Beter van de stad
of beter van het dorp
Wonen in een dorp
doe Je toch verticaal of
horizontaal
Pioniers in eenzaamheid
wmterwee staat te
wachten
ii Lelystad
Ï'roSSaard 29 v'n Kalmar
Vergif
individualisme
viert hoogtij in
beton-giganten
Ruim wonen
23
i'1
Visitekaartje
Bewoners
Gok
i
1
Lr" a
la.s
i
1
V-
W ATERST ANDEF
DAGBLAD DE STEM
xn-ng
De oude ambachtsheerlijkheid
„Nieuland gesegt de Vierpol-
ders", in 1724 door Aalbregt Ni-
qolaas van Schagen, heere van
van Goudriaan als hobbyset ge
kocht, ligt anno 1967 wat ver
loren in de groene prairie van
het eiland Voorne. De rook en
"vuur spuwende schoorstenen
van Botlek en Europoort Zijken
hier tekenen van een andere
planeet, de horizbn wordt nog
gemarkeerd door een boerderij,
een knotwilg, een traag her
kauwende koe. De dijken liggen
als mollegangen in de duizend
moddervette, op zee en storm
bevochten hechtaren, die de
speel- en leefruimte vormen
voor 1350 Nederlanders. De
meesten van hen zijn boeren,
kleine, weerbarstige vorsten,
die vanuit onneembare burch
ten hun land besturen. Zij zijn
standvastig in de hervormde
leer en geven met tegenzin aan
de keizer, wat de keizer toe
komt.
De machtigste agrariër in dit
drooggemalen rijk is Mac hi el Mol,
de 70-jarige ex-president-kerkvoogd
en V.V.D.-wethouder van openbare
werken, die resideert over veertig
bunder best land. In het vaal ge
stencilde mededelingenblad van de
Nederlands hervormde kerk is hij
zojuist begonnen met een histori
sche parochiekroniek, waarbij hij
met de rustige gebaren van de land
man teruggraaft tot 1200. In het
voorwoord schrijft hij: „Degenen,
die er prijs op stellen om dezege
schiedenis te bewaren, kunnen de
nietjes eruit halen, zodat er dan
tenslotte een geheel overblijft, 'dat
later tot een boekwerk kan worden
ingebonden."
Het administratieve hart van Vier
polders klopt in de oude, witte
school op de dijk, waar klompen
voor het loket een vingerwijzing zijn
dat burgemeester J. G. Bosch be
zoek heeft. Aan de andere kant van
de gang is de zaal, waar de ge
meenteraad onder een goed geolied
portret van de koningin beslist over
de daverende dingen binnen de dorps-
grenzen. Burgemeester Bosch heeft
jaren achtereen op een politieke wip
gezeten, die bij de ene verkiezing
doorsloeg naar de roze kant der so
cialistische mannenbroeders en bij de
volgende een liberale reuzenzwaai
maakte, maar sinds 1966 heeft ook
in Vierpolders de onrust bezit ge
nomen van het kiezersvolk. Tot ver
bijstering van de nazaten van Nico-
laas van Schagen kwam er toen
een vrouw uit de stembus, een im
port-burgeres, die de pacifistische
passie kwam preken. De resterende
zetels werden ingenomen door de
Partij van de Arbeid (2), de lijst
Gemeentebelangen-VVD (2) en de
oecumenisch opererende A.R. en
C.H.U. (2). ,,Het is een fijn groep
je", stelt de burgemeeste met
zichtbare voldoening vast: „een goed
geoutilleerde vuilnisbelt aan de rand
van het dorp is bijvoorbeeld geen
haalbare kaart. Dat vinden ze flau
wekul, want ze kieperen hun rom
mel al eeuwen achter het huis en
dat gaat best."
Een ultramodern dorpshuis van
vier ton daarentegen .jaagt hjj
moeiteloos door de vergadering. Hier
komen de bibliotheek, een bejaar-
densoos, een jeugdhonk, een feest
zaal en het bureau van bet Groene
Kruis. Zelf heeft hij zich grootmoe
dig verbannen naar de eerste eta
ge waar hij over enkele jaren de
3.000e burger hoopt in te schrijven.
