Pijlsnelle
ontwikkeling
na automatisering
IN OUDHEID
WERD MET
KOREN
.GEGIREERD'
Robotkassiers
en girofoons
ANDERHALF MILJOEN
REKENINGHOUDERS
duizelingwekkende cijfers
OOSTENRIJKS TOERISTENVERKEERSBUREAO
Frankrijk voorbij
splitsing
groeistuipen
verlies
ponskaarten
chaos
mm
w
Kom "wintersporten" in zonnig Oostenrijk
waar de winter zo plezierig is!
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 13 JANUARI 1968
Wie meent, dat gireren een
snufje van de laatste
honderd jaar is, zit er
helemaal naast. Reeds de
oude Egyptenaren hadden
een min of meer girale
betalingsvorm. Als
betaalmiddel deed toen
voornamelijk koren dienst.
Om nu het steeds maar heen
en weer transporteren te
voorkomen, werd het koren
bewaard in staatsentrepots.
Er ontwikkelde zich in
Egypte zelfs een
geldgiroverkeer, maar de
betekenis daarvan was
uitermate gering. In
tegenstelling tot zoveel
andere Egyptische
verworvenheden, is het
systeem giraal betalen niet
door Romeinen en Grieken
overgenomen. Pas in de tijd
van de geldwisselaars, de
renaissance, duikt deze
betalingsmethode weer op.
Er ontstonden lokale
gironetten, waar
kooplieden hun geld bij de
wisselhandelaren
deponeerden. Over dat geld
hielden zij de beschikking
via cheques, de z.g.
chirographa. Deze en andere
bijzonderheden over de
ontwikkeling van de giro
vindt men eveneens in de
jubileumpocket in het
hoofdstuk van mr.. dr. L. C.
van den Berge.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Oostenrijk was in 1883 het
eerste Europese land, dat een girodienst in
troduceerde. Het duurde nog 35 jaar vóór
ons land dat voorbeeld volgde. Verschei
dene andere landen waren ons inmiddels
voorgegaan, zoals Hongarije, België en Lu
xemburg. Maar in 1913 waren ook wij zo
ver: de heer M. G. de Bloeme, administra
teur bij de P.T.T., werd belast met de organi
satie en de voorbereiding van de girodienst.
Het aantal rekeninghouders was heel be
scheiden: nog geen vierduizend.
Nu precies een halve eeuw later,
is de postcheque- en girodienst uit
gegroeid tot de meest geautomati
seerde van Europa. Onder leiding
van Nederland pleegt thans een
groep Europese landen research naar wm
de mogelijkheden van verdere me- jfjj
chanisatie op girogebied. Een Ame- I
rikaans tijdschrift schreef onlangs, s
dat Nederland het verst is gevorderd
op de weg naar een geld- en che
quemaatschappij, waarnaar in de L
Verenigde Staten met zoveel noeste
vlijt wordt gestreefd.
De gouden girodienst (de vijftig
ste verjaardag valt op 16 januari)
biedt momenteel service aan ander
half miljoen rekeninghouders, welk
aantal nog jaarlijks met tweehon
derdduizend wordt uitgebreid. Het
ligt in de lijn der verwachtingen,
dat ons land nog dit jaar Frank
rijk zal voorbijstreven wat betreft
de grootste girodichtheid. En dat,
terwijl in het land van De Gaulle
giraal betalen verplicht is gesteld
voor degenen, die een zeker inko
men genieten. Dit gaullistische be
sluit maakt de belastingcontrole voor
de Franse fiscus aanmerkelijk ge
makkelijker.
De vooral de laatste jaren pijl
snelle ontwikkeling van het girale
...X'
Door allerlei omstandigheden
vooral personeelstekorten waren de
bet hieraan ging de gecentrali
seerde organisatie van de girodienst
steeds belemmerender werken op
een vlotte afwikkeling van de taken.
Den Haag en omgeving bleken niet
in staat het personeelsbestand op
voldoende peil te houden, zodat de
P.T.T. haar toevlucht moest nemen
tot wervingscampagnes in het noor
den, oosten en zuiden des lands.
Het bleek geen oplossing op lange
termijn te kunnen bewerkstelligen.^
In 1955 werd de situatie opnieuw
kritiek: er dreigde een niet meer
in te halen achterstand te ontstaan.
