11
Kardinaal (Jttaviani neemt ontslag
NOG GEEN OVERLEG
ZUIDELIJKE
KVP, VOORZITTERS
e stijging
werkloosheid in
maand december
JAMIN
SMAKELIJKE HAP AAN SNEEUWMAN
GUNSTIGE ONTWIKKELING OP ARBEIDSMARKT
Hoofdprijs in
staatsloterij
naar half
miljoen gulden
KVP-radicalenVan der Stee onaanvaardbaar
POSTBODEN KRIJGEN SPUITBUS TEGEN HONDEN
Waterstaat gaat
Rijsbergse bocht
beveiligen
Toestand van
Amerikaanse
hartpatiënt
kritiek
OPZET TOTO
WORDT
GEWIJZIGD
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Einde van een
tijdperk
Meer ontslagen?
Bewolking
Niet overhaast
Afwachten
ANDAAG
IN
JONGEREN
VERDUBBELD
Goed
Maximum-inleg hoger
pindarotsjes
]08# JAARGANG
No. 25705
Voor God. Koningin en Vaderland
UitgaveN.V. Uitg. Mij. Neerlandia
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkx
HoofdredacteurL. Leijendekker
RedactieraadJ. M. A. C. v. Dongen,
C. J. van Hootegem, mr. dr. A. J.
j, M. Mes, P. V. M. Vercauteren,
L J. v. 't Westende.
Bureau: Breda Reigerstraat 16
tel. 22341 (7 lijnen) Postgiro 1114111
bla*
DINSDAG 9 JANUARI 1968
Abonnementsprijs: 13,40 per kwar
taal (extl. 50 ct. incassokosten), 4,55
per maand (incl. 5 ct. incassokosten),
1,06 per week (incl. 2 ct. incasso
kosten). Losse nummers 0,25.
Post-abt. buiten verspreidingsgebied
19,75. Prijs van buitenlandse abon
nementen op aanvrage.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage f 0,50 per mm. Bij contract aan
zienlijke reductie. Volledige tarieven
en Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor^de^ZeeinwseeManden|GOES^<lokstraaM^elefoon^6252j-^Bureai^
CURIE KOMT IN BEWEGING
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME Gisteren is de eerste belangrijke stap gezet op
de moeilijke weg naar de totale hervorming.
De paus aanvaardde het ontslag van Alfredo kardinaal
Ottaviani (77) als pro-profeet van de congregatie voor de
geloofsleer (het vroegere heilig officie) en benoemde op
diens plaats de aartsbisschop van Zagreb, kardinaal Frans
Seper (62), een man, die zowel op het concilie als meer
nog tijdens de bischoppensynode een zeer belangrijke rol
heeft gespeeld.
Deze eerste benoeming kan
worden gezien als een hoopge
vend teken, dat de paus in snel
tempo de algehele vernieuwing
van de Romeinse curie wil door
voeren.
Het aftreden van kardinaal Otta
viani als hoofd van de congre
gatie voor de geloofsleer mar
keert het einde van een tijdperk. De
man, die op het concilie al gevoeld
heeft dat hij de aansluiting op het
hedendaagse kerkelijke leven begon
te missen, die in dit gevoel door de
bisschoppensynode van vorig jaar
alleen maar bevestigd werd, die
daarom al een keer gevraagd had
van zijn ambt ontheven te worden,
kan nu eindelijk zijn functie neerleg
gen en gaan genieten van een wel
verdiende rust.
Ottaviani heeft in ons land vooral
bekendheid gekregen als het proto
type van de conservatief, die met
hand en tand de gevestigde kerk
structuren en de eenmaal gedane
uitspraken van het leergezag pro
beerde te verdedigen. Dat ons land
zich daarin niet vergist heeft, moge
blijken uit de karakteristiek, die
Ottaviani in een interview met een
Italiaanse journalist van zichzelf
heeft gegeven. „Ik ben hier ge
steld", aldus de kardinaal, „om de
schat van de kerk te bewaren. Ik
ben de gendarme, die de goudreser
ve bewaakt. Dacht u dat ik mijn
plicht zou doen als ik deserteerde,
de waakzaamheid verwaarloosde,
alleen maar dutte en een oogje toe
deed En gelooft u dat het goed
zou zijn als juist ik bewegingen zou
steunen, die veranderingen aanbren
gen in beginselen of hervormingen
begunstigen, die op de lange duur
een andere betekenis zouden kun
nen geven aan de beginselen
Kardinaal Ottaviani dacht er niet
over. En in zijn ijver om de goud
reserve te bewaken, toonde hij zich
achterdochtig tegenover al het nieu
we, zelfs wanneer dit door een con
cilie bevestigd werd. Zelf zei hij
ervan; „Als je tegen de oude gen
darme zegt dat de wetten veranderd
zijn, is het duidelijk dat hij zich een
oude gendarme zal voelen en alles
zal doen om te voorkomen dat ze
veranderen". Ottaviani ten voeten
uit. Getekend niet door ons, maar
door zichzelf. Een man met grote
zelfkennis, gevoel voor humor, toe
wijding aan de kerk en absolute
eerlijkheid.