Vierpolders" stelt hij nadrukke
lijk vast, „zal ook in de toekomst
een plattelandsgemeente blijven. Bij
ons geen hoogbouw, geen betonnen
kazernewoningen. Wel wijken met
gemoedelijke eengezinshuizen, Tuin
tje voor, tuintje achter. Vierpolders
wordt het woondorp op Voorne voor
de werkers van Europoort en Bot
lek". De eerste emigranten hebben
zich inmiddels verschanst in de 72
woningen, die onder aan de dijk
zijn gebouwd. De bewoners hebben
voor hun huizen 35.000 gulden be
taald (met c.v 40 mille), waar
voor ze vi<er kamers, een keuken,
douchecel en een zolder kregen. Hun
beroepen variëren van boekhouder
tot leraai, van vliegenier tot ingeni
eur. Er zitten ook wat spijtoptan
ten tussen, die hun leven aanvanke
lijk verankerd hadden in een flat
in Hoogvliet of Spijkenisse, maar
haastig op hun hoogbouwschreden
terugkeerden, toen Vierpolders op de
plattelandstrom sloeg. „Op zaterdag
morgen werden die huizen in een
advertentie aangeboden", zegt*bur
gemeester Bosch, ,,'s middags wa
ren er al veertien verkocht. We had
den er rustig 150, 200 kunnen bou
wen. Ze staan te trappelen om in
ons dorp te mogen wonen. Begrij
pelijk, want Vierpolders is een rus
tige, gezonde, door en door Holland
se gemeenschap."
Trots van het dorp Is de voetbal
vereniging Vierpolders, die zichzelf
momenteel helaas in de onderste
regionen van de tweede klas van de
Rotterdamse bond een verdrietige
trap nageeft. De burgemeester 'is
overigens bereid vergif in te nemen
als zijn blauw-zwarte rakkers niet
binne. de kortste keren weer door
stoten naar de top.
Uit voorraad kan Vierpolders
voorts nog leveren een openbare
school met vier leerkrachten, een
openbare kleuterschool met twee
leerkrachten, een Raiffeisenbank, een
jeugdgebouw, waar naar de smaak
van de burgemeester de beat te
luid tegen de zoldering spet, een
vrijwillig brandweerkorps met af
gekeurde spuit, postcommandant Hen
drik van der Laan van de Rijkspo
litie, een veiling met een jaaromzet
van 11 miljoen en een café bij de
uitgang van het dorp, waarover b.
en w. zuinig zijn met hun bericht
geving. De gemeentesecretaris wil na
het derde koetsiertje wel onthullen
dat het etablissement gedreven wordt
door een mollige dame, die gul en
mededeelzaam aan haar ta^ staat.
Meer weet hij er ook niet van. De
ingewijden van Vierpolders worden
geacht deze broze nering niet te
kennen.
En voor de rest zijn er wellan
den. spruitjes van goede huishoud-
kwaliteit, jagende luchten In een
wide-screen-decor en steeds meer
uniforme voortuintjes, die naar ont
werp van b. en w. moeten worden
aangelegd.1
Voor een doktersconsult moeten öe
1350 bevoorrechten van Vierpolders
naar Heenvliet, Brielle of Nieuwen-
hoorn. Geen probleem. Heeft Vier
polders immers niet sinds mensen
heugenis het eeuwige leven?
Wonen in een starj of wonen in een
dorp, groter telling is nau
welijks denkb.
In bijgaande artikelen is gepoogd
de verschillen in sfeer tussen deze
twee uitersten weer te geven.
Het- stuk grond is krap 120 me
ter lang en 37 meter breed: een
kleine broddellap in een middelgrote
stad. Een kubistische vijver met 24
eenden aan de voorkant, vijf par
keerplaatsen voor 310 auto's aan de
achterzijde. Daartussen vijf beton
nen giganten, waarin de rijksadmi
nistrateur in stugge verdraagzaam
heid samenleeft met goed boerende
ingenieurs, onschendbare diploma
ten, slimme zakenlieden en alleen
staande dames van een prikkelend
soortelijk gewicht. Ze hebben allen
een spiertwit ligbad, een rijk bete
geld toilet en een balkon,, waar de-
zuidwestenwinden vrij spel hebben,
Ze hebben ook allen dezelfde soort
voordeur met patrijspoort, dezelfde
ha1 dezelfde kamerindeling. De prijs
voor dit collectief Randstad-gerief
bedraagt minimum 55.000 gulden
voor de koopflats en 450 gulden voor
de huurwoningen. Laat men het be
gerig oog vallen op één van de
achtkamerflats in de grauwe onder
bouw dan betaalt men maandelijks
een bedragje van 850 gulden. Dat
is dan wel met centrale verwar
ming. Dat wel.