Om het voortbestaan van de dienst
te garanderen moest men een prin
cipiële koerswijziging in het beleid
aanbrengen en overgaan tot een be
perkte decentralisatie.
De hoofddirecteur van de post-
girodienst, de heer H. Reinoud.
zoveel vergissingen gemaakt en de
achterstand in de dienstuitvoering
werd zó groot, dat de dienst al op
4 oktober moest worden gesloten.
De voornaamste schuldige was de
(ADVERTENTIE)
OLIFANT GEEFT KLAP.
Rasemarie houdt van Cola-tik.
Sinds zij Olifant cognac kent.
Cola-klap. Zó heerlijk zacht is
OlUaaiVisu*!
verkeer lijkt nog slechts het begin
van een nog niet overzienbare evo
lutie. Dat wordt scherp onderkend
door de heer H. Reinoud, hoofddi
recteur financiële en economische za
ken van de P.T.T. In zijn inleiding
op de dezer dagen door de giro
dienst uitgegeven jubileumpocket be
spreekt de heer Reinoud over de af
gelopen jaren als „de incubatieperio
de van nu nog onwaarschijnlijk lij
kende vormen van betalingsverkeer
en daarmee samenhangende dienst
verlening".
De huidige periode van girale
hoogconjunctuur is voorafgegaan
door 5 decennia vol organisaties en
reorganisaties, centralisaties en de
centralisaties, invoering en afschaf
fing van maatregelen, indiening en
verwerping van nieuwe plannen,
enz. Het waren, kortom, de gewone
groeistuipen van een bedrijf in op
komst.
Over deze belangrijke en minder
belangrijke schommelingen in de gi
rogeschiedenis heeft mr. W. Mole
naar in de al eerder genoemde ju
bileumpocket een fors hoofdstuk ge
schreven. Het levert bij lezing een
pregnant beeld op van de proble
men, die moesten worden overwon
nen voor de huidige stand van za
ken kon worden bereikt-
De aanvankelijke organisatie van
de dienst was door haar ver door
gevoerde decentralisatie zo ingewik.
keld als het skelet van een zeven
koppige draak. Ieder postkantoor
deed dienst als girokantoor. Deze
werkwijze, gevoegd bij de kwaliteit
en kwantiteit van het personeel,
bracht zoveel moeilijkheden met
zich mee, dat alras plannen tot cen
tralisatie werden opgeworpen.
terzelfdertijd in gebruik genomen
ponskaartenapparatuur. Onvoldoende
scholing van het personeel veroor
zaakte reeksen fouten. Het hierdoor
ontstane extra-werk kon, als gevolg
van de toenmalige situatie op de ar
beidsmarkt, slechts worden verricht
door ongeschoolde krachten, met als
gevolg nóg meer fouten. Deze vici
euze cirkel kon slechts worden door
broken door de girodienst tijdelijk
uit de roulatie te nemen.
Ook op financieel gebied waren
de beginjaren niet zo denderend ge
weest. Met uitzondering van '19 wer
den er steeds behoorlijke verliezen
geleden. Zonder de moed te hebben
verloren en na de vooruitstrevende
ponskaartenapparatuur buiten wer
king te hebben gesteld, kon de P.
T.T. op 1 oktober 1924 (dus nage
noeg een jaar na sluiting) de giro
dienst weer inschakelen. Het aantal
postrekeningen bleef regelmatig toe
nemen: van 113.000 in '25 tot 266.000
in 1935 en 495.000 in 1945. Na de
tweede wereldoorlog ontstond er
door allerlei oorzaken opnieuw een
forse achterstand- Om deze weg te
kunnen werken werd een rekening
stop ingevoerd, zodat het tot maart
1948 duurde voordat de halfmiljoen-
ste rekeninghouder werd geaccep
teerd.
Nog jaren na dato werden oude, on
juiste nummers gebruikt bij beta
lingsopdrachten.
De oprukkende automatisering was
ook voor de giro niet tegen te hou
den. Tien jaar geleden zette men de
eerste stappen door de verspreiding
van ponskaarten onder het publiek.
Vanaf dat moment volgen de auto
matiseringsfasen elkaar razendsnel
op. Het leidde er mede toe, dat aan
het eind van 1964 voor de eerste
maal in de geschiedenis van de
dienst ge enachterstand meer be
stond in de verkeersafwikkeling.