Het zijn deze kwaliteiten die hem
in ons land, ondanks scherpe con
flicten en meningsverschillen, toch
oog een zekere populariteit hebben
doen verwerven. Ottaviani was in
derdaad zoiets als de oude veld
wachter, die al lang met pensioen
nad moeten gaan, maar tegen wie
niemand het wilde zeggen, omdat
iedereen in zijn hart toch een zwak
plekje voor hem had. Dergelijke
flensen kunnen alleen maar ver
dwijnen wanneer ze zelf het bijltje
6t bij neerleggen. En als ze dat
doen kijkt iedereen ze na met een
beetje weemoed in zijn hart.
De opvolger van Ottaviani, kar
dinaal Seper, lijkt een goede keus.
Van huis uit eerder behoudend,
heeft hij door het concilie en de bis
schoppensynode kennis gemaakt
met de open theologie, die hij met
voorzichtige sympathie tegemoet is
jjetreden. Hij staat tussen de beide
hoofdstromingen, welke de kerk
momenteel beroeren, in. En kan dus
een goede verbindingsfiguur wor-
en op een uiterst belangrijke post.
arnmer dat hij zelf geen vaktheo-
°°g is. Maar dat tekort kan wel
Worden aangevuld, als hij zich van
9oede medewerkers weet te voor
zien.
Algemeen neemt men in Rome aan,
dat nog verschillende leiders van de
curie het voorbeeld van kardinaal
Ottaviani zullen volgen en de paus
hun ontslag zullen aanbieden.
Paus Paulus heeft reeds verschil
lende malen zijn eerste medewerkers
in de curie verzocht om hun functies
beschikbaar te stellen. De laatste
maal deed hij dit nog begin vorig
jaar. De paus liet toen doorscheme
ren, dat hij de vrije beschikking wil
de hebben over de leidende functies
in de curie, ten einde zijn handen
vrij te hebben voor de hervorming
er van.
Op het ogenblik komen ongeveer
13 leidende functionarissen hiervoor
in aanmerking, met name de kar
dinaal staatssecretaris Cicognani
(84), kardinaal Bea (86) van het
secretariaat voor de eenheid, en
anderen.
De gemiddelde leeftijd van deze
functionarissen Is 80 jaar. Ook de
benoeming van de nieuwe kardinaal
staatssecretarris wordt nu van dag
tot dag tegemoet gezien. En nog
steeds geldt de Belgische kardinaal
de Furstenberg als kandidaat num
mer een.
Maar het feit dat Ottaviani is ver
vangen door een niet-Italiaan is al
veelzeggend genoeg.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is de bedoeling
dat in navolging van de voetbal
toto ook de hoofdprijs in de
staatsloterij verhoogd zal worden van
100.000 tot 500.000 gulden.
Voorstellen daartoe worden gedaan
in een wijziging van de wet op de
kansspelen, die momenteel voor ad
vies bij de Raad van State ligt. De
partementale woordvoerders zijn in
dit stadium niet bereid om bijzonder
heden over de te verwachten wets
wijziging te verschaffen. Het ziet er
echter naar uit dat bij verhoging van
de hoofdprijs tot 500.000 gulden ter
zelfder tijd ook een uitbreiding van
het aantal loten in de staatsloterij
tegemoet gezien kan worden en van
het aantal trekkingen per jaar. Nog
steeds is de situatie zo dat de be
langstelling van het publiek voor
deelname aan de staatsloterij zeer
groot is en een groter aantal loten
alleszins verantwoord is.
Van een onzer verslaggevers)
BREDA De KVP-kringvoorzitters uit Brabant en Limburg zijn nog niet
hij elkaar geweest om te proberen de dreigende scheuring tussen de
KVP-radicalen en de KVP te voorkomen. De kringvoorzitters hebben giste
ren wel telefonisch contact met elkaar gehad. De agenda's van de heren
waren echter zo overbelast, aldus een mededeling van drs. J. van Casteren,
dat op korte termijn geen afspraak kon worden gemaakt.
