes op de teevee, zo'n hartstochtelijk fannetje van Popeye the Sailorman geworden, dat hij liefst vier dagen achtereen weigerde iets anders te eten dan spinazie. Dit is natuurlijk geen wereldschok kend nieuws, maar toch wel aardig vind ik. Televisie is een belangrijk en invloedrijk medium enzovoorts. „Het huidige stelsel van wereld politiek versterkt het oorlogsgevaar, verergert de honger, versterkt de discriminatie. Het geeft geen uitzicht. Dat is de werkelijkheid." (Dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot) Ze zeggen altijd dat wijn keuren een bijzonder moeilijk vak is, waarin men slechts na jarenlange ervaring een vooraanstaande plaats kan be reiken. Toch heeft het wijnsyndicaat in Spanje dit jaar voor de jaarlijkse wijnkeuring alle Spaanse misdienaars uitgenodigd. Die schijnen daarin een meester te zijn. Vorig jaar werd er zelfs een misdienaar kampioen. Er is een nieuwe theorie ontwor pen voor de redenen, die Engeland genoopt hebben zijn troepen terug te trekken uit Singapore en de Per zische Golf en daarmee afstand te doen van de rang van wereldmogend- heid. Volgens die theorie zijn de bedrijfsongevallen daar de schuld van, want moet u eens even luiste ren: bij zulke ongevallen gingen vo rig jaar in Engeland 17.160 tenen, 27.328 voeten en 36.812 enkels en on dervoeten verloren. De"Engelsen gaan nu propaganda maken om veilig heidsschoenen te dragen. Bij het werk, wel te verstaan. „Je moet ook zeggen, dat de nieu we catechismus qua taal en inhoud 'n geweldig boek is. Dan moet je je af vragen: kunnen wij zoiets? Ik zou het heerlijk vinden als de gerefor meerden en de hervormden samen zo- We flpHpTl" (prof. dr. G. C. van Nifrtlfc) „Wat wij ook van de rooms-katho- lieke kerk kunnen leren is de bereid heid zich te hervormen. Aan de an dere kant moet ik ook zeggen, dat het katholicisme in Nederland zo chaotisch is, dat ik wel eens geneigd ben tegenover katholieken de paus en de traditie te verdedigen". (idem) Gehoord: een goochelaar haalt aan het einde van zijn optreden allerlei kleurige dassen uit zijn bolhoed. Het wemelt van gele, groene, blauwe, paarse, rode en witte sjaals. Da goochelaar vraagt: „Is er misschien een dame in de zaal, die deze week jarig is?" Heel enthousiast roept een vrouw: Ja! „Dan wens ik u alvast heel hartelijk proficiat". Goochelaar af. In het maandblad Student komt een interview voor met prof. dr. J, H. Dijkhuis, die een groot voorstan der is van een ingrijpende hervor ming van de universitaire opleidin gen. Uit dit gesprek één citaat: „Voor de wetenschap is het steeds minder relevant om mensen vol te stoppen met feiten en weetjes. Dat heeft geen zin meer, want van ieder vak is binnen de vijf jaar de hele inhoud verouderd". Er was eens een mannetje die 76 cent moest betalen. Hij gaf een gul den en telde de 24 cent, die hij terug, kreeg, enkele malen zo zorgvuldig na, dat de winkelier vroeg of het niet klopte: „Het klopt wel zei het mannetje, „maar dan ook maar nét". We leven in een vreemde wereld, vrienden. Gisteren ontmoette ik weer de geheel in het lang grijs geklede vrouw met een muts van krante papier op haar hoofd. Zij kwam te genover me in de trein zitten en vroeg of ik soms ook misdienaar ben geweest. Toen draaide ze het raam pje open en vloog krijsend naar bul ten. Nu vraag ik u. MERIJN (Van een onzer verslaggevers) AKEN In tegenstelling tot be richten die de laatste tijd In de Ne derlandse pers verschenen, deelde de woordvoerder van het Landge richt te Aken ons m*de, dat het proces tegen de vervaardigers van het beruchte „Softenon" in de twee de helft van mei zal worden ge opend. Er zullen een aantal directieleden en verantwoordelijke functionarissen van de chemische industrie Griinen- thai G.m.b.H. uit Stolberg terecht staan. Ze werden vorig jaar maart na een vooronderzoek van circa vijf jaar officieel in staat van beschuldiging gesteld door de officier van justitie te Aken, dr. H. Gierlich.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 13