Voorts kon iedere beperking wat be
treft aantallen rekeninghouders wor
den opgeheven. Dat resulteerde in
een stormachtige toeloop van zo'n
tweehonderdduizend man per jaar.
De automaten vervingen 43 procent
van het personeel, hetgeen een be
sparing van veertig miljoen gulden
betekende.
Het heeft er toe bijgedragen
dat de giro een florerende instel
ling is, die jaarlijks grotere win
sten produceert. Deze ontwikke
ling zal zich, naar de deskundige
mening van de heer Reinoud, in
de komende jaren voortzetten.
De girodienst rekent op „zeer aan
zienlijke exploitatieoverschotten'
Voor welke taken en verantwoordelijkheden de dienst zich
gesteld ziet, moge blijken uit de volgende cijfers:
In 1923 werd de centralisatie een
feit: op 24 augustus werden alle
postrekeningen naar Den Haag over
gebracht. Het resultaat ervan was
een afschuwelijke chaos. Er werden
per werkdag worden 55.000 acceptgiro's verwerkt
per werkdag worden 22.000 kascheques verzilverd
het tegoedsaldo bedraagt 3400 miljoen gulden
dagelijks melden zich 800 nieuwe cliënten
vorig jaar vonden 300 miljoen transacties plaats
dagelijks worden 14.000 girokaartboekjes aangemaakt
74 procent van alle girobetalingen gaat via de postgiro.
De Zweedse automatische kassier.
Besloten werd een tweede kantoor
te openen in Arnhem. Met deze
maatregel, die in 1956 werd gerea
liseerd, waren de moeilijkheden op
personeelsgebied de wereld uit. Het
geen niet betekent, dat de splitsing
op ieder terrein feilloos verliep: de
vernummering van de girorekenin
gen, die moest worden aangebracht,
gaf aanleiding tot lichtelijke paniek.
In welke richting ontwikkelt zich
de automatisering bij de giro? Zoals
gezegd, de heer Reinoud ziet voorals
nog geen einde aan de mogelijkhe
den. Met name het gebruik maken
van automatische kassiers schijnt
een kwestie van tijd te zijn. Nog dit
jaar zullen proeven met Zweedse ro
botautomaten worden genomen, ter
wijl ook onderhandelingen met een
Engelse leverancier gaande zijn. Op
langere termijn, mogelijk rond de
eeuwwisseling, zal het gebruik van
girofoons de gewoonste zaak van de
wereld zijn.
De robotkassiers moeten in staat
zijn geld van een postrekening uit
te betalen op een identificatiekaart.
Deze kaart moet in de gleuf van de
automaat worden gestoken, die ver
volgens de geldigheid van de kaart
controleert. Als dat is gebeurd opent
sesam de poorten van de kluis, waar.
na de rekeninghouder op een toetsen
bord aangeeft over hoeveel geld hij
wenst te beschikken. Via geheime
nummers en lichtsignalen vindt dan
de uitbetaling plaats.
De automatische kassier zal naar
alle waarschijnlijkheid binnen tien
jaar gemeengoed kunnen zijn. Als
bezwaar wordt opgeworpen, dat de
persoonlijke benadering bij een der
gelijke wijze van dienstbetoon wel
volledig verdwenen is. Maar daar
staat tegenover, dat rijvorming voor
de loketten wordt tegengegaan. En
tijd is geld.
Het genruik maken van de telefoon
voor gireringsopdrachten en infor
matieverwerking zal vermoedelijk
ook niet lang op zich laten wachten.
Daarmee kan het instant-giraal be
talen in warenhuizen, supermarkten
en winkels een aanvang nemen. Het
zal zelfs zover komen, dat aan het
telefoontoestel van een groep gebrui
kers apparatuur is verbonden, die
de afrekeningen direct laat afdruk
ken,
De jubileumpostzegel.
De girodienst jubileert. De directie
heeft het, om dit feit te markeren,
niet gelaten bij de uitgifte van de
pocket. Er is bijvoorbeeld een prijs
vraag uitgeschreven om een oplos
sing te krijgen van de automatise
ring van het „invoersysteem". De
PTT hoopt op deze manier aanwij
zingen te krijgen voor de meest ge
schikte machine, ter verwerking van
de binnenkomende betalingsopdrach
ten.
Voorts wordt er vanaf 16 januari
een jubileumzegel van 20 cent ver
kocht, ontworpen door de tachtigja
rige kunstenaar P. Zwart uit Wasse
naar. De frankeerzegel is uitgevoerd
in de kleuren rood, zwart en goud
geel.