Vier jaar geleden graasden op die
4440 vierkante meter klei nog lome
'koeien, die er geen weet van had
den, dat Reindert Zwolsmans hete
dadendrang niet bij het houten hek
met „verboden toegang voor onbe
voegden" zou ophouden. De keizer
van Scheveningen, op dat moment
nog oppermachtig, had trouwens al
borden laten plaatsen, die uitschreeuw
den dat binnen de kortste keren uit
deze drassige bodem 360 superluxe
flats zouden worden gestampt. Land
meters liepen schatplichtig tussen de
uiers rond om de invasie van drag
lines, bulldozers en heimachines voor
te bereiden en klinkerwegen werden
tussen het gras uitgerold. Zelfs de
boer, die onbereikbaar ver in zijn
agrarische burcht de psalmen zong,
begreep op dat moment dat het me
nens werd.
Eind 1964 was het zover: de boer
derij, die generaties lang eenzaam
in het wijde lmd had gestaan, werd
langzaam ingesloten door torenhoge
muren van gewapend beton, op het
erf moesten de kippen de schamele
buit delen met ratten, die door het
bouwgeweld verjaagd waren. Het vee
werd verdreven.
Het visitekaartje dat Zwolsman
in het weiland deponeerde, loog er
niet om: a raison van 14 miljoen
gulden creëerde hij een verticaal
dorp, waarin de harde symmetrie het
gezicht bepaalt. De heipalen torsen
een last van twaalf etages, die on
derling verbonden zijn met liften,
trappen en kale, winderige gale-
sapiens geacht wordt zijn geluk te
vinden. De kamers zijn niet kinder
achtig bemeten, de salon iz be
rekend op het meest pompeuze bank
stel, de grootste slaapkamer overeet
zich ook niet aan een tweepersoons
bed. Alleen de bergruimte is scha
mel: eigenlijk niet meer dan een
uit zijn krachten gegroeide kast,
waarin vooral de oudere bewoners
met hun herinneringen geen raad
weten. „Als je hier intrekt", zegt
één van hen, „moet je je vooral
niet laten leiden door sentimenten.
Van de 360 beschikbare flats zijn
er nu 325 bewoond. Samen herber
gen ze 1000 kersverse bewoners, wier
enige binding met de gemeente be
staat uit het feit, dat ze er vaak
na eindeloos zoeken en getob een
peperduur optrekje hebben gevon
den. Onder hen zijn opvallend veel
hoofdambtenaren, veel administra
teurs bij ministeries, een handvol
referendarissen, daarnaast een ster
ke groep technici en economen, dit
het kruis van hun jarenlange studie
anoniem willen dragen: de meesten
hebben uitdrukkelijk verzocht om
hun titels niet op de naambordje
te vermelden.
Andere beroepen die in de vijl
flats vertegenwoordigd zijn: portret
fotograaf, leraar oude talen, journa
list, onderwijzer, agent van gemeen-
tepolitie, arts en masseur. Binnen
kort wordt die rij nog aangevuld
door een tandarts, die op de elfde
etage van de vijfde kolos twee flats
naast elkaar heeft gekocht. Kosten
rijen. Achter elke voordeur ligt een
stemmige oase, waarin de hom»
120 mille. Hij heeft wat muren la
ten wegbreken en kan nu beschik-
ken over een enorme zaal, waarin
hij een volwassen biljart wil plaat
sen. Daarnaast was hij van plan
een schouw te laten bouwen, maar de
coöperatieve vereniging van eige
naars verbiedt hem een extra-ver
stevigde schoorsteen door de twaalf
de etage te boren. Commentaar van
de tandarts: ,,Had ik dat maar een
.der geweten, dan had ik die flat te
ven me er ook nog bijgekocht".
Kanttekening van één van de be
woners: „Wat opvallend is in deze
flats is het individualisme, dat tal
het absurde wordt doorgevoerd. Je
hebt geen enkele binding met je
buren, je vreet alles zelf op. Het
gevolg is dat je je nergens mee
verbonden voelt. Je woont er toe
vallig, en dat is alles."
„Het was een liele gok", zegt «n
van de bewoners. „Ik had een buur
huis en ik heb zeker een half jaar
tegen die 60 mille op zitten hijgen.