Toenemende bewolking waarna
in de loop van de dag neerslag.
Matige tot krachtige, aan de
kust harde wind uit zuid tot
zuidoost. Dezelfde of iets lagere
temperaturen-
Vandaag zon op 8.46, onder
16.48; maan op 12.28, onder 2.46.
Wegeninformatiedienst KNAC/
ANWB 070—814391. Voor België
(vanuit Holland): 09322133855
(in België) J 133855.
(ADVERTENTIE)
De radicalen hebben inmiddels la
ten weten positief te zullen reageren
op eventuele bemiddelingspogingen.
Voor de KVP-rÉ.dicalen echter is in
middels de kandidaat-voorzitter mr.
A. van der Stee uit Arnhem on
aanvaardbaar geworden na zijn uitla
tingen zondag over drs. Bogaers,
woordvoerder van de radicalen. Mr.
Van der Stee, zaterdag in Baarn door
het partijbestuur voorgedragen als
opvolger van mr. P. Aalberse, deelde
zondag mee, dat drs. P. Bogaers als
vice-voorzitter van de KVP voor hem
onaanvaardbaar is. Volgens mr. Van
der Stee zou met hem als vice-voor
zitter geen eensgezind bestuursbe
leid gevoerd kunnen worden. Daar
mee zijn de nieuwste tegenstellingen
in feite op de spits gedreven, want de
groep Bogaers - Van Doorn neemt de
uitlatingen van mr. Van der Stee
zeer hoog op.
Zoals bekend hgbben de heren Ve-
ringa, Limburgse kringvoorzitter, J.
L. Th. Siepmann, voorzitter van de
kring Den Bosch, en J. van Casteren,
voorzitter van de kring Tilburg, zich
na de geëmotioneerde vergadering
van de radicalen in Utrecht opge
worpen als bemiddelaars.
Drs. J. van Casteren vertelde gis
teravond nog niet te weten wanneer
het driemanschap bij elkaar komt.
Hij zei: „Je kunt ook overhaast te
werk ggan. Bovendien is het geen
zaak uitsluitend voor ons drieën. We
hebben wel degelijk ook de mening
van anderen nodigt'.
„In onze kring komt de kwestie
vrijdagavond aan de orde. Dan ver
gadert het kringbestuur. Als ons
standpunt is bepaald en wanneer de
twee andere kringen hetzelfde ge
daan hebben, kunnen de kringvoor
zitters pas bij elkaar komen. Daarbij
zullen ook radicalen aanwezig moe
ten zijn. Want zonder hun aanwezig
heid komen we niet uit de proble
men".
De heer Van Casteren vermoedt,
dat pas eiikele dagen voor de verga
dering van het partijbestuur (over'
het vaststellen van de bestuurskandi-
daten) een standpunt zal zijn gefor
meerd.
Wat denkt u van het weer
vandaag?, schijnt deze baby-
olifant hier te vragen, toen hij
voor de eerste keer in zijn le
ven een sneeuwman zag. Even
later ontdekte de olifant dat
de neus van de pop uit een
wortel bestond, hetgeen een
smakelijk hapje voor hem
vormde.
Van andere zijde wordt op het
ogenblik geprobeerd bepaalde radi
cale figuren alsnog bereid te vinden
om een kandidatuur voor het partij
bestuur te aanvaarden. Zoals het er
op het ogenblik naar uitziet zal waar
schijnlijk niemand van de groep-Bo-
gaers hiervoor te vinden zijn.
De radicalen wachten thans af
welk resultaat een eventuele inter
ventie van de zuidelijke kringvoor
zitters zal hebben.
Zoals bekend zou de verkiezing van
het nieuwe partijbestuur op 10 febru
ari moeten plaatsvinden. Zou het par
tijbestuur zijn onaanvaardbaar tegen
een vice-voorzitterschap van drs. Bo
gaers handhaven, dan zullen de radi
calen dit opvatten als het bewijs dat
men hen uit de KVP wil stoten.
Intussen wordt in politieke krin
gen met belangstelling afgewacht hoe
het nu en straks verder zal gaan met
het gesprek met de z.g. Groep van
Achttien, die beraadslaagt over een
mogelijk samengaan van KVP, AR en
CHU. Zoals bekend zitten in de KVP-
delegafce twee radicalen: mr. Jür-
gens en, mr. Cals.