(ADVERTENTIES)
Korstige plekken in
smeren; laten inwer
ken; daarna afnemen
met water vermengd
met scheut azijn.
Zelfwerkend!
brandschone oven.
1/t
Wat een mogelijkheden om volop van de witte en zonnige winter in Oostenrijk
te genieten: skiën - of 't vlug en gemakkelijk leren -, bobsleeën, ijsschieten, arre-
sleden... of alleen maar wandelen door een witte sprookjeswereld, of zonnen
op een terras van een berghotel.'Meer dan 1300 kabelbanen en liften;zebrengenu
vlot naar; boven. De echte Oostenrijkse gemoedelijkheid staat er borg voor dat
u zich bij een après-ski, een folklore-avond, in een van de vele dans- en wijn
lokalen - ook van het eenvoudigste Gasthof - nooit verveelt! Waarheen in
Oostenrijk? Goede voorlichting en folders verstrekken uw reisbureau, reis-
vereniging of het
Herengracht 437, Amsterdam. Tel. 020-62188
OOSTENRIJK, FASCINEREND WINTERLAND EN NOG ALTIJD BETAALBAAR!
ZEKERHEID
Een bekend verschil tussen paren- en
viertallenbridge bestaat hierin dat in de
laatste categorie wedstrijden het vol
doen aan het geboden contract het be
langrijkste is, terwijl bij par en wedstrij
den een zo groot mogelijk aantal slagen
gemaakt dient te worden, hetgeen kan
inhouden dat men een (klein) risico op
down moet gaan nemen om een of meer
overslagen te maken.
De meeste wedstrijdibridgers hebben
een voorkeur voor een van deze twee
soorten wedstrijden, meestal gebaseerd
op hun stijl van bieden en spelen. Maar
ook het karakter van de speler kan
hierbij een rol spelen. Over het alge
meen zullen de minder avontuurlijk aan
gelegde bridgers aan viertallenbridge
de voorkeur geven, hetgeen ook gezegd
kan worden van spelers die „weteib-
schappelijk" bridge spelen.
Onderstaand spel is een goed voor
beeld van viertaHentechnaek. Zuid moet
4 harten spelen, waartegen west met
ruitenheer uitkomt, met ruitenaas ver*
volgt en een derde ronde ruiten speeiLfr
Zet u op de zuidplaats, bedek de oost-'
westspellen en bepaal hoe u dit con
tract zou spelen.
H 9 4 3
V 10 9 8 52
O 10 8 4
4 A
5
6
O V 7 6 5 2
4 H 9 8 5 4 2
In een parenwedstrijd zou een aan
vaardbare manier zijn: ruiten introeven,",
met klaveren naar noord gaan en de
hartensnit nemen. Als hartenheer bij*1
oost zit is het contract gewonnen en als
bovendien de schoppenkleur zonder vei>
liesslag wordt gespeeld maakt men de
zo begeerde overslag. Het spel gaat
slechts down als hartenheer bij west zit
en de schoppenverdeling verkeerd wordt
geraden.
In viertallenbridge is deze speelwijze
inferieur, daar zuid een veel betere kans
heeft om het contract te maken, al"
wordt de kans op de (overigens proble
matische) overslag kleiner.
Zuid moet de derde ruiten introeven,
met klaveraas naar noord gaan, een
kleine harten spelen en, als oost bekent,
het aas in eigen hand leggen. Als west
bekent is het spelt met zekerheid ge
wonnen. Heeft west toevallig de heer
nee, dan blijft de kans op de overslag
bestaan. Als de heer (zoals in dit ge
val) niet valt, troeft zuid zijn tweede
klaveren in noord af en vervolgt met
troef.
Ongeacht welke tegenstander deze
slag neemt, het contract is veilig. De
gene, die aan slag komt moet nu name
lijk hetzij zelf schoppen spelen, waar
mee zuid raadwerk wordt bespaard, het
zij een van de lage kleuren voorspelen,
waardoor uit een der handen een schop
pen kan worden opgeruimd en de vier-
de schoppen zo nodig kan worden afge
troefd. Voor 1968 wenst uw bridgere-
dacteur u veel „safety" n spreekt de
hoop uit dat u niet te vaak „ge-
squeezed" wordt.