Ik kan de keren niet meer tellen
clat ik bij de makelaar heb uitge
huild. Nu ik er eenmaal zit, ben
ik best tevreden. Ik zit hier prins
heerlijk op mijn elfde etage en ik
kijk tot aan de Euromast en Hoek
van Holland. Met mijn kijker zie
ik de schepen de zee opdraaien en
als het mist, schijnt bij mij de
zon. Dat is een krankzinnig ge*
zichu De wolken kruipen over de
grond en het enige, wat je ziet is
een fabrieksschoorsteen of de top
van een molen. Alleen voor dat uitj
zicht wil ik hier nooit meer weg-
Dit verkeersbord fungeert als een
symbool van de voortvarendheid,
waarmee de diverse rijksdiensten en
instellingen een stad uit de polder
stampen. Er wonen al een paar
honderd mensen, maar vertier ont
breekt. Vertreden buiten de deur kan
men' zich vanaf het portaal gerekend
precies drie straten. Wandelen kan
men het trouwens niet noemen. Het
is darren door de drab van de drag
lines. In het mini-lijnbaan-winkelcen
trum staan turende winkelmeisjes
schouder aan schouder met winkel
dochters, want -er zijn nog geen klan
ten, geen kijkers, ook geer kopers.
Er moet geld bij.
Met de winter voor de deur gaan
de pionierende Lelystedelingen een
donkere tijd tegemoet, zeggen de
geestelijke leiders met poldererva
ring, die ook de Drontenaren psy
chisch hebben zien ploeteren. Tegen
deze uitspraak is fel gefulmineerd.
Niet alleen door dr. W. Otto, de di
recteur van de rijksdienst voor de
IJsselmeerpolders, die tevens land
drost is, maar ook door de eerste
lingen in Lelystad, die bezield zijn
met de vurige ijver om er iets moois
van te maken. Mensen ook, die zeg
gen zich scherp bewust te zijn geweest
van de stap en erheen zijn getrok
ken met de durf en het idealisme
van de gouddelvers, die welvaart uit
de modder vissen.
In de achter ons liggende maan
den hebben zij hun gloednieuwe hui
zen betrokken en bewoonbaar ge
maakt. De prominenten van de
gezamenlijke kerken hadden dat lie
ver anders gezien. Zij schreven 'n
brief aan de rijksdienst, waarin zij
wezen op het menselijke winterwee
in 'n geisoleerde stad, zover van de
bewoonde wereld. Het zou beter zijn
geweest als men gewacht had tot
februari. Dan had men de hele zo
mer gehad om te acclimatiseren.
De landdrost heeft de brief naast zich
neergelegd. Zijn rijksplannen lagen
vast.
Lelystad zal van de winter de stad
worden met de grootste t-v-kijkdicht-
heiu. Daar valt niet aan te twijfe
len, want het scherm biedt daar de
enige verpozing. Ja, inderdaad, er
staat een semi-permanent ontspan
ningsgebouw de Meerkoet met res
taurant in Lelystad, d.w.z. twee ki
lometer vanaf de nu bewoonde neder
zetting midden in het weiland, n.l.
op de plaats waar deze in 't toekom
stige vergrote Lelystad gepland 'is.
En je moet wel een heel driftige pio
nier zijn als je voor het buitenshuis
drinken van een kopje koffie twee
kilometer door een weiland gaat lo
pen soppen.
Op een mistige decemberavond ia
de landdrost daar kennis komen ma
ken met de nieuwe Lelystedelingen.
Na een inleidend praatje stelde hij
een ongedwongen samenzijn voor.
Echt het was gezellig en er werd
geen wanklank vernomen. En op
Sinterklaasavond na het fees+ van de
kinderen begaven de jonge vaders
en moeders in deze tienerloze stad
zich op de dansvloer- Ook dat is een
leuke avond geworden. De babysits
moesten door de duistere polder
heen uit Kampen en Harderwijk wor
den aangevoerd. Het moet gezegd, de
meisjes deden het graag. Voor de
nieuwigheid. Zij zeiden er wel bij,
dat er van de winter bij vorst en
sneeuw geen gewoonte van gemaakt
moest worden.