Schouwen-Duiveland bindt wel
dra op grootscheepse wijze de
strijd aan tegen de bruine rat.
Pagina 3.
Het veelbesproken t.v.-program-
ma Hoepla werd gisteravond
door tussenkomst van het
VPRO-bestuur andermaal ge
wipt. De samenstellers van Hoe
pla beginnen het nu welletjes te
vinden. Pagina 9.
De Federatie van Nederlandse
Schoenfabrikanten verwacht in
een adres aan de Tweede Ka
mer dat de prijzen voor schoe
nen met vijf procent zullen stij
gen als gevolg van de belas
ting op de toegevoegde waar
de. Pagina 11.
„Mijn tong was mijn gummi
knuppel". Dit was "-de stijl van
een man die 36 jaar lang ge
vangenbewaarder is geweest in
„De Koepel" te Breda. Pag. 7.
„Wij blijven optimistisch", zegt
schaatscoach Wim de Graaf na
de harde nederlaag tegen de
Noren. Pagina 10.
(Van opze redactie buitenland)
BONN De Westduitse postboden krijgen de komende dagen een spuit
bus met een mengsel van mineraalolie en cayennepeper om valse honden op
een afstand te kunnen houden.
Het ministerie van posterijen heeft tot verstrekking van de spuitbussen
het „zachtste en meest humane" middel tegen bijtlustige honden besl»
ten nadat vorig jaar ongeveer 2.000 postboden door honden waren aange
vallen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De cijfers van de werkloosheid laten een gunstige
ontwikkeling zien. De geregistreerde arbeidsreserve voor mannen is
namelijk in december gestegen met 22.400 tot 104.600. Deze stijging
is voor december gering. De gunstige ontwikkeling is onder meer
een gevolg xan het zachte weer, waardoor de toeneming van de
werkloosheid bij bouwvakkers, losse arbeiders en chauffeurs klein
was.
Aangenomen wordt dat ook meer
duurzame factoren tot een verbete
ring van de werkgelegenheid hebben
bijgedragen. Het grootst was de da
ling van de, op seizoeninvloeden ge
corrigeerde werkloosheid in Noord-
Brabant, Groningen en Friesland.
Voor het hele land bedroeg de ge
registreerde arbeidsreserve, op sei
zoeninvloeden gecorrigeerd, eind de
cember 71.500 tegen 88.200 eind no
vember. Het aantal werkloze vrou
wen bleef in december nagenoeg ge
lijk. Ook het voor seizoen gecorri
geerde cijfer van de werkloze vrou
wen, dat eind december 8300 bedroeg,
veranderde nauwelijks. Het aantal
openstaande aanvragen om manne
lijk personeel daalde met 2400 tot
33.700.
De vraag naar vrouwelijke werk
krachten bleef gelijk. De stijging van
de niet op seizoeninvloeden gecorri
geerde werkloosheid deed zich zowel
bij ouderen als bij jongeren voor. De
werkloosheid is echter het grootst bij
de jongeren onder de 25 jaar. Van al
le werkloze mannen was eind decem
ber rond 10 procent jonger dan 19
jaar. Daarentegen had van de open
staande vraag naar werkkrachten de
30 procent betrekking op deze leef
tijdsgroep.
Het jaargemiddelde van de gere
gistreerde arbeidsreserve bedroeg in
1967 voor mannen en vrouwen te
zamen 85.000 ofwel 2,2 procent van
de afhankelijke beroepsbevolking te
gen 43.000 of 1,1 procent in 1966. Een
verdubbeling van het aantal werklo
zen dus in een jaar. Het gemiddelde
peil van de werldoosheid was vorig
jaar 5000 lager dan werd verwacht.
Het jaargemiddelde van de vraag naar
mannelijk en vrouwelijk personeel
bedroeg 69.000 tegen 117.000 in 1966.
Per provincie was de geregisreer-
de arbeidsreserve voor mannen eind
november als volgt: Noord-Brabant
20.035 (eind november 15.692), Lim
burg 14.159 (eind november 12.312),
Zeeland 2545 (eind november 1607),
Zuid-Holland 13.214 (eind november
10.813), Noord-Holland 8.808 (eind
november 7.461), Utrecht eind decem
ber 2858 (eind november 2540), Over
ijssel 10.720 (eind november 8.439).