Pastoor Eysink heeft de Dronte
naren leren kennen als een geeste
lijk gezond volk, maar wat zij gees
telijk te verstouwen kregen in de
eenzaamheid zullen de mensen in Le
lystad in. de komende winter in ver
hevigde mate ervaren. Pioniers zijn
niet per se altijd durvers, maar ook
mensen, die van elders wegtrekken,
omdat ze daar teleurstellingen heb
ben ondervonden, die ze elders ho
pen te compenseren. Wie zo begint
is rijp voor nieuwe teleurstellingen.
Ook verschijnen elders geslaagden
ten tonele, die onder de verander
de omstandigheden mislukkingen
Wie naar Lelystad rijdt moet
wel tijdig zijn voet van het
gas nemen. Anders schiet hij
er aan voorbij. Deze ge
doodverfde navel van Ne
derland met zijn pas 125 ge
zinnen vormt niet meer dan
een nederzetting, een ge
hucht met stadshuizen, bij
avond een nietige lichtstip in
een straal van 15 km onheil
spellend zwart polderland.
De kom is nog niet be
bouwd, maar buiten die le
ge kom plaatste de parate
wegbeheerder alvast een
bord, dat toestaat harder
dan vijftig te gaan. Doe dat
niet, en zeker niet met ge
dimd licht. Van de vijf Lely-
steedse uitvalswegen eindi
gen er vier pardoes in het
weiland, de vroegere zee
bodem.
f
r~~'
M
j
frw Jm 1
ij
!c-~
Wm
zullen ontmoeten. Niets leidt de ge
dachte af. Als je uit het raam kykt,
zie je sneeuw, een triest stemmende
witheid tot aan de verre einder, die
zwartgallig maakt.
Het geforceerde buurten is een van
de grootste gevaren voor de gemoeds
rust, die men in een kleine gemeen
schap zo gemakkelijk verliest. Het
beknot de eigen vrijheid, Het kan ja
ren duren voor men de juiste com
binaties gevonden heeft. Wie beant
woordt ooit aan wie zijn verwachtin
gen? Blijvende sympathieën moeten
groeien uit langdurige, oppervlakki
ge contacten met zoveel mogelijk
mensen.
De uitgevroren landarbeiders in
Dronten met hun toen nog jonge ge
zinnen hadden geluk. 0D wachtgeld
of in de w.w. lopend gingen zij met 't
gehele gezin terug naar de geboorte
plaats om daar bij de ouders te over
winteren. Liever daar op 'n zolder
kamer logeren, dan in hun eigen
Drontse huis, dat 's winter^ een cel
lulaire opgave werd. waarbij vooral
de vrouwen zich niet wel voelden.
Zenuwspanningen hebben daar geleid
tot lichamelijke kwalen, waaraan uit
eindelijk do dokter te pas moest ko
men.
De gezamenlijke kerken vinden,
dat de landdrost, 'n Wageningse land
bouwdeskundige, die op z'n eigen ter
rein voortreffelijk thuis is, noohthans
te weinig begrip toont voor dit soort
dingen.
De landdrost zelf ziet het anders.
Hij heeft laten weten zioh echt wol
iets gelegen te hebben laten liggen
aan de kerkelijke brief. Het winkel
centrum is versneld afgebouwd, 'n
lagere en 'n kleuterschool konden in
september de eerste kinderen ont
vangen en 'n kath. lagere school is
in aanbouw. Ook de Meerkoet staat
er eerde^ dan gedacht was. Hij om
ringt zich graag met pioniers. Hij
houdt bun dan het wrange granie
voor: ,,De eerste generatie gaat dood,
de tweede generatie zit in nood on
i^ais: de derde géneratip heeft brood"
Hpf verschil van men mg tussen de
landdrost on de kerkeliike leiders is
enkel en alleen celegen in 'f feit. dat
de landdrost dit. riimnje uitsluitend
be+r«kking laat hebben on maWie°l
welzijn en dat de geestelijkheid d«t
ook wil laten gelden voor geestelii-
ke zaken. Zo min als in de natuur
gaat er in de psyche iets verloren.
Voor het overige zijn de heren het
eens.
Voor die materie heeft de landdrost
overigens naar bést vermogen ge
zorgd, zij het met stimulansen en
mogelijkheden uit Den Haag. Dei
ningen zijn centraal verwarmd en
ruim met drie verdiepingen opgezet
als men elders niet ziet. Tot ÏÏÏJ
woont men erin tegen verlaagde prij
zen, Variërend van 103 tot 145 gulder
per maand. Nadien gaat men defi
nitief 132 tot 185 gulden betalen. Er
is ook gezorgd voor een medisch cen
trum en binnenkort komt er een do*'
ter wonen in Lelystad- Elk uur kan
men met de bus naar Harderwp
of Kampen, of naar Dronten, als
en sneeuw het toelaten.