(Van een onzer verslaggevers)
RIJSBERG-EN Rijkswaterstaat
gaat langs de meest beruchte bocht
van de rijksweg in Rijsbergen een
rood-wit geblokt houten geleiidlngs-
hek plaatsen. Over ongeveer een af
stand van 100 meter zal eveneens
het rijwielpad ter plaatse enige me
ters van de rijbaan worden afgeleid.
„Aan deze werken is de hoogste pri
oriteit verleend", aldus het hoofd
van de dienstkring zuid van het ar
rondissement- Breda van Rijkswa
terstaat, de heer H. de Wal. „Het zal
van het weer afhangen wanneer
met de uitvoering van het werk zal
kunnen worden begonnen."
Hij deelde ons dit mee juist op de
dag id'at wederom twee- auto's
uit de bocht zijn gevlogen in Rijs
bergen waar in de loop der jaren
hulzen en winkelpanden verschil
lende malen zijn getorpedeerd door
vrachtauto's.
Gistermorgen reed een tankauto
de historische waterpomp op de
Markt voor de tweede maal aan
stukken. Een personen-busje reed
kordt daarna tegen de gevel van een
café. Hierdoor moesten twee inzit
tenden naar een ziekenhuis in
Breda worden vervoerd.
GISTEREN is een schoolbus tegen
een pijler van het spoorwegviaduct
aan het Kenaupark in Haarlem ge
reden, waardoor 16 van de 20 leer
lingen door glasscherven wonden
aan gelaat en handen opliepen. Met
ziekenauto's en particuliere auto's
zijn de gewonden naar een zieken
huis vervoerd. De bus raakte door
gladheid in e-en slip.
(Van onze redactie buitenland)
PALO ALTO De Amerikaan
Mike Kasperak, de vierde mens die
een nieuw hart heeft gekregen, heeft
gisteren een interne bloeding gehad
en verkeert in een kritieke toestand.
Dit is gisteren van de zijde van het
ziekenhuis in Palo Alto meegedeeld.
Er doen zich bij Kasperak bloe
dingen voor in de slokdarm, maag en
ingewanden. De oorzaak daarvan is
niet bekend. De patiënt krijgt door
middel van transfusie grote hoeveel
heden bloed toegediend. Het aantal
blóedpla-atjes in zijn bloed is buiten
gewoon laag (bloedplaatjes bewer
ken de stolling bij bloedingen). Kas
perak ademt moeilijk, bovendien
werkt zijn lever slecht, aldus het
medisch -bulletin.
De Zuidafrikaanse tandarts dr.
Blaiberg maakt, het goed. Hij ligt
niet meer in een zuurstoftent, aldus
een communiqué, maandagmorgen
uitgegeven door het ziekenhuis
Groote Schuur in Kaapstad, waar
hij verpleegd wordt.
Blaiberg mocht gisteren in bed
zitten met zijn voeten op een stoel.
Hij krijgt nu normaal voedsel. Zijn
vrouw heeft hem gisteren weer op
gezocht.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het binnenkort te
verwachten wetsvoorstel tot verho
ging van de eerste prijs in de voet
baltoto van 100.000 gulden tot
maximaal 500.000 gulden zal ge
paard moeten gaan met enkele wij
zigingen in de opzet van de toto zelf.
Zo zal naar verluidt de maximum-
inleg per deelnemer per week wor
den verhoogd van 2,40 naar 5,40 gul
den. Gelijktijdig zal dan het aantal
kolommen, dat men maximaal mag
invullen, worden uitgebreid van 8
tot 12. Dit betekent dat elke inge
vulde kolom dan 45 cent gaat kosten,
tegen thans 30 cent.
Door de maximuminleg per per
soon te verhogen hoopt men te berei
ken dat de totale wekelijkse inleg
aanzienlijk wordt vergroot. Hierdoor
komt dan weer automatisch meer
geld beschikbaar voor het uitkeren
van prijzen. Volgens de wettelijke re
gelingen is 33 proeent van de inleg
beschikbaar voor prijzen. Zoals de
toto de laatste tijd draait schommelt
het aantal deelnemers tussen 580.000
en 590.000 en de wekelijkse inleg tus
sen 800.000 en 820.000 gulden. Hier
van is aan prijzen wekelijks totaal
ongeveer 260.000 tot 270.000 gulden
beschikbaar. De eerste prijs schom
melt meestal in de buurt vail 150.000
gulden.
(VERVOLG OP PAGINA 10)
(ADVERTENTIE)
mofrgep voordeel
200 gram 92 79
niet duur wei heerlijk