Wie het niet somber Inziet met ver
wijzing naar al deze pluspunten k
de pas benoemde bouwpastoor v«r
Lelystad, pastoor G- v.d. Beek, a-
komstig uit Utrecht en met kape-
laanservaring in Amersfoort- Hij iw
niet voor de brief van de kerken
zijn. maar ook niet er tegen,
omda'
hij er niet over kan oordelen,
een van de mooiste huizen heeft
zijn pastorie ingericht. Dertig Pc
van Lelystad is katholiek. HÜ ^ee
al 7fin nieuwe parochianen al
zocht en er warm enthousiasme on
moet voor zijn plannen. Pa*
zal zijn parochie heten, zo hee t
te ramen met zijn snel in elkaar
timmerde kerkbestuur besloten,
vrede van Christus, omdat i'1
nieuwe gemeenschap oud zeer
bleekt, iedereen jegens iedereen vo
komen openstaat, zodat oecumene
verdraagzaamheid alle kansen
gen.
Volgens hem delen de ion*jf
Lely-
steedse gezinnen de zorgen .-
foor Eysink niet. Als bet e
de winter wordt, zullen zij 1 nr;aar.
Fn als zii achteraf, in het v
pastoor Eysink gehik hebbe
ten geven, zullen zi] dat aan
doen. Zo benepen zien zij net
elk geval gaan zij niet op
niet psychische winterweke g
wachten. De eerste doop in
kcrkloze narochie hebben zij
liik gevierd in de school.
de katholieken de protests - €Bj
hun diensten houden. De jf pas*
is wel een ^chte stadsmens, 0p
toor v.d. Beek, want de u wordeö
zondagochtend negen JUL_ kan
niet of slecht bezocht- Lat r
niet' want dan rijd ik de d
de wielen. Daarom ,ga 1 rwikun*
op zaterdagavond beginnen. eeB
nen ze op zondag tenminste me
gerust hart uitslapen.
Er zal voor
de winter nog veel geestelijk»
van P>!'
stand gevergd worden van
ie
king van de navel van
Neder'
Hopelijk krijgen ze er geen
van.
/.aMPHUYS 29 rede Abu Dhal
gK>N THE HAGUE 28
KoSkWAB2a9nfka°nker Calcutta
SKADI 29 V Napels
ALHENA P 28 Fernando Noj
BAKENDRECHT 28 v Bari n
rARCHESTER 28 te LiverpoolI
Omland 28 te Recife
KAAP HOORN 28 v Bermud|
KLOOSTERKERK 29 te MarseiJ
MEDON 29 te Paramaribo
MUSILLOYD 28 v Cristobal n Jj
nÉpTUNUS 28 te Curasao
VITREA 28 te Pto Miranda
WAARDRECHT 28 v St. Vincen
ZWIJNDRECHT 28 v Lissabon"
visbaai
BENGALEN 28 te Cristobal
CARTAGO 29 te Cristobal
CERES 29 te Bremen
KARIMUN 29 te Genua
PRINS JOHAN WILLEM FRIS
Napels T ,1
ctaD DELFT 28 v Londen n Da.
STRAAT CHATHAM 28 v Port]
Port Elizabeth
Groep 4
ARES 29 te Caliao
BLITAR 29 te Antwerpen
HECTOR 28 v Barcelona n Patrd
ISIS 29 te Savannali
KARA 28 v Balboa n Vancouver
KARAKORUM 28 v Vera Cruz i
KENNEMERLAND 28 V HamI
Amsterdam
KLOOSTERDIJK 28 v Miami
Orleans
KREON 29 te New Orleans
LAARDERKERK 29 v Kaapstad
Palmas i,
MARATHON 28 v Georgetown!
ranam
MISSISSIPPILLOYD 29 te Dubafl
NIEUW AMSTERDAM 29 v
Spain n St Thomas
PARKHAVEN 28 y Rio de Jad
Vlissingen
SIMONSKERK 28 v Bremen n|
burg
STENTOR 29 v Hamburg n Bren
TEGELBERG 29 te Rio de Janeinl
TELAMAON 28 v Famagusta n|
VIANA 28 v Curasao n New Yorh|
Groep 5
DILIGENTIA 28 te Liverpool
MARIJKE IRENE p 27 Stromboll
I vorno
MAYA 27 700 m no Paramaribo n|
PLANCIUS 28 t'e Belfast
Groep 6
ARCHIMEDES 29 te Rotterdam
ARENDSKERK 29 v Amstercj
Kaapstad
BORNEO 28 v Rotterdam n Hamt|
DIADEMA 29 te Rotterdam
DIOGENES 29 v Rotterdam n
pen
DOELWIJK 28 te Rotterdam
EOS 28 te Amsterdam
JASON 29 v Amsterdam n Surina|
KORENDIJK 28 te Rotterdam
MINOS 29 v Rotterdam n Amsterl
MIJDRECHT 28 te Rotterdam
NEDER LINGE 28 v Rotterdan
Havre
SCHIELLOYD 29 te Rotterdam
SOLON 28 v Amsterdam n Param
STREEFKERK 29 te Amsterdam
ULYSSES 28 v Rotterdam n Antw
Groep 7
ALAMAK 29 te Khorramshahr
ALKMAAR 29 v Swansea n Belfaa
AMPENAN 29 t.a. rede Osamis
AMSTELMEER 29 te Kobe
BALONG 29 te Genua
CAMPHUYS 29 rede Abudhabi
CHEVON THE HAGUE 28 v HonJ
n Bangkok
DALLIA 29 v Halul n Taranto
GULF SWEDE 28 v Manilla n Perzj
Golf
KELLETIA 29 v Stockholm n Gefll
KORATIA 29 t.a. Calcutta L
KOSSMETELLA 29 v Ascension i 1
ra^ao
^J^frAWEN 31 te Recife verw
kJ^ERIAKUST 30 te Dakar verw.
^J^BURG 30 te Manilla verw. H
^^ASDAM 29 v Southampton n r|
MAülSONLLOYD 29 v Singapol
Hongkong
MISSISSIPPILLOYD 29 t.a. Dubal
MONTFERLAND verw. pass. 3l1
Verdische! eilanden n Recife
29 te Muscat uerw.
™N??Ei?HT Pass- 29 Hakodal
Nakhodka
PHILIPPIA 29 v Mena al AhmaJ
Genua
PRINS PHILIPS WILLEM 29 v Bi|
n Antwerpen
RUYqw^P te Tenerifle verw.
fïïfy°T te Kaapstad verw.
CH ELLGYD 29 te Rotterdam
SKAn, ooV Thameshaven n Perz.
er iwB .S? v Napels n Gent
STR Hamburg n Le Havil
F^4Tmfe°LOMBO - Adela?
STO a A ÏÏ,JÏ 28 n Port II
I FRAZER 29 v Tema n M(|
STRAAT MADURA pass. 29 Ni-I
V?ATbnden n Fiji 1
CLOON 29 te Kuchi
SN"29 V Jesselton n LabuJ
Beü-f PaSS' 29 Mozam'l
WGvoei%:KERK 29 te Hamb"rg
A Yo?kRA P 29 Port Elizabeth or I
CALT?kH?aEa= p 29 Ya'P nr Tokl
BlJ„ AMSTERDAM 29 thv cl
CAT Ti?-vnr Bahredn
na NEDERLAND 29 te La
^r&di29 Port Elizabeth nr
Dordrecht
Norfolk
29
vn Hamburg n
S-, Aarhus nr Aa
men Vn ^a'm^ur€ nr
boroA 29 tE Paulsboro v
EDERWESER 29 vn Hongkong
Ci
SW^sh^LI 29 vn p°lintÊ Noi
A*m
^RffT29FtE°sRIgAoi29 Dobito
Convf 2AAG 'ANP) Konstan-.
Rheinfelden 218 (+5) Str
uig 254 (4)Plittersdorf 414
Mannh 463 <_U)' Plochingen 176
Mannheim 337 (_22)_ steinbach
(-20?V lDZ 430 '~24>' Bingen
f0), Kaub 412 (-30), Trier 579
Koblenz 490 (-90), Keulen 551 (-
Suhrort 828 (-65), Lobith 1455
Erfr)62,? 1210 (+5)' Arnhem 1162
T+326, «Sel 685 (+35)' Deventer
+32) Monsin 5560 (-30). Borgl
h-A J Belfelc* 1562 (—40),
-neden de sluis 790 (—27).